BỘ VĂN HOÁ, THỂ THAO VÀ DU LỊCH BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC VĂN HOÁ HÀ NỘI
********
NGUYỄN THỊ THANH MAI
LÝ NAM ĐẾ TRONG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA
CỦA CƯ DÂN VÙNG CHÂU THỔ BẮC BỘ
LUẬN ÁN TIẾN SĨ VĂN HÓA HỌC
HÀ NỘI, 2017
BỘ VĂN HOÁ, THỂ THAO VÀ DU LỊCH BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC VĂN HOÁ HÀ NỘI
********
NGUYỄN THỊ THANH MAI
LÝ NAM ĐẾ TRONG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA
CỦA CƯ DÂN VÙNG CHÂU THỔ BẮC BỘ
Chuyên ngành: Văn hóa học
Mã số: 62310640
LUẬN ÁN TIẾN SĨ VĂN HÓA HỌC
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: 1. GS.TS. Ngô Đức Thịnh
2. PGS.TS. Trịnh Thị Minh Đức
HÀ NỘI, 2017
LỜI CAM ĐOAN
Tác giả xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tác giả dưới sự hướng
dẫn khoa học của GS.TS. Ngô Đức Thịnh và PGS.TS. Trịnh Thị Minh Đức. Các kết
quả nghiên cứu và các kết luận trong luận án là trung thực, không sao chép từ bất kỳ
một nguồn nào và dưới bất kỳ hình thức nào.Việc tham khảo các tài liệu đã được
trích dẫn và ghi nguồn theo đúng quy định.
Tác giả luận án
Nguyễn Thị Thanh Mai
1
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC .................................................................................................................... 1
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .............................................................................. 2
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ ............................................................................ 3
MỞ ĐẦU ...................................................................................................................... 4
Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KHÁI
QUÁT VỀ ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU ........................................................................ 13
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ..................................................................... 13
1.2. Cơ sở lý luận ................................................................................................... 28
1.3. Không gian văn hóa vùng châu thổ Bắc Bộ với việc phụng thờ Lý Nam Đế. .... 42
Tiểu kết .................................................................................................................. 48
Chƣơng 2: VIỆC PHỤNG THỜ LÝ NAM ĐẾ TỪ TRUYỀN THUYẾT, THẦN TÍCH
ĐẾN DI TÍCH VÀ LỄ HỘI ....................................................................................... 49
2.1. Truyền thuyết, thần tích về Lý Nam Đế ......................................................... 49
2.2. Hệ thống di tích thờ Lý Nam Đế .................................................................... 59
2.3. Lễ hội thờ Lý Nam Đế .................................................................................... 68
Tiểu kết .................................................................................................................. 77
Chƣơng 3: VAI TRÒ CỦA VIỆC PHỤNG THỜ LÝ NAM ĐẾ TRONG ĐỜI SỐNG
VĂN HÓA CỦA CƢ DÂN VÙNG CHÂU THỔ BẮC BỘ ............................................. 78
3.1. Vai trò của việc phụng thờ Lý Nam Đế đối với chủ thể và nhu cầu văn hóa . 78
3.2. Vai trò của việc phụng thờ Lý Nam Đế đối với các hoạt động văn hóa ............. 94
3.3. Vai trò của việc phụng thờ Lý Nam Đế đối với các sản phẩm văn hóa ........... 109
Tiểu kết ................................................................................................................ 115
Chƣơng 4: XU HƢỚNG PHỤNG THỜ LÝ NAM ĐẾ TRONG ĐỜI SỐNG HIỆN
NAY VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA ...................................................................... 117
4.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc phụng thờ Lý Nam Đế hiện nay ................. 117
4.2. Xu hướng vận động và biến đổi của việc phụng thờ Lý Nam Đế ................ 123
4.3. Việc phụng thờ Lý Nam Đế trong tương quan với tín ngưỡng thờ anh hùng
dân tộc của người Việt vùng châu thổ Bắc Bộ .................................................... 141
4.4. Việc phụng thờ Lý Nam Đế trong đời sống văn hóa hiện nay: những vấn đề
đặt ra .................................................................................................................... 146
Tiểu kết ................................................................................................................ 151
KẾT LUẬN .............................................................................................................. 153
DANH MỤC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
LUẬN ÁN ............................................................................................................... 156
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................................... 157
PHỤ LỤC ................................................................................................................. 169
2
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt
Chữ viết đầy đủ
BBPV
:
Biên bản phỏng vấn
CNH, HĐH
:
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa
CTQG
:
Chính trị Quốc gia
DSVH
:
Di sản Văn hóa
ĐSVH
:
Đời sống văn hóa
ĐTH
:
Đô thị hóa
GS
:
Giáo sư
GS.TS
:
Giáo sư, Tiến sĩ
HN
:
Hà Nội
KHXH
:
Khoa học Xã hội
NCS
:
Nghiên cứu sinh
Nxb
:
Nhà xuất bản
PGS
:
Phó giáo sư
PGS.TS
:
Phó giáo sư, Tiến sĩ
PL
:
Phụ lục
TLPV
:
Tp
:
Thành phố
Tr
:
Trang
Tr.CN
:
Trước Công nguyên
TS
:
Tiến sĩ
UBND
:
Ủy ban nhân dân
VHTT
:
Văn hóa Thông tin
