Ôn tập vi sinh môi trường

ậ

ườ

Ôn T p Vi Sinh Môi Tr

ng

ắ ữ ủ ể ặ t nh ng đ c đi m chính c a các nhóm VSV sau:

ợ

Câu 1: Tóm t Vi khu nẩ ấ N m men ấ N m s i  Virus Tr  l i:

ủ ậ ự ể ả ơ thu c nhóm sinh v t nhân nguyên th y Prokaryotes . Đ n bào,sinh s n theo ki u tr c phân ẩ ớ ộ ố ả ờ a) Vi khu nẩ : ộ ­ ­ Vi Khu n thành hai nhóm l n là G(­) và G(+) ộ ­ m t s  nhóm s ng c ng sinh và ký sinh ụ Vai trò và các h

ự ệ ẩ

ự ố ướ ứ ng  ng d ng Trong nông nghi pệ Trong công nghi p th c ph m Trong Y h cọ Trong các lĩnh v c khác

ấ

ủ ả ưỡ ả ả ả ằ ồ b) N m men (Yaes) ­ ­ ặ ng b ng cách n y ch i, n m men còn có kh  năng sinh s n b ng bào t ử

ổ ộ ụ ố ưỡ ng. ườ ượ ả ng đ ­ ­ c dùng ấ ượ ở ộ ầ ủ ữ có đ y đ  nh ng đ c tính c a SV Eukaryotes ấ ằ sinh s n dinh d ữ ơ đ n tính và h u tính. ướ ứ Vai trò và các h ng  ng d ng ả ấ s n xu t protein thô, c m b , b t dinh d ố gi ng Shaccharomyces v i r t nhi u loài có kh  năng lên men Etilic nên th ả ệ ả trong ngh  s n xu t r ỳ  khát và men n  b t m . ớ ấ i, bia, n ề ướ c gi

ấ ộ

ằ ả ả ả ử ưở ươ ả    vô tính ,  Sinh s n ng, Sinh s n b ng bào t ấ ng th c: Sinh s n dinh d ử ữ ụ

ng  ng d ng ạ ư ế t ra các enzim ngo i bào quý hi m nh  proteaza, amilaza, xellulaza…

ơ ể ủ ặ ỏ

ồ ộ ầ ắ ố ả ể ậ

ơ ờ ấ ả ặ ờ ấ ả ặ i đ c hi u  ệ ể ể ể ệ  đ c hi u

ợ c) N m S i (Molds) ơ ể ­ Thu c SV Eukaryotes, c  th  có c u trúc đa phân nhánh ứ ­ Sinh s n theo 3 Ph ằ  h u tính  b ng bào t ướ ứ Vai trò và các h ế ­ ti d) Virus ­ C  th  c a chúng g m 2 ph n v (protein và lipoprotein) và lõi(AND ho c ARN) ộ ­ Virus s ng ký sinh n i bào b c bu c ờ ẽ ơ ế ậ ­ Sinh s n theo c  ch  r p khuôn, r i r . ơ ế ậ ấ Câu 2: Các c  ch  v n chuy n v t ch t qua màng TB VSV: ậ ế V n chuy n khu ch tan đ n gian ụ ộ ậ V n chuy n th  đ ng nh  ch t t ự ậ V n chuy n tích c c nh  ch t t  Tr  l i: ự ứ ể ệ ậ ấ ẩ ả ờ ể   ­ Các c  ch  v n chuy n v t ch t qua màng TB VSV là cách th c hi n ch c năng v n chuy n ơ ế ậ ưỡ ng.

ấ dinh d P + S  PS là ph c ch t không b n ề ứ ­

ậ ể

ư ướ ể c ệ ng t ki m năng l

ộ ồ ộ ấ ồ

ử ỏ  nh ệ ể i đ c hi u :

ấ ượ ả ạ ậ ơ ự ạ ậ ờ ấ ả ặ ể c protein v n chuy n qua màng và nh  l i , sau đó t do l i v n chuy n l ể ạ v nậ   i ầ ớ ơ

ể ơ ấ ả ượ ng đ  v n chuy n c  ch t, sau đó tr  năng l ng cho TB tr  l ở ạ   i

ự ượ ầ c c n năng l ầ ể ể ượ ể ể ể ậ ơ ế V n chuy n khu ch tan đ n gian: ấ ở Trên thành TB có các khe h  , các ch t có th  đi qua nh  n ế Ư ể ượ a đi m: ti ượ ể c đi m: Nh ế ừ ơ  n i có n ng đ  cao đ n nôi có n ng đ  th p  Đi t ủ ộ Ko ch  đ ng  ấ Các ch t có phân t ụ ộ V n chuy n th  đ ng nh  ch t t ậ C  ch t đ ượ ng.  c cái l n h n ko c n năng l chuy n đ ệ ậ ờ ấ ả ặ  đ c hi u: V n chuy n tích c c nh  ch t t ể ậ ượ ậ V n chuy n ng ế  c n thì đua vào ự t  do đ  v n chuy n ti p

ơ ồ ậ ờ ể S  đ  v n chuy n qua màng nh  permaza

MT ngoài Membrane TBC

ử ượ ướ ậ ng d i đ y: Câu 3: Đ c đi m chung c a các quá trình oxi hóa kh  sinh năng l ặ ấ ủ ỵ

ể ế Hô h p hi u khí và k  khí ỵ Lên men k  khí (VD) ế Lên men hi u khí (VD)

2 (ni u là hô h p hi u khí thì õi l y t

3 và –SO4 ) ấ ộ ợ

2.

(cid:0) ả ờ Tr  l i: ủ ể ặ Đ c đi m chung c a quá trình hô h p: ự ự ấ ừ ế ế ấ ờ Có s  tham gia tr c ti p c a O khí tr i, nieus là ấ ỵ hô h p k  khí. Thì oxi l y t (cid:0) ấ ế ủ ợ  các h p chât –NO ệ ử ố ấ ơ ườ ấ ừ ậ Ch t nh n đi n t cu i cùng là m t h p ch t vô c , mà th ng là O

2 và H2O; do v yậ

(cid:0) ả ứ ượ ề ổ ừ các ph n  ng oxy hóa d c truy n qua chu i hô h p t ệ ử Di n  ặ vsf hydro thoát ra t ậ ệ ơ ẽ ượ nh ng ch ng mà chênh l ch b c năng l ấ ế  ạ   ng l n s  xãy ra quá trình photphory oxy hóa t o ữ ở bào,  thành ATP. (cid:0) ấ ượ ẩ ố ơ C  ch t đ ượ ấ ớ ượ ồ ế ả c oxy hóa hoàn toàn cho đ n s n ph m cu i cùng là CO ướ ạ i d ng ATP. ng thoát ra r t l n, đ c tích lũy d ỵ ủ ặ

 ử ể ệ ở ự ự ngu n năng l ể Đ c đi m chung c a quá trình lên men k  khí: ủ Không có s  tham gia c a O – quá trình oxy hóa – kh  th  hi n ậ    s  cho­ nh n ệ ử đi n t  và hydro. ơ ừ ấ ấ ẩ ả ấ ơ ở ả  s n ph m TĐC trung gian, c oxy hóa hoàn toàn mà d ng  ằ ề c th p h n trong hô h p r t nhi u ( kho ng b ng 10%­20% ượ ồ ng thu đ  ừ ả ứ ở các ph n  ng oxy hóa ặ  các ch ng đ u l ầ ạ ượ   c i đ dùng đ  kh  ng  ậ do v y ngu n năng l ượ năng l ệ ử Đi n t ể ử ượ ạ ơ ấ c l ấ ệ ử ộ ợ ậ ả ố ẩ   ấ ử ơ  cu i cùng là m t h p ch t h a c , do v y cho s n ph m ượ ượ ấ C  ch t không đ ượ ượ ng thu đ ấ c trong hô h p )  và hydro thoát ra t i c  ch t.  ậ Ch t nh n đi n t ữ ơ ặ i ho c axit h a c

ố ườ ố ng đ c dùng trong lên men etilic là n m men.

ể ấ ấ ế ệ ẽ ạ ờ ố cu i là r Ví D :ụ  Lên men etilic  ấ ượ Gi ng g c th ( Saccharomyces cervisae, Saccharomyces carbesensis…) ưở N m men có t c d  sinh tr ệ ể ấ ấ ễ ả ậ ợ ượ ưở ế ị ố ộ ậ ng hi u khí lên men r ố ượ ạ ầ i l i c n đ/k k  khí – vì th  quá trình len men r ng và phát tri n r t m nh m , th i gian th  h  trung bình là  ấ i. N m  ả ả i ph i tr i ưở ế ng hi u khí). ướ ấ ượ ổ ộ ả u, bia, vang, n c gi ủ ế ườ ươ ự ả kho ng 30­60 phút; Do v y vi c nhân gi ng đ  dùng trong s n xu t r t d  dàng thu n l ế men sinh tr qua 2 pha (pha sinh tr ả S n xu t r ơ ấ C  ch t ch  y u cho s  lên men là đ ỳ  khác lên men, men n  b t m . ạ ườ ng Glucose và các lo i đ ng đôi thông ơ ng đ n, đ d ng. ụ ắ ơ ư ể Có th  tóm t t c  ché len men etilic nh  sau:

ặ ể ủ ế ự Đ c đi m chung c a quá trình lên men hi u khí: ế ượ ọ c g i la s  oxy hóa hi u khí không hoan toan. ế Lên men hi u khí còn đ

2

ộ ơ ế ữ ấ ơ ấ ạ ự ự ượ ệ ể ế c oxy hóa tri t đ  đ n CO Đây là m t c  ch  mang tính trung gian gi a hô h p và lên men: i ko đ Coa s  tham gia tr c ti p c a O ượ ạ ả ữ 2 ko khí, nh ng c  ch t l ữ ơ i hoaawcj axit h a c . ế ủ ẩ i s n ph m là r

