1
2
VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
**************
NGÔ THỊ MINH THƯ
QUẢN TRỊ CÔNG TY CỔ PHẦN CÓ BAN KIỂM SOÁT THEO
LUẬT DOANH NGHIỆP NĂM 2020
Ngành: Luật Kinh tế
Mã số: 8.38.01.07
ĐỀ CƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN: TS. NGUYỄN THỊ THU HƯƠNG
HÀ NỘI NĂM 2020
3
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Nhận thức được vai trò to lớn của loại hình CTCP trong phát triển nền kinh tế thị
trường, thời gian qua Việt Nam đã có nhiều bước tiến đáng kể trong việc hoàn thiện
pháp luật về QTCT, đặc biệt là quản trị CTCP mô hình có Ban kiểm soát - Một mô hình
tổ chức và hoạt động của CTCP có tính cách truyền thống tại Việt Nam (đã ra đời từ
Luật Công ty 1990 cho đến nay). Trải qua nhiều lần sửa đổi, bổ sung, đến LDN 2014,
khung pháp lý về quản trị CTCP nói chung và CTCP mô hình có BKS đã tương đối
hoàn thiện với nhiều quy định tiến bộ, tiệm cận với các chuẩn mực, thông lệ tốt về
QTCT trên thế giới, có một cấu trúc quản trị nội bộ với các thiết chế bao gồm ĐHĐCĐ,
HĐQT, GĐ (TGĐ) và BKS được phân quyền và chế ước chặt chẽ đảm bảo tính hiệu
quả trong hoạt động, các yêu cầu về công khai, minh bạch thông tin, bảo vệ quyền lợi
của cổ đông công ty được xác lập và đảm bảo thực hiện…
Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của nền kinh tế và nhu cầu mở rộng, hội nhập
kinh tế quốc tế ngày càng cao, pháp luật về quản trị CTCP theo mô hình có BKS ở Việt
Nam hiện nay đang bộc lộ nhiều vấn đề cần tiếp tục hoàn thiện. Những vụ việc tranh
chấp nội bộ công ty, những hành vi tư lợi của người quản trị gây thiệt hại đến lợi ích
công ty và cổ đông vẫn xảy ra thường xuyên mà nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ
những hạn chế và bất cập của khung pháp luật về QTCT. Các quy định pháp luật về
QTCT chưa thực sự tạo thuận lợi cho cổ đông, nhà đầu tư thực hiện quyền của mình,
thậm chí tạo rào cản cho cổ đông trong việc bảo vệ các quyền này và bị cổ đông lớn
hoặc người quản lý công ty lạm dụng (như việc cổ đông không có quyền tiếp cận các
thông tin về giao dịch giữa công ty với người có liên quan và không được cung cấp
thông tin về người quản lý đang bị kiện cũng như các thông tin cần thiết khác liên quan
đến việc khởi kiện). Trách nhiệm bồi thường thiệt hại của người quản lý chưa rõ ràng,
thỏa đáng [3, tr3].
Ngày 17/06/2020, Quốc hội đã thông qua LDN mới (LDN 2020) để thay thế
LDN 2014 kể từ ngày 01/01/2021. LDN 2020 tiếp tục có những bước cải cách đáng kể,
4
tạo thuận lợi cho việc thành lập và đăng ký doanh nghiệp, cắt giảm chi phí và thời gian
khởi sự kinh doanh, nâng cao khung khổ pháp lý về QTCT nhằm cải thiện môi trường
kinh doanh và năng lực cạnh tranh quốc gia. Mặc dù đã có nhiều đổi mới song khung
pháp luật về quản trị CTCP nói chung và CTCP mô hình có BKS nói riêng do LDN
2020 tạo ra vẫn còn nhiều vấn đề cần tiếp tục hoàn thiện. Nhiều bất cập từ LDN 2014
vẫn chưa được sửa đổi, bổ sung triệt để, đặc biệt cần đồng bộ LDN 2020 với các văn
bản luật chuyên ngành, xây dựng các văn bản hướng dẫn thi hành để đảm bảo thực thi
một cách có hiệu quả LDN 2020. Việc tiếp tục nghiên cứu nhằm hoàn thiện khung khổ
pháp lý về quản trị CTCP nói chung và quản trị CTCP mô hình có BKS nói riêng trong
giai đoạn hiện nay là việc làm cần thiết. Do đó, tác giả mạnh dạn chọn chủ đề nghiên
cứu: “Quản trị công ty cổ phần theo mô hình có Ban kiểm soát theo Luật Doanh
nghiệp 2020” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn thạc sĩ của mình.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Pháp luật về quản trị CTCP nói chung và quản trị CTCP mô hình có BKS nói
riêng là vấn đề được nhiều nhà nghiên cứu khoa học pháp lý quan tâm, trong đó có thể
kể đến một số công trình nghiên cứu tiêu biểu như:
- Ngô Viễn Phú (2004), Nghiên cứu so sánh quản lý công ty cổ phần theo pháp
luật CHXHCN Việt Nam và CHND Trung Hoa, Luận án tiến sỹ Luật học, Đại học Quốc
gia Hà nội, Hà Nội;
- Đồng Ngọc Ba (2004), Hệ thống pháp luật về doanh nghiệp - Một số vấn đề lý
luận và thực tiễn, Luận án tiến sỹ Luật học, Trường Đại Học Luật Hà Nội, Hà Nội;
- Nguyễn Khắc Thuận (2013), “Chế độ pháp lý về quản trị công ty cổ phần ở Việt
Nam hiện nay”, Luận văn thạc sĩ luật học, Học viện Khoa học Xã hội. Luận văn nghiên
cứu về quản trị CTCP nói chung trong đó có CTCP mô hình có BKS theo LDN 2005.
