ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
HÀ DUY HIỂN
VAI TRß CñA THÈM PH¸N
TRONG Tè TôNG H×NH Sù VIÖT NAM
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
HÀ NỘI - 2016
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
HÀ DUY HIỂN
VAI TRß CñA THÈM PH¸N
TRONG Tè TôNG H×NH Sù VIÖT NAM
Chuyên ngành: Luật hình sự và tố tụng hình sự
Mã số: 60 38 01 04
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: GS.TSKH. LÊ VĂN CẢM
HÀ NỘI - 2016
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi,
dưới sự hướng dẫn của GS-TSKH Lê Văn Cảm. Các kết quả nêu
trong Luận văn chưa từng được công bố trong một công trình khoa
học nào khác.
Tất cả các tư liệu được đề cập trong luận văn đều trung thực,
chính xác, có nguồn gốc, rõ ràng.
Vậy tôi viết lời cam đoan này đề nghị Khoa Luật - Đại học
Quốc Gia Hà Nội xem xét để tôi bảo vệ Luận văn.
Tôi xin trân thành cảm ơn!
Ngƣời cam đoan
Hà Duy Hiển
MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục từ viết tắt
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VAI TRÒ CỦA THẨM PHÁN
TRONG HOẠT ĐỘNG TỐ TỤNG HÌNH SỰ .............................. 10
1.1. Vai trò của Thẩm phán trong hoạt động tố tụng hình sự ............ 10
1.1.1. Khái niệm vai trò của Thẩm phán ...................................................... 10
1.1.2. Mối quan hệ giữa Thẩm phán với các chức danh tư pháp khác ........ 15
1.1.3. Các nguyên tắc cơ bản của hoạt động xét xử và sự tác động đến
vai trò hoạt động tố tụng Thẩm phán ................................................. 17
1.2. Các mô hình tố tụng hình sự và vai trò của những ngƣời
tiến hành tố tụng ............................................................................... 21
1.3. Những yếu tố tác động đến vai trò của Thẩm phán trong
hoạt động tố tụng hình sự ................................................................ 25
1.3.1. Yếu tố truyền thống pháp lý ............................................................... 25
1.3.2. Yếu tố văn hóa pháp lý ....................................................................... 27
1.3.3. Những ảnh hưởng của phương thức tổ chức quyền lực nhà nước .......... 28
Kết luận Chƣơng 1 ........................................................................................ 31
Chƣơng 2: NHỮNG QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT TỐ TỤNG HÌNH
SỰ VIỆT NAM VỀ VAI TRÒ CỦA THẨM PHÁN VÀ THỰC
TIỄN THI HÀNH ............................................................................... 32
2.1. Lịch sử hình thành và phát triển của các quy định pháp luật
về vai trò của Thẩm phán trong hoạt động tố tụng hình sự ở
nƣớc ta từ 1945 đến nay ................................................................... 32
2.1.1. Giai đoạn từ năm 1945 đến năm 1980 ............................................... 32
2.1.2. Giai đoạn từ năm 1980 đến năm 1992 ............................................... 35
2.1.3. Giai đoạn từ năm 2002 đến nay ......................................................... 38
2.2. Vai trò của Thẩm phán trong thực tiễn hoạt động tố tụng
hình sự ................................................................................................ 39
2.2.1. Vai trò của Thẩm phán trong việc thực hiện các quyền và nghĩa
vụ theo quy định của pháp luật luật tố tụng hình sự .......................... 39
2.2.2. Vai trò của Thẩm phán trong việc thực hiện các nguyên tắc cơ
bản của pháp luật tố tụng hình sự ....................................................... 51
2.2.3. Vai trò của Thẩm phán với việc thực hiện nguyên tắc tranh tụng
tại phiên tòa theo tinh thần cải cách tư pháp ...................................... 58
Kết luận Chƣơng 2 ........................................................................................ 63
Chƣơng 3: MỘT SỐ VẤN ĐỀ HOÀN THIỆN CÁC QUY ĐỊNH
CỦA PHÁP LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ VỀ VAI TRÒ
CỦA THẨM PHÁN TRƢỚC YÊU CẦU CẢI CÁCH TƢ
PHÁP Ở VIỆT NAM ....................................................................... 64
3.1. Sự cần thiết của công cuộc cải cách tƣ pháp ................................. 64
3.2. Những yêu cầu cơ bản về việc cải cách hoạt động của Tòa
án và Thẩm phán .............................................................................. 68
3.2.1. Về việc cải cách hoạt động đối với Tòa án ........................................ 70
3.2.2. Về việc cải cách hoạt động đối với Thẩm phán ................................. 72
3.3. Xác định vị trí trung tâm của Tòa án trong hệ thống tƣ pháp ....... 73
3.4. Một số vấn đề kiến nghị nhằm hoàn thiện các quy định của
pháp luật tố tụng về vai trò của Thẩm phán ................................. 75
3.4.1. Nâng cao chất lượng tranh tụng tại các phiên toà .............................. 75
3.4.2. Nâng cao tính độc lập trong hoạt động xét xử của Thẩm phán ......... 76
3.4.3. Đổi mới về cơ chế hoạt động của Tòa án trên cơ sở đó hoàn
thiện vai trò của Thẩm phán trong hoạt động tố tụng hình sự ........... 77
3.4.4. Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện các quy định của pháp luật để
nâng cao vai trò của Thẩm phán trong hoạt động tố tụng hình sự ........ 78
Kết luận Chƣơng 3 ........................................................................................ 80
KẾT LUẬN .................................................................................................... 82
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 84
