K yếu Hi tho quc tế “Thương mi và phân phi” ln 2 năm 2020
648
PHÁT TRIN THƯƠNG MI VÀ XÚC TIN TIÊU TH CÁC SN PHM
HT MC CA TRÊN TH TRƯỜNG NI ĐỊA
DEVELOP COMMERCE AND PROMOTE CONSUMPTION OF MACCADAMIA
PRODUCTS IN THE DOMESTIC MARKET
Lê Th Thu Trang, Bùi Th Thu Vĩ
Phân hiu ĐHĐN ti Kon Tum
Email: bttvi@kontum.udn.vn
Tóm tt
Ht Mc ca (Macadamia) đã được s dng rng rãi trên thế gii t lâu nhưng ch mi bt đầu xâm nhp
th trường Vit Nam khong ít năm tr li đây. Nh giá tr dinh dưỡng cao, th trường ht Mc ca đang ngày
càng phát trin mnh hơn; ph biến là các loi ht Mc ca nhp khu t Úc, Trung Quc và M. Tuy nhiên, để
người tiêu dùng có th tìm mua ht Mc ca vi cht lượng cao, v t nhiên, không cht bo qun, rõ ràng v
ngun gc xut x là không d. Trong nhng năm gn đây, cây mc ca đã được m rng din tích khu vc Tây
Nguyên, đặc bit là các tnh Đăk Lăk (500ha), Đăk Nông (600ha), Lâm Đồng (400ha). Nhiu đơn v đã đầu tư
sn xut ht Mc ca 100% thun Vit. Nhưng vic tiêu th Mc ca ni địa còn nhiu vn đề bt cp. Bài viết này
trình bày thc trng h thng thương mi và xúc tiến tiêu th các sn phm ht Mc ca trên th trường trong
nước, đồng thi đề xut mt s gii pháp phát trin h thng phân phi các sn phm Mc ca, nâng cao kh
năng cnh tranh ca Mc ca Vit vi các thương hiu nước ngoài, góp phn thúc đẩy s phát trin kinh tế nông
nghip và tăng t l ni địa hóa hàng tiêu dùng.
T khóa: Mc ca, Macadamia, tiêu th, th trường, th trường ni địa.
Abtracts
Macadamia nuts have been widely used in the world for a long time but just penetrated the Vietnamese
market in recent years. Due to high nutritional value, Macadamia nuts market is growing stronger; The most
common macadamia nuts are imported from Australia, China and the USA. However, finding Macadamia nuts
with high quality, natural taste, no preservatives, and clear origin is not easy. In recent years, the area of
macadamia have been expanded in the Central Highlands, especially in the provinces of Dak Lak (500 ha), Dak
Nong (600 ha), and Lam Dong (400 ha). Many company have invested to produce Macadamia made in
Vietnam. But the domestic consumption of macadamia has many shortcomings. This article presents the current
situation of the trade and consumption promotion system of Macadamia products on the domestic market, and
proposed some solutions to develop a macadamia distribution system, improving Vietnames Maccadamia’s
competitiveness with foreign brands contributes to promoting agricultural economic development and
increasing the localization of consumer goods.
Keywords: Macadamia, consumption, martket, domestic market.
1. Đặt vn đề
Cây Mc ca (Maccadamia) vi nhng giá tr dinh dưỡng vượt tri đã nhanh chóng vươn lên v
trí hàng đầu trong các loi qu hch và được mnh danh là “Hoàng hu các loi ht khô”. Hin nay,
trên toàn thế gii có khong 78 triu người s dng nhân mc ca hàng ngày. Tng sn lượng nhân mc
ca hàng năm đạt khong 40.000 tn (tương đương 120.000 tn ht). Th trường mc ca cũng như các
loi qu ht khác (điu, óc chó, d, hnh nhân) đang m rng nhanh chóng. Các th trường tiêu th
mc ca truyn thng là các nước phát trin, gm M, Đức, Úc, Nht Bn, Đài Loan… Các th trường
mi ni là: Trung Quc, Hàn Quc, n Độ và các nước khu vc Trung Đông. Tc độ tăng trưởng th
trường mc ca là 12%/năm. Riêng ti Trung Quc, mc tăng ti 50%/năm. Tuy nhiên, hin nay mc ca
ch chiếm 1% trong tng sn lượng 10 loi qu ht khô cao cp. Trong 10 năm ti, t l này có th lên
ti 10% (tc là khong 400.000 tn/năm).
