ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
-----------------------
PHẠM QUỲNH HƢƠNG
QUAN HỆ HOA KỲ - CUBA
(1992 – 2016)
Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quốc tế học
Mã số: 60 31 02 06
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Phạm Quốc Thành
HÀ NỘI – 2016
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .............................................................................. 3
1
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU .................................................................................. 5
LỜI MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 6
1. Tính cấp thiết của đề tài .............................................................................................. 6
2. Tình hình nghiên cứu đề tài ....................................................................................... 7
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn .............................................. 12
3.1. Mục đích ..................................................................................................................... 12
3.2. Nhiệm vụ .................................................................................................................... 12
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ......................................................................... 13
4.1. Đối tượng nghiên cứu .......................................................................................... 13
4.2. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................... 13
5. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................................... 14
6. Đóng góp của luận văn ............................................................................................... 14
7. Kết cấu luận văn ............................................................................................................ 14
Chương 1:NHỮNG NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN QUAN HỆ HOA KỲ -
CUBATỪ NĂM 1992 ĐẾN NĂM 2016 ............................................................... 16
1.1. Khái quát quan hệ Hoa Kỳ - Cuba từ năm 1959 - 1992 ......................... 16
1.2. Bối cảnh quốc tế và khu vực.............................................................................. 18
1.2.1. Quốc tế ................................................... Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Khu vực .................................................. Error! Bookmark not defined.
1.2. Tình tình Hoa Kỳ,Cuba ............................... Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Hoa Kỳ ........................................................ Error! Bookmark not defined.
1.2.2.Cuba ............................................................. Error! Bookmark not defined.
Chương 2 :DIỄN BIẾN QUAN HỆ HOA KỲ - CUBA TỪ NĂM 1992 ĐẾN
2016 ........................................................................ Error! Bookmark not defined.
2.1. Quan hệ Hoa Kỳ - Cuba trong giai đoạn cấm vận ..... Error! Bookmark
2
not defined.
2.1.1. Quan hệ an ninh – chính trị ............... Error! Bookmark not defined.
2.1.2.Quan hệ kinh tế ........................................ Error! Bookmark not defined.
2.2. Quan hệ Hoa Kỳ - Cuba trong giai đoạn bình thường hóa .............. Error!
Bookmark not defined.
2.2.1.Động lực thúc đẩy bình thường hóa quan hệ Hoa Kỳ -Cuba ...... Error!
Bookmark not defined.
2.2.2. Những thỏa thuận được nêu ra trong các cuộc đàm phán bình
thường hóa quan hệ giữa Hoa Kỳ và Cuba ................ Error! Bookmark not
defined.
Chương 3: TRIỂN VỌNG QUAN HỆ HOA KỲ - CUBA ... Error! Bookmark not
defined.
3.1. Tiền đề, thuận lợi, khó khăn trong thúc đẩy quan hệ hai nước ... Error!
Bookmark not defined.
3.2. Xu hướng mối quan hệ Hoa Kỳ - Cuba Error! Bookmark not defined.
3.3. Kinh nghiệm cho Việt Nam trong mối quan hệ Hoa Kỳ - Cuba ..... Error!
Bookmark not defined.
KẾT LUẬN ............................................................... Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................................... 20
3
PHỤ LỤC .................................................................. Error! Bookmark not defined.
4
ALBA
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Các nước thành viên Liên minh Bolivia dành cho châu Mỹ
(Bolivia, Ecuador, Antigua và Barbuda, Dominica,
Nicaragua, Santa Lucia, San Vicente, Granadinas, San
Cristobal và Nieves, và Granada)
BRICS Brazil, Russia, Indian, China, South Africa
Tổ chức chính trị, quốc tế bao gồm các nước mới nổiBrazil,
Nga, Ấn Độ, Trung Quốc, Nam Phi
CEO Chief Excutive Officer
Giám đốc điều hành
CIA Central Intelligence Agency
Cơ quan tình báo Trung ương
CMA CGM Tập đoàn vận tải biển của Pháp
EU European Union
Liên minh châu Âu
FARC Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia–Ejército del
Pueblo
Lực lượng vũ trang cách mạng Colombia
IMF International Monetary Fund
Qũy tiền tệ quốc tế
IS Islamic State
Nhà nước Hồi giáo
3
GDP Gross Domestic Product
Tổng sản phẩm nội địa
HIV Human-Immuno-Deficiency-