72 TOÀN HUỆ KHANH
FOLKLORE
& NHÀ TRUỒ NG
NGHIỀ N cứ u SO SÁNH TRUYỆ N cồ TÍCH
HÀN GUỐ C W Wệ T NAM THÔNG QUA TRUYỆ N
'W lítM CẨ U PHÚC" CÙA HÀN QUỐ C
YÀ "Sự TÍCH CON SỈ M SỊ P" CỬ A wệ r NAM
I. MỞ ĐẦ U
Vàn họ c truy ề n miệ ng đư ợ c hình thành
thông qua câu chuyệ n đư ợ c kể bằ ng miệ ng
trong d ân gian suố t mộ t thờ i gian dài nên có
đặ c tính hình th àn h nề n văn hoá cơ b ả n củ a
mộ t dân tộ c. Do vậ y, ta có thể nghĩ rằ n g đó
là đôì tư ợ ng thích hợ p để tìm hiể u ý thứ c và
vô thứ c cùa mộ t tậ p đoàn ngư òi. Hơ n nữ a, ta
có thể thấ y ý thứ c và vô thứ c củ a mộ t dân
tộ c trự c tiế p liên quan đế n tín h cách d ân tộ c.
Vì th ế ở dây, tôi so sánh hai truy ệ n cổ tư ơ ng
tự giố ng nhau cùa H àn Quố c và Việ t Nam
dể tìm hiể u ý thứ c và vô thứ c củ a hai d ân
tộ c. Để so sánh nhữ ng diể m tư ơ ng đồ ng và
dị biệ t trong cách tư duy về cùng mộ t cố t
truyệ n, phầ n dầ u giố ng nhau như ng phầ n
cuố i đã có sự biế n dổ i.
Phư ơ ng p háp so sá n h là sử dụ ng
phư ơ ng p háp luậ n cùa v ăn họ c so sán h rồ i
trên cơ sở đặ c điể m truyệ n cổ h ai nư ớ c, chia
ra n hân v ậ t (nhân v ậ t chính, n h â n v ậ t th ử
thách, n hân v ậ t siêu thự c, n h ân v ậ t khác)
bố i cành, cấ u tạ o, nguyên nh ân và cách
biế n hoá, hình thứ c biể u hiệ n, chủ đề và
thông qua đố i chiế u, rú t ra điể m giố ng
nhau và khác nhau , sau đó, trên cơ sỏ so
sánh phân tích kế t quả dố i chiế u ỏ phầ n
tiể u kế t, tôi sẽ làm sáng tỏ mụ c đích nghiên
cứ u củ a bài viế t này.
JEON HIE KYUNG1’’ (TOÀN HUỆ KHANH)
II. SỌ SÁNH CỤ THỂ TRUYỆ N "DU LÃM
CẨ U PHÚC" CỦ A HÀN QUỐ C VÀ "Sự
TÍCH CON BÌM BỊ P" CỦ A VIỆ T NAM
T ruyệ n S ự tích con bìm bị p củ a Việ t
N am có cố t tru yệ n giông vở i truyệ n D u lãm
cầ u p h ú c củ a H àn Quố c, vì vậ y bài viế t này
sẽ so sánh hai truy ệ n trê n để rồ i từ đó có
th ể n h ậ n b iế t ph ầ n nào ý thứ c nguyên sơ
và văn hoá bả n đị a sơ k h a i củ a hai nư ớ c.
Tóm tắ t tru yệ n D u lã m cầ u p h ú c củ a
Hàn Quố c
A. C hàng trai qu a T ây T rúc cầ u phúc
a. M ộ t chàng tra i nghèo số ng vớ i mẹ
già
b. Anh ta di sang T ây T rúc cầ u phúc
B. C hàng trai đư ợ c nhò việ c khó
a. Mộ t đêm ngủ trọ trong rừ ng, mộ t
thiế u phụ chồ ng chế t trư ớ c đêm tâ n hôn
nhờ hỏ i Đứ c P h ậ t du y ên cớ tạ i sao chư a lấ y
đư ợ c chồ ng
b. Ba cậ u bó làm hoa bằ n g vàng nhờ
ch àng tra i hỏ i Đứ c P h ậ t tạ i sao hoa này
không nỏ
c. Cá m uố n hoá rồ ng đư a chàng tra i
qua sông nhờ hỏ i Đứ c P h ậ t tạ i sao mình
không thể lên trờ i.
