MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Luật tố tụng hình sự được ban hành nhằm đảm bảo việc đấu tranh
phòng ngừa và chống tội phạm, bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của
công dân. Ý nghĩa đó được thể hiện trong suốt quá trình tố tụng ở giai đoạn
điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án hình sự. Để đạt được mục đích đó, Bộ
luật Tố tụng hình sự quy định quyền hạn, trách nhiệm của cơ quan và người
tiến hành tố tụng (gồm các cơ quan chức năng của Nhà nước, các tổ chức xã
hội và công dân) nhằm phát hiện và xử lý nghiêm minh mọi hành vi phạm tội,
không để lọt tội phạm và không làm oan người vô tội.
Trong quá trình đổi mới đất nước, do tác động của mặt trái nền kinh tế
thị trường, của xu thế hội nhập kinh tế quốc tế, tình hình tội phạm ở nước ta
trong thời gian vừa qua và trong những năm tới đang và sẽ diễn biến rất phức
tạp, chưa có chiều hướng giảm. Tội phạm ngày càng tinh vi, xảo quyệt về thủ
đoạn, phương thức và ngày càng nghiêm trọng về tính chất, mức độ nguy
hiểm. Điều tra là một hoạt động trong tố tụng hình sự được tiến hành nhằm
xác định sự thật của vụ án một cách khách quan, toàn diện và đầy đủ. Công
tác điều tra rất quan trọng, điều tra đúng là cơ sở để xét xử đúng; điều tra sai
là sai ngay từ bước đầu, dễ dẫn tới xét xử sai, vi phạm nghiêm trọng tới
quyền, lợi ích của công dân.
Ngày 17/3/2003, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ra Nghị quyết số
388/NQ-UBTVQH11 về bồi thường thiệt hại cho người bị oan do người có
thẩm quyền trong hoạt động tố tụng hình sự gây ra, đã nhận được sự hưởng
ứng đồng tình từ phía đông đảo nhân dân. Điều này không chỉ có ý nghĩa lớn
đối với những người bị oan sai mà còn ảnh hưởng lớn tới tâm lý của tất cả
mọi người, tạo cho người dân yên tâm, tin tưởng hơn nữa vào chính sách pháp
luật của Nhà nước ta. Đồng thời, Nghị quyết này còn đặt ra một thách thức,