ừ và H2O mà d ng l Ví D :ụ Lên men axit acetic do vi khu n:ẩ

ủ ử ớ ệ ố ươ ấ ng tác gi a VSV v i h  sinh thái đ t; vai tro c a VSV trong quá trình ự t

ấ ớ ử ng tác gi a các VSV v i HST đ t: ọ ấ ệ ế ấ

ồ ạ ợ ồ ả ượ ơ ả ứ ạ ưở ấ ạ ấ ng, phát tri n t ơ ữ ơ ạ c. Nhi u lo i n m, VK, x  khu n…đã phân gi ấ ấ i các h p ch t ph c t p nh ố ườ ữ ơ ượ i, đ ng và cu i cùng là CO ư ượ ễ ớ ấ ượ ấ ấ ố ị ồ ự ầ ế ế ộ ồ ủ ồ ể ủ ấ ệ ạ ạ ợ ớ ạ Câu 4: M i t ủ ấ  làm sachf c a đ t. ả ờ i: Tr  l ố ươ M i t ấ   ầ ạ ệ khu h  VSV đ t đóng vai trò quan tr ng trong nông nghi p, góp ph n t o nên k t c u đ t, ề ủ ấ ộ ấ ể ố đ  phì nhi u c a đ t, giúp cây sinh tr   t làm tăng năng xu t cây tr ng. Chúng tham ự ự ứ ạ ả ợ gtia tích c c vào s  phân gi i h p ch t vô c , h u c  ph c t p trong đ t thành d ng  đ n gi n mà   ẩ ử ụ ư  ề cây tr ng s  d ng đ cellulose, pectin, lignhin, lipit… thành các acid h u c , r 2 và H2O. Các  ể ạ d ng lân nh  Apatit, phosphoric, phosphate canxi khó hoàn tan đ   c VSV chuy n hóa thành acid ấ ồ ơ ạ phosphoric và các d ng lân d  tiêu cung c p cho cây tr ng. Nhóm VSV c  đ nh nit    hàng năm làm ạ ộ   ộ ượ ổ ằ ng nitow mà cây tr ng c n. Trong ho t đ ng giàu cho đ t m t l ng nitow l n b ng 10% t ng l ố ạ ộ ề ả   s ng, VSV còn s n sinh ra r t nhi u ch t ho t đ ng SH có tác đ ng tr c ti p đ n quá trình sinh ưở ng, và phát trienr c a cây tr ng bao g m: aa, vitamin, enzime, ch t kháng sinh… tích lũy trong tr   ế ự  ự vùng cây tr ng, làm tăng s  phát tri n c a lo i cây phù h p v i khu h  VSV này và làm h n ch  s phát tri n c a lo i cây khác. ữ ệ ạ ẩ ộ ấ ạ ố ớ ộ ợ ả ồ ệ ấ

ể ệ ả ủ ư ạ ấ ặ ợ ạ i và có h i nh  sau: i: ấ ữ ơ ế ấ ợ ơ

ộ ậ ấ ớ ấ ồ ượ đ ng v t ch t­ l p đ t tr ng ko đ ủ c che ph . ấ ứ ọ ừ ặ ả ng thu c tr ồ ể ư ồ   ặ M t khác, có nh ng VSV thu c nhóm virus, VK,vi n m, x  khu n…gây b nh cho cây tr ng ố   ữ ạ ộ và ho t đ ng đ i kháng v i nh ng loài VSV khác. Bên c nh đó VSV còn s n sinh ra m t kh i ế ộ ướ ế ộ ả ớ ượ   c trong đ t… giúp cây tr ng quang h p, sinh ng l n CO l 2, c i thi n ch  đ  ko khí, ch  đ  n ể ố ưở t. ng phát tri n t tr ạ ộ i ho t đ ng c a VSV trong mt đ t th  hi n c  2 m t có l Tóm l ợ ộ a) Tác đ ng có l ợ ả   ả i các h p ch t h u c  và các h p ch t vô c  khó tan có trong xác ch t và trong s n phân gi ả ủ ộ ậ ờ  ẩ ph m th i c a đ ng v t, TV (cellulose, tinh b t, protein, Ure, acid uric, lipit, peptin, photphat…) nh ặ ấ ượ ậ  phongskhoir  v y m t đ t đ ố Ơ haan gi ầ ả c gi ả ư ượ i d  l ệ ả ọ ẹ ự ệ ễ ả

ệ    sâu,phan hóa h c,KL n ng và các ch t th i công nghi p ở   khác­ góp ph n vào vi c b o v  MT nói chung và b o v  HST nói riêng thoát khopir s  ô nhi n b i các tác nhân hóa h c.ọ ữ ổ ư ủ ầ ợ ệ ạ ấ ọ ở ồ ữ ế ấ ạ ộ ấ ồ ạ ử ơ ặ   T ng h p nh ng thành ph n h u c  đ c tr ng c a mùn (Fulvic, Umic, Humic…) đóng vai ờ   ấ trò quang tr ng trong vi c t o nên k t c u đ t và duy trì đ  phì nhiêu màu m  cho đ t; đ ng th i ạ h n ch  quá tyrinhf r a trôi­ s i mòn­ b c màu t i các khu đ t tr ng. ạ

ườ ườ ỵ ọ ế    ch c năng quang tr ng,nó quy t ả ủ ấ ả ủ ưỡ ố ủ ấ ạ ọ ồ ứ ợ ượ ố ế ẽ Lo i VSV khác nhau s  cho các acid mùn khác nhau: ở i c a n m.  quá trình phân gi ng có  Acid funvic th ở i c a VK k  khí  quá trình phân gi Acid humic th ng có  ử ấ ệ ạ ng, mùn có gi Bên c nh vi c tích lũy các ch t dinh d ộ ẩ ộ ề ữ ế ấ ổ ự S  trao đ i mùn chính là tiêu chu n đánh giá chát l ự ự ữ ưỡ ấ ế ị đ nh k t c u b n v ng c a đ t, t o đ  thoáng, x p và đ   m, thích h p cho tr ng tr t. ả  ch t dinh d ng trong canh tác, mùn quí ngang xi   ạ   ng phong phú cho cây. Ni u không có t o măng trong xây d ng. Mùn là kho d  tr

ứ ượ ơ ữ ạ ẽ ị ữ c vô c  hóa ko đ ượ ấ ượ c c u t ấ ng đ t gi i s  b  r a trôi làm cho l ẩ ả mùn s n ph m ch a N K P đã đ ấ ạ đ t b c màu. ả ự ử ờ ậ ể ả ấ i các ch t dinh d ừ ả .phân gi ầ ữ ố ớ ườ ể ề ặ ấ ỏ ở ớ   ấ ưỡ ng d  tr  trong mùn đ  giúp đ t nuôi cây nh  v y mà gi m b t ự    nhiên và các khu th o nguyên ng phân c n bón trong canh tác. Riêng đ i v i các khu r ng t ượ   c thì đi u này càng đ  bieetfj i ko th  chăm sóc đ nh ng vùng đ t hoang mà con ng ượ l ồ đ ng c   quang tr ng.ọ ệ ớ Song song v i quá trình t o mùn là vi c phân gi ả ạ ậ ạ ả i mùn. Các acid amin đang có trong đ t s  đ ấ ẽ ượ ượ ử ạ ng đ m cho cây, các lo i cao phân t khác cũng đ ữ ả ấ ạ ộ ưỡ ấ ế ả   ạ i mùn cũng do các nhóm VSV ho i sinh đ m c amon hóa t o NH 3  ữ   c amon hóa thành nh ng ự ử   i thì nh ng ch t dd d  tr  trong mùn c. ni u ko có ho t đ ng phân gi ụ ượ c. c t n d ng vì cây ko h p th  đ ự ự ọ ồ ọ nh n. Trong quá trình phân gi ạ ồ làm ngu n dinh d ụ ượ ẩ ả s n ph m mà cây h p th  đ ượ ậ ụ ấ ẽ s  ko đ S  hình thành và s  phân gi ể ể ầ ạ ấ i mùn là hai quá trình vô cùng quang tr ng  trong tr ng tr t. phân ả ườ ng các qu n th  VSV có kh  năng t o mùn cho đ t và phân ả ơ ồ ố ế ổ ớ , v n chi m t i 80% Th c hi n quá trình c  đ nh nit ợ ố ị ạ ồ ữ ộ ợ ơ ng khí tr  kh ng l i cho đ t và cây tr ng.  ắ ấ ộ ể ế V i t ả ấ bón vi sinh cho đ t chính là đ  tăng c i mùn cho cây. gi ộ ượ ể ệ ự , chuy n m t l ợ ầ trong thành ph n ko khí, thành d ng h p ch t amon có l t c  nh ng hoatf đ ng có l ậ ớ ấ ả ầ ấ ư ơ ỳ ấ ệ   i trên, VSV đã là m t m c sích ko th  thi u trong vi c    Oxy, Kali, Photpho, L a hu nh, Hydro, Canxi…) ể ấ khép kín vòng tu n hoàn v t ch t ( Carbon, Ni t ư trong HST đ t cũng nh  trong toàn sinh quy n.