c . C hàn g trai không đư ợ c hư ỏ ng phúc
**’ GS. Trư ờ ng Đạ i họ c Ngoạ i ngữ Hàn Quố c.
VAN HOÁ DÂN GIAN V À NHÀ TRƯ Ờ NG 73
a. Vì sô' m ệ nh bạ c phúc nên chàng tra i
không đư ợ c Đứ c P h ậ t b an phúc cho.
b. Tuy không n h ậ n phúc như ng chàng
tra i nhờ Đứ c P h ậ t giả i đáp m ấ y việ c khó
mà ngư ờ i khác nhờ hỏ i.
D. C hàng tra i đư ợ c giả i dáp mấ y việ c
khó và đư ợ c hư ở ng phúc
a. C hàng tra i đư ợ c Đứ c P h ậ t giả i dáp
rằ ng sau kh i chồ ng chế t, th iế u p hụ gặ p
ngư ờ i đầ u tiê n th ì ngư òi đó mớ i là chồ ng
thự c sự . C h àng tra i là ngư òi đ ầ u tiên ấ y
nên lấ y đư ợ c cô gái xinh đẹ p.
b. Về chuyệ n hoa bằ n g vàng không nở
hoa, Đứ c P h ậ t cho b iế t chỉ cầ n làm mộ t
lư ợ ng vàng thì hoa mớ i nỏ , vì th ế chàng
tra i đư ợ c n h ậ n hai lư ợ ng vàng còn lạ i.
c. Vì cá hoá rồ ng ngậ m hai viên ngọ c
quý, nặ ng quá nên không lên trờ i đư ợ c.
Nay cả chỉ ngậ m m ộ t viên ngọ c thì có th ể
lên trờ i, vì th ế ch àng tra i n h â n dư ợ c mộ t
viên ngọ c quý.
Tóm tắ t truy ệ n S ự tích con b ìm bị p
A. Thiế u nữ tu hàn h đi Tây T rúc tìm
P h ậ t
a. Có mộ t th iế u nữ con nhà khuê các
không rõ vì duyên cớ gì mà cạ o dầ u di tu.
b. Cô ta th â n gái dặ m trư ờ ng lặ n lộ i
qua Tây T rúc tìm Ph ậ t.
c. Đứ c P h ậ t biế n th à n h ngư òi ă n xin để
thử lòng nàng. N àng vư ợ t qua th ử th ách và
Đứ c P h ậ t tru y ề n cho n àn g bô'n câu kinh để
khi nào gặ p nguy hiể m thì tụ n g niệ m , sự
may m ắ n sẽ dế n.
B. Thiế u nữ đi tu nh ậ n giúp mộ t việ c
râ't khó khăn
a. T uy nà n g gặ p lũ C hằ n, tứ c quỷ ãn
th ị t ngư ờ i như ng nhờ có bố h câu kinh củ a
Đứ c P h ậ t nên đã th o át nạ n.
b. C hằ n con m uôn chuộ c tộ i bèn móc
ru ộ t lấ y tim nhò nàng đem d ân g Đứ c Phậ t.
c . Không làm trò n trách nhiệ m
a. Đi khoáng năm bả y ngày sau, quả tim
bô’c m ùi hôi thôi, nàng vứ t nó vào bụ i rậ m .
b. Khi đế n cử a P h ậ t, Bồ T á t hiệ n ra và
hỏ i về quả tim m à n àng dã vứ t bỏ ở giữ a
đư ờ ng.
c. Bồ T á t niệ m thầ n chú và cô ta biế n
th à n h con bìm bị p.
d. Vì khóc nhiề u quá, m ắ t bìm bị p có
m àu dò, lông chim cũng có m àu n âu giố ng
như m àu áo th iế u nữ đi tu vẫ n mặ c.
e. B ây giờ , chim ấ y cứ bay h ế t từ lùm
cây nọ san g lùm cây kia d ể tìm quả tim,
thỉ n h th o ả ng vỗ cán h kêu rề n "Tộ i nghiệ p,
tộ i nghiệ p".
