Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Thực trạng quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ở Trường Đại học Sư phạm Thể dục Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: Lavie Lavie | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:143

Thêm vào BST

Báo xấu

170
lượt xem 37
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mời các bạn tham khảo luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Thực trạng quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ở Trường Đại học Sư phạm Thể dục Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh sau đây để nắm bắt được những nội dung về cơ sở lý luận, thực trạng và giải pháp nhằm nâng cao chất lượng quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ở trường.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Thực trạng quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ở Trường Đại học Sư phạm Thể dục Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Võ Thị Huyền THỰC TRẠNG QUẢN LÝ SỰ THAY ĐỔI CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO THEO HỆ THỐNG TÍN CHỈ Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THỂ DỤC THỂ THAO THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Thành phố Hồ Chí Minh – 2014
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Võ Thị Huyền THỰC TRẠNG QUẢN LÝ SỰ THAY ĐỔI CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO THEO HỆ THỐNG TÍN CHỈ Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THỂ DỤC THỂ THAO THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Chuyên ngành : Quản lí giáo dục Mã số : 60 14 01 14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. HOÀNG THỊ NHỊ HÀ Thành phố Hồ Chí Minh - 2014
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan: Luận văn này là công trình nghiên cứu của bản thân, được thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Hoàng Thị Nhị Hà. Kết quả trình bày trong luận văn được thu thập được trong quá trình nghiên cứu là trung thực, chưa từng được ai công bố trước đây. Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình. Học viên Võ Thị Huyền
LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên, tôi xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc tới TS. Hoàng Thị Nhị Hà đã tận tình hướng dẫn cho tôi trong thời gian thực hiện luận văn. Mặc dù trong quá trình thực hiện luận văn có giai đoạn không được thuận lợi nhưng Cô đã hướng dẫn, chỉ bảo tận tình giúp tôi tháo gỡ được khó khăn trong quá trình thực hiện đề tài. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến tất cả quý thầy cô đã giảng dạy trong chương trình Cao học Quản lý giáo dục Khóa 23 (2012 – 2014) – Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, những người đã truyền đạt cho tôi những kiến thức hữu ích về Quản lý trong giáo dục làm cơ sở cho tôi thực hiện luận văn này. Tôi xin cảm ơn đến tất cả quý Thầy Cô công tác tại Trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh đã tận tình giúp đỡ trong việc tham gia trả lời bảng khảo sát cũng như góp ý về những thiếu sót trong bảng khảo sát. Tôi xin chân thành cảm ơn Phòng Đào tạo – Trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh đã giúp đỡ tôi trong quá trình thu thập dữ liệu và thông tin của luận văn. Đặc biệt, xin cảm ơn PGS.TS Đặng Xuân Hải, Trường Đại học Giáo dục – ĐH Quốc gia Hà Nội và TS. Nguyễn Thị Tuyết Hạnh, Học viện Quản lý giáo dục đã cung cấp cho tôi những tài liệu quý báu và hỗ trợ tôi trong quá trình thực hiện luận văn. Sau cùng tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến gia đình đã luôn tạo điều kiện tốt nhất cho tôi trong suốt quá trình học cũng như thực hiện luận văn. Do thời gian có hạn và kinh nghiệm nghiên cứu khoa học chưa nhiều nên luận văn còn nhiều thiếu sót, rất mong nhận được ý kiến góp ý của Thầy/Cô và các anh chị học viên để luận văn được hoàn chỉnh hơn. Tp.HCM, tháng 10 năm 2012. Học viên Võ Thị Huyền
MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các chữ viết tắt Danh mục các bảng Danh mục các biểu đồ MỞ ĐẦU.................................................................................................................... 1 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ SỰ THAY ĐỔI CHUƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO THEO HỆ THỐNG TÍN CHỈ ....... 8 1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu ..................................................................... 8 1.1.1. Nghiên cứu nước ngoài ............................................................................ 8 1.1.2. Nghiên cứu trong nước............................................................................. 9 1.2. Một số khái niệm có liên quan đến quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ................................................................................. 12 1.2.1. Quản lý .................................................................................................... 