
NG DNG CA ĐO HÀM Đ TÌM CC TR HÀM S
Sinh viªn: NguyÔn ThÞ HËu
2
Lêi c¶m ¬n
Trong suèt thêi gian thùc hiÖn kho¸ luËn tèt nghiÖp ngo$i sù nç lùc cña b¶n
th©n, t«i cßn nhËn ®−îc sù gióp ®ì, chØ b¶o tËn t×nh cña c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o trong
Khoa To¸n 5 C«ng NghÖ, Tr−êng §¹i häc Hïng V−¬ng.
§Æc biÖt t«i xin b$y tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c tíi thÇy gi¸o TrÇn C«ng TÊn
TrÇn C«ng TÊnTrÇn C«ng TÊn
TrÇn C«ng TÊn5
Gi¶ng viªn Khoa To¸n 5 C«ng NghÖ, Tr−êng §¹i häc Hïng V−¬ng. ThÇy ®E
d$nh nhiÒu thêi gian quý b¸u tËn t×nh h−íng dÉn t«i trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn
kho¸ luËn tèt nghiÖp, ®ång thêi gióp t«i lÜnh héi ®−îc nh÷ng kiÕn thøc chuyªn m«n
v$ rÌn luyÖn cho t«i t¸c phong nghiªn cøu khoa häc.
Qua ®©y, t«i xin göi lêi c¶m ¬n ch©n th$nh v$ s©u s¾c c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o
trong Khoa To¸n – C«ng nghÖ, tíi gia ®×nh, b¹n bÌ l$ nh÷ng ng−êi lu«n s¸t c¸nh
bªn t«i, ®E nhiÖt t×nh gióp ®ì, chia sÎ, ®éng viªn t«i trong suèt qu¸ tr×nh häc tËp
còng nh− khi t«i thùc hiÖn v$ ho$n chØnh kho¸ luËn n$y.
MÆc dï ®Ò t$i ®E ®−îc chuÈn bÞ v$ nghiªn cøu mét c¸ch kÜ l−ìng, vÒ thêi gian
còng nh− néi dung nh−ng kh«ng khái cã nh÷ng thiÕu sãt. V× vËy t«i rÊt mong nhËn
®−îc sù gãp ý cña c¸c b¹n sinh viªn, v$ ®Æc biÖt l$ cña c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o ®ang
gi¶ng d¹y bé m«n To¸n ®Ó kho¸ luËn ®−îc ho$n thiÖn h¬n.
T«i xin ch©n th$nh c¶m ¬n!
Phó Thä, th¸ng 05 n¨m 2010
Sinh viªn
NguyÔn ThÞ HËu

NG DNG CA ĐO HÀM Đ TÌM CC TR HÀM S
Sinh viªn: NguyÔn ThÞ HËu
3
M ĐU
1. Lý do chn ñ tài
Đo hàm là mt trong nhng kin thc khá quen thuc ñi vi hc sinh
Trung hc ph thông cũng như sinh viên các trưng Cao Đng và Đi hc. Ni
dung này ca gii tích ñưc ñ cp rt sm trong chương trình: Đi s và gii
tích bc Trung hc ph thông và xuyên sut trong các năm hc Cao ñng và Đi
hc tip theo.
Mc dù vy ñ nm vng khái nim, tính cht ca ño hàm ñng thi ng
dng ñưc ño hàm vào gii các bài toán trong gii tích, vt lý, các bài toán v
kinh t cũng như các bài toán thc t li là mt vn ñ hoàn toàn không ñơn
gin.
Trong nhng năm hc Trung hc ph thông, hc sinh ñã làm quen vi
khái nim ño hàm, bưc ñu ñã bit vn dng tìm cc tr ca hàm s mt bin
trong gii tích và ng dng trong vt lý tìm vn tc, gia tc ca mt chuyn
ñng. Đó mi ch! là nhng bài toán ñơn gin, chưa phi là bài toán khó và phc
tp. Song nhiu hc sinh v"n còn mc sai lm trong vic gii các bài toán dùng
ng dng ca ño hàm mà nguyên nhân chính là vic hc sinh chưa nm vng
khái nim ño hàm, chưa bit kho sát hàm s, chưa bit cách làm mt bài toán
ng dng ño hàm…
Đo hàm và ng dng ca nó ngày càng ñưc m# rng, ñc bit là trong
các trưng Cao ñng, Đi hc. Không ch! gii hn trong vic tìm cc tr ca
hàm s mt bin như Trung hc ph thông mà ño hàm ñưc ng dng m# rng
trong các bài toán tìm cc tr ca hàm s nhiu bin, các bài toán cc tr có ñiu
kin ca hàm s nhiu bin, hàm $n. Lúc này, ñ gii quyt các vn ñ ñó li là
mt bài toán khó. Yêu cu ngưi hc không ch! vng vàng v kin thc cơ bn
ca ño hàm như ñ nh nghĩa tính cht, ng dng, mà còn ñòi h&i ngưi hc phi
có tư duy toán hc phát trin, ñng thi ng dng ño hàm # mc ñ cao hơn,
phi bit s' dng và kt hp mt cách khéo léo các công c trong ñi s tuyn
tính và hình hc gii tích ñ h( tr và phát trin ng dng ñó. Chính vì vy