Dư ớ i đây, ta so sánh tru y ệ n D u lãm
cầ u p h ú c cùa H àn Quố c và tru yệ n S ự tích
con bìm bị p củ a Việ t Nam.
1) N h â n v ậ t
T ruyệ n D u lẫ m cầ u p h ú c củ a Hàn
Quố c có các n h â n v ậ t ch àn g trai, mẹ già.
th iế u phụ , cậ u bé, cá hoá rồ ng, lính gác
cổ ng, Đứ c P h ậ t. T ruyệ n Việ t N am có thiế u
nữ đi tu , quỷ ăn th ị t ngư ờ i, Đứ c P h ậ t, Bồ
Tát. N hân v ậ t chính trong truyệ n H àn
Quố c vì sô' mệ nh bạ c phúc nên sông rấ t
nghèo khổ , không nuôi nổ i mẹ già bèn đi
sang Tây T rúc c ầ u phúc.
N hân v ậ t chính trong truyệ n V iệ t Nam
là thiế u nữ con nh à khuê các di san g Tây
Trúc tìm P hậ t. N hân vậ t thử thách củ a
truyệ n H àn Quố c là thiế u phụ có chồ ng chế t
trư ớ c đêm tân hôn, ba cậ u bé làm hoa bằ ng
vàng muố n hoa nỏ , cá hoá rồ ng muố n lên
trồ i m à không đư ợ c. Còn nh ân vậ t thử thách
trong tru yệ n Việ t N am là mẹ con n hà Chằ n.
Về nhân v ậ t siêu thự c, truyệ n Hàn Quô'c có-
Đứ c Phậ t, truyệ n Việ t Nam có Đứ c P hậ t
đóng giả ngư òi ftn xin và Bồ T át xu ấ t hiệ n.
So sánh các n h â n v ậ t, ta th ấ y có điể m
chung là n h â n v ậ t chính đề u đi sang Tây
Trúc tìm P h ậ t dể d ạ t đư ợ c mụ c đích củ a
m ình như ng có điể m khác về giỏ i tín h là
n h ân v ậ t trong tru y ệ n H àn Quố c là mộ t
74 TOÀN HUÊ KHANH
chàng trai (nam ) và trong tru y ệ n Việ t Nam
là mộ t thiế u nữ (nữ ). N hân v ậ t th ủ thách có
điể m chung là nhờ việ c rấ t khó khăn đôì vố i
nhân vậ t chính như ng điể m khác nhau là
nhân v ậ t thử thách H àn Qucc đ ạ t đư ợ c
nguyệ n vọ ng củ a mình, đồ ng thòi khiế n cho
nhân v ậ t chính đư ợ c hư ỏ ng phúc, còn nhân
vậ t thử thách trong tru y ệ n V iệ t Nam không
dạ t dư ợ c nguyệ n vọ ng và khiế n cho nhân vậ t
chính biế n thàn h con bìm bị p. Lạ i nữ a, qua
tính' cách và h àn h độ ng củ a n hân v ậ t thử
thách cho th ấ y truyệ n H àn Quôc coi kiế p
này là trun g tâm , tứ c n h â n v ậ t th ử thách
muố n đ ạ t đư ợ c nguyệ n vọ ng ở th ế giớ i hiệ n
thự c; truyệ n Việ t N am coi kiế p sau là trung
tâm, nhân v ậ t th ử thách muố n chuộ c tộ i ở
kiế p này m à quy phụ c Đứ c P h ậ t để đư ợ c
hư ở ng phúc ồ kiế p sau. So sánh n h ân vậ t
siêu thự c, ta thấ y truyệ n củ a hai nư ố c để u
xây dự ng nh â n v ậ t Đứ c P h ậ t như ng trong
truyệ n Hàn Quố c, Đứ c P h ậ t không ban phúc
cho n h â n v ậ t chính bạ c m ệ nh, chỉ giả i đáp
nhữ ng việ c khó m à a n h ta cầ u hỏ i cho ngư ờ i
khác, biể u thị tín h tiêu cự c, tính gián tiế p
củ a nhân v ậ t siêu thự c. Đứ c P h ậ t trong
truyệ n Việ t N am cho n h ân vậ t chính bố n
câu kinh có th ể tho át khỏ i nguy hiể m và Bồ
T át hoá phép b ắ t th iế u nữ tu h ành biế n
thành con bìm bị p, biể u thị rõ tín h tích cự c,
tính trự c tiế p trong n h ân v ậ t siêu thự c.