3. +          N2  + 6H2O  +10 H ẩ

ề ộ ấ ấ ậ ồ    cu i cùng đ ng ờ ễ ớ ở  vùng quanh r  v i m t đ  cao. ử ụ ấ ượ ạ ấ ơ th i kh  NO ậ ộ ệ ử ố 3 làm ch t nh n đi n t ả ng đ m có ích trong đ t (quá trình ph n nitrat hóa )

ả ạ ộ B) Tác đ ng có h i: ố ệ Nhi u VSV gây b nh cây s ng  ỵ M t nhóm VSV hô h p k  khí s  d ng oxy trong NO ử 3 thanh Nito khí tr , làm m t l ơ ấ VD: c  ch t HNO 2NO3    + 10e ­ ữ    Nh ng  vi  khu n   ph n  nitrats  hóa:   Pseudomonas   denitrificans   Micrococcus  denitrificans,

4 làm ch t nh n đi n t

4 thành H2S, gây th i r a đ t và héo rũ r  cây (quá trình ph n Sulfat hóa)

ệ ử ố ử ụ ấ ấ cu i cùng đã Bacillus lichnenifomis. ộ ố ử ậ ả ễ ỵ M t s  nhóm VSV hô h p k  khí s  d ng oxy trong SO ố ử ấ ờ ồ đ ng th i kh  SO

2SO4

­2  +4e  +8H+               H2S  +4H2O ạ

ơ ấ

ấ ấ ộ t vào đ t nh ng ch t đ c làm ô nhi m đ t. ộ ố ộ ố ự ễ ế ẩ ấ ế i và gia s c t ễ ữ ấ ấ   ứ ừ  phân, rác, th c ph m nhi m vào đ t, bi n đ t ệ ệ ườ ộ ướ ấ ạ ế ụ ề VD: c  ch t H SO4 ố M t s  VSV s ng ho i sinh đã ti ườ M t s  VSV gây b nh cho ng ộ ề M t s  lo i VK gây b nh đ ng ru t theo phân, n c rác vào đ t, l ệ   i ti p t c truy n b nh thành m t vector truy n b nh . ệ ườ ộ ố ạ ơ ế ườ theo c  ch  ng ữ ấ i – đ t ­ ng ạ ộ i. ạ ủ ạ ả ấ Do nh ng ho t đ ng có h i c a VSV cũng r t đa d ng nh  v y nên viecj b o v  môi tr ư ậ ể ệ ệ ữ ươ ườ ệ ườ   ng ả   ờ i nói chung, ko th  tách r i nh ng bi n pháp b o ự ả ả ẩ ố ả ng s ng cho con ng nói riêng, b o v  môi tr ả ồ ỏ ộ ệ ứ ệ ự ậ v  th c v t, b o v  s c kh e c ng đ ng và b o qu n th c ph m.

ạ ấ làm s ch c a môi tr ng đ t: ự ự ế ằ ả ườ ọ ể ạ ủ ả ứ ừ ọ ể ả ấ ộ ế ặ ộ t b ng các ph n  ng hóa h c và sinh h c đ  gi m thi u tác ộ    tính đ c và bi n ch t đ c thành ko đ c ễ ữ ơ ế ặ ư ậ ể ễ ướ ủ Vai tro c a VSV trong quá trình t ự ề ạ  đi u ti T  làm s ch kh  năng t ừ ấ ạ ủ h i c a các ch t gây nhi m t  bên ngoài ho c lo i tr ệ t).  ( thông qua nh  c  ch  đ c bi Nh  v y, có th  xem quá trình này di n ra hai h ng

ạ ự ử ộ

+2 , Al+3, Cu+2, … Chúng s  b  h p th  trên b

ễ ề ấ ụ T  làm s ch ( selfpurification) Kh  đ c ( Detoxification) VD1:  Khi ch t gây ô nhi m ch a nhi u kim lo i Fe ẽ ị ấ ấ ứ ổ ạ ớ ả ứ ấ ờ ị ế ả ộ ề  ạ ấ ặ ạ   m t h t keo nh  ph n  ng trao đ i ion v i các ch t có trong h t keo, vì th  ccas ch t này ko hòa tan ị ượ đ c vào dung d ch đ t – cũng có nghĩa là chúng b  vô hieuj hóa, ko còn kh  năng gây đ c.

ẽ ế ợ ủ ủ ậ ớ VD2: Khi có Hg xâm nh p, các â c a mùn Humic và Filvic s  k t h p v i th y ngân thành các ố ữ ơ ộ ạ d ng mu i h u c  Humat và Fulvat ko có tính đ c

ấ ữ ơ ễ ề ấ ạ ạ ợ ẽ ế ấ ả ố ả ả ầ ạ VD3: Khi ch t gây ô nhi m là h p ch t h u c , nhi u lo i VK và vi n m s ng ho i sinh s  ti i ( protease, cellulose, lipase, amylase…) t o ra các s n ph m c n cho dinh d t ra   ưỡ   ng các enzim phân gi ủ c a cây . ố ấ ẩ ễ ế ấ ấ ọ ớ ọ ủ ự ạ ấ ả ớ ủ ơ ế ơ ộ ị ấ ủ ấ ượ ễ ạ ộ ữ ễ ồ ễ ấ ẽ ạ ữ ố

ầ ủ ọ ườ ẩ

ự

ệ

ạ

ấ

ệ trò c a VSV trong viecj làm s ch MT đ t là vô cùng quang tr ng .kh  năng t ướ ề cao h n nhi u so v i mt n ự ả gây ô nhi m v t quá kh  năng t lúc đó đ t s  là ngu n lây nhi m cho các MT khác – do v y vi c gi ấ đ t đa d ng là m i quan tâm hàng đ uc a nh ng ng Câu 5: Các bi n pháp sinh h c thúc đ y quá trình t ả ữ ơ   Nhi m b n do ch t th i h u c  đang là m i đe d a l n nh t cho h  sinh thái đ t, vì th  vai ạ    làm s ch c a HSTĐ ễ   c và khí; vì th  MT đ t ích b  ô nhi m  h n. Song, m t khi luongj chát ạ ề ấ ạ ặ i n ng n  g p b i và  làm s ch c a đ t thì tình tr ng ô nhi m l   ậ ủ   ạ ự ả ệ  gin kh  năng t  làm s ch c a ệ ệ ả ạ ộ i ho t đ ng trong vi c b o v  MT sinh thái.   làm s ch đ t; công

ệ ả

ướ ứ

ụ

ấ ngh  s n xu t EM và các h

ng  ng d ng?

ả ờ

Tr  l

i:

ọ

ệ

ẩ

ự

ấ

 Các bi n pháp sinh h c thúc đ y quá trình t

ạ    làm s ch đ t:

(cid:0) ệ ọ ườ ượ ử ụ Các bi n pháp sinh h c th ng đ c s  d ng

ồ ọ ể ề ấ ồ ừ ủ ấ ậ ồ ờ ố ồ ­ Tr ng r ng, ph  xanh đ t tr ng đ i tr c đ  đi u hòa khí h u, đ ng th i ch ng xói mòn đ t.

ạ ừ ể ử ạ ạ ừ ế ệ ẩ ồ ộ ­ Dùng ch  ph m EM đ  x  lý rác, v  sinh chu ng tr i v a tránh đ c h i l ồ   i v a tăng ngu n

ợ ấ VSV có l i cho đ t.

ế ế ẩ ầ ồ ờ ọ ­ Dùng ch  ph m VSV thay th  phân hóa h c, khi bón cho cây cũng c n đ ng th i làm tăng

ợ ấ ượ l ng VSV có l i và tăng mùn cho đ t.

ệ ả

ấ

ướ ứ

ụ

 công ngh  s n xu t EM và các h

ng  ng d ng

ả ẩ ấ ấ ạ ẩ ộ ồ ồ ố ộ EM là 1 c ng đ ng  VSV có ích ­ bao g m c  vi khu n, n m men, n m m c, x  khu n – thu c các

ạ nhóm có ho t tính sau:

ả 1. Nhóm VSV phân gi i cellulose.

2. Nhóm VSV quang h p.ợ

ả 3. Nhóm VSV phân gi i lân.

4. Nhóm VSV lên men lactic.

ố ị ơ ử 5. Nhóm VSV c  đ nh nit phân t .

ế ề 6. Nhóm VSV ti t nhi u enzim quý khác.

ượ ứ ụ ự ạ ồ ọ EM đ ồ   c  ng d ng trong các lĩnh v c tr ng tr t, hăn nuôi gia súc và nuôi tôm, làm s ch chu ng

ử ạ ả tr i, x  lý rác th i…

ồ a. ọ Tr ng tr t

ủ ấ ả ạ ặ C i t o đ c tính sinh hóa c a đ t. ­

ệ ế ệ ả ầ ạ ố ồ ­ ấ Gi m m m m ng sâu b nh trong đ t, h n ch  sâu b nh cho cây tr ng.

ệ ả ữ ơ Tăng hi u qu  cho phân bón h u c . ­

ưỡ ạ ồ Tăng ngu n dinh d ng đ m cho cây. ­

ồ ưở ể ố ấ ố ấ ẩ ­ Giúp cây tr ng sinh tr ng, phát tri n t t. năng su t cao, ph m ch t t t.

ử ườ b. X  lý môi tr ng

ả ướ Phân gi ấ ộ ạ i các ch t đ c h i trong n ả c th i. ­

ữ ơ ệ ả ả ạ ủ ệ ấ ­ Phân h y rác th i, t o nguyên li u trung gian cho vi c s n xu t phân bón h u c  vi sinh.

ặ ổ ồ ­ Xua đu i côn trùng, ru i nh ng.

ủ

ự

ướ

Câu 6: Vai trò c a VSV trong quá trình t

ạ  làm s ch n

c; trình bày

ắ

ươ

ử

ế

ướ

ằ

ả

tóm t

t các ph

ng pháp hi u khí trong x  lý n

ọ   c th i( b ng phin l c

ọ

ạ

sinh h c và bùn ho t tính)

ủ

ự

ướ

­ Vai trò c a VSV trong quá trình t

ạ  làm s ch n

c:

ự ồ ướ ồ ạ ạ ấ ượ ụ ờ ạ T  làm s ch ngu n n c là quá trình ph c h i l i tr ng thái và ch t l ầ ng ban đ u nh  tác

ố ợ ủ ế ố ủ ộ ọ ọ ọ ự ụ d ng ph i h p c a các y u t th y đ ng h c, lý – hóa h c và sinh h c; Trong đó quá trình t làm

ủ ấ ọ ờ ọ ạ s ch sinh h c nh  SV th y sinh và VSV đóng vai trò r t quan tr ng.

ể ệ ở ủ ẩ ỗ ấ ề ả ế ữ Vai trò c a vi khu n th  hi n ủ  ch  r t nhi u ch ng có kh  năng ti t ra nh ng enzym quý

ư ả ầ ế ợ ( nh  proteaza, lipaza, cellulaza, amylasa, pectinaza…) giúp chúng phân gi ấ   i h u h t các h p ch t

ễ ướ ữ ơ h u c  gây ô nhi m n c.

