SKKN: Phát triển kĩ năng giải bài tập “các quy luật di truyền” thông qua dạng toán “di truyền tương tác giữa các gen không alen”.

Ở Ụ Ạ Ị S  GIÁO D C VÀ ĐÀO T O NAM Đ NH

ƯỜ Ủ TR NG THPT GIAO TH Y

BÁO CÁO SÁNG KI NẾ

Ậ

Ể

Ậ   Ả PHÁT TRI N KĨ NĂNG GI I BÀI T P “CÁC QUY LU T

Ạ

Ề

Ề   DI TRUY N” THÔNG QUA D NG TOÁN “DI TRUY N

ƯƠ

Ữ

T

NG TÁC GI A CÁC GEN KHÔNG ALEN”

ả ặ ị Tác gi : Đ ng Th  Tho

ử ộ Trình đ  chuyên môn: C  nhân

ứ ụ Ch c v : Giáo viên

1

ệ ơ ườ N i làm vi c: Tr ủ ng THPT giao Th y

Ớ Ề Ế Ệ GI I THI U CHUNG V  SÁNG KI N

ể ả ề ậ ậ i bài t p “các quy lu t di truy n” thông 1. Tên sáng ki nế : Phát tri n kĩ năng gi

ề ươ ạ ữ qua d ng toán “di truy n t ng tác gi a các gen không alen”.

ự ụ ươ ậ ọ ọ ế : Ch ng trình Sinh h c 12: ôn t p, h c nâng 2. Lĩnh v c áp d ng sáng ki n

ướ ẫ ự ọ ồ ưỡ ọ ỏ cao, h ọ ng d n h c sinh t h c, b i d ng h c sinh gi i.

ụ ờ ừ ế ế : T  tháng 9 năm 2013 đ n tháng 5 năm 2015. 3. Th i gian áp d ng sáng ki n

4. Tác gi : ả

ọ ị ặ H  và tên: Đ ng Th  Tho

Năm sinh: 1983

ườ ủ ả ị ơ N i th ng trú: Giao H i­ Giao Th y­ Nam Đ nh

ử ộ ọ Trình đ  chuyên môn: C  nhân Sinh h c

ứ ụ Ch c v  công tác: Giáo viên

ệ ơ ườ ủ ủ ỉ N i làm vi c: Tr ệ ng THPT Giao Th y­ Huy n Giao Th y­ T nh Nam

Đ nhị

ệ ạ Đi n tho i: 0975 28 1983

ỷ ệ ế ạ T  l đóng góp t o ra sáng ki n: 100%

ồ ả: Không 5. Đ ng tác gi

ơ ị ế : ụ 6. Đ n v  áp d ng sáng ki n

ị ườ ơ Tên đ n v : Tr ủ ng THPT Giao Th y

ị ấ ủ ệ ồ ỉ ị ỉ ị Đ a ch : Th  tr n Ngô Đ ng­ Huy n Giao Th y­ T nh Nam Đ nh

2

ệ ạ Đi n tho i: 0350 3895 126

Ả Ạ Ệ Ế Ề I. ĐI U KI N HOÀN C NH T O RA SÁNG KI N

ộ ằ ầ ề ậ Các quy lu t di truy n ọ   V­ Di truy n h c” N i dung “ ề ” n m trong ph n “

ươ ặ ọ ệ ỉ ở ọ ộ thu c ch ng trình Sinh h c 12 có vai trò đ c bi t quan tr ng, không ch  b i vì

ỉ ệ ể ề ấ ấ ố ế ỉ nó luôn chi m t  l ủ  đi m s  cao trong c u trúc c a các đ  thi c p T nh cũng nh ư

ứ ự ề ề ấ ố ứ ớ   ộ các đ  thi c p Qu c gia mà đây còn là n i dung ch a đ ng nhi u thách th c v i

ả ặ ậ ổ ữ ạ ộ ợ nh ng bài toán khó thu c d ng bài t p t ng h p­ trong đó ph i đ c bi ệ ể ế   t k  đ n

ề ươ ậ ữ ư ạ d ng bài t p Di truy n t ự ế ợ   ng tác gi a các gen không alen nh ng có s  k t h p

ờ ớ ộ ố ư ề ề ế ậ ồ đ ng th i v i m t s  quy lu t di truy n khác ( nh : di truy n liên k t hoàn toàn

ề ế ặ ớ ộ ậ ho c không hoàn toàn, di truy n liên k t gi i tính, phân li đ c l p,... )

ả ả ạ ọ B n thân tôi trong quá trình tham gia gi ng d y Sinh h c 12 cũng nh ư

ướ ẫ ộ ọ ỏ ườ ự ấ ằ ỉ h ể ng d n đ i tuy n h c sinh gi i nhà tr ọ   ng d  thi c p T nh, nh m giúp h c

ả ố ế ấ ạ ậ ọ ế sinh có k t qu  t t, tôi đã r t chú tr ng d ng toán liên quan đ n quy lu t di

ề ươ ấ ấ ừ ữ ề ờ truy n t ng tác gi a các gen không alen, đã t ng m t r t nhi u th i gian, công

ứ ệ ể ế ắ ậ ọ ứ s c tìm tài li u, nghiên c u, tuy n ch n và s p x p các bài t p sao cho có h ệ

ừ ễ ế ừ ạ ể ố ế ể ả ạ ơ ổ ợ ố th ng t d  đ n khó, t d ng đ n gi n đ n d ng t ng h p đ  phát tri n t ấ   t nh t

ư ệ ọ ấ ọ ở ượ kĩ năng t duy logic cho h c sinh b i theo tôi th y, vi c h c sinh đ ệ c luy n gi ả   i

ề ề ổ ợ ọ ỉ ậ các bài toán t ng h p v  các quy lu t di truy n không ch  giúp h c sinh t ự ủ    c ng

ế ừ ứ ề ẽ ế ậ ố c  các ki n th c liên quan đ n t ng quy lu t di truy n riêng r  mà còn giúp phát

ự ể ả ữ ủ ố tri n, nâng cao năng l c gi ộ   ớ i toán c a các em   đ i v i  nh ng bài toán thu c

ươ ề ch ậ ng “Các quy lu t di truy n”.

ậ ướ ộ ố ạ ệ ố ự ề ầ Vì v y tôi đã b c đ u xây d ng h  th ng m t s  d ng toán v  các quy

ề ươ ậ ữ ặ ệ lu t di truy n t ng tác gi a các gen không alen, trong đó đ c bi ế   ọ t chú tr ng đ n

3

ố ợ ề ươ ữ ữ ớ ạ d ng toán ph i h p gi a di truy n t ng tác gi a các gen không alen v i m t s ộ ố

ụ ề ậ ả ạ ọ quy lu t di truy n khác và áp d ng trong quá trình gi ng d y cho h c sinh cũng

ư ướ ệ ậ ẫ ọ nh  h ng d n h c sinh luy n t p.

Ả Ả II. MÔ T  GI I PHÁP

ướ ế ạ 1. Mô t ả ả  gi i pháp tr c khi t o ra sáng ki n

ứ ươ ầ ậ ề ch ng II­ Các quy lu t di truy n Khi nghiên c u v  “ ề ” trong “ph n V­ Di

ộ ươ ề ậ ọ ượ ề truy n h c ọ ” thu c ch ỗ ng trình Sinh h c 12, m i quy lu t di truy n đ c phân

ừ ừ ố ế ướ ự ệ ế ẫ ẩ ph i theo t ng bài, t ng ti ẽ t riêng r  theo h ứ   ng d n th c hi n chu n ki n th c­

ứ ừ ể ậ ọ ỉ ề   kĩ năng, giáo viên ch  có th  giúp h c sinh nghiên c u t ng quy lu t, ít có đi u

ầ ư ệ ệ ể ả ki n đ u t cho vi c phát tri n kĩ năng gi i toán.

ệ ề ệ ặ ặ ấ ượ M t khác, hi n nay, m c dù đã có r t nhi u tài li u đ ạ c biên so n đ  h ể ỗ

ợ ứ ư ề ậ ọ tr ậ   ề  giáo viên và h c sinh nghiên c u v  các quy lu t di truy n nh  quy lu t

ế ớ ề ế ớ ị Menđen, Liên k t gen, Hoán v  gen, Di truy n liên k t v i gi ư   i tính,... nh ng

ố ớ ậ ươ ữ ề T ng tác gi a các gen không alen riêng đ i v i quy lu t di truy n ầ  thì h u nh ư

ỉ ậ ệ ớ ớ ơ ả ấ ươ ệ ạ các tài li u m i ch  t p trung gi i thi u các d ng c  b n nh t: t ổ ng tác b  sung,

ươ ộ ươ ự ế t ộ ng tác c ng g p, t ố ợ   ng tác át ch . Trong khi đó các bài toán có s  ph i h p

ề ươ ờ ữ ậ ớ ữ ồ đ ng th i gi a di truy n t ng tác gi a các gen không alen v i các quy lu t di

ể ư ề ạ ọ ể truy n khác­ d ng bài toán giúp h c sinh phát tri n t duy logic, phát tri n kĩ

ả ề ậ ổ ợ ạ ầ năng gi i toán t ng h p các quy lu t di truy n thì l i h u nh  ch a đ ư ư ượ ề ậ   c đ  c p

ệ ố ộ m t cách có h  th ng.

ả ố ớ ọ ứ ậ ậ ố ư ặ Do v y, ngay c  đ i v i h c sinh có nh n th c khá t t nh ng khi g p bài

ươ ờ ủ ự ề ề ạ ổ ợ ồ toán t ớ   ng tác gen t ng h p, có s  di truy n đ ng th i c a nhi u tính tr ng v i

ầ ớ ữ ề ậ ườ ơ nh ng quy lu t di truy n khác nhau thì ph n l n các em th ạ   ng r i vào tình tr ng

ấ ươ ướ ứ ề ề ấ ờ ọ ố ố b i r i, m t ph ng h ng, m t nhi u th i gian và công s c, nhi u h c sinh

ị ượ ả ộ ố không xác đ nh đ c cách gi i. Đây cũng chính là m t trong s  các nguyên nhân

ể ể ạ ọ ố ọ làm cho h c sinh khó đ t đi m s  cao trong các bài ki m tra quan tr ng.

ế 2. Mô t ả ả  gi i pháp sau khi có sáng ki n.

ề ươ ậ ữ ề 2.1. Khái quát chung v  quy lu t di truy n t ng tác gi a các gen không

4

alen.

2.1.1. Khái ni m: ệ

ộ ­ Gen không alen: Là các alen thu c các gen khác nhau.

ặ ặ ặ ộ Ví d :ụ  A và B (ho c A và b, ho c a và B ho c a và b) là 2 alen thu c 2 gen khác

nhau.

ươ ự ữ ộ ạ ủ ữ ­ T ng tác gi a các gen không alen: là s  tác đ ng qua l i gi a các alen c a các

ệ ạ ị gen khác nhau trong vi c quy đ nh cùng 1 tính tr ng.

ươ ể ắ ạ ớ Ví dụ: A và B cùng t ị ng tác v i nhau đ  quy đ nh tính tr ng màu s c hoa ở ộ    m t

ự ể ể ể ả ậ ị ỏ loài th c v t: Ki u gen có c  A và B quy đ nh ki u hình hoa màu đ , ki u gen

ặ ặ ả ị ể không có A ho c không có B ho c không có c  A và B thì quy đ nh ki u hình hoa

ắ ươ ệ ớ ị ư ậ màu tr ng. Nh  v y, A và B đã t ng tác v i nhau trong vi c quy đ nh màu đ ỏ

ự ươ ắ ủ c a hoa, không có s  t ng tác này thì hoa có màu tr ng.

ề ươ ả ữ ấ ủ 2.1.2. B n ch t c a di truy n t ng tác gi a các gen không alen:

ế ươ ự ế ớ ỉ Các gen trong t bào không t ả   ng tác tr c ti p v i nhau mà ch  có s n

ủ ẩ ộ ạ ớ ể ph m c a các gen tác đ ng qua l ệ ạ i v i nhau trong vi c t o nên ki u hình.

ể ươ ữ : 2.1.3. Các ki u t ng tác gi a các gen không alen

ể ươ ơ ả Có 3 ki u t ng tác gen c  b n:

ươ ươ ­ T ổ ng tác b  sung (t ổ ợ ng tác b  tr )

ươ ộ ­ T ộ ng tác c ng g p

ươ ­ T ế ng tác át ch

ươ ươ ổ ợ a. T ổ ng tác b  sung( t ng tác b  tr ):

ủ ạ ầ ấ ậ  * Nh n d ng ạ : Trong phép lai 1 tính tr ng, P thu n ch ng, F ạ   ệ 2 xu t hi n các lo i

ỉ ệ ể ộ ố ki u hình phân li theo m t trong s  các t  l sau: 9:7, 9:6:1, 9:3:4, 9:3:3:1.

ướ * Quy c gen:

ố ớ ỉ ệ ướ ư ­ Đ i v i t  l 9:7: Quy c gen nh  sau: (A­B­) (A­bb) = (aaB­) = aabb.

ố ớ ỉ ệ ướ ư ­ Đ i v i t  l 9:6:1: Quy c gen nh  sau: (A­B­) (A­bb) = (aaB­)  aabb

ố ớ ỉ ệ ể ướ ­ Đ i v i t  l 9:3:4: Có th  quy c gen theo 2 cách sau:

Cách 1: Cách 2: (A­B­) (A­bb) (aaB­) = aabb. (A­B­) (A­bb) = aabb  (aaB­)

5

ố ớ ỉ ệ ể ướ ­ Đ i v i t  l 9:3:3:1: Có th  quy c gen theo 2 cách:

(A­B­) (A­bb) (aaB­)  aabb. (A­B­)  (aaB­)(A­bb aabb

ươ Cách 1: Cách 2: ế ng tác át ch : b. T

ủ ạ ầ ấ ậ  * Nh n d ng ạ : Trong phép lai 1 tính tr ng, P thu n ch ng, F ạ   ệ 2 xu t hi n các lo i

ỉ ệ ể ố ki u hình phân li theo 1 trong s  các t  l sau: 12:3:1, 13:3, 9:3:4.

ướ * Quy c gen:

ỉ ệ ể ướ ­ T  l 12:3:1: Có th  quy c gen theo 2 cách:

(A­B­)  (A­bb) (aaB­)  aabb. (A­B­) (A­bb) aabb

ỉ ệ ướ Cách 1: Cách 2:  13:3: Có 2 cách quy ­ T  l c gen:

Cách 1: Cách 2: (A­B­) (A­bb) (aaB­). (A­B­) (A­bb)

ỉ ệ ướ 9:3:4: c gen theo 2 cách: ­ T  l ể  Có th  quy

(A­B­) (A­bb) (aaB­) = aabb. (A­B­) (A­bb) = aabb  (aaB­)

ộ ươ Cách 1: Cách 2: ộ ng tác c ng g p c. T

ủ ầ ạ ấ ậ  * Nh n d ng ạ : Trong phép lai 1 tính tr ng, P thu n ch ng, F ạ   ệ 2 xu t hi n các lo i

ỉ ệ ể ố ki u hình phân li theo 1 trong s  các t  l sau: 15:1, 1:4:6:4:1

ướ * Quy c gen:

ỉ ệ ướ ­ T  l 15:1: Có 1 cách quy c gen: (A­B­) (A­bb) (aaB­)  aabb.

ỉ ệ ướ ­ T  l 1:4:6:4:1:  Có 1 cách quy c gen:

AABB AABb= AaBB AAbb= aaBB =AaBb Aabb =aaBb aabb

ề ươ ư ậ ộ ữ * M t vài l u ý khi làm bài t p di truy n t ng tác gi a các gen không alen:

ậ ươ ề ế ạ ậ ố ữ ­ Mu n k t lu n 1 tính tr ng nào đó di truy n theo quy lu t t ng tác gi a các

ướ ứ ề ế ả ạ gen không alen, tr ặ   c h t ta ph i ch ng minh tính tr ng đó do 2 hay nhi u c p

gen chi ph i.ố

ử ụ ỉ ệ ể ể ở ờ ­ Trong các phép lai, s  d ng các t  l phân li ki u gen, ki u hình đ i con làm

ứ ể ể ươ ị căn c  đ  xác đ nh ki u t ụ ể ng tác gen c  th .

6

2.1.4. Ví dụ

ắ ỏ ờ ớ ủ ủ ấ ầ ấ ầ ồ ồ ắ   Ví d  1ụ : Lai ru i gi m thu n ch ng m t đ  c  v i ru i gi m thu n ch ng m t

2 có t  l

ườ ượ ắ ỏ ể ạ ỉ ệ nâu, ng i ta thu đ c toàn b  ru i F phân li 9 ộ ồ 1 có m t đ  ki u d i, F

ắ ỏ ể ắ ỏ ờ ạ ậ ắ ắ ắ ị m t đ  ki u d i: 3 m t đ  c : 3 m t nâu: 1 m t tr ng. Xác đ nh quy lu t di

ắ ở ồ ề ấ ố truy n chi ph i màu m t ru i gi m trong phép lai trên.

ả ờ L i gi i

ế ệ ố ẹ ạ ­ Th  h  b  m  khác nhau 1 tính tr ng.

ư ệ ạ ấ ớ ở ố ẹ  b  m ­ F1 xu t hi n tính tr ng m i ch a có

ỉ ệ ệ ạ ấ 9:3:3:1 ể ­ F2 xu t hi n 4 lo i ki u hình phân li theo t  l

ậ ươ ề ắ ạ ữ => Tính tr ng màu m t di truy n theo quy lu t t ng tác gi a 2 gen không

ể ươ ổ ợ ắ ị alen theo ki u t ị ng tác b  tr , trong đó: A quy đ nh m t nâu, B quy đ nh m t đ ắ ỏ

ắ ỏ ể ắ ắ ạ ị ị ờ c , A­ B­ quy đ nh m t đ  ki u d i, aabb quy đ nh m t tr ng.

ơ ồ ­ S  đ  lai:

ắ ắ ỏ ờ P:  M t đ  c  (aaBB) x M t nâu (Aabb)

ắ 3 (A­bb): m t nâu

ắ ỏ ể ạ AaBb (m t đ  ki u d i) F1:

ắ ỏ ể ạ 9 (A­B­): M t đ  ki u d i F2:

ắ ỏ ờ 3(aaB­): m t đ  c

ắ ắ 1 aabb: m t tr ng.

ấ ừ ằ ắ ố ươ ị  2 đ a ph ng khác Ví d  2ụ :  Khi lai 2 gi ng t m cùng có kén màu tr ng l y t

1 t

2 có t  l

ườ ượ ằ ấ ả ề ỉ ệ nhau, ng i ta thu đ c t m F t c  đ u có kén màu vàng và F phân li

ằ ắ ả ậ ằ 9 t m có kén màu vàng: 7 t m có kén màu tr ng. Hãi gi ề   i thích quy lu t di truy n

ố ự ằ ắ chi ph i s  hình thành màu s c kén t m trong phép lai trên.

ả ờ L i gi i

ắ ạ ằ ­ Phép lai 1 tính tr ng (màu s c kén t m)

ố ẹ ệ ạ ấ ớ ­ F1 xu t hi n tính tr ng m i khác b  m  (kén vàng)

7

ệ ấ ổ ợ ỉ ệ ể ạ ớ h p v i 2 lo i ki u hình phân li theo t  l 9:7 ­ F2 xu t hi n 16 t

ộ ậ ắ ạ ằ ị => Tính tr ng màu s c kén t m do 2 gen phân li đ c l p quy đ nh theo quy

ậ ươ ể ổ ị lu t t ng tác b  sung, trong đó (A­B­) quy đ nh màu kén vàng, các ki u gen còn

ạ ắ ị l i quy đ nh kén màu tr ng.

ơ ồ ­ S  đ  lai:

P: AAbb (kén tr ngắ ) x aaBB (kén tr ngắ )

AaBb (kén vàng) F1

9 (A­B­):  Kén vàng F2:

3 (A­bb): kén tr ngắ

3(aaB­): kén tr ngắ

1 aabb: Kén tr ng.ắ

ủ ủ ầ ắ ầ ả ả ớ Ví d  3ụ : Lai bí ngô thu n ch ng qu  màu tr ng v i bí ngô thu n ch ng qu  màu

1 có qu  màu tr ng và F

2 phân li nh  sau: 12 qu  tr ng:

ườ ượ ắ ả ả ắ ư xanh, ng i ta thu đ c F

ề ả ả ậ ả ị 3 qu  vàng: 1 qu  xanh. Xác đ nh quy lu t di truy n màu qu  bí ngô trong thí

ậ ơ ồ ệ nghi m và l p s  đ  lai?

