Luận án Tiến sĩ: Phát triển năng lực dạy học tích hợp cho sinh viên ngành Giáo dục tiểu học thông qua các chủ đề Sinh học trong học phần Phương pháp dạy học Tự nhiên và Xã hội

Luận án này tập trung vào việc phát triển năng lực dạy học tích hợp (NLDH tích hợp) cho sinh viên ngành Giáo dục Tiểu học, một yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh đổi mới chương trình giáo dục phổ thông Việt Nam 2018. Thực trạng cho thấy sinh viên ngành này còn gặp nhiều khó khăn trong việc thiết kế và thực hiện các bài dạy tích hợp, đặc biệt là liên môn, do chương trình đào tạo và tài liệu chuyên sâu còn hạn chế.

Sinh viên ngành Giáo dục Tiểu học, giảng viên các trường đại học sư phạm, giáo viên tiểu học, các nhà nghiên cứu và hoạch định chính sách giáo dục quan tâm đến dạy học tích hợp và phát triển năng lực.

Nghiên cứu này đề xuất khung năng lực dạy học tích hợp và các biện pháp nhằm phát triển năng lực này cho sinh viên ngành Giáo dục Tiểu học, thông qua các chủ đề Sinh học trong học phần Phương pháp Dạy học Tự nhiên và Xã hội. Luận án đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về dạy học tích hợp (DHTH) và năng lực dạy học tích hợp (NLDH tích hợp), đồng thời khảo sát thực trạng hiểu biết và nhu cầu phát triển NLDH tích hợp của sinh viên, giáo viên tiểu học và giảng viên tại các trường sư phạm. Trên cơ sở đó, luận án đã xây dựng khung NLDH tích hợp gồm 5 thành phần và 15 tiêu chí, cùng với bộ công cụ đánh giá chi tiết. Ba biện pháp chính được đề xuất bao gồm: xây dựng và sử dụng tài liệu tự học, vận dụng mô hình lớp học đảo ngược, và áp dụng phương pháp dạy học vi mô. Kết quả thực nghiệm sư phạm trên 243 sinh viên tại các trường Đại học Sư phạm ở Huế, TP.HCM và Cần Thơ đã chứng minh tính khả thi và hiệu quả của các biện pháp đề xuất. Cụ thể, tài liệu tự học đã hỗ trợ sinh viên tự học và rèn luyện NLDH tích hợp hiệu quả; mô hình lớp học đảo ngược giúp cải thiện đáng kể năng lực nhận thức về DHTH cũng như năng lực xây dựng và thiết kế kế hoạch dạy học chủ đề tích hợp; và phương pháp dạy học vi mô phát triển năng lực tổ chức, đánh giá và điều chỉnh bài dạy tích hợp, đồng thời nâng cao sự tự tin cho sinh viên. Nghiên cứu khẳng định rằng việc phát triển NLDH tích hợp là một nhiệm vụ cấp thiết và khả thi, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.