12 1.2.2. Các chức năng của quản lý..................................................................... 13 1.2.3. Thay đổi và thay đổi chương trình đào tạo ............................................. 15 1.2.4. Phát triển ................................................................................................. 17 1.2.5. Chương trình đào tạo ............................................................................... 18 1.2.6. Quản lý sự thay đổi ................................................................................. 19 1.3. Thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ..................................... 20 1.3.1. Đặc điểm chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ............................. 20 1.3.2. Những tác nhân gây ra sự thay đổi chương trình đào tạo ....................... 22 1.3.3. Đặc trưng của sự thay đổi chương trình đào tạo ..................................... 24 1.3.4. Phản ứng của cán bộ viên chức nhà trường đối với sự thay đổi ............. 25 1.3.5. Các nguyên tắc thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ...... 26 1.3.6. Nội dung thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ............... 26
1.4. Quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ.................... 29 1.4.1. Vai trò của công tác quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ...................................................................................... 29 1.4.2. Nguyên tắc quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo........................... 30 1.4.3. Nội dung quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ..................................................................................................... 32 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo ........... 39 1.5.1. Sự đồng thuận và ủng hộ của các lực lượng liên quan ........................... 39 1.5.2. Truyền thông tốt cho sự thay đổi ............................................................ 40 1.5.3. Chiến lược đúng đắn cho sự thay đổi ...................................................... 41 1.5.4. Đảm bảo có đủ nguồn lực cho quá trình thay đổi ................................... 41 1.5.5. Năng lực quản lý sự thay đổi của nhà quản lý ........................................ 42 Tiểu kết chương 1 ................................................................................................... 43 Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ SỰ THAY ĐỔI CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO THEO HỆ THỐNG TÍN CHỈ Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THỂ DỤC THỂ THAO THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ...................................................... 44 2.1. Khái quát chung về địa bàn nghiên cứu và tổ chức nghiên cứu .................... 44 2.1.1. Khái quát chung về trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh ....................................................................... 44 2.1.2. Tổ chức nghiên cứu thực trạng .............................................................. 48 2.2. Thực trạng thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ở trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh ....................... 49 2.2.1. Thực trạng nhận thức và thái độ đối với sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ở trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh.......................................................... 49 2.2.2. Thực trạng quá trình thực hiện sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ở trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh ....................................................................... 58
2.3. Thực trạng quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ở trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh ...................................................................................................... 68 2.3.1. Thực trạng hoạch định sự thay đổi chương trình đào tạo ở trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh............... 68 2.3.2. Thực trạng tổ chức thực hiện sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ở trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh ....................................................................... 72 2.3.3. Thực trạng đánh giá và củng cố sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ở trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh ....................................................................... 76 2.3.4. Thực trạng khẳng định và tạo động lực cho sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ......................................................... 80 2.3.5. Đánh giá chung về thực trạng quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ................................................................. 