ả ờ L i gi i:

ắ ả ạ ­ Phép lai 1 tính tr ng (màu s c qu  bí)

ệ ấ ổ ợ ỉ ệ ể ạ ớ h p v i 3 lo i ki u hình phân li theo t  l 12:3:1 ­ F2 xu t hi n 16 t

ệ ượ ươ ế ả ị => Có hi n t ng t ng tác gen át ch , trong đó: A quy đ nh qu  vàng, a

ế ự ể ệ ủ ể ả ả ị quy đ nh qu  xanh, B át ch  s  bi u hi n c a gen A nên ki u gen có c  A và B

ả ắ ể ả ế thì ki u hình qu  tr ng, b không có kh  năng át ch .

ơ ồ ­ S  đ  lai:

ả ả ắ ) AABB (qu  tr ng x aabb (qu  xanh ) P:

ả ắ ) AaBb (qu  tr ng F1

ả ắ 9 (A­B­):  Qu  tr ng F2:

ả 3 (A­bb):  Qu  vàng

3(aaB­): ả ắ Qu  tr ng

8

ả 1 aabb: Qu  xanh.

ủ ầ ố ộ ố ố Ví d  4ụ : Lai hai gi ng gà thu n ch ng, m t gi ng có túm lông chân, gi ng kia

1 có túm lông chân và F2 phân li theo t  l

ườ ượ ỉ ệ không có, ng i ta thu đ c F : 15 gà có

ả ế ả ượ túm lông chân: 1 gà không có túm lông chân. Gi i thích k t qu  thu đ c.

ả ờ L i gi i:

ạ ­ Phép lai 1 tính tr ng (túm lông)

ệ ấ ổ ợ ỉ ệ ể ạ ớ h p v i 2 lo i ki u hình phân li theo t  l 15:1 ­ F2 xu t hi n 16 t

ạ ở ộ ậ ị => Tính tr ng túm lông ể    chân gà do 2 gen phân li đ c l p quy đ nh theo ki u

ươ ữ ể ộ ộ ộ ị t ạ   ng tác c ng g p, trong đó nh ng ki u gen có alen tr i thì quy đ nh tính tr ng

ở ể ặ ạ ị ở có túm lông chân, ki u gen l n quy đ nh tính tr ng không có túm lông chân.

ơ ồ ­ S  đ  lai:

ở chân P: AABB (có túm lông ) x aabb   (không   có   túm   lông   ở

chân)

ở chân AaBb (có túm lông ) F1

ở 9 (A­B­):  Có túm lông chân F2:

ở 3 (A­bb):  Có túm lông chân

ở 3(aaB­): Có túm lông chân

ở 1 aabb: Không có túm lông chân

1

ủ ầ ắ ườ ượ Ví d  5ụ . Lai hai cây hoa màu tr ng thu n ch ng, ng i ta thu đ ộ c toàn b  cây F

1  giao ph n v i hai cây khác cùng có hoa màu tr ng,

ắ ắ ấ ớ có hoa màu tr ng. Cho F

ượ ờ ư đ c đ i con phân li nh  sau:

ứ ấ ắ ớ Phép lai v i cây th  nh t: 701 cây hoa tr ng: 102 cây hoa vàng

ứ ắ ớ Phép lai v i cây th  hai: 262 cây hoa tr ng: 61 cây hoa vàng

ệ ậ ậ ơ ồ  Hãy bi n lu n và l p s  đ  lai cho các phép lai.

ả ờ L i gi i:

ớ * Xét phép lai v i cây th  2 ứ :     =

ạ ắ ươ ể => Tính tr ng màu s c hoa do 2 gen không alen t ng tác theo ki u át ch ế

ị ổ ợ ử ứ ề ắ ờ quy đ nh. Đ i con có 16 t h p giao t nên F ị ợ   1 và cây hoa tr ng th  2 đ u d  h p

ặ ề v  2 c p gen.

9

ướ + Quy c:

ế ắ ị ị B quy đ nh hoa vàng, b quy đ nh hoa tr ng, A át ch  B và b, a không át.

Ta có: A­ B­: hoa tr ngắ

A­ bb: hoa tr ngắ

aaB­: hoa vàng

aabb: hoa tr ngắ

ứ ể => Ki u gen c a F ắ ủ 1 và cây hoa tr ng th  2 là: AaBb

1 v i cây hoa tr ng th  2:

ơ ồ ủ ứ ắ ớ + S  đ  lai c a cây F

ứ ắ x Cây hoa tr ng th  2 (AaBb) ắ F1 hoa tr ng(AaBb)

AB, Ab, aB, ab G:

9 (A­B­):  Hoa tr ngắ F2­2:

3 (A­bb):  Hoa tr ngắ

3(aaB­): Hoa vàng

1 aabb: Hoa tr ngắ

ơ ồ ư ể ả * Xét P: Vì F1 có ki u gen AaBb nên P ph i có s  đ  lai nh  sau:

AABB(hoa tr ng)ắ x aabb(hoa tr ng)ắ P:

AaBb ( hoa tr ng)ắ F1:

1 v i cây hoa tr ng th  nh t:

ứ ấ ắ ớ * Xét phép lai gi a Fữ

ỉ ệ ể ấ ờ ổ ợ ử ạ Ta th y đ i con có các lo i ki u hình phân li theo t  l :   =  = 8 t h p giao t = 4

x 2

ứ ấ ể ắ ả => Cây hoa tr ng th  nh t ph i có ki u gen Aabb.

ơ ồ S  đ  lai:

ắ ứ ấ ắ AaBb x Cây hoa tr ng th  nh t (Aabb) F1 ( hoa tr ng )

G:  AB, Ab, aB, ab Ab, ab

2AaBb hoa tr ngắ F2­1:

2Aabb hoa tr ngắ

1AABb hoa tr ngắ

1AAbb hoa tr ngắ

1aabb hoa tr ngắ

10

1aaBb hoa vàng

ụ ậ 2.1.5. Bài t p áp d ng

ậ ự ậ a. Bài t p t lu n

Bài 1. Cho phép lai sau:

ả ắ ả P (tc): Bí ngô qu  tr ng x Bí ngô qu  xanh

ả ắ 100% bí ngô qu  tr ng F1:

ả ắ ả ả 602 bí qu  tr ng: 149 bí qu  vàng: 49 bí qu  xanh F1x F1 F2:

2

ệ ậ ế ơ ồ ừ 1). Bi n lu n và vi t s  đ  lai t ế  P đ n F

ả ắ ấ ả ớ ế 2). Cho cây qu  xanh giao ph n v i cây qu  tr ng F F ư ở 2 thì k t qu ả ở 3 s  nhẽ

G i ýợ :

ỉ ệ

ề

ạ

ắ

ả

1. F2 phân li theo t  l

12:3:1­> tính tr ng màu s c qu  bí di truy n theo quy lu t t

ậ ươ   ng

tác át ch .ế

ả ắ

ể

ả

ể

ể

2. Cây qu  xanh có ki u gen aabb, cây qu  tr ng

ở 2 có th  có các ki u gen sau đây:

F

ớ

ả

ế

ế

AABB, AaBb, AaBB, AABb, AAbb, Aabb ( v i gi

thi

t A át ch  B)

ề ể ể ế th  nào v  ki u gen và ki u hình?

ạ ố ớ ượ ỉ ệ c t  l : 1 gà mào Bài 2 .   Khi cho giao ph i gà mào h t đào v i gà mào hình lá đ

ạ ậ ồ ạ h t đào: 1 gà mào hình lá: 1 gà mào hoa h ng: 1 gà mào h t đ u.

ề ủ ủ ể ấ ạ ộ ị 1). Xác đ nh tính ch t di truy n c a hình d ng mào gà và ki u tác đ ng c a gen

ạ ố ớ ự đ i v i s  hình thành tính tr ng mào gà?

ạ ậ ủ ủ ầ ầ ồ ố   2). Cho gà mào hoa h ng thu n ch ng và gà mào h t đ u thu n ch ng giao ph i

2 có s  phân li v  ki u hình nh  th  nào?

ư ế ề ể ự ớ v i nhau thì F

G i ý:ợ

ạ

ạ

ươ

ớ

ị

Tính tr ng hình d ng mào gà do 2 gen không alen t

ng tác v i nhau quy đ nh, trong đó:

ế

ể

ụ

ạ

ộ

­ N u trong ki u gen có 2 gen tr i không alen (ví d : A và B) thì mào h t đào.

ế

ể

ồ

ỉ

­ N u trong ki u gen ch  có A mà không có B: mào hoa h ng.

ạ ậ

ế

ể

ỉ

­ N u trong ki u gen ch  có B mà không có A: mào h t đ u

ể

ộ

­ Nêu trong ki u gen không có alen tr i: mào hình lá.

11

ế ằ ặ ị Bi t r ng mào hình lá do gen l n quy đ nh.

ủ ứ ề ả ả ầ ọ ượ   c Bài 3. Khi lai hai th  cây đ u thu n ch ng qu  nh n và qu  hình tam giác đ

1 ti p t c giao ph n v i nhau đ

2 có 751

ề ả ế ụ ấ ớ ượ c F F1 đ u có qu  hình tam giác. Cho F

ả ả ọ qu  tam giác và 49 qu  nh n.

2.

ệ ậ ế ơ ồ ừ 1. Bi n lu n và vi t s  đ  lai t ế  P đ n F

ấ ả ọ ớ ư ế ả ẽ ế 2. Cho cây qu  nh n giao ph n v i cây F ề ể   1 thì k t qu  s  nh  th  nào v  ki u

G i ý:ợ

1. P: AABB x  aabb

ỉ ệ ể

2. T  l

ki u gen: 1AaBb: 1Aabb:1aaBb:1aabb

ỉ ệ ể

ả

ả

ọ

T  l

ki u hình: 3 cây có qu  hình tam giác: 1 cây qu  nh n

ể gen và ki u hình?

ố ớ ể ắ ộ ộ ồ   Bài 4. Khi cho chu t lông xám nâu giao ph i v i chu t lông tr ng (ki u gen đ ng

ượ ắ ộ ộ ợ ặ h p l n) đ ộ   c 48 chu t con lông xám nâu, 99 chu t con lông tr ng và 51 chu t

con lông đen.

ố ự ủ ậ ộ ộ 1. Quy lu t tác đ ng nào c a gen đã chi ph i s  hình thành màu lông chu t?

ố ớ ủ ề ầ ộ ộ ắ 2. Cho chu t lông đen và chu t lông tr ng đ u thu n ch ng giao ph i v i nhau

1 toàn chu t lông xám nâu. Cho chu t F

ượ ế ụ ố ớ ộ đ c F ự ộ 1 ti p t c giao ph i v i nhau thì s

G i ýợ :

ậ ươ

ữ

1. Quy lu t t

ng tác gi a 2 gen không alen.

ắ

ộ

ộ

ộ

2. F2: 9 chu t lông xám nâu: 3 chu t lông đen: 4 chu t lông tr ng.

ể phân li ki u hình F ẽ ư ế ở 2 s  nh  th  nào?

ự ề ở ườ ượ ữ gà ng i ta thu đ ế c nh ng k t qu  nh ả ư Bài 5. Theo dõi s  di truy n màu lông

sau:

­ P1: Gà lông đen    x    gà lông tr ngắ

F1­1: 49 gà lông đen, 52 gà lông tr ngắ

­ P2: Gà lông đen   x  gà lông đen

F1­2: 101 gà lông đen: 29 gà lông tr ngắ

ắ ắ ặ ­ P3: Gà lông tr ng   x   gà lông tr ng (toàn mang gen l n)

ắ   F1­3: 98 gà lông tr ng: 28 gà lông đen

12

ủ ủ ể ộ ị ố ở 1. Màu lông c a gà b  chi ph i b i ki u tác đ ng nào c a gen?

1 c a 3 phép lai trên.

G i ý:ợ

ế ủ

ụ

ạ

ộ

ộ

ộ

ố ớ 1. Tác đ ng ch  c a gen tr i này đ i v i lo i gen tr i khác ( ví d : A át B)

2. P1: aaBb  x  aabb, P2: aaBb  x   aaBb,  P3: AaBb   x  aabb

ế ơ ồ ừ ủ 2. Vi t s  đ  lai t ế  P đ n F

ặ ủ ự ề ể ộ ỏ ỏ Bài 6. S  có m t c a 1 gen tr i làm tăng chi u dài tai th  5 cm. Th  có ki u gen

ố ở ề ặ ỏ ị aabb thì tai dài 10 cm. Chi u dài tai th  b  chi ph i b i 2 c p gen không alen phân

ộ ậ li đ c l p.

ề ể ề ằ 1. P có ki u gen và chi u dài tai b ng bao nhiêu đ  F ể 1 có chi u dài tai là 20 cm?

G i ý:ợ

1.  P: AABB (30 cm)  x  aabb (10 cm)

P: AAbb (20 cm)  x  aaBB (20 cm)

P: AAbb (20 cm)  x  AAbb (20 cm)

P: aaBB (20 cm)  x  aaBB (20 cm)

2.  ­ F1­1:

AaBb  x   AaBb

F2­1:

(30 cm) ,  (25 cm),  (20 cm),  (15 cm),  (10 cm)

ặ

­ F1­2:

AaBb  x  AAbb (ho c aaBB)

F2­2:

(25 cm),  (20 cm),  (15 cm)

ặ

­ F1­3:

AAbb   x   AAbb (ho c aaBB  x   aaBB)

F2­3:

100% (20 cm)

­ F1­4:

AAbb  x  aaBB

F2­4:

100% (20 cm)

ả ề ể ế ớ F 2. Cho F1 nói trên lai v i nhau thì k t qu  v  ki u hình ẽ ư ế ở 2 s  nh  th  nào?

ườ i ta thu đ ượ ỉ ệ c t  l 3 con lông đen: 4 con lông xám: 1 Bài 7. Trong 1 phép lai ng

2

ế ụ ố ớ con lông nâu. Cho 2 con  lông xám Fở 1 nói trên ti p t c giao ph i v i  nhau thì F

ỉ ệ có t  l 1 con lông đen: 2 con lông xám: 1 con lông nâu.

2.

ệ ậ ế ơ ồ ừ 1. Bi n lu n và vi t s  đ  lai t ế  P đ n F

ố ớ ả ủ ế 2. Cho các con lông đen và lông nâu Fở 1 giao ph i v i nhau thì k t qu  c a phép

G i ý:ợ

ặ

1. P: AaBb x  Aabb ( ho c aaBb)

ỉ ệ ể

2. F2: T  l

ki u gen: 1AaBb: 1Aabb: 1aaBb: 1aabb

13

ẽ ư ế lai s  nh  th  nào ở 2?  F

ỉ ệ ể

T  l

ki u hình: 1 con lông đen: 2 con lông xám: 1 con lông nâu

ỉ ệ ể

F2: T  l

ki u gen: 1AaBb: 1 Aabb

ỉ ệ ể

T  l

ki u hình: 1 con lông xám: 1 con lông đen

1 g mồ

ỏ ự ắ ỏ ớ ườ ượ i ta thu đ c F Bài 8. Lai các th  đ c lông đen v i th  cái lông tr ng ng

1 v i nhau ng

ỏ ỏ ỏ ớ ườ 15 th  lông đen và 14 th  lông xám. Lai các th  lông xám F i ta thu

2 g m 26 th  lông xám, 9 th  lông đen và 12 th  lông tr ng. Hãy xác đ nh

ượ ắ ỏ ồ ỏ ỏ ị đ c F

2.

G i ý:ợ

ỏ ạ ­ Phép lai 1 tính tr ng (màu lông th )

ỉ ệ

ể

­ T  l

phân li ki u hình

ở 2  9: 3:4

F

ể ươ

ề

ạ

ế

ế

=> Tính tr ng màu lông di truy n theo ki u t

ng tác át ch , trong đó aa át ch  cho

ể

ắ

ị ki u gen quy đ nh màu tr ng:

A­B­: lông xám

A­bb: Lông đen

aaB­

aabb

♂

♀

=> P:

lông đen AAbb

x

ắ lông tr ng aaBb

F1 x  F1: AaBb

(lông xám)

x

AaBb (lông xám)

ậ ơ ồ ề ậ ỏ ừ quy lu t di truy n màu lông th  và l p s  đ  lai t ế  P đ n F

1. Cho F1 l n l

ơ ể ủ ầ ớ ượ ầ ượ c F t giao Bài 9. Cho 2 c  th  P thu n ch ng lai v i nhau đ

ố ớ ể ượ ế ả ư ph i v i các cá th  khác thu đ c k t qu  nh  sau:

2 có 75% s  cá th  lông tr ng: 12,5% s  cá th

ể ứ ấ ượ ớ ể ắ ố ố c F ể ­ F1 lai v i cá th  th  nh t đ

ể ố lông hung: 12,5% s  cá th  lông xám.

2 có 50% s  cá th  lông tr ng: 37,5% s  cá th

ể ứ ớ ượ ể ắ ố ố c F ể ­ F1 lai v i cá th  th  2 đ

ể ố lông hung: 12,5% s  cá th  lông xám.

2 có 75% s  cá th  lông tr ng: 18,5% s  cá th

ể ứ ớ ượ ể ắ ố ố c F ể ­ F1 lai v i cá th  th  3 đ

ể ố lông hung: 6,25% s  cá th  lông xám.

ế ể ườ ễ ạ ắ ị ị Bi ằ t gen quy đ nh tính tr ng n m trên nhi m s c th  th ng. Xác đ nh quy

G i ý:ợ

ự

ớ

ờ

ượ ỉ ệ ể

­ D a vào phép lai gi a F

ứ ữ 1 v i cây th  3, đ i sau thu đ

c t  l

ki u hình 12:3:1 suy ra:

ơ ể

ặ

ả ị ợ + Hai c  th  đem lai ph i d  h p 2 c p gen không alen.

14

ậ ơ ồ ề ạ ậ ố ỗ lu t di truy n chi ph i tính tr ng và l p s  đ  lai cho m i phép lai trên.

ả ủ ự ươ

ữ

ể

ế + Màu lông là k t qu  c a s  t

ng tác gi a 2 gen không alen theo ki u át ch

ế

ắ

ộ

ị

ị

tr i. Trong đó A­B­ và A­bb quy đ nh lông tr ng, aaB­ quy đ nh lông hung, aabb quy

ị đ nh lông xám.

ủ

ể

­ Ki u gen c a các cây đem lai v i F

ớ 1:

ứ ấ + Cây th  nh t: Aabb

ứ + Cây th  hai: aaBb

ứ + Cây th  ba: AaBb

Ở ộ ủ ự ề ậ ượ ặ ị m t loài th c v t, chi u cao c a cây đ ở c quy đ nh b i 2 c p gen Bài 10.

ộ ậ ả ỗ ộ không alen phân li đ c l p và t ổ ợ ự  h p t ớ    do. M i gen tr i làm cho cây gi m b t 5

ề ấ cm chi u cao. Cây cao nh t là 120 cm.

ề ậ ố ị ả ự ạ ỗ 1. Xác đ nh quy lu t di truy n chi ph i và gi ể   i thích s  hình thành m i lo i ki u

ề ể ở ỗ hình có th  có và chi u cao ự ậ  m i loài th c v t nói trên.

ề ề ể ả ọ ể   2. Đ  Fể 1 đ u có chi u cao là 110 cm thì ph i ch n các cây P có ki u gen và ki u

ư ế hình nh  th  nào?

ượ ạ ừ ấ ớ c t o ra t 1 trong các phép lai nói trên giao ph n v i nhau thu 3. Cho 2 cây F1 đ

2, trong đó có 1 lo i ki u hình chi m t  l

G i ý:ợ

ể ươ

ề

ề

ạ

ữ

ộ

ộ

1. Tính tr ng chi u cao cây di truy n theo ki u t

ng tác c ng g p gi a 2 gen không

ề

ể

ấ

ặ

ỗ

ộ

ớ

alen, m i gen tr i làm chi u cao cây b t đi 5 cm. Cây cao nh t có ki u gen l n v  t

ề ấ   t

ấ ồ

ề

ề

ợ

ộ

ấ ả c  các alen: aabb, chi u cao 120 cm; cây th p nh t đ ng h p tr i: AABB, chi u cao 100

cm.

ể

ộ

2. F1 cao 110 cm=> F1 mang 2 gen tr i (AAbb, aaBB, AaBb) nên P có th  có 4 phép lai

ứ

ể

ế

ạ

ổ ợ

ể

2

3. F2 có 1 lo i ki u hình chi m 6,15%=  ch ng t

ỏ 2 có 16 t

F

h p ki u gen=> các cây F

ị ợ

ề

ặ

đem lai đ u d  h p 2 c p gen: AaBb, cao 110 cm.

ượ ỉ ệ ể ế ạ ế ơ ồ đ c F 6,25%. Vi t s  đ  lai.

