KHOA LU TẬ
Ạ Ọ Ộ Ố Đ I H C QU C GIA HÀ N I HÀ N IỘ 2016
Ị PHAN TH LAN ANH
Ậ Ỗ Ợ
Ằ
Ả
Ỹ
SINH CON B NG K THU T H TR SINH S N
Ớ
Ừ
V I TINH TRÙNG T NGÂN HÀNG TINH TRÙNG
Ậ
Ệ
THEO PHÁP LU T VI T NAM
ự ậ ố ụ ự Chuyên ngành : Lu t dân s và t t ng dân s
Mã số : 60 38 01 03
Ọ
Ắ
Ậ
Ạ
Ậ
TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ LU T H C
3 4
ư ệ ậ ạ ọ ố ộ Trung tâm t li u Khoa Lu t Đ i h c Qu c gia Hà N i
Công trình đ ậ ượ ạ ọ c hoàn thành ố ộ i Khoa Lu t Đ i h c Qu c gia Hà N i ạ t
ễ ẫ ị Ng ườ ướ i h ng d n khoa h c ọ : TS. Nguy n Th Lan
ệ ả Ph n bi n 1:
ệ ả Ph n bi n 2:
ậ ượ ệ ạ ả ộ ồ ấ ậ Lu n văn đ c b o v t i H i đ ng ch m lu n văn, h p t ọ ạ i
ạ ọ ố ộ ậ Khoa Lu t Đ i h c Qu c gia Hà N i.
ờ ồ Vào h i ..... gi ....., ngày ..... tháng ..... năm 2016.
ể
ạ ố ộ ậ ể Có th tìm hi u lu n văn ạ ọ ư ệ t i Trung tâm thông tin Th vi n Đ i h c Qu c gia Hà N i
3 4
Ụ Ụ Ậ Ủ M C L C C A LU N VĂN
i g i tinh trùng vào ngân hàng tinh trùng i nh n tinh trùng
ả
ỹ
ằ
ủ
ườ ử 2.2.1. Ng ậ ườ 2.2.2. Ng ậ 2.3.
29 37 43
Trang
ậ ỗ ợ ngân hàng tinh trùng theo pháp
ệ
ệ H u qu pháp lý c a vi c sinh con b ng k thu t h tr ừ ớ ả sinh s n v i tinh trùng t ậ lu t Vi t Nam ị
ẹ
ợ ng h p ng
2.3.1. Xác đ nh cha, m trong tr
43
ậ ỗ ợ
ườ ả
ằ
ớ
ỹ
ụ ữ ộ ườ i ph n đ c thân sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng ừ t
ngân hàng tinh trùng
Ề
1 7
Trang ph bìaụ ờ L i cam đoan ụ ụ M c l c Ở Ầ M Đ U ươ ng 1 Ch
ườ
44
Ớ
Ỗ
Ả
Ỹ
ẹ 2.3.2. Xác đ nh cha, m trong tr ậ ỗ ợ
ị ằ
ỹ
ợ ồ ớ
ợ ả
ừ
ng h p v ch ng vô sinh sinh ngân
Ằ : KHÁI QUÁT CHUNG V SINH CON B NG Ợ Ậ H TR SINH S N V I TINH K THU T TRÙNG TỪ NGÂN HÀNG TINH TRÙNG
ệ
ơ ả
ằ
ỹ
1.1. M t s khái ni m c b n v sinh con b ng k thu t h
ậ ỗ
7
con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng t hàng tinh trùng ị
ườ
ẹ
ợ
ng h p con sinh ra không
47
ộ ố ợ
2.3.3. Xác đ nh cha, m trong tr ờ ỳ
ậ ỗ ợ
ả ủ
ỹ
1.2.
12
Ấ
ƯỚ
ươ
49
NG M C B T C P VÀ GI
ng 3
trong th i k hôn nhân Ữ Ch : NH NG V
ệ ừ
ớ
ề ừ ớ ngân hàng tinh trùng tr sinh s n v i tinh trùng t ả ằ Ý nghĩa c a vi c sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng t
Ậ Ị
ằ
1.2.1. Sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng t
12
Ệ
ụ
ngân hàng tinh trùng ậ ỗ ợ ỹ ế
Ả
Ậ
Ỗ
Ợ
Ằ Ớ
ả ủ ự
ỹ
ả
ọ ỹ ằ
ừ ả ớ ệ ứ ngân hàng tinh trùng là k t qu c a vi c ng d ng thành ọ ậ ự t u khoa h c k thu t trong lĩnh v c y h c ớ
1.2.2. Sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng t
ừ
14
ả
ắ
i pháp hoàn thi n quy
3.1.
49
ữ
ị
ọ
tinh trùng
ỹ
ằ
ả
ớ
1.2.3. Sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng t
15
ệ
ả
ướ ề ườ ướ
ắ
i pháp hoàn thi n quy
3.2.
53
ệ
ả
ề
ữ Nh ng v đ nh v ng ữ Nh ng v ị đ nh v xác đ nh cha, m , con
ậ ỗ ợ ngân hàng tinh trùng mang ý nghĩa nhân văn cao đ pẹ ậ ỗ ợ ả ả ứ
ơ ả
ự ả
ủ
ấ
ệ
ắ
ả
ữ
ướ
53
Ắ Ả I Ệ PHÁP HOÀN THI N QUY Đ NH PHÁP Ỹ LU TẬ VI T NAM V SINH CON B NG K Ề THU T H TR SINH S N V I TINH Ừ TRÙNG T NGÂN HÀNG TINH TRÙNG ấ ậ ệ ng m c b t c p và gi ư ệ i có nguy n v ng l u gi ấ ậ ng m c b t c p và gi ẹ ấ ậ ng m c b t c p và gi ẹ
ườ
ị
ị 3.2.1. Nh ng v ề ị
i pháp hoàn thi n quy ườ i
ợ ng h p ng
ằ
ậ t ệ Nam v sinh con b ng k thu t
c pháp lu t
1.3.
16
ậ Vi ớ
ừ
ỹ ề ngân hàng tinh trùng Ỗ Ợ Ỹ
Ằ
Ậ
đ nh v xác đ nh cha, m , con trong tr ế ch ng ch t ướ
ồ ữ
58
22
ừ ứ ngân hàng tinh trùng giúp đ m b o kh năng th c hi n ch c năng c b n c a gia đình ch c năng tái s n xu t con iườ ng ơ ượ S l ỗ ợ h tr sinh sán v i tinh trùng t ươ Ch
ng 2:
Ớ
Ừ
ề
ấ ậ ng m c b t c p và gi ẹ ị
ệ i pháp hoàn thi n quy ợ ợ ồ ườ ng h p v ch ng ly
Ệ
SINH CON B NG K THU T H TR SINH Ả S N V I TINH TRÙNG T NGÂN HÀNG TINH TRÙNG THEO PHÁP LU T VI T NAM
ắ
ụ
ỹ Nguyên t c áp d ng k thu t h tr sinh s n
ắ
ướ
ệ
3.3.
59
ỹ
ằ
Ậ ả ậ ỗ ợ
ậ ỗ ợ ả c sinh con b ng k thu t h tr sinh s n
ọ
ả ấ ậ i pháp hoàn thi n quy ng m c b t c p và gi ề ữ ườ ữ i cùng dòng máu v c y tinh trùng gi a nh ng ng ạ ớ ườ ữ i có h trong ph m i khác gi
ộ
ban hành
ấ ậ
ướ
ả
ệ
ng m c, b t c p và gi
3.4.
i pháp hoàn thi n quy
61
ế ậ ỗ ợ
ị ằ
2.1. ề ượ 2.1.1. Quy n đ ệ nguy n 2.1.2. Nguyên t c t ậ 2.1.3. Nguyên t c bí m t 2.1.4. Th c hi n theo quy đ nh do B Y t 2.2.
22 22 24 25 26 29
ề
ị
ậ
ắ ự ắ ệ ệ ỹ ừ ngân hàng tinh trùng theo pháp lu t Vi
ự ề Đi u ki n sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng t
ả ớ ệ t Nam
ắ ậ ắ
ấ ậ
ướ
ả
ệ
ả ắ 3.2.2. Nh ng v ị đ nh v xác đ nh cha, m , con trong tr hôn ữ Nh ng v ấ đ nhị ữ ự ệ tr c h và gi a nh ng ng vi ba đ iờ ữ Nh ng v đ nh v cho và nh n tinh trùng ữ Nh ng v
ng m c, b t c p và gi
3.5.
i pháp hoàn thi n quy
69
3 4
ườ
ủ
ồ
ế
i ch ng sau khi ch t
ị Ế
Ả
Ệ
75 77
ề ấ đ nh v l y tinh trùng c a ng Ậ K T LU N Ụ DANH M C TÀI LI U THAM KH O
3 4
ừ ụ ả ệ ở ệ M Đ UỞ Ầ
ằ ố ầ ầ
ấ ạ ả Đi u 63 t c a đ tài
ấ ế ủ ề ỹ ằ ả ớ ể ừ 1. Tính c p thi ề V n đ sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng t
ừ ng pháp khoa h c. K t ả
ể ấ ọ ượ Lu t Hôn nhân và gia đình năm ọ ớ ả c đ c p
ậ ỗ ợ ổ ế ỹ ề ừ ặ ị ị i kho n 2 con theo ph ỹ k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng t ậ ề ị ề ươ ậ ỗ ợ ế số 12/2003/NĐCP, Ngh đ nh
ằ ấ ngân hàng tinh trùng là v n đ khá ph c t p, đ c bi ố ữ ệ ề ở ổ ư số 12/2012/TTBYT, Thông t
ặ ặ ế ẹ ố ộ ế ườ ậ ơ ể ừ ngân hàng tinh trùng đang ngày càng ph bi n và mang ý nghĩa vô cùng ớ ả ậ ỗ ợ sinh s n v i quan tr ng. Có th th y, sinh con b ng k thu t h tr ệ ề ứ ạ tinh trùng t t v ề m t pháp lí, b i nó làm thay đ i nh ng quan ni m truy n th ng v ữ m t huy t th ng gi a cha m và con.
ớ ằ ệ ậ ậ năm 2006, Lu t Hôn nhân và Gia đình năm 2014. Tuy nhiên s
ượ ỹ ụ ế ớ ậ ế ứ ướ ậ ỗ ợ Hi n nay, sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng t ề ở ấ i và
ả ướ ươ ỹ ả ằ ừ ộ ớ ng bài vi ế t, công trình nghiên c u d ậ ỗ ợ r t nhi u n cho th y sinh con theo ph
ạ ể ệ ề ư ề ươ t ế "Sinh con theo ph
ệ ả ọ
ướ ệ ặ ề ố ậ ọ , s 2/2003
ề ấ ị ề ế i v n đ này. Bài vi t đã đ c p t
ả ủ ứ ề ệ ệ ề ậ
ừ ươ ọ ẹ ụ ủ ớ sinh s n v i tinh trùng t
ằ ẽ ế ề ẻ ượ ệ ấ ậ ư ị
i quy t; do đó gây ra nhi u thi ư ủ ưở ẻ ể ấ ề ậ ế ầ ng đ n quy n l
ậ ỗ ợ ề ế ấ ỹ ừ ở c áp d ng c trên th gi ngân hàng tinh trùng đ ấ ấ ự ế ả ng pháp này có r t t Nam. Th c t c Vi ữ ư ượ ậ t b c, nh ng bên c nh đó cũng có không ít nh ng nhi u u đi m v ữ ự ầ ậ khó khăn khi th c hi n. Vì v y, c n có nh ng văn b n pháp lý quy ề ụ ể ề ấ ẫ ị t, khi tranh ng d n rõ ràng, c th v v n đ này. Đ c bi đ nh và h ề ch p phát sinh trong xác đ nh cha, m , con; quy n nhân thân và quy n ẻ tài s n c a đ a tr , quy n và nghĩa v c a các bên trong quan h sinh ậ ỗ ợ ả ỹ con b ng k thu t h tr ngân hàng tinh ệ ề ể ả ơ ở trùng s không có c s pháp lý đ gi t ề ợ ủ ứ ế ả thòi, nh h i c a đ a tr cũng nh c a các bên liên quan.
