BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM TP. HỒ CHÍ MINH
NGUYỄN THỊ BÍCH VÂN
NGHIÊN CỨU SỰ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
HỮU CƠ TRONG AO NUÔI TÔM
TH CHÂN TRNG Litopenaeus vannamei
(BOONE, 1931) THÂM CANH
Chuyên ngành: Nuôi trồng Thủy sản
Mã số: 9.62.03.01
TÓM TT LUẬN ÁN TIẾN SĨ THỦY SẢN
TP. HCM, tháng 12/2020
Luận án được hoàn thành tại:
Trường Đại học Nông Lâm Thành phố Hồ Chí Minh
Người hướng dẫn khoa học:
Phản biện 1:
Phản biện 2:
Luận án được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận án cấp Cơ sở
Họp tại:
Vào .giờ ngày tháng năm
Có thể tìm luận án tại:
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ
LIÊN QUAN ĐẾN KẾT QUẢ LUẬN ÁN
1. Nguyễn Thị Bích Vân, Nguyễn Phúc Cẩm Tú, Đinh thế
Nhân và Nguyễn Phú Hòa, 2018. Khảo sát hiện trạng kỹ thuật nuôi
và sự tích lũy carbon hữu cơ, nitrogen và phosphorus trong ao nuôi
tôm thẻ chân trắng thâm canh tại Bạc Liêu. Tạp chí khoa học công
nghệ Việt Nam, ISSN 1859-4794, tập 60 số 5: 49-55.
2. Nguyễn Thị Bích Vân, Nguyễn Phúc Cẩm Tú, và Nguyễn
Phú Hòa, 2019. Khảo sát chất lượng nước ao nuôi tôm thẻ chân trắng
(Penaeus vannamei Boone, 1931) có mật độ nuôi khác nhau tại tỉnh
Bạc Liêu. Tạp chí Nông nghiệp và Phát triển nông thôn số 8/2019.
Trang 68-74.
1
MỞ ĐẦU
Đặt vấn đề
Sự phát triển của nghề nuôi tôm đã đem lại thu nhập và lợi
nhuận cho người nuôi, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro về môi
trường. Các nghiên cứu cho thấy, tôm nuôi chỉ hấp thu một phần các
chất dinh dưỡng có trong thức ăn, phần còn lại hầu hết Nitơ (75%);
Phospho (80%) và khoảng 25% Cacbon hữu cơ từ thức ăn được tích
tụ ở đáy ao (Avnimelech, 2009). Kiểm soát tỷ lệ các chất dinh dưỡng
(C, N và P) trong nước và bùn đáy ao có vai trò quan trọng trong
việc quản lý chất lượng nước, nhằm đảm bảo điều kiện tối ưu cho
tôm nuôi tăng trưởng. Châu Tài Tảo (2014); Đỗ Minh Vạnh và ctv
(2016) cho biết có nhiều phương pháp quản lý nguồn gây ô nhiễm
môi trường ao nuôi tôm, trong đó có xu hướng nuôi tôm với mật độ
cao và ít thay nước ngày càng được ứng dụng rộng rãi.
Trong những năm gần đây, ở vùng ven biển Đồng bằng sông
Cửu Long nói chung và Bạc Liêu nói riêng, nhiều hình thức nuôi tôm
trong đó nuôi tôm với mật độ cao, sử dụng thức ăn viên công nghiệp
ngày càng được ứng dụng rộng rãi, điều này đã dn tới sự tích tụ các
chất hữu cơ trong ao ngày càng nhiều, môi trường ao nuôi dễ bị ô
nhiễm, trong khi đó các giải pháp kỹ thuật quản lý chất thải hữu cơ
trong ao nuôi chưa thật sự hợp lý và chưa đồng bộ nên tôm nuôi dễ
bị nhiễm bệnh. Thực tế đã có một số biện pháp quản lý môi trường
ao nuôi tôm được nghiên cứu và ứng dụng ở ĐBSCL nhưng chưa có
công trình nào nghiên cứu về sự chuyển hóa chất hữu cơ trong ao
nuôi tôm thẻ chân trắng trong điều kiện không thay nước ở mô hình
nuôi tôm thâm canh. Từ thực trạng như vậy, việc “Nghiên cứu sự
chuyển hóa vật chất hữu cơ trong ao nuôi tôm thẻ chân trắng
Litopenaeus vannamei (Boone, 1931) thâm canh” thực sự cần thiết.
Mục tiêu nghiên cứu
Mc tiêu tng qut:
Đánh giá mức độ tích lũy và chuyển hóa vật chất dinh dưỡng
Cacbon (C), Nitơ (N), Phospho (P) trong ao nuôi thâm canh tôm thẻ
chân trắng, làm cơ sở góp phần cho vấn đề quản lý môi trường ao
nuôi tôm công nghiệp hiệu quả và bền vững.
2
Mc tiêu c th:
Xác định mức độ tích lũy vật chất dinh dưỡng C, N, P trong
ao nuôi thâm canh tôm thẻ chân trắng trong ao đất và bể composite ở
điều kiệm thí nghiệm.
Xác định mức độ tích lũy và chuyển hóa vật chất dinh dưỡng
C, N, P trong ao nuôi tôm thẻ chân trắng không thay nước ở hai
mật độ là 50 và 100 con/m2.
Truy xuất chuyển hóa chất dinh dưỡng C, N trong tôm thẻ
chân trắng bằng đồng vị bền 13C và 15N.
Nội dung nghiên cứu
Đánh giá hiện trạng kỹ thuật và ước tính mức độ tích lũy
lượng C, N, P trong ao nuôi tôm thẻ chân trắng thâm canh không
thay nước trong ao đất ở tỉnh Bạc Liêu.
So sánh mức độ tích lũy và chuyển hóa C, N, P trong ao đất
nuôi tôm thẻ chân trắng thâm canh không thay nước ở mật độ nuôi
50 và 100 con/m2.
So sánh mức độ tích lũy và chuyển hóa C, N, P trên tôm thẻ
chân trắng nuôi trong bể composit không thay nước ở mật độ nuôi 50
và 100 con/m2.
Đồng thời truy xuất nguồn gốc C, N trong tôm thẻ chân trắng
bằng phương pháp đồng vị bền 13C và 15N.
Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án
Trên cơ sở phân tích hiện trạng kỹ thuật nuôi có ảnh hưởng
đến chất lượng môi trường và ước lượng sự chuyển hóa C, N, P trong
ao nuôi thâm canh tôm thẻ chân trắng, từ đó xây dựng mối quan hệ
giữa C, N, P trong ao nuôi tôm thâm canh không thay nước nhằm
nâng cao năng suất và sản lượng tôm nuôi.
Luận án góp phần làm rõ các mức độ tích lũy, chuyển hóa
của C, N, P chủ yếu của ao nuôi thâm canh tôm thẻ chân trắng trong
điều kiện ao đất không thay nước.
Đồng thời truy xuất được nguồn gốc Nitơ từ thức ăn được
chuyển hóa và tích lũy vào tôm, làm cơ sở đề xuất cho công tác quản
lý thức ăn trong ao nuôi tôm thẻ chân trắng.
Những điểm mới của luận án
Đối với các ao nuôi tôm trong vùng khảo sát, đã sơ bộ xác
định được mức độ tích lũy C, N, P trong bùn, trong nước ao và trong
tôm nuôi (với 3 nhóm mật độ dưới 60, 60-80 và trên 80 con/m2) tại
thời điểm thu hoạch của ba vùng nuôi tôm thẻ chân trắng thâm canh
tại tỉnh Bạc Liêu.