- Hoàng Thị Mai (2015), “Hoàn thiện pháp luật Việt Nam về quản trị công ty cổ
phần”, Luận văn thạc sĩ luật học, Khoa Luật - Đại học Quốc Gia Hà Nội. Luận văn đã
làm rõ được những điểm mới của LDN 2014 so với LDN 2005 về khung pháp luật liên
5
quan tới quản trị CTCP, qua đó nêu lên các giải pháp hoàn thiện pháp luật về quản trị
CTCP.
- Bùi Thị Bích (2015), “Sự pháp triển mô hình quản trị công ty cổ phần ở Việt
Nam”, Luận văn thạc sĩ luật học, Khoa luật – Đại học Quốc gia Hà Nội. Luận văn đã
phác thảo bức tranh tổng thể về sự ra đời và phát triển của loại hình CTCP và khung
pháp lý về quản trị CTCP ở Việt Nam từ Luật Công ty 1990 đến LDN 1999, LDN 2005
và LDN 2014.
- Nguyễn Anh Tuấn (2016), “Quản trị công ty cổ phần theo Luật Doanh nghiệp”,
Luận văn thạc sĩ luật học, Học viện Khoa học Xã hội. Luận văn đã làm rõ khung khổ
pháp lý về quản trị CTCP theo LDN 2014.
- PGS.TS Phạm Duy Nghĩa (2004), Chuyên Khảo Luật kinh tế, NXB Đại học Quốc
gia Hà Nội;
- Nguyễn Ngọc Bích và Nguyễn Đình Cung (2008), Chuyên khảo “Công ty - vốn,
quản lý và tranh chấp theo Luật Doanh nghiệp 2005”, NXB Trẻ, TPHCM;
- TS. Bùi Xuân Hải (2011), Sách tham khảo “Luật Doanh nghiệp bảo vệ cổ đông:
pháp luật và thực tiễn”, Nxb. Chính Trị Quốc Gia, Hà Nội…
Ngoài các giáo trình, sách chuyên khảo, tham khảo, các Luận án, Luận văn, Khóa
luận tốt nghiệp, chủ đề pháp luật về QTCT nói chung và quản trị CTCP mô hình có
BKS nói riêng còn được đề cập đến trong nhiều bài báo khoa học đăng trên các tạp chí
chuyên ngành, các báo cáo được trình bày tại các hội thảo khoa học, chẳng hạn như:
Phạm Văn Tuyết, “So sánh cấu trc quản trị công ty điển hình trên thế giới”, Tạp chí
Khoa học pháp lý, số 6/2006; Nguyễn Thị Lan Hương, “Một số so sánh về công ty cổ
phần theo Luật Công ty Nhật Bản và Luật Doanh nghiệp Việt Nam”, Tạp chí Khoa học
ĐHQGHN, số 25/2009; Phạm Văn Tuyết, “So sánh cấu trc quản trị công ty điển hình
trên thế giới”, Tạp chí Khoa học pháp lý, số 6/2006; Phan Huy Hồng, “Tạo thuận lợi
hơn cho việc thực hiện quyền cổ đông trong Luật Liên minh Châu Âu và luật Đức -
Kinh nghiệm cho Việt Nam”, Tạp chí khoa học pháp lý, số 3/2010; Báo cáo khoa học
chuyên đề “Một số vấn đề về mô hình quản trị công ty trên thế giới và Việt Nam” của
