ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
NGUYỄN HẢI YẾN
PHßNG, CHèNG TRA TÊN TRONG PH¸P LUËT QUèC TÕ
Vµ PH¸P LUËT VIÖT NAM: PH¢N TÝCH SO S¸NH
Chuyên ngành: Pháp luật về quyền con ngƣời
Mã số: Chƣơng trinh đao ta
o thi điêm
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Cán bộ hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN KHẮC HẢI
HÀ NỘI - 2014
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn là công trình nghiên cứu của
riêng tôi. Các kết quả nêu trong Luận văn chưa được công bố trong
bất kỳ công trình nào khác. Các số liệu, ví dụ và trích dẫn trong
Luận văn đảm bảo tính chính xác, tin cậy và trung thực. Tôi đã
hoàn thành tất cả các môn học và đã thanh toán tất cả các nghĩa vụ
tài chính theo quy định của Khoa Luật Đại học Quốc gia Hà Nội.
Vậy tôi viết Lời cam đoan này đề nghị Khoa Luật xem xét để
tôi có thể bảo vệ Luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
NGƯỜI CAM ĐOAN
Nguyên Hai Yên
MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chương 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHÒNG, CHỐNG
TRA TẤN ............................................................................................ 9
1.1. Tra tấn ................................................................................................. 9
1.1.1. Khái niệm tra tấn .................................................................................. 9
1.1.2. Mục đích của Tra tấn .......................................................................... 12
1.1.3. Các hình thức cua tra tấn .................................................................... 13
1.1.4. Nạn nhân của tra tấn và người thực hiện hành vi tra tấn ................... 14
1.1.5. Quan điểm vê sư
du ng tra tân ............................................................. 15
1.2. Phòng, chống tra tấn ........................................................................ 19
1.2.1. Vai tro cua phong, chông tra tân trong viê
c đam bao quyên con ngươ
i ........ 19
1.2.2. Khái niệm phng, chông tra tân ......................................................... 21
1.2.3. Nội dung của phng, chống tra tấn ....................................................... 23
1.2.4. Nguyên tăc phong, chông tra tân ........................................................ 28
1.2.5. Yêu cầu của phng, chống tra tấn ..................................................... 29
Chương 2: PHÁP LUẬT QUỐC TẾ VÀ PHÁP LUẬT VIỆT NAM
VỀ PHÒNG, CHỐNG TRA TẤN................................................... 32
2.1. Pháp luật quốc tế về phòng chống tra tấn ..................................... 32
2.1.1. Luật nhân quyền quốc tế .................................................................... 32
2.1.2. Luật nhân đạo quốc tế.......................................................................... 48
2.1.3. Luật hình sự quốc tế ........................................................................... 51
2.2. Pháp luật Việt Nam về phòng, chống tra tấn ................................ 53
2.2.1. Pháp luật Việt Nam về phng, chống tra tấn trong lịch sử ................ 53
2.2.2. Pháp luật Việt Nam về phng, chống tra tấn hiện nay ................. 62
Chương 3: SỰ TƢƠNG THÍCH GIỮA PHÁP LUẬT VIỆT NAM
SO VỚI PHÁP LUẬT QUỐC TẾ VỀ PHÒNG, CHỐNG
TRA TẤN. MỘT SỐ ĐỀ XUẤT, KIẾN NGHỊ ............................. 66
3.1. Sự tƣơng thích giữa pháp luật Việt Nam so với pháp luật
quốc tế về phòng, chống tra tấn ...................................................... 66
3.1.1. Quy đi
nh vê quyên không bi
tra tân la mô
t quyên không thê bi
tươ