ệ ậ ắ b. Bài t p tr c nghi m:

ỏ ẫ ứ ậ ủ ấ ầ ơ ắ   Câu 1. Khi cho giao ph n 2 th  đ u th m thu n ch ng hoa đ  th m và hoa tr ng

1 đ

2 thu đ

ượ ỏ ẫ ậ ượ ỏ ẫ ắ ớ v i nhau, F c toàn đ u đ  th m, F c 9/16 đ  th m: 7/16 tr ng. Bi ế   t

ạ ằ ị ườ ạ ằ r ng các gen quy đ nh các tính tr ng trên n m trên NST th ng. Tính tr ng trên

ố ủ ị ự ậ ươ ể ch u s  chi ph i c a quy lu t t ng tác gen ki u:

15

ặ ộ ế ộ ộ A. Át ch  ho c c ng g p ế   B. Át ch  ho c b  tr ộ ặ ổ ợ C. B  trổ ợ D. C ng g p

ủ ữ ấ ắ ỏ ầ Câu 2. Cho giao ph n gi a 2 cây (P) thu n ch ng có màu hoa tr ng và hoa đ  thu

1 t

ượ ỏ ồ ự ụ ượ ạ đ c F1 g m 100% cây hoa đ . Cho F ấ  th  ph n thu đ c F ể   2 có các lo i ki u

ỉ ệ ỏ hình   phân li theo t  l 9 cây hoa màu đ : 6 cây hoa màu vàng: 1 cây hoa màu

ỏ ở ẫ ắ ọ ấ tr ng. Ch n ng u nhiên 2 cây có hoa màu đ ớ  F2 giao ph n v i nhau. Cho bi ế   t

ấ ể ế ế ệ ả ấ ộ không có đ t bi n x y ra, tính theo lí thuy t, xác su t đ  xu t hi n cây hoa màu

ắ tr ng ở 3 là:  F

A. B. C. D.

ể ự ậ ầ ộ ể ượ ỉ ệ c t  l phân li ki u hình là 9/16 ế ệ 2 thu đ Câu 3. M t qu n th  th c v t th  h  F

ế ấ ắ ẫ ỏ hoa có màu đ : 7/16 hoa có màu tr ng. N u l y ng u nhiên 1 cây hoa có màu đ ỏ

ự ụ ấ ấ ượ ế ệ ự đem t th  ph n thì xác su t thu đ ề ể   c th  h  con lai không có s  phân li v  ki u

hình là bao nhiêu?

A. B. C. D.

Ở ặ ằ ặ ị ề    ngô có 3 c p gen n m trên 3 c p NST khác nhau cùng quy đ nh chi u Câu 4.

ủ ặ ỗ ứ ỗ c p gen cao c a cây, m i gen có 2 alen (A, a; B, b; D, d). C  m i có alen tr i sộ ẽ

ủ ủ ể ề ả ấ ấ làm cho chi u cao c a cây gi m đi 5 cm. Ki u gen c a cây th p nh t là:

A. AaBbDd B. Aabbcc C. aabbdd D. aaBBDD

Ở ủ ự ề ậ ặ ộ    1 loài th c v t, chi u cao c a cây do 5 c p gen không alen tác đ ng Câu 5.

ặ ủ ủ ự ề ộ ỗ ộ ộ c p g p. S  có m t c a m i alen tr i làm chi u cao c a cây tăng lên thêm 5 cm.

ấ ượ ề ấ ấ ớ Lai cây cao nh t có chi u cao 210 cm v i cây th p nh t đ c F ề 1  có chi u cao

ỉ ệ ề ấ nhóm cây có trung bình, sau đó cho F1  giao ph n. Chi u cao trung bình và t  l

ề chi u cao trung bình ở 2 là:  F

A. 180 cm và      B. 185 cm và        C. 185 cm và  D.185 cm và

1 đ u là cây

ữ ầ ấ ớ ượ ề c F ủ Câu 6. Lai gi a 2 cây thu n ch ng thân cao v i thân th p thu đ

2 thu đ

ớ ượ c 62,5% cây thân cao: 37,5% cây thân cao. Cho F1 lai v i 1 cây khác, F

ề ề ạ ấ ậ ủ thân th p. Tính tr ng chi u cao c a cây di truy n theo quy lu t nào?

ươ ươ ế ể ổ ợ ể ng tác b  tr  ki u 9:6:1 ng tác át ch  ki u 12:3:1 A. T B. T

16

ươ ổ ợ ể ươ ế ể ng tác b  tr  ki u 9:7 ng tác át ch  ki u 13:3 C. T D. T

Ở ế ự ể ậ ỏ ị ệ ủ    1 loài đ u, màu hoa đ  do gen B quy đ nh, A át ch  s  bi u hi n c a Câu 7.

ể ắ ả ị ể gen B và cho ki u hình hoa tr ng, a không có kh  năng át, b quy đ nh ki u hình

1

ủ ậ ầ ắ ỏ ớ ượ ữ hoa vàng. Lai gi a 2 cây đ u thu n ch ng hoa đ  và hoa tr ng v i nhau đ c F

1 lai v i 1 th  đ u khác, F

2 thu đ

ị ợ ử ậ ứ ậ ớ ượ ế ả ắ toàn đ u tr ng d  h p t . Cho F c k t qu  80

1 giao

ế ắ ậ ậ ậ ỏ cây đ u hoa tr ng, 60 cây đ u hoa đ  và 20 cây đ u hoa vàng. N u cho F

ệ ỉ ệ ế ẽ ả ấ ấ ư ế ph n thì  k t qu  lai s  xu t hi n t  l phân tính nh  th  nào?

ặ ắ ỏ A. Aabb  x  aaBB. Aabb ho c aaBb; 12 tr ng: 3 đ : 1 vàng

ắ ỏ B. AABB x Aabb. Aabb; 9 tr ng: 6 đ : 1 vàng

ắ ỏ ặ C. AABB  x  aabb. Aabb ho c aaBb; 9 tr ng: 6 đ : 1 vàng

ắ ỏ D. Aabb  x  aaBB. aaBb; 12 tr ng: 3 đ : 1 vàng

Ở ủ ề ạ ặ ộ    ngô, tính tr ng chi u cao c a cây do 3 c p gen không alen phân li đ c Câu 8.

ứ ỗ ể ẽ ặ ộ ị ậ l p (A,a; B,b; D,d) quy đ nh. C  m i alen tr i có m t trong ki u gen s  làm cho

ữ ề ấ ấ ấ cây th p đi 15 cm. Cây cao nh t có chi u cao 180 cm. Khi giao ph n gi a cây cao

ấ ấ ấ ượ ẽ ề nh t và cây th p nh t thì cây lai thu đ c s  có chi u cao:

A. 135 cm B. 165 cm C. 150 cm D. 90 cm

Ở ộ ủ ự ề ậ ượ ặ ị m t loài th c v t, chi u cao c a cây đ ở c quy đ nh b i 2 c p gen Câu 9.

2

ấ ớ ượ c F không alen (A, a) và (B, b). Cho cây F1 thân cao lai v i 1 cây thân th p đ

ỉ ệ ơ ồ ấ phân li theo t  l 5 cây thân th p: 3 cây thân cao. S  đ  lai c a F ủ 1 là:

A. AaBb x  Aabb B. AaBb x  aabb C. AaBb x AaBB D. AaBb x AABb

Ở ề ạ ặ ộ ậ    ngô tính tr ng chi u cao cây do 3 c p gen không alen phân li đ c l p Câu 10.

ứ ỗ ặ ộ ị ổ ợ ủ ẽ ề quy đ nh. C  m i alen tr i có m t trong t h p gen s  làm cho chi u cao c a cây

ữ ề ấ ả ấ gi m đi 20 cm. Cây cao nh t có chi u cao 210 cm. Khi giao ph n gi a cây cao

ấ ấ ượ ề ấ nh t và cây th p nh t thu đ c cây lai có chi u cao là:

A. 120 cm B. 140 cm C. 160 cm D. 150 cm

Ở ạ ắ ạ ặ ị ngô, tính tr ng màu s c h t do 2 c p gen không alen quy đ nh. Cho Câu 11.

ạ ắ ạ ắ ấ ớ ượ ngô h t tr ng giao ph n v i ngô h t tr ng thu đ c F ạ   ạ ắ 1 có 721 h t tr ng, 483 h t

ế ỉ ệ ạ ạ ỏ ề ả ắ ặ ồ vàng, 80 h t đ . Tính theo lí thuy t, t  l ợ  h t tr ng đ ng h p v  c  2 c p gen

17

ố ạ ắ ổ trong t ng s  h t tr ng ở 1 là:  F

D. A. B. C.

Ở ự ậ ạ ặ ươ 1 loài th c v t, tính tr ng màu hoa do 2 c p gen không alen t ng tác Câu 12.

ế ể ả ạ ộ ị ể   ớ v i nhau quy đ nh. N u trong ki u gen có c  2 lo i gen tr i A và B thì cho ki u

ỏ ế ạ ặ ặ ộ ộ ỉ hình hoa đ , n u ch  có 1 lo i alen tr i A ho c B ho c không có alen tr i thì cho

ủ ể ắ ắ ầ ớ ể ki u hình hoa tr ng. Lai hai cây (P) có ki u hình hoa tr ng thu n ch ng v i nhau

1 toàn cây hoa đ . Cho cây F

ượ ỏ ể ắ ớ ồ đ c F ợ   1 lai v i cây hoa tr ng có ki u gen đ ng h p

a. Bi

ề ặ ượ ế ằ ế ả ộ ặ l n v  2 c p gen nói trên thu đ c F t r ng không có đ t bi n x y ra, theo lí

ế ỉ ệ ể thuy t, t  l phân li ki u hình ở a là:  F

ỏ ắ ỏ ắ A. 9 cây hoa tr ng: 7 cây hoa đ B. 3 cây hoa đ : 1 cây hoa tr ng

ỏ ắ C. 1 cây hoa tr ng: 1 cây hoa đ ỏ ắ D. 3 cây hoa tr ng: 1 cây hoa đ .

ở ỏ ặ ặ ườ ằ  th  do 2 c p gen n m trên 2 c p NST th ị ng quy đ nh, trong Câu 13. Màu lông

ế ắ ị ị đó B quy đ nh lông xám, b quy đ nh lông nâu, A át ch  B cho màu lông tr ng, a

1  toàn th  lông tr ng.

ỏ ớ ỏ ượ ắ ỏ ắ không át. Cho th  lông tr ng lai v i th  lông nâu đ c F

ớ ượ ắ c F F Cho th  Fỏ 1 lai v i nhau đ ố ỏ 2. Trong s  th  lông tr ng ở 2, tính theo lí thuy tế

ỉ ệ ỏ ồ ợ thì t  l ắ  th  lông tr ng đ ng h p:

A. B. C. D.

ở ỏ ặ ặ ườ ằ  th  do 2 c p gen n m trên 2 c p NST th ị ng quy đ nh, trong Câu 14. Màu lông

ế ắ ị ị đó B quy đ nh lông xám, b quy đ nh lông nâu, A át ch  B cho màu lông tr ng, a

1  toàn th  lông tr ng.

ỏ ớ ỏ ượ ắ ỏ ắ không át. Cho th  lông tr ng lai v i th  lông nâu đ c F

ỉ ệ ể ế ắ ỏ ấ    ki u hình th  lông tr ng xu t Cho th  Fỏ 1 lai phân tích. Tính theo lí thuy t thì t  l

hi n ệ ở a là:  F

A. B. C. D.

ở ỏ ặ ặ ườ ằ  th  do 2 c p gen n m trên 2 c p NST th ị ng quy đ nh, trong Câu 15. Màu lông

ế ắ ị ị đó B quy đ nh lông xám, b quy đ nh lông nâu, A át ch  B cho màu lông tr ng, a

1  toàn th  lông tr ng.

ỏ ớ ỏ ượ ắ ỏ ắ không át. Cho th  lông tr ng lai v i th  lông nâu đ c F

2. Tính theo lí thuy t thì t  l

ớ ượ ỉ ệ ỏ ế c F ồ    th  lông xám đ ng Cho th  Fỏ 1 lai v i nhau đ

ợ h p thu đ c ượ ở 2 là:  F

18

B. C. D. A.

ở ỏ ặ ặ ườ ằ  th  do 2 c p gen n m trên 2 c p NST th ị ng quy đ nh, trong Câu 16. Màu lông

ế ắ ị ị đó B quy đ nh lông xám, b quy đ nh lông nâu, A át ch  B cho màu lông tr ng, a

1  toàn th  lông tr ng.

ỏ ớ ỏ ượ ắ ỏ ắ không át. Cho th  lông tr ng lai v i th  lông nâu đ c F

2. Tính theo lí thuy t thì t  l

ớ ượ ỉ ệ ỏ ế c F ầ   ắ  th  lông tr ng thu n Cho th  Fỏ 1 lai v i nhau đ

ủ ch ng thu đ c ượ ở 2 chi m:ế  F

A. B. C. D.

Ở ộ ự ậ ằ ặ ươ ồ ặ  m t loài th c v t, xét 2 c p gen n m trên 2 c p NST t ng đ ng khác Câu 17.

ờ ủ ự ạ ộ ồ ị ộ   nhau cùng quy đ nh tính tr ng màu hoa. S  tác đ ng đ ng th i c a 2 gen tr i

ế ự ắ ỏ ộ ị không alen quy đ nh màu hoa đ , thi u s  tác đ ng này thì hoa có màu tr ng. Xác

ỉ ệ ở ị đ nh t  l ề ể  phân li v  ki u hình F1 trong phép lai P: AaBb  x  aaBb.

ắ ắ ỏ ắ ắ ỏ A. 3 đ : 5 tr ng B. 1 đ : 3 tr ng ỏ C. 5 đ : 3 tr ng ỏ D. 3 đ : 1 tr ng

Ở ặ ủ ự ậ ơ ộ ể    1 loài đ u th m, s  có m t c a 2 gen tr i A và B trong cùng 1 ki u Câu 18.

ỏ ị ổ ợ ể ắ gen quy đ nh hoa màu đ , các t h p gen khác cho ki u hình hoa tr ng. Cho bi ế   t

ộ ậ ề ế ạ các gen phân li đ c l p trong quá trình di truy n. Tính tr ng màu hoa là k t qu ả

ệ ượ ề ủ c a hi n t ng di truy n:

ộ ộ ộ ộ A. Tác đ ng c ng g p B. Tr i không hoàn toàn

ế ổ ợ ộ C. Tác đ ng át ch ộ D. Tác đ ng b  tr

Ở ặ ủ ự ậ ơ ộ ể    1 loài đ u th m, s  có m t c a 2 gen tr i A và B trong cùng 1 ki u Câu 19.

ỏ ị ổ ợ ể ắ gen quy đ nh hoa màu đ , các t h p gen khác cho ki u hình hoa tr ng. Cho bi ế   t

1  giao ph n v i cây hoa

ộ ậ ề ấ ớ các gen phân li đ c l p trong quá trình di truy n.Cho F

ắ ượ ế ệ ỉ ệ tr ng đ c th  h  sau phân tính theo t  l ỏ  37,5% cây hoa đ : 62,5% cây hoa

ủ ể ắ ắ tr ng. Ki u gen c a cây hoa tr ng đem lai v i F ớ 1 là:

ặ ặ A. Aabb ho c aaBb B. Aabb ho c AaBB

ặ ặ C. aaBb ho c AABb D. AaBB ho c AABb

Ở ặ ủ ự ậ ơ ộ ể    1 loài đ u th m, s  có m t c a 2 gen tr i A và B trong cùng 1 ki u Câu 20.

ỏ ị ổ ợ ể ắ gen quy đ nh hoa màu đ , các t h p gen khác cho ki u hình hoa tr ng. Cho bi ế   t

ộ ậ ữ ề ộ các gen phân li đ c l p trong quá trình di truy n. Cho lai gi a 2 cây hoa thu c th ế

19

ỉ ệ ắ ỏ  phân tính 3 cây hoa màu tr ng: 1 cây hoa màu đ ? h  Fệ 2, phép lai nào cho t  l

A. Aabb x aaBb B. Aabb x Aabb C. AaBB x AaBB      D. aaBb x aaBb

Ở ự ặ ủ ự ể ộ ng a, s  có m t c a 2 gen tr i không alen A và B  trong cùng ki u gen Câu 21.

ạ ộ ủ ẽ ả ị ỉ quy đ nh lông xám, A có kh  năng đình ch  ho t đ ng c a B, B s  cho màu lông

ự ứ ể ạ ặ ồ ợ   đen khi không đ ng c nh A trong cùng ki u gen. Ng a mang 2 c p gen đ ng h p

ộ ậ ể ề   ặ ẽ l n s  cho ki u hình lông hung. Các gen phân li đ c l p trong quá trình di truy n.

ả ủ ệ ượ ế ạ ề ự Tính tr ng màu lông ng a là k t qu  c a hi n t ng di truy n:

ộ ộ ộ ộ A. Tác đ ng c ng g p B. Tr i không hoàn toàn

ế ổ ợ ộ C. Tác đ ng át ch ộ D. Tác đ ng b  tr

Ở ự ặ ủ ự ộ ể    ng a, s  có m t c a 2 gen tr i không alen A và B  trong cùng ki u Câu 22.

ạ ộ ủ ẽ ả ị ỉ gen quy đ nh lông xám, A có kh  năng đình ch  ho t đ ng c a B, B s  cho màu

ự ứ ể ạ ặ ồ   lông đen khi không đ ng c nh A trong cùng ki u gen. Ng a mang 2 c p gen đ ng

ộ ậ ể ợ ặ ẽ h p l n s  cho ki u hình lông hung. Các gen phân li đ c l p trong quá trình di

ự ữ ự ề ộ truy n. Cho lai gi a ng a lông xám và ng a lông đen thu c th  h  F ế ệ 2, phép lai

ỉ ệ ự ự ự ẽ nào s  cho t  l phân tính 2 ng a lông xám: 1 ng a lông đen: 1 ng a lông hung?

A. AaBb x Aabb B. Aabb x aaBb C. AaBB x AaBB      D. aaBb x aaBb

Ở ự ặ ủ ự ộ ể    ng a, s  có m t c a 2 gen tr i không alen A và B  trong cùng ki u Câu 23.

ạ ộ ủ ẽ ả ị ỉ gen quy đ nh lông xám, A có kh  năng đình ch  ho t đ ng c a B, B s  cho màu

ự ứ ể ạ ặ ồ   lông đen khi không đ ng c nh A trong cùng ki u gen. Ng a mang 2 c p gen đ ng

ộ ậ ể ợ ặ ẽ h p l n s  cho ki u hình lông hung. Các gen phân li đ c l p trong quá trình di

1 có ki u gen AaBb lai v i ng a lông đen đ

ề ự ể ớ ượ ế ệ ồ truy n. Cho F c th  h  sau g m 24

ủ ự ự ự ể ự ng a lông xám: 18 ng a lông đen: 6 ng a lông hung. Ki u gen c a ng a đen đem

ớ lai v i ng a F ự 1 là:

A. Aabb B. AaBb C. aaBB D. aaBb

Ở ủ ự ậ ấ ầ ớ ỏ ữ  1 loài th c v t. cho giao ph n gi a cây hoa đ  thu n ch ng v i cây Câu 24.

ợ ặ ể ắ ồ ượ ồ ỏ hoa tr ng có ki u gen đ ng h p l n (P), thu đ c F ế   1 g m toàn cây hoa đ . Ti p

ở ạ ớ ấ ắ ượ ờ ụ t c cho cây hoa đ  F i v i cây  hoa tr ng (P) thu đ c đ i con có ỏ 1 giao ph n tr  l

20

ỉ ệ ể ắ ỏ ế ki u hình phân li theo t  l 3 cây hoa tr ng: 1 cây hoa đ . Cho bi ộ   t không có đ t

ụ ự ề ệ ế ả ắ ộ bi n x y ra, s  hình thành màu s c hoa không ph  thu c vào đi u ki n môi

ườ ể ế ủ ậ ắ tr ng. Có th  k t lu n màu s c hoa c a loài trên do:

ươ ể ộ ộ ớ ị ng tác v i nhau theo ki u c ng g p quy đ nh. A. Hai gen không alen t

ộ ộ ộ ị B. M t gen có 2 alen quy đ nh, alen tr i là tr i không hoàn toàn

ươ ể ươ ớ ổ ị ng tác v i nhau theo ki u t ng tác b  sung quy đ nh. C. Hai gen không alen t

ộ ộ ộ ị D. M t gen có 2 alen quy đ nh, alen tr i là tr i hoàn toàn.

ề ế ặ ả ạ ượ ỉ ệ c  t  l phân tính v ề Câu 25. Khi lai phân tích v  1 c p tính tr ng, k t qu  thu đ

ứ ể ỏ ố ủ ự ạ ậ ị ki u hình là 1:1:1:1 ch ng t tính tr ng đó ch u s  chi ph i c a quy lu t di

truy n:ề

ươ ế ng tác át ch A. Phân tính B. T

ươ ộ ươ ổ ợ ộ ng tác c ng g p ng tác b  tr C. T D. T

1

ả ẹ ủ ầ ả ố ớ ượ c F Câu 26. Khi lai 2 gi ng bí ngô thu n ch ng qu  d t và qu  dài v i nhau đ

1 lai v i bí qu  tròn đ

2: 152 bí qu  tròn: 114 bí qu

ả ớ ượ ả ả ẹ ề đ u có qu  d t. Cho bí F c F ả

ố ủ ị ự ệ ượ ả ạ ả ề ẹ d t: 38 bí qu  dài. Hình d ng qu  bí ch u s  chi ph i c a hi n t ng di truy n:

ế ộ ậ A. Phân li đ c l p B. Liên k t gen

ươ ổ ộ ng tác b  sung C. T D. Tr i không hoàn toàn.