ặ ả ệ ệ ử ạ ặ ạ ọ Vi t o có vai trò đ c bi ả   ễ t quan tr ng trong vi c x  lý ô nhi m kim lo i n ng. Các lo i vi t o

ườ ặ th ng g p là chlorrella, spirulina, silic, cladophoara…

ấ ủ ử ả ướ ậ ụ ả ằ ệ ả B n ch t c a quá trình x  lý n c th i b ng công ngh  vi sinh là t n d ng kh  năng phân gi ả   i

ấ ữ ơ ủ ứ ệ ộ ưở ị ưỡ ủ ế ủ ề ạ ồ ch t h u c  c a m t ph c h  VSV sinh tr ng d  d ng ( g m nhi u ch ng lo i – ch  y u là các

ị ưỡ ữ ơ ấ ẩ ạ ỏ ằ ặ ướ ẩ vi khu n d  d ng hóa năng) nh m lo i b  các ch t b n h u c  đang có m t trong n ế   ả c th i. k t

ả ủ ả ấ ư ơ ượ ợ ơ qu  c a quá trình phân gi i là các h p ch t h u c  đ ặ   c vô c  hóa thành các khoáng hòa tan ho c

ả ơ các khí đ n gi n.

ạ ơ ố ự ậ ử ụ Các mu i vô c  và khí t o thành l ạ ẽ ượ i s  đ c các VSV t ự ưỡ  d ứ   ng và th c v t s  d ng làm th c

ư ạ ờ ế ăn, nh  th  mà n ướ ượ c đ ầ c làm s ch g n nh  hòa tan.

ắ

ươ

ử

ế

ướ

ả

Trình bày tóm t

t các ph

ng pháp hi u khí trong x  lý n

ằ c th i( b ng phin

ọ

ạ

ọ l c sinh h c và bùn ho t tính)



ử

ọ

ằ

ọ X  lý b ng phin l c sinh h c

ươ ệ ử ướ ệ ề ạ ả Ph ợ ng pháp này thích h p cho vi c x  lý n ấ   ứ c th i công nghi p ch a nhi u kim lo i. C u

ọ ồ ộ ớ ế ừ ủ ề ệ ạ ạ ấ trúc c a phin l c g m m t l p nguyên li u d ng h t đi u ch  t Pe, Ps,Pv – dùng làm ch t mang –

ượ ề ặ ấ ố ố ụ ủ ẩ ớ ỏ ố đ ụ   c ép thành l p màng m ng và x p, trên b  m t h p ph  các sinh kh i s ng c a vi khu n, l c

ạ ộ ẩ ấ ạ ộ ả t o chlorophyceae, vi khu n lam cyanophyceae, giun đ t, m t vài lo i Metazoa VSV ho t đ ng theo

ươ ứ ưở ế ẩ ấ ọ ph ng th c “ sinh tr ng bám dính” – nghĩa là các t ả    bào ( quan tr ng nh t là Vi khu n và Vi t o)

ượ ộ ậ ố ị ả ừ ướ ả ắ ề ặ ủ ố đ c g n c  đ nh trên trên m t v t mang. N c th i cho ch y t ọ    trên xu ng b  m t c a phin l c,

ượ ạ ướ ạ ử ượ ậ ở không khí đ c phun m nh t ừ ướ  d i lên ; n c s ch đã qua x  lý đ c thu nh n bên d ướ ớ   i l p

phin l c. ọ

ử

ằ

ạ

(cid:0) X  lý b ng bùn ho t tính

ươ ử ệ ướ ạ ả ướ ả ủ Ph ợ ng pháp này thích h p cho vi c x  lý n c th i sinh ho t và n c th i c a các ngành

ấ ườ ự ệ ẩ ả ả ấ ấ công nghi p th c ph m, s n xu t đ ng mía, s n xu t gi y.

ấ ạ ố ậ ạ ố ộ ọ ứ   Bùn ho t tính còn g i là bùn non, đó là m t kh i v t ch t d ng nhão – x p, trong đó có ch a

ố ưở ạ ạ ạ 70% là sinh kh i VSV đang sinh tr ể ng và phát tri n m nh, còn l ấ i là các t p ch t khác. Khu h ệ

ạ ộ ố ươ ứ ưở ơ ử ế VSV trong bùn non ho t đ ng s ng theo ph ng th c “ sinh tr ng l l ng” – nghĩa là t bào VSV,

ủ ế ẩ ậ ộ ố ự mà ch  y u là vi khu n ( Bacteria) và nguyên sinh đ ng v t ( protozoa) s ng t ố    do trong kh i

ộ ị ố ị ị ắ ệ ế nguyên li u, không b  g n k t vào m t v  trí c  đ nh nào.

ữ ẩ ạ ả ấ ữ ơ ấ ạ Nh ng vi khu n này có ho t tính Oxy hóa phân gi i ch t h u c  r t m nh,

ệ ố ế ị ử ể ọ ể ọ ể ể ồ ọ H  th ng thi ộ ệ ố   t b  x  lý bao g m 3 b  ( b  l c 1, b  láng sinh h c, b  l c 2) và m t h  th ng

ố ở ộ ủ ế ể ắ ẫ ậ ọ ượ ọ ng d n có van đóng m , b  ph n ch  y u 1 b  l ng sinh h c –  đ ể c g i là b  Aeroten. B ể

ườ ượ ể ườ ằ ố ễ Aeroten th ng đ c làm b ng betone c t thép. Quá trình Oxy Hóa trong b  th ng di n ra theo 3

giai đo n:ạ

ấ ữ ơ ễ ủ (cid:0) phân h y các  ch t h u c  d  Oxy Hóa

ấ ữ ơ ủ (cid:0) phân h y các ch t h u c  khó Oxy Hóa

ơ (cid:0) vô c  hóa các ch t h u c ấ ữ ơ

ể ượ ề ả ặ ượ ề ướ Bùn non có th  đ c cho ch y thành  dòng cùng chi u ho c ng ớ c chi u v i dòng n ả   c th i

ể ọ ọ ượ ụ ạ ố ể ư đ  đ a vào b  l c sinh h c, không khí đ c s c m nh t ừ ướ  d ể i đáy lên. Đ  phát huy t ụ   i đa tác d ng

ệ ề ầ ạ ườ ư ượ ể ủ c a bùn ho t tính c n chú ý đén các đi u ki n môi tr ng trong b  nh  l ng oxy hòa tan, pH,

ệ ộ ồ ộ ấ ộ ướ ư ổ ủ ể ờ ồ ư nhi t đ , n ng đ  ch t đ c, tu i c a bùn. N c l u trong b  không nên quá 12 gi . Bùn h i l u có

ể ổ ồ ưỡ ử ụ ể ả ể ọ ấ ặ ồ th  b  sung ngu n dinh d ng N, K,P… r i tái s  d ng cho b  l c, ho c dùng đ  s n xu t phân

bón.

ả ằ

ử

ươ

ấ Câu 7   X  lý ch t th i b ng ph

ng pháp lên men metan và công ngh

ệ

ấ ả s n xu t bioga ?

ả ờ

Tr  l

i:

ớ ủ ế ẩ ầ ộ ọ  Biogaz là khí đ t SH v i thành ph n ch  y u là Mêtan  (CH ệ ượ ủ t đ ự ẩ ộ ồ ọ ả ỵ i k  khí do m t nhóm VK chuyên bi ả ạ ộ ự ả ơ ể ố   ả ố 4). Metan là s n ph m cu i   cùng c a quá trình phân gi c g i là VK sinh metan   (VKSMT).theo khóa phân lo i chu n m c thì VKSMT g m kho ng 20 loài, thu c các h  và các goonga khác nhau. Sng, có m t cách phân gi   i khác h n là d a vào hình thái TB. Theo cách này có th  chia thành 4 nhóm:

ộ

ườ ườ ng đ ng đôn đ c. ng x p chu i hay x p kh i. (cid:0) Methanobacterium hình que, ko sinh nha bào. (cid:0) Methanobacillus hình que, có nha bào. (cid:0) Methanococcus hình c u, th ứ (cid:0) Methanosarsina hình c u th ế ặ ế ơ ả ổ ể ầ ố ầ i có chung 2 đ c đi m c  b n sau:

ỵ ng k  khí tuy t đ i.

ạ ệ ố ạ ọ ắ    là

ặ ọ ắ ặ ướ ể ườ ấ ả T t c  các nhóm VHSMT l Sinh tr ưở Có kh  năng sinh ra 2 lo i enzim đ c hi u, đó là 2­ Mercaptoethan sulfonicit (g i t ệ ả t là coenzimF.420 ) i đây: coezim M)và Methan – flavinmononucleotit ( g i t ng g p d

(*)

(**)

ệ ư ơ ấ ả ượ ấ ng h u c  cao, thu gom ở ọ ả ứ Các ki u ph n  ng hóa h c th 4H2   + CO2     CH4  +H2O 3H2   + CO       CH4  + H2O 3H2O  + 4CO2   CH4  + CO2 4 (H­COOH)   CH4   +3CO2  +H2O 4(CH3OH   3CH4  +CO2  +H2O CH3COOH   CH4   + CO2 ể ả ệ ự ạ ươ ả t c  các ch t th i có hàm l ữ ng s a… ấ ữ ơ ầ , chúng c n có s  h  tr ấ ế ế ả ệ ố ả ứ ả ị Nguyên li u đ  s n xu t Biogaz là t ẩ trang tr i nông nghi p ch  bi n th c ph m, mía đ ự ỗ ợ  ử ử ụ Nhóm VKSMT ko có kh  năng s  d ng các ch t h u c  cao phan t Ứ   ể ế ậ t l p b  lên men Metan ph i có 3 b  ph n  ng liên hoàn,  ng ạ ủ có nhóm VSV khác, nên h  th ng thi ớ v i 3 giai đo n c a quá trình chuy n hóa nguyên li u.

