TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, Trường Đại học Khoa học, ĐH Huế
Tập 25, Số 1D (2024)
93
PHÁT TRIỂN TÍNH CỘNG ĐỒNG
TRONG KHẢO SÁT VÀ QUẢNG BÁ DI SẢN KIẾN TRÚC
Trần Trung Hiếu
Khoa Kiến trúc – Mỹ thuật, Trường Đại học Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh
Email: tt.hieu@hutech.edu.vn
Ngày nhận bài: 21/4/2024; ngày hoàn thành phản biện: 7/6/2024; ngày duyệt đăng: 24/7/2024
TÓM TẮT
Đề tài tập trung vào việc phát triển một ứng dụng đa năng nhằm khuyến khích
cộng đồng tham gia vào việc khám phá và quảng bá về di sản kiến trúc. Mục tiêu
của ứng dụng là tạo điều kiện cho cộng đồng trực tuyến tham gia vào việc khám
phá và tìm hiểu về các công trình kiến trúc lịch sử, đồng thời chia sẻ thông tin và
trải nghiệm với nhau.
Ứng dụng nhằm mục đích khám phá và khảo sát các di sản kiến trúc, giúp xây
dựng một môi trường số để cộng đồng có thể tham gia vào việc tìm hiểu và chia sẻ
thông tin về di sản. Người dùng được khuyến khích tham gia vào các hoạt động
khảo sát và đánh giá về các di sản kiến trúc, đồng thời chia sẻ các trải nghiệm và
hình ảnh cá nhân về những công trình khám phá. Từ đó, ứng dụng góp phần mở
rộng kiến thức và ý thức về giá trị lịch sử và văn hóa của di sản kiến trúc trong
cộng đồng, tạo điều kiện cho người dùng chia sẻ thông tin, hình ảnh và trải
nghiệm của họ về các công trình kiến trúc. Điều này góp phần tạo ra một cộng
đồng trực tuyến chia sẻ và học hỏi về di sản kiến trúc, đồng thời giáo dục và quảng
bá về vẻ đẹp và ý nghĩa lịch sử của các công trình.
Từ khóa: Khảo sát, , photogrammetry, quét 3D, Cộng đồng. Giới thiệu.
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI, MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU, Ý NGHĨA NGHIÊN
CỨU
1.1 . Lý do chọn đề tài
Tầm quan trọng của di sản kiến trúc: Di sản kiến trúc không chỉ là các công
trình vật lý mà còn là phản ánh của văn hóa, lịch sử và bản sắc địa phương. Bảo tồn và
quảng bá di sản kiến trúc không chỉ là việc bảo vệ các công trình, mà còn là việc duy trì
và phát huy giá trị văn hóa, giáo dục và kinh tế.
Phát triển tính cộng đồng trong khảo sát và quảng bá di sản kiến trúc
94
Tính cộng đồng trong bảo tồn di sản: Sự tham gia của cộng đồng địa phương là
yếu tố quan trọng trong việc bảo tồn và quảng bá di sản kiến trúc. Sự hiểu biết, quan
tâm và sự đồng thuận của cộng đồng là một phần không thể thiếu để thành công trong
các dự án bảo tồn và phát triển di sản.
Nhu cầu nghiên cứu và ứng dụng thực tiễn: Hiện nay, việc áp dụng các
phương pháp nghiên cứu và quản lý mới nhằm tăng cường tính cộng đồng trong khảo
sát và quảng bá di sản kiến trúc đang trở nên ngày càng phổ biến. Nhu cầu về các
phương pháp và kỹ thuật hiện đại để thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng trong quản
lý di sản kiến trúc đang được nhấn mạnh.
Đóng góp vào nghiên cứu và thực tiễn: Nghiên cứu về cách phát triển tính cộng
đồng trong khảo sát và quảng bá di sản kiến trúc không chỉ đóng góp vào việc hiểu rõ
hơn về quy trình bảo tồn và quản lý di sản, mà còn cung cấp các phương pháp và chiến
lược thực tiễn cho các tổ chức và cộng đồng địa phương tham gia vào các dự án liên
quan.
Giới thiệu và đề xuất giải pháp: Để cộng đồng có thể tham gia vào việc khảo sát
và bảo tồn di sản kiến trúc, việc sử dụng phương pháp thu thập dữ liệu bằng
photogrammetry để tạo ra file 3D có thể là một giải pháp hiệu quả. Bằng cách này,
cộng đồng có thể tham gia vào việc thu thập dữ liệu một cách dễ dàng và tiện lợi, từ đó
tạo ra các mô hình 3D của các công trình kiến trúc địa phương. Điều này không chỉ tạo
ra một sự kết nối mạnh mẽ giữa cộng đồng và di sản, mà còn tạo ra một công cụ hữu
ích cho việc nghiên cứu, bảo tồn và quảng bá
1.2 . Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu của nghiên cứu này là tạo ra một khung lý thuyết và phương pháp
thúc đẩy sự sử dụng hiệu quả của photogrammetry trong khảo sát và quảng bá di sản
kiến trúc, nhằm giải quyết các thách thức và tận dụng tiềm năng của công nghệ này để
thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng địa phương trong việc bảo tồn và quảng bá di sản
kiến trúc.