ố ừ ả ố ồ ươ ị  2 đ a ph ng khác nhau, Câu 27. Lai hai gi ng bí ngô qu  tròn có ngu n g c t

2 phân li theo t  l

ườ ượ ỉ ệ ẹ ng i ta thu đ c F 136 d t: 91 tròn: 15 dài. ả ẹ 1 có qu  d t và F

ẽ ỉ ượ ỉ ệ c t  l ấ  phân li x p x  là: Phép lai phân tích F1 s  thu đ

ẹ A. 1 tròn: 2 d t: 1 dài ẹ B. 3 d t: 1 dài

ẹ C. 1 d t: 2 tròn: 1 dài ầ ẹ D. 3 tròn: 3 d t: 1 dài: 1 b u

Ở ắ ố ủ ự ặ ộ ị  gà, gen tr i (B) quy đ nh s  hình thành s c t c a lông, gen l n (b) Câu 28.

ự ả ộ ị không có kh  năng này. Gen tr i (A) không quy đ nh s  hình thành s c t ắ ố ủ    c a

ạ ộ ủ ư ụ ế ặ lông nh ng có tác d ng át ch  ho t đ ng c a gen B, gen l n (a) không có kh ả

1 toàn gà lông tr ng. F

2 phân li như

ế ắ ớ ượ ắ năng át ch . Lai gà lông tr ng v i nhau đ c F

ế th  nào?

ắ A. 9 gà lông tr ng:7 gà lông nâu

21

ắ ố B. 9 gà lông tr ng:6 gà lông đ m:1 gà lông nâu

ắ C. 13 gà lông tr ng: 3 gà lông nâu

ắ D. 15 gà lông tr ng: 1 gà lông nâu.

ữ ủ ề ầ ặ ươ ứ ố ớ   ng  ng giao ph i v i Câu 29. P thu n ch ng khác nhau v  nh ng c p gen t

1. S  t

ượ ự ươ ữ ạ ỗ nhau đ c F ộ   ng tác gi a các gen không alen trong đó m i lo i gen tr i

2 có t  l

ể ị ệ ỉ ệ ể xác đ nh ki u hình riêng bi t thì F ki u hình là:

A. 9:3:3:1 B. 9:6:1 C. 9:7 D. 9:3:4

Ở ộ ậ ế ằ ụ ắ ộ ộ  m t loài đ ng v t, bi ề   t r ng màu s c lông không ph  thu c vào đi u Câu 30.

ệ ườ ủ ể ể ầ ớ ki n môi tr ng. Cho cá th  thu n ch ng (P) có ki u hình lông màu lai v i cá th ể

1 100% ki u hình lông tr ng. F

1

ủ ể ầ ắ ượ ể ắ thu n ch ng có ki u hình lông tr ng thu đ c F

2 có t  l

1 giao ph iố

ượ ỉ ệ ắ ố ớ giao ph i v i nhau đ c F 13 lông tr ng: 3 lông màu. Cho F

ế ỉ ệ ể ủ ể ầ ở ờ ớ v i cá th  lông màu thu n ch ng, theo lí thuy t, t  l ki u hình đ i con:

ắ ắ A. 1 con lông tr ng: 1 con lông màu B. 1 con lông tr ng: 3 con lông màu

ắ ắ C. 5 con lông tr ng: 3 con lông màu D. 3 con lông tr ng: 1 con lông màu

Ở ộ ự ậ ưỡ ỏ ộ ộ ị m t loài th c v t l ớ   ng b i, A quy đ nh hoa đ  tr i hoàn toàn so v i a Câu 31.

ự ể ụ ệ ộ ị ắ ủ quy đ nh hoa tím. S  bi u hi n màu s c c a hoa còn ph  thu c vào 1 gen có 2

ể ễ ặ ằ ắ ể alen (B, b) n m trên 1 c p nhi m s c th  khác. Khi trong ki u gen có B thì hoa có

ể ắ màu, khi trong ki u gen không có B thì hoa không có màu (hoa tr ng). Cho giao

ị ợ ữ ề ề ấ ặ ế ế ả ph n gi a 2 cây hoa đ u d  h p v  2 c p gen trên. Bi ộ t không có đ t bi n x y ra.

ế ỉ ệ ể Tính theo lí thuy t, t  l ki u hình thu đ ượ ở ờ c đ i con:

ắ ỏ A. 9 cây hoa đ : 3 cây hoa tím: 4 cây hoa tr ng.

ắ ỏ B. 12 cây hoa tím: 3 cây hoa đ : 1 cây hoa tr ng.

ắ ỏ C. 12 cây hoa đ : 3 cây hoa tím: 1 cây hoa tr ng.

ắ ỏ D. 9 cây hoa đ : 4 cây hoa tím: 3 cây hoa tr ng.

ự ươ ợ ặ ữ ế ồ ng tác gi a các gen không alen trong đó đ ng h p l n át ch  các Câu 32. S  t

2 có t  l

ặ ộ ỉ ệ ể gen tr i và l n không alen cho F ki u hình:

22

A. 12:3:1 B. 9:3:4 C. 13:3 D. 9:7

ự ươ ữ ể ỗ ạ   ng tác gi a các gen không alen trong đó m i ki u gen có 1 lo i Câu 33. S  t

2 có t  l

ể ề ặ ặ ạ ộ ị gen tr i ho c toàn gen l n đ u xác đ nh cùng 1 lo i ki u hình thì F ỉ ệ ể    ki u

hình là:

A. 13:3 B. 9:3:4 C. 9:6:1 D. 9:7

ự ậ ế ả ạ ộ ộ ộ ể   Câu 34. M t loài th c v t, n u có c  2 lo i gen tr i A và B trong cùng m t ki u

ể ắ ỏ gen thì cho màu hoa đ , các ki u gen khác cho màu hoa tr ng. Lai phân tích cá th ể

ị ợ ế ả ặ có 2 c p gen d  h p thì k t qu  phân tính ở 2 là:  F

ắ ắ ỏ ỏ A. 1 hoa đ : 3 hoa tr ng B. 3 hoa đ : 1 hoa tr ng

ắ ỏ C. 1 hoa đ : 1 hoa tr ng D. 100% hoa đ .ỏ

ự ệ ượ ế ả ư c k t qu  nh  sau: ơ ể 1 th c hi n các phép lai thu đ Câu 35. Cho c  th  F

ứ ấ ượ ấ ­ Phép lai th  nh t thu đ c 75% cây cao: 25% cây th p

ứ ượ ấ ­ Phép lai th  hai thu đ c 43,75% cây cao: 56,25% cây th p

ế ậ K t lu n nào sau đây không đúng?

ấ ớ ộ A. Cây cao tr i hoàn toàn so v i cây th p.

ậ ươ ề ạ ổ B. Tính tr ng di truy n theo quy lu t t ể ng tác ki u b  sung.

ạ ầ ề C. Có 3 dòng thu n v  tính tr ng cây cao.

ị ợ ứ ề ề ặ D. Cây F1 và cây lai th  2 đ u d  h p v  2 c p gen.

a có 25% cây hoa đ : 50% cây

ắ ờ ỏ Câu 36. Cho cây hoa tr ng lai phân tích, đ i con F

ế ụ ế ắ ấ ả ắ ở ờ hoa tr ng: 25% cây hoa vàng. N u ti p t c cho t t c  các cây hoa tr ng đ i con

ự ụ ấ ỉ ệ ắ ở ờ ế th  ph n thì t  l cây hoa tr ng đ i ti p theo là bao nhiêu? Fa t

A. 25% B. 37,5% C. 75% D. 100%

ủ ạ ộ ườ ượ ả ấ ng đ c chú ý trong s n xu t: Câu 37. Lo i tác đ ng c a gen th

ộ ộ ế ữ ộ ộ A. Tác đ ng c ng g p B. Tác đ ng át ch  gi a các gen không alen

ươ ổ ợ ữ ộ ng tác b  tr  gi a 2 alen tr i ệ ộ C. Tác đ ng đa hi u D. T

Ở ể ễ ặ ắ ằ ố 1 gi ng cà chua, 2 gen n m trên 2 c p nhi m s c th  khác nhau tác Câu 38.

ự ả ạ ấ ả ố   ộ đ ng tích lũy lên s  hình thành tính tr ng qu . Cây aabb có qu  bé nh t và kh i

23

ượ ả ặ ứ ể ộ l ng là 30 gram. C  có 1 alen tr i làm qu  n ng thêm 5 gram. Xét các ki u gen

ả ặ sau: (1)AaBB, (2)AaBb, (3)aaBB, (4)Aabb, (5)Aabb. Cây cho qu   n ng 40 gram

là:

A. 1,2,3 B. 2,3,4 C. 3,4,5 D. 1,2,3,4,5

Ở ặ ặ ị ươ ồ chó 2 c p gen quy đ nh màu lông trên 2 c p NST t ng đ ng khác Câu 39.

ể ộ ỏ ỉ ỉ nhau. Khi ki u gen có 2 gen tr i A và B thì lông đen, ch  có A thì lông đ , ch  có B

ợ ặ ể ồ ị thì lông nâu, ki u gen đ ng h p l n quy đ nh lông vàng. Tính tr ng ạ  màu lông di

ề ậ truy n theo quy lu t:

ộ ươ ộ ộ ng tác c ng g p A. Tr i hoàn toàn B.  T

ươ ổ ng tác b  sung C. T D. Gen đa hi uệ

Ở ự ậ ặ ằ ộ ộ    1 loài th c v t, 2 gen n m trên 2 c p NST khác nhau tác đ ng c ng Câu 40.

ự ề ề ỗ ộ g p lên s  hình thành chi u cao cây. M i gen có 2 alen. Cây aabb có chi u cao

ứ ế ậ ộ 100 cm. C  1 alen tr i làm cây cao thêm 10 cm. K t lu n nào sau đây không đúng?

ể A. Cây cao 140 cm có ki u gen AABB

ể ị B. Có 4 ki u gen quy đ nh cây cao 120 cm

ể ị C. Có 2 ki u gen quy đ nh cây cao 110 cm

ặ ể D. Cây cao 130 cm có ki u gen  AAAb ho c AaBB.

Ở ự ậ ỏ ủ ể ạ ự ủ ộ 1 loài th c v t, đ  t o thành màu đ  c a hoa có s  tác đ ng c a gen Câu 41.

ơ ồ A và B theo s  đ :

Gen A Gen B

Enzym A Enzym B

ấ ấ ắ Ch t tr ng 1 Ch t vàng Ch t đấ ỏ

ạ ượ ằ ặ ặ Gen a và b không t o đ c enzym, 2 c p gen n m trên 2 c p NST khác nhau. Cho

1 là:

ự ụ ấ cây AaBb t th  ph n thì  F

ắ ỏ ắ ỏ A. 12 đ , 3 vàng, 1 tr ng B. 9 đ , 6 vàng, 1 tr ng

24

ắ ỏ ỏ C. 9 đ , 3 vàng, 4 tr ng ắ D. 9 đ ,3 tr ng, 4 vàng

Ở ậ ự ặ ủ ể ộ ộ 1 loài đ ng v t, s  có m t c a 2 gen tr i A và B trong cùng ki u gen Câu 42.

ể ế ỏ ộ ị thì lông đ , thi u 1 trong 2 alen tr i thì lông màu vàng, ki u gen aabb quy đ nh

ố ớ ể ắ ấ ả ể ở ờ lông tr ng. Cho 2 cá th  lông vàng giao ph i v i nhau t t c  các cá th đ i con

2. Theo lí thuy t thì

ố ự ỏ ượ ế ề đ u lông đ . Cho các cá th  F do đ c F F ể 1 giao ph i t ở 2 cá

ề ể ỉ ệ ủ ế ể ầ th  thu n ch ng v  ki u hình lông vàng chi m t  l :

A. 0% B. 25% C. 12,5% D. 18,75%

Ở ả ẹ ả ặ bí ngô, A­B­ cho qu  d t, A­bb ho c aaB­ cho qu  tròn, aabb cho qu ả Câu 43.

ở ờ ỉ ệ ẹ dài. Phép lai nào sau đây đ i con có t  l 3 d t: 4 tròn: 1 dài?

A. AABb  x  aaBb B. AABb  x  Aabb

C. AaBb  x  aaBb D. AaBb   x  AaBB

1 có

ợ ặ ấ ả ể ồ ắ ớ ượ t c  các gen đ c F Câu 44. Cho cây hoa tr ng lai v i th  đ ng h p l n t

ắ ậ ỏ ế 25% hoa đ : 75% hoa tr ng. K t lu n nào sau đây không đúng?

ắ ả ạ ử A. Cây hoa tr ng đem lai gi m phân cho 4 lo i giao t

ậ ươ ề ạ ổ ng tác b  sung B. Tính tr ng di truy n theo quy lu t t

Ở ờ ể ổ ợ ử ỉ  đ i con ch  có 4 ki u t h p giao t C.

ơ ể ồ ợ ặ ể ắ D. C  th  đ ng h p l n đem lai có ki u hình hoa tr ng

1 có 9 hoa đ : 6 hoa vàng: 1 hoa tr ng.

ỏ ự ụ ấ ắ ỏ th  ph n, F Câu 45. Cho cây hoa đ  t

ạ ậ ề Tính tr ng di truy n theo quy lu t:

ươ ế ươ ổ ng tác át ch ng tác b  sung A. T B. T

ươ ộ ế ộ ng tác c ng g p C. T D. liên k t gen

ỏ ự ụ ấ ờ ỏ th  ph n, đ i con có 9 cây hoa đ : 3 cây hoa vàng: 3 Câu 46. Cho cây hoa đ  t

ề ắ ạ ậ ồ cây hoa h ng và 1 cây hoa tr ng. Tính tr ng này di truy n theo quy lu t:

A. Át chế ổ B. B  sung

ộ ậ ộ ộ ộ C. C ng g p D. phân li đ c l p, tr i hoàn toàn.

1 đ ng lo t qu  d t. Cho F

1 t

ớ ượ ả ẹ ạ ồ c F thự ụ ả Câu 47. Cho bí qu  tròn lai v i nhau đ

2  có 56,25% d t: 37,5% tròn: 6,25% dài. Tính tr ng di truy n theo quy

ề ẹ ạ ph n, Fấ

25

lu t:ậ

ộ ộ A. Tr i hoàn toàn B. Tr i không hoàn toàn

ươ ế ươ ng tác át ch ổ ng tác b  sung. C. T D. T

ự ậ ỏ ủ ể ạ ự ầ ộ ộ ủ   Câu 48. M t loài th c v t, đ  t o thành màu đ  c a hoa c n có s  tác đ ng c a

ơ ồ 2 gen không alen A và B theo s  đ  sau:

Gen A Gen B

Enzym A Enzym B

ấ ắ ấ ắ Ch t tr ng 1 Ch t tr ng 2 Ch t đấ ỏ

ả ằ ặ ặ Gen a và b không có kh  năng đó, 2 c p gen n m trên 2 c p NST khác nhau. Cho

1. Trong s  các cây hoa đ  F

ự ụ ấ ượ ầ ố cây AaBb t th  ph n đ c F ủ   ỏ 1, cây thu n ch ng

ỉ ệ ế chi m t  l :

A. ¼ B. 1/9 C. 1/8 D. 1/16.

ự ậ ủ ể ắ ỏ ị Câu 49. Màu hoa c a 2 loài th c v t có 3 màu: đ , vàng, tr ng. Đ  xác đ nh quy

ề ạ ậ ườ ế ượ ố lu t di truy n chi ph i tính tr ng trên, ng i ta ti n hành phép lai thu đ ế   c k t

ả qu  sau:

ố ẹ ể

ể ỏ ỏ Ki u hình b  m ắ Đ   x tr ng ờ Ki u hình đ i con 25% đ : 50% vàng: 25%

ỏ ỏ ỏ Đ   x  đ tr ngắ 56,25%   đ :   37,5%   vàng:

6,25% tr ngắ ắ 25% tr ng: 75% vàng

ạ ề ậ Vàng  x vàng ở Tính tr ng màu hoa trên di truy n theo quy lu t:

ươ ộ ộ ộ ng tác c ng g p A. T B. Tr i không hoàn toàn

ộ ổ C. B  sung D. Tr i hoàn toàn

1 toàn lông đ .ỏ

ố ớ ỏ ượ ể ể ắ c F Câu 50. Cho cá th  lông tr ng giao ph i v i cá th  lông đ  đ

2 có 56,25% lông đ : 37,5% lông đen: 6,25% lông tr ng.

ố ự ắ ỏ do, F Cho F1 giao ph i t

2 giao ph i t

ể ế ắ ố ự ế ố ể N u cho các cá th  lông tr ng F do thì  theo lí thuy t, s  cá th  lông

26

ắ ỉ ệ tr ng F : ế 3 chi m t  l

A. 25% B. 50% C. 100% D. 37,5%

Đáp án

6 D A C

Câu 1­10 11­20 21­30 31­40 41­50 1 C D C A C 2 B D B B C 3 A B D D C 4 A A C A B 5 C C D A B B 7 D A C A D 8 A D C B B 9 A A A C C 10 D A A B C

ộ ố ạ ề ươ ổ ữ ợ 2.2. M t s  d ng toán t ng h p nâng cao trong di truy n t ng tác gi a các

gen không alen.

ể ườ ễ ắ 2.2.1. Gen trên nhi m s c th  th ng.

ươ Ph ng pháp chung:

ướ ề ủ ừ ự ể ề ậ ị * B ạ c 1: Xét s  di truy n c a t ng tính tr ng đ  xác đ nh quy lu t di truy n chi

ạ ố ph i tính tr ng đó.

ướ ự ề ạ ờ * B ồ c 2: Xét s  di truy n đ ng th i các tính tr ng:

ỉ ệ ể ỉ ệ ể ằ ế ờ ­ N u đ i con có t  l ki u hình chung b ng tích các t  l ki u hình riêng => các

ễ ể ạ ằ ặ ắ ị gen quy đ nh các tính tr ng n m trên các c p nhi m s c th  khác nhau.

ỉ ệ ể ỉ ệ ể ằ ế ờ ­ N u đ i con có t  l ki u hình chung không b ng tích các t  l ki u hình riêng

ệ ượ ề ế ế ặ => có hi n t ng di truy n liên k t( liên k t hoàn toàn ho c không hoàn toàn)

ữ ề ạ ị gi a 2 hay nhi u gen không alen quy đ nh các tính tr ng khác nhau.

ố ạ ự ể ờ ượ ớ ế ­ D a vào so sánh s  lo i ki u hình đ i con thu đ c trong phép lai ( v i k t qu ả

ộ ậ ể ể ề ế ị ủ c a phân li đ c l p) đ  xác đ nh ki u di truy n liên k t hoàn toàn hay không

ỉ ệ ự ể ạ ở ờ ầ ố ể hoàn toàn; d a vào t  l các lo i ki u hình ị  đ i con đ  xác đ nh t n s  hoán v ị

ề ế ế gen (n u là di truy n liên k t không hoàn toàn).

ề ươ ộ ậ ớ ề a. Di truy n t ng tác gen v i di truy n phân li đ c l p

Ở ể ể ậ ị 1 loài sinh v t, ki u gen A­B­ quy đ nh lông dài, các ki u gen còn l ạ   i: Ví d  1ụ :

27

ắ ộ ị ị A­bb, aaB­, aabb quy đ nh lông ng n. Gen D quy đ nh lông đen tr i hoàn toàn so

ể ườ ễ ắ ằ ặ ắ ỗ ị ớ v i d quy đ nh lông tr ng. M i gen n m trên 1 c p nhi m s c th  th ng khác

ủ ẹ ặ ầ ắ ố ớ ắ   nhau. Khi lai c p b   m  lông dài, đen thu n ch ng v i lông ng n(aabb), tr ng

1. Ti p t c cho lai con đ c F

ượ ế ụ ự ắ ắ ớ ị đ c F ế   1 v i con cái ng n (aabb), tr ng. Xác đ nh k t

ả qu  phép lai?

ả ờ L i gi i

ả ế ể ườ ễ ằ ắ ặ ­ Theo gi thi t: Các gen n m trên các c p nhi m s c th  th ng khác nhau.

