- Ng©n s¸ch béi chi ngµy cµng t¨ng trong khi c¸c kho¶n thu

ngµy cµng gi¶m vÒ mÆt gi¸ trÞ.

- §èi víi ng©n hµng, l¹m ph¸t lµm cho ho¹t ®éng b×nh

rh­êng cña ng©n hµng bÞ ph¸ vì, ng©n hµng kh«ng thu hót ®­îc

c¸c kho¶n tiÒn nhµn rçi trong x· héi.

- §èi víi tiªu dïng: lµm gi¶m søc mua thùc tÕ cña nh©n

d©n vÒ hµng ho¸ tiªu dïng vµ buéc nh©n d©n ph¶i gi¶m khèi

l­îng vÒ hµng ho¸ tiªu dïng, ®Æc biÖt lµ ®êi sèng c¸n bé c«ng

nh©n viªn ngµy cµng khã kh¨n. mÆt kh¸c l¹m ph¸t còng lµm

thay ®æi nhu cÇu tiªu dïng, khi l¹m ph¸t gay g¾t sÏ g©y nªn

hiÖn t­îng mäi ng­êi t×m c¸ch th¸o ch¹y khái ®ång tiÒn tøc lµ

kh«ng muèn gi÷ vµ cÊt gi÷ ®ång tiÒn mÊt gi¸ b»ng c¸ch hä xÏ

t×m mua bÊt kú hµng ho¸ dï kh«ng cã nhu cÇu ®Ó cÊt tr÷ tõ ®ã

lµm giÇu cho nh÷ng ng­êi ®Çu c¬ tÝch tr÷.

ChÝnh v× c¸c t¸c h¹i trªn cña l¹m ph¸t nªn viÖc kiÓm so¸t

l¹m ph¸t vµ gi÷ l¹m ph¸t ë møc ®é võa ph¶i ®· trë thµnh mét

trong nh÷ng môc tiªu lín cña mäi nÒn kinh tÕ hµng ho¸. Tuy

nhiªn, môc tiªu kiÒm chÕ l¹m ph¸t kh«ng cã nghÜa lµ ph¶i ®­a

l¹m ph¸t ë møc b»ng kh«ng tøc lµ nÒn kinh tÕ kh«ng cã l¹m ph¸t

15

mµ ph¶i duy tr× møc l¹m ph¸t ë mét møc ®é nµo ®ã phï hîp v¬Ý

nÒn kinh tÕ bëi v× l¹m ph¸t kh«ng ph¶i hoµn toµn lµ tiªu cùc, nÕu

nh­ mét quèc gia nµo ®ã cã thÓ duy tr× ®­îc møc l¹m ph¸t võa

ph¶i vµ kiÒm chÕ, cã lîi cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ th× ë quèc gia ®ã

l¹m ph¸t kh«ng cßn lµ mèi nguy h¹i cho nÒn kinh tÕ n÷a mµ nã ®·

trë thµnh mét c«ng cô ®¾c lùc gióp ®iÒu tiÕt vµ ph¸t triÓn kinh tÕ

mét c¸ch hiÖu qu¶ .

16

Ch­¬ng II

L¹m ph¸t víi t¨ng tr­ëng kinh tÕ trong

thùc tiÔn

kinh tÕ ë ViÖt Nam.

1. Giai ®o¹n tõ n¨m 1976 -1980:

Lµ giai ®o¹n ®­îc coi lµ kh«ng cã l¹m ph¸t theo quan

niÖm kinh tÕ chÝnh trÞ phæ biÕn trong c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa

®­¬ng thêi vµ kh«ng ®­îc ph¶n ¸nh trong c¸c thèng kª chÝnh

thøc .Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ ë viÖt nam khi ®ã v½n cã l¹m ph¸t,

thÓ hiÖn á sù khan hiÕm hµng ho¸ ,dÞch vô vµ sù gi¶m sót cña

chóng, ®ång thêi ®­îc hi nhËn trong sù diÔn biÕn gia t¨ng gi¸

b¸n lÎ hµng ho¸ vµ dÞch vô tiªu dïng trªn thÞ tr­êng x· héi trªn

d­íi 20% trªn mét n¨m vµ ®ã lµ l¹m ph¸t cña nÒn kinh tÕ kÐm

ph¸t triÓn vµ ®ang trong giai ®o¹n chuyÓn ®æi c¬ chÕ , n¬i ®éc

quyÒn nhµ n­íc cßn mang ®Ëm tÝnh chÊt phi kinh tÕ vµ ®­îc

17

dung d­ìng bëi c¸c chØ thÞ cña nhµ n­íc vµ tån t¹i thèng trÞ phæ

biÕn trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc. Vµo thêi kú nµy khu vùc kinh tÕ

nhµ n­íc chiÕm kho¶ng 85 - 87% vèn cè ®Þnh, 95% lao ®éng

lµnh nghÒ mµ chØ t¹o ra 30 – 37% tæng s¶n phÈm x· héi.

Trong khi ®ã khu vùc kinh tÕ t­ nh©n chØ chiÕm 13,2% søc lao

®éng x· héi vµ suèt thêi kú dµi tr­íc n¨m 1986 bÞ nhiÒu søc Ðp

kiÒm chÕ , xong l¹i s¶n xuÊt ra tíi 32 – 43% tæng s¶n phÈm x·

héi vµ ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt so víi khu vùc kinh tÕ quèc

doanh vµ hîp t¸c x·.