Ti Vit Nam, hin nay ht mc ca bước đầu được đón nhn và ưa thích. Lượng người tiêu dùng
sn phm mc ca chc chn s tăng lên ti Vit Nam do mc sng ngày càng được nâng cao và nhn
th
p
h
hi
p
h
m
vi
ế
th
ư
đề
c
2.
s
n
y
tă
n
th
N
a
c
h
u
ch
(
M
ti
ê
c ngày cà
h
òng nga c
u biết cao,
h
m. Do đó,
m
mua các
s
ế
t này nh
m
ư
ơng
m
i c
xut các g
i
c
sn phm
Tn
g
qua
n
Theo
b
n
lượng tro
n
y
vn tiếp t
n
g trưởng n
à
c tế.
Các k
h
a
m Phi và
Ú
c
h trng đã
đ
V ng
u
u
hết các t
h
o
đến nay
c
M
c ca Haw
u th ht n
h
K
y
n
g cao v
c
ác bnh ti
m
thu nhp c
a
hin nay c
á
s
n phm n
h
m
đánh giá
a các thư
ơ
i
i pháp để
g
Mc ca nh
n
n
g
hiên c
b
áo cáo c
a
n
g năm 20
1
c trên đà
p
à
y
d
b
áo
s
h
on đầu t
ư
Ú
c, mc ca
đ
ược m r
(Ngun: ht
t
u
n cu, n
h
h
trường c
h
c
ũng được
ai). Châu
Â
h
ân ln th
h
(Ngun:
h
y
ếu Hi tho
c
ác li ích
h
m
m
ch, bé
o
a
o và
r
t kh
á
c sn ph
m
h
p khu c
tình hình t
i
ơ
ng hiu m
giúp các s
n
p khu.
u
a
Hip hi
M
1
8
d
a trê
n
p
hát trin t
s
còn tăng
ư
vào nhn
g
được trn
g
ng vượt ra
Hình 1
:
t
p://www.au
s
h
u cu ht n
h
h
ính ca Úc
đánh giá l
à
Â
u là khu v
h
ai vi 3,5
t
Hình 2.
C
h
ttp://www.
a
quc tế “Th
ư
h
t mc ca
o
phì… Đối
t khe v y
ê
m
m
c ca tr
o
a M, Úc
v
i
êu th ht
c ca Vit.
Đ
n
phm M
M
c ca Úc
,
n
nhng th
năm 2012
v
lên mc
c
g
nông trườ
n
g
khong 6
.
ngoài các t
:
Năng sut
m
s
tralian-ma
c
h
ân Mc C
a
vn n đị
n
à
nước tiêu
c nhp kh
t
riu kg tro
n
C
ác th trư
a
ustralian-m
a
ư
ơn
g
mi và p
mang li,
đ
tượng khá
c
ê
u cu cht
l
o
ng nước v
n
v
i giá cao
g
m
c ca tr
ê
Đ
ng thi,
t
c
ca
n
i đị
a
,
năng sut
n
g kê
m
i
n
v
à đến nay,
c
ao khi các
n
g mi vn
.
000-7.000
nh Vân Na
m
m
c ca thế
g
adamias.or
g
a
toàn cu
đ
n
h. Hoa K
th nhiu
n
u ln th
h
n
g năm 201
n
g ln nh
p
a
cadamias.
o
hân phi” l
n
đ
c bit là
c
c
h hàng tiê
u
l
ượng, xut
n
chưa đượ
c
g
p nhiu l
ê
n th trườn
g
t
hông qua
đ
a
đứng vn
g
thu hoch
h
n
ht. Xu h
ư
đã đạt đến
ging mc
đang được
ha mi nă
m
m
và Qun
g
gi
i qua các
g
/trade/may-
2
đ
ã n định
v
vn là nhà
n
ht các s
n
h
ai, Nht B
8.
p
khu Mc
c
rg/trade/ma
y
n
2 năm 202
0
c
ác tác
d
n
g
u
th sn p
h
x cũng n
h
c ưa chun
g
n sn ph
m
g Vit Na
m
đ
ánh giá th
g
và tăng k
h
h
t Mc ca
ư
ng tăng
t
mc tăng t
r
ca mi đư
đẩy mnh
m
, trong k
h
g
Tây vào
c
năm
2
018-marke
t
v
à tng nh
p
nhp khu
n
phm nh
â
n đứng v
c
a Úc
y
-2018-mar
k
0
g
giúp gi
m
h
m mc ca
h
ư thương h
i
g
, người tiê
u
m
m
c ca n
i
m
m
c
đ
c trng, b
à
h
năng cn
h
thế gii tă
n
t
rưởng v
n
r
ưởng lên t
c đưa vào
t
trên toàn t
h
h
i Trung
Q
c
ác vùng lâ
n
t
-report)
p
khu ht
M
ln nht n
ó
â
n Mc ca
t
trí th
b
a.