82 2.3.6. Những rào cản đối với công tác quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo ở trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh .......................................................................................... 83 Tiểu kết chương 2 ................................................................................................... 87 Chương 3. MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ SỰ THAY ĐỔI CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO THEO HỆ THỐNG TÍN CHỈ Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THỂ DỤC THỂ THAO THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH........................................................... 88 3.1. Chủ trương của Đảng, Chính phủ và Bộ Giáo dục – Đào tạo về xây dựng và phát triển chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ...................... 88 3.2. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ........................................................................ 90 3.2.1. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống – cấu trúc ......................................... 90 3.2.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ......................................................... 90 3.2.3. Nguyên tắc đảm bảo tính lịch sử ............................................................. 91
3.2.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả .......................................................... 91 3.3. Một số biện pháp quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ở trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh .................................................................................................. 91 3.3.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ, giảng viên của trường về sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ...................................... 92 3.3.2. Xây dựng kế hoạch quản lý sự thay đổi chương trình đào theo hệ thống tín chỉ của nhà trường .................................................................. 94 3.3.3. Tăng cường truyền thông cho sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ .............................................................................. 99 3.3.4. Hỗ trợ nguồn lực và bồi dưỡng năng lực cho đội ngũ giảng viên....... 101 3.3.5. Nâng cao năng lực quản lý sự thay đổi cho đội ngũ CBQL................ 104 3.3.6. Phát hiện và giải quyết kịp thời sự phản kháng của cán bộ viên chức đối với sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ .. 107 3.3.7. Mối quan hệ giữa các biện pháp .......................................................... 110 3.4. Khảo nghiệm về mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp .... 111 3.4.1. Khảo sát mức độ cần thiết của các biện pháp ........................................ 111 3.4.2. Khảo sát mức độ khả thi của các biện pháp .......................................... 113 Tiểu kết chương 3 ................................................................................................. 115 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.............................................................................. 116 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 121 PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT CBQL : Cán bộ quản lý CBVC : Cán bộ viên chức CTĐT : Chương trình đào tạo ĐLC : Độ lệch tiêu chuẩn ĐHSP TDTT TPHCM : Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh GV : Giảng viên HTTC : Hệ thống tín chỉ TB : Trung bình CV : Chuyên viên % : Tỷ lệ phần trăm
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1. Sự khác nhau giữa CTĐT theo niên chế và CTĐT theo HTTC ............ 22 Bảng 2.1. Quy mô đào tạo của trường ĐHSP TDTT TPHCM 2009-2014 ........... 47 Bảng 2.2. Đánh giá CBVC về sự cần thiết thay đổi CTĐT theo HTTC ...............50 Bảng 2.3. Nhận thức về mục đích thay đổi CTĐT theo HTTC của CBVC .......... 51 Bảng 2.4. Phản ứng tâm lý của CBVC đối với sự thay đổi CTĐT theo HTTC .... 54 Bảng 2.5. Thực trạng cách thức tham gia vào quá trình thay đổi CTĐT ..............55 Bảng 2.6. Mối liên hệ giữa độ tuổi và thái độ đối với sự thay đổi CTĐT ............. 57 Bảng 2.7. Thực trạng quá trình thực hiện sự thay đổi CTĐT ................................59 Bảng 2.8. Đánh giá của CBVC về kết quả thực hiện sự thay đổi CTĐT ..............63 Bảng 2.9. Thực trạng công tác hoạch định sự thay đổi CTĐT ..............................68 Bảng 2.10. Thực trạng công tác tổ chức thực hiện sự thay đổi CTĐT ....................72 Bảng 2.11. Thực trạng đánh giá và củng cố kết quả sự thay đổi CTĐT theo HTTC.... 77 Bảng 2.12. Thực trạng khẳng định và tạo động lực cho sự thay đổi CTĐT............ 80 Bảng 3.1. Đánh giá sự cần thiết của các biện pháp đề xuất .................................111 Bảng 3.2. Đánh giá tính khả thi của các biện pháp đề xuất .................................113