NG DNG CA ĐO HÀM Đ TÌM CC TR HÀM S
Sinh viªn: NguyÔn ThÞ HËu
4
không ít sinh viên ngành Toán nói chung và sinh viên Sư phm Toán nói riêng
còn gp nhiu khó khăn, còn lúng túng khi gp các bài toán ng dng ño hàm
ñ tìm cc tr hàm s.
Vi mong mun: Làm sao ñ các sinh viên nói chung, ñc bit là các sinh
viên Sư phm Toán nói riêng ñưc trang b ñy ñ các kin thc trong vic hc
tp nghiên cu ng dng ca ño hàm, t) ñó m# rng các ng dng ñó trong
thc ti*n ging dy, ñưa các ng dng ca khoa hc vào ñi sng. Đc bit vi
mc ñích ñưa ra mt h thng tp chung, phân loi kin thc và nêu bài tp ng
dng nh+m ñem li thun li cho hc sinh, sinh viên trong quá trình hc tp và
nghiên cu v ño hàm ca hàm s. Vì vy tôi mnh dn chn ñ tài nghiên cu:
“ng dng ca ño hàm ñ tìm cc tr hàm s” cho khóa lun tt nghip ca
mình.
2. Nhim v nghiên cu
- Nghiên cu nhng tài liu, giáo trình liên quan ñn ño hàm và cc tr ca hàm
s ñ rút ra phương pháp gii cho mt s dng toán v ng dng ca ño hàm
vào tìm cc tr hàm s.
- Nghiên cu mi liên h gia cc tr hàm s và giá tr ln nht, giá tr nh& nht
ca hàm s.
3. Phương pháp nghiên cu
- Phương pháp nghiên cu lý lun: Đc các giáo trình, tài liu liên quan ti ng
dng ca ño hàm vào tìm cc tr hàm s ñ phân loi và h thng hoá các kin
thc.
- Phương pháp tng kt kinh nghim: T) vic nghiên cu tài liu, giáo trình rút
ra ñưc kinh nghim ñ tìm cc tr b+ng phương pháp ño hàm.
- Phương pháp ly ý kin chuyên gia: Ly ý kin ging viên trc tip hưng d"n
và các ging viên khác ñ hoàn thin v mt ni dung cũng như hình thc ca
khóa lun.
4. Ý nghĩa khoa hc và thc tin
Khóa lun có th tài liu tham kho cho nhng sinh viên chuyên ngành
Toán ca trưng Đi hc Hùng Vương có mong mun nghiên cu và tìm hiu

NG DNG CA ĐO HÀM Đ TÌM CC TR HÀM S
Sinh viªn: NguyÔn ThÞ HËu
5
ng dng ca ño hàm. Vi bn thân tôi, nghiên cu v ng dng ca ño hàm
trong vic gii các bài toán cc tr giúp tôi hiu rõ hơn khái nim và tính cht
ca ño hàm cũng như ca cc tr hàm s, cho thy mt trong nhng ng dng
quan trng ca ño hàm và mi liên h rng rãi ca nó vi các phn khác nhau
trong Toán hc.
5. B cc ca khóa lun:
Ngoài phn m# ñu, kt lun và tài liu tham kho, ni dung chính ca
khóa lun gm 3 chương
Chương 1. Các kin thc b tr
Trong chương 1 trình bày cơ s# lý thuyt v ñc ñim ca ño hàm thông
qua nhng ñc ñim chung ca môn Toán, làm rõ tính tr)u tưng cao ñ và tính
thc ti*n ph dng, tính lôgíc và tính thc nghim. Đng thi, h thng hóa các
kin thc cơ bn v ño hàm bao gm:
- Đ nh nghĩa ño hàm ca hàm s mt bin và ño hàm hàm s hai bin.
- Các quy tc tính ño hàm.
- Các ñ nh lý cơ bn v hàm kh vi.
Ngoài ra, trong chương này còn b sung thêm ý nghĩa ca ño hàm ñ tìm
cc tr ca hàm s nh+m ñưa ra cơ s# lý lun vng chc cho khóa lun.
Chương 2. ng dng ca ño hàm ñ tìm cc tr hàm s mt bin
Trong chương này, vic nhc li các kin thc cơ bn v cc tr , các quy
tc dùng ño hàm ñ tìm cc tr ca hàm s mt bin nh+m cng c kin thc,
to nn tng vng chc ñ ng dng ño hàm vào tìm cc tr ca hàm s mt
bin. Đng thi chương này cũng ñưa ra h thng, phân loi các dng bài tp
theo các lp hàm, giúp cho vic gii quyt các bài tp mt cách thun li hơn và
là cơ s# ñ giúp cho vic nghiên cu hàm nhiu bin # chương sau.
Chương 3. ng dng ca ño hàm ñ tìm cc tr hàm s nhiu bin
Chương 3 trình bày phương pháp ng dng ca ño hàm ñ gii quyt
các bài toàn tìm:
- Cc tr ca hàm s hai bin s.

NG DNG CA ĐO HÀM Đ TÌM CC TR HÀM S
Sinh viªn: NguyÔn ThÞ HËu
6
- Giá tr ln nht và nh& nht ca hàm s hai bin s trong mt min ñóng
b chn.
- Cc tr có ñiu kin.
- Cc tr hàm s ph thuc tham s.
Hơn na, ng dng ño hàm ñ nghiên cu các tính cht ca hàm s $n,
ñây là phn kin thc tương ñi khó, tuy nhiên nó h( tr rt ñc lc cho vic tìm
cc tr ca hàm s nhiu bin và ñc bit trong vic tìm cc tr ca hàm $n.
, trong chương này chúng ta cũng có h thng các dng bài tp tương
ng, bám sát các kin thc, các quy tc ñã ñưc trình bày, giúp ngưi ñc hiu
sâu sc hơn các kin thc ñã hc và ghi nh các quy tc s' dng ño hàm ñ gii
quyt các bài toán trên.