88
NGHIÊNCỨUVÀGIẢNGDẠYTIẾNGANH
CHUYÊNNGÀNHKẾTOÁNTRƯỚCXUTHẾHỘITỤ
KẾTOÁNQUỐCTẾTRONGKỈNGUYÊNSỐ
NguyễnThịThanhThắm1,PhạmThịMinhNguyệt2
Tómtắt:Việcgiảngdạyngoạingữđốivớicácchuyênngànhlnquantrọng
trongviệchướngcácemhọcsinhsinhviêntiếpcậngầnhơnvớingônngữnhânloạivà
trithứcquốctế.RiêngvớiviệcgiảngdạyngoạingữđặcbiệtlàtiếngAnhchuyênngành
đốivớicácsinhviênchuyênngànhkếtoántạicáctrườngcaođẳng,đạihọckhôngchỉ
trởnêncầnthiếtvớixuhướngngônngữquốctếvànđanglàmộtucầutấtyếucho
yêucầuhộitụkếtoánquốctếvớikếtoánViệtNamhiệnnay.Nghiêncứuđượcthựchiện
khảotnhậnthứcvềvấnđềgiảngdạythựchànhtiếngAnhchuyênngànhkếtoánvới
120đốitượnggingviêngiảngdạytiếngAnhchuyênngànhchocácsinhviênchuyên
ngànhkếtoántạicáctrườngcaođẳng,đạihọc.Thôngquakếtquảnghiêncứu,tácgiả
chỉrathựctrạngđốivớiviệcgiảngdạytiếngAnhchuyênngànhkếtoán.Đồngthời,
nghiêncứungđềxuấtnhữngphươnghướnggiúpgiảngviên,nờihọcđịnhhướng
nângcaokhảnăngnhậnthứcvàtiếpcậntớitiếngAnhchuyênngànhkếtoán,baogồm
từviệcnhậnthứcccơhội,tháchthức,tđónângcaohiểubiếtvàcáchtiếpcậnvấnđề
ớngcácđốitượngtìmhiểuvàápdụngchuẩnmckếtoánquốctếtớcxuớnghội
tụkếtoánquốctếtạiViệtNamcũngnhưcácquốcgiatrênthếgiớitrongkỉnguyênsố.
Từkhóa:TiếngAnhchuyênngành,kếtoán,giảngdạytiếngAnh,giảngdạykế
toán.
1.Mởđầu
Hộitụkếtoánquốctếđangđemlạinhữngcơhộivàtháchthứcđốivớiviệcgiảng
dạytiếngAnhchuyênngànhkếtoántrongxuthếmới.ViệtNamngàycànggianhậpsâu
rộngcáctổchứckhuvựcvàquốctế,mởrộngnhiềucơhộiđầutư,hợptácngnhưthu
hútvốnthuhútđầutưtrongnướcvàquốctế.Quyđầutừ,hợpckhôngchỉdừnglại
ởĐôngDương,ĐôngNamÁmàcònmởrộngracquốcgiagianhậpCPTPP,RCEF,
kýkếtcáchiệpđịnhthươngmại,hiệpđịnhđốitáckinhtế…Thôngtintàichínhmang
tínhquốctếcùngnhữngthànhtựucủacuộccáchmạngcôngnghệ4.0sẽmởrahội
mớiđểkếtoán,kiểmtnquốcgiatrongqtrìnhhòahợpvàhộitụ,tiếpcậnnhững
thànhtựumớivàhiệnđạihướngđếnsửdụnghiệuquảnguồnlc,tiệmcậnhệthốngkế
toán,kiểmtoánchuẩnquốctế.Cáctiêuchuẩntrongchuẩnmựcbáocáotàichínhquốc
tế(IFRS)manglạisựminhbạchbngcáchtăngcưngkhảnăngsosánhquốctếvàchất
lượngthôngtintàichính,chophépcnhàđầutưvànhữngngườithamgiathịtrường
khácđưaraquyếtđịnhkinhtếngsuốt,tăngcườngtráchnhiệmbằngcáchgiảmkhoảng
cáchthôngtingiữacácnhàcungcấpvốnvànhữngngườimàhọđãủythácđầutưtiền
1.ThS,TrườngCaođẳngTháiNguyên
2.TS.TrườngĐạihọcKinhtếvàQuảntrịkinhdoanhTháiNguyên
89
NGUYỄNTHỊTHANHTHẮM,PHẠMTHỊMINHNGUYỆT
củahọ,cungcấpthôngtincầnthiếtđquảnlýtàikhoản,tạonguồnthôngtincóthểso
sánhtrêntoàncầu,đónggópvàohiệuquảkinhtếbằngcáchgiúpcácnhàđầutưxácđịnh
cáccơhộivàrủirotrêntoànthếgiới.Đốivớicácdoanhnghiệp,quátrìnhhộitụkếtoán
đượccoinhưquátrìnhtiếntớiviệcsửdụngmộtngônngữkếtoánduynht,đángtincậy
sẽgiảmchiphívốnvàgiảmchiphíbáocáotnhệthốngtàichínhquốctế.