Xem xét tổ ng q u á t các n hâ n vậ t, ta
thày các n h â n v ậ t tro ng truy ệ n H àn Quố c
chung số ng vở i n h au ở th ế giớ i hiệ n thự c,
còn các n h ân v ậ t tron g truyệ n V iệ t Nam
để u muôn tìm P h ậ t để đư ợ c lên th ế giớ i cự c
lạ c. Điể u đó m ộ t lầ n nữ a nói lên rằ n g trong
nh ậ n thứ c dân gian H àn Quố c, ngư ờ i ta r ấ t
coi trọ n g cuộ c sông thự c tạ i ở kiế p này; còn
dân gian V iệ t N am chú trọ n g nhiề u đế n
quà phúc ồ kiế p sau.
2) B ố i c ả n h
Về bố i cả nh không gian, tru y ệ n D u lă m
cầ u p h ú c củ a H àn Quố c và S ự tích con bìm
bị p cùa Việ t Nam có điể m chung là n hân
v ậ t chính vư ợ t q ua sông, suôi núi rừ ng di
dế n Tây T rúc để tìm Đứ c P hậ t, tứ c là dã
xây dự ng bôì cả nh th eo chiề u ngang. Trong
truy ệ n H àn Quấ c, bôì cả n h không gian và
thờ i gian đã đư ợ c xây dự ng theo h ình thứ c
lặ p đi lặ p lạ i tứ c th ế giớ i hiệ n thự c - th ế
giớ i khác - th ế giớ i hiệ n thự c. Tuy n h â n vậ t
chính đi sang th ế giớ i khác tìm P h ậ t như ng
vẫ n muố n số ng h ạ n h phúc ở th ế giớ i hiệ n
thự c nên trong ý thứ c d ân gian H àn Quố c
coi th ế giớ i hiệ n thự c là tru n g tầ m và th ế
giớ i khác chỉ là nơ i đ ặ t niề m tin và hi vọ ng,
mong muố n cho cuộ c số ng tố t dẹ p ở th ế giớ i
hiệ n thự c. Trong truy ệ n V iệ t Nam, thiế u nữ
tu h ành (nh ân v ậ t chính) muố n sang Tây
Trúc tìm P h ậ t (tứ c hi vọ ng muôn đế n th ế
giổ i cự c lạ c), n hư n g vì mắ c p h ả i lỗ i lầ m nên
phả i chuộ c tộ i ỏ th ế giớ i h iệ n thự c. Điề u dó
cho thấ y n h ậ n thứ c dân gian V iệ t Nam
m ang m àu sắ c củ a P h ậ t giáo cho rằ n g trê n
nề n tả n g củ a th ế giói hiệ n thự c, kiế p trư ớ c -
kiế p này - kiế p sau lu ân hồ i chuyể n đổ i,
đồ ng thòi, con ngư ờ i còn hi vọ ng mọ i điề u tố t
dẹ p ở th ế giố i cự c lạ c, tứ c th ế giói khác.
3) K ế t c ấ u
Sắ p xế p các đoạ n và yế u tố từ ng doạ n
như sau:
T ruyệ n H àn Quố c
- Mộ t chàng tra i sang Tây Trúc cầ u
phúc... khó khăn.
- C hàng tra i đư ợ c nhờ việ c khó... khó
kh ăn ngoài ý muố n.
- Vì số m ệ nh ch àn g trai bạ c phúc nên
P h ậ t không ban phúc cho... khó khăn.
- C hàng tra i đư ợ c Đứ c P h ậ t giả i dáp ba
việ c khó mà ngư ờ i khác nhò (trong quá trình
giả i đáp cho ngư ờ i khác, chàng trai đư ợ c
hư ở ng phúc)... may m ắ n ngoài ý muố n.