Nghiên cứu hiểu biết:
• Tiến hành một nghiên cứu chi tiết về tầm quan trọng của tính cộng đồng
trong việc bảo tồn và quảng bá di sản kiến trúc. Phân tích các ảnh hưởng
của sự tham gia của cộng đồng vào các dự án di sản.
• Đánh giá sự phát triển và tiến bộ của công nghệ photogrammetry trong
lĩnh vực khảo sát kiến trúc, đặc biệt là khả năng tích hợp với mục tiêu tăng
cường tính cộng đồng.
Phát triển giải pháp:
TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, Trường Đại học Khoa học, ĐH Huế
Tập 25, Số 1D (2024)
95
• Xây dựng một kế hoạch chi tiết để tích hợp sự tham gia của cộng đồng vào
việc thu thập dữ liệu bằng photogrammetry. Bao gồm các hoạt động tư
vấn, đào tạo và hỗ trợ kỹ thuật.
• Phát triển các công cụ và tài liệu hướng dẫn sử dụng photogrammetry cho
cộng đồng, bao gồm cả hướng dẫn về cách chụp ảnh và xử lý dữ liệu.
Thực hiện thử nghiệm:
• Thực hiện một loạt các dự án thử nghiệm để kiểm tra hiệu quả của các giải
pháp và phương pháp đề xuất.
• Đánh giá sự tham gia và hài lòng của cộng đồng địa phương trong quá
trình thu thập dữ liệu bằng photogrammetry, cũng như đánh giá chất
lượng của dữ liệu thu được.
Đánh giá và phân tích:
• Phân tích kết quả thử nghiệm để đánh giá hiệu quả của các giải pháp và
phương pháp đề xuất.
• Đề xuất các biện pháp điều chỉnh và cải tiến dựa trên phản hồi từ cộng
đồng và kết quả nghiên cứu.
Tạo ra kết quả và đề xuất: Từ kết quả của nghiên cứu, đề xuất các hướng tiếp
cận và chính sách cụ thể để thúc đẩy sự sử dụng hiệu quả của photogrammetry trong
bảo tồn và quảng bá di sản kiến trúc với sự tham gia tích cực của cộng đồng địa
phương.
1.3 . Ý nghĩa của nghiên cứu
Nghiên cứu này đóng vai trò trong việc khám phá vai trò của cộng đồng trong
bảo tồn và quảng bá di sản kiến trúc. Xây dựng một nền tảng kiến thức vững chắc về
tầm quan trọng của sự tham gia cộng đồng trong việc bảo tồn di sản văn hóa. Nghiên
cứu cũng tập trung vào việc phát triển các phương pháp và công nghệ mới nhằm tăng
cường sự tham gia của cộng đồng trong việc thu thập dữ liệu và bảo tồn di sản kiến
trúc. Qua việc thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng trong quá trình nghiên cứu và thực
hiện dự án, nó cũng nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cộng đồng đối với di sản
kiến trúc. Cuối cùng, nghiên cứu này đóng góp vào mục tiêu bảo tồn và phát triển bền
Tiêu chí 1
Đóng góp
kiến thức
Tiêu chí 2
Công nghệ
trong
khảo sát
kiến trúc
và di sản
Tiêu chí 3
Thúc đẩy
tính cộng
đồng
Tiêu chí 4
Áp dụng
thực tiễn
Tiêu chí 5
Bảo tồn và
phát triển
bền vững
Phát triển tính cộng đồng trong khảo sát và quảng bá di sản kiến trúc
96
vững của di sản kiến trúc bằng cách tăng cường sự tham gia và nhận thức của cộng
đồng, đảm bảo rằng di sản này được bảo tồn và truyền lại cho các thế hệ tương
lai.Tổng quan về khảo sát kiến trúc bằng photogrammetry
2 . PHÂN LOẠI VÀ ỨNG DỤNG CỦA PHOTOGRAMMETRY TRONG KHẢO SÁT
DI SẢN KIẾN TRÚC
Photogrammetry trong khảo sát di sản kiến trúc có thể được phân loại dựa trên
phạm vi và mục đích sử dụng, cũng như các ứng dụng cụ thể. Dưới đây là một số
phân loại và ứng dụng phổ biến của photogrammetry trong lĩnh vực này:
2.1 . Khái niệm về photogrammetry trong khảo sát kiến trúc
Trong lĩnh vực khảo sát kiến trúc, photogrammetry là một phương pháp sử
dụng ảnh để tạo ra thông tin chi tiết về hình dạng, kích thước và đặc điểm của các công
trình kiến trúc. Phương pháp này thường được sử dụng khi cần thu thập dữ liệu về
một công trình kiến trúc một cách chính xác và đa chiều, đặc biệt là khi công trình đó
có quy mô lớn và phức tạp. (Mikhail, McGlone, & Bethel, 2001)
Quá trình photogrammetry bắt đầu với việc chụp loạt ảnh từ nhiều góc độ và vị
trí khác nhau của công trình. Phần mềm sau đó phân tích các điểm chung và tính toán
vị trí và hình dạng của chúng để tạo ra một mô hình ba chiều. Photogrammetry linh
hoạt và chi phí thấp hơn so với công nghệ quét laser, nhưng đòi hỏi kỹ thuật cao trong
việc chụp ảnh và xử lý dữ liệu.
