BỘ VĂN HOÁ, THTHAO DU LỊCH BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC VĂN HOÁ HÀ NỘI
********
NGUYỄN THỊ TUYẾT NHUNG
NGHTHUẬT TRÌNH DIỄN NGHI LTHEN CỦA NI Y
HUYỆN BẮC SƠN, TỈNH LẠNG N
LUẬN ÁN TIẾN SĨ VĂN HÓA HỌC
HÀ NỘI, 2017
BỘ VĂN HOÁ, THTHAO DU LỊCH BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC VĂN HOÁ HÀ NỘI
********
NGUYỄN THỊ TUYẾT NHUNG
NGHỆ THUẬT TRÌNH DIỄN NGHI LỄ THEN CỦA NGƯỜI TÀY
Ở HUYỆN BẮC SƠN, TỈNH LẠNG SƠN
Chuyên ngành: Văn hóa học
Mã số: 62310640
LUẬN ÁN TIẾN SĨ VĂN HÓA HỌC
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Thị Yên
HÀ NỘI, 2017
LỜI CAM ĐOAN
c gixin cam đoan đây ng trình nghiên cứu của chính c giả dưới sự
hướng dẫn khoa học của PGS.TS. Nguyễn Thị Yên. Các kết qunghiên cứu và các
kết luận trong luận án này trung thực. Việc tham khảo các nguồn i liệu đã được
thc hiện tch dẫn và ghi nguồn i liệu tham kho đúng quy định.
Tác giả luận án
Nguyễn Thị Tuyết Nhung
1
MỤC LỤC
LI CAM ĐOAN
MỤC LỤC .................................................................................................................... 1
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ................................................................................. 2
MỞ ĐẦU ...................................................................................................................... 3
Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LUẬN VÀ KHÁI
QUÁT VỀ ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU, ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU .......................... 8
1.1. Tổng quan nh hình nghiên cứu những vấn đề đặt ra ....................................... 8
1.2. Cơ sở lý luận ........................................................................................................... 18
1.3. Tổng quan v tỉnh Lngn và người Tày huyn Bắc n tỉnh Lạng Sơn .... 29
1.4. Ki quát về Then ca người Tày ở Bắc Sơn ....................................................... 39
Tiểu kết chương 1 .......................................................................................................... 44
Chƣơng 2: NHỮNG YẾU TỐ CẤU THÀNH NGHỆ THUẬT TRÌNH DIỄN NGHI
LỄ THEN CỦA NGƢỜI TÀY Ở HUYỆN BẮC SƠN, TỈNH LẠNG SƠN ................ 45
2.1.Tập hợp c yếu ttrong nghệ thuật tnh diễn nghi lThen ............................... 45
2.2. Đại lễ tăng sắc- Một nghi lễ tổng hợp c yếu tố của nghệ thuật trình diễn nghi
lễ Then ............................................................................................................................ 59
Tiểu kết chương 2 .......................................................................................................... 82
Chƣơng 3: ĐẶC ĐIỂM GIÁ TRỊ CỦA NGHỆ THUẬT TRÌNH DIỄN NGHI LỄ
THEN CỦA NGƢỜI TÀY Ở HUYỆN BẮC SƠN, TỈNH LẠNG SƠN ...................... 83
3.1. Đặc điểm nghthuật trình diễn nghi l Then Bắc n ........................................ 83
3.2. G trcủa nghệ thuật tnh diễn nghi lễ Then Bắc n ..................................... 106
Tiểu kết chương 3 ........................................................................................................ 118
Chƣơng 4: SỰ BIN ĐỔI VIỆC KHAI THÁC, PHÁT HUY GIÁ TR NGHI L
THEN TRONG ĐI SNG ĐƢƠNG ĐI................................................................. 119
4.1. Sbiến đi và nguyên nhân biến đi ca nghthuật trình din nghi l Then .... 119
4.2. Về việc khai thác, phát huy nghệ thuật trình diễn nghi lễ Then trong cuộc sống
đương đại ...................................................................................................................... 133
Tiểu kết Chương 4 ....................................................................................................... 154
KẾT LUẬN .............................................................................................................. 155
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NCKH ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
LUẬN ÁN ................................................................................................................ 158
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................................... 159
PHỤ LỤC ................................................................................................................. 168
2
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Ch viết tt
Ch viết đầy đủ
CTQG
CKCĐ
Chính tr quc gia
C kết cộng đồng
ĐHQG
Đại hc Quc gia
Gs
Giáo sư
KHXH
Khoa hc xã hi
Nxb
NTTD
PGS
Nhà xut bn
Ngh thut trình din
Phó giáo sư
Tp
Thành ph
tr.
Trang
UNESCO
T chc Giáo dc, Khoa học và Văn hóa Liên Hiệp Quc
VHDL
Văn hóa du lch
VHDT
Văn hóa dân tc
VHNT
Văn hóa Ngh thut
VHTT
Văn hóa thông tin
VHTTDL
Văn hóa Th thao và Du lch