ử ạ ợ ể ệ ấ ữ ơ ả i các h p ch t h u c  cao phân t ư ạ ả ạ ả ượ ấ ươ ứ ơ c phân gi t các enzin. Ngo i bào nh  Xelilase, protease, amylase, lipase… mà ng  ng ( i, t o thành các oligomer và các đ n phân t ổ B  (1) : Giai đo n phân gi ể ế ủ ờ ộ Nh  đ ng c a các VK ti ấ ữ ơ các ch t h u c  trong ch t th i đ chu i peptit, axit amin, sacchaose, glucose, axit béo…)

2, NH4, CO2,…)

ả ẩ ả i các s n ph m trung gian c a b  (1) ủ ể ợ ấ ư ạ ủ ườ ử ơ B  (2): Giai đo n phân gi Nh  ho t đ ng c a các VK ho i sinh thông th ng, các h p ch t h u c  phân t ơ ộ ạ ộ ạ ế ể ờ  nh  đ ả i ti p, t o thành các axit h u c  ( lactic, acetic, sucxinic, formic…), m t vài lo i r ỏ ượ   c ạ ượ   u ẹ ạ ạ ữ phân gi (butyric, etilic..) và các lo i khí nh  (H

ể ắ ầ ạ ộ ử ụ ư B  (3) : Giai đo n lên men metan: ạ Các VK sinh metan b t đ u ho t đ ng. Chúng s  d ng các axit h u cowvaf khí hydro lammf ả ứ ự ệ ạ ơ ồ ệ ố ơ ấ c  ch t, th c hi n các ph n  ng t o Biogaz .   S  đ  h  th ng lên men Metan:

ả

ủ

Câu 8: Quá trình phân gi

ấ i cellulose c a VSV đ t; quá trình amon hóa

ủ

ấ protein và amon hóa biogas c a VSV đ t



ả

ấ

Quá trình phân gi

ủ i cellulose c a VSV đ t:

ế

Hi u khí:

ứ ệ

ầ

ồ Ph c h  enzyme g m 4 thành ph n:

Cellobiohydrolaza(C1)

Endogluconaza(CX1)

Exogluconaza(CX2)

p­glucosidaza(E4) (cellobiaza)

ệ ề ẩ ả ả ấ   trong đi u ki n hi u khí s n ph m phân gi ế i duy nh t là Glucose.

ả ế Hình (3A: phân gi i cellulose hi u khí)/40

ỵ

K  khí:

ề ệ ỗ ỵ ế ạ ộ ệ ạ (cid:0) Trong đi u ki n k  khí thì m i nhóm VSV ti t ra m t lo i E4 chuyên bi ề   t, t o thành nhi u

ẩ ả s n ph m khác nhau:

ữ ơ + H2, CO2, các acid h u c  (acetic, succinic…)

ạ ượ +Các lo i r i: Etilic, Butylic..

ả ỵ ồ + Nhóm VSV phân gi i k  khí g m: Clostridium Cellobigoarerum

ạ ỏ ấ ố ỵ + Hô h p k  khí cũng xãy ra trong d  c , trong lòng h  phân đ ượ ủ c .



quá trình amôn hóa protein

ầ ơ ả ủ ề ả ấ ấ ấ ố Protein là thành ph n c  b n c a ch t nguyên sinh. R t nhi u VSV s ng trong đ t có kh  năng

amôn hóa protein

ề ả ườ ả ­ Các VSV này đ u có kh  năng s n sinh vào môi tr ng men proteaza

ự ậ ư ủ ớ ườ ­ Khác v i proteaza c a th c v t (nh  tripxin, pepxin, rennin) proteaza VSV th ng là Enzyme

ấ ộ ạ ngo i bào, có tính chuyên hóa r t r ng

ướ ụ ủ ượ ả ấ ơ ả ợ ­ D i tác d ng c a proteaza, các protein đ c phân gi ơ   i thành các h p ch t đ n gi n h n

ế ụ ấ ả ụ ờ (Polypeptide và Olygopeptide). Các ch t này ti p t c phân gi ủ   i thành acid amin nh  tác d ng c a

ạ men Peptidaza ngo i bào.

Hình trang 45

b) Quá trình amon hóa ure

ureaza

CO(NH2)2 + H2O              (NH4)2CO3

(NH4)2CO3       2NH3  +  CO2  +H2O

ơ ế

ố ị

ủ

ơ

ử

Câu 9: C  ch  sinh hóa c a quá trình c  đ nh Nit

phân t

ạ    và ho t

ộ

đ ng enzyme nitrogenase

(cid:0) ơ ế ố ị ủ ơ C  ch  sinh hóa c a quá trình c  đ nh Nit

N=N =NH­>NH2­NH2­>2NH3

ố ị ơ ử (cid:0) Quá trình c  đ nh Nit phân t

ơ (cid:0) Vi khu n c  đ nh Nit ẩ ố ị phân t ử :

ố ầ ủ ọ ậ ế ẩ ấ ộ ố ộ ố Vi khu n n t s n c a cây h  đ u Thu c gi ng Rhizobium,s ng c ng sinh, hô h p hi u khí

ơ ố ự ấ ộ ố ự ế ấ ố ị VSV c  đ nh Nit s ng t do trong đ t: thu c chi Azotobacter,s ng t do ,hô h p hi u khí và

ỵ nhóm k  khí

ẩ ố ự ộ ỵ Vi khu n k  khí s ng t do thu c chi Clotridium

 ạ ộ Ho t đ ng enzyme nitrogenase:

ấ ạ ừ ể ầ C u t o t 2 ti u ph n:

ể ể ầ ầ ấ ắ ơ ồ ồ ị ợ   ­ Ti u ph n I: c u trúc g m protein­molipden­s t (pro­Mo­Fe). G m 2 ti u ph n đ n v  h p

ạ ộ ủ ể ằ ầ ử thành. Trung tâm ho t đ ng c a Nitrogene n m trong ti u ph n I do các nguyên t ạ  Mo t o nên.

ể ầ ượ ọ ế ợ ể ể ầ ắ ầ ớ ­ Ti u ph n II: đ c g i là ti u ph n protein­s t (pro­Fe). Ti u ph n I và II k t h p v i nhau

ứ ệ ạ ộ ả ạ t o thành ph c h  Enzym Nitrogenase có kh  năng ho t đ ng.

ứ ắ ủ ủ ử ầ ấ ể   ­ Electron c a ch t kh  (Feredoxin) đi vào trung tâm có ch a s t c a thành ph n Pro­ Fe ( ti u

ế ụ ể ể ầ ầ ượ ạ ph n II) và ti p t c chuy n cho ti u ph n I ( Pro­ Mo­ Fe). Electron đã đ ạ   c ho t hóa đi theo m ch

ử ạ ộ ể ế ử ẽ ể ạ ẵ ị phân t Fe đ  đ n nhân Mo. Mo b  kh  s  chuy n sang tr ng thái ho t đ ng và s n sàng tham gia

ả ứ ử ph n  ng kh  nit ơ .

CAÂU 10: Söû duïng hoaù chaát trong baûo quaûn thöïc phaåm:



Caùc hôïp chaát sulfit vaø bisulfit nhö K2SO3, Na2SO3, NaHSO3, KHSO3, Ca(HSO3)2.  Taùc duïng öùc cheá quaù trình sinh toång hôïp caùc protein coù chöùa S(theo cô cheá caûm öùng).  Caùc chaát naøy thöôøng duøng vôùi noàng ñoä toái ña laø 0,3%

Caùc hôïp chaát Benzoat vaø caùc chaát Oxy hoaù khöû

Axit benzoic C6H5COOH thöôøng duøng vôùi noàng ñoä toái ña laø 0,2% Benzoat Natri C6H5COONa thöôøng duøng vôùi noàng ñoä toái ña laø 0,2% Borat Natri (Haøn the) Na2B4O7 thöôøng duøng vôùi noàng ñoä toái ña laø 0,1% Nitrat Kali KNO3 thöôøng duøng vôùi noàng ñoä toái ña laø 0,1%  - - - - 

Taát caû caùc hôïp chaát ñeàu gaây taùc duïng öùc cheá söï trao ñoåi chaát ôû moät  khaâu naøo ñoù. Rieâng Benzoat Natri coù taùc duïng roõ reät nhaát ñoái vôùi naám moác, noù öùc  cheá chu trình Ureâ cuûa teá baøo.  Ñieàu löö yù laø caùc hôïp chaát treân ñeàu gaây ñoäc haïi cho ngöôøi duøng, do vaäy khoâng ñöôïc duøng quaù lieàu qui ñònh. 

Trong soá caùc hôïp chaát treân, coù moät loaïi maø ñoäc tính cuûa noù raát ñaùng  ngaïi, nhöng ñöôïc duøng roäng raõi vaø tuyø tieän trong lónh vöïc thöïc phaåm­ ñoù laø Haøn the  ( Borat Natri). Do haøn the vöøa coù taùc duïng choáng moác, choáng chua, laïi vöøa coù taùc duïng  taêng ñoä deûo cuûa caùc nguyeân lieäu daïng boät nhö mì aên lieàn, baùnh phôû, baùnh öôùt, baùnh  ña, chaû luïa, baùnh deûo… 

Ngoaøi caùc hôïp chaát noùi treân, ñoâi khi ngöôøi ta coøn söû duïng vaøi loaïi khaùng  sinh coù hoaït tính khaùng khuaån maïnh nhö Tyrozin, Biomycine… nhöõng chaát naøy coù taùc duïng  toát ñoái vôùi vi khuaån nhöng ít hieäu quaû ñoái vôùi naám moác.

Caâu 11: öùng duïng cô cheá leân men lactic trong baûo quaûn vaø cheá  bieán thöïc phaåm; dieãn bieán sinh hoaù cuûa quaù trình muoái rau chua,  cuû, quaû

(cid:0) öùng duïng cô cheá leân men lactic trong baûo quaûn vaø cheá bieán thöïc

phaåm:

Duøng nhoùm vi khuaån leân men lactic cho muïc ñích baûo quaûn vaø cheá bieán thöïc phaåm  chính laø ñaõ söû duïng bieän phaùpï “taïo ñieàu kieän cho 1 quaù trình leân men coù lôïi”, maø trong  tröôøng hôïp naøy laø quaù trình leân men lactic. Leân men lactic laø moät quaù trình phaân giaûi kî  khí tuyeät ñoái.