ơ ồ ­ Ta có s  đ  lai:

ắ ắ P: Lông dài, đen (t/c) x Lông ng n (aabb), tr ng

AABBDD aabbdd

ABD abd GP:

AaBbDd (100% lông dài, đen) F1:

ắ AaBbDd (lông dài, đen) x ắ aabbdd (lông tr ng­aabb, ng n) Pa:

Fa:

abd

ABD AaBbDd ( lông dài, đen)

AaBbdd ( lông dài, tr ngắ ) ABd

ắ AabbDd ( lông ng n, đen ) AbD

ắ ắ ) Aabbdd ( lông ng n, tr ng Abd

ắ aaBbDd ( lông ng n, đen ) aBD

ắ aabbDd ( lông ng n, đen ) abD

ắ ắ ) aaBbdd ( lông ng n, tr ng aBd

ắ ắ ) aabbdd ( lông ng n, tr ng abd

ỉ ệ ể ắ ắ ắ T  l ki u hình: 3 lông ng n, đen: 3 lông ng n, tr ng: 1 lông dài, đen: 1

lông dài, tr ngắ

1 g m 100% cây có

ủ ầ ượ ồ ố Ví d  2ụ : Cho lai hai gi ng thu n ch ng, thu đ c các con lai F

ạ ắ ả qu  tròn, h t tr ng.

2 có t  l

ớ ượ ỉ ệ ư c F nh  sau: ấ a. Cho F1 giao ph n v i 1 cây khác đ

28

ạ ắ ả 13 cây qu  tròn, h t tr ng

ạ ắ ả 13 cây qu  dài, h t tr ng

ả ạ 3 cây qu  tròn, h t tím

ả ạ 3 cây qu  dài, h t tím

1.

ệ ế ơ ồ ừ ậ Bi n lu n và vi t s  đ  lai t ế  P đ n F

ả ư ế ế b. Cho F1 lai phân tích thì k t qu  nh  th  nào?

ế ằ ể ườ ễ ằ ắ ạ ị Bi t r ng gen quy đ nh tính tr ng n m trên nhi m s c th  th ng và qu ả

ạ ộ tròn là tính tr ng tr i.

ả ờ L i gi i

1 100% qu  tròn, h t tr ng =>F

1 dị

ả ế ủ ạ ắ ả a. Theo gi thi ầ t ta có: P thu n ch ng, F

ặ ạ ị ợ h p các c p gen quy đ nh các tính tr ng đem lai.(1)

ặ ể M t khác t ừ ỉ ệ  t  l phân li ki u hình F ở 2 ta có:

ả ủ ự ề ế ạ ạ ả ­ S  di truy n tính tr ng hình d ng qu :=  là k t qu  c a phép lai Aa x  aa

ả ả ớ ộ ị ị Trong đó: A quy đ nh qu  tròn tr i hoàn toàn so v i a quy đ nh qu  dài.(2)

ứ ự ề ạ ạ ắ ỏ ạ ạ ắ ­ S  di truy n tính tr ng màu s c h t: =  ch ng t tính tr ng màu s c h t di

ể ươ ề ế ộ ữ ằ truy n theo ki u t ng tác át ch  tr i gi a 2 gen không alen B và D n m trên 2

ễ ể ắ ặ c p nhi m s c th  khác nhau. Trong đó:

ạ ắ (B­D­), (B­dd), (bbdd): h t tr ng

(bbD­): H t tímạ

1 h t tr ng (BbDd)  x  Cây h t tr ng (BbDd)

ơ ồ ạ ắ ạ ắ S  đ  lai: F (3)

1: AaBbDd

ừ ế ậ ủ ể ­ T  (1), (2), (3) ta k t lu n: Ki u gen c a cây F

ủ ể Ki u gen c a cây đem lai: aaBbDd

ủ ể ầ ườ ­ P thu n ch ng có th  có các tr ợ ng h p sau:

P1: AABBDD  x  aabbdd

P2: AABBdd   x  aabbDD

P3: AAbbdd   x   aaBBDD

P4: aaBBdd   x   AabbDD

AaBbDd x aabbdd b. Cho F1 lai phân tích:

29

Fa:

Giao tử abd

ạ ắ ả ABD AaBbDd: qu  tròn, h t tr ng

ạ ắ ả ABd AaBbdd: qu  tròn, h t tr ng

ạ AbD ả AabbDd: qu  tròn, h t tím

ạ ắ ả Abd Aabbdd: qu  tròn, h t tr ng

ạ ắ ả aBD aaBbDd: qu  dài, h t tr ng

ạ ắ ả aBd aaBbdd: qu  dài, h t tr ng

ạ abD ả aabbDd: qu  dài, h t tím

ạ ắ ả abd aabbdd: qu  dài, h t tr ng

ỉ ệ ể ạ ả ạ ắ ả ắ T  l phân li ki u hình F ở a: 3 qu  tròn, h t tr ng: 3 qu  dài, h t tr ng: 1

ạ ả ạ ả qu  tròn, h t tím: 1 qu  dài, h t tím.

ề ươ ớ ế ề b. Di truy n t ng tác gen v i di truy n liên k t gen.

Ở ặ ả ể ạ ộ 1 loài chim, ki u gen có m t c  2 lo i gen tr i A và B cho lông đen, Ví d  1ụ :

ế ạ ặ ộ ỉ ặ   ể có m t 1 trong hai lo i alen tr i cho ki u hình lông xám, n u ch  có các alen l n

ắ ạ ộ ị ị ớ   thì xác đ nh lông tr ng. Gen D quy đ nh tính tr ng lông dài tr i hoàn toàn so v i d

ắ ị ạ quy đ nh tính tr ng lông ng n.

ướ ế ớ ị ị Gen quy đ nh kích th c lông liên k t hoàn toàn v i 1 trong 2 gen quy đ nh

ề ắ ạ ằ ạ ị ễ   tính tr ng màu s c lông. Các gen quy đ nh các tính tr ng đ u n m trên các nhi m

ể ườ ắ s c th  th ng.

ầ ắ ắ ớ ủ Khi lai 2 nòi lông đen, dài thu n ch ng v i nòi lông tr ng, ng n thu đ ượ   c

ế ụ ố ớ ự ắ ắ ị F1. Cho con cái F1 ti p t c giao ph i v i con đ c lông tr ng, ng n, hãy xác đ nh

ả ủ ế k t qu  c a phép lai.

ả ờ L i gi i

ả ế ấ ươ ớ ị ­ Theo gi i thi t ta th y các gen A và B t ng tác v i nhau cùng quy đ nh tính

ư ệ ể ạ tr ng màu lông theo ki u 9:6:1 nên A và B có vai trò nh  nhau trong vi c quy

ạ ị đ nh tính tr ng màu lông.

ướ ằ ế ớ ị ướ => Ta quy c r ng B liên k t v i gen quy đ nh kích th c lông.

ể ườ ễ ề ằ ặ ắ ể ­ Vì các gen đ u n m trên các c p nhi m s c th  th ủ   ng nên ta có: ki u gen c a

30

ủ ầ con lông dài, đen thu n ch ng là AA.

ơ ồ ­ S  đ  lai:

ủ ầ ắ P: Lông đen, dài (thu n ch ng) x ắ Lông tr ng, ng n

aa AA

abd GP:  ABD

Aa (100% lông đen, dài) F1:

ắ x ắ Lông tr ng, ng n Pa: Lông đen, dài F1

aa Aa

Fa:

Giao tử ABD Abd aBD abd

abd Aa Aa aa aa

ắ ắ đen, dài xám, ng nắ xám, dài Tr ng, ng n

ầ ụ ự ậ ả ặ ộ Ví d  2:ụ ỏ ồ       M t loài th c v t có qu  hình tròn, b u d c ho c dài; hoa màu đ , h ng

ố ẹ ở ừ ủ ắ ặ ặ ầ ạ   ho c tr ng. Khi lai hai cây b  m  thu n ch ng khác nhau b i t ng c p tính tr ng

ươ ứ ườ ượ ả ầ t ng  ng, ng i ta thu đ ộ c toàn b  các cây F ỏ   ụ 1 có qu  b u d c và cho hoa đ .

1 lai v i cây khác ng

2 g m:ồ

ấ ớ ườ ượ L y cây F i ta thu đ ế ệ c th  h  lai F

ỏ ả 49 cây qu  tròn, hoa đ

ả ồ 50 cây qu  tròn, hoa h ng

ụ ỏ ả ầ 100 cây qu  b u, d c hoa đ

ả ầ ụ ồ 101 cây qu  b u, d c hoa h ng

ả ồ 48 cây qu  dài, hoa h ng

ả ắ 50 cây qu  dài, hoa tr ng

ế ằ ạ ị Bi ả t r ng hình d ng qu  do 1 gen quy đ nh

ế ề ậ ạ ố ế ơ ồ Cho bi t quy lu t di truy n chi ph i các tính tr ng và vi t s  đ  lai cho các

phép lai trên.

ả ờ L i gi i

1 đ ng lo t qu  b u d c, hoa đ => F

1 d  h p v  các c p gen

ủ ầ ả ầ ụ ạ ồ ỏ ị ợ ề ặ ­ P thu n ch ng, F

(1)

31

ự ạ ề ừ ­ Xét s  di truy n t ng tính tr ng:

ệ ượ ạ ầ ả ộ + Hình d ng qu : Tròn: b u: dài  1:2:1 Có hi n t ng tr i không hoàn toàn.

ướ ả ả ớ ộ ị ị Quy c: A quy đ nh qu  tròn tr i không hoàn toàn so v i a quy đ nh qu  dài, ta

1: Aa (qu  b u)

ơ ồ ả ầ ả ầ có s  đ  lai:  F x Aa (qu  b u) (2)

F2: 1AA: 2Aa: 1aa

ả ầ ả ả 1 qu  tròn: 2 qu  b u: 1 qu  dài

ổ ủ ỉ ệ ỏ ồ ế ắ ắ + Màu s c hoa: Đ : h ng: tr ng  3: 4: 1 là bi n  đ i c a t  l 3:3:1:1= 8 ki u t ể ổ

ợ h p= 4x2

ể ươ ề ạ ắ ữ => Tính tr ng màu s c hoa di truy n theo ki u t ng tác gi a 2 gen không

alen, trong đó:

B­D­: hoa đỏ

bbdd: hoa tr ngắ

B­dd: hoa h ngồ

bbD­: hoa tr ngắ

ơ ồ ớ Ta có s  đ  lai gi a F ặ BbDd    x Bbdd   (ho c   bbDd) ữ 1 v i cây khác:

(3)

ự ề ả ắ ạ ạ ồ ờ ậ   ­ Xét s  di truy n đ ng th i 2 tính tr ng hình d ng qu  và màu s c hoa: Nh n

ấ ự ể ở ờ ả ủ ả th y s  phân li ki u hình ế  đ i con không ph i là k t qu  c a (1:2:1)x (3:4:1),

ệ ấ ặ ờ ỉ ổ ợ ể ể m t khác đ i con ch  xu t hi n 6 t ỏ ơ  h p ki u hình (nh  h n 3.3= 9 ki u hình)

ỏ ệ ượ ạ ị ề ứ ch ng t các gen quy đ nh các tính tr ng nói trên đã có hi n t ng di truy n liên

ế k t hoàn toàn.

ư ậ ế ắ ạ ộ ị Nh  v y m t trong 2 gen quy đ nh tính tr ng màu s c hoa đã liên k t hoàn

ạ ả ạ ớ ị toàn v i gen quy đ nh tính tr ng hình d ng qu .

ả ử ướ ế ả ạ ớ ị ­ Gi s  ta quy c gen B liên k t hoàn toàn v i gen quy đ nh hình d ng qu .

ừ ­ T  (1), (2) và (3) ta có :

ể + Ki u gen c a F ủ 1: Dd

ủ ể + Ki u gen c a cây đem lai: dd ho c  ặ  Dd

ơ ồ ­ S  đ  lai:

P: x ho cặ                   x           DD

32

ặ x dd     ho c Dd xDd F1: Dd

ố ớ ườ ế ớ ợ * Đ i v i tr ng h p A liên k t v i D, gi ả ươ i t ng t ự .

ể ớ ễ ắ 2.2.2. Gen trên nhi m s c th  gi i tính

ươ Ph ng pháp chung:

ậ ế ệ ượ ễ ạ ằ ắ ị ể        Đ  nh n bi t hi n t ng gen quy đ nh tính tr ng n m trên nhi m s c th ể

ớ ể ươ ự ớ gi ề i tính di truy n theo ki u t ng tác v i gen khác không alen, ta d a vào các

ệ ấ d u hi u sau:

ệ ỉ ệ ể ư ạ ấ ạ ộ ờ ­ Phép lai m t tính tr ng nh ng đ i con xu t hi n t  l ki u hình có d ng 9:7,

ỉ ệ ủ ế ặ ạ 9:6:1, 9:3:3:1, 9:3:4, 15:1, 13:3, 12:3:1 ho c bi n d ng c a các t  l trên.

ự ể ở ớ ự ­ S  phân li ki u hình khác nhau 2 gi i đ c, cái.

Ví d  1:ụ

ồ ự ủ ầ ắ ắ ồ ớ Lai ru i cái thu n ch ng m t màu da cam v i ru i đ c m t màu da cam,

1 có m t màu đ  và F

2 phân li nh  sau:

ườ ượ ộ ồ ấ ắ ỏ ư ng i ta thu đ c toàn b  ru i d m F

ắ ồ ắ ỏ Ru i cái: 3 m t đ : 1 m t da cam

ồ ự ắ ắ ỏ Ru i đ c: 3 m t đ : 5 m t da cam

ắ ủ ệ ậ ậ ạ ấ ồ ị ề Hãy bi n lu n xác đ nh quy lu t di truy n tính tr ng màu m t c a ru i gi m và

ả ậ ơ ồ l p s  đ  lai gi i thích phép lai trên.

ả ờ L i gi i:

ố ẹ ạ ắ ­ B  m  khác nhau 1 tính tr ng (màu m t)

ố ẹ ệ ấ ớ ạ ­ F1 xu t hi n tính tr ng m i khác b  m

ỉ ệ ở ồ ở ồ ự 9: 7 (3:1 hay 6:2 ru i cái  + 3:5 ru i đ c) ể ­ F2 phân li ki u hình theo t  l

ể ươ ề ạ ổ ắ => Tính tr ng màu m t di truy n theo ki u t ng tác b  sung 9:7 trong đó

ươ ớ ị 2 gen không alen t ng tác v i nhau cùng quy đ nh(1).

ề ở ự 2 gi ớ i ể ­ F2 có s  phân li ki u hình không đ u

ệ ượ ế ớ ề ớ => Có hi n t ng di truy n liên k t v i gi i tính (2)

ừ ặ ạ ắ ộ ồ ị ấ   T  (1) và (2) suy ra: M t trong 2 c p gen quy đ nh tính tr ng màu m t ru i gi m

ả ằ ớ ở ươ ph i n m trên NST gi i tính X vùng không t ồ ng đ ng.

ơ ồ ế ạ ắ ọ ị ­ N u g i A và B là 2 gen cùng quy đ nh tính tr ng m t da cam, ta có s  đ  lai

33

ư nh  sau:

♀ (M t da cam) bbX

AXA

aY

ắ ♂ ắ x (M t da cam) BBX P:

AXa   (M t đ ),

AY (M t đ ) ắ ỏ

ắ ỏ ♂ BbX♀ BbX F1:

F2:

Giao tử BXA bXA BY bY

BXA BBXAXA BbXAXa BBXAY BbXAY

BXa ♀ M t đắ ỏ BBXAXa ♀ M t đắ ỏ BbXAXa ♂ ắ ỏ M t đ BBXaY ♂ ắ ỏ M t đ BbXaY

♂ ắ ♂ ắ

bXA ♀ M t đắ ỏ BbXAXA ♀ M t đắ ỏ bbXAXA M t da cam BbXAY M t da cam bbXAY

bXa ♀ M t đắ ỏ BbXAXa ắ  ♀ M t da cam bbXAXa ♂ ắ ỏ M t đ BbXaY ♂ ắ ỏ M t đ bbXaY

♀ M t da cam

ắ ♂ ắ ♂ ắ ♀ M t đắ ỏ M t da cam M t da cam

ỉ ệ ể ♀ ắ ỏ ♀ ắ ư ậ Nh  v y, t  l phân li ki u hình M t da cam F ở 2: 6  M t đ : 2

♂ ắ ỏ ♂ ắ 3  M t đ : 5 M t da cam.

Ở ộ ằ ặ Ví d  2ụ : ễ    m t loài chim, màu lông do 2 gen không alen n m trên 2 c p nhi m

ể ể ộ ị ắ s c th  khác nhau quy đ nh. Ki u gen có 2 alen tr i A và B cho màu lông xám,

ể ế ạ ộ ộ ặ   thi u m t trong 2 lo i alen tr i cho màu lông nâu, màu lông xám do ki u gen l n

ủ ầ ố ị ề ấ ả v  t ố ớ   t c  các gen quy đ nh. Cho chim tr ng thu n ch ng lông đen giao ph i v i

1. Ti p t c cho F

1.

ượ ế ụ ủ ạ chim mái lông xám đ c F ậ ơ ồ 1 t p giao. L p s  đ  lai c a P và F

ả ờ L i gi i

ườ ễ ạ ằ ặ ắ ợ ị a. Tr ng h p các gen quy đ nh tính tr ng n m trên các c p nhi m s c th ể

ườ th ng.

ả ế ệ ấ ị Theo gi thi t, ta th y A và B có vai trò ngang nhau trong vi c quy đ nh tính

ắ ạ tr ng màu s c lông.

ơ ồ Ta có s  đ  lai:

ủ ầ P: Lông đen thu n ch ng x Lông xám

AABB aabb

34

AaBb (100% lông đen) F1:

Giao tử

F2:

AB Ab aB ab AB AABB AABb AaBB AaBb Ab AABb Aabb AaBa Aabb aB AaBB AaBb aaBB aaBb ab AaBb Aabb aaBb aabb

T  l : :

ể ớ ễ ằ ắ ặ ộ ỉ ệ ể  ki u hình: ườ b. Tr ng h p ợ m t trong 2 gen A ho c B n m trên nhi m s c th  gi i tính X.

ả ế ơ ồ ư ằ ớ V i gi thi t B n m trên X, ta có s  đ  lai nh  sau:

ố P: Chim tr ng lông đen x Chim mái lông xám

AAXBXB aaXbY

AXB aXb, aY GP:

AaXBXb:  AaXBY (100% lông đen) F1:

x AaXBY F1 x F1:  AaXBXb

F2:

AXB AAXBXB AXb AAXBXb aXB AaXBXB aXb AaXBXb Giao tử AXB

đen đen đen đen

AAXBY AAXbY AaXBY AaXbY AY

đen AaXBXB đen AaXBXb đen aaXBXB đen aaXBXb aXB

đen đen nâu nâu

AaXBY AaXbY aaXBY aaXbY aY

đen nâu nâu xám

ỉ ệ ể T  l ki u hình:

ố ố ố 6 chim tr ng lông đen: 2 chim tr ng lông nâu: 3 chim tr ng lông đen: 4 chim

mái lông nâu: 1 chim mái lông xám.

35

ụ ậ 2.2.3. Bài t p áp d ng.

ậ ự ậ a. Bài t p t lu n

ể ắ ắ ể ắ ỏ ủ ầ ớ ượ ề c F ắ   1 đ u m t Bài 1. Cho cá th  m t đ  thu n ch ng lai v i cá th  m t tr ng đ

1 lai phân tích đ

ắ ắ ắ ỏ ỏ đ . Cho con cái F ượ ỉ ệ c t  l 3 m t tr ng: 1 m t đ , trong đó t ấ ả  t c

ắ ỏ ề ự các con m t đ  đ u là con đ c.

ệ ậ ế ơ ồ ừ 1. Bi n lu n  và vi t s  đ  lai t ế  P đ n Fa.

ợ G i ý:

1. P: AAXBXB  x   aaXbY

ắ ắ

ắ ỏ

2. F2: 9 m t đ : 7 m t tr ng

ế ụ ố ớ ế 2. Khi cho các con F1 ti p t c giao ph i v i nhau thì k t qu  F ẽ ư ế ả 2 s  nh  th  nào?

1 có 50%

ố ớ ầ ắ ượ c F ủ Bài 2. Cho nòi lông đen thu n ch ng giao ph i v i nòi lông tr ng đ

ố ớ con lông xám và 50% con lông đen. Cho con lông xám (F1) giao ph i v i con lông

ắ tr ng (P) đ ượ ỉ ệ c t  l ắ : 3 con lông xám: 4 con lông tr ng: 1 con lông đen. Trong đó

lông đen toàn là con đ c.ự

ệ ậ ế ơ ồ ả 1. Bi n lu n và vi ế t s  đ  lai cho k t qu  nói trên.

ố ớ ế ắ ả ẽ 2. Cho con lông đen (F1) giao ph i v i con lông tr ng (P) thì k t qu  phép lai s

G i ý:ợ

1. P: AAXbXb  x   aaXBY

ắ

2. 4 lông tr ng: 2 lông xám: 2 lông đen

ư ế nh  th  nào?