ậ ủ ữ ừ ộ ố ự ể ằ ộ ừ ấ
ứ ấ ậ ộ ộ i góc đ pháp lý.
ễ ủ ề ấ ề ế ơ ở ả ệ th ụ tinh trong ng nghi m B nh vi n Ph s n T Dũ năm 1998, pháp ậ ỗ ề ậ ế ấ ề ệ Nam l n đ u tiên đ c p đ n v n đ sinh con b ng k thu t h ỹ ậ t lu t Vi 2000 v iớ s n ả t ậ ợ tr sinh ế ữ ậ năm 2000 đ n thu t ng sinh nay, sinh con b ng ằ ngân hàng ề ấ đ n trong nhi u văn b n pháp lu t khác nhau: tinh trùng đ số 10/2015/NĐCP, Thông tư ị Ngh đ nh ư số số 07/2003/TTBYT, Thông t ế i và hi n, 57/2015/TTBYT, Lu t Hi n, ghép mô, b ph n c th ng ố ấ l y xác ượ i góc đ pháp lu t có liên l ngân quan đ n sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng t ng pháp hàng tinh trùng là không nhi u. Bài vi ộ ố ấ ị ễ ủ khoa h c và m t s v n đ pháp lí có liên quan Nguy n Th ", c a TS. ữ ộ ạ , là m t trong nh ng bài Lan, đăng trên T p chí Lu t h c ạ ề ậ ớ ấ ề ề ấ ớ ầ đ u tiên đ c p t i nhi u khía c nh ư pháp lý nh phân tích đi u ki n cho và nh n tinh trùng, quy n làm cha, ẹ ố ớ ứ làm m đ i v i đ a tr đ ng pháp khoa h c, cũng c sinh ra theo ph ữ ẹ nh các xác đ nh quan h cha, m , con và nh ng b t c p trong quy ế ị t đi n hình đ u tiên đ c p đ n đ nh này… Có th th y đây là bài vi ả ữ nh ng v n đ có liên quan đ n sinh con b ng k thu t h tr sinh s n ớ v i tinh trùng t ngân hàng tinh trùng m t cách khái quát nh t, toàn ấ ướ ệ di n nh t d ế ầ ờ Cho đ n th i gian g n đây khi
ắ ự ữ ể ằ ề ằ ỹ ph i ả nghiên c u m t cách toàn di n và nghiêm túc v v n đ này đ t ệ xây d ngự hành lang pháp lý v ng ch c làm c s gi phát sinh. Đó chính là lý do đ tôi l a ch n đ tài " Sinh con b ng k
ọ ừ ả ớ ế ụ ể ơ ị ầ T nh ng b t c p c a pháp lu t và th c ti n c a cu c s ng c n ể ừ đó ấ i quy t tranh ch p ỹ ngân hàng tinh trùng theo
ậ ỗ ợ ệ ậ ị ả ị ệ ự ỏ ị ị ". thu t h tr sinh s n v i tinh trùng t pháp lu t Vi t Nam
ị ề ứ ề
ằ ả ằ ị
2. Tình hình nghiên c u đ tài ỹ Sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng t ả ứ ề ậ ỗ ợ ộ ấ ừ ờ ủ ớ ớ ự ề ớ ậ ề ủ ế ậ ổ ổ ậ ỗ ợ ả ả ấ ngân hàng tinh trùng không ph i là m t v n đ m i. V i s ra đ i c a ba em bé 2014 đã quy đ nh chi ti ớ ỗ ợ h tr sinh s n so v i quy đ nh trong 2000 và Ngh đ nh 12/2003/NĐCP đã có nhi u bài vi thay đ i, b sung trong quy đ nh c a pháp lu t v sinh con b ng k ế t này ch y u t p trung vào v n đ thu t h tr sinh s n. Các b i vi ậ Lu t Hôn nhân và gia đình năm ậ ề ấ ề t c th h n v v n đ sinh con b ng k thu t ậ Lu t Hôn nhân và gia đình năm số số 10/2015/NĐCP có hi u l c bãi b Ngh đ nh ữ ế t, công trình nghiên c u v nh ng ỹ ủ ề
3 4
ỹ ằ ả ế ề ậ ậ ỗ ợ ả ậ ắ ệ ụ
ố ụ ậ ả ư ụ ừ ngân hàng tinh trùng. Bài vi
Nguy n Th Lan
ễ ế ứ , là bài vi
ề t ủ ", c a TS. ế ề ậ ằ ộ ừ ấ ậ ọ , s 2/2016 ố ế ủ ể ch th trong quan h này, nguyên t c khi áp d ng và h u qu pháp lý ộ ố ả n y sinh. T đó đánh giá kh năng áp d ng pháp lu t và đ a ra m t s ị ế ki n ngh . ụ ụ
ứ ậ ộ ngân hàng tinh trùng. Bài vi
ỹ ế ề ậ ượ ệ ệ ợ ồ ằ ớ ỹ
ặ ặ i ph n đ c thân ho c c p v ch ng vô sinh đ ệ ừ ụ ữ ộ ụ ữ ề ấ ệ ậ 4. M c đích nghiên c u ổ * M c tiêu t ng quát ề ấ Lu n văn nghiên c u phân tích và làm rõ n i dung quy đ nh v v n ngân hàng ư t Nam đã c th và sát th c ti n hay ch a?
ụ ệ ả ụ ể ị ự ễ ụ ị ừ ậ ỗ ợ ề đ sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng t ự ễ tinh trùng theo pháp lu t Vi Qua đó đánh giá kh năng áp d ng quy đ nh đã nêu vào th c ti n.
ế ụ ả ụ ể
ộ ư ệ ế ớ ư ậ ụ t còn đ a ra m t s gi ụ ể
ụ ệ ấ ả ả ứ ổ ữ nghiên c u đ
ề ấ ạ ậ ề ớ mang thai h , ít đ c p đ n sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i ệ ế "Th tinh trong ng nghi m tinh trùng t ị ề ữ và nh ng v n đ pháp lí phát sinh , đăng trên ữ ấ ề ạ t đ c p đ n nhi u nh t nh ng T p chí Lu t h c ậ ỗ ợ ả ấ v n đ pháp lý liên quan đ n sinh con b ng k thu t h tr sinh s n ể ề ớ t đ c p đi u ki n đ v i tinh trùng t ỹ ườ ự ng c th c hi n k ố ậ ừ thu t th tinh trong ng nghi m; nh ng v n đ pháp lí phát sinh t ề ử ụ ấ ệ ề ệ ặ t là trong v n đ s d ng vi c áp d ng các đi u ki n này, đ c bi ợ ồ ợ ặ ồ noãn, tinh trùng, phôi khi m t bên v , ch ng ch t ho c v ch ng li ộ ố ả i pháp hoàn thi n pháp hôn. Ngoài ra, bài vi ệ ố ậ lu t b o đ m vi c áp d ng pháp lu t th ng nh t, có hi u qu trên th c t ậ ả ự ế .
ố ượ ộ ứ * M c tiêu c th ụ V i m c tiêu nghiên c u t ng quát nh v y, m c tiêu c th ứ ượ c xác đ nh nh ng khía c nh sau: ứ ỹ Nghiên c u nh ng v n đ lý lu n khái quát chung v v n đ ả ị ữ ấ ậ ỗ ợ ừ ằ ớ ề ngân hàng tinh
ng và n i dung nghiên c u ủ ứ ữ ề ấ sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng t trùng
3. Đ i t ố ượ Đ i t ậ ề ề ằ ớ ỹ ậ ề ấ ủ
ữ ậ ỗ ợ ủ ừ ừ ả ằ ớ ỹ ề ề ấ ị Phân tích, đánh giá nh ng quy đ nh c a Lu t v v n đ v v n ngân hàng
ả ậ ư ị ệ ừ ụ ự ị ngân hàng tinh trùng; là các quy đ nh c a pháp lu t cũng nh ễ đó đ a ra m t s
ữ ậ ỗ ợ ề đ sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng t tinh trùng ự ệ ệ ề ể ấ ở ấ ng nghiên c u c a đ tài là nh ng v n đ là nh ng v n ề ấ ề đ lý lu n v v n đ sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh ư trùng t ộ ố ả kh năng áp d ng quy đ nh vào th c ti n hi n nay t ị ế ki n ngh . ữ t Nam hi n nay và nh ng v n đ có th phát Vi
ỹ ớ ả ậ ỗ ợ ạ Th c tr ng ự ễ Sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng t sinh trong th c ti n.
ằ ộ ự ấ ộ ươ ứ ng pháp lu n và ph
ậ ừ ọ ừ ứ ế ươ ể ạ ượ ậ ụ ng pháp nghiên c u ặ 5. Ph Đ đ t đ
ằ ấ ỹ ứ ề ộ ố ươ ử ụ ậ ứ c các m c đích nghiên c u mà đ tài đ t ra, trong quá ứ ng pháp nghiên c u
ậ ỗ ợ ứ ừ ệ ớ trình nghiên c u, lu n văn đã s d ng m t s ph ơ ả c b n sau đây:
ỉ ụ ậ ươ ượ ử ụ Ph
ề ậ ứ ữ ư
ậ ng pháp bình lu n đ ấ ậ ỗ ợ ươ ệ ừ ằ ả ớ ỹ ngân hàng ừ ế tinh trùng là m t lĩnh v c r t r ng v a liên quan đ n y h c v a liên quan ậ ỉ ế lu t. Tuy nhiên đ n pháp , trong lu n văn này ch nghiên c u đ n khía ề ế ạ c nh pháp lý liên quan đ n v n đ sinh con b ng k thu t h tr sinh ế ặ ả t ch nghiên c u đ n ngân hàng tinh trùng, đ c bi s n v i tinh trùng t ả ượ g i vào ngân hàng tinh trùng vì m c đích sinh s n, ử ệ vi c tinh trùng đ c ử ụ đích khác khi g i tinh trùng vào ngân hàng ế không đ c p đ n các m c tinh trùng trong lu n văn. ậ ủ ng 1 c a lu n ề ngân hàng tinh
ậ ậ ấ c s d ng trong ch ề văn khi nghiên c u nh ng v n đ chung nh khái ni m, ý nghĩa v sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng t trùng.
