ỦY BAN DÂN TỘC
TÀI LIỆU
CHUYÊN ĐỀ 16
MÔ HÌNH LIÊN KẾT HỘ GIA ĐÌNH, NHÓM HỘ, HỢP
TÁC XÃ, DOANH NGHIỆP PHÁT TRIỂN SẢN XUẤT,
KINH DOANH THEO CHUỐI GIÁ TRỊ
(Lưu hành nội bộ - Nhóm Cộng đồng)
Hà Nội 2023
LỜI NÓI ĐẦU
Hiện nay, liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản có vai trò rất quan
trọng trong phát triển nông nghiệp, giúp nâng cao lợi ích của các tác nhân tham
gia chuỗi giá trị, đặc biệt là đối với nông dân. Từ đó, tiến tới hạn chế tình trạng
sản xuất nhỏ lẻ, đồng thời góp phần tăng quy mô sản xuất hàng hóa, vừa cho phép
áp dụng các quy trình sản xuất phù hợp, hiện đại, đảm bảo chất lượng sản phẩm,
an toàn thực phẩm và nâng cao năng lực quản lý, điều hành, vừa tổ chức sản xuất
theo hợp đồng nhằm tránh tình trạng "được mùa, mất giá".
Nội dung tài liệu Mô hình liên kết hộ gia đình, nhóm hộ, Hợp tác xã, doanh
nghiệp phát triển sản xuất, kinh doanh theo chuỗi giá tri. Với mục tiêu trang bị
kiến thức và kỹ năng về liên kết sản xuất, các thành phần tham gia liên kết; Các
phương thức liên kết sản xuất; Kỹ thuật trồng và chăm sóc một số cây trồng tham
gia liên kết sản xuất để triển khai các dự án hỗ trợ phát triển sản xuất theo hình
thức liên kết sản xuất ở vùng dân tộc thiểu số và miền núi nội dung kết cấu gồm
4 phần.
1. Các thành phần tham gia liên kết sản xuất.
2. Các phương thức liên kết sản xuất.
3. Kỹ thuật trồng và chăm sóc một số cây trồng tham gia liên kết sản xuất.
4. Thảo luận nhóm, trao đổi, trình bày.
Chuyên đề tài liệu đã được biên soạn trên cơ sở kế thừa tối đa giáo trình tài
liệu trong và ngoài nước các viện, trường đại học và các văn bản chính sách hướng
dẫn hiện hành. Trong quá trình triển khai thực hiện các văn bản sửa đổi, bổ sung
hoặc thay thế (nếu có) thì theo hướng dẫn của văn bản đó.
Do chuyên đề có nội dung, phạm vi rộng, nên tài liệu này chỉ mang tính
chất tham khảo. Vì vậy, trong quá trình biên soạn, biên tập chuyên đề, các chuyên
gia, giảng viên ở các cấp cần nghiên cứu, chắt lọc, cập nhật, bổ sung thông tin
chung, đồng thời, bổ sung thông tin về các lĩnh vực liên quan trên địa bàn, kết hợp
với hình ảnh minh họa, ví dụ thực tiễn,... để phù hợp với từng nhóm đối tượng,
địa bàn, thời gian và hình thức tập huấn.
Trân trọng cảm ơn!
