ÔN TẬP MÔN NGHỆ THUẬT LÃNH ĐẠO
PHẦN I: LÝ THUYẾT
Câu 1:
“Lãnh đạo là quá trình ảnh hưởng đến hoạt động của tổ chức nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra”.
Hãy phân tích khái niệm này và phân biệt hai khái niệm Lãnh đạo và Quản trị.
Trả lời:
“Lãnh đạo quá trình ảnh hưởng đến hoạt động của tổ chức nhằm đạt được mục tiêu đã đề
ra”. Đó là một quá trình gây ảnh hưởng mang tính xã hội trong đó lãnh đạo tìm kiếm sự tham gia
tự nguyện của cấp dưới để thực hiện một cách tốt nhất các mục tiêu của tổ chức. Lãnh đạo cũng là
quá trình gây ảnh hưởng và dẫn đắt hành vi của cá nhân hay nhóm người nhằm hướng tới mục tiêu
của tổ chức. Sự thành công của doanh nghiệp, tổ chức chỉ có thể đạt được một cách tốt nhất khi và
chỉ khi các thành viên các thành viên tự nguyện đóng góp công sức của mình. Chính vì vậy, quá
trình gây ảnh hưởng mang tính xã hội chính là quá trình kết hợp một cách tổng lực các phương
pháp gây ảnh hưởng như vật chất và tinh thần, trực tiếp và gián tiếp, cũng như chính thống và phi
chính thống để giúp lãnh đạo tập hợp được sức lực và trí tuệ của mọi người.
Khái niệm và Phân biệt Lãnh Đạo & Quản Trị
1. Lãnh đạo
• Khái niệm: Lãnh đạo là quá trình ảnh hưởng đến hoạt động của tổ chức nhằm đạt được
mục tiêu đề ra.
• Nhà lãnh đạo làm việc để sáng tạo ra những chủ trương đường lối, chính sách để nhà quản
trị hiện thực hóa những chủ trương, đường lối và chính sách đó. Đồng thời cải tiến, khời xướng
một đường lối mới. Đối mặt với hiện trạng để hoàn thiện nó.
Nhà lãnh đạo là người mà các thành viên khác luôn kỳ vọng những gì tốt đẹp nhất, hoàn hảo
nhất, là “phao cứu sinh” cho những hoàn cảnh, trạng thái bế tắc.
- Tạo sự khác biệt và truyền cảm hứng cho người khác
- Tạo ra những giá trị mới trong hệ thống
- Thể hiện sức hấp dẫn bởi nghị lực và niềm tin sắt đá
- Hiện thực hóa những ý tưởng sáng tạo
- Sẵn sàng đón nhận sự thay đổi
Nội dung cốt lõi:
- Quyền lực và sự ảnh hưởng
- Phẩm chất và kỹ năng lãnh đạo
- Phong cách lãnh đạo
- Lãnh đạo theo tình huống
- Người lãnh đạo mới về chất
2. Quản trị
• Khái niệm: Quản trị là những cách thức, những thủ đoạn để đưa một tổ chức với những
nguồn lực hữu hạn đạt đến một mục tiêu được đề ra của tổ chức đó.
• Chức năng của quản trị:
- Hoạch định:
+ Đánh giá nguồn lực và thực trạng của tổ chức.
+ Chức năng xác định mục tiêu cần đạt được.
+ Đề ra chương trình hành động để đạt mục tiêu trong từng khoảng thời gian nhất định.
+ Đưa ra các kế hoạch khai thác cơ hội và hạn chế bất trắc của môi trường.
- Tổ chức:
+ Chức năng tạo dựng một môi trường nội bộ thuận lợi để hoàn thành mục tiêu.
+ Xác lập một cơ cấu tổ chức và thiết lập thẩm quyền cho các bộ phận, cá nhân, tạo sự
phối hợp ngang, dọc trong hoạt động của tổ chức.
- Lãnh đạo là chỉ huy nhân tố con người sao cho tổ chức đạt đến mục tiêu. Nó bao gồm
việc chỉ định đúng tài nguyên và cung cấp một hệ thống hỗ trợ hiệu quả. Lãnh đạo yêu cầu kĩ năng
giao tiếp cao và khả năng thúc đẩy mọi người. Một trong những vấn đề quyết định trong công tác
lãnh đạo là tìm được sự cân bằng giữa yêu cầu của nhân sự và hiệu quả sản xuất.
- Kiểm tra là chức năng để đánh giá chất lượng trong tiến trình thực hiện và chỉ ra sự
chệch hướng có khả năng diễn ra hoặc đã diễn ra từ kế hoạch của tổ chức. Mục đích của chức năng
này là để đảm bảo hiệu quả trong khi giữ vững kỉ luật và môi trường không rắc rối. Kiểm tra bao
gồm quản lý thông tin, xác định hiệu quả của thành tích và đưa ra những hành động tương ứng kịp
thời.
• Nhà quản trị: là người thực hiện mục tiêu thông qua người khác qua các công việc: hoạch
định, hướng dẫn, điều khiển, ủy quyền…, là quá trình tiến đến mục tiêu bằng cách hướng dẫn,
động viên người khác thực thi công việc được phân công.
Nhà quản trị thực hiện trách nhiệm của mình thông qua các hình thức:
- Hướng dẫn công việc thay cho việc thực hiện
- Đánh giá và phát triển đội ngũ nhân viên
- Nhà quản trị sử dụng quyền lực của mình trên công việc và đăng ký thực hiện nó, nhân viên
phải trông đợi để có được kết quả tốt và môi trường là việc an toàn.