2 có t  l

ự ụ ấ ượ th  ph n thu đ c F ỉ ệ : Bài 3. F1 t

31,25% cây thân cao, lá ng nắ

ấ 31,25% cây thân th p, lá dài

25% cây thân cao, lá dài

ấ ắ 12,5% cây thân th p, lá ng n

ậ ạ ố ị ề 1. Xác đ nh quy lu t di truy n chi ph i các tính tr ng.

1.

ủ ủ ể ầ ạ ị 2. Xác đ nh ki u gen c a các cây P thu n ch ng đã t o ra cây F

ậ ơ ồ 3. L p s  đ  lai c a F ủ 1.

G i ý:ợ

36

ế ằ ể ườ ễ ằ ạ ắ ị Bi t r ng gen quy đ nh tính tr ng n m trên nhi m s c th  th ng.

ề

ạ

ỗ

ươ

ể

ổ

ị

1. M i tính tr ng đ u do 2 gen không alen t

ng tác theo ki u b  sung quy đ nh.

ể ươ

ễ

ặ

ằ

ặ

ắ

Trong đó 4 c p gen n m trên 2 c p nhi m s c th  t

ồ ng đ ng.

ơ ồ

ể

2. P có th  có 4 s  đ  lai.

ơ ồ

3. F1 có 2 s  đ  lai.

Ở ể ớ ễ ằ ắ ị gà, màu lông đuôi do 1 gen n m trên nhi m s c th  gi i tính X quy đ nh. Bài 4.

ủ ữ ầ ắ ố ớ Cho lai gi a gà tr ng thu n ch ng lông dài, đuôi đen v i gà mái lông tr ng, đuôi

1 đ ng lo t có lông dài, đuôi đen. Cho F

2 có t  l

ượ ạ ồ ượ xám đ c F c F ỉ ệ : ớ 1 lai v i nhau đ

9 lông dài, đuôi đen

ắ 3 lông ng n, đuôi đen

ắ 4 lông ng n, đuôi xám

ề ậ ạ ả ạ ị ố ừ 1. Xác đ nh quy lu t di truy n chi ph i t ng tính tr ng và c  2 tính tr ng đang

xét.

2.

G i ýợ

1. Có:

ướ

ậ ươ

ề

ữ

ạ ­ Tính tr ng kích th

c lông di truy n theo quy lu t t

ng tác gi a 2 gen không alen

ể ươ

theo ki u t

ổ ng tác b  sung:

A­B­: lông dài

A­bb , aaB­ và aabb: lông ng nắ

ủ

ề

ạ

ắ

ậ

­ Tính tr ng màu s c lông đuôi di truy n theo quy lu t phân li c a Menden. Trong đó

ộ

ớ

ị

ị

D quy đ nh lông đuôi đen tr i hoàn toàn so v i a quy đ nh lông đuôi xám.

ạ

ướ

ờ ở

ị

ắ ­ Hai tính tr ng màu s c lông đuôi và kích th

ố ồ c lông b  chi ph i đ ng th i b i quy

ể ớ

ế

ễ

ậ

ắ

ở

ươ

lu t liên k t gen trên nhi m s c th  gi

i tính X

vùng không t

ồ ng đ ng.

ơ ồ 2. S  đ  lai:

P:

AA

x

aaY

F1:

Aa

x

Aa

P:

Ho c: ặ

BB    x

Ybb

F1:

Bb     x         YBb

ủ ể ị ừ 2. Xác đ nh ki u gen c a P và F ế  P đ n F ậ ơ ồ 1. L p s  đ  lai t

ủ ề ầ ặ ặ ạ ị ươ   ng Bài 5. P thu n ch ng khác nhau v  các c p gen quy đ nh các c p tính tr ng t

ả ượ ạ ồ ỏ ớ ph n lai v i nhau đ c F ả ẹ 1 đ ng lo t cây qu  d t, màu đ . Cho F ớ   ấ 1 giao ph n v i 1

37

ượ ế ả cây khác thu đ c k t qu  sau:

ỏ ả ẹ 3 cây qu  d t, màu đ

ả 3 cây qu  tròn, màu vàng

ả ỏ 1 cây qu  tròn, màu đ

ả 1 cây qu  dài, màu vàng.

ế ằ ể ườ ễ ằ ắ ạ ị Bi t r ng gen quy đ nh tính tr ng n m trên nhi m s c th  th ng và màu

ặ ả ị qu  do 1 c p gen quy đ nh.

ậ ơ ồ ề ậ ạ ạ ỗ ị ố Xác đ nh quy lu t di truy n chi ph i m i lo i tính tr ng. L p s  đ  lai t ừ    P

2.

G i ý:ợ

ể ươ

ề

ạ

ạ

ổ

ả ­ Tính tr ng d ng qu  di truy n theo ki u t

ữ ng tác b  sung gi a 2 gen không alen

ị quy đ nh:

ả ẹ A­B­: qu  d t

ả

A­bb và aaB­: qu  tròn

aabb: qu  dàiả

ậ ộ

ề

ả

ả

ỏ

ị

ị

­ Màu qu  di truy n theo quy lu t tr i hoàn toàn: D quy đ nh qu  màu đ , d quy đ nh

ả

qu  màu vàng.

ố ở

ữ

ế

ề

ạ

ậ

ị

ễ   ­ Hai tính tr ng b  cho ph i b i quy lu t di truy n liên k t gi a các gen trên nhi m

ể ườ

ắ s c th  th

ng.

ơ ồ

ớ

­ Phép lai gi a Fữ 1 v i cây khác có 2 s  đ  lai:

ườ

+ Tr

ợ ng h p 1: F

1:

Aa       x      Aa

ườ

+ Tr

ợ ng h p 2: F

1:

Bb       x      Bb

đ n Fế

ườ ạ ắ ứ ứ ự ệ ệ ớ i ta th c hi n hai th  nghi m lai th  ngô h t tr ng, cây cao v i th ứ Bài 6. Ng

ạ ắ ấ ượ ế ả ư ngô h t tr ng, cây th p thu đ c k t qu  nh  sau:

1 có h t tr ng, cây cao. F

ượ ạ ắ ệ ­ Thí nghi m 1: Thu đ ộ c toàn b  cây F ề ể   2 phân li v  ki u

ạ ắ ạ ắ ạ ỏ ấ hình: 392 cây cao, h t tr ng; 132 cây th p, h t tr ng; 91 cây cao, h t đ ; 28 cây

ấ ạ ỏ th p, h t đ .

1  phân li nh  sau: 305 cây cao, h t tr ng; 303 cây

ượ ư ạ ắ ệ ­ Thí nghi m 2: Thu đ c F

ạ ắ ạ ỏ ấ ấ ạ ỏ th p, h t tr ng; 98 cây cao, h t đ ; 101 cây th p, h t đ .

ơ ồ ủ ề ể ặ ạ ậ ị Xác đ nh đ c đi m di truy n c a 2 tính tr ng trên và l p s  đ  lai gi ả   i

G i ý:ợ

38

ệ ế ả thích k t qu  2 thí nghi m.

ệ

­ Thí nghi m 1:

ẽ ừ

ự

ề

ề

ạ

+ Xét s  phân li riêng r  t ng tính tr ng suy ra: chi u cao cây di truy n theo quy

ậ ộ

ậ ươ

ề

ắ

lu t tr i hoàn toàn, màu s c hoa di truy n theo quy lu t t

ộ   ế ữ ng tác át ch  gi a 2 gen tr i

ể

không alen theo ki u 13:3

ấ ỉ ệ

ự

ề

ạ

ậ

ồ

ể

ờ + Xét s  di truy n đ ng th i 2 tính tr ng: Nh n th y t  l

phân li ki u hình chung

ỉ ệ

ể

ạ

ị

là tích các t  l

phân li ki u hình khi xét riêng => các gen quy đ nh các tính tr ng đang

ớ

ộ ậ xét phân li đ c l p v i nhau.

ệ

ờ

­ Thí nghi m 2: Đ i con có:

ỉ ệ

ủ

ể

ấ

ị

+ T  l

cây cao: cây th p = 1:1 => ki u gen c a P: Aa x aa trong đó A quy đ nh

ấ

ộ

ớ

ị

cây cao tr i hoàn toàn so v i a quy đ nh cây th p.

ỉ ệ ạ ắ

ạ ỏ

ữ

ả

ạ

ắ

+ T  l

ế  h t tr ng: h t đ = 3:1 = 4x1 là k t qu  phép lai gi a cây h t tr ng d

ị

ạ ắ

ợ ặ

ớ

ồ

ợ h p v i cây h t tr ng đ ng h p l n.

Ở ộ ể ắ ỏ ữ ủ ậ ầ ộ ớ m t loài đ ng v t, cho lai gi a cá th  m t đ  thu n ch ng v i cá th ể Bài 7.

ắ ắ ủ ượ ỉ ệ ể ắ ỏ ẫ ầ m t tr ng thu n ch ng thu đ c t  l ki u hình F ự   ở 1 là 1 cái m t đ  th m: 1 đ c

ắ ỏ ể ự ẫ ố ố ớ m t đ . Cho các cá th  đ c và cái F ở 1 giao ph i ng u nhiên v i nhau. Th ng kê

ả ủ ấ ả ặ ố ườ ượ ỉ ệ ể ế k t qu   c a t t c  các c p giao ph i, ng i ta thu đ c t  l ki u hình F ở 2 c aủ

ắ ỏ ẫ ắ ắ ắ ỏ ề ế ả ự c  đ c và cái đ u là   m t đ  th m:   m t đ  :   m t tr ng. Hãy cho bi t:

ắ ượ ạ ề ậ ­ Tính tr ng màu m t đ c di truy n theo quy lu t nào?

1 vi

ủ ể ế ­ Ki u gen c a P và F ư ế t nh  th  nào?

ế ằ ở ể ớ ễ ậ ắ ộ ở ự Bi t r ng ặ  loài đ ng v t trên, c p nhi m s c th  gi i tính con đ c là

G i ý:ợ

ổ ợ

ử

ủ

ể

ạ

ị

ả ị ợ

ồ ­ F2 g m 16 t

h p giao t => ki u gen quy đ nh tính tr ng c a F

ặ   1 ph i d  h p 2 c p

ư ậ

ễ

ể

ắ

ằ

ặ

ạ

ắ

ề   gen n m trên 2 c p nhi m s c th  khác nhau. Nh  v y tính tr ng màu m t di truy n

ậ ươ

theo quy lu t t

ng tác gen, trong đó:

ắ ỏ ẫ

A­B­: m t đ  th m

A­bb: m t đắ ỏ

ắ ắ

aaB­: m t tr ng

ắ ắ

aabb: m t tr ng.

ể

ở

ớ

ề

ạ

­ F1 phân li ki u hình khác nhau

2 gi

ế ớ   ắ i=> tính tr ng màu m t di truy n liên k t v i

ớ

ệ ượ

ắ ỏ ủ

ự

ề

ạ

ồ

gi

i tính. Có hi n t

ẹ   ng di truy n chéo ( con đ c mang tính tr ng m t đ  c a ru i m )

ả ằ

ặ

ắ

ở

ươ

ị nên 1 trong 2 c p gen quy đ nh màu m t ph i n m trên X

vùng không t

ồ ng đ ng.

39

ệ ượ ả ộ XY, con cái là XX và không có hi n t ế ng đ t bi n x y ra.

ủ

ể

­ Ki u gen c a P:

ắ ắ

ự

ể

Con đ c m t tr ng có ki u gen: aaX

BY

ắ ỏ

ể

Con cái m t đ  có ki u gen:

AAXbXb

ồ ự ề ắ ắ ắ ộ ớ ồ ấ ả ồ 1 đ u có Bài 8. M t ru i đ c m t tr ng lai v i ru i cái m t nâu. T t c  ru i F

ắ ỏ ể ạ ả ộ ố ượ m t đ  ki u d i. Cho F c: ế 1 n i ph i, k t qu  thu đ

♀ ♂

ắ ỏ ắ ỏ M t đ                       450 M t đ             230

ắ ắ ắ M t nâu                    145 M t tr ng        305

ắ M t nâu          68

G i ý:ợ

ỉ ệ ể

ắ

ỏ

ổ ợ

ử

­ Xét t  l

ki u hình F

2: 9 đ : 3 nâu: 4 tr ng= 16 t

h p giao t

ắ   ạ  => tính tr ng màu m t

ươ

ớ

do 2 gen không alen t

ị ng tác v i nhau quy đ nh (A và B). Trong đó:

A­ B­: M t đắ ỏ

ắ

aaB­:

M t nâu

ắ ắ

A­bb:  M t tr ng

aabb:

ắ ắ M t tr ng

ỉ ệ

ề ở

ể

ệ

ạ

ấ

ớ ự

ặ

­ T  l

các lo i ki u hình xu t hi n không đ u

2 gi

i đ c và cái => 1 trong 2 c p gen

ả ằ

ể ớ

ễ

ạ

ắ

ắ

ị

ở

quy đ nh tính tr ng màu m t ph i n m trên nhi m s c th  gi

i tính X

vùng không

ươ t

ồ ng đ ng.

ắ ỏ

ủ

ể

ể

ạ

ầ

ồ

ườ

ủ  ­ F1 đ ng lo t m t đ => P thu n ch ng. Ki u gen c a P có th  có các tr

ợ ng h p sau:

ườ

+ Tr

ợ ♂ ng h p 1:  AAX

bY  x

aaX♀

BXB

ườ

+ Tr

ợ ♂ ng h p 2:  BBX

aY  x

bbX♀

AXA

ả ả Hãy gi ế i thích các k t qu  này.

1:

ủ ở ộ ự ậ ầ ớ ượ m t loài th c v t lai v i nhau đ c F ứ Bài 9. Cho 2 th  thu n ch ng

ứ ấ ớ ượ ủ ắ ủ ắ c: 93 cây c  tr ng, tròn: 301 cây c  tr ng, ­ Cho F1 lai v i cây th  nh t thu đ

ủ ỏ ủ ỏ dài: 298 cây c  đ , tròn: 102 cây c  đ , dài.

ứ ớ ượ ủ ắ ủ ắ c: 401 cây c  tr ng, tròn: 399 cây c  tr ng, ­ Cho F1 lai v i cây th  2 thu đ

ủ ỏ ủ ỏ dài: 402 cây c  đ , tròn: 401 cây c  đ , dài.

ứ ớ ượ ủ ắ ủ ắ c: 1301 cây c  tr ng, tròn: 1299 cây c  tr ng, ­ Cho F1 lai v i cây th  3 thu đ

40

ủ ỏ ủ ỏ dài: 302 cây c  đ , tròn: 298 cây c  đ , dài.

ủ ể ể ị ế ơ ồ ế ậ 1. Xác đ nh ki u gen và ki u hình c a P và vi t các s  đ  lai. Cho bi t quy lu t di

ố ừ ề ạ ạ ờ ồ truy n nào chi ph i t ng tính tr ng nói trên và đ ng th i 2 tính tr ng.

ỉ ệ ấ ị phân tính ớ 2. Cho F1 giao ph n v i nhau. Xác đ nh t  l ở 2.   F

ợ G i ý:

Ở

ứ

ớ

*

phép lai F

1 v i cây th  3:

ắ ủ

ậ ươ

ự

ề

ề

ạ

­ Xét s  di truy n tính tr ng màu s c c : di truy n theo quy lu t t

ữ   ng tác gi a

ể

ế

2 gen không alen ki u át ch  13:3.

ậ ộ

ự

ề

ề

ạ

ạ

ủ ­ Xét s  di truy n tính tr ng hình d ng c : Di truy n theo quy lu t tr i hoàn toàn

ố ồ

ộ ậ

ề

ạ

ậ

ờ

=> quy lu t di truy n chi ph i đ ng th i 2 tính tr ng: Phân li đ c l p.

ươ

Các phép lai khác xét t

ng t

ự .

ủ

ể

ể

1. Ki u gen và ki u hình c a P:

ủ ắ

ủ

ầ

­ P thu n ch ng: AABBDD (c  tr ng, tròn)

x

ủ ắ aabbdd (c  tr ng, dài)

ủ ắ

ủ

ầ

ủ ắ

­ P thu n ch ng: AABBdd (c  tr ng, dài)

aabbDD (c  tr ng, dài)

x

ủ ắ

ủ

ầ

ủ ỏ

­ P thu n ch ng: AAbbdd (c  tr ng, dài)

aaBBDD (c  đ , tròn)

x

ủ ắ

ủ

ầ

ủ ỏ

­ P thu n ch ng: AAbbDD (c  tr ng, tròn)

aaBBdd (c  đ , dài)

x

ủ

ơ ồ

ị ợ

ặ

ạ

ặ

ị

ầ 2. Vì P thu n ch ng=> F

1 d  h p 3 c p gen quy đ nh 2 c p tính tr ng. Ta có s  đ  lai

khi cho F1 giao ph i:ố

F1 x F1:

AaBbDd

x

AaBbDd

ế ằ ạ ị Bi ủ t r ng hình d ng c  do 1 gen quy đ nh.

1 đ u lông xám, xoăn.

ủ ầ ớ ượ ề c F Bài 10. Cho lai 2 nòi thú thu n ch ng v i nhau đ

ẳ ớ ượ ỉ ệ ể c t  l ki u hình: 1 con lông xám, ­ Cho F1  lai v i con lông đen, th ng thu đ

ẳ xoăn: 2 con lông đen, th ng: 1 con lông đen, xoăn.

ớ ượ ỉ ệ ể c t  l ki u hình: 1 con lông xám, xoăn: ­ Cho F1 lai v i con lông đen, xoăn thu đ

ẳ 1 con lông đen, th ng: 2 con lông đen, xoăn.

ố ớ ượ ỉ ệ c t  l : 9 con lông xám, xoăn: 4 ­ Cho F1 giao ph i v i con lông xám, xoăn thu đ

ẳ con lông đen, th ng: 3 con lông đen, xoăn.

ủ ể ể ị ế ơ ồ ừ Xác đ nh ki u gen và ki u hình c a P và vi t s  đ  lai t ng tr ườ   ng

G i ý:ợ

ứ

ự

D a vào phép lai th  3=> ta có:

41

ế ằ ạ ị ợ h p. Bi t r ng hình d ng lông do 1 gen 2 alen quy đ nh.

ả ủ ự ươ

ế

ạ

ữ

+ Tính tr ng màu lông là k t qu  c a s  t

ng tác gi a 2 gen không alen quy

ể ươ

ị đ nh theo ki u t

ổ ng tác b  sung 9:7

ỉ ệ

ạ

ạ

+ Tính tr ng hình d ng lông phân li theo t  l

3:1

ệ ượ

ự

ề

ạ

ồ

ờ

+ S  di truy n đ ng th i 2 tính tr ng: 9:3:4  (9:7). (3:1), có hi n t

ả ng gi m s

ố

ể

ề

ế

ạ

ậ

ạ

lo i ki u hình => 2 tính tr ng nói trên di truy n theo quy lu t liên k t gen hoàn toàn

ạ

ớ

ị

ị

ữ

gi a 1 trong 2 gen quy đ nh màu lông v i gen quy đ nh hình d ng lông.

ệ ắ ậ b. Bài t p tr c nghi m

Ở ữ ơ ể ắ ỏ ủ ậ ầ ộ 1 loài đ ng v t, cho phép lai gi a c  th  m t đ  thu n ch ng v i c ớ ơ Câu 1.

1 g m 100% c  th  m t đ . Ti p t c cho con cái F

1 lai

ể ắ ắ ượ ơ ể ắ ỏ ế ụ ồ th  m t tr ng thu đ c F

ắ ắ ự ớ ờ ể phân tích v i con đ c m t tr ng, đ i con thu đ ượ ỉ ệ c t  l ắ    phân li ki u hình 3 m t

ắ ỏ ề ắ ỏ ự ắ ỏ tr ng: 1 m t đ , trong đó m t đ  đ u là con đ c. Phép lai nào sau đây th a mãn

BXB x

ả ế k t qu  trên?

BXB x  aaX♀

bY

aaX♂ bY A. P:  AAX♀ B. P:  X♂ AXA  x   X♀ aY

C. P:  AAX♂ D. P:  X♀ AXA  x   X♂ aY

Ở ự ậ ặ ả ể ạ ộ 1 loài th c v t, trong ki u gen có m t c  2 lo i alen tr i (A và B) quy Câu 2.