c bo ................................................................................................ 66
3.1.2. Quy đi
nh vê đi
nh nghia tra tân ........................................................... 68
3.1.3. Quy đi
nh vê hinh sư hoa hanh vi tra tân ............................................ 72
3.1.4. Quy đi
nh vê tru c xuât, trao tra hoă
c dân đô
....................................... 75
3.1.5. Quy đi
nh vê thâm quyên tai phan ...................................................... 79
3.1.6. Quy đi
nh vê ra soat cac biê
n phap ngăn chă
n hanh vi tra tân ............ 82
3.1.7. Quy đi
nh vê đam bao điêu tra nhanh chong va khach quan .............. 89
3.1.8. Quy đi
nh vê đam bao quyên khiêu na
i đôi vơ
i hanh vi tra tân .......... 91
3.1.9. Quy đi
nh đam bao quyên cua na
n nhân bi
tra tân đươc khăc
phục và bi thường ............................................................................. 93
3.1.10. Quy định về việc không sử dụng lời khai từ việc tra tấn ................... 96
3.2. Cơ sơ
hoan thiê
n phap luâ
t va cơ chê phong , chông tra tân
tại Viê
t Nam ...................................................................................... 97
3.3. Một số đề xuất , kiến nghị hoan thiê
n phap luâ
t va cơ chê
phòng, chông tra tân tại Việt Nam ................................................ 100
3.3.1. Điều chỉnh chính sách và các biện pháp tổ chức ............................. 100
3.3.2. Về lập pháp, hoàn thiện pháp luật .................................................... 106
KÊ
T LUÂN .................................................................................................. 112
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 113
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Ở nước ta, vào năm 1986 Việt Nam đã bắt đầu công cuộc Đổi Mới chính
sách. Từ đó, Việt Nam đã gặt hái được những thành tựu nổi bật trong các lĩnh
vực xã hội, chính trị và kinh tế. Nhờ có những thành tựu đó, quyền con người
của người dân đã được nâng cao, quyền làm chủ đất nước của nhân dân được
đảm bảo. Việt Nam cam kết tiếp tục chính sách đổi mới qua việc hội nhập tiên
phong vào thế giới, cải cách thủ tục hành chính và xây dựng nhà nước pháp
quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân và vì dân. Khái niệm nhà nước pháp
quyền của Việt Nam có đặc điểm bởi nguyên tắc hiến định là tất cả công dân
bình đẳng trước pháp luật và quyền con người trong tất cả các lĩnh vực chính
trị, dân sự, kinh tế và văn hóa đều được tôn trọng. Có thể nói rằng, theo cách
khác, việc xây dựng nhà nước pháp quyền ở Việt Nam đng nghĩa với việc
quyền con người được tôn trọng, thúc đẩy và bảo vệ.
Trong mấy chục năm qua, cùng với sự ra đời của Liên hợp quốc, một hệ
thống văn bản pháp luật và cơ chế quốc tế về bảo đảm quyền con người đã
được thiết lập. Lẽ dĩ nhiên, việc tôn trọng và bảo đảm quyền tự do cơ bản của
con người là nghĩa vụ của mỗi quốc gia trên thế giới.
Trong nhưng vi pha
m nhân quyên thi tra tân la la hanh vi bi
lên an va
phủ nhận một cách mạnh mẽ và phổ quát nhất. Vân đê phong chông tra tân đa
đươc công nhâ
n rô
ng rai ơ
hâu khăp các nền văn hóa và tư tưởng đến nỗi
dươ
ng như không co sư tranh cai hay nghi ngơ
gi vê sư thâ
t răng nhưng xâm
phạm thể chất hay tinh thần khi được thực hiện ở diện rộng hoặc có hệ thống ,
sẽ cấu thành tội ác chống lại loài người, như tô
i diê
t chung va tô
i ac chiên
tranh ma cô
ng đông quôc tê phai lên an, ngăn chă
n va trư
ng tri
nhưng ke thưc
hiê
n hanh vi đo. Liên hơp quôc đa lên an tra tân như la mô
t trong nhưng hanh
vi vô nhân đa
o va đê hen nhât ma con ngươ
i pha
m phai vơ
i đông loa
i, bơ
i tra