Phöông thöùc toång quaùt cuûa söï leân men trang 73

(cid:0) dieãn bieán sinh hoaù cuûa quaù trình muoái rau chua, cuû, quaû: goàm 3 giai ñoaïn 

Giai ñoaïn 1: muoái aên (NaCl) coù maët trong moâi tröôøng vôùi noàng ñoä 2 – 3%  laøm cho aùp suaát thaåm thaáu ôû lôùp dòch beân ngoaøi töông ñoái cao, taïo neân traïng thaùi öö  tröông, do vaäy ñöôøng vaø caùc chaát dinh döôõng coù trong caùc teá baøo rau, cuû, quaû khueách  taùn vaøo moâi tröôøng. Vi khuaån lactic töø khoâng khí du nhaäp vaøo nguyeân lieäu gaëp ñieàu  kieän thuaän lôïi veà dinh döôõng seõ nhaân leân nhanh choùng. Luùc naøy löôïng acid lactic coøn ít vì  ñoäc toá leân men coøn chaäm chaïp.



Giai ñoaïn 2: quaàn theå vi khuaån lactic phaùt trieån maïnh meõ, toác ñoä leân men  dieãn ra aøo aït, löôïng acid lactic tích tuï nhanh vaø nhieàu, ñoä pH trong khoái nguyeân lieäu giaûm  tôùi 3 – 3,5%. Ôû khoaûng pH naøy, chæ thích hôïp vôùi vi khuaån lactic, coøn caùc vi khuaån gaây  thiu, gaây thoái khaùc laïi bò öùc cheá, nhôø vaäy vi khuaån lactic ngaøy caøng coù vò trí aùp ñaûo veà  soá löôïng vaø daàn daàn chieám öö theá tuyeät ñoái. Thöïc phaåm ôû giai ñoaïn naøy coù höông vò thôm ngon ñaëc tröng vaø coù maøu saéc khaù haáp daãn.

Ñaây laø giai ñoaïn quan troïng vì noù quyeát ñònh chaát löôïng saûn phaåm. Neáu khoâng taïo  ñöôïc traïng thaùi leân men toái öö thì deã xaûy rahieän töôïng “khuù” ñoái vôùi rau, cuû, quaû vaø  “thiu” ñoái vôùi thòt, söõa. Moät trong nhöõng nguyeân nhaân daãn ñeán khuù vaø thiu thöôøng vaáp phaûi laø do noàng ñoä muoái ñua vaøo ko thích hôïp 

Giai ñoaïn 3: luùc naøy do löôïng acid lactic ñaõ ñöôïctích tuï vôùi moät löôïng khaù  cao neân pH giaûm xuoáng döôùi 3, do vaäy vi khuaån lactic bò öùc cheá. Neáu cöù ñeå töï nhieân thì  luùc naøy nhoùm naám men vaø naám moác gaây nhieãm baét ñaàu hoaït ñoäng maïnh, hai ñoái töôïng  naøy coù khaû naêng phaân huyû acid lactic thaønh CO2 vaø H2O do vaäy laøm cho saûn phaåm bò  giaûm, chaát löôïng trong khoái nguyeân lieäu baét ñaàu coù hieän töôïng noåi vaùng, noåi boït khí vaø  maát ñi muøi thôm cuûa giai ñoaïn tröôùc. Vì theá, neáu laø thöùc aên cheá bieán ñeå duøng trong gia  ñình thì caàn tieâu thuï heát tröôùc khi quaù trình leân men chuyeån sang giai ñoaïn 3. coøn neáu saûn  phaåm coâng ngheä thì ngöôøi ta ngaên chaën baèng caùch löu giöõ caùc saûn phaåm leân men ôû  nhieät ñoä thaáp (2 ­40C) ñoàng thôøi coù boå sung theâm moät loaïi hoaù chaát saùt truøng naøo  ñoù(vd: Benzoat Natri vôùi noàng ñoä 1%, dòch chieát cuû toûi, dòch chieát cuû rieàng…)

Caâu   13:   Trình   baøy   caùc   khaùi   nieäm   nhieãm   khuaån   vaø   truyeàn   nghieãm;   khaùng

nguyeân, ñoäc toá tocin, khaùng theå (IG), chaát khaùng sing?

Traû lôøi: Moät soá khaùi nieäm caàn thieát (cid:0) Nhieãm khuaån vaø truyeàn nhieãm TaÁt caû caùc loaïi vi sinh vaät gaây beänh cho ngöôøi ñöôïc goïi chung laø maàm beänh(bao goàm vi khuaån, vi rus, vi naám vaø moät vaøi loaïi vi kyù sinh)

Nhieãm khuaån laø hieän töôïng xaûy ra  khi coù moät loaïi maàm beänh VSV xaâm nhaäp vaøo  cô theå,khu truù taïi moät vò trí thích hôïp vôùi ñôøi soáng kyù sinh cuûa chuùng nhaân leân vaø gaây  toån thöông cho vaät chuû.

Vaät chuû ñaõ bò nhieãm goïi laø tuùc chuû(TC) Nôi cö truù thích hôïp cho maàm beänh ñöôïc goïi laø cô quan caûm thuï ñaëc bieät. (cid:0) Khaùng nguyeân (Antigen)  Khaùng nguyeân laø moät yeáu toá laï maø khi xaâm nhaäp vaøo cô theå seõ theå hieän hai ñaëc tính laø Hoaït tính sinh mieãn dòch vaø tính ñaëc hieäu khaùng nguyeân.

­Hoaït tính sinh mieãn dòch :theå hieän ôû khaû naêng kích thích cô theå taïo ra caùc yeáu toá  choáng laò chính noù (taêng sinh caùc teá bao coù chöùc naêng mieãn dòch va toång hôïp khaùng theå  ñaëc hieäu).

Hoaït tính sinh mieãn dòch cuæa khaùng sinh maïnh hay yeáu phuï thuoäc vaøo 5 ñieàu kieän: 1. 2. 3. 4. caáu truùc phaân töû KN (ñoä lôùn thaønh phaàn hoaù hoïc) möùc ñoä laï so vôùi tuùc chuû ( quan heä sinh hoïc cuûa KN vaø TC ) ñaëc ñieåm cô ñòa cuûa TC (khaû naêng DUMD töï baûo veä cuûa cô theå ) Phöông thöùc xaâm nhaäp ( ñöôøng vaøo vaø lieàu löôïng )

5. söï hôïp taùc giöõa caùc teá baøo coù chöùc naêng mieãn dòch ( ñaïi thöïc baøo vaø caùc teá baøo lympho) ­Tính ñaëc hieäu khaùng nguyeân : theå hieän ôû khaû naêng keát hôïp vôùi khaùng the å ñaëc hieäu vaø bò chung hoaø bôûi chính nhöõng khaùng theå naøy.

Vò trí hôïp vôùi khaùng theå ñöôïc goïi laø nhoùm quyeát ñònh khaùng nguyeân (NQÑKN), ñaây  laø moät caáu truùc naèm treân beà maät phaân töû KN, coù caáu truùc khoâng giang phuø hôïp vôùi  khaùng theå phaân töû töông öùng

(cid:0) Ñoâïc toá (toxin) Laø chaát ñoäc do maàm beänh tieát ra vaø laø nguyeân nhaân laøm toån thöông teá baøo vaät

chuû .ñoäc toá ñöôïc phaân thaønh hai loaïi :­Noäi ñoäc toá (Endotoxin) ­Ngoaïi ñoäc toá (xotoxin)

Taát caû caùc loaïi ñoäc toá ñeàu theå hieän ñaày ñuû caùc ñaëc tính cuûa moät KN vaø coù  hoaït tính sinh mieãn dòch  maïnh meõ . chính vì theá, caùc maàm beänh hoaëc ñoäc toá cuûa chuùng  ñaõ ñöôïc söû duïng ñeå ñieàu cheá vacine phoøng beänh.

(cid:0) Khaùng theå (antibody) Khaùng theå (KT) laø moät nhoùm proteâin coù baûn chaát laø Globulin, hoaø tan trong huyeát thanh cuûa cô theå tuùc chuû, ñöôïc hình thaønh khi cô theå ñaõ tieáp xuùc vôùi KN.

Treân beà maët phaân töû KT coù moät  vò trí ñeå gaén vôùi KN töông öùng, ñöôïc goïi laø trung  taâm hoaït ñoäng KT (TTHÑKT).Caáu truùc khoâng gian cuûa TTHÑKT töông öùng vôùi NQÑKN,  taïo thaønh caëp ñaëc hieäu KN­KT.

KT   coøn   ñöôïc   goïi   laø   caùc   Globulin   mieãn   dòch   (Ig).Tuyø   thuoäc   vaøo   caáu   truùc   hoaù  hoïc,caùc phaân töû Ig ñöôïc phaân thaønh 5 lôùp, moãi lôùp coù moät chöùc naêng  nhaát ñònh trong  phaûn öùng mieãn dòch cuûa cô theå.

­Gama globulin (IgG) ­Muy globulin (IgM) ­Alpha globulin (IgA) ­Delta globulin( IgD) ­Epxilon globulin(IgE)

Caâu 14: Cô cheá toång quaùt cuûa caùc quaù trình ñaùp öùng mieãn dòch ?

Traû lôøi: Cô cheá toång quaùt cuûa quaù trình ÑUMD

(cid:0) ÑUMD KHOÂNG ÑAËC HIEÄU   ­Hoaït ñoäng cuûa BCÑN (thöïc baøo ,taïo oå vieâm sôùm ) ­Hoaït ñoäng cuûa ÑTB (thöïc baøo, trình dieän thoâng tin KN, tieát Inlen leukyl(IL): kích hoaït caùc TB limpho vaøLisozim:dung giaûi TB vi khuaån).