Ú
k
et-report)
649
m
m
máu,
thường có
i
u ca sn
u
dùng vn
i
địa… Bài
đ
xúc tiến
i
viết cũng
h
tranh vi
n
g 10% v
gun cung
i 60%. S
tr
ng trong
h
ế gii. Ti
Q
uc, din
n
cn.
M
c Ca ti
ó
i chung và
sn xut
Ú
c là nước
K yếu Hi tho quc tế “Thương mi và phân phi” ln 2 năm 2020
650
Theo đánh giá ca các nhà nghiên cu, nhu cu ht NIS (Nuts In Shell) năm 2017 được đánh giá
là cao vi tng sn lượng ht NIS nhp khu tăng trưởng mt cách đáng k. Để đạt được điu này là
nh s hi phc ca các vùng trng Mc ca Bc M, đợt hn hán nng n năm 2016.
T nhng s liu nêu trên cho thy, bên cnh xut khu thì th trường ni địa Úc cũng rt phát
trin. Vit Nam, sn lượng hin ti vn còn tương đối thp, tuy nhiên nhu cu v ht Mc Ca vn được
đánh giá mc cao. Các khu vc Tây Nguyên, Tây Bc là các vùng có khí hu, th nhưỡng phù hp cho
phát trin cây Mc ca. Theo d báo, din tích mc ca ca Vit Nam đến năm 2020 là 100.000 ha.
Như vy, ngun cung mc ca vn gia tăng hàng năm. Tuy nhiên, cũng theo hip hi Mc ca Úc,
cây mc ca có nhu cu sinh thái khá đặc bit nên qu đất phù hp vi yêu cu sinh thái ca cây mc ca
trên thế gii b hn chế. Ngun cung năm 2020 d tính ch đáp ng được 25-30% nhu cu ca th
trường. Đây là cơ hi cho Vit Nam phát trin th trường Mc ca trong nước và xut khu. Bài viết
nhm tp trung đánh giá thc trng ca th trường Mc ca Vit Nam đồng thi đề xut các gii pháp
nhm phát trin th trường Mc ca ni địa da trên các thông tin th cp và phương pháp định tính.
3. Thc trng th trường ht Mc ca
3.1. Tình hình chung
Theo thng kế ca hip hi Mc ca Úc, doanh s bán ra ca mc ca Úc các th trường xut
khu có nhiu biến động.
Bng 1. Doanh s bán ht Mc ca ca Úc (nguyên v, độ m 3-5%)
Ht nhân 2014 2015 2016 2017 2018
Ni địa 3530 3173 3269 3072 3554
Hoa K 1359 1277 1405 622 1163
Nht Bn 1322 1390 1574 1980 1698
Hàn Quc (*) 394 398 638 686
Đài Loan (*) 661 466 470 452
Trung Quc (*) 482 408 624 371
Các nước châu Á khác 1647 852 749 745 493
Đức 913 1097 875 930 428
Các nước châu Âu khác 515 706 855 682 695
Khác 60 20 92 3 0
Tng lượng ht nhân 9345 10054 10091 9765 9530
Tng lượng ht NIS 1535 10525 12306 15683 14305
Ghi chú: (*) Đã bao gm trong Các nước châu Á khác
(Ngun: http://www.australian-macadamias.org/trade/may-2018-market-report)
Hin nay, trên th trường đã xut hin nhiu loi sn phm có thành phn chiết xut t ht Mc
ca, trong đó làm thc phm vn là ng dng ph biến nht vi khong 90% lượng mc ca s dng.
n
h
O’
n
h
hế
t
h
K
a
th
ơ
p
h
m
Theo
k
h
t trong nă
m
- Sn
p
tree Maca
d
h
ng ht m
t
mi nơi
,
Hình 4.