ề ơ ả ủ ộ ộ ằ ữ ể ề ệ
ậ ỗ ợ ặ ớ ừ ấ Lu n văn t p trung vào nh ng v n đ c b n nh t thu c n i dung ỹ ư ệ ủ c a đ tài khái ni m, đ c đi m, ý nghĩa c a vi c sinh con b ng k ả ngân hàng tinh trùng, cũng nh thu t h tr sinh s n v i tinh trùng t
3 4
ươ ượ ử ụ ủ ậ ụ ậ ơ ủ ủ ạ ồ Ph c s d ng ở ươ ch
ậ ề ấ ủ ặ ủ Th tinh nhân t o là th thu t b m tinh trùng c a ch ng ho c c a ầ ủ ụ ữ ườ ử ườ i ph n có nhu c u sinh cung c a ng ng ỹ ị ớ ừ ng 2 c a lu n văn ề khi nghiên c u làm rõ các quy đ nh c a pháp lu t v v n đ sinh con ằ b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng t ngân hàng tinh trùng. i cho tinh trùng vào t ể ạ con đ t o phôi. ng pháp phân tích đ ứ ậ ỗ ợ ổ ả ợ ươ ị ị Noãn là giao t ủ ị ề ộ ố ế ướ ụ ử ủ ữ c a n . ử ủ ả ậ ỗ ợ ừ ằ ả ứ ng pháp t ng h p khi nghiên c u quy đ nh quy đ nh c a các Ph ậ c đánh giá kh năng áp d ng pháp lu t và m t s ki n ngh v sinh ngân hàng tinh ớ sinh s n v i tinh trùng t Tinh trùng là giao t ả c a nam. ủ ế ợ ữ ẩ Phôi là s n ph m c a quá trình k t h p gi a noãn và tinh trùng. n ỹ con b ng k thu t h tr trùng ượ ẫ ợ ử c g i ậ ữ ả ụ ụ ự ệ ệ ả , b o qu n tinh trùng ph c v cho vi c th c hi n sinh ế ấ ủ ầ ở ầ ụ ệ ế ả ậ 6. K t c u c a lu n văn ộ Ngoài ph n m đ u, k t lu n và danh m c tài li u tham kh o, n i ậ ỗ ợ ữ ư ệ ả ặ ọ ơ ậ Ngân hàng tinh trùng là n i t p h p các m u tinh trùng đ ể ư vào đ l u gi ỹ ằ con b ng k thu t h tr sinh s n ho c vì nguy n v ng l u gi cà ồ ươ ng: ứ ứ ậ ươ ậ ỗ ợ ằ ỹ dung lu n văn g m 3 ch ng 1 : Khái quát chung v sề inh con b ng k thu t h tr sinh ụ ữ ộ ặ ợ ố ồ ừ Ch ớ ngân hàng tinh trùng . ỗ ợ ơ ở ế ậ ả ặ ỹ nhân. Ngoài ra ngân hàng tinh trùng còn có ch c năng cung ng tinh ặ trùng cho c p v ch ng vô sinh ho c ph n đ c thân mu n sinh con ằ b ng k thu t h tr ặ sinh s n ho c hi n t ng cho các c s làm ả s n v i tinh trùng t ươ ả ằ ớ ỹ ng 2 Ch ậ ỗ ợ : Sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng ứ ọ ừ ậ ệ t ngân hàng tinh trùng theo pháp lu t Vi t Nam. nghiên c u khoa h c. ỹ ả ừ ậ ỗ ợ Sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng t ươ ướ ấ ậ ắ ả ng 3 ữ : Nh ng v ng m c b t c p và gi ớ ứ ậ ệ ề ằ ỹ ệ i pháp hoàn thi n ậ ỗ ợ Ch ị t Nam v sinh con b ng k thu t h tr sinh ằ ệ ầ ằ ỹ ừ ớ quy đ nh pháp lu t Vi ả s n v i tinh trùng t ngân hàng tinh trùng. ụ ữ ả ể ọ ự ườ ệ ườ ụ ữ
ợ ng h p ng ừ ạ ớ ươ Ch ng 1 ườ ủ ử ứ ẻ Ề ể c phát tri n trong t ủ cung c a ng ụ ữ ườ ngân hàng ườ i ậ ỗ ợ ủ i ph n dùng noãn c a chính ngân hàng tinh trùng t o thành phôi. ụ ữ i ph n đó. Đ a tr sinh ế ẻ ứ i ph n sinh ra đ a tr đó và huy t Ậ Ỗ Ợ Ả Ớ Ỹ ố ử ủ ố tinh trùng là vi c ngân hàng tinh trùng cung ng tinh trùng cho ng ệ ph n có nhu c u đ h th c hi n vi c sinh con b ng k thu t h tr ậ sinh s n. V y đây là tr ế ợ mình k t h p v i tinh trùng t ượ Phôi đ ế ra có chung huy t th ng c a ng ườ th ng c a ng i đã g i tinh trùng vào ngân hàng tinh trùng.
KHÁI QUÁT CHUNG V SINH CON B NGẰ K THU T H TR SINH S N V I TINH TRÙNG TỪ NGÂN HÀNG TINH TRÙNG ậ ỗ ợ ủ ệ ằ ỹ ả 1.2. Ý nghĩa c a vi c sinh con b ng k thu t h tr sinh s n
ừ ớ v i tinh trùng t ộ ố ơ ả ề ệ ằ ỹ ngân hàng tinh trùng ỹ ằ ậ ỗ ợ 1.1. M t s khái ni m c b n v sinh con b ng k thu t h ậ ỗ 1.2.1. Sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng t
ợ ả ớ ừ ả ớ ụ ệ ứ ự
ế ự tr sinh s n v i tinh trùng t ằ ỹ ngân hàng tinh trùng ả ậ ỗ ợ ệ ằ ừ ả ủ ngân hàng tinh trùng là k t qu c a vi c ng d ng thành t u khoa ọ h c k thu t trong lĩnh v c y h c Sinh con b ng k thu t h tr sinh s n là vi c sinh con b ng k ỹ
ặ ượ ụ ự ố ậ ệ t Nam m c dù th tinh trong ng nghi m đ ọ ỹ ạ T i Vi ụ ụ ệ ậ ạ ố ặ thu t th tinh nhân t o ho c th tinh trong ng nghi m ướ ớ ự ế ợ ữ ụ ệ ố Th tinh trong ng nghi m là s k t h p gi a noãn và tinh trùng ệ ế ớ c trên th gi ị ề ướ ộ ữ ự thành công khá mu n so v i các n Tuy nhiên trong nh ng năm qua, lĩnh v c đi u tr vô sinh c a n ệ c th c hi n ự i và trong khu v c. ủ c ta ể ạ ệ ố trong ng nghi m đ t o thành phôi
3 4
ệ ệ ữ ộ ượ ậ ỹ ằ 1.2.3. Sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng t
ả ổ ế ự ế ớ ớ ỉ ệ ả ứ ả ớ ự ậ ỗ ợ ả i v i t l t b c. Hi n nay, chúng ta đã th c hi n thành thành
ế ậ ỗ ợ ị ổ ấ
ớ đã có nh ng ti n b v ỹ công các k thu t h tr sinh s n ph bi n trên th gi công khá cao và n đ nh. ả ữ ỹ ờ ả ớ ậ ỗ ợ ừ ệ ả ngân hàng tinh trùng giúp đ m b o kh năng th c hi n ch c năng ườ ứ ơ ả ủ c b n c a gia đình ch c năng tái s n xu t con ng i ừ Nh có k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng t
ỹ ụ ứ ơ ộ ướ ấ ậ ủ ế V i nh ng k t qu đã đ t đ ứ ặ ứ ủ ồ ề ạ ượ c, cùng r t nhi u c h i m i t ọ c trên th
ắ ệ ờ ồ ả ả ầ i vào Vi c đ m b o đ ng th i đáp ng đ
ượ ố ượ ế ố ố
ả ả ả ả t Nam, trong t ữ ệ ớ ế ơ ở ị
ể ậ ỗ ợ ấ ế ẽ ủ ữ ả ớ ị ạ ứ ầ ố
ự ữ ữ ế ợ ườ ụ ể ị ỗ ủ ề ố ắ ẽ ượ ti p nh n nh ng thành t u, nh ng l
ắ ả ọ ứ ớ ố ẹ ẹ ữ ọ ắ ồ ớ ế ữ ể ặ ớ ừ ệ ế vi c nghiên c u và ng d ng khoa h c k thu t c a các n ươ ớ ắ ng lai ch c ch n các kĩ thu t h tr sinh gi ề ậ ỗ ợ ả s n, trong đó có nh ng kĩ thu t h tr sinh s n liên quan đ n v n đ ỗ ợ ả đ m b o an toàn, hi u qu cho h tr sinh s n v i tinh trùng s ngày ấ ớ ư ơ ộ m t phát tri n h n. Chúng ta, v i t cách là nh ng công dân c a đ t ậ ướ n i ích và c, ch c ch n s đ thành qu mà y h c mang l
ậ ỗ ợ ả ớ ằ ậ ỗ ợ 1.2.2. Sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng t ừ
ộ ệ ả ể ế ỹ ậ ỗ ợ ượ ế ỹ c ti n hành, trong đó ph i k đ n k thu t h tr
ỷ ệ ế ố ừ vô sinh ở ướ n T l ả ngân hàng tinh ế ợ ố trùng mà ch c năng duy trì nòi gi ng c a các c p v ch ng hi m ộ c nhu c u sinh con cùng mu n đ ỉ ế huy t th ng, cùng mã gen v i b m . Y u t huy t th ng không ch ồ ơ ở ể là c s đ xác đ nh cha, m , con mà còn là c s xác đ nh ngu n ọ g c, dòng h , gia ph v i nh ng giá tr văn hóa tinh th n, đ o đ c và i c th . Đó cũng là truy n th ng c a dòng h g n v i m i con ng ợ ứ ẫ lý do đ nh ng c p v ch ng hi m mu n v n luôn khao khát có đ a ủ sinh con mang dòng máu c a mình và các bi n pháp k thu t h tr ả ả s n đ sinh s n ớ v i tinh trùng t ngân hàng tinh trùng.
