1
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
LÂM ANH TUẤN
NGUYÊN TẮC SUY ĐOÁN VÔ TỘI
TRONG LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ VIỆT NAM
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
HÀ NỘI - 2016
2
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
LÂM ANH TUẤN
NGUYÊN TẮC SUY ĐOÁN VÔ TỘI
TRONG LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ VIỆT NAM
Chuyên ngành : Luật hình sự và tố tụng hình sự
Mã số : 60 38 01 04
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Trịnh Quốc Toản
HÀ NỘI - 2016
3
Lêi cam ®oan
T«i xin cam ®oan ®©y lµ c«ng tr×nh nghiªn
cøu khoa häc cña riªng t«i. C¸c sè liÖu, vÝ dô vµ
trÝch dÉn trong luËn v¨n ®¶m b¶o ®é tin cËy, chÝnh
x¸c vµ trung thùc. Nh÷ng kÕt luËn khoa häc cña
luËn v¨n ch-a tõng ®-îc ai c«ng bè trong bÊt kú
c«ng tr×nh nµo kh¸c.
T¸c gi¶ luËn v¨n
L©m Anh TuÊn
4
MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các từ viết tắt
MỞ ĐẦU
1
Chương 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ NGUYÊN TẮC SUY
ĐOÁN VÔ TỘI TRONG LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ
VIỆT NAM
6
1.1.
Khái niệm, nội dung, phạm vi và ý nghĩa của nguyên tắc suy
đoán vô tội
6
1.1.1.
Khái niệm suy đoán vô tội
6
1.1.2.
Nội dung của nguyên tắc suy đoán vô tội
12
1.1.3.
Phạm vi áp dụng nguyên tắc suy đoán vô tội
18
1.1.4.
Ý nghĩa của nguyên tắc suy đoán vô tội
22
1.2.
Mối quan hệ giữa nguyên tắc suy đoán vô tội với một số
nguyên tắc khác của luật tố tụng hình sự
26
1.2.1.
Nguyên tắc suy đoán vô tội và nguyên tắc tranh tụng trong
xét xử
26
1.2.2.
Nguyên tắc suy đoán vô tội và nguyên tắc bảo đảm quyền
bào chữa
28
1.2.3.
Nguyên tắc suy đoán vô tội và nguyên tắc Thẩm phán, Hội
thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật
30
1.3.
Nguyên tắc suy đoán vô tội trong pháp luật quốc tế và pháp
luật của một số nước
31
1.3.1.
Nguyên tắc suy đoán vô tội trong pháp luật quốc tế
31
1.3.2.
Nguyên tắc suy đoán vô tội trong pháp luật của một số nước
36
5
Chương 2: CÁC QUY ĐỊNH LIÊN QUAN ĐẾN SUY ĐOÁN VÔ TỘI
TRONG PHÁP LUẬT VIỆT NAM TỪ 1945 ĐẾN
TRƯỚC KHI BAN HÀNH BỘ LUẬT TỐ TỤNG HÌNH
SỰ NĂM 2015 VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG
43
2.1.
Các quy định liên quan đến suy đoán vô tội trong pháp luật
hình sự Việt Nam từ năm 1945 đến trước khi ban hành Bộ
luật tố tụng hình sự năm 2003
43
2.1.1.
Các quy định của pháp luật Việt Nam liên quan đến suy đoán
vô tội trước khi ban hành Bộ luật tố tụng hình sự năm 1988
43
2.1.2.
Các quy định liên quan đến suy đoán vô tội trong Bộ luật tố
tụng hình sự năm 1988
47
2.2.
Các quy định liên quan đến suy đoán vô tội trong Bộ luật tố
tụng hình sự năm 2003
51
2.2.1.
Các nguyên tắc liên quan đến suy đoán vô tội
52
2.2.2.
Về quyền, nghĩa vụ của các chủ thể tham gia tố tụng hình sự
53
2.2.3.
Về thủ tục xét xử tại phiên tòa
56
2.3.
Thực tiễn áp dụng các quy định liên quan đến suy đoán vô tội của
Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 và những bất cập, vướng mắc
58
2.3.1.
Thực tiễn áp dụng các quy định liên quan đến suy đoán vô
tội của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003
58
2.3.2.
Những bất cập, vướng mắc trong thực tiễn áp dụng các quy
định liên quan đến suy đoán vô tội của Bộ luật tố tụng hình
sự năm 2003
61
2.3.3.
Nguyên nhân của những bất cập, vướng mắc trong áp dụng
các quy định liên quan đến suy đoán vô tội của Bộ luật tố
tụng hình sự năm 2003
66
Chương 3: NGUYÊN TẮC SUY ĐOÁN VÔ TỘI TRONG BỘ LUẬT
TỐ TỤNG HÌNH SỰ NĂM 2015 VÀ MỘT SỐ GIẢI
PHÁP BẢO ĐẢM THỰC HIỆN NGUYÊN TẮC NÀY
TRONG THỰC TIỄN
70
3.1.
Nguyên tắc suy đoán vô tội và các quy định có liên quan
trong Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015
70