M
- Các
s
p gia v
m
a
yser Colla
b
cô la), bán
h
ơ
m bơ nhú
n
h
m Ezaki
G
- Ba
c ca, các l
o
Hình 5: Bá
n
K
y
k
ho sát c
a
m
2017 vi
p
hm Mc
d
amia Holic
c ca cht l
ư
,
c các tr
a
M
c ca chiên
s
n phm b
á
m
ơ và ht
m
b
oration (N
h
h
k
o Bâto
n
n
g trong sô
G
lico.
sáng Casin
o
o
i ht khác
,
n
h quy OB
F
Baton d'or
&
y
ếu Hi tho
H
a
Hip hi
M
nhng sn
p
ca chiên gi
ò
Snack Nut
s
ư
ng, ph
bê
a
ng bán t
r
c
ca Bestore
,
á
nh cracke
r
m
c ca, kem
h
t Bn) v
n
D’or La
R
cô la,
r
c t
r
o
L’extraor
d
,
d
a, ht h
ư
F
inest Apric
o
&
Bánh quy
quc tế “Th
ư
H
ình 3. Cá
c
M
c ca Vi
p
hm ni b
ò
n ca các
s (Hàn Qu
ên ngoài l
p
c
tuyến và
c
,
O'Tree's
M
r
Ob Finest
A
m
m
c ca kế
t
i bánh mì
đ
R
ecolte Cho
c
r
ái cây và
c
d
inaire Mu
e
ư
ng dươn
g
o
t & Macad
a
cây
v
cam,
ư
ơn
g
mi và p
sn phm t
t Nam, trê
n
t:
hãng Besto
r
c), Barenut
p
v giòn t
c
ác ca hàn
g
M
acadamia
H
A
pricot &
M
t
hp vi b
á
đ
óng vai t
r
ò
c
olate-Dipp
c
ác loi ht
,
e
sli (Pháp)
k
g
và lúa
m
ì
n
a
mia cracke
r
Món đ
i
m t
â
hân phi” l
n
Mc ca
n
toàn cu
đ
r
e Golden
F
s Lemon
M
bt và đư
g
.
H
olic, Baren
u
M
acadamia
á
nh mì ca
c
ò
như mt c
h
ed Pretzels
,
là sn ph
k
ết hp cá
c
n
guyên cá
m
r
s, Ca hàn
g
â
m ca Cas
i
n
2 năm 202
0
đ
ã tìm ra 1
5
F
ried Maca
d
M
yrtle Maca
ng. Các s
uts Lemon
M
Specialty
C
c
ao Kem H
ä
h
iếc thuy
n
(Nht Bn
)
m mi nh
t
c
m
nh sô c
m
.
g
t
m thi
H
i
no L'Extra
o
0
5
sn phm
d
amias (Tr
u
a
damias (Ú
c
n phm nà
y
M
yrtle Mac
a
C
rackers (Ú
c
ä
agen Dazs
n
ch đầy k
e
)
d
ng
b
á
n
t
t nhà s
n
c
ô la yến m
H
aagen Daz
s
o
rdinaire
651
ci tiến tt
u
ng Quc),
): S dng
y
được bán
damias
c
) là s kết
& Maison
e
m ph ht
n
h quy cây
n
xut thc
ch vi ht
,
Mc ca
65
M
a
Q
u
cu
n
đị
a
m
ì
v
sư
u
s
a
n
h
B
o
p
h
m
m
B
e
c
cu
n
H
s
đ
ư
2
- Các
a
cadamia (
N
u
c Anh) đ
ư
n
g cp dưỡ
n
- Rượ
u
a
Byron Ba
y
ì
ngn đặc t
r
ca các thà
n
- Th
c
u
tp các c
ô
a
cũng khô
n
h
ng khách
h
- Các
o
dy Scrub
A
h
m mi ra
m
m
sch; By
; Garnier
F
e
urre-dòng
d
c
cha các
d
n
g cp “nh
H
ình 6: Rư
(Ghi ch
Nhn
g
người s
d
ư
c gia tăn
g
K
y
loi thc
p
N
ht Bn),
ư
c mô t
n
n
g cht, nă
n
u
Brookie’s
y
- bao g
m
r
ưng, chún
g
n
h phn th
c
phm ln
h
ô
ng thc v
n
g cha đư
h
àng quan
t
sn phm
m
A
nd Walka
b
m
t gn đâ
y
U Protecti
v
F
ructis Hai
r
d
ưỡng tóc,
v
d
ưỡng cht
v
ng li ích
d
u Gin Broo
k
ú:
T
trái q
u
g
năm gn
đ
d
ng và đó
n
g
nên vic s
y
ếu Hi tho
p
hm chc
Bt protei
n
n
hư các b
n
g lượng ch
o
s
Byron Dr
y
m
c ht m
c
g
cũng rt
q
c vt khác.