TìnhhìnhápdụngIFRStrênthếgiiđượckháiquáttrongtrongấnphm“Useof
IFRS”củaIFRSFoundationpthànhnăm2018:144qucgiavàvùnglãnhthổ(phần
bôiđậmtrongnh1)ápdụngtiêuchuẩnIFRSđốivớicđơnvịcólợiíchcôngcng;
12quốcgiachophéplựachọnápdụng;10quốcgiaápdụngchuẩnmựckếtoánriêng
củaquốcgia,trongđócómộtsốnướccũngđãcókếhoạchđểápdụngIFRS,trongđó
ViệtNamthuộcquốcgiaápdụngchuẩnmựckếtoánriêngcủaquốcgia.Cácquốcgia
cònlạituychưaápdụngIFRSnhưngphânlớntrongsốcònlạicũngđãcónhữngđộng
tháikhuyếnkhíchcdoanhnghiệp,triểnkhailộtrìnhvàphươngphápápdụngtrong
phạmviquốcgiavàvùnglãnhthổcủamình.
Hình1.nhhìnhápdụngIFRStrênthếgiới
[Nguồn:IFRSFoundation2018]
Vớitốcđộlanrộngratoàncầunhữnglợithếcủavichòahợp,hộitụkếtoán
quốctếvớikếtoánquốcgiađangmởranhiuhộichoViệtNam.Xuấtpháttừkinh
nghiệmvềcáchthứchộitụkếtoánquốctếcủanhiềuquốcgiatrongkhuvựcvàtrênthế
giới,kếthợpvớithựctếđiềukiệntạiViệtNam,lộtrìnhápdụngchuẩnmựckếtoánquốc
tếtạiViệtNamđượcdựkiếnnhưsau:
QuátrìnhápdụngIFRStạiViệtNamgặpkhôngíttháchthức,khókhăn.Trong
đó,độingũnhânlcamhiểuvềtiếnganhchuyênngành,amhiểuvềIFRSđápứngcho
việchộitụkếtoánquốctếtạiVitNamđanglàmộttháchthứclớntrongquátrìnhhội
tụkếtoánquốctếtạiViệtNam.CũngtheoBáocáotổngkếtkinhnghiệmcủacácquốc
90
NGHIÊNCỨUGIẢNGDẠYTIẾNGANHCHUYÊNNGÀNHKẾTOÁN...
giaápdụnglầnđầuIFRSđưaratheoĐềánápdụngchuẩnmckếtoánquốctếvàoViệt
NamchothấyviệcchuyểnđổisangIFRSchứađựngcácrủirokhácnhauchonhiềuchủ
thểkhácnhau.Cụth,đốivớicácdoanhnghiệplậpBCTC:khókhănlớnnhấtkhông
cónhữnghiểubiếtđầyđủvềcácIFRS,cũngnhưchưađolườnghếtcácảnhhưởngcủa
việcápdụngIFRSđếnsthayđổitrongkếtquảkinhdoanh,nguồnlựcnhânlựckếtoán
cònhạnchếvềtrìnhđộngoạingvàhiểubiếtvềIFRS.Dựatrênmộtcuộckhảosátt
149tổchứctàichínhtnthếgiớivàotháng10/2004,côngtykiểmtoánKPMGđãkết
luậnrằng,chínhsựkhônghiểuvềIFRSđãlàmtrìhoãnviệcápdụngIFRSdẫntới
báocáobịsaisóthoặcnhầmlẫnsẽdnđếnviệcracácquyếtđịnhđầutưkhônghợplý,
cácdoanhnghiệpthểkhôngcôngbốđầyđủcácthôngcầnthiếtđểnhàđầutưcóthể
đốichiếu,sosánhvàlàmảnhhưởngđếnquyếtđịnhđầutư;Nhữngđốitượngsửdụng
thôngtinkháccũngsẽgặpcácrủirotươngtựkhikhôngợngđịnhđượccáctácđộng
củaviệcápdụngIFRSđếnkếtquảkinhdoanh,phátsinhnhngthayđổikhódđoán
trongckhoảnđầutư.