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Đánh giá của CBVC về mức độ cần thiết của sự thay đổi CTĐT ....... 51 Biểu đồ 2.2. Nhận thức về mục đích thay đổi CTĐT theo HTTC ...........................52 Biểu đồ 2.3. Phản ứng tâm lý của CBVC đối với sự thay đổi .................................54 Biểu đồ 2.4. Cách thức tham gia thực hiện thay đổi CTĐT của CBVC ..................56 Biểu đồ 2.5. Thực trạng công tác hoạch định sự thay đổi CTĐT ............................71 Biểu đồ 3.1. So sánh về mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp ... 114
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Nguyên lý về sự phát triển của chủ nghĩa Mác – Lê Nin đã khẳng định: giới tự nhiên, xã hội và tư duy đều trong quá trình vận động và phát triển không ngừng. Bản chất khách quan của các quá trình hiện thực đòi hỏi chúng ta muốn phản ánh đúng hiện thực khách quan, cần phải có quan điểm phát triển. Quan điểm phát triển yêu cầu khi xem xét các sự vật, hiện tượng phải đặt nó trong sự vận động và phát triển, phải phát hiện ra các xu hướng biến đổi, chuyển hóa của chúng. Do đó, một nhà quản lý muốn đưa tổ chức của mình ngày càng phát triển thì công việc quan trọng và đầu tiên đó là phải quản lý sự thay đổi. Chúng ta đang sống trong Thế kỷ 21, kỷ nguyên mà nền kinh tế - xã hội thế giới luôn thay đổi với tốc độ chóng mặt do sự phát triển như vũ bão của cuộc cách mạng Khoa học - Công nghệ. Chính điều này đã đặt ra cho giáo dục yêu cầu phải thay đổi để đáp ứng yêu cầu về nguồn nhân lực phục vụ xã hội. Quá trình đổi mới giáo dục và đào tạo ở nước ta đã và đang đặt ra những yêu cầu mới về nội dung và chương trình đào tạo (CTĐT) ở các bậc học, ngành đào tạo trong hệ thống giáo dục quốc dân. Thông báo số 242-TB/TW kết luận của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện nghị quyết TW2 (Khóa VIII) và phương hướng phát triển Giáo dục và Đào tạo đến năm 2020 đã chỉ rõ: “Chương trình, giáo trình chậm đổi mới, chậm hiện đại hóa; nhà trường chưa gắn chặt với đời sống xã hội và lao động nghề nghiệp” [13]. Thực hiện đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo, Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XI đã đề ra phương hướng: “Thực hiện đồng bộ các giải pháp phát triển và nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo. Đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp dạy và học, phương pháp thi, kiểm tra theo hướng hiện đại” [13]. Do đó, phát triển giáo dục theo hướng hiện đại trong xu hướng hội nhập, toàn cầu hoá của Việt Nam và quản lý những sự thay đổi diễn ra trong giáo dục đang trở thành một yêu cầu cấp thiết. Đối với Giáo dục Đại học Việt Nam, thay đổi lớn nhất trong thời gian qua chính là sự chuyển đổi phương thức đào tạo từ niên chế sang hệ thống tín chỉ. Tín
2 chỉ là một phương thức đào tạo tỏ ra có nhiều ưu thế so với phương thức đào tạo truyền thống, và việc chuyển đổi sang phương thức đào tạo theo hệ thống tín chỉ được coi là một tất yếu khách quan của giáo dục đại học Việt Nam. Việc chuyển đổi phương thức đào tạo từ niên chế sang hệ thống tín chỉ đòi hỏi phải chuyển đổi đồng bộ tất cả các yếu tố của quá trình dạy học, trong đó việc đổi mới chương trình đào tạo nhằm đảm bảo tính linh hoạt, đáp ứng nhu cầu của xã hội và phát huy tính chủ động của người học là yếu tố quan trọng. Trong giai đoạn từ năm 1987 đến nay, việc chuyển đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ đã được thực hiện ở nhiều trường đại học, cao đẳng trên cả nước. Một số trường đã đạt được những thành quả đáng kể, song vẫn còn không ít trường thực hiện việc chuyển đổi mang tính hình thức, chưa đạt được các yêu cầu cơ bản của phương thức đào tạo theo tín chỉ. Các trường gặp khó khăn trong quá trình chuyển đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ do thiếu đội ngũ chuyên gia có trình độ chuyên môn và lực lượng giảng viên cơ hữu chưa đạt chuẩn. Mặt khác, do nhận thức về chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ của đội ngũ cán bộ quản lý, chuyên viên, giảng viên của các trường chưa thực sự đồng bộ. Thực hiện chỉ đạo chung của Bộ Giáo dục và Đào tạo, từ năm học 2011 – 2012 trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh bắt đầu tiến hành chuyển đổi sang phương thức đào tạo theo hệ thống tín chỉ. Đến nay, trường đã cơ bản hoàn thành việc chuyển đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ. Tuy nhiên, trong quá trình chuyển đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ, nhà trường đã gặp phải một số rào cản xuất phát từ nhận thức của đội ngũ giáo viên và năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý. Nghiên cứu sự thay đổi, công tác quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ở các trường đại học hiện nay, trên cơ sở đó đề xuất các biện pháp quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo là một việc làm quan trọng và cần thiết nhưng chưa được quan tâm nghiên cứu trong thời gian qua.