MÆt kh¸c l¹m ph¸t ë viÖt nam diÔn ra trong suèt nÒn kinh

tÕ ®ãng cöa phô thuéc nhiÒu vµo nguån viÖn trî bªn ngoµi.Trªn

thùc tÕ , tr­íc n¨m 1988kh«ng cã ®Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc

ngoµI vµo ViÖt Nam. C¸c biªn giíi ®Òu bÞ khÐp l¹i víi chÕ ®é

xuÊt nhËp c¶nh còng nh­ l­u th«ng hµng ho¸ rÊt nghiªm ngÆt,

phiÒn phøc .C¬ cÊu chñ yÕu cã tÝnh h­íng néi ,khÐp kÝn ,thay

thÕ hµng nhËp khÈu vµ kh«ng khuyÕt khÝch xuÊt khÈu . Cïng

víi chÝnh s¸ch ®Þnh h­íng ph¸t triÓn vµ ®Çu t­ cã nhiÒu bÊt cËp

, nªn c¬ cÊu kinh tÕ viÖt nam bÞ mÊt c©n ®èi vµ kh«ng hîp lý

nghiªm träng gi÷a c«ng nghiÖp – n«ng nghiÖp , c«ng nghiÖp

nÆng - c«ng nghiÖp nhÑ, nhÊt lµ ngµnh s¶n xuÊt hµng tiªu dïng ,

gi÷a s¶n xuÊt – dÞch vô .§ã lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng

18

khan hiÕm hµng ho¸, dÞch vô, t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt, thiÕu hôt

ng©n s¸ch chiÒn miªn , t¨ng møc cung tiÒn kh«ng tu©n theo quy

luËt l­u th«ng tiÒn tÖ (cid:0)vµ do ®ã g©y ra l¹m ph¸t .

2. Giai ®o¹n 1981-1988

Lµ thêi kú tõ n¨m 1981 ®Õn n¨m 1988: lµ thêi kú l¹m ph¸t

chuyÓn tõ d¹ng “Èn” sang d¹ng “më”.Thùc tÕ cho thÊy r»ng tõ

n¨m 1981 ®Õn n¨m 1988 chØ sè t¨ng gi¸ ®Òu trªn 100% mét

n¨m . Vµo n¨m 1983 vµ 1984 ®· gi·m xuèng, nh­ng n¨m 1986

®· t¨ng vät tíi møc cao nhÊt lµ 557% sau ®ã cã gi¶m. Nhu vËy

møc l¹m ph¸t cao vµ kh«ng æn ®Þnh . song vÊn ®Ò l¹m ph¸t ch­a

®­îc thõa nhËn trong c¸c v¨n kiÖn chÝnh thøc. VÊn ®Ò nµy chØ

®­îc quy vµo sö lý c¸c khÝa c¹nh “gi¸ - l­¬ng- tiÒn, mµ l¹i chñ

yÕu b»ng c¸c gi¶i ph¸p hµnh chÝnh ,nh­ xem xÐt vµ ®IÒu chØnh

®¬n gi¶n gi¸ c¶ trong khu vùc thÞ tr­êng cã tæ chøc nh÷ng n¨m

1981,1983,1987,vµ”bï vµo gi¸ l­¬ng “dæi tiÒn n¨m 1985(cid:0)§©y

lµ thêi k× xuÊt hiÖn siªu l¹m ph¸t víi 3 ch÷ sè kÐo dµi suèt 3

n¨m 1986-1988,vµ ®¹t ®Ønh cao nhÊt trong lÞch sö kinh tÕ hiÖn

®¹i n­íc ta suèt nöa thÕ kØ nay

3. Giai ®o¹n 1988-1995

19

Liªn tôc tõ n¨m 1988, mäi nç lùc cña chÝnh phñ ®­îc tËp

trung vµo kiÒm chÕ, ®Èy lïi l¹m ph¸t tõ møc 3 ch÷ sè xuèng

cßn 1 ch÷ sè. §©y lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh ®æi míi vµ ph¸t triÓn

kinh tÕ ë ViÖt Nam. Trong khi l¹m ph¸t ®­îc kÐo xuèng th× kinh

tÕ vÉn t¨ng tr­ëng cao vµ kh¸ æn ®Þnh, b×nh qu©n hµng n¨m t¨ng

7 – 8%.

20

T¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ l¹m ph¸t (tû lÖ %)

N¨m 198 198 199 199 199 199 199 199

8 9 0 1 2 3 4 5

T¨ng 5,1 8,0 5,1 6,0 8,6 8,1 8,8 9,5

tr­ëng

L¹m 410, 34,8 67,2 67,4 17,2 5,2 14,4 12,7

ph¸t 9

C«ng cuéc chèng l¹m ph¸t ë ViÖt Nam tËp trung chñ yÕu

vµo nh÷ng vÊn ®Ò: Nèi láng c¬ chÕ kiÓm so¸t gi¸ c¶, phi tËp

trung hãa tiÕn tr×nh ra c¸c quyÕt ®Þnh vÒ kinh tÕ, thèng nhÊt

®iÒu hµnh tû gi¸ theo quan hÖ cung cÇu ngo¹i tÖ, khuyÕn khÝch

xuÊt khÈu ®ång thêi thi hµnh mét chÝnh s¸ch l·i suÊt thùc

d­¬ng, kÕt hîp th¾t chÆt ®óng møc viÖc cung øng tiÒn trung

­¬ng. C¸c gi¶i ph¸p lóc ®Çu ®­îc tiÕp nèi víi sö dông tõng

b­íc cã hiÖu qu¶ c¸c c«ng cô tµi chÝnh ®· nhanh chãng ®em l¹i

nhiÒu thµnh qu¶ ®¸ng khÝch lÖ trong ®iÒu kiÖn kiÓm so¸t ®­îc

l¹m ph¸t. Cô thÓ:

21