Nghệ thuật lãnh đạo
Lãnh đạo cũng không chỉ đồng nghĩa với sức mạnh, với cái tôi cá
nhân và lấy niềm kiêu hãnh làm trọng tâm. Lãnh đạo là một nghệ
thuật và khoa học. Lãnh đạo luôn là sự hiện diện, tiếp xúc, động
viên, trò chuyện, kiểm tra, loại bỏ các rào cản, đào tạo, chuẩn bị,
truyền đạt và đứng đầu ở trên một góc độ nhất định nào đó.
Con tàu Titanic hiện vẫn nằm yên dưới biển, nhưng chúng ta có
thể làm sống lại những sự thực về nó. Những bài học được rút ra
sẽ giúp các công ty ngày nay có những hướng đi kinh doanh
đúng đắn và cải thiện đáng kể khả năng lãnh đạo của các nhà
quản lý. Lãnh đạo luôn là người đứng mũi chịu sào – Nhà lãnh
đạo mang nhiều ý nghĩa hơn một bù nhìn bằng gỗ. Lãnh đạo
không phải là một vị trí, một chức danh công việc, hay trong
trường hợp con tàu Titanic, đơn thuần là một người thuyền
trưởng. Lãnh đạo cũng không chỉ đồng nghĩa với sức mạnh, với
cái tôi cá nhân và lấy niềm kiêu hãnh làm trọng tâm. Lãnh đạo là
một nghệ thuật và khoa học. Lãnh đạo luôn là sự hiện diện, tiếp
xúc, động viên, trò chuyện, kiểm tra, loại bỏ các rào cản, đào tạo,
chuẩn bị, truyền đạt và đứng đầu ở trên một góc độ nhất định nào
đó. Quản lý là một nghĩa vụ 8 giờ/ngày và 5 ngày/tuần, còn lãnh
đạo là một trách nhiệm 24 giờ/ngày và 7 ngày/tuần. Titanic là
hành trình cuối cùng trước khi về hưu của thuyền trưởng E.J.
Smithp. Ông đang hướng tới một cuộc sống thoải mái. Tất cả
những gì ông phải làm đó là đến New York. Chỉ có thượng đế
mới biết được tại sao ông lại không đếm xỉa đến sự thực, tại sao
ông lại bỏ qua bảy cảnh báo có băng trôi từ đội ngũ thuỷ thủ và
các con tàu khác. Trách nhiệm không thể uỷ thác. Người lãnh
đạo phải chịu trách nhiệm trước mọi công việc mà công ty làm,
cho dù thành công hay thất bại. Trong thảm hoạ tàu Titanic,
thuyền trưởng Smithp đã chìm xuống cùng con tàu. Lớn nhất
không phải là tốt nhất – Công ty càng trở nên to lớn bao nhiêu,
sự cứng nhắc cũng lớn lên bấy nhiêu. Sẽ xuất hiện nhiều hơn
các khó khăn và trở ngại để vượt qua và thay đổi. Không chỉ có
vậy, yếu tố quan liêu cũng nảy sinh tại nơi mà các quy tắc, luật lệ,
chính sách, thủ tục và “Tôi cần một cái gật đầu để ra quyết định”
trở thành chuẩn mực. Các hoạt động kinh doanh ngày nay phải
nhanh chóng điều chỉnh hướng đi của mình. Có đến 30 giây để
con tàu Titanic tránh khỏi tảng băng, song mọi thứ đã quá muộn.
Thứ bậc chưa hẳn đã tốt - Thứ bậc là tốt đối với công việc quản
lý và kiểm soát, nhưng không tốt cho sự thay đổi và sáng tạo.
Việc sắp xếp thứ bậc mọi người sẽ hạn chế rất nhiều tiềm năng.
Ngày nay, các công ty thường sắp xếp thứ bậc và phân loại mọi
người – đôi khi rất vô ý thức. Tuy nhiên, kết quả đều tương tự
nhau. Trong trường hợp tàu Titanic, chính việc xếp thứ bậc
những người được lên xuồng cứu hộ đã gây ra nhiều sự hỗn
độn, bực tức. Bạn hãy tự hỏi: khi con tàu chìm, ai sẽ là người đầu
tiên lên xuồng cứu hộ? Ai nhận được tiền công, tiền thưởng,
quyền chọn cổ phiếu hay các khách sạn đẹp. Hãy xoá bỏ ranh
giới giữa các thứ bậc và khiến mọi người cảm thấy họ đang chèo
lái con tàu theo cùng một định hướng cho cùng một mục đích.
Hãy khiến mọi người cảm thấy ngang hàng. Chân lý thay đổi –
Trước khi ra khơi, mọi người đều cho rằng Titanic không thể
chìm. Do quá tự tin vào chân lý này, số lượng xuống cứu hộ trên
con tàu là rất ít, chỉ đủ cho một nửa số hành khách. Những suy
nghĩ khiến đem lại thành công cho chúng ta vào ngày hôm qua
rất có thể là những điều khiến chúng ta thất bại vào ngày mai. Do
vậy, trong lãnh đạo, điều quan trọng là phải suy nghĩ thấu đáo và
lường trước đầy đủ những tình huống có thể xảy ra. Công nghệ
không bao giờ có thể thay thế được sự lãnh đạo – Không ít người
nói rằng: “Sự nguy hiểm không phải ở chỗ máy tính sẽ thay thế
con người. Mà nguy hiểm thực thụ là khi chúng ta bắt đầu hành
động như những chiếc máy tính”. Khi công nghệ thất bại, sự lãnh
đạo phải thắng thế. Nhiều năm trước chuyến hành trình của tàu
Titanic, thuyền trưởng E.J. Smith đã nói: “Tôi không thể hình
dung được bất cứ điều kiện nào khiến con tàu này có thể chìm.
Công nghệ đóng tàu hiện đại đã giành phần thắng trước tự
nhiên”. Nhưng rồi kết quả thế nào hẳn chúng ta đã rõ. Nhiều công
ty ngày nay đã thay thế các nhà lãnh đạo của họ bằng càng
chuyên gia kỹ thuật, thay thế bộ não của con người bằng những
chíp máy tính. Vậy khi thảm hoạ xảy ra, ai sẽ là người dẫn dắt và
liệu công nghệ của bạn có kéo bạn xuống sâu dưới đáy biển
không? Lãnh đạo luôn là đào tạo – Khi đuôi con tàu Titanic được
nâng lên khỏi mặt nước, rất nhiều thuỷ thuỷ và hành khách vẫn
đang loay hoay với các chiếc xuồng cứu hộ. Không có bất cứ kỷ
luật nào, bất cứ sự diễn tập nào và do đó các thuỷ thủ đương
nhiên không thể thực thi tốt trách nhiệm của mình. Các xuồng
cứu hộ được tháo ra không đúng cách nên vẫn còn rất nhiều
xuồng không được tận dụng. Mọi nhà lãnh đạo kinh doanh ngày
nay phải đồng thời là những nhà đào tạo, những thày giáo, chứ
không chỉ giao phó hết cho phòng đào tạo. Lãnh đạo phải nhìn
được xuống dưới bề mặt - Những nguy hiểm lớn nhất cũng như
những cơ hội lớn nhất thường nằm ở phía dưới mặt nổi. Đại