Hình2.mlượclộtrìnhápdụngIFRStạiViệtNam
[Nguồn:cgiảtổnghợptừdựthảoĐềánápdụngchuẩnmckếtoánquốctế
vàoVN]
BTàichínhraQuy
ế
tđịnhthànhlpBansonthoĐ
ánápdngIFRS
Côngb
dthoĐ
ánápdngIFRSlêntrangwebcaB
ThtướngChínhPhphêduytltrìnhápdngIFRS
Áp dng IFRS t nguyn: cho
phép doanh nghip t nguyn
áp dng, nhng doanh nghip
ln đãcónn tng và đủđiu
kin v ngun lc s áp dng
IFRS trư
c
M rng
phm vi,
va có đối
tượng bt
buc,vacó
đ
itưn
t
7/2017 3/2019 10/2019 2022 2025
91
NGUYỄNTHỊTHANHTHẮM,PHẠMTHỊMINHNGUYỆT
ĐiềuđángquanmvớibộchuẩnmựcBCTCquốctếIFRSlàđượctrìnhbày
bằngngônngữtiếngAnh,việcchuyểnđổisangtiếngViệtđểápdụngnếuthựchiệncó
tínhhiệuquảcóthểkhôngcaonhưmongđợidomnghĩavềngônngữvàchvận
dụngtrongtừngtrườnghợp,hơnthếnữaIFRScósựđổimớicậpnhậtthườngxuyên
chophùhpvớitìnhhìnhkinhtếmới,nếuchỉphụthuộcvàobảndịchthìsớmmuộn
cũngsẽbịtụthậu.Hơnbaogiờhết,việcgiảngdạytiếngAnhchuyênngànhhướngsinh
viêntiếpcậnvớikiếnthứctheongônngữcủathếgiớitrởnêncầnthiếtnbaogiờhết.
Bởivậy,nghiêncứucủatácgiảthựchiệnnhằmđónggópnộidungquantrọngtrong
nghiêncứuđềxuấtgiảiphápđểgiúpsinhviênchuyênngànhkếtoántiếpcậnkiến
thứcchuyênngànhvàxuthếhộitụkếtoánquaviệchọctiếngAnhchuyênngànhtiếp
cậnkiếnthứcchuẩnmựckếtoánquốctế,trêncơsởđónângcaochấtlượngđàotạo
nhânlcngànhkếtoánđápứngyêucầucủaxuthếmới.
2.KháiquátthựctrạnggiảngdạytiếngAnhchuyênngànhkếtoánởcác
trườngđạihọc,caođẳng
Hiệnnay,việcđàotạo,giảngdạytiếngAnhchuyênngànhkếtoán,kiểmtoáncó
sựchênhlệchkhárõnétởcáchệđàotạochínhquyngànhkếtoán,kiểmtoánvàởcác
hệđàotạongoàingânchtheochươngtrìnhhợpcquốctế.Tronghệđàotạochính
quyngànhkếtoán,kiểmtoán,tiếngAnhđượcgiảngdạynhưmộtmôncơbảntrongđó
cótiếngAnhgiaotiếp,tiếptheođólàhọcphầntiếngAnhchuyênngành.Tổngthờilược
họcngoạingữchiếm6-8%tổngthờilượngđàotạo.Độingũgiảngviêngiảngdạytoàn
bộlàcáccánbộgiảngviênkhoangoạingữ,đápngyêucầuvềtrìnhđộgiảngdạyngoại
ngữ.MộtsốítcáctrườngnhưĐạihọcCôngnghipHàNội,ĐạihọcKinhtếQuốcdân,
ĐạihọckinhtếTP.HồChíMinhvàmộtsốtrườngđạihọckhác,độingũgiảngviên
giảngdạylớpkếtoán,kiểmtoánchấtlượngcaođượctiếpcậnvớiACCA,ICAEW,…
đưavàonộidunggiảngdạychuyênmônkếtoán,kiểmtoánbằngtiếngAnh,sinhviên
chuyênngànhkếtoánđượctiếpcntiếngAnhchuyênngànhkếtoán,kiểmtoánhướng
tớikhảnăngsdụngtiếngAnhtrongchuyênmôn,sinhviênđượctiếpcậnvàhiểucác
chuẩnmựckếtoán,báocáotàichínhquốctế,nângcaokhảnăngngoạingữtrongthực
hànhchuyênmôn.TrướclộtrìnhápdụngIFRStạiViệtNam,vàmụctiêuớngtới
pháttriểnnguồnnhânlựcngànhkếtoán,kiểmtoántrướcxuthếhộitụkếtoánquốctế,
cũngnhưnângcaokhảnăngcạnhtranhnghềnghiệpcủasinhviênchuyênngànhkế
toán,kiểmtoánđượcđàotạotrongnước,đâytrởthànhmụctiêusốngcòntrongđàotạo
ngoạingữchosinhviênchuyênngànhkếtoán,kiểmtoántrongxuthếmới.