c ạ i. ỹ ngân hàng tinh trùng mang ý nghĩa nhân văn cao đ pẹ ả ề ủ ả ệ ậ ỗ ợ ả ả ỹ vô sinh chung là 13%. Nghiên c u c a tác gi ỷ ệ l
ế ứ ứ ệ
ứ ả ạ vô sinh ả ề ỷ ệ l ế ả ơ ả ấ ả Rõ ràng, các bi n pháp k thu t h tr sinh s n đã giúp đ m b o ả ơ ả ủ kh năng th c hi n ch c năng c b n c a gia đình ch c năng tái s n xu t con ng
ấ ỷ ệ ầ ầ ươ ị ự ườ i. ơ ượ ỹ ằ ề c ta khá cao, theo k t qu đi u tra dân s năm ậ Âu Nh t ố ở ướ c ta vào kho ng 7% đ n 10% dân s . n ề ủ Ph m Văn Quy n (2000) và ả ở ướ c ta kho ng n l vô sinh 1.3. S l
ỗ ợ c pháp lu t ớ 1982, t Luân (1995), t G n đây h n, k t qu đi u tra c a tác gi ng Mai (1999) cho th y t Tr n Th Ph ừ t ố 10% 15% dân s . ngân hàng tinh trùng
ỉ ế ề ớ ậ ầ ậ t ệ Nam v sinh con b ng k thu t ậ Vi ừ h tr sinh sán v i tinh trùng t ề ậ ề ằ ỹ Đây là m t v n đ l n không ch riêng cho ngành y t
ề ộ ấ ộ ề Lu t Hôn nhân và gia đình năm Đi u 63
ả ị ờ ậ ề ấ ạ ỉ ề ầ ả ả ạ i kho n 2 ộ ố ộ ướ ủ sinh s n ra đ i không ch mang l ấ Pháp lu t l n đ u tiên đ c p v n đ sinh con b ng k thu t h ậ ộ c C ng hòa xã h i ch nghĩa Vi c Qu c h i n
ậ ỗ ợ ị ườ ọ ứ mà là chung ỹ ằ ữ i ni m vui cho nh ng ớ i
ườ ữ ị ệ ị ậ ỗ 2000 ỳ ể ngày 01 tháng 01 năm 2001 quy đ nh: "Vi c xác đ nh cha, m cho
cho toàn xã h i. Các quy đ nh pháp lu t v v n đ sinh con b ng k thu t h tr ng chuyên môn và cho nh ng ng ể ề i mu n đi u tr vô sinh. ế ằ ẳ ế ượ ươ ủ ọ ợ tr sinh s n t ượ ệ t Nam khóa X, k đ ệ ự ọ h p th 7 thông qua ngày 09 tháng 06 năm 2000 có hi u l c thi hành k ị ừ t con đ ng pháp khoa h c do Chính ph quy đ nh". c sinh ra theo ph
ậ ỗ ợ ả ớ ủ ị ẹ ị ị
ả ự ế ỹ ừ i b vô sinh mà còn là hành lang pháp lý quan tr ng cho gi ố ệ ệ ị Vì th , hoàn toàn có th kh ng đ nh r ng, vi c ti n hành các bi n ỗ ợ sinh s n, trong đó có h tr sinh s n v i tinh ợ , mang ý ngân hàng tinh trùng là hoàn toàn phù h p th c t
ả pháp k thu t h tr trùng t nghĩa nhân văn cao c .ả
ậ ỗ ợ ệ ằ ậ ầ ụ ạ ị
ệ ệ ậ ị số Ngày 12 tháng 02 năm 2003, Chính ph ban hành Ngh đ nh ọ ọ ươ ề ng pháp khoa h c (sau nay g i là 12/2003/NĐCP v sinh con theo ph ạ ả ỹ sinh s n). Đây là văn b n quy ph m sinh con b ng k thu t h tr ố ụ pháp lu t đ u tiên quy đ nh vi c th tinh nhân t o, th tinh trong ng ậ nghi m; quy đ nh vi c cho tinh trùng, nh n tinh trùng; cho noãn, nh n
3 4
ữ ư ả ế ẹ ử phôi và xác
ẹ ơ ở ư ỹ ữ tinh trùng, l u gi ả ậ ỗ ợ ề ế ề ệ ạ ị t v vi c: xác đ nh cha, m , gi ả ư ẩ i quy t vi c xác đ nh cha, m ,
ậ noãn; cho phôi, nh n phôi; c s l u gi ằ ẻ ị đ nh cha, m cho tr sinh ra b ng k thu t h tr sinh s n. ể ừ ị ị ợ ằ ệ ế ậ ỗ ợ ấ i quy t tranh ch p, x lý hành vi ẹ con ị ả s
khi Ngh đ nh ướ ơ ở ẫ ủ ườ ị chi ti vi ph m, cũng nh th m quy n gi ỹ ng h p sinh con b ng k thu t h tr sinh s n. trong tr ị Sau ba tháng k t ế cũng có h ng d n cho các c s y t
ị ỹ ậ ằ ệ ề
ướ ố ị ị ộ ệ ụ ụ ạ ượ ố 12/2003/NĐCP đ c ban ị ị ế ề ộ v Ngh đ nh này. ộ ưở ư s ố 07/2003/TTBYT ngày 28 tháng 5 năm 2003 do B tr ng ế ban hành H ng d n thi hành Ngh đ nh s 12/2003/NĐCP ngày
ẫ ủ ề ươ ị ị ị ố ệ ự ỏ hành B Y t Thông t ộ B Y t 12/02/2003 c a Chính ph v sinh con theo ph ng pháp khoa h c.
ủ ế ọ ấ ộ ậ ế ườ ủ
ộ ơ ể ủ ấ ộ ướ ị ị ươ ậ ộ c C ng hòa xã h i ch nghĩa Vi ng pháp khoa h c. Ngh đ nh này quy đ nh
Lu t Hi n, l y, ghép mô, b ph n c th ng ố c Qu c h i n ứ ậ ọ ậ
ế ệ ệ ự ượ
ề ề ằ ế ộ ề ơ ở ố
ề ứ ư ữ noãn, l u gi
ế ạ ậ ậ ụ ệ ữ ự ữ ằ ươ có ý nguy n hi n, nh n tinh trùng, noãn, phôi trong th ng pháp th
ạ ạ ọ ự ư ậ ỗ ợ ệ ệ ậ ị
ủ ị ỉ ị i ệ ủ ệ ả thích m t s khái ni m dùng trong k thu t h
ệ ượ ộ ố ị ề 4 Đi u 3 gi ả ỹ ấ ị ụ t
ợ ấ ườ ữ ữ tinh trùng, l u gi ỹ ự ạ ố ớ ơ ự ụ ệ ệ ố
ạ ớ ệ i có h trong ph m vi ba đ i ờ ", đ gi t Nam. i Vi
i khác ậ ườ ề ộ ủ B Y t i và hi n, l y xác ệ ượ t Nam khóa XI, đ ệ ự ỳ ọ k h p th 10 thông qua ngày 29 tháng 11 năm 2006 và có hi u l c vào ỹ ề ậ ậ ngày 01 tháng 7 năm 2007 cũng có đ c p đ n sinh con b ng k thu t ậ ị ạ Đi u 6 Lu t này đã quy đ nh v quy n hi n, nh n tinh ả sinh s n. T i ọ trùng, noãn, phôi trong th tinh nhân t o đã là căn c pháp lý quan tr ng ụ ố ớ đ i v i cá nhân c ý nguy n c a mình. Bên c nh đó tinh nhân t o giúp h th c hi n đ ậ ỗ ả kho n 3, quy đ nh các hành vi b nghiêm c m đó là: tr sinh s n. Ngoài ra cũng ề ự i cùng dòng máu v tr c "C y tinh trùng, noãn, phôi gi a nh ng ng cượ ọ ữ ệ h và gi a nh ng ng ạ ị quy đ nh t ế ị ị
ộ ố ề t m t s đi u c a ủ ề ệ ạ ố ệ ệ ậ ộ ữ ả Đi u 11 lu t này. s 12/2012/TTBYT ngày 05 tháng 7 năm 2012 ụ ẩ i kho n 7 ư ố Thông t ậ ỹ ị ụ ề ụ ạ ể ừ ư ữ ụ ệ ố ủ ộ ụ ư ạ ư ữ ữ ư ữ v qề uy trình k thu t th tinh nhân t o và th tinh trong ng nghi m. Thông ỹ ư này quy đ nh v quy trình khám, ch n đoán vô sinh và quy trình k t ậ tinh thu t th tinh nhân t o, th tinh trong ng nghi m và l u gi trùng, l u gi mô tinh hoàn. phôi, l u gi ệ ố Ngày 19/6/2014 Lu t Hôn nhân và gia đình năm ự ủ ươ ượ ỳ ọ ủ ệ ộ noãn, l u gi ậ ộ c C ng hòa xã h i ch nghĩa Vi 2014 đ t Nam khóa XIII, k h p th ụ ố ệ ự ừ ủ ngày 01 tháng 01 năm 2015. ụ ộ ị ộ ố ụ ụ ệ ậ ạ ỹ Ngh đ nh 10/2015/NĐCP ngày 28 tháng 01 năm 2015 c a Chính ph ủ quy đ nh v sinh con b ng k thu t th tinh trong ng nghi m và ể ề đi u ki n mang thai h vì m c đích nhân đ o có hi u l c thi hành k số ừ ị t ngày 15 tháng 03 năm 2015. Ngh đ nh này đã bãi b Ngh đ nh ủ ề 12/2003/NĐCP ngày 12 tháng 02 năm 2003 c a Chính ph v sinh con ề ệ ị v vi c cho và theo ph ủ ề ẩ ậ nh n tinh trùng, cho và nh n noãn, cho và nh n phôi; th m quy n, th ậ ệ ữ ỹ ụ t c cho phép c s khám b nh, ch a b nh đ c th c hi n k thu t ụ ệ ệ ụ th tinh trong ng nghi m; đi u ki n mang thai h vì m c đích nhân ư ạ phôi; thông tin, báo đ o; l u gi ệ ụ ệ ả sinh s n b ng ph cáo.Vi c th c hi n k thu t h tr ữ ủ ạ ượ c th c hi n theo quy đ nh c a Lu t Khám b nh, ch a tinh nhân t o đ ị ề ị ộ ệ b nh, không thu c ph m vi đi u ch nh c a Ngh đ nh này. Ngh đ nh ệ ổ ứ , cá nhân Vi ch c này áp d ng đ i v i c quan, t Nam và cá nhân là ậ ỹ ườ ướ i n c ngoài th c hi n k thu t th tinh trong ng nghi m và ng ộ ạ mang thai h t ế ư 57/2015/TTBYT ngày 30 tháng 12 năm 2015 c a Thông t số 10/2015/NĐCP ngày ị ủ Ngh đ nh quy đ nh chi ti ỹ ằ ị ủ quy đ nh v sinh con b ng k 28 tháng 01 năm 2015 c a Chính ph ụ ề ố thu t th tinh trong ng nghi m và đi u ki n mang thai h vì m c đích ệ ự Thông nhân đ o có hi u l c thi hành k t ngày 25 tháng 02 năm 2016. ế ướ ư ố s 07/2003/TTBYT ngày 25 tháng 3 năm 2003 c a B Y t t ng h ị ị ẫ d n th c hi n Ngh đ nh s 12/2003/NĐCP ngày 12 tháng 02 năm ụ ủ ề ọ ng pháp khoa h c và m c 2003 c a Chính ph v sinh con theo ph ư ố ạ ệ i Thông t IV. Quy trình th tinh trong ng nghi m quy đ nh t s ế ban hành quy 12/2012/TTBYT ngày 15 tháng 7 năm 2012 c a B Y t ệ ế trình k thu t th tinh nhân t o và th tinh trong ng nghi m h t hi u ạ ậ ố c Qu c ứ ộ ướ h i n Lu tậ 7 thông qua có hi u l c thi hành t Hôn nhân và gia đình năm 2014 cho phép mang thai h vì m c đích 2014 còn quy đ nhị Lu t Hôn nhân và gia đình năm nhân đ o. Ngoài ra,
3 4
ị ư ể ừ ị ử ấ ạ ộ
ụ ngày Thông t ỏ ủ này quy đ nh v ậ ự ứ ệ thì tùy theo tính ch t, m c đ vi ph m mà b x lý theo trách nhi m ự dân s , hành chính, hình s . ấ ườ ượ i đ ng nghi m, mang thai và sinh con; c s v t ch t, trang thi ắ ự ệ ệ ệ ơ ở ượ ự c phép th c hi n k nguy n ộ ệ ượ ữ 2.1.2. Nguyên t c t Nguyên t c t nguy n là m t trong nh ng nguyên t c đ ậ ẩ ứ ệ ự ủ ụ ệ ắ ệ ự ệ ố ụ ữ ẻ ố ỹ ả c coi ụ ọ tr ng hàng đ u trong quan h dân s nói chung và trong vi c áp d ng ỹ k thu t h tr sinh s n nói riêng. ậ ư ệ ắ ự ầ ậ ỗ ợ ữ ỏ ơ ở ể ư ệ nghi m; l u gi ơ ở ố ạ ị ị ề ụ ậ ượ ế ụ ủ ậ ủ ể ợ Nh ng cam k t, th a thu n h p pháp là c s đ xác l p các ả ề c đ m ủ ề ỹ ị ọ ự ủ ể quy n và nghĩa v c a ch th , các quy n và nghĩa v đó đ ệ ả b o th c hi n và ph i đ ằ ụ ệ ố ộ ỹ ệ ệ ổ ứ ơ ự ề ệ ự ư l c k t này có hi u l c. Thông t ự ỹ ệ tiêu chu n s c kh e c a ng c th c hi n k thu t th tinh trong ế ị ơ ở ậ ố t b và ỹ ệ ữ nhân s c a c s khám b nh, ch a b nh đ ẩ thu t th tinh trong ng nghi m; quy trình khám, ch n đoán vô sinh; , chia s thông tin. quy trình k thu t th tinh trong ng ữ ệ ố ớ các c s khám b nh, ch a b nh ụ này áp d ng đ i v i Ngoài ra, thông t ị ệ ủ ề i Ngh đ nh s 10/2015/NĐCP ngày 28 có đ đi u ki n quy đ nh t ậ tháng 01 năm 2015 c a Chính ph quy đ nh v sinh con b ng k thu t ụ th tinh trong ng nghi m và đi u ki n mang thai h vì m c đích nhân ạ đ o; các c quan, t ủ ề ch c, cá nhân có liên quan. ệ