Một số ưu điểm của việc sử dụng photogrammetry trong khảo sát kiến trúc bao
gồm tính linh hoạt cao, vì nó không yêu cầu thiết bị đắt tiền như máy quét laser, và có
thể được thực hiện với bất kỳ máy ảnh kỹ thuật số nào. Nó cũng cho phép thu thập dữ
liệu chi tiết một cách nhanh chóng và hiệu quả, và tạo ra các mô hình 3D chính xác của
công trình để phục vụ cho nghiên cứu, bảo tồn và tái tạo.
Trong khi công nghệ quét laser cũng được sử dụng phổ biến trong khảo sát
kiến trúc, photogrammetry thường được ưa chuộng vì tính linh hoạt và chi phí thấp
hơn. Nó cũng cho phép thu thập dữ liệu trên diện rộng và trong các môi trường khó
tiếp cận. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng sự chính xác của kết quả photogrammetry
phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chất lượng của ảnh, điều kiện ánh sáng và quy trình
xử lý dữ liệu.
2.2 . Phân loại
Photogrammetry từ UAV (Unmanned Aerial Vehicle):
• Sử dụng UAV, hoặc còn gọi là drone, để thực hiện việc chụp ảnh từ không
gian cao.
TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, Trường Đại học Khoa học, ĐH Huế
Tập 25, Số 1D (2024)
97
• Các drone thường được trang bị máy ảnh chất lượng cao và công nghệ định
vị GPS, giúp chụp ảnh từ nhiều góc độ và vị trí khác nhau.
• Thích hợp cho việc thu thập dữ liệu trên diện rộng, bao gồm cả những vùng
địa hình khó tiếp cận.
Photogrammetry từ mặt đất:
• Sử dụng máy ảnh kỹ thuật số để chụp ảnh từ các góc độ và vị trí trên mặt
đất, thường được thực hiện bởi những người điều khiển hoặc máy móc di
động.
• Thường được sử dụng cho việc khảo sát các chi tiết cụ thể của các công trình
kiến trúc hoặc trong các khu vực có quy mô nhỏ.
Photogrammetry từ môi trường nước:
• Áp dụng photogrammetry trong việc khảo sát các công trình kiến trúc dưới
nước như các cầu cảng, các công trình ngầm hoặc các di tích dưới nước.
• Yêu cầu các thiết bị đặc biệt hoặc kỹ thuật chụp ảnh khác nhau để xử lý được
với môi trường nước.
2.3 . Ứng dụng của Photogrammetry
Tạo bản đồ và mô hình 3D: (Kraus, 2011)
• Cung cấp thông tin chi tiết về hình dạng, kích thước và cấu trúc của các công
trình kiến trúc thông qua việc tạo ra các bản đồ và mô hình 3D chính xác.
• Mô hình 3D giúp hiểu rõ hơn về các chi tiết và tỷ lệ của các công trình, từ đó hỗ
trợ cho việc nghiên cứu, bảo tồn và tái tạo.
Bảng 1: Ứng dụng thực tiển của PG đáp ứng nhu cầu của ngành khảo sát kiến trúc
Bảo tồn và phục hồi:
Nghiên cứu và giáo dục:
Quảng bá và du lịch:
• Dữ liệu từ
photogrammetry được sử
dụng để đánh giá tình
trạng bảo tồn của các công
trình kiến trúc và lập kế
hoạch phục hồi khi cần
thiết.
• Mô hình 3D giúp cho việc
đưa ra các phương án
phục hồi một cách chính
xác và hiệu quả.
• Dữ liệu từ
photogrammetry cung cấp
nguồn tài liệu quý giá cho
các nghiên cứu về di sản
kiến trúc và các chủ đề liên
quan.
• Các mô hình 3D có thể
được sử dụng trong giáo
dục để giới thiệu về lịch
sử, kiến trúc và văn hóa
địa phương.
• Sử dụng các hình ảnh và
mô hình 3D từ
photogrammetry để quảng
bá di sản kiến trúc và thu
hút du khách đến các địa
điểm lịch sử và văn hóa.
• Các hình ảnh và mô hình
3D sinh động giúp người
xem có cái nhìn thú vị và
hấp dẫn về các công trình
kiến trúc.