ể ể ạ ặ ỏ ộ ỉ ị ị đ nh ki u hình hoa đ , ch  có 1 lo i gen tr i A ho c B thì quy đ nh ki u hình hoa

ứ ể ạ ắ ộ ị ồ h ng, không ch a lo i gen tr i nào thì quy đ nh ki u hình hoa tr ng. Alen D quy

ả ả ọ ộ ớ ị ằ   ị đ nh qu  ng t tr i hoàn toàn so v i d quy đ nh qu  chua. Các gen nói trên n m

1 d  h p 3 c p gen t

2 thu đ

ể ườ ễ ắ ị ợ ặ ự ụ ấ trên nhi m s c th  th ng. Cho F th  ph n, F ượ ỉ  c t

ệ ể ư ỏ ọ ồ ọ ỏ l ki u hình nh  sau: 37,5% đ  ng t: 31,25% h ng, ng t: 18,75% đ , chua: 6,25%

1 phù h p v i k t qu  phép lai trên

ủ ể ắ ọ ớ ế ả ợ ồ h ng, chua: 6,25% tr ng, ng t. Ki u gen c a F

là:

ặ A. Bb ho c  Aa B. Aa

Aa C. Bb ho c  ặ D. Aa

ọ ớ ủ ữ ầ ả ấ   Câu 3. Khi cho lai gi a cây thu n ch ng thân cao, qu  ng t v i cây thân th p,

1 toàn cây thân cao, qu  ng t. Cho F

1 t

ả ượ ả ọ ự ụ ấ ượ qu  chua thu đ c F th  ph n đ c F2:

ả ả ả ọ ọ ấ 27 cây thân cao, qu  ng t: 21 cây thân th p, qu  ng t: 9 cây thân cao, qu  chua: 7

42

ấ ả ế ằ ạ ả ặ ị ị cây thân th p, qu  chua. Bi ằ   t r ng tính tr ng v  qu  do 1 c p gen quy đ nh, n m

1 lai phân tích, t  l

ể ườ ễ ắ ỉ ệ ể trên nhi m s c th  th ng. Cho cây F ki u hình thu đ ượ ở a   F c

là:

ả ấ ả ấ ọ ọ ả A. 3 thân th p, qu  ng t: 3 thân th p, qu  chua: 1 thân cao, qu  ng t: 1 thân cao,

ả qu  chua.

ả ả ấ ả ọ ọ ấ   B. 3 thân cao, qu  ng t: 3 thân cao, qu  chua: 1 thân th p, qu  ng t: 1 thân th p,

ả qu  chua.

ả ả ả ấ ọ ọ ấ   C. 9 thân cao, qu  ng t: 3 thân cao, qu  chua: 3 thân th p, qu  ng t: 1 thân th p,

ả qu  chua.

ả ấ ả ả ọ ọ ấ   D. 7 thân cao, qu  ng t: 7 thân cao, qu  chua: 1 thân th p, qu  ng t: 1 thân th p,

ả qu  chua.

ế ậ ươ ề ắ ả ể t màu s c qu  di truy n theo quy lu t t ng tác gen ki u: A­bb, Câu 4. Cho bi

ề ắ ỏ ị ị ề   aaB­, aabb: quy đ nh màu tr ng; A­B­: quy đ nh màu đ . Chi u cao cây di truy n

ậ ươ ể ấ theo quy lu t t ng tác ki u: D­ee, ddE­, ddee: cây th p; D­E­: cây cao. Trong

ớ ầ ố ị ớ ư phép lai sau đây: (P):    x      v i t n s  hoán v  gen 2 gi i là nh  nhau: f(A/d)=

1 có ki u hình qu  đ , cây cao (A­B­D­E­) chi m t

ờ ả ỏ ể ế 0,2; f(B/E)= 0,4 thì đ i con F ỉ

l :ệ

A. 30,09% B. 20,91% C. 28,91% ố D. S  khác.

Ở ộ ự ậ ặ ả ể ế ộ m t loài th c v t, n u trong ki u gen có m t c  hai alen tr i A và B thì Câu 5.

ặ ả ế ể ế ộ ộ ể   cho ki u hình thân cao, n u thi u m t ho c c  hai alen tr i nói trên thì cho ki u

ấ ớ ị ị ỏ ộ hình thân th p. Alen D quy đ nh hoa đ  tr i hoàn toàn so v i alen d quy đ nh hoa

ị ợ ữ ề ấ ắ ặ ượ tr ng. Cho giao ph n gi a các cây d  h p v  3 c p gen trên thu đ ờ c đ i con

ỉ ệ ấ ỏ ỏ phân li theo t  l ấ    9 cây thân cao, hoa đ  : 3 cây thân th p, hoa đ  : 4 cây thân th p,

ế ễ ằ ắ ị ắ hoa tr ng. Bi ạ t các gen quy đ nh các tính tr ng này n m trên nhi m s c th ể

ườ ế ả ả ộ ị th ng, quá trình gi m phân không x y ra đ t bi n và hoán v  gen. Phép lai nào

ớ ế ả ợ sau đây là phù h p v i k t qu  trên?

43

A. ×        B. Bb × Bb      C. Aa × Aa     D.  ×

Ở ộ ự ậ ộ ớ ị ị m t loài th c v t, A quy đ nh thân cao tr i hoàn toàn so v i a quy đ nh Câu 6.

ế ự ể ứ ệ ể ẽ ấ ủ thân th p. Gen B át ch  s  bi u hi n c a A và a, ki u gen ch a B s  cho cây

ỏ ộ ế ặ ấ ị ớ   thân th p. Alen l n b không át ch . Gen D quy đ nh hoa đ  tr i hoàn toàn so v i d

ễ ể ặ ắ ị ằ   ằ quy đ nh hoa xanh. Gen A và D cùng n m trên 1 c p nhi m s c th , gen B n m

ị ợ ề ấ ả ể ễ ắ ặ trên c p nhi m s c th  khác. Cho cây d  h p v  t ặ t c  các c p gen P t ự ụ   th

1  thu đ

ấ ờ ượ ể ể ạ ph n, đ i F c 4 lo i ki u hình trong đó ki u hình thân cao, hoa xanh

ỉ ệ ế ế ằ ễ ả ọ chi m t  l 5,25%. Bi ế t r ng m i di n bi n trong gi m phân ở ế  t ạ    bào sinh h t

1 thân th p, hoa xanh chi m t  l

ấ ế ư ế ấ ph n và t bào sinh noãn là nh  nhau. Cây F ỉ ệ :

A.13,5% B.55,25% C. 61.5% D. 19,75%

t/c: cây cao, hoa vàng   x   cây th p, hoa đ

Ở ộ ấ ự ậ  m t loài th c v t, phép lai P ỏ Câu 7.

1 g m 100% cây cao, hoa đ . Cho F

1  t

2: 40,5%

ượ ồ ỏ ự ụ ượ thu đ c F ấ  th  ph n thu đ c F

ấ ỏ ỏ cây cao, hoa đ ; 34,5% cây th p, hoa đ ; 15,75% cây cao, hoa vàng; 9,25% cây

ấ ế ể ườ ễ ắ ộ ễ ế th p, hoa vàng. Cho bi t các gen thu c nhi m s c th  th ả   ng, di n bi n gi m

ạ ố ử ự ử ậ phân gi ng nhau trong quá trình t o giao t đ c và giao t cái. Nh n xét nào sau

đây chính xác?

ậ ươ ề ạ ể ạ   ng tác gen ki u 9:7, tính tr ng A. Tính tr ng màu hoa di truy n theo quy lu t t

ề ậ ề chi u cao cây di truy n theo quy lu t phân li.

ệ ượ ế ề ạ ng di truy n liên k t gen không hoàn toàn, tính tr ng màu hoa di B. Có hi n t

ộ ậ ề ậ truy n theo quy lu t phân li đ c l p.

ậ ươ ề ề ể ng tác gen ki u 9:7, màu hoa di C. Chi u cao cây di truy n theo quy lu t t

ề ậ ả ị truy n theo quy lu t phân li, có x y ra hoán v  gen.

ậ ươ ề ạ ể ạ   ng tác gen ki u 9:7, tính tr ng D. Tính tr ng màu hoa di truy n theo quy lu t t

ệ ượ ề ề ậ ế chi u cao cây di truy n theo quy lu t phân li, có hi n t ng liên k t gen không

hoàn toàn.

Ở ồ ồ ự ề ấ ồ ớ ru i gi m, khi lai ru i cái v i ru i đ c khác dòng đ u có m t đ  t ắ ỏ ươ   i Câu 8.

1 t

ậ ượ ầ ấ ả ồ ề ủ ể ủ và thu n ch ng nh n đ c F ắ ỏ ẫ t c  ru i đ u có m t đ  th m. Ki u gen c a P:

bXb  x  aaXBY

ặ A. BBXaXa  x  bbXAY ho c AAX

BXB   x  AAXbY

44

ặ B. bbXAXA  x  BBXaY   ho c aaX

bXb   x  aaXBY

ặ C. BBXaXa   x  bbXAY  ho c AAX

D. Aabb  x   aaBB

Ở ộ ự ậ ặ ả ể ế ộ m t loài th c v t, n u trong ki u gen có m t c  hai alen tr i A và B thì Câu 9.

ặ ả ế ể ế ộ ộ ể   cho ki u hình thân cao, n u thi u m t ho c c  hai alen tr i nói trên thì cho ki u

ấ ớ ị ị ỏ ộ hình thân th p. Alen D quy đ nh hoa đ  tr i hoàn toàn so v i alen d quy đ nh hoa

ị ợ ữ ề ấ ắ ặ ượ tr ng. Cho giao ph n gi a các cây d  h p v  3 c p gen trên thu đ ờ c đ i con

ỉ ệ ấ ỏ ỏ phân li theo t  l ấ    9 cây thân cao, hoa đ  : 3 cây thân th p, hoa đ  : 4 cây thân th p,

ế ễ ằ ắ ị ắ hoa tr ng. Bi ạ t các gen quy đ nh các tính tr ng này n m trên nhi m s c th ể

ườ ế ả ả ộ ị th ng, quá trình gi m phân không x y ra đ t bi n và hoán v  gen. Phép lai nào

ớ ế ả ợ sau đây là phù h p v i k t qu  trên?

A. × . B. Aa × Aa. C.  × . D. Bb × Bb

Ở ộ ự ậ ạ ạ ả m t loài th c v t, tính tr ng hình d ng qu  do hai gen không alen Câu 10.

ặ ồ ộ ậ ờ ả ể ị phân li đ c l p cùng quy đ nh. Khi trong ki u gen có m t đ ng th i c  hai alen

ả ẹ ả ộ ộ ỉ ộ tr i A và B cho qu  d t, khi ch  có m t trong hai alen tr i cho qu  tròn và khi

ả ạ ắ ộ ộ không có alen tr i nào cho qu  dài. Tính tr ng màu s c hoa do m t gen có 2 alen

ỏ ộ ắ ớ ị ị ị quy đ nh, alen D quy đ nh hoa đ  tr i hoàn toàn so v i alen d quy đ nh hoa tr ng.

1 có ki u hình phân li theo t

ả ẹ ỏ ự ụ ượ ể Cho cây qu  d t, hoa đ  (P) t ấ  th  ph n, thu đ c F ỉ

ệ ả ẹ ả ẹ ả ắ ỏ ỏ l 6 cây qu  d t, hoa đ  : 5 cây qu  tròn, hoa đ  : 3 cây qu  d t, hoa tr ng : 1

ắ ả ả ỏ ế ằ ộ cây qu  tròn, hoa tr ng : 1 cây qu  dài, hoa đ . Bi ế   ả t r ng không x y ra đ t bi n,

ớ ế ủ ể ả ợ ki u gen nào c a (P) sau đây phù h p v i k t qu  trên?

A. Bb B. BB C.Aa D. Bb

Ở ộ ự ậ ắ ộ ị m t loài th c v t, màu s c hoa do m t gen có 2 alen quy đ nh, alen A Câu 11.

ỏ ộ ề ắ ớ ị ị quy đ nh hoa đ  tr i hoàn toàn so v i alen a quy đ nh hoa tr ng; Chi u cao cây do

ỏ ị ợ ề ả ặ ị hai c p gen B,b và D,d cùng quy đ nh. Cho cây thân cao, hoa đ  d  h p v  c  ba

ợ ặ ề ả ệ ặ ớ ồ ặ c p gen (kí hi u là cây M) lai v i cây đ ng h p l n v  c  ba c p gen trên, thu

ượ ờ ắ ồ đ ỏ c đ i con g m: 140 cây thân cao, hoa đ ; 360 cây thân cao, hoa tr ng; 640 cây

ủ ể ể ắ ấ ấ ỏ thân th p, hoa tr ng; 860 cây thân th p, hoa đ . Ki u gen c a cây M có th  là:

45

A. Aa B .Dd C. AaBbDd. D. Dd

Ở ự ậ ạ ộ ớ ị ị 1 loài th c v t, A quy đ nh h t vàng tr i hoàn toàn so v i a quy đ nh Câu 12.

ế ự ể ệ ủ ạ ắ ứ ể ẽ ạ ắ h t tr ng. B át ch  s  bi u hi n c a A và a (ki u gen ch a B s  cho h t tr ng),

ỏ ộ ế ớ ị ị alen b không át ch . Gen D quy đ nh hoa đ  tr i hoàn toàn so v i d quy đ nh hoa

ị ợ ễ ể ằ ắ ặ xanh. gen A và D cùng n m trên 1 c p nhi m s c th . Cho cây d  h p v  t ề ấ ả  t c

1 g m 4 lo i ki u hình trong đó ki u hình

ặ ự ụ ượ ể ể ạ ồ các c p gen P t ấ  th  ph n thu đ c F

ỉ ệ ế ế ế ễ ọ ạ h t vàng, hoa xanh chi m t  l 5,25%. Bi ả   t m i di n bi n trong quá trình gi m

ạ ắ ư ể ạ phân t o tinh trùng và noãn là nh  nhau. Cây có ki u hình h t tr ng, hoa đ ỏ ở 1   F

ế chi m t  l ỉ ệ :

A. 51,75% B. 55,25% C. 61,5% D. 19,75%

1

ắ ắ ắ ỏ ủ ủ ầ ầ ồ ớ ồ ượ c F Câu 13. Ru i m t đ  thu n ch ng lai v i ru i m t tr ng thu n ch ng đ

1 lai phân tích, F1 có t  l

ắ ỏ ự ỉ ệ ắ ắ ắ ỏ ự toàn m t đ . Đ c F 2 đ c m t tr ng: 1 cái m t đ : 1 cái

ắ ắ ậ ế m t tr ng. K t lu n đúng là:

ậ ươ ề ắ ạ ổ ợ ặ ế ng tác b  tr  ho c át ch A. Tính tr ng màu m t di truy n theo quy lu t t

ế ớ ề ạ ớ ằ i tính, gen n m trên Y B. Tính tr ng di truy n liên k t v i gi

ế ớ ề ạ ậ ớ ươ ổ i tính và t ng tác b  sung C. Tính tr ng di truy n theo quy lu t liên k t v i gi

ằ ở ế ẹ ề ạ ấ t bào ch t. D. Tính tr ng di truy n theo dòng m , gen n m

ể ườ ễ ắ ươ ng t ắ   ị ng tác quy đ nh màu m t ế Câu 14. Có 2 gen liên k t trên nhi m s c th  th

ể ấ ả ấ ồ ồ ỗ ớ   ộ ủ ủ c a ru i gi m. Ph i có ít nh t 1 alen tr i c a m i gen trong ki u gen thì ru i m i

ắ ỏ ể ể ạ ắ ồ ể ị có ki u hình m t đ , các ki u gen còn l i quy đ nh ki u hình m t h ng. Trong 1

ợ ử ắ ồ ệ ấ ồ ồ ượ thí nghi m, khi cho lai ru i gi m đ ng h p t m t h ng thì thu đ c toàn b ộ

1 lai phân tích đ

ắ ỏ ồ ượ ạ ồ ớ c F ru i Fồ 1 m t đ . Cho ru i cái F ể 2 g m 2 lo i ki u hình v i 32

ắ ỏ ắ ồ ủ ể ồ ồ ổ ồ 1  ầ ố ru i m t đ  và 168 ru i m t h ng. T n s  trao đ i chéo và ki u gen c a ru i F

là:

A. 16% và                    B. 32% và                 C. 16% và          D. 32% và

Ở ộ ự ậ ạ m t loài th c v t, tính tr ng màu hoa do 2 gen không alen A và B Câu 15.

ươ ế ả ớ ộ ị t ể ng tác v i nhau quy đ nh. N u trong ki u gen có c  2 gen tr i A và B thì cho

ế ể ạ ạ ặ ặ ả ỏ ộ ỉ ki u hình hoa đ , khi ch  có 1 lo i alen tr i A ho c B ho c thi u c  2 lo i gen

46

ể ề ắ ạ ộ tr i nói trên thì cho ki u hình hoa tr ng. Các tính tr ng chi u cao cây và hình

ả ề ộ ị ị ạ d ng qu  đ u do 1 gen có 2 alen quy đ nh, trong đó D quy đ nh thân cao tr i hoàn

ấ ả ớ ộ ị ớ   ị toàn so v i d quy đ nh thân th p, E quy đ nh qu  tròn tr i không hoàn toàn so v i

ả ầ ế ả ạ ị e quy đ nh qu  dài, qu  b u là tính tr ng trung gian. Tính theo lí thuy t, phép lai

ể ờ ỏ ả ầ   AaBbDdEe   x   aabbDdEE cho đ i con có ki u hình hoa đ , thân cao, qu  b u

ế chi m t  l ỉ ệ :

A. 18,75% B. 3,125% C. 9,375% D. 6,25%

1 t

2: 1349 cây qu  tròn,

Ở ự ự ụ ấ ượ ả ậ  1 loài th c v t, cho cây F th  ph n đ c F Câu 16.

ả ả ỏ ỏ ế màu đ : 602 cây qu  dài, màu vàng: 449 cây qu  dài, màu đ . Bi ạ   ắ t màu s c h t

ượ ủ ể ề ể ặ ở ị đ c đi u khi n b i 1 c p gen. Xác đ nh ki u gen c a F1?

ặ A.  ho c Aa ặ B.  ho c Aa

ặ C.  ho c Aa D.Aa

Ở ự ậ ả ạ ạ  1 loài th c v t, tính tr ng hình d ng qu  do 2 gen không alen phân li Câu 17.

ặ ồ ờ ả ạ ớ ị ể ộ ậ đ c l p v i nhau quy đ nh. Khi trong ki u gen có m t đ ng th i c  2 lo i alen

ể ể ả ả ộ ộ ỉ tr i A và B thì cho ki u hình qu  tròn, khi ch  có alen tr i A thì ki u hình qu  dài,

ả ẹ ể ặ ộ ộ ỉ ạ   khi ch  có alen tr i B ho c không có alen tr i thì ki u hình qu  d t. Tính tr ng

ả ắ ả ộ ị ị màu s c qu  do 1 gen có 2 alen quy đ nh, trong đó D quy đ nh qu  vàng tr i hoàn

ả ắ ả ớ ị ự ụ toàn so v i d quy đ nh qu  tr ng. Cho cây qu  tròn, vàng (P) t ấ  th  ph n thu

1 có ki u hình phân li theo t  l

ượ ỉ ệ ể ắ đ c F 3 cây tròn, tr ng: 6 cây tròn, vàng: 3 cây

ẹ ẹ ế ằ ế ả ộ ắ dài, vàng: 1 cây d t, tr ng: 3 cây d t, vàng. Bi ấ   t r ng không x y ra đ t bi n, c u

ủ ể ễ ể ắ ả ổ trúc nhi m s c th  không thay đ i trong gi m phân. Ki u gen nào c a (P) sau đây

ả ợ ớ ế phù h p v i k t qu  trên?

A. B. C. D. Aa

ắ ỏ ươ ấ ồ ủ ự ầ ấ ớ ắ ắ   ồ i thu n ch ng v i ru i gi m đ c m t tr ng Câu 18. Lai ru i gi m cái m t đ  t

ủ ầ ườ ♀ ắ ỏ thu n ch ng ng i ta thu đ F c ♂ ắ ỏ ươ   i. m t đ  t ượ ở 1 100%  m t đ  tía, 100%

ẫ ố ể đ i F ượ ỉ ệ c t  l phân li ki u hình ở    2 Cho ru i Fồ 1 giao ph i ng u nhiên ở ờ 2 thu đ

ớ ắ ỏ ươ ư ắ ắ ế ậ gi ắ ỏ i nh  sau: 3/8 m t đ  tía: 3/8 m t đ  t i: 2/8 m t tr ng. K t lu n nào sau

đây là đúng?

47

ắ ủ ể ớ ễ ấ ắ ồ ị i tính X quy đ nh. A. Màu m t c a ru i gi m do 1 gen trên nhi m s c th  gi

ắ ủ ể ớ ễ ấ ắ ồ ị i tính X quy đ nh. B. Màu m t c a ru i gi m do 2 gen trên nhi m s c th  gi

ắ ủ ể ớ ễ ấ ắ ồ i tính X và 1 gen trên C. Màu m t c a ru i gi m do 1 gen trên nhi m s c th  gi

ể ườ ễ ị ắ nhi m s c th  th ng quy đ nh.

