BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
ĐINH THỊ LÊ
TIỂU THUYẾT V.S. NAIPAUL
TỪ LÍ THUYẾT ĐA VĂN HOÁ
LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGỮ VĂN
HÀ NỘI, 2022
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
ĐINH THỊ LÊ
TIỂU THUYẾT V.S. NAIPAUL
TỪ LÍ THUYẾT ĐA VĂN HOÁ
Chuyên ngành: Văn học nước ngoài
Mã số: 9.22.02.42
LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGỮ VĂN
Người hướng dẫn: GS.TS. LÊ HUY BẮC
HÀ NỘI, 2022
i
LỜI CAM ĐOAN
Tác giả luận án xin cam đoan:
- Luận án này là kết quả nghiên cứu của cá nhân tôi;
- Những số liệu và tài liệu được trích dẫn trong đây là trung thực;
- Kết quả nghiên cứu này không trùng với bất cứ công trình nào đã được
công bố trước đó.
Tôi chịu trách nhiệm trước lời cam đoan của mình.
Hà Nội, ngày 12 tháng 1 năm 2022
Tác giả luận án
Đinh Thị Lê
ii
LỜI CẢM ƠN
Trước hết, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới GS.TS. Lê Huy Bắc -
người thầy đã tận tình hướng dẫn tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu để tôi
có thể hoàn thành luận án này.
Tôi cũng xin trân trọng cảm ơn các thầy cô trong khoa Ngữ văn - Trường
Đại học Sư phạm Hà Nội đặc biệt là các thầy cô ở bộ môn Văn học nước ngoài,
các thầy cô và nhà khoa học thuộc các đơn vị công tác khác như: Viện Văn
học, Hội Khoa học Tâm lí – Giáo dục Việt Nam, Trường Đại học Vinh... đã
chỉ bảo, góp ý, cung cấp cho tôi những tài liệu quý giá trong quá trình học tập
và nghiên cứu.
Tôi xin chân thành cám ơn Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo Sau đại học, khoa
Ngữ văn trường Đại học Sư phạm Hà Nội đã hỗ trợ tôi trong quá trình học tập và
thực hiện luận án.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo, bạn bè, đồng nghiệp Trường quốc
tế Liên hợp quốc, UNIS Hà nội với sứ mệnh truyền cảm hứng học tập và nghiên
cứu suốt đời.
Cuối cùng, tôi xin tỏ lòng biết ơn sâu nặng tới gia đình, những người thân,
bạn bè, đồng nghiệp đã luôn ủng hộ, động viên, giúp đỡ tôi hoàn thành nhiệm vụ
học tập và nghiên cứu.
Hà Nội, ngày 12 tháng 1 năm 2022
Tác giả luận án
Đinh Thị Lê
iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii
MỤC LỤC .............................................................................................................. iii
DANH MỤC BẢNG BIỂU ...................................................................................... v
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ ................................................................................ vi
MỞ ĐẦU ................................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ ........................................ 7
1.1. Nghiên cứu văn học từ lí thuyết Đa văn hoá ...................................................... 7
1.1.1. Văn hoá và hướng phê bình văn học từ văn hoá .............................................. 7
1.1.2. Đa văn hoá, từ các nhà dân tộc học đầu thế kỉ XX đến nay .......................... 10
1.1.3. Đa văn hoá trong văn học .............................................................................. 19
1.1.4. Đa văn hoá từ Edward Said đến Stuart Hall, Doreen Massey và Ander
Hanberger ................................................................................................................. 22
1.2. Nghiên cứu về V.S. Naipaul từ lí thuyết Đa văn hoá ....................................... 32
1.2.1. Tài liệu tiếng Việt .......................................................................................... 32
1.2.2. Tài liệu tiếng Anh .......................................................................................... 34
Tiểu kết .................................................................................................................... 41
CHƯƠNG 2: KHÔNG GIAN, THỜI GIAN TRONG TIỂU THUYẾT
V.S.NAIPAUL NHÌN TỪ LÍ THUYẾT ĐA VĂN HOÁ .................................... 42
2.1. Không gian nhìn từ lí thuyết Đa văn hoá .......................................................... 43
2.1.1. Không gian sinh hoạt đậm chất truyền thống đa dạng của Trinidad và Tobbago ....... 44
2.1.2. Không gian văn hoá lịch sử đầy biến động của châu Phi .............................. 49
2.1.3. Không gian lữ thứ tại vương quốc Anh ......................................................... 55
2.2. Thời gian nhìn từ lí thuyết Đa văn hoá ............................................................. 66
2.2.1. Thời gian gắn với hành trình đi tìm bản ngã .................................................. 67
2.2.2. Thời gian lịch sử và những va chạm văn hoá ................................................ 70
2.2.3. Thời gian ngưng đọng và những trăn trở thời cuộc ....................................... 72
Tiểu kết .................................................................................................................... 80
CHƯƠNG 3: THẾ GIỚI NHÂN VẬT TRONG TIỂU THUYẾT V.S.NAIPAUL
NHÌN TỪ LÍ THUYẾT ĐA VĂN HOÁ .............................................................. 81
3.1. Cội rễ Đa văn hoá trong thế giới nhân vật ........................................................ 81
3.2. Kiểu nhân vật hoà nhập .................................................................................... 88
3.2.1. Bà Tulsi – đại diện cho sự dung hợp tôn giáo ............................................... 88