(cid:0) ÑUMD ÑAËC HIEÄU     ÑUMD dòch theå

 Do caùc lympho B ñaûm nhaän, quaàn theå naøy ñöôïc bieät hoùa taïi tuùi Bunsa hoaëc cô quan töông öùng ôû ngöôøi.

 Bao goàm: Lp B plasma, tröïc tieáp tieát caùc HL khaùng theå ñaëc hieäu (Ig G, IgM, Igs, IgD, IgE)

 Lp BM ghi nhaän trí nhôù mieãn dòch.

  Hoaït   ñoäng   quan  troïng   nhaát   laø   tieát   ra   caùc   Ig  ñeå   trung   hoøa   &   baát   hoaït   khaùng nguyeân.

 ÑUMD teá baøo

 Do caùc quaàn theå Lp T phuï traùch, chuùng ñöôïc bieät hoùa taïi tuyeán thymut   Bao goàm:

 TDTH : tieát lymphokyl ñeå hoaït hoùa ñaïi thöïc baøo   TC : gaây ñoäc TB ñích   TI : caûm öùng kích hoaït caùc Lp T vaø Lp B  TS : öùc cheá heä mieãn dòch khi caàn   TM : ghi nhaän trí nhôù mieãn dòch

  Hoaït ñoäng ñaëc tröng nhaát laø : tieát lymphokyl ñeå hoaït hoùa ñaïi thöïc baøo (cuûa Lp. TDTH) & taán coâng TB ñích (cuûa Lp. TC)

Caâu 15: Beänh lyù trong nhieãm khuaån, vieát teân chính saùc caùc loaøi VK gaây beänh

sau:

ủ ễ ể ể ề ễ ặ ặ Lao, uoán vaùn, tieâu chaûy, taû, lò,thöông haøn, vieâm ruoät, nhieãm ñoäc thòt. Beänh lyù trong nhieãm virus: nhöõng kieán thöùc caàn bieát veà HIV? Traû lôøi: ễ Đ c đi m chung c a nhi m virus &VK là nhi m virus hay nhi m VK đi u có đ c đi m chung ễ ấ ạ ọ ẩ là lây lan r t m nh g i là nhi m khu n

(cid:0) ươ ủ  Đ c đi m chung: ể ầ (cid:0) ạ ạ ộ ố ạ ầ ồ ố ộ ng hàn…) ộ ộ ố  bao g m: ngo i đ c t ( b ch h u, u n ván…) và n i đ c t . (cid:0) ừ ệ ANhieãm vi khuaån  ặ ế ệ ệ (cid:0) ặ H u h t là ký sinh gian bào còn vài lo i là ký sinh n i bào (lao, h i, th ộ ố Gây b nh b ng đ c t Có tri u ch ng lâm sàng cho t ng b nh ệ ằ Đi u tr  ch  y u b ng ký sinh đ c hi u.

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0)

(cid:0)

ằ ứ ị ủ ế ề  Di n bi n: ế ễ Xâm nhi mễ Ủ ệ  b nh ề Ti n phát ế K t thúc: ­ ­ ­ ­ Bình ph c ụ  Di ch ngứ ả  M n tính ử    T  vong

 Vieát teân chính xaùc cuûa caùc loaøi gaây beänh

+Mycobacterium tubecolosis (tröïc khuaån lao) +Clocterium tetani (tröïc nhuaån uoáng vaùn) +Clostridium botulism(ngoä ñoäc thòt) +Staphylococcus (vieâm ruoät) +taû (Vibrio cholerae) +lò (Shigella) +thöông haøn (Samonella)

+tieâu chaûy (Escherichia coli)

ể ặ b) Beänh lyù trong nhieãm virus  Đ c đi m: - Chæ coù trieäu chöùng cho töøng nhoùm (hoäi chöùng hoâ haáp, hoäi chöùng thaàn kinh, hoäi chöùng ñöôøng ruoät, hoäi chöùng phaùt ban )

ị ằ ề - Kí sinh noäi baøo baét buoäc. - ñieàu trò baèng khaùng sinh khoâng hoaëc ít hieäu quaû. - Coù hieän töôïng öùc cheá cheùo vaø hình thaønh Iterferon. ị ệ - Đi u tr  b ng Interferon ho t hóa tr  li u ( ko nên đi u tr  b ng kháng sinh) ạ

ế

ể ạ ệ ử ở ộ ế ư ư sau khi k t thúc có thêm m t th  lo i b nh lý phân t và có th ể ự ư

ấ

(cid:0) ớ ồ ỏ là 1 màng lipid kép có kháng nguyên chéo v i màng nguyên sinh

(cid:0) ồ ớ  g m 2 l p protein:

ủ ỏ ầ ồ ị ằ ề  Di n bi n: ể ươ  nh  VK nh ng  ng t T ẫ ớ i ung th d n t Nhöõng kieán thöùc caàn bieát veà HIV: C u trúc virus HIV: ấ ớ HIV có c u trúc g m 3 l p ớ ỏ L p v  ngoài (v  peplon) ấ ế  bào  ch t t ỏ ỏ V  trong (v  capsid) ầ ớ + L p ngoài hình c u  ụ ớ + L p trong hình tr   ơ     Lõi Là nh ng thành ph n bên trong c a v  capsid g m 2 ARN đ n (cid:0) ữ ễ ụ ủ ề ặ ế ế ớ ợ HIV bám vào b  m t t ử ế ờ ữ  GP41đi sâu vào màng t ủ  bào v i GP120 c a nó.  bào. Nh  đó ủ ự S  xâm nhi m c a virus HIV: ả ủ ế Sau khi đã bám vào các receptor c a t ủ ế RNA c a HIV chui vào bên trong c a t ệ ạ ứ ầ ệ ệ i b nh không có tri u ch ng gì rõ r t ng c chia làm 4 giai đo n ễ ế ễ ấ ớ ọ ừ ế   ầ  2 tu n đ n ờ ự  bào c m th  nh  s  phù h p gi a Receptor t ậ ủ  bào v t ch  , phân t ậ ủ  bào v t ch ễ ứ Tri u ch ng và các giai đo n khi nhi m HIV ư ở ườ ệ ị ễ Khi b  nhi m HIV h u nh   ạ ượ ễ ườ ị     Ng i b  nhi m HIV đ ơ     ­Giai đo n 1.ạ  Nhi m trùng c p (còn g i là s  nhi m v i huy t thanh âm tính , t 3 tháng) ơ ễ ứ ươ ế ễ ớ ng tính , kéo dài

10 đ n 30 năm ) ứ ệ ễ ể ạ ơ ộ ầ   . H i ch ng h ch to toàn thân và kéo dài( bi u hi n nhi m trùng c  h i đ u ọ ự ự ủ ậ ạ ể ệ ạ ớ

ệ     ­Giai đo n 2ạ . Nhi m virus không tri u ch ng(s  nhi m v i huy t thanh d ế       ­Giai đo n 3ạ ộ tiên , còn g i là c n AIDS ) ữ   ể     ­Giai đo n 4.  Bi u hi n lâm sàng th c s  c a AIDS( giai đo n AIDS đi n hình v i nh ng ọ ươ ể ng nghiêm tr ng do nhi m trùng c  h i ) ơ ộ ố ấ ừ ệ ả ệ ệ ổ t n th Câu 16: Các bi n pháp SH trong phòng ch ng b nh cây, công ngh  s n xu t tr  sâu Bt?

Trá l

ồ ố ệ  u đi m Các bi n pháp SH trong phòng ch ng b nh cây tr ng: (cid:0) ả ạ ườ ạ (cid:0) i dùng ạ ể ấ ầ ố ộ ớ ị ự (cid:0) nhiên ả ế ứ ưở ẻ (cid:0) i:ờ ệ Ư ể ẩ T o ra các s n ph m s ch cho ng Không gây tính kháng thu c v i sâu h i, không làm m t đi m t qu n th  thiên đ ch có ích trong t ng đ n s c kho  con ng Không gây  nh h ẫ ề ầ ầ Không c n phun nhi u l n mà v n duy trì đ ườ   i ệ ượ c hi u qu ả

ố ệ

 Các bi n pháp SH trong phòng ch ng b nh cây tr ng: ồ ớ ọ ệ ử ụ ạ ộ ố ẩ ấ A­S  d ng các nòi VSV có ho t đ ng đ i kháng v i b n vi khu n, m m và côn trùng gây ệ b nh cây. ạ ậ

ầ ế ệ ệ t m m b nh. ủ ươ ệ hai ph ưở ng di n: ộ t ra các s n ph m trao đ i ch t ngo i bào có đ c tính đ i v i sinh tr ể   ng và phát tri n ­ VSV ký sinh b c hai trên côn trùng h i cây. ­ VSV sinh kháng sinh ấ ộ ­ VSV ti t ch t đ c di ạ ộ ố Ho t đ ng đ i kháng c a chúng th  hi n  ẩ ế +Ti ữ ơ ả i). ể ệ ở ố ớ ạ ấ ổ ộ ố , các acid h u c , enzim phân gi ế ạ ố bào và mô c a các VSV và côn trùng h i cây s ng ký sinh trên ả ủ ọ c a b n gây b nh cây (kháng sinh, đ c t + Tr c ti p xâm nh p vào các t ể ệ ự ế ề ậ ặ ệ ệ ọ ậ ự đó và do v y ki m hãm s  phát tri n ho c tiêu di ệ ữ ộ ố ủ t hoàn toàn b n gây b nh  cây. ố ượ ặ ử ệ  M t trong nh ng bi n pháp h u hi u trong BVTV là tìm cách tăng s  l ố ữ ọ ằ ạ ồ ồ ặ ư ự ồ ữ ẽ ồ ấ ướ ươ c t i, tr ng xen l ng VSV đ i kháng   ướ   ạ ố c    nh ng lo i cây ụ ặ cho khu v c tr ng tr t b ng cách nhân gi ng nhân t o r i bón cho đ t ho c x  lý h t gi ng tr ạ ấ ố khi gieo tr ng ho c đ a VSV đ i Kháng vào đ t thông qua n ỹ có tác d ng ch n l c và tích lu  VSV đ c hi u. ạ ệ ể ệ ọ ọ ề ệ ố ươỉ ấ ọ ố ố Khi t o đi u ki n cho các lo i VSV đ  kháng phát tri n song song v i nòi gây b nh trên cùng ng cho nòi VSV ớ  sinh tr ấ ợ ệ ệ ườ ạ ộ m t ô đ t thì b n đ i kháng s  d n d n l n át b n gây b nh (bón khích t ạ ố đ i kháng, t o pH môi tr ọ ầ ấ ẩ i cho vi khu n gây b nh). ẽ ầ ng b t l