h
Botanical
C
ht mc c
a
ng, không
t
âm đến sc
m
phm
c
b
out Foot S
c
y
nhm ti
đ
v
e Lip Bal
m
r
Care (Phá
p
v
à Ultra Do
u
v
à tăng cư
d
ưỡng cht
đ
k
ie's Byron
D
S
oyJoy,
Hình
7
u
a
T
y da ch
Oil & xà p
h
đ
ây, Vit N
a
n
nhn ngà
y
dng ht
quc tế “Th
ư
năng như
T
n
Purition
M
a sáng, b
a
o
chế độ ăn
y
Gin (Úc)
k
c
ca. Mc
c
q
uan t
r
ng
đ
C
uisine Or
g
a
Úc có ch
cha glute
n
khe.
c
ao cp t
m
c
rub (Úc) l
à
đối tượng
k
m
(Pháp) là l
i
p
) đưa ra n
h
u
x- sn ph
ng các thà
n
đặc bit”.
D
ry, Hn h
Pho mát m
7
: Mt s s
n
ết toàn thân
h
òng co râu
/
a
m cũng đa
n
y
càng tăng
m
c ca ng
à
ư
ơn
g
mi và p
T
hc phm
M
acadamia
&
a
trưa, hoc
và tp luy
k
ết hp các
c
a mang ti
đ
i vi kết
c
g
anic Persi
a
a công th
c
n
và có ch
s
m
c ca nh
ư
à
m t du
M
k
hách hàng
i
u pháp c
h
h
iu dòng s
m kết hp
d
n
h phn ho
p dinh dưỡ
n
c ca mn
B
n
phm m
p
hương anh
đ
/
làm sch,
G
n
g có nhn
g
. Hin ti,
d
à
y càng tr
n
hân phi” l
n
dinh dưỡ
n
&
Vanilla
W
đồ ung s
a
n
.
thành ph
n
cho rượu
G
c
u tng th
a
n Style Ma
c
c
pho mát
m
s
GI thp,
ư
Chế ph
m
M
c ca ép l
l
à nam gii
h
ăm sóc bo
n phm s
d
u da và
m
t tính khôn
g
n
g protein
m
B
otanical Cu
i
p
hm t M
c
đ
ào Jindilli
L
G
arnier Nutr
i
g
d
u hiu
t
d
o mc s
n
n
ên ph bi
ế
n
2 năm 202
0
n
g th thao
W
holefood
P
a
u khi tp
l
n
thc vt
đ
G
in
m
t hư
ơ
, vì du m
cadamia F
e
m
c ca, sn
p
là mt s l
m
làm đẹp
J
nh, Pure N
u
i
- Man Oil
o
v môi v
i
dng du
m
m
c ca. D
u
g
để li du
m
c ca và va
-
i
sine
c
ca
L
ime, Son m
ô
i
Beurre)
t
ăng trưởn
g
n
g ca ngư
ế
n. Tuy nhi
ê
0
Soyjoy Cr
i
P
rotein Sha
k
l
í tưởng, n
ó
đ
c đáo t t
ơ
ng v gin
g
c ca đánh
t
e
ta (Newze
a
p
hm này
k
a chn thí
c
J
indilli Li
m
u
t (ÚC) ra
m
và xà phò
n
i
d
u mc c
a
m
c ca bao
u
gi, du
x
u
nhn, vi
d
-
ni, mc ca t
r
ô
i By-U, Pur
g
v th trư
i dân Vit
ên, th trườ
n
i
spy White
k
e (Vương
ó
làm sch,
vùng ni
g
như bánh
h
c hương
lan
d
) là b
k
hông cha
c
h hp cho
m
e-Blossom
m
t hai sn
g co râu /
a
và bơ ht
gm Nutri
, và du
d
u mc ca
r
ng giòn
e
Nut Man
n
g
m
c ca,
Nam đang
n
g tiêu th