ỦY BAN DÂN TỘC
MỤC LỤC
I. CÁC THÀNH PHẦN THAM GIA LIÊN KẾT SẢN XUẤT ....................... 1
1. Sự cần thiết hợp tác, liên kết phát triển sản xuất kinh doanh theo chuỗi ........ 1
1.1. Sự cần thiết liên kết, hợp tác .......................................................................... 1
1.2. Một số khái niệm ............................................................................................ 4
1.3. Hoạt động xây dựng mô hình liên kết ............................................................ 7
1.4. Vai trò hoạt động liên kết sản xuất .............................................................. 13
1.5. Các hình thức liên kết sản xuất giữa nông dân, Hợp tác xã và doanh nghiệp
hiện nay ............................................................................................................... 15
2. Chính sách liên kết trong sản xuất nông nghiệp ........................................ 18
2.1. Các chính sách về liên kết ............................................................................ 18
2.2. Hợp đồng liên kết sản xuất giữa nông dân, Hợp tác xã và doanh nghiệp hiện nay.19
3. Các hình thức liên kết và tiêu thụ nông sản ............................................... 22
3.1. Các hình thức tham gia liên kết .................................................................... 22
3.2. Quyền và trách nhiệm của các bên tham gia ................................................ 23
3.3. Vai trò của các chủ thể tham gia liên kết ..................................................... 24
3.4. Thành lập các tổ chức liên kết ...................................................................... 26
II. CÁC PHƯƠNG THỨC LIÊN KẾT SẢN XUẤT...................................... 56
1. Liên kết ngang ............................................................................................... 57
1.1. Khái niệm ..................................................................................................... 57
1.2. Mô hình liên kết ........................................................................................... 58
2. Liên kết dọc .................................................................................................... 59
2.1. Khái niêm liên kết dọc ................................................................................. 59
2.2. Mô hình liên kết dọc..................................................................................... 59
3. Chính sách hỗ trợ hợp tác, liên kết trong sản xuất, kinh doanh sản phẩm
nông nghiệp ........................................................................................................ 61
3.1. Hỗ trợ hợp tác liên kết theo Nghị định số 98/2018/NĐ-CP ngày 05/7/2018
của Chính phủ ...................................................................................................... 61
3.2. Hỗ trợ liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị của Nghị định số 38/2023/NĐ-CP
ngày 24/6/2023 của Chính phủ bổ sung, sửa đổi một số điều Nghị định số
27/2022/NĐ-CP ................................................................................................... 69
4. Giải phát thúc đẩy mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị............... 70
III. KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC MỘT SỐ CÂY TRỒNG THAM
GIA LIÊN KẾT SẢN XUẤT ............................................................................ 73
1. Mục đích lựa chọn mô hình cây trồng tham gia liên kết ........................... 73
2. Yêu cần lựa chọn, xây dựng mô hình trồng trọt ........................................ 75
3. Các bước xây dựng mô hình trồng trọt ....................................................... 76
3.1. Lựa chọn ý tưởng đúng loại cây trồng ......................................................... 76
3.2. Nguyên cứu nhu cầu thị trường về loại sản phẩm cây trồng đó .................. 76
3.3. Quy hoạch vùng sản xuất để liên kết ........................................................... 77
3.4. Lựa chọn kỹ thuật canh tác .......................................................................... 77
3.5. Dự kiến kho lưu trữ, hậu cần - vận chuyển .................................................. 79
3.6. Dự kiến tổng chi phí và thu nhập tiềm năng của mô hình trồng trọt ................. 79
3.7. Xác định nguồn lực tài chính ....................................................................... 81
3.8. Các chính sách hỗ trợ liên kết của của Trung ương, địa phương ................ 82
4. Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây một số cây trồng tham gia liên kết ....... 82
4.1. Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây dược liệu ................................................... 83
4.2. Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây có múi ....................................................... 98
4.3. Một số mô hình cây trồng liên kết ở địa phương ....................................... 113
IV. THẢO LUẬN NHÓM, TRAO ĐỔI, TRÌNH BÀY ............................... 128
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 129
DANH MỤC CÁC T VIẾT TT
BKS
Ban kiểm soát
DN
Doanh nghiệp
ĐHTV
Đại hội thành viên
HTX
Hợp tác xã
HĐQT
Hội đồng quản trị
HĐTV
Hội đồng thành viên
PTNT
Phát triển nông thôn
SXNN
Sản xuất nông nghiệp
THT
Tổ hợp tác
XTTM
Xúc tiến tương mại