Truyệ n V iệ t N am
- Mộ t thiế u nữ tu h à n h di tìm Phậ t...
khó khăn
- T hiế u nữ vư ợ t qua trở ngạ i (nhò bố n
câu kinh Đứ c P h ậ t b an cho, thiế u nữ trá n h
VÁN HOA DĂN GIAN VÀ NHÀ TRƯ Ờ NG 75
đư ợ c ta i hoạ củ a mẹ con Chằ n)... m ay m ắ n
ngoài ý muôn
- T hiế u nữ n h ậ n việ c khó do C hằ n con
nhờ ... khó k h ă n ngoài ý muôn
- Vì mắ c lỗ i nên không thự c hiệ n
đư ợ c... khó k hăn ngoài ý muôn
- Bồ T á t hoá phép, th iế u nữ biế n th à n h
con bìm bị p... khó khăn.
Xem xét tóm t ấ t k ế t cấ u nêu trên, ta
thấ y trong truyệ n H àn Quô'c, nhờ sự giúp
đ3 củ a n hân vậ t siêu thự c, có lẽ xem như
nhân vậ t chính đã khắ c phụ c đư ợ c khó
khăn như ng không th ể cư ỡ ng lạ i số mệ nh.
Như ng do có lòng tích thiệ n, giúp đỡ ngư ờ i
khác giả i đáp đư ợ c thắ c mắ c nên k ế t cụ c
nhân v ậ t chính đã nh ậ n đư ợ c m ay mắ n
ngoài ý muố n, th ay đổ i dư ợ c số m ệ nh. Vì
thế , có th ể nghĩ rằ n g tru y ệ n Hàn Quố c
đư ợ c k ế t cấ u theo hình thứ c cùa truy ệ n cổ
tích điể n hình, có tư tư ở ng chông lạ i sô'
mệ nh. Trong truyệ n V iệ t N am, có th ể xem
là nhờ có n h â n v ậ t siêu thự c nên nh â n vậ t
đã nhậ n đư ợ c "may m ắ n ngoài ý muố n", có
tính khả n ă n g khắ c phụ c đư ợ c "khó khăn".
Như ng vì lỗ i lầ m củ a con ngư ờ i nên k ế t cụ c
là "khó khăn", thiế u nữ biế n th à n h con bìm
bị p do n h â n vậ t siêu thự c hoá phép. Điề u
đó cho th ấ y truy ệ n V iệ t N am đư ợ c k ế t cấ u
theo h ìn h thứ c truy ề n thu yế t, có tư tư ờ ng
thu ậ n theo số m ệ nh, không th ể không dự a
vào sứ c m ạ n h củ a nh ân v ậ t siêu thự c.
Truy ệ n n ày củ a hai nư ớ c có cô't tru yệ n
phầ n đầ u giố ng nh au (A - Đi tìm P hậ t, B -
Vư ợ t qua trở ngạ i, c - N hậ n nhờ việ c khó)
như ng p h ầ n cuố i khác n h au hoàn toàn.
Trong tru y ệ n H àn Quố c, nh ân v ậ t chính
dư ợ c P h ậ t giả i đ áp cho n h ữ n g th ắ c mắ c và
kế t cụ c có hậ u; còn truy ệ n Việ t Nam thì
nhân vậ t chính không hoàn th àn h nhiệ m
vụ khó k hă n và p hả i chị u k ế t cụ c bi kị ch.