ề ả ả ủ ng pháp phòng tr ừ ệ ấ ứ ệ ữ ẩ ấ ỏ B­S  d ng kháng sinh  và Phiionxit        K t qu  nghiên c u c a nhi u tác gi ố ớ ườ ệ ằ   ấ  b nh cây b ng  cho th y ph ầ   ầ  ra khá công hi u, nh t là đ i v i nh ng m m b nh là vi khu n và vi n m. Khi m m ự ơ   i ta ng trong cômg tác BVTV ng ấ ừ ử ụ ươ ế ệ kháng sinh t ườ ệ b nh là côn trùng và virus thì kháng sinh kém hi u k c h n. Th dùng hai nhóm ch t kháng sinh : ấ ấ ồ ồ ệ ạ ố ẩ ẩ  VSV (T  vi khu n, x  khu n, m c) ỏ ượ  cây c  d   hành t  th c v t (t ạ ỏ ừ i ,t c li u ) lo i này ượ ọ đ ừ ệ ỏ ế ố ừ ­Nhóm ch t kháng sinh có ngu n g c t ố ừ ự ậ ừ ­Nhóm ch t kháng sinh có ngu n g c t c g i là Phitonxit.  Kháng sinh dùng trong phòng tr  b nh cây không đòi h i tinh khi ể t mà có th  dùng d ướ ạ   i d ng thô. ượ ả ứ ế ệ ấ ẩ ư ậ c s n xu t thành ch  ph m công nghi p (không ch a xác   ộ ễ ồ   ể ễ  bào th c v t) có  u đi m là chúng có th  d  dàng xâm nh p vào cây qua b  r , r i ộ VSV và xác t ừ t ấ ề Riêng v  các ch t kháng sinh đã đ ể ự ậ ế  đó đi đ n toàn b  thân lá. ạ ế ề ẽ ớ ỹ ng l n  ho c nh ượ Nhi u lo i kháng sinh khi đã vào các mô c a cây s  tích lu  thành các l ả ư ộ ố ặ ạ i giúp cho cây có thêm kh  năng ch ng l ỏ    i các ệ ầ ủ ạ trong cây nh ng không gây đ c cho cây mà trái l m m b nh . ự ụ ế ầ ồ ệ ữ ả ể tác d ng y u d n)

ấ Pennicilline Xitomyxin, Aureomyxin Streptomyxin,Geobisporin ể ọ ể ư ườ ị i ta có th  ch n các v  trí :

ấ

ậ ị

Nh ng ch t kháng sinh có hi u qu  k  trên bao g m:(theo trình t    Đ  đ a kháng sinh vào cây, ng     ư ậ t ng p trong dung d ch kháng sinh. ươ ặ ộ Cho hút qua rễ ề ặ Th m qua b  m t lá ế ố Ngâm hom gi ng và cành chi ấ Đ a vào thân cây qua b c th m (theo m t ph ệ ủ ng pháp đ c hi u c a Shevirep 1903)

 ử ạ ị ướ X  lý h t, cành giâm trong dung d ch  kháng sinh tr c khi gieo.

ầ ạ ề ệ ệ ộ ộ ẩ   t đ  và đ   m ư ầ ử ụ ấ ấ ồ ủ ọ vùng đ t tr ng tr t đang c n s  d ng kháng sinh. ạ ướ ử ể ệ ồ ấ ể     Đ  tăng tính th m c a cây, khi đ a kháng sinh vào c n t o đi u ki n nhi ợ ở thích h p     M  s  ch t kháng sinh và Phitonxit khi đem x  lý h t tr ờ   c khi gieo đã th  hi n đ ng th i

ố

ầ ố ề

ủ ạ ừ ượ ử ụ ệ ộ ữ ữ c dùng ộ ố hai tác d ng :ụ  ệ Ch ng b nh cây.  ự ả Kích thích s  n y m m c a h t. ọ ế C­Đi u ch  và s  d ng thu c tr  sâu sinh h c M t trong nh ng bi n pháp đã đ ậ ạ ặ ệ ệ ệ ạ ặ ộ ố ẩ   ở  quy mô công nghi p là dùng nh ng loài vi khu n ho c virus ký sinh b c hai gây b nh cho côn trùng h i cây ho c gây b nh cho m t loài VSV h i cây   nào đó đ  ch  t o thu c tr  sâu VSV. ừ ẩ ổ ế ế ể ề ạ ố ố ậ ế ượ ữ ẩ ố ừ ừ i .m t trong nh ng ch  ph m lo i này là thu c tr ễ  sâu BT, gi ng đ

ạ ự ử ẩ ộ

ẳ ẽ ấ ở ở ữ ử ộ ể ế ạ ệ ử ụ Vi c s  d ng vi khu n ký sinh b c hai đ  đi u ch  thu c tr  sâu khá d  dàng và ph  bi n trên ộ ộ ế ớ toàn b  th  gi c dùng trong ẩ ấ ả s n xu t là vi khhu n Bacillus thurigiensis  vi khu n Bacillus thurigiensis (BT)thu c lo i tr c khu n G(+) sinh bào t ẩ  Khu n l c BT nh n,có màu tr ng xám hay green nh t ạ ẩ ạ  Soi kính s  th y   bào phình to ắ  giai đo n sinh bào t gi a, có m t bào t hình thoi ử ế , t ứ ộ ộ ố ộ ố ạ ể

ể  (đ c t ế  bào già, màng và thành t ứ ỡ ẽ ả  bào n t v  s  gi ị tinh th  =th  canh BT) ế ỉ ỉ ể ộ ả   i phóng BT &tinh th  đ c.b n ở ị    pH ậ 8 tr  lên, do v y không gây đ c cho ng ấ ch t tinh th  này là protein. Tinh th  ch  có đ c tính khi b  hoà tan và ch  b  hoà tan  ề ừ ki m t i và ĐV

ử ề ộ ườ i nhi u năm v n gi ể   & tinh th  có th  t n t t sâu. ữ ạ  ho t tính di ướ ể ộ ủ ể ẽ ả ố ứ ch a n i đ c t  Khi t ể ở  Bào t  Tinh th  đ c c a BT có th  di ộ ủ ườ ng ru t c a sâu t Do pH đ ạ ầ ố ộ ể ờ ng sau 6­>12 g i thì t ấ ộ ơ ồ ỷ ệ ế  l ề ộ ố ế ạ ể ộ ể ồ ạ ệ ẫ ể ệ ạ t trên 200 loài sâu cánh b m h i rau. ừ  8­>9, khi loài sâunu t ph i tinh th  s  hoà tan, tr  thành ộ ị ỗ  sau ị ế ạ    bào BT còn ch a 3 lo i ch t đ c khác đ u góp ph n vào ho t ở ờ ế ộ đ c.sâu nhi m đ c tho t đ u  ng ru t b  đ  máu thâm đen toàn thân c ng đ  r i ch t.hai gi ấ ườ ư  ch t cao nh t. khi nhi m đ c đã có th  có con sâu b  ch t,nh ng th ầ ứ ể  tinh th  trong t ễ ễ ộ Ngoài đ c t ế t sâu: tính gi (cid:0) hoà tan (cid:0)

(cid:0)

(cid:0) ỉ ạ ố ẹ (cid:0) ầ (cid:0) ữ ấ ộ  bào BT nguyên v n. ố  bào s ng (cid:0)

(cid:0) c r a trôi ớ ố ấ ề ặ ố ố ố ệ

ấ ắ ầ ặ ừ ả ể ộ ượ ề ể ố ạ ộ ố Ngo i đ c t Enzime loxitinaza Enzime phosphomonoesrerase ả   Ba lo i ch t đ c này ch  có khi côn trùng nu t ph i ế t ừ Khi pha thu c tr  sâu BT c n chú ý: ế ố Gi  cho t ị ướ ử Không b  n ọ Không dùng v i ccác thu c tr  sâu hoá h c Công ngh  sx thu c tr  sâu thì ph i nuôi c y b  m t g c gi ng Bt or nuôi c y trong giá   ố    & tinh th   đ c đã hình thành nhi u (70% ) b t đ u g t gi ng ừ ử ng bào t ứ th  x p. khi mà l ế & pha ch  theo công th c. ứ b o v  c a cây ự ậ ự ư ộ ể ệ ả ễ D­kích thích quá trình đáp  ng mi n d ch t ươ Th c v t cũng có kh  năng ĐUMD t ị ng t ự ả ệ ủ ơ ế ậ  nh   đ ng v t, th  hi n qua 2 c  ch :

ế ế ế bào khi c n thi t đ  ch a lành v t th ươ   ng bào:tăng sinh các t ậ ả ệ ầ ỉ ắ  bào b o v  khi gãy, r p, c t cây,t a cành,xâm nhi m  ể ệ  ứ –th  hi n qua vi c t ứ ế ể ữ ễ ệ ể ộ ố ả ố ờ ị ạ ộ   Đáp  ng mi n d ch d ch th :m t s  loài có kh  năng ch ng ch u b nh nh  ho t đ ng ị ả ộ ố ạ ử ị ễ Đáp  ng mi m d ch t ệ ự ạ ớ ế  t o l p t ị ễ ữ ơ ủ c a enzime oxi hoá kh  và cu  m t s  lo i acid h u c .