- Nhà quản trị là trung tâm của các mối quan hệ.
- Động viên nhân viên- xây dựng văn hóa tổ chức
Câu 2:
Hãy phân tích các tiêu chuẩn về hiệu quả lãnh đạo được tiếp cận bởi các phương pháp khác nhau:
Mức độ thành công của nhóm (tổ chức) thể hiện qua các chỉ tiêu cụ thể (doanh số, thị phần,
lợi nhuận, …)
Thái độ của người dưới quyền đối với người lãnh đạo (yêu quý, kính trọng, tin tưởng, tuân
thủ,…)
Sự đóng góp của người lãnh đạo đối với sự phát triển của nhóm (tổ chức) theo đánh giá của
người dưới quyền và của bên ngoài.
Trả lời:
Các nhà lãnh đạo hiệu quả tạo ra tinh thần làm việc bằng cách làm những việc đúng đắn và
khiến cho những người khác cũng làm như vậy. Họ luôn chính trực, có tầm nhìn về mục đích,
hướng vào các cơ hội, vào khách hàng, vào công nghệ và đối thủ cạnh tranh. Hình thành và thực
thi một mục đích đòi hỏi nhà lãnh đạo phải có đủ hiểu biết về các kỹ năng và nhiệm vụ điều hành.
Thử thách là để phát triển thế mạnh của mỗi người và để những người bình thường làm được
những điều phi thường.
Hiệu quả lãnh đạo được đo lường bởi các tiêu chí:
1. Mức độ thành công của nhóm
- Mục tiêu: Nhiệm vụ của người lãnh đạo là xác định mục tiêu cụ thể và người quản lý sẽ
lập kế hoạch chi tiết. Khi kế hoạch được hoàn thành thì chuyển tải thông tin kế hoạch đến cấp trên
và cấp dưới, đồng thời truyền cảm hứng cho cấp dưới hướng đến mục tiêu đó. Trong suốt quá trình
thực hiện kế hoạch, người quản lý sẽ cần đến các công cụ giải quyết vấn đề và khi cần thiết phải ra
và thực thi các quyết định trong phạm vi quyền hạn của mình.
Người quản lý phải đạt được các mục tiêu của tổ chức cùng với hoặc thông qua các cá nhân,
do vậy để tạo ra chất lượng công việc cao, người quản lý cần tạo ra môi trường làm việc thuận lợi,
tìm hiểu và thoả mãn các nhu cầu của người lao động.
- Hiệu quả kinh tế: Nhà lãnh đạo thường là người đại diện cho doanh nghiệp trước pháp lý,
trước lợi ích chung của doanh nghiệp và kết quả cuối cùng mà doanh nghiệp đạt được. Nhà lãnh
đạo duy trì và phát triển doanh nghiệp trong môi trường kinh tế cạnh tranh, ảnh hưởng đến tính
hiệu quả tài chính, cách phát sinh tiền lời cho đơn vị, nâng cao năng suất và hiệu quả lao động, sự
hài lòng của nhân viên và khách hàng.
- Hiệu quả xã hội: Hiệu quả lãnh đạo sẽ tạo dựng được bầu không khí ôn hòa và giữ cân
bằng các mối quan hệ của thành viên trong nhóm, liên kết họ thành một khối. Đồng thời, tạo môi
trường cho tất cả các thành viên phát huy tối đa khả năng của mình để phục vụ mục tiêu chung.
2. Thái độ của các thành viên trước yêu cầu của người lãnh đạo
- Nhiệt tình: Việc liên tục thay đổi để làm mới doanh nghiệp yêu cầu nhà lãnh đạo và nhân
viên cần duy trì lòng trung thành của mình đối với tổ chức, để làm được việc này, nhà lãnh đạo cần
duy trì lòng nhiệt tình của chính bản thân một cách có hệ thống để làm gương, cũng như tạo ra
những điều kiện cần thiết để nhân viên noi theo.
- Trách nhiệm: Người lãnh đạo cần truyền tải thông tin rõ ràng để các thành viên trong tổ
chức hiểu được mục tiêu chung của tổ chức mình và cam kết cố gắng đạt được những mục tiêu đó
bằng lòng tin, sự gắn kết với nhau và trách nhiệm của mỗi người.
- Ý thức tổ chức kỷ luật tự giác
3. Mức độ đóng góp của người lãnh đạo đối với sự phát triển của nhóm/ tổ chức
Theo đánh giá khách quan của các thành viên
Theo sự đánh giá khách quan của những người bên ngoài tổ chức
Ví dụ thực tiễn minh họa cho 3 nội dung trên
Bill Gates là người cầm lái vĩ đại, ông đưa ra mục tiêu tối hậu là “ chiếm lĩnh thị trường”.
Mục tiêu này được thể hiện trong mọi quyết định,trong mọi cuộc họp, trong mọi khâu từ phân tích,
thiết kế đến sản xuất. Mục đích chung này đã cổ vũ mọi nhân viên Microsoft gắn kết với nhau tạo
nên một lực lượng hùng mạnh.
Bill kiểm soát công ty sát sao hơn bất cứ sự kiểm soát của một giám đốc điều hành ở một
công ty lớn nào khác. Ở Microsoft, sáng thứ bẩy hàng tuần, Bill thường dành ít nhất một tiếng mời