Về điể m này, khi n h â n v ậ t chính trong
truy ệ n hai nư ố c dư ợ c nhò viộ c khó có sự
khác biệ t. Trong tru yệ n H àn Quố c, các
nhân vậ t thử th ách nh ư th iế u phụ bị goá
chồ ng hòi nguyên do, ba cậ u bé làm hoa
bằ ng vàng hỏ i lí do tạ i sao hoa không nở , cá
hoá rồ ng hỏ i lí do tạ i không thể lên trờ i, tứ c
là có đầ y đủ các yế u tô' về n h â n duyên, tiề n
bạ c và mơ ư ớ c củ a đờ i số ng thự c tạ i cho
thấ y n h ân v ậ t chính và n h â n v ậ t p hả n diệ n
cùng chun g sông vớ i n h au ồ th ế giớ i hiệ n
thự c. Chỉ có th ể tu â n theo nhữ ng quy lu ậ t
giố ng n hư tôn trọ ng diề u cấ m kị mà hi sinh
lợ i ích cùa m ình cho ngư ờ i khác dể rồ i đư ợ c
hư ở ng phúc, ở đây, n h â n v ậ t chính trư ớ c
tiên đã hi sinh lợ i ích củ a m ình rồ i sau đó
đư ợ c sự giúp đỡ củ a Đứ c P h ậ t nên kế t cụ c
có hậ u. Q ua đó có th ể thấ y ở trong truyệ n
Hàn Quô'c, trong q u á trìn h giả i quyế t
nhữ ng vấ n đề khó khăn trong đờ i sông hiệ n
thự c, sự nỗ lự c củ a con ngư ờ i đư ợ c xế p vị trí
cao hơ n so vổ i k h ả n ă n g củ a n h ân v ậ t siêu
thự c. Còn ở tru y ệ n V iệ t N am, C hằ n con
nhờ n h â n v ậ t chính m ang trái tim củ a
m ình dâng cho Đứ c P h ậ t để đư ợ c lên th ế
giớ i cự c lạ c là m ộ t việ c r ấ t khó khăn, đồ ng
thờ i tron g quá trình thự c hiệ n công việ c
khó k hăn đó, ở p h ầ n đầ u tu y có sự giúp đỡ
củ a Đứ c P h ậ t m à n h â n v ậ t chính vư ợ t qua
dư ợ c hiể m nguy như ng ở p h ầ n cuôì Đứ c
P h ậ t lạ i muôn th ử th ách lòng tin và đứ c
bao dun g củ a n h â n vậ t chính, hơ n nữ a
trong diề u kiệ n thờ i tiế t n óng nự c, trá i tim
mà con C hằ n nhờ m ang d âng Đứ c P h ậ t dễ
bị bố c mùi hôi thôi, bả o qu ả n khó khăn nên
ngư ờ i thự c hiệ n công việ c m ang đi dư ờ ng
xa dễ bị mắ c sai sót m à không hoàn th àn h
nhiệ m vụ . Vì thế , tro ng truy ệ n Việ t Nam,
việ c khó giả i q uyế t là việ c vì cuộ c sông ờ
kiế p sau và tro ng q uá trìn h thự c hiệ n việ c
â'y, k ế t cụ c cho th ấ y ý thứ c dân gian Việ t
Nam tin vào năn g lự c tu y ệ t dôì củ a n h ân
vậ t siêu thự c hơ n sự nỗ lự c cùa con ngư ờ i.
4) H ìn h th ứ c b iể u h iệ n
Truy ệ n Du lã m cầ u p h ú c dư ợ c xây
dự ng theo hình thứ c lặ p di lặ p lạ i tứ c hình
thứ c phứ c hợ p, có dặ c trư ng hình thứ c biể u
hiệ n củ a truyệ n cổ nhân m ạ nh con sô' 3.
76 TOÀN HUỆ KHANH
Truyệ n S ự tích, con bùn bị p đư ợ c xây dự ng
theo hình thứ c m ộ t chiề u, biể u hiệ n hành
độ ng tà n nhẫ n n h ư C hằ n con móc trá i tim ra
khỏ i lổ ng ngự c, n h ấ n m ạ nh con số 4, (bố n câu
kinh đư ợ c đọ c lên mấ y lầ n đã giúp nhân vậ t
chính thoát khỏ i nguy hiể m), cho thấ y đặ c
trư ng hình thứ c biể u hiệ n củ a truyệ n cổ tích.
5) C h ủ đ ề
Chủ đề cùa truy ệ n H àn Quố c nhấ n
m ạ nh tớ i đạ o lí giúp đd ngư ờ i khác cũng
tứ c là làm lọ i cho m ình, con ngư ờ i chung
số ng hoà th u ậ n vở i n h a u . C hù đề trong
tru yệ n Việ t N am n h ấ n m ạ nh tói trách
nhiệ m và n ghĩa vụ , đồ ng thòi còn có chủ đề
nh ân quả báo ứ ng th ể hiệ n qua h àn h vi
hìn h d áng cùa con bìm bị p ỏ kiế p này liên
qu a n đế n m ầ u m ắ t đỏ củ a chim bìm bị p và
việ c tìm trá i tim củ a C hằ n con ồ trong lùm
cây cũng n hư m ầ u áo m à n h à sư vẫ n mặ c.