ả ượ c các ch th khác tôn tr ng. ằ ớ ả ậ ỗ ợ ủ ể ế ự ự ế ỏ ượ ươ ự nguy n t Ằ Ả ng 2 Ậ Ỗ Ợ ố ớ ứ ấ Ớ Ch Ỹ Ừ
Ậ Ệ SINH CON B NG K THU T H TR SINH S N V I TINH TRÙNG T NGÂN HÀNG TINH TRÙNG THEO PHÁP LU T VI T NAM ề ố ớ ứ ậ ể ệ ự ả ượ ườ i nh n tinh trùng th hi n t
ượ ườ ừ ế ng ỹ ụ b n thân mong mu n đ ố i hi n; mong mu n đ ố ượ ẹ ứ ượ ườ Trong vi c sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng ủ nguy n c a các ch th hi n tinh trùng ố ố c hi n tinh trùng mong mu n mu n đ ủ ố ớ ề ở ữ b quy n s h u đ i v i tinh trùng c a mình. ề ừ ỏ b quy n ủ ệ nguy n c a ậ c nh n ủ ớ c sinh con v i tinh trùng c a ẻ đ c sinh ra. ừ t ngân hàng tinh trùng s t ự ể ệ th hi n thông qua s bày t ệ ừ ỏ ủ c a mình, t ụ Ch m d t quy n và nghĩa v phát sinh đ i v i tinh trùng, t ự ự ẻ ượ c sinh ra. Trong khi đó s t làm cha đ i v i đ a tr đ ố ng tinh trùng t ế ng c làm m đ a tr ắ ề ượ ậ ỗ ợ ỹ i hi n tinh trùng; mong mu n đ ắ ẹ ề ượ ả c sinh con b ng k thu t h tr sinh s n ộ c có con, quy n đ ắ ậ ắ ớ ệ ủ ả 2.1. Nguyên t c áp d ng k thu t h tr sinh s n ậ ỗ ợ 2.1.1. Quy n đ ề Quy n đ ề ữ ữ ệ ượ ề ạ ị ậ 2.1.3. Nguyên t c bí m t Nguyên t c bí m t là m t trong nh ng nguyên t c chung, quan ả i kho n c quy đ nh t i. ề ị ỹ ề ậ ả ồ ợ ề sinh s n đã cho h có quy n đ c nh n tinh trùng t trong trong hành ngh khám b nh, ch a b nh đ ệ 2 Đi u 3 Lu t Khám b nh, ch a b nh. ườ Ngoài ra trong tr ụ ữ ộ ọ ệ ỹ ậ ả ữ ườ ằ ượ ậ ỗ ợ ậ ề ữ ụ ừ ượ ể ự hi n k thu t h tr sinh s n, cho phép h đ ậ ỗ ợ ọ ượ ả ư ượ ưở c h ự cũng nh đ i cho, nh n tinh trùng đ ượ ậ ề ộ ệ ữ ệ ợ ậ ữ
c gi ườ ừ ế ế ằ ượ c làm cha, làm m là m t trong ặ nh ngữ quy n thiêng liêng c a con ng ợ ườ V i vi c quy đ nh c p v ậ ỗ ằ ch ng vô sinh và ph n đ c thân có quy n sinh con b ng k thu t h ngân hàng tr c phép tinh trùng đ th c ọ ng nh ng thành qu khoa h c áp d ng các thành t u ả ự trong lĩnh v c sinh s n. ợ ệ ề ậ i nh n tinh trùng t ạ ồ ề ậ ị ị ị ằ ậ ự ắ các quan h ằ ặ ữ ệ ậ ỹ ả ng h p sinh con b ng k thu t h tr sinh s n ạ ữ bí m t v tình tr ng c gi bí m t v thông tin cá nhân có liên quan ngu n hi n tinh trùng. số ả Đi u 3 Ngh đ nh i kho n 4 ệ ả ằ ả ề ặ ế ườ i hi n, nh n tinh trùng v m t ậ ề ậ ỗ ợ ề ệ ỹ ạ ề ậ ỗ ợ ề ả ạ ả ẻ ượ ẹ ố ớ ứ làm m đ i v i đ a tr đ ể ử ế ạ Bên c nh đó đ t ra các ch tài đ x lý vi ph m v sinh con b ng k thu t h tr sinh s n, khi các bên vi ph m đi u ki n, quy n, nghĩa v B o v quy n h p pháp này, pháp lu t công nh n quy n làm cha, ả c sinh ra b ng k thu t h tr sinh s n. ỹ ụ ộ ồ ư không nh ng ng ỏ ứ s c kh e mà còn đ ườ ế i hi n và ng đ n ng ượ ắ c quy đ nh t Nguyên t c này đ 10/2015/NĐCP, đây là nguyên t c nh m b o đ m tr t t ờ ả xã h i đ ng th i b o v nh ng ng riêng t cá nhân.
3 4
ị ệ ế ộ ủ ể ị ả ạ ộ ổ ố ậ ố i thi u theo quy đ nh c a pháp lu t đ i
ắ ạ ban hành ấ ướ ế ề ừ ủ 2.1.4. Th c hi n theo quy đ nh do B Y t ớ Có th th y, khác v i ba nguyên t c nêu tr ự s , mà còn ph i đ t đ tu i t ớ v i nam t
ậ ự ể ấ ướ ớ ế
ưở ả ườ ổ ườ i hi n tinh trùng ph i là ng ế
ắ ậ ố ớ ỹ ọ ắ ầ đ 20 tu i m i có quy n hi n tinh trùng. ườ ệ ệ
ứ ư ạ l ụ ỗ ợ ắ ậ ỹ ệ ố ị ễ ể ị ệ ễ ặ
ệ ố ị ắ ừ ể ừ ẽ ệ ng. Do đó m m b nh s có t trong phôi, t
ằ ệ ỹ ệ ậ ụ ệ ỹ cung.
ẩ ứ ệ ườ ễ ơ c đó nh n m nh vào ậ ỗ ệ ỹ ệ vi c nhà n c cho phép và công nh n vi c sinh con b ng k thu t h ướ ả ợ ấ ề tr sinh s n, nguyên t c th t c i cho th y các đi u ki n mà nhà n ặ ụ ả ụ ể đ t ra đ i v i k thu t th h tr sinh s n c th là k thu t th tinh ụ ậ ự ệ trong ng nghi m. Nguyên t c quy đ nh: "Vi c th c hi n k thu t th ỹ tinh trong ng nghi m ph i tuân theo quy trình k thu t; quy đ nh tiêu ố ậ ự chu n s c kh e c a ng c th c hi n k thu t th tinh trong ng nghi m do B tr ả ườ ượ i đ ế ộ ng B Y t
ả ớ ề ban hành" ằ ỏ ủ ộ ưở ệ ị ệ i không b b nh di Ngoài ra, ng ề ề ả i m c b nh di truy n khi cho truy n nh h ắ tinh trùng thì tinh trùng c a h đã mang m m b nh. Trên nhi m s c ể ủ th c a tinh trùng đã có s n các gen b nh ho c nhi m s c th b sai ệ ở ườ ấ l ch b t th đi m kh i ủ ủ ự ố th y c a s s ng trong ữ H n n a ng ễ ế ệ ng đ n th h sau. Ng ủ ẵ ầ ổ ừ t ế ể ẫ ớ ữ ệ i vi c không nh ng đ a tr đ ỹ 2.2. Đi u ki n sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh
ừ ệ ẻ ượ ề ứ ể ừ ễ trùng t ngân hàng tinh trùng theo pháp lu t ậ ỗ ợ ậ Vi
ự ế ế ứ ưở ề ả ỏ ị i hi n tinh trùng không b nhi m HIV. Vi c tinh c sinh trùng này có nguy c nhi m HIV mà còn có th lây truy n sang ườ i i mang thai. Đi u này nh h ng tr c ti p đ n s c kh e ng t ệ Nam i g i tinh trùng vào ngân hàng tinh trùng
ề ị ị tinh ườ ẻ Đi u 21 Ngh đ nh số 10/2015/NĐCP trùng nhi m HIV có th d n t ơ ra t ẹ m , ng ẹ m và tr em.
ườ ị ậ ạ ế ệ 2.2.1. Ng Theo quy đ nh t ngân hàng tinh trùng l u gi ợ ng h p sau:
ườ ử ả ạ ị i kho n 1 ư ữ tinh trùng trong các tr ế ệ ườ ế ự .
i tình nguy n hi n tinh trùng ườ ủ ặ ồ ợ ồ ề ị ệ ượ i hi n ch đ ấ Ng Tinh trùng c a ng i ch ng khi c p v ch ng đang đi u tr vô i và
ề ữ i m t c s duy nh t. Ngoài ra ng ữ sinh. ủ nguy n và tinh trùng c a ng ộ ơ ở ế ạ c hi n t ậ ả ượ ả b o gi Bên c nh đó pháp lu t còn quy đ nh vi c hi n tinh trùng là hoàn ỉ ượ ử ụ ộ ườ c s d ng cho m t ế ườ i hi n tinh ỉ ị ổ bí m t nh ng thông tin v tên, tu i, đ a ch ,
ọ ệ ườ ữ ư đ c đ m ủ cá nhân
i có nguy n v ng l u gi ế ệ ữ . i tình nguy n hi n tinh trùng cá nhân ệ ọ i có nguy n v ng l u gi
ị ả ự ề Ng ườ 2.2.1.1. Ng T i ạ Điều 4 Ngh đ nh Đi u 6ề
ậ ế ị ộ ủ ặ ị
ế ấ ề ệ ơ ể ớ ự ụ ự ị
ầ ủ i ích c a mình ho c vì l ệ ự
ế ườ ự ề ề ề ủ ệ ế ệ ổ ở ủ tinh trùng c a mình.
ạ ừ ệ ế
ị ữ ự ự ự ự t Nam có cho phép ng ổ ở ổ ế ả
ự ậ toàn t ườ ng trùng đ ả hình nh c a mình. ư ườ 2.2.1.2. Ng ự ầ ủ ệ ườ i có năng l c hành vi dân s đ y đ có toàn quy n trong vi c Ng ợ ợ ệ ự ậ i xác l p, th c hi n các giao d ch dân s vì l ủ ể ủ ích c a ch th khác và có nghĩa v th c hi n các giao d ch mà mình ự ầ ủ ườ ừ ủ ậ đ 18 tu i tr lên có năng l c hành vi dân s đ y đ xác l p. Ng i t ề ư ữ thì có quy n l u gi ệ ậ Pháp lu t Vi ả ử ủ ế ầ
ủ ế ượ ế ữ ướ ế ượ ả ọ c hi n tinh trùng. Thêm vào đó ng tinh trùng c a mình không? Đ gi c h t ph i xem xét h có đ
ự ị ấ ứ ề ữ ủ ự ầ ề ấ ỏ ơ ể ọ ề ư ấ Lu tậ số 10/2015/NĐCP và kho n 1 ấ ườ i và hi n, l y xác có quy Hi n, l y, ghép mô, b ph n c th ng ế ị ị i hi n tinh trùng đ nh v vi c hi n tinh trùng . V i quy đ nh này ng ả ể ự ph i là cá nhân có đ y đ năng l c hành vi dân s thì có quy n th ệ ủ hi n ý chí trong vi c hi n tinh trùng. Quy đ nh v đi u ki n c a ch ể ầ th trong vi c hi n tinh trùng đã lo i tr nh ng cá nhân không có đ y ườ ủ đ năng l c hành vi dân s , b m t năng l c l c hành vi dân s , ng i có khó khăn trong nh n th c, làm ch hành vi, có năng l c hành vi dân ườ ự ạ s h n ch không có quy n đ i ế hi n tinh trùng không nh ng là cá nhân có đ y đ năng l c hành vi dân ư ủ ườ ừ ủ đ 15 tu i đ n ch a đ 18 i t ề ư ả kho ng 16 tu i tr lên có kh năng sinh s n) có quy n l u ả ề ể ả i quy t v n đ này ta ph i ỏ ơ ể ữ
tu iổ (nam t gi tr c quy n l y tinh trùng ra kh i c th hay không? Sau khi l y tinh trùng ra kh i c th h có quy n l u gi không?