3.Phươngphápnghiêncứu
Phươngphápnghiêncứu:mẫunghiêncứuđượcthựchiệnthôngquathuthậpdữ
liệut120giảngcáctờngcaođẳng,đạihọcgiảngdạytiếnganhchuyênngànhkế
toán,kiểmtoán.Việcchọnmẫuđảmbảoýkiếncủacácđốitượngđiềutracóthểđại
diệnchonhữnggiảngviêncáctrườngcaođẳng,đạihọcgiảngdạytiếnganhchuyên
ngànhkếtoán, kiểmtoánđánhgiávề mứcđộhiểubiếtvề cáckiếnthứctiếnganh
92
NGHIÊNCỨUGIẢNGDẠYTIẾNGANHCHUYÊNNGÀNHKẾTOÁN...
chuyênngànhkếtoán.Nghiêncứusửdụngdữliệusơcấpdavàophươngphápđiềutra
bằngbảngcâuhỏi.Đểthuthậpdữliệu,tácgiảtiếnhànhđiềutratrựctiếpcácđốitượng
khảosát,bêncạnhđó,đểcóthểtiếpcậnchiềusâucủavấnđề,cungcấpcơsởthamkhảo
hữuíchchocáckiếnnghị,tácgiảđãtiếnhànhkhảotýkiếncủacácchuyêngiakế
toánkiểmtoángồmcáckiểmtoánviênhànhnghềđạtACCAvàgiảngviêncáctrường
đạihọc.
Nghiêncứusửdụngphươngphápphântích,tổnghợpđểtìmhiểunhữngvấnđề
chungvềviệcgiảngdạytiếnganhchuyênngànhkếtoántạicáctrườngcaođẳng,đại
họctrêncảc.Đểđánhgiáthựctrạnggiảngdạycủagiảngviêngiảngdạytiếnganh
chuyênngànhkếtoántrướcxuthếápdụngIFRStạiViệtNam,nhómnghiêncứuđã
thựchiệnkhotmộtmẫungẫunhiêngồm120đốitượngbaobồmgiảngviêncác
trườngcaođẳng,đạihọcgiảngdạytiếnganhchuyênngànhkếtoán,kiểmtoán.
Bảng1.Thôngtinvềmẫunghiêncứu
Sốngười
khảosát
Nhóm Số
lượng
Tỷlệ
Độtuổi 120 Từ21đếndưới30
Từ30đếndưới40
Từ40đếndưới50
Từ50đếndưới60
Trên60
3
21
78
16
2
41,2%
33,3%
18,8%
4,9%
1,8%
Trìnhđộ 120 Tiếnsĩ
Thạcsĩ
Cửnhân
19
86
15
3,0%
27,9%
69,1%
Nămkinh
nghiệm
giảngdạy
tiếnganh
chun
ngànhkế
toán
120 Dưới5năm
Từ5nămđếndưới10năm
Từ10nămđếndưới15năm
Từ15nămđếndưới20năm
Từ20nămtrởlên
12
55
18
21
14
15,2%
52,7%
17%
8,5%
6,6%
Chuyênmôn 120 Giảngviêncóchuyênmônvềngoại
ngữ
Ging viên có chuyên môn về kế
toán
93
27
23,03%
76,97%
(Nguồn:Tổnghợpcủanhómnghiêncứu)
Khảosátđượcthựchiệnthôngquabảnghỏiđượcthiếtkế,khảosátthử,thamkhảo
ýkiếnchuyêngia.Thôngtincủacácđốitượngđượckhảosátgồmđộtuổi,trìnhđộ,năm
kinhnghiệmgiảngdạytiếnganhchuyênnnh,lĩnhvựcchuyênmôncủađốiợng