BỘ QUỐC PHÒNG
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ
LAI HỒNG HẢI
BIỆN PHÁP TỔ CHỨC PHỐI HỢP
CÁC LỰC LƯỢNG GIÁO DỤC TRẺ EM
ĐƯỜNG PHỐ Ở THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
HIỆN NAY
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
HÀ NỘI - 2013
BỘ QUỐC PHÒNG
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ
LAI HỒNG HẢI
BIỆN PHÁP TỔ CHỨC PHỐI HỢP
CÁC LỰC LƯỢNG GIÁO DỤC TRẺ EM
ĐƯỜNG PHỐ Ở THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
HIỆN NAY
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60 14 01 14
Người hướng dẫn khoa học: PGS, TS TRƯƠNG THÀNH TRUNG
HÀ NỘI - 2013
MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU 3
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ TỔ
CHỨC PHỐI HỢP CÁC LỰC LƯỢNG GIÁO
DỤC TRẺ EM ĐƯỜNG PHỐ Ở THÀNH PHỐ
HỒ CHÍ MINH
13
1.1 Các khái niệm cơ bản của đề tài 13
1.2 Đặc điểm hoạt động của các lực lượng giáo dục trẻ em
đường phố ở thành phố Hồ Chí Minh
19
1.3 Thực trạng tổ chức phối hợp các lực lượng giáo dục
trẻ em đường phố ở thành phố Hồ Chí Minh
25
Chương 2 YÊU CẦU VÀ BIỆN PHÁP TỔ CHỨC PHỐI
HỢP CÁC LỰC LƯỢNG GIÁO DỤC TRẺ EM
ĐƯỜNG PHỐ Ở THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
47
2.1 Yêu cầu tổ chức phối hợp các lực lượng giáo dục trẻ
em đường phố ở thành phố Hồ Chí Minh
47
2.2 Những biện pháp cơ bản tổ chức phối hợp các lực lượng
giáo dục trẻ em đường phố ở thành phố Hồ Chí Minh
54
2.3 Khảo nghiệm tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp 71
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 80
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 83
PHỤ LỤC 87
3
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đảng và Nhà nước ta coi “Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu”,
là nền tảng và động lực của sự phát triển đất nước. Vì vậy, Đại hội Đảng toàn
quốc lần thứ XI đã xác định phải “ Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và
đào tạo theo nhu cầu phát triển của xã hội;... Đẩy mạnh xây dựng xã hội học
tập, tạo cơ hội và điều kiện cho mọi công dân được học tập suốt đời” [15, tr.
77]. Việc thực hiện chủ trương đó mở ra triển vọng cho mọi thành phần trong
xã hội, kể cả các nhóm yếu thế, bị tổn thương như trẻ em đường phố có được
nhiều cơ hội hơn để tiếp nhận sự giáo dục theo những mục tiêu, nội dung,
phương thức thích hợp.
Là một thành phố lớn của Việt Nam, thành phố Hồ Chí Minh đứng đầu
trong việc giao thương với các nước trên thế giới, một thành phố văn minh,
hiện đại, kinh tế, văn hóa, xã hội không ngừng phát triển. Vì vậy, nơi đây trở
thành địa chỉ có sức hấp dẫn đối với các doanh nghiệp, cũng như người lao
động đến làm ăn, sinh sống. Nhưng bên cạnh đó, số lượng trẻ em lang thang,
cơ nhỡ từ nhiều vùng miền khác nhau cũng tìm đến Thành phố Hồ Chí Minh
để kiếm kế sinh nhai cũng khá lớn. Để quản lý và giáo dục đối tượng trẻ em
đường phố, nhiều tổ chức, nhiều lực lượng, nhiều nhà hảo tâm đã có những
hình thức tập hợp, giúp đỡ các em và đã đạt những kết quả nhất định, nhưng
hiệu quả giáo dục trẻ em đường phố còn nhiều hạn chế. Một trong những
nguyên nhân của tình trạng đó là việc tổ chức phối hợp các lực lượng giáo
dục trẻ em đường phố ở thành phố Hồ Chí Minh còn có những bất cập do sự
chồng chéo, phân tán trong hoạt động, cần được giải quyết trên phương diện
quản lý giáo dục.
Thực tế cho thấy, việc quản lý giáo dục trẻ em đường phố nếu được
tiến hành tốt thì sẽ góp phần rất tích cực vào việc bảo đảm trật tự, trị an, xây
dựng thành phố văn minh, lịch sự, đồng thời trẻ em có cơ hội thuận lợi hơn
4
để phát triển nhân cách, trở thành những công dân tốt, có khả năng bổ
sung vào nguồn nhân lực cho sự phát triển xã hội. Quan tâm đến tổ chức phối
hợp các lực lượng giáo dục trẻ em đường phố sẽ tạo nên sự đồng tâm, hợp lực
của toàn xã hội trong việc đảm bảo công bằng xã hội trong giáo dục, vì vậy
các chủ thể quản lý giáo dục phải thực sự chăm lo đến vấn đề này.
Hiện nay, những công trình nghiên cứu ở thành phố Hồ Chí Minh về
giáo dục trẻ em có rất nhiều, nhưng chủ yếu là giáo dục trong gia đình, nhà
trường chính quy, còn những công trình nghiên cứu về giáo dục trẻ em đường
phố chưa nhiều. Trên phương diện khoa học quản lý giáo dục, những nghiên
cứu về tổ chức phối hợp hoạt động của các chủ thể giáo dục trẻ em đường phố
ở thành phố Hồ Chí Minh chỉ mới đề cập những khía cạnh cụ thể của sự hợp
tác giữa một vài lực lượng nhất định trên địa bàn hẹp.
Xuất phát từ thực tế đó, chúng tôi chọn đề tài: “Biện pháp tổ chức phối
hợp các lực lượng giáo dục trẻ em đường phố ở thành phố Hồ Chí Minh hiện
nay” để nghiên cứu.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất quan tâm đến vấn đề giáo dục, rèn
luyện thế hệ trẻ, Người coi “Thanh thiếu niên là người tiếp sức cách mạng
cho thế hệ thanh niên già, đồng thời là người phụ trách dìu dắt thế hệ thanh
thiếu niên tương lai”. Và trong mọi công việc, thanh niên là lực lượng có khả
năng thực hiện khẩu hiệu: “Đâu cần thì thanh niên có , việc gì khó thì thanh
niên làm” [ 42, tr. 129, 288 ]. Hồ Chí Minh luôn nhắc nhở toàn Đảng, toàn
dân ta phải xem trọng và có trách nhiệm trong giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ, vì
vậy phải có sự chung tay, góp sức của mọi người, mọi nhà vào sự nghiệp giáo
dục để mọi đối tượng trẻ em đều được học hành, tiến bộ. Để mở mang giáo
dục cho mọi người, đặc biệt cho thế hệ trẻ, Hồ Chí Minh đã thường xuyên chú
trọng chỉ đạo xây dựng hệ thống giáo dục và đào tạo, với nhiều quy mô và