ắ ủ ể ớ ễ ấ ắ ồ i tính X và 1 gen trên D. Màu m t c a ru i gi m do 1 gen trên nhi m s c th  gi

ể ườ ễ ươ ể ổ ị ắ nhi m s c th  th ng t ng tác theo ki u b  sung quy đ nh.

ạ ắ ủ ứ ấ ầ ớ ạ ỏ Câu 19. Khi lai hai th  ngô thu n ch ng cây cao, h t tr ng v i cây th p, h t đ

1  toàn cây cao, h t đ . Cho F

1  ti p t c giao ph n v i nhau đ

2

ượ ạ ỏ ế ụ ấ ớ ượ thu đ c F c F

ạ ắ ạ ỏ ạ ỏ ấ ồ g m 38,25% cây cao, h t đ : 36,75% cây th p, h t đ : 18% cây cao, h t tr ng:

1 và t n s  hoán v  gen, bi

ạ ắ ấ ế ủ ể ầ ố ị ế 7% cây th p, h t tr ng. Vi t ki u gen c a F ắ   t màu s c

ị ỉ ạ h t ch  do 1 gen có 2 alen quy đ nh.

A., f= 10% B., f= 50% C. , f= 20% D.Bb, f= 20%

1  có ki u hình lông tr ng, xoăn v i chu t lông

ố ộ ể ắ ộ ớ Câu 20. Cho giao ph i chu t F

ắ ượ ế ệ ẳ ắ ắ ẳ tr ng, th ng thu đ c th  h  lai: 37,5% tr ng, xoăn: 37,5% tr ng, th ng: 10%

ẳ ẳ ế nâu, th ng: 10% đen, xoăn: 2,5% nâu, xoăn: 2,5% đen, th ng. Cho bi t các gen

ể ườ ắ ặ ạ ạ ị ễ ằ n m trên nhi m s c th  th ng, tính tr ng hình d ng lông do 1 c p gen quy đ nh,

ể ể ẳ ồ ợ ặ ki u hình lông đen, th ng do c p gen đ ng h p. Ki u gen c a F ủ 1 đem lai là:

A. Aa x Aa B. Aa x Aa

C. Aa x Aa D. Aa x aa

1 đ

2 phân li theo t  l

ế ự ụ ượ ỉ ệ ấ  th  ph n cho F c F ả ẹ   : 4591 qu  d t, Câu 21. Ti n hành t

ả ẹ ả ả ả ọ ọ ng t: 2158 qu  d t, chua: 3691 qu  tròn, ng t: 812 qu  tròn, chua: 712 qu  dài,

ể ả ọ ị ng t: 30 qu  dài, chua. Ki u gen c a F ầ ố ủ 1 đem lai và t n s  hoán v  gen là:

A. Aa, f= 20% B. Aa, f= 20%

C. Aa, f= 30% D. Aa, f= 30%

Ở ự ậ ỏ ộ ớ ị ị 1 loài th c v t, gen B quy đ nh hoa đ  tr i hoàn toàn so v i b quy đ nh Câu 22.

ế ự ể ệ ủ ứ ể ắ ộ hoa tr ng. Gen tr i A át ch  s  bi u hi n c a gen B và b (ki u gen có ch a A s ẽ

ể ắ ạ ặ ị ị ộ   quy đ nh ki u hình hoa tr ng), alen l n a không át. Gen D quy đ nh h t vàng tr i

ễ ạ ặ ằ ắ ớ ị ể ố   hoàn toàn so v i d quy đ nh h t xanh. Gen A n m trên c p nhi m s c th  s  2,

48

ể ố ễ ằ ặ ắ gen B và D cùng n m trên c p nhi m s c th  s  4.

1 thu đ

ị ợ ề ấ ả ự ụ ấ ờ Cho cây d  h p v  t ặ t c  các c p gen (P) t th  ph n, đ i con F cượ

ỏ ạ ể ể ạ ớ 2000 cây v i 4 lo i ki u hình, trong đó ki u hình hoa đ  h t xanh có s  l ố ượ   ng

ầ ố ể ị ị ế ằ ủ 105 cây. Xác đ nh ki u gen c a P và t n s  hoán v  gen. Bi ầ ố t r ng t n s  hoán v ị

ế ả ạ ấ ộ gen ở ế  t ư  bào sinh h t ph n và sinh noãn là nh  nhau và không có đ t bi n x y ra.

A. Aa x Aa, f= 20% B. Aa x Aa, f= 10%

C. Aa x Aa, f= 40% D. Aa x Aa, f= 20%

Ở ỏ ạ ắ ươ ế ữ th , tính tr ng màu s c lông do t ng tác át ch  gi a 2 gen không alen Câu 23.

ắ ị ị gây ra. Trong đó A­B­ và A­bb quy đ nh lông tr ng, aaB­ quy đ nh lông đen, aabb

ạ ị ướ ặ ị ị quy đ nh lông xám. Tính tr ng kích th c lông do 1 c p gen quy đ nh: D quy đ nh

ắ ớ ộ ị lông dài tr i hoàn toàn so v i d quy đ nh lông ng n. Cho th  F ể ỏ 1 có ki u hình lông

ố ớ ắ ượ ể ắ ắ ỏ ế ệ tr ng, dài giao ph i v i th  có ki u hình lông tr ng, ng n đ c th  h  lai phân li

ỉ ệ ư ắ ắ ắ ắ theo t  l nh  sau: 15 lông tr ng, dài: 15 lông tr ng, ng n: 4 lông đen, ng n: 4

ắ ế lông xám, dài: 1 lông đen, dài: 1 lông xám, ng n. Cho bi ạ   ị t gen quy đ nh tính tr ng

ể ườ ắ ầ ố ể ị ễ ằ n m trên nhi m s c th  th ng. T n s  hoán v  gen và ki u gen c a F ủ 1 đem lai:

A. Aa x Aa, f= 30% B. Aa x Aa, f= 20%

C. Aa x Aa , f= 30% D. Bb x Bb, f= 20%

ượ ế ả ả c k t qu  42 qu  tròn, hoa vàng: 108 Câu 24. Trong 1 phép lai phân tích thu đ

ắ ả ả ắ ả ế ằ qu  tròn, hoa tr ng, 258 qu  dài, hoa vàng: 192 qu  dài, hoa tr ng. Bi t r ng màu

ủ ố ẹ ể ị ắ s c hoa do 1 gen quy đ nh. Ki u gen c a b  m  trong phép lai phân tích nói trên

có th  là:ể

ớ ầ ố ả ị A. Bb x bb, hoán v  gen x y ra v i t n s  28%.

ớ ầ ố ả ị B. Bb x bb, hoán v  gen x y ra v i t n s  28%.

ế C. Bb x bb, liên k t gen hoàn toàn.

ế D. Bb x bb, liên k t gen hoàn toàn.

ủ ấ ắ ấ ỏ ớ ầ Câu 25. Cho cây hoa đ , thân th p thu n ch ng giao ph n v i cây hoa   tr ng,

1. F1  t

2  cho các t  l

ủ ượ ự ụ ấ ượ ỉ ệ ầ thân cao thu n ch ng thu đ c F th  ph n đ c F sau:

ấ ắ ỏ ỏ 37,5% cây cao, hoa đ : 37,5% cây cao, hoa tr ng: 18,75% cây th p, hoa đ : 6,25%

49

ắ ấ ế ằ ạ ằ ị cây th p, hoa tr ng. Bi t r ng gen quy đ nh các tính tr ng đang xét n m trên

ể ườ ễ ề ặ ấ ố ắ nhi m s c th  th ng. Chi u cao cây do 1 c p gen chi ph i (D, d), c u trúc các

ệ ượ ễ ể ắ ả ổ nhi m s c th  không thay đ i trong quá trình gi m phân. Hi n t ả ng x y ra

ủ ở ủ ể ắ ầ trong phép lai và ki u gen c a cây thân cao, hoa tr ng thu n ch ng P là:

ế ở ố ẹ ặ ể  2 bên b  m , ki u gen aa ho c bb A. Liên k t gen hoàn toàn

ế ở ố ẹ ặ ể  2 bên b  m , ki u gen aa ho c AA B. Liên k t gen hoàn toàn

ế ở ố ẹ ặ ể  2 bên b  m , ki u gen AA ho c bb C. Liên k t gen hoàn toàn

ế ở ố ẹ ặ ể  2 bên b  m , ki u gen aa ho c BB D. Liên k t gen hoàn toàn

Ở ộ ự ậ ủ ầ ắ ớ m t loài th c v t, khi cho lai con cái thu n ch ng lông tr ng v i con Câu 26.

1 t

ủ ự ầ ượ ấ ả ề đ c thu n ch ng lông nâu thu đ c F t c  đ u lông nâu. Cho F ố ớ   1 giao ph i v i

ượ ự ự ỏ   c 119 con đ c lông nâu, 62 con cái lông nâu, 41 con đ c lông đ , nhau, F2 thu đ

ắ ỏ ự   19 con cái lông đ , 59 con cái lông xám, 20 con cái lông tr ng, không có con đ c

ề ậ ắ ạ ị lông xám và lông tr ng. Nh n xét nào sau đây v  gen quy đ nh tính tr ng  màu

ở ậ ộ lông loài đ ng v t nói trên là đúng?

ậ ươ ề ạ ể ộ ổ ng tác gen ki u b  sung, m t trong hai A. Tính tr ng di truy n theo quy lu t t

ằ ở ươ gen n m trên X vùng không t ồ ng đ ng.

ậ ươ ề ạ ể ộ ổ ng tác gen ki u b  sung, m t trong hai B. Tính tr ng di truy n theo quy lu t t

ằ ở ươ gen n m trên Y vùng không t ồ ng đ ng.

ậ ươ ề ạ ể ổ ệ   ng tác gen ki u b  sung, không có hi n C. Tính tr ng di truy n theo quy lu t t

ượ ể ớ ễ ằ ắ t ng gen n m trên nhi m s c th  gi i tính.

ậ ươ ề ạ ể ổ ng tác gen ki u b  sung, có hi n t ệ ượ   ng D. Tính tr ng di truy n theo quy lu t t

ể ớ ễ ắ ằ ở ươ gen n m trên nhi m s c th  gi i tính vùng t ồ ng đ ng.

Ở ộ ự ậ ạ ươ m t loài th c v t, tính tr ng màu do do 2 gen không alen t ng tác Câu 27.

ặ ả ế ể ể ạ ộ ị ớ v i nhau quy đ nh. N u trong ki u gen có m t c  2 lo i gen tr i thì cho ki u hình

ể ạ ặ ặ ỏ ộ ộ ỉ ặ hoa đ , khi ch  có 1 lo i gen tr i A ho c B ho c toàn b  gen l n thì cho ki u hình

ề ạ ắ ị hoa tr ng. Tính tr ng chi u cao cây do 1 gen có 2 alen quy đ nh, trong đó D quy

ế ấ ộ ớ ị ị đ nh thân cao tr i hoàn toàn so v i d quy đ nh thân th p. Tính theo lí thuy t, phép

ỉ ệ ể ế ờ ỏ lai AaBbDd x aabbDd cho đ i con có ki u hình thân cao, hoa đ  chi m t  l :

50

A. 25% B. 6,25% C. 56,25% D. 18,75%

ủ ự ắ ả ầ ớ ả   Câu 28. Khi lai cá đ c (XX) v y tr ng, to thu n ch ng v i cá cái (XY) v y

1 lai phân tích thì đ

ỏ ượ ắ ề ả tr ng, nh  đ c F ượ ỉ  c t ắ 1 đ u là cá v y tr ng, to. Cho cá cái F

ệ ả ỏ ả ắ ả ả ắ ỏ ỏ l : 9 cá v y tr ng, to: 6 cá v y tr ng, nh : 4 cá v y đ , nh  ( ỏ ♂): 1 cá v y đ , to

ậ (♂). Nh n xét nào sau đây không chính xác?

ỗ ặ ộ ặ ể ươ ễ ằ ắ ồ ng đ ng khác nhau. A. M i c p gen n m trên m t c p nhi m s c th  t

ố ở ề ươ ả ắ ậ ị ữ ng tác gi a 2 gen không B. Màu s c v y b  chi ph i b i quy lu t di truy n t

alen.

ướ ả ể ườ ễ ằ ắ ị c v y do 1 gen có 2 alen quy đ nh, n m trên nhi m s c th  th ng. C. Kích th

ắ ả ế ớ ề ạ ớ i tính. D. Tính tr ng màu s c v y di truy n liên k t v i gi

ủ ủ ầ ượ ề ầ ả c F ụ   1 đ u qu  xanh, b u d c. Câu 29. Khi lai 2 cây thu n ch ng c a 1 loài đ

2 phân li theo t  l

ế ụ ấ ớ ượ ỉ ệ ả c F : 0,315 cây qu  xanh, ụ Cho F1 ti p t c th  ph n v i nhau đ

ụ ụ ả ầ ả ầ b u d c: 0,18 cây qu  xanh, tròn: 0,165 cây qu  vàng, b u d c: 0,1425 cây qu ả

ả ả vàng, dài: 0,0675 cây qu  vàng, tròn: 0,0675 cây qu  xanh, dài: 0,04 cây qu ả

ả ắ ả ắ ụ ắ ầ tr ng, dài: 0,02 cây qu  tr ng, b u d c: 0,0025 cây qu  tr ng, tròn. Bi ế ằ   t r ng

ứ ư ế ễ ạ ấ ọ m i di n bi n trong quá trình sinh h t ph n và sinh tr ng là nh  nhau. Trong s ố

ế ậ các k t lu n nào sau đây:

ậ ươ ề ả ắ 1. Màu s c qu  di truy n theo quy lu t t ổ ng tác b  sung.

ệ ượ ớ ầ ố ị 2. Có  hi n t ng hoán v  gen v i t n s  f= 20%

ỗ ặ ể ễ ằ ắ ặ 3. M i c p gen n m trên 1 c p nhi m s c th  khác nhau

ậ ộ ạ ạ ả ề 4. Tính tr ng hình d ng qu  di truy n theo quy lu t tr i không hoàn toàn..

ố ế ậ S  k t lu n đúng là:

A. 1 B. 3 C. 2 D. 4

ả ỏ ủ ứ ầ ả ớ Câu 30. Khi lai hai th  thu n ch ng cây cao, qu  đ , dài v i cây lùn, qu  vàng,

1. Cho F1 ti p t c th  ph n v i nhau đ

2 có t  l

ượ ụ ấ ế ụ ớ ượ ỉ ệ ẹ ớ d t v i nhau đ c F c F : 54 cây

ả ỏ ẹ ả ỏ ả ỏ cao, qu  đ , tròn: 42 cây lùn, qu  đ , tròn: 27 cây cao, qu  đ , d t: 27 cây cao,

ả ỏ ẹ ả ỏ ả ỏ qu  đ , dài: 21 cây lùn, qu  đ , d t: 21 cây lùn, qu  đ , dài: 18 cây cao, qu ả

51

ẹ ả ả vàng, tròn: 14 cây lùn, qu  vàng, tròn: 9 cây cao, qu  vàng, d t: 9 cây cao, qu ả

ẹ ả ả ế ả vàng, dài: 7 cây lùn, qu  vàng, d t: 7 cây lùn, qu  vàng, dài. Bi t qu  dài do gen

ế ậ ị ặ l n quy đ nh. K t lu n nào sau đây không chính xác?

ỗ ặ ộ ặ ể ươ ễ ằ ắ ồ ng đ ng khác nhau. A. M i c p gen n m trên m t c p nhi m s c th  t

ậ ộ ề ạ ả B. Hình d ng qu  di truy n theo quy lu t tr i không hoàn toàn.

ậ ươ ề ề ể ổ ng tác b  sung ki u 9: 6: 1 C. Chi u cao cây di truy n theo quy lu t t

ợ ặ ể ẹ ả ồ D. Cây lùn, qu  vàng, d t có ki u gen đ ng h p l n.

Đáp án

Câu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1­10 A D A A B D C B D D

11­20 D C C B C C D D D A

21­30 B C B B A D D A B C

Ả Ế Ệ Ạ III. HI U QU  DO SÁNG KI N ĐEM L I

ệ ả 1. Hi u qu  kinh t ế .

ự ụ ế ễ ạ ả ọ Khi áp d ng sáng ki n vào th c ti n gi ng d y môn Sinh h c 12,

ệ ế ả ặ ồ ệ ọ sáng ki n đã giúp b n thân tôi và các đ ng nghi p, đ c bi t là các em h c sinh

ớ ượ ấ ề ả ạ ậ ờ gi m b t đ ứ ư ầ c r t nhi u th i gian, công s c s u t m, phân d ng bài t p cũng

ư ế ệ ệ ề nh  ti ề ặ t ki m v  m t kinh t ế ầ ư : đ u t ự    mua nhi u tài li u khác nhau, sau đó l a

ả ả ờ ậ ệ ậ ạ ạ ọ ợ ọ   ch n ra các bài t p và d ng bài phù h p. Nh  v y, hi u qu  gi ng d y và h c

ố ớ ộ ầ ượ ể ậ ủ t p c a th y và trò đ i v i b  môn cũng đ c nâng lên đáng k .

ả ề ặ ộ ệ 2. Hi u qu  v  m t xã h i.

ự ế ế ề ấ ổ ớ   Sau khi đ  xu t và xây d ng sáng ki n, tôi đã trao đ i sáng ki n v i

ệ ượ ệ ủ ồ ộ ưở ể ệ ồ đ ng nghi p và đ c đ ng nghi p  ng h , góp ý t ng đ  tôi hoàn thi n và

ể ạ ộ ố ọ ả tri n khai r ng rãi trong quá trình gi ng d y h c sinh kh i 12 ôn thi môn t ự ọ    ch n

ể ộ ọ ọ ọ ỏ ọ ạ Sinh h c và h c sinh trong đ i tuy n h c sinh gi i Sinh h c 12 đem l i nhi u l ề ợ   i

ế ứ ự ệ ờ ượ ế ệ ơ ích thi t th c: th i gian, công s c tìm tài li u đ c ti t ki m h n, các em đ ượ   c

ả ề ươ ổ ợ ớ ể rèn và phát tri n kĩ năng gi i toán t ng h p v  T ng tác gen không alen v i các

52

ệ ạ ậ ự ơ ấ ặ ề quy lu t di truy n khác nên hi n t i, các em đã t ề  tin h n r t nhi u khi g p bài

ề ề ậ ắ ớ toán v  các quy lu t di truy n, qua đó càng thêm yêu thích và g n bó v i môn

ố ớ ộ ể ọ ỏ ọ ọ h c. Riêng đ i v i đ i tuy n h c sinh gi ọ i Sinh h c 12 năm h c 2014­ 2015 do tôi

ự ế ướ ể ề ả ẫ ạ ố ở tr c ti p h ự ng d n, c  3 em d  thi đ u đ t đi m t i đa ề   ề  bài toán v  di truy n

ự ậ ố ớ ự ắ ố ọ h c trong bài thi t ạ   ệ  lu n, đ i v i bài thi tr c nghi m: 2 trong s  3 em d  thi đ t

ể ạ ạ ự ự ư ư ể ế ả đi m 10 và em còn l i đ t 9,5 đi m. K t qu  trên ch a th c s  cao nh ng cũng

ả ủ ụ ệ ế ệ ả ầ ạ ph n nào ph n ánh hi u qu  c a vi c áp d ng sáng ki n mang l i.

Ạ Ả Ặ Ế Ề IV. CAM K T KHÔNG SAO CHÉP HO C VI PH M B N QUY N

ệ ố ế ế ề ả ả ạ ạ ề   Tôi cam k t tuy t đ i không vi ph m b n quy n. N u vi ph m b n quy n,

ứ ỉ ậ ọ ị tôi xin ch u m i hình th c k  lu t.

Ơ Ả Ế Ơ Ị C  QUAN Đ N V TÁC GI  SÁNG KI N

Ụ Ế ÁP D NG SÁNG KI N

...........................................................................

. ặ ị Đ ng Th  Tho

...........................................................................

.

53

.........................................................................

Ở Ạ Ị S  GIÁO D C VÀ ĐÀO T O NAM Đ NH

Ủ Ụ ƯỜ TR NG THPT GIAO TH Y

BÁO CÁO SÁNG KI NẾ

Ậ

Ả

Ể

PHÁT TRI N KĨ NĂNG GI I BÀI T P “CÁC QUY

Ậ

Ạ

LU T DI TRUY N” THÔNG QUA D NG TOÁN

Ề Ề ƯƠ

“DI TRUY N T

Ữ   NG TÁC GI A CÁC GEN

KHÔNG ALEN”

54

Ị

Ặ ử

ơ : ả Tác gi ộ Trình đ  chuyên môn:  ứ ụ Ch c v : N i công tác: Đ NG TH  THO C  nhân  Giáo viên ườ Tr ủ ng THPT giao th y

55

ị Nam Đ nh, ngày 25 tháng 5 năm 2015