3 4
ị ậ ườ Pháp lu t ậ cho phép ng ị ặ ợ ồ ồ ừ ườ ề ệ ừ ủ ng ị ị ả ề ặ ợ ồ i ch ng trong c p v ch ng đang đi u tr vô sinh ề ế ự ứ ủ ượ i ph n đ c thân đ ề ứ ự 2.2.1.3. C p v ch ng đang đi u tr vô sinh ề ườ Ng ị ể Đi m a kho n 1 Đi u 21 Ngh đ nh 10/2015/NĐCP quy đ nh: ệ ử c th c hi n trong các ộ ế ban hành ị ợ ặ ử ề ệ ườ ứ ỏ ấ ượ ị ị ả ạ ủ ủ ố ạ ệ ị ộ ử Vi c g i tinh trùng, g i noãn, g i phôi đ ợ ồ tr ề ồ ử ệ ợ ầ ậ ườ ẹ ủ ứ nhiên trong t ườ
ố ườ ố ớ ứ i nh n tinh trùng. Ng ế i m c a đ a tr là ng ẻ ả ể ề ệ c quy n nh n tinh ổ đ 18 tu i ệ ề ề ọ ả ủ ị . Ngoài ra noãn c a h b o ườ ẻ ượ ể ụ ng đ th thai, nghĩa là đ a tr đ ng c sinh ra trong tr ườ ườ ự ế ợ i ạ cung i sinh, mang ườ i ệ ừ ủ i đi m a kho n 1 Đi u 8, nam t ồ ể ậ i thi u khi ng ậ ọ ặ ượ ng h p: C p v ch ng đang đi u tr vô sinh. T i kho n 2 Đi u 2 Ngh đ nh 10/2015/NĐCP quy đ nh: "Vô sinh ụ là tình tr ng v ch ng sau m t năm chung s ng có quan h tình d c ườ ử ụ ầ trung bình 23 l n/tu n, không s d ng bi n pháp tránh thai mà ng i ợ ẫ v v n không có thai". ạ Theo quy đ nh t ủ ổ ế ữ ườ ộ ổ ổ ố ủ ư ụ ữ ộ ọ trùng t i hi n tinh trùng khi h đáp ng đi u ki n t ự ầ ở tr lên có năng l c hành vi dân s đ y đ , đáp ng các đi u ki n v ứ s c kh e theo quy đ nh B Y t ả đ m ch t l ợ i cho và noãn c a ng h p này do s k t h p tinh trùng c a ng ể ự ậ nh n tinh trùng t o thành phôi và phôi phát tri n t ẻ ủ c a ng ữ thai và có cùng huy t th ng đ i v i đ a tr . Thêm vào đó gi a ng ề ự cho và nh n tinh trùng không có quan h cùng dòng máu v tr c h ờ ho c có h trong ph m vi ba đ i. ậ ị ứ ợ đ 20 tu i tr i ch ng trong c p v tinh trùng là đ 21 tu i. Đây là đ tu i theo quy đ nh t ự ổ ặ ị ủ ự ầ ấ ử ụ ồ ộ ậ ườ ề ồ ồ ợ ị ằ Theo quy đ nh c a pháp lu t trong tr ườ ợ ẫ i v v n đ ữ ướ tr c l u gi ặ ự ệ ư ệ ậ ị ồ i ch ng ch t thì ng ồ i ch ng đ ườ ạ ủ ế ượ ư ồ ườ ườ ủ ệ ệ ệ ầ ư ữ ... ị ị s ố Ngh đ nh 10/2015/NĐCP).
ứ ấ ợ c phép ti p t c l u gi ị ử ườ ượ i đ ả tinh trùng ị ườ ng h p ch m d t hôn nhân ượ c phép s d ng tinh trùng do ng ế ủ c khi ch t. Vi c sinh con b ng tinh c a ng i ch ng làm phát sinh các quan h ngoài quan h hôn trùng c a ng ề ả nhân. (kho n 4 Đi u 21 ợ ườ ử ụ ườ ư ồ ườ ng h p ch m d t hôn nhân do ly hôn thì ng ữ ủ i ch ng l u gi ở ị ợ lên đ tu i k t hôn. V y tu i t ạ ổ i ch ng l u gi ậ ự B lu t Dân s năm 2015 có năng l c hành vi dân s đ y đ . V y ề i ch ng trong c p v ch ng đang đi u tr vô sinh có toàn quy n ng ữ ế ệ trong vi c xác l p, th c hi n các giao d ch liên quan đ n vi c l u gi ọ tinh trùng, x lý tinh trùng khi h không có nhu c u l u gi ế ụ ư ề ườ ử ị ế ử i g i tinh trùng, g i noãn, g i phôi b ch t mà c s Tr c phép s d ng tinh trùng c a ng ệ ử ụ mà ch đ ệ
ự ủ ậ ị h p pháp t ậ i v không ỉ ượ ượ c đ ử ụ s d ng phôi. Vi c s d ng này làm phát sinh các quan h ngoài quan ệ ệ h hôn nhân gia đình thì th c hi n theo quy đ nh c a pháp lu t hôn ự nhân gia đình và pháp lu t dân s . ợ ồ
i đó, tr ữ ả ườ ữ Ng ị ạ T i kho n 2 Đi u 21 Ngh đ nh 10/2015/NĐCP quy đ nh: ơ ở ử ợ ườ ng h p ng "Tr ả ữ ư c thông báo kèm theo b n sao l u gi tinh trùng, noãn, phôi nh n đ ườ ử ả ủ ố ừ ử ợ ấ i g i, thì ph i h y s tinh gi y khai t ủ ặ ợ ng h p v ho c ch ng c a trùng, noãn, phôi c a ng ng ợ ặ ợ ồ i v trong c p v ch ng vô sinh ằ ề ậ
ườ ợ ồ ệ ị ị ơ ị ủ ồ ữ ườ ủ ề i đó có đ n đ ngh l u gi ớ V i quy đ nh này đã cho phép ng tinh trùng c a ng i ch ng trong tr ế ụ ư ề c quy n ti p t c l u ử ồ i ch ng g i tinh ặ ố ố ớ ườ ỹ Đ i v i tr
ả trong ng nghi m (kho n 1 ợ ng h p ng ườ ụ ỹ s ố 10/2015/NĐCP). ậ ỗ ợ ằ ệ ề ứ ủ ậ ượ phía gia đình ng ừ ườ ườ tr ả ị ư , b o qu n". ườ ợ ượ i v đ ợ ng h p ng ướ ỉ ườ ề ủ Trong tr ằ ườ gi trùng c a mình vào ngân hàng tinh trùng tr ợ ậ ộ ợ ả ị ị ể ố tinh trùng c a ng ụ ữ ộ ườ ệ ườ ồ ồ
i ch ng. Đó là tr ấ ợ ườ ng h p ng ặ phía ng ặ ườ ả ườ ế c khi ch t. ề ử ụ ườ ợ i v ch có quy n s d ng phôi đ ng h p ly hôn ng ề ả ỹ sinh con b ng k thu t h tr sinh s n (kho n 4 Đi u 21 Ngh đ nh s 10/2015/NĐCP). ườ 2.2.2.2. Ng C p v ch ng vô sinh có quy n sinh con b ng k thu t th tinh ề Đi u 3 Ngh đ nh ườ ợ i v sinh con b ng k thu t h tr sinh ố ế ả ừ i hi n ngoài đáp ng các đi u ki n gi ng s n t ứ ả ư nh ph n đ c thân còn ph i đáp ng đi u ki n nguyên nhân vô sinh ừ i ch ng không có tinh là t ể ử ụ ng n ng không th s d ng ngay c khi trùng ho c tinh trùng b t th
ậ i nh n tinh trùng ụ ữ ộ ườ 2.2.2. Ng 2.2.2.1. Ng i ph n đ c thân
3 4
ụ ệ ặ ườ ấ ồ ườ ẹ ợ ằ ỹ i ch ng có b t th ng v ề
ủ ườ ườ ậ ng h p sinh con b ng k thu t ồ i ch ng ố làm th tinh trong ng nghi m ho c ng gen.
ợ ằ ớ ườ 2.3.2.1. Xác đ nh cha, m trong tr ỗ ợ h tr sinh s n v i tinh trùng c a ng ẹ ị ả ớ ị ệ ợ ườ So v i tr
ỹ ợ ụ ữ ộ ặ ợ ệ ẹ
ể ị ệ ứ ớ ả t.
ỹ ả ệ ụ ữ ộ ậ ỗ ợ ườ ợ ả ự ố ớ ố ế ẹ ế ệ ị ấ ủ ả
ườ ợ ổ ở ả ệ ự ườ c phép th c hi n k thu t h tr sinh s n ph n đ c thân t Th haiứ ổ ở đ 19 tu i tr lên.