6) T iể u k ế t
Kế t quà so sán h ỏ trê n đư ợ c tóm tắ t lậ p
bả n g nh ư sau:
N h â n vậ t B ố i c à nh K ế t cấ u
(K ế t
c ụ c )
H ìn h
th ứ c
b iể u
h iệ n
C h ủ đ ể
N h â n
v ậ t
c h ín h
N h â n v ậ t
th ử
th á ch
N h â n
v ậ t
siêu
th ự c
T h ờ i
g ia n
Không
g ia n •
H à n
Q u ố c
Chàng
tra i b ạ c
p h ú c
T h iế u
ph ụ g o á
ch ổ ng ,
ba c ậ u
bé , cá
h oâ rồ n g
P h ậ t K iế p
này
T h ế g iớ i trấ n
g ia n , th ế g iớ i
k h á c (c ự c lạ c )
th ế g iã i trấ n
g ia n
T ru y ệ n
c ổ tích
(c ó h ậ u )
P h ứ c
h ợ p
Lợ i ng ư ờ i
lợ i m in h
(chung
s ố n g )
V iệ t
N a m
T hiế u
n ữ tu
h à n h
M ẹ c o n
C hằ n
P h ậ t.
B ổ T á t
K iế p
trư ớ c ,
kiế p
nà y,
(kiế p
sa u)
T h ế g iớ i trầ n
g ia n, th ế g iớ i
k h á c (c ự c lạ c)
th ế g iớ i trầ n
g ia n
T ru y ể n
th u y ế t
(b i k ị c h )
M ộ t
c h iề u
T rá ch
nh iệ m ,
n g hĩa vụ
(n h â n q uả
b áo ứ ng )
Xem xét so sán h n h â n vậ t, thấ y truyệ n
H àn Quố c xây dự ng các n h ân v ậ t ở th ế giố i
hiệ n thự c; truy ệ n V iệ t Nam xây dự ng
nhiề u nh ân v ậ t ở th ế giói khác so vớ i
truyệ n H àn Quố c. T uy cũng có điể m chung
là xây dự ng n h ân vậ t siêu thự c Đứ c P h ậ t
như ng Đứ c P h ậ t trong truy ệ n H àn Quố c
chỉ có năng lự c siêu thự c tư ơ ng đố ì, còn Đứ c
P h ậ t trong truy ệ n V iệ t N am có n ăng lự c
tuy ệ t đôì, có th ể biế n đổ i sô' kiế p củ a con
ngư ờ i. Về giớ i tín h , ta th ấ y giở i tín h củ a
nhân vậ t chính trong hai truy ệ n khác
nhau, nh â n v ậ t chính tron g truyệ n H àn
Quố c là nam v à tru yệ n V iệ t N am là nữ . Lí
do là đị a vị củ a ngư òi ph ụ nữ Việ t Nam
dư ợ c d án h giá cao hdn phụ nữ H àn Quố c.
Xem xét so sánh bôì cả n h và k ế t cấ u trong
hai truyệ n, ta n h ậ n th ấ y bố i cả nh không
gian giố ng n h a u tứ c để u có th ế giớ i trầ n
gian, th ế giớ i khác, th ế giỏ i trầ n gian
như ng bôĩ cành thờ i gian lạ i khác nhau,
tru yệ n H àn Quố c là kiế p này, tru y ệ n V iệ t
Nam là kiế p trư ớ c, kiế p này, kiế p sau. Vì
thế , trong ý thứ c d ân gian H àn Quố c chủ
yế u chú trọ ng ở kiế p này.
Về k ế t cấ u thì có sự khác biệ t, truyệ n
H àn Quố c đư ợ c cấ u tạ o theo hình thứ c
truyệ n cổ tích, kế t thúc có hâu, tuy số mệ nh
bạ c phúc nh ư n g nế u con ngư ờ i có ý chí có
nghị lự c thì có th ể th ay dổ i; truyệ n Việ t
Nam đư ợ c k ế t cấ u theo hìn h thứ c tru yề n
thuyế t, k ế t cụ c bi kị ch, con ngư ờ i dự a vào
nh â n vậ t siêu thự c, th u ậ n theo sô' mệ nh.
(Xem tiế p tr a n g 87)