1
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT DIỄN CHÂU 3
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài: PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TỰ HỌC CHO HỌC SINH
THÔNG QUA DẠY HỌC TRỰC TUYẾN CHỦ ĐỀ
“CƠ CHẾ BIẾN DỊ Ở CẤP ĐỘ TẾ BÀO”, Sinh học 12 – Ban Cơ bản
TÁC GIẢ: 1. NGUYỄN THỊ XUÂN
2. TRƯƠNG VĂN CHIẾN
ĐƠN VỊ: TRƯỜNG THPT DIỄN CHÂU 3
SĐT: 0961639891/0979016386
NĂM HỌC 2021-2022
2
MỤC LỤC
Nội dung Trang
Phần I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1.1. Lý do chọn đề tài
1.2. Mục tiêu của đề tài
1.3. Tính mới của đề tài
1
1.4. Phương pháp nghiên cứu
1.5. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu đề tài 2
Phần II. NỘI DUNG
Chương I. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN
CỦA ĐỀ TÀI
1.1. Tổng quan về các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài
1.2. Cơ sở lý luận của đề tài
1.2.1. Lý thuyết về năng lực và năng lực tự học
3
1.2.2. Cơ sở lí luận của dạy học chủ đề 4
1.2.3. Cơ sở lí luận về dạy học trực tuyến 5
1.3. Cơ sở thực tiễn
1.3.1. Thực tiễn hoạt động dạy học trực tuyến ở trường THPT 11
1.3.2. Thực tiễn dạy học phát triển năng lực tự học cho HS của môn Sinh học tại
trường THPT Diễn Châu 3 bằng hình thức dạy học trực tuyến 12
Chương II. TỔ CHỨC DẠY HỌC TRỰC TUYẾN CHỦ ĐỀ CƠ CHẾ
BIẾN DỊ Ở CẤP ĐỘ TẾ BÀO NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TỰ HỌC
CHO HỌC SINH
2.1. Lý thuyết về chủ đề cơ chế biến dị ở cấp độ tế bào
13
2.2. Kế hoạch thực hiện chủ đề cơ chế biến dị ở cấp độ tế bào bằng phương
pháp dạy học trực tuyến
2.3. Tổ chức thực hiện dạy học trực tuyến chủ đề cơ chế biến dị ở cấp độ tế bào
23
Chương III. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
3.1. Đối tượng, thời gian, bố trí thực nghiệm và phương pháp thực nghiệm sư
phạm
36
3.2. Kết quả của quá trình thực nghiệm 37
3
3.3. Đánh giá chung kết quả thực nghiệm 41
Phần III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
3.1.1. Kết quả thực hiện đề tài
3.1.2. Hiệu quả của sáng kiến đối với công tác dạy học
42
3.1.3. Nhận định về việc áp dụng sáng kiến kinh nghiệm, khả năng mở
rộng
3.1.4. Bài học kinh nghiệm
3.2. Kiến nghị
43
3.2.1. Đối với học sinh
3.2.2. Đối với giáo viên
3.2.3. Đối với nhà trường
44
3.2.4. Đối với cha mẹ học sinh 45
TÀI LIỆU THAM KHẢO 46
Phụ lục
4
BẢNG CHỮ VIẾT TẮT
Các chữ viết tắt Ý nghĩa chữ viết tắt
BGDĐT Bộ Giáo dục và Đào tạo
HS Học sinh
GV Giáo viên
NST Nhiễm sắc thể
PHT Phiếu học tập
SGK Sách giáo khoa
THPT Trung học phổ thông
NXB Nhà xuất bản
GDPT Giáo dục phổ thông
5
Phần I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1.1. Lý do chọn đề tài
Trong bối cảnh hiện nay, dịch bệnh Covid-19 vẫn còn nhiều diễn biến phức
tạp, nhiều trường học được trưng dụng cho công tác phòng, chống dịch, nhiều công
trình xây dựng, sửa chữa trường lớp bị tạm ngưng, còn có một số GV, HS là F0
đang điều trị tại nhà hoặc khu cách ly hay bệnh viện... Với phương châm “dừng
đến trường, không dừng việc học” thì hình thức dạy học trực tuyến là một lựa chọn
phù hợp và được quan tâm nhất của đội ngũ nhà giáo ngành giáo dục.
Dạy học trực tuyến sẽ đảm bảo cho công tác phòng chống dịch bệnh Covid-
19 đạt kết quả tốt cũng như bảo vệ được sức khỏe cho thầy và trò, tạo cơ hội cho
thầy trò được hội nhập với cuộc cách mạng công nghệ số… Tuy nhiên, bên cạnh
đó còn gặp những khó khăn và bất cập trong quá trình giảng dạy như: ý thức tự
học, nề nếp của HS chưa cao, sự tương tác giữa GV và HS còn hạn chế. Nếu ở bài
giảng trên lớp, sự tương tác được phát huy hiệu quả thì dạy học trực tuyến, GV chủ
yếu là thực hiện bài giảng một chiều, HS tiếp nhận kiến thức qua mạng, qua các
phương tiện học tập. Mặt khác, chương trình học môn Sinh học lớp 12 có rất nhiều
nội dung khó và dài nên GV không thể truyền đạt tất cả các kiến thức cho các em
nên ít nhiều ảnh hưởng đến việc tiếp thu kiến thức của HS.
Xuất phát từ những khó khăn như trên, để hoạt động dạy học thực sự có chất
lượng khi triển khai học tập trực tuyến cho HS, chúng tôi quan tâm nhiều đến việc
hướng dẫn, giúp các em tìm ra phương pháp học tập phù hợp nhằm phát triển toàn
diện năng lực và phẩm chất của HS. Trong đó, tự học là năng lực giúp các em tự
xác định được nhiệm vụ và thực hiện nhiệm vụ học tập một cách tự giác, tích cực,
chủ động để chiếm lĩnh kiến thức cho bản thân. Như vậy, năng lực tự học của HS
là nền tảng cơ bản đóng vai trò quyết định đến sự thành công của các em trên con
đường phía trước và đó cũng chính là nền tảng để các em tự học suốt đời.
Từ những lý do đã được trình bày ở trên, tôi đã lựa chọn đề tài “PHÁT
TRIỂN NĂNG LỰC TỰ HỌC CHO HỌC SINH THÔNG QUA DẠY HỌC
TRỰC TUYẾN CHỦ ĐỀ CƠ CHẾ BIẾN DỊ Ở CẤP ĐỘ TẾ BÀO”, Sinh học
12 – Ban Cơ bản. Đây là giải pháp để “gỡ khó” nhằm triển khai có hiệu quả công
tác dạy học trực tuyến trong bối cảnh như hiện nay của bản thân các tác giả.
1.2. Mục tiêu của đề tài
Mục tiêu của đề tài là nhằm hình thành, rèn luyện và phát triển năng lực tự
học cho HS thông qua việc dạy học chủ đề cơ chế biến dị ở cấp độ tế bào từ đó góp
phần thiết thực nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến cho HS ở trường THPT
trong tình hình dịch bệnh Covid - 19 đang có nhiều diễn biến phức tạp.
1.3. Tính mới của đề tài
Nghiên cứu, phân tích chủ đề cơ chế biến dị ở cấp độ tế bào, thiết kế giáo án
và tổ chức dạy học trực tuyến chủ đề nhằm phát triển năng lực tự học cho HS.