i v là t ề ừ ủ ệ ố ậ ế ộ ọ
ự ệ ậ ồ ị ề i ch ng. S dĩ có s khác bi
ướ ự ườ nhiên tr ả i nào đó không ph i là con mình theo
ạ ề ậ
ả ể ự ả ớ ậ ị Quy đ nh t
ồ i v s d ng tinh trùng c a ng ể i ch ng đ sinh con
i tính thai nhi. ủ ườ ả ậ ỗ ợ ỹ ng h p ph n đ c thân sinh con b ng k thu t h tr ậ ằ ồ ả i v trong c p v ch ng vô sinh sinh con b ng k thu t sinh s n ng ề ộ ổ ấ , khác nhau v đ tu i ứ ệ Th nh t ỗ ợ h tr sinh s n có hai đi m khác bi ừ ủ ượ đ đ , đ iố 18 tu i tr lên trong khi ng ườ ợ ừ ủ ể ớ i v có thêm đi u ki n nguyên nhân vô sinh là t v i ch th là ng ở ố ườ t này là các nhà làm lu t mu n phía ng ế ị ợ ồ c khi quy t đ nh sinh con có c h i cho v ch ng sinh con t ằ ế ậ ỗ ợ ằ b ng k thu t h tr sinh s n. Ngoài ra cũng là h n ch sinh con b ng ọ ỹ k thu t h tr sinh s n đ l a ch n gi ườ ợ ử ụ ố ậ ph i có s đ ng thu n, th ng nh t v i ng
ấ ớ ệ ườ ồ i ch ng. ằ ủ ả ỹ ệ ng h p này không Vi c xác đ nh quan h cha, m , con trong tr ườ khác gì so v i xác đ nh quan h cha, m , con trong tr ng h p sinh con ẹ ệ ự nhiên. B n ch t c a vi c xác đ nh quan h cha, m , con căn c vào t huy t th ng, con ph i có chung huy t th ng v i cha, m . Vi c xác ứ ị đ nh m t ng i là con hay không ph i là con mình d a trên vi c ch ng ớ minh h có cùng chung huy t th ng v i mình hay không. Pháp lu t cho ư ườ ẹ i nào đó là con mình cũng nh có phép cha, m có quy n xác đ nh ng ề ộ ị quy n xác đ nh m t ng Đi u 89 Lu t Hôn nhân và gia đình năm 2014. ề ạ Đi u 88 ườ ợ i v sinh ra ho c mang thai trong th i k ố ợ ặ ớ ợ ồ ẹ ẽ ậ ừ ả
ừ ơ ộ ỹ ậ ộ ợ ệ Vi c ng ự ồ ậ ả ớ ị ậ ỗ ợ 2.3. H u qu pháp lý c a vi c sinh con b ng k thu t h tr tệ ậ Vi ngân hàng tinh trùng theo pháp lu t
ẹ ằ ợ ỹ sinh s n v i tinh trùng t Nam
ườ ườ c Tòa án xác đ nh. ườ ườ ậ ng h p sinh con b ng k thu t ế i hi n
ỹ ị ằ ợ ng h p ng ả ớ ả Lu t Hôn nhân và gia đình năm i kho n 1 ờ ỳ 2014 đã suy đoán con do ng ế ẽ hôn nhân s có chung huy t th ng v i v ch ng do đó s là con chung ườ ồ ủ ợ ng h p cha m không th a nh n thì ph i có c a v ch ng. Trong tr ả ượ ứ ứ ch ng c và ph i đ ị ả ớ ố ớ ườ 2.3.2.2. Xác đ nh cha, m trong tr ỗ ợ h tr sinh s n v i tinh trùng c a ng ồ ủ ợ ằ ặ ợ ỹ Đ i v i tr ụ ữ ộ i ph n đ c ừ ngân
ườ ế sinh s n t
ụ ữ ộ ườ ằ ỹ tinh trùng c a ng ườ ả ừ ớ ế ố ợ ng h p ng
ẹ 2.3.1. Xác đ nh cha, m trong tr ậ ỗ ợ thân sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng t hàng tinh trùng ườ Trong tr ả ừ ớ ỉ ợ ứ ườ ườ
ệ ẹ ợ i v , ng ứ ẻ
ế ứ là ng
ườ ườ ẹ ạ ợ ờ ỳ ụ ố ớ ề i m có quy n xác đ nh l ng h p này ng
ậ ạ ậ i ph n đ c thân sinh con b ng k thu t ỗ ợ ngân hàng tinh trùng ch làm phát sinh h tr sinh s n v i tinh trùng t ệ quan h m con mà không làm phát sinh quan h cha con và cũng ườ ề không làm phát sinh quy n và nghĩa v đ i v i ng i hi n tinh trùng. ệ ẹ ị Trong tr i quan h m con. ứ ủ ả i kho n 1 Lu t Hôn nhân và gia đình năm
ị ẹ ẹ ứ ề Đi u 88 ặ ờ ỳ
2.3.2. Xác đ nh cha, m trong tr ằ ậ ỗ ợ ườ ả ớ ợ ợ ồ ừ ỹ ậ ng h p c p v ch ng vô sinh sinh con b ng k thu t ủ ỗ ợ i hi n. Con sinh ra có chung h tr ư ớ ố ế i v nh ng không có chung huy t th ng v i huy t th ng v i ng ẻ ẹ ủ ế ồ ườ i ch ng. M c a đ a tr i có chung huy t là ng ng ườ ẻ ớ ứ ố ứ i sinh ra đ a tr . Trong khi đó cha đ a th ng v i đ a tr cũng là ng ườ ẻ ủ ờ ỳ ị ẻ i tr xác đ nh căn c vào th i k hôn nhân. Cha c a đ a tr ặ ẻ ợ ồ ch ng h p pháp c a m đ a tr trong th i k mang thai ho c sinh con. ị 2014 con Quy đ nh t ườ ợ i v sinh ra ho c mang thai trong th i k hôn nhân là con do ng chung c a v ch ng. ng h p v ch ng vô sinh sinh ngân hàng tinh
ẹ ườ ợ ủ ợ ồ ị con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng t trùng 2.3.3. Xác đ nh cha, m trong tr ng h p con sinh ra không
ờ ỳ trong th i k hôn nhân
3 4
ợ ằ ườ ậ ỗ ợ ị ậ Tr
ợ ế ỹ ẻ ụ ữ ộ ườ ư ư ề ậ ụ ể ề ố ớ ề ế
ạ ậ ụ ả i kho n 1
ứ ệ ề
ồ ầ ị ẻ ẽ ừ ề ữ ư ậ i quy t v n đ trên pháp lu t nên quy đ nh đi u ki n v c phép l u gi ị ề ề ủ ọ ố ớ tinh trùng cũng nh quy n c a h đ i v i
ứ ứ ng h p th hai đ a tr đ ủ ể ượ trùng. Tuy nhiên pháp lu t không quy đ nh c th v ch th đ c ư ủ ữ phép l u gi cũng nh ch a đ c p đ n quy n đ i v i tinh trùng c a ủ ể ạ ừ t ng lo i ch th . ể ả Đ gi ủ ể ượ ch th đ tinh trùng đ ế ấ ư ữ .
ậ ụ ợ ề ượ ư ữ c l u gi ướ ấ ậ ắ ả ệ Đi u 88 c khi k t hôn áp d ng kho n 1 3.2. Nh ng v ng m c b t c p và gi i pháp hoàn thi n quy
ị ề ẹ
ướ : "con sinh ra tr ủ ậ ợ ợ ướ ả ệ 3.2.1. Nh ng v ắ ấ ậ ng m c b t c p và gi
ồ ủ ợ ẹ ừ ừ ế ồ ứ ẻ ị đ nh v xác đ nh cha, m , con ữ ị ẹ ườ ồ ườ ị đ nh v xác đ nh cha, m , con trong tr i pháp hoàn thi n quy ế ợ i ch ng ch t ng h p ng
ậ ị ợ Đ i v i tr
ủ ợ c xác đ nh là con riêng c a v . ế ợ ườ ườ ồ ề ố ớ ườ ệ ng h p sinh con t ị ứ ẹ
ng h p ph n đ c thân sinh con b ng k thu t h tr sinh ả ờ ứ ấ ế ứ s n sau đó k t hôn. Tr ng h p th nh t n u đ a tr sinh ra trong th i ỳ ề k hôn nhân áp d ng quy đ nh t Lu t Hôn nhân và Đi u 88 ườ ủ ợ ồ gia đình năm 2014 đ a tr s là con chung c a v ch ng. Trong tr ng ậ ườ ợ ể h p ng i ch ng không th a nh n con thì có th yêu c u Tòa án xác ẻ ượ ườ ứ ị ẻ đ nh đ a tr đó không là con mình. Tr c ả ế ướ Lu t Hôn nhân và sinh ra tr gia đình năm 2014 quy đ nhị ế c ngày đăng ký k t hôn và ặ ượ c cha m th a nh n là con chung c a v ch ng", n u v ho c đ ồ ứ ch ng không th a nh n đ a tr đó là con chung c a v ch ng thì đ a ẽ ượ ẻ tr đó s đ ườ Tr ủ i ch ng ch t ng ế ể ợ ử ụ ằ ồ ớ ứ ế ẻ ố c khi ch t đ sinh con b ng k thu t h
ng h p sau khi ng ữ ướ ư tr ẻ ượ i có chung huy t th ng v i đ a tr ắ ườ ể ị
ờ ạ c sinh ra trong th i h n 300 ngày k t ế ả ấ ồ ẹ ứ ệ ậ ỗ ợ ỹ
ứ ế ụ ợ ườ ng h p ng ườ ủ ườ ợ ư ồ ờ ự nhiên con sinh ra không trong th i ế ệ ỳ k hôn nhân vi c xác đ nh quan h cha, m , con căn c vào huy t ẻ ố th ng. Ng là cha, m đ a tr . ậ V y có th áp d ng nguyên t c này trong vi c xác đ nh quan h cha, ẹ i v sinh con b ng k thu t h tr sinh m , con trong tr ả ừ s n t tinh trùng c a ng i ch ng l u gi
ợ ồ ể ừ ờ ể ệ ằ ữ ướ tr ỹ ế c khi ch t không? ả ậ ỗ ợ
th i đi m ch m d t hôn nhân làm phát sinh các quan h ự ủ ệ ệ ị ồ ế ư ậ ủ
ậ ậ ố ậ ứ i v s d ng tinh ậ ỗ ỹ trùng c a ch ng l u gi ể ừ ờ ứ ợ th i tr sinh s n, đ a tr đ ượ ứ ể ườ c coi là con chung i ch ng ch t) đ đi m ch m d t hôn nhân (ng ờ ạ ẻ ượ ủ c sinh ra quá th i h n trên, trên 300 c a v ch ng, n u đ a tr đ ệ ứ ấ ngày k t ngoài quan h hôn nhân gia đình thì th c hi n theo quy đ nh c a pháp ự lu t hôn nhân gia đình và pháp lu t dân s .
ố ớ ẹ ự ườ i ch ng l u gi ệ ẹ ế
ươ ợ ủ ẹ ẻ i ích c a bà m và tr em.
ng 3 Ấ ệ ướ ệ ả 3.2.2. Nh ng v ề ắ ấ ậ ng m c b t c p và gi
ƯỚ Ệ Ả Ệ Ậ ằ ớ Pháp lu t đã cho phép sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i ữ ướ c khi ch t thì cũng nên cho tinh trùng c a ng tr ế ự phép xác l p quan h cha m con d a trên căn c huy t th ng, con là ứ ờ ườ ng i có chung huy t th ng v i cha m mà không d a trên căn c th i ể ả ỳ k hôn nhân đ b o v quy n và l ữ ị ề ẹ ị đ nh v xác đ nh cha, m , con trong tr
Ậ Ỗ Ợ Ằ ề ạ Đi u 21 Ngh đ nh
Ớ Ch Ắ Ị Ỹ Ừ ườ ng h p v ch ng ly hôn ị ị ườ ợ ử ụ ể ả ị i kho n 4 Quy đ nh t ồ ợ ợ ng h p hai v ch ng ly hôn ng Ậ Ữ NH NG V NG M C B T C P VÀ GI I PHÁP HOÀN THI N QUY Đ NH PHÁP LU T VI T NAM Ả Ề V SINH CON B NG K THU T H TR SINH S N V I TINH TRÙNG T NGÂN HÀNG TINH TRÙNG
ậ ỗ ợ ả ỹ
ả ệ ướ ự ậ ị ng m c b t c p và gi i pháp hoàn thi n quy
ị ấ ậ ư ủ ư ậ ậ tinh trùng
ữ ị ệ ự ớ ể ị ư ế ệ ả ậ ầ ượ Đi u 21 Ngh đ nh i pháp hoàn thi n quy ợ ợ ồ s ố 10/2015/NĐCP trong ườ i v s d ng phôi đ sinh con tr ệ ệ ằ b ng k thu t h tr sinh s n làm phát sinh các quan h ngoài quan h hôn nhân gia đình thì th c hi n theo quy đ nh c a pháp lu t hôn nhân gia đình và pháp lu t dân s . V i quy đ nh nh v y thì "quan h ngoài c hi u nh th nào, pháp lu t c n ph i quy hôn nhân và gia đình" đ
ị ữ ườ ượ ữ ư ữ ắ 3.1. Nh ng v ệ ọ ề ườ i có nguy n v ng l u gi đ nh v ng ề ả ạ ị i kho n 1 Quy đ nh t ố ư ọ ệ i có nguy n v ng mu n l u gi ng s ố 10/2015/NĐCP cho phép tinh c phép l u gi cá nhân đ
3 4
ụ ể ế ụ ệ ẽ ớ
ệ ồ ậ ư ả ợ ượ ườ ậ ỗ ợ ế ủ sinh s n v i tình trùng c a ư ườ ng h p hai pháp lu t ch a
ậ ị đ nh c th , n u không s gây khó khăn trong vi c áp d ng pháp lu t ả trong vi c gi ữ ệ i quy t các quan h đó. ấ ậ ế ướ ệ ắ ả ằ ỹ c phép sinh con b ng k thu t h tr ữ ướ c khi ch t. Tr tr i ch ng đã l u gi ị ng m c b t c p và gi 3.3. Nh ng v
ị ấ ữ ả tình c m, mong mu n cũng nh tôn tr ng quy n t i cùng dòng máu v tr c h
ữ ữ ườ ọ ạ ồ ố ườ ợ ọ ấ ế đ nh c y tinh trùng gi a nh ng ng và gi a nh ng ng
i pháp hoàn thi n quy ề ự ệ ờ i có h trong ph m vi ba đ i ủ ữ ớ ậ ỗ ợ ả ừ ườ i khác gi ỹ ằ ợ ồ ế ị ế sinh s n t
ế Sinh con b ng k thu t h tr ườ ị ể ệ ườ ủ ấ
tinh trùng c a ng ườ ệ ọ ặ
ạ ố ồ ủ ườ i ậ i cho tinh trùng và ng hi n tinh trùng khó xác đ nh ng i nh n tinh ệ ề ự trùng có cùng dòng máu v tr c h ho c có quan h h hàng trong ph m vi ba đ i.ờ
ắ ể ể ụ ủ ạ ườ ặ ủ ợ ố
ườ ả ậ ướ ệ ấ ự ể ệ ấ ườ đ ng quy đ nh rõ ràng. ề ự ư ừ ấ Xu t phát t ế ị ườ ế ủ i v . Quy t đ nh l y tinh trùng i ch ng đã ch t và ng quy t c a ng ủ ả ả ả ồ ườ ủ quy t đ nh c a c hai v ch ng, c a ng i ch ng sau khi ch t ph i l ồ ồ ợ ự ố i ch ng th hi n ý chí là s th ng nh t ý chí c a hai v ch ng. Ng ớ ợ ườ ợ ế ủ c khi ch t mong mu n có con chung v i v và ng c a mình tr i v ế ế ồ ồ i ch ng ch t. N u đ ng ý vi c l y tinh trùng c a ch ng sau khi ng ồ ỉ ch có s th hi n ý chí mong mu n c a v ho c ch ng thì không ượ đ
ướ Theo quan đi m c a tôi đ kh c ph c tình tr ng này tr ệ ế ế ự ệ ồ ườ ủ c phép l y tinh trùng c a ng ế ủ ự ệ Tuy nhiên, s ki n ch t c a ng
ố ậ ủ ờ
c khi ậ nh n tinh trùng, ng i nh n ph i làm xét nghi m ADN ị ể đ xác đ nh xem h có quan h huy t th ng hay không. N u không ừ ườ ườ ộ i cho. ng thu c tr ệ i cho và ng ệ ẽ ượ ắ c phép nh n tinh trùng t ả ấ ậ ườ ườ ồ ợ ứ ớ ườ ợ ng m c, b t c p và gi i pháp hoàn thi n quy 3.4. Nh ng v
ị ừ ấ ườ đ nh v
ữ i v cùng đ ng ý l y tinh trùng t ủ i ch ng đã ch t và ng ế ế i ch ng sau khi ch t. ấ ể ồ i ch ng có th là s ki n b t ố ề ệ i ch ng v vi c mong mu n ẹ ủ ế ng h p này n u cha m c a ườ ồ i ng ườ ượ ấ i c l y tinh trùng c a ng
ườ ọ ợ ấ ng h p c m thì s đ ướ ữ ậ ề cho và nh n tinh trùng ầ ớ ế ẫ ượ ề ườ ế ế ồ ng ng ng nên khó ch ng minh ý chí c a ng i v . Trong tr có con chung v i ng ườ ợ ế ồ ng ậ đã ch t thì pháp lu t nên cho phép đ ch ng đã ch t.
ấ ườ ợ ệ ấ ủ ườ ồ ạ Ph n l n nh ng ngân hàng tinh trùng đ u đang trong tình tr ng ộ ế ấ i đ n hi n r t ít. M t ừ i ch ng sau
ủ ố ế ươ ầ ườ ự ữ ạ ứ ạ ấ ờ ng h p trên vi c l y tinh trùng c a ng ượ khan hi m m u tinh trùng d tr do l ph n nguyên nhân c a tình tr ng trên là do quy trình l y tinh trùng t ng ng đ i ph c t p và m t th i gian. Ngoài hai tr khi ch t là không đ
ộ ợ ị ế ệ ườ ố ợ
i hi n t Ngoài các chính sách h tr ngân hàng tinh trùng thu hút ng ệ ỗ ợ ề ớ ỹ
ườ ậ ả ậ ỗ ợ ườ ằ ế ỹ ư ệ ậ
ợ ồ ồ ẻ ườ ườ ườ i tình i hi n tinh trùng pháp lu t nên nguy n hi n tinh trùng và h tr ng ớ cho phép ph n đ c thân sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng c a ng i l u gi c phép. ớ ệ ng h p này gi ng v i Vi c xác đ nh quan h cha con trong tr ằ ủ ả ậ ộ ợ ng h p sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng c a ữ ế ữ ướ c khi ch t. Công nh n quan h cha con gi a i ch ng l u gi tr ứ ế i ch ng đã ch t và đ a tr sinh ra. tr ng ng
ụ ữ ộ ủ ữ ườ ư ướ ả ệ ữ ắ 3.5. Nh ng v i pháp hoàn thi n quy
ị ủ Ậ Ế K T LU N
ề ấ ầ ấ ợ tinh trùng. ấ ậ ng m c, b t c p và gi ườ ườ ứ ng h p th nh t ng
ấ đ nh v l y tinh trùng c a ng t hai tr ữ ế ứ ộ Gia đình là t
ồ ế i ch ng sau khi ch t ườ ợ ng h p, tr ố khi s ng, sau đó m t đi và ng ứ ữ ể ợ ộ ự ơ ả ẻ c l u gi
ấ ộ ủ ứ ằ ự ả ợ ộ i) nh m ph c v cho l
ả ấ ợ ữ ứ ấ ữ ợ ườ ệ ả C n ph i phân bi ấ ư ồ ch ng l y tinh trùng l u gi ụ ườ ượ ư đ sinh con; tr d ng tinh trùng đã đ ồ ừ ộ ch ng m t đ t ng t và ph i l y tinh trùng t ườ ế ể ư ch t đ l u gi ườ i ườ ợ ử i v s ườ ng h p th hai ng i tinh hoàn ngay sau khi ườ ợ ậ i v ng h p th nh t pháp lu t cho phép ng . Tr ộ ủ ệ bào c a xã h i, th c hi n ch c năng xã h i c a ữ ọ mình. M t trong nh ng ch c năng c b n đó là sinh đ (hay còn g i là ụ ụ ế ườ ấ i ích xây d ng xã h i, k t tái s n xu t con ng ủ ợ ợ h p hài hòa gi a l ộ i ích xã h i. Con ng i ích gia đình và l i là ch
3 4
ỹ ậ ườ ề ợ ộ ạ ế ữ
ế ồ ớ ọ ể ể ữ
ợ ườ ấ ở ỹ ọ ậ ề ạ ị ự ớ ự ộ ố
ỉ ng h p không ch trong ứ ườ i th ứ ạ ề i cho tinh trùng do đó v n đ này càng tr nên ph c t p ơ ờ ế ớ ả ự ọ ưở ự ủ ệ ụ ệ Vi c áp d ng các k thu t này trong nhi u tr ể ộ ộ ặ n i b c p v ch ng vô sinh mà còn có th liên quan đ n ng ba, đó là ng ạ ả và nh y c m h n bao gi h t.
ạ ộ i nh ng ti n b cho xã h i, đóng góp cho nhân lo i th chính đem l ẽ ự nh ng thành t u khoa h c to l n. Ngày nay, v i s phát tri n m nh m ủ c a khoa h c k thu t, m i lĩnh v c c a cu c s ng đ u ch u s tác ả ộ đ ng, nh h ng l n. Ngay c trong vi c sinh con cũng có s liên quan ọ ủ c a khoa h c. ể ả
ậ ỗ ợ ứ ạ ỹ ề ừ ặ ằ ấ ngân hàng tinh trùng là v n đ khá ph c t p, đ c bi
ữ ề ệ ố ở ổ
ươ ư ố
ữ ọ ữ ỏ
ệ ồ ơ
ị ế ẹ ạ ọ ị
ớ Có th nói, sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng ệ ề ặ t v m t pháp t ề ặ ế lí, b i nó làm thay đ i nh ng quan ni m truy n th ng v m t huy t ượ ứ ẹ th ng gi a cha m và con. Nh ng ph c ng pháp đã đáp ng đ ẹ ủ ặ ế ượ c làm cha, là m c a nh ng c p t đ nguy n v ng mong m i, tha thi ể ộ ữ ợ v ch ng không may b hi m mu n hay vô sinh. H n n a, nó còn th ộ ượ ậ ủ ự ế ệ t b c c a khoa h c kĩ hi n giá tr nhân đ o cao đ p và s ti n b v thu t. ậ
ỹ ớ ả ệ ậ ỗ ợ
ế ớ ằ ượ Hi n nay, sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh trùng t ụ ở ấ r t nhi u n
ề ướ ỹ ằ c áp d ng ấ c trên th gi ậ ỗ ợ
ệ ấ
ữ ữ
ị ẫ ề ướ
ằ ủ ừ i và ngân hàng tinh trùng đã đ ự ế ở ả t Nam. Th c t c Vi cho th y, sinh con b ng k thu t h tr sinh ạ ượ ậ ể ề ư ả ư t b c, nh ng bên c nh đó cũng có không s n có r t nhi u u đi m v ả ấ ầ ệ ự ậ ít nh ng khó khăn khi th c hi n. Vì v y, r t c n có nh ng văn b n ụ ể ề ấ pháp lý quy đ nh và h ậ ỗ ợ ậ ng d n rõ ràng, c th v v n đ này. ả
ỹ ể ệ ự ể ngân hàng tinh trùng đã th hi n s phát tri n v
ừ ọ ợ ồ ề ặ
ế ủ ọ ậ ề ệ ỏ ở
ậ ỗ ợ ể ỹ ả
ớ ả i do nh h
ể ả ưở ứ ế ệ ả ng, h u qu chi n tranh… đáp ng đ
ề ẹ ị
ụ ữ ậ ẹ ủ ọ ự ế ệ ả ớ ụ Th c t
ớ Không ph nh n, sinh con b ng k thu t h tr sinh s n v i tinh ượ ậ ủ t b c c a trùng t khoa h c kĩ thu t, chính đi u đó đã cho phép các c p v ch ng vô sinh ự t c a h đã tr thành hi n th c. có th có con, ni m mong m i tha thi ạ ế ượ c tình tr ng vô sinh i quy t đ Các k thu t h tr sinh s n có th gi ủ ư ế ố ề ở ng b i nhi u y u t c a ph n và nam gi nh môi ọ ượ ườ tr c nguy n v ng làm cha, ữ làm m c a h , đi u đó đã th hi n nh ng giá tr nhân b n cao đ p. ỗ ợ vi c áp d ng bi n pháp h tr sinh s n v i tinh trùng t ộ ọ
ể ệ ệ ơ ề ề ạ ả ự ề ứ ế ề ả ấ ừ ầ ngân hàng tinh trùng không đ n thu n thu c lĩnh v c khoa h c mà còn liên quan đ n nhi u v n đ v đ o đ c, pháp lí, v tâm lí tình c m…
3 4