3 Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi chọn đề tài “Thực trạng quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo ở trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao TP. Hồ Chí Minh”. 2. Mục đích nghiên cứu Xác định thực trạng quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ở trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh, từ đó, đề xuất một số biện pháp quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ nhằm nâng cao chất lượng đào tạo của nhà trường trong thời gian tới. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu - Khách thể nghiên cứu: Công tác quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo trong nhà trường. - Đối tượng nghiên cứu: Thực trạng quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ở trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh. 4. Giả thuyết khoa học Công tác quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ở trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh có thể đã đạt được một số thành tựu trong việc xây dựng kế hoạch thay đổi và tổ chức thực hiện sự thay đổi nhưng còn hạn chế ở việc đánh giá, củng cố, tạo động lực cho sự thay đổi và chậm trễ trong việc khắc phục các rào cản gặp phải trong quá trình quản lý sự thay đổi. Nếu đề xuất một số biện pháp quản lý mang tính khả thi sẽ giúp quản lý thành công sự thay đổi chương trình đào tạo phù hợp với phương thức đào tạo theo hệ thống tín chỉ cho nhà trường trong thời gian tới. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ. - Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ở trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh.
4 - Đề xuất một số biện pháp quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ tại trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh. 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu Đề tài chỉ nghiên cứu thực trạng quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ở trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn từ 2011-2014. Cụ thể: - Đối tượng khảo sát: cán bộ quản lý, giảng viên và chuyên viên. - Phạm vi nghiên cứu: Thực trạng quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ở trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2011 - 2014. - Nội dung nghiên cứu: Thực trạng quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ tại trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh. 7. Phương pháp luận nghiên cứu 7.1. Cơ sở của phương pháp luận nghiên cứu - Quan điểm hệ thống cấu trúc: Mọi sự vật trong tự nhiên- xã hội đều tồn tại dưới dạng hệ thống với các yếu tố hợp thành với nhau. Hệ thống không tồn tại độc lập mà có mối quan hệ với các hệ thống khác và các thành tố trong cùng hệ thống có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Vận dụng hệ thống quan điểm này vào đề tài chúng tôi nhận thấy việc quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ở trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh là một thành tố của hệ thống công tác quản lý trường đại học. Đồng thời, cần xem xét hoạt động quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ở trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh một cách khách quan, toàn diện với không chỉ các hoạt động khác trong nhà trường, mà còn phải xem xét trong mối quan hệ với tất cả các yếu tố có thể gây ảnh hưởng đến hiệu quả sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ.
5 Theo quan điểm này, chúng tôi nhận thấy quản lý sự thay đổi phương thức đào tạo theo hệ thống tín chỉ bao gồm các nội dung sau: quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo, quản lý sự thay đổi phương pháp dạy học, quản lý sự thay đổi cách xây dựng kế hoạch, phương thức kiểm tra, đánh giá, …. Quản lý sự thay đổi phương thức đào tạo có thể diễn ra trong tất cả các nội dung trên và có mối quan hệ biện chứng với nhiều hoạt động khác nhau trong nhà trường. - Quan điểm thực tiễn: Việc nghiên cứu đề tài xuất phát từ những khó khăn, cản trở gặp phải trong quá trình quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ở trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh. Kết quả khảo sát sẽ là cơ sở đề xuất các biện pháp quản lý sự thay đổi phù hợp với tình hình thực tế của nhà trường. - Quan điểm lịch sử- logic: Quan điểm này giúp người nghiên cứu xác định phạm vi không gian, thời gian và điều kiện đổi mới giáo dục của Việt Nam qua các giai đoạn ảnh hưởng đến đổi mới phương thức đào tạo từ niên chế sang hệ thống tín chỉ trong giai đoạn 1987-2014. Nghiên cứu thực trạng quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo ở trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh diễn ra trong điều kiện và hoàn cảnh cụ thể, để có căn cứ xây dựng phiếu điều tra, thu thập số liệu chính xác và trình bày công trình nghiên cứu theo một trình tự logic. 7.2. Phương pháp nghiên cứu 7.2.1. Các phương pháp nghiên cứu lý thuyết - Phân tích và tổng hợp lý thuyết về: quản lý, quản lý sự thay đổi, quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ. - Phân loại, hệ thống hóa lý thuyết: quản lý, quản lý nhà trường, quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ. 7.2.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp điều tra xã hội học
6 + Đối tượng khảo sát: Trong phạm vi nghiên cứu của đề tài, chúng tôi sẽ tiến hành khảo sát bằng phiếu điều tra đối với CBQL, giảng viên và chuyên viên (114 người) của trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh. + Nội dung khảo sát: Thực trạng quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ. + Công cụ khảo sát: Sử dụng mẫu phiếu điều tra. - Phương pháp nghiên cứu sản phẩm Đề tài tiến hành nghiên cứu sản phẩm của công tác quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ của ban lãnh đạo: kế hoạch thay đổi; kỷ yếu hội thảo chuyển đổi chương trình; bản tổng kết đánh giá kế hoạch thay đổi chương trình, biên bản họp hội đồng khoa học thẩm định và thông qua chương trình đào tạo... 7.2.3. Phương pháp thống kê Đề tài sử dụng phần mềm SPSS để xử lý số liệu thu thập được từ việc khảo sát bằng phiếu hỏi đối với cán bộ viên chức của trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh. 8. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài 8.1. Về lý luận - Tổng hợp và hệ thống hóa lý luận về sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ, đặc biệt là các đặc điểm của chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ và các vấn đề lý luận về quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ. - Vận dụng được lý luận về quản lý sự thay đổi trong việc quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ trong giai đoạn hiện nay. 8.2. Về thực tiễn - Khảo sát và đánh giá được thực trạng quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ở trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn hiện nay.
7 - Xác định được các rào cản, các bất cập khi triển khai thực hiện sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ hiện nay của trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh và phân tích được các nguyên nhân của các bất cập trong thực trạng. - Đề xuất các biện pháp quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ và có khả năng ứng dụng trong thực tiễn nhằm giúp nhà trường triển khai các yếu tố tích cực của chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ một cách có hiệu quả, tiến tới chuyển đổi thành công sang phương thức đào tạo theo theo hệ thống tín chỉ. 9. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, phần nội dung của luận văn sẽ được bao gồm 3 chương sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ Chương 2: Thực trạng quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ở trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh Chương 3: Một số biện pháp quản lý sự thay đổi chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ ở trường Đại học Sư phạm Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh
8 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ SỰ THAY ĐỔI CHUƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO THEO HỆ THỐNG TÍN CHỈ 1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu 1.1.1. Nghiên cứu nước ngoài Vấn đề quản lý sự thay đổi nói chung, trong giáo dục và nhà trường nói riêng đã được nhiều tác giả đề cập đến trong thời gian qua như: - Trong cuốn “Quản lý sự thay đổi”, NXB Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh, 2006, R.Heller đã nghiên cứu và chỉ ra tính cấp thiết của sự thay đổi trong tổ chức, các bước quản lý sự thay đổi trong tổ chức. Tác giả đã đề cập một cách tỉ mỉ cách đón đầu các xu thế thay đổi để tồn tại và đi trước một bước so với các đối thủ. Nội dung cuốn sách cũng giải thích rõ ràng các kỹ năng để hoạch định và thực hiện sự thay đổi, giúp các nhà quản lý đạt hiệu quả cao nhất. Ngoài ra, cuốn sách cũng đưa ra những lời khuyên thực tế hướng dẫn cách khai thác năng lực nhân viên hiệu quả nhất bằng cách sử dụng những điểm mạnh và lôi kéo họ tham gia vào tất cả các giai đoạn của quá trình thay đổi. - Cuốn cẩm nang kinh doanh “Quản lý sự thay đổi và chuyển tiếp” của trường đại học Harvard, XNB Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh cũng đã tổng hợp những thông tin cần thiết về việc quản lý thay đổi trong các tổ chức. Từ những tình huống kinh doanh thực tế, cuốn sách chỉ ra cách giải quyết những biến động do thay đổi gây ra, cách thực hiện thành công quá trình thay đổi và giảm thiểu những thiệt hại có thể xảy ra, cách động viên và khuyến khích mọi người vượt qua giai đoạn thay đổi…Cuốn sách đem lại những lời khuyên thiết yếu giúp các nhà quản lý điều khiển tổ chức đi đúng hướng. Đối với vấn đề thay đổi CTĐT cũng có nhiều nghiên cứu đề cập đến vấn đề này, tiêu biểu có: - Cuốn “Cải cách và phát triển chương trình đào tạo kỹ thuật theo phương pháp tiếp cận CDIO”. Cuốn sách này là công trình nghiên cứu của Ban sáng lập
9 CDIO, được Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh mua bản quyền và dịch ra tiếng Việt. Cuốn sách giới thiệu một phương pháp luận mới cho các ngành kỹ thuật bậc đại học nói riêng, vào cho nền giáo dục đại học và sau đại học ở Việt Nam nói chung để xây dựng và phát triển CTĐT. Nội dung quyển sách lần lượt trình bày 12 tiêu chuẩn của Đề xướng CDIO và các nội dung của Đề cương CDIO, trong đó cũng trình bày nhiều dẫn chứng và vì dụ về cách thức áp dụng Đề xướng này ở các trường đại học thành viên của hiệp hội CDIO. - Báo cáo của các Đoàn Khảo sát Thực địa thuộc Viện Hàn lâm Quốc gia Hoa Kỳ đệ trình cho Quỹ Giáo dục Việt Nam mang tên “Những quan sát về giáo dục đại học trong các Ngành Công nghệ Thông tin, Kỹ thuật Điện - Điện tử - Viễn thông và Vật lý” cũng đã đề cập đến vấn đề quản lý sự thay đổi trong cải cách giáo dục ở Việt Nam và nêu tình huống thay đổi ở cấp CTĐT. - Hai tác giả: Jon Wiles và Joseph Bondi (2005) với cuốn sách: “Xây dựng chương trình học-Hướng dẫn thực hành”. Các tác giả đề cập đến xây dựng chương trình học của các bậc học phổ thông và hướng dẫn cụ thể về xác định mục tiêu, nội dung, phương pháp giảng dạy, thời lượng và cách triển khai thực hành trong quá trình xây dựng chương trình học. 1.1.2. Nghiên cứu trong nước Ở Việt Nam, lãnh đạo và quản lý sự thay đổi là một vấn đề khá mới mẻ nhưng cũng đã thu hút được sự quan tâm nghiên cứu của nhiều nhà khoa học. - Đặng Xuân Hải có bài viết: “Vận dụng lý thuyết Quản lý sự thay đổi để chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học trong các trường đại học trong giai đoạn hiện nay”, bài đăng trên tạp chí Giáo dục số 3/2005. Bài viết trình bày một quy trình chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học trên cơ sở vận dụng các giai đoạn của lý thuyết quản lý sự thay đổi. - Trong cuốn “Quản lý sự thay đổi”, sách bồi dưỡng cán bộ quản lý giáo dục của dự án đào tạo giáo viên THCS, Đặng Xuân Hải đã nghiên cứu và cụ thể hóa các bước của quá trình quản lý sự thay đổi với 11 bước cụ thể để áp dụng trong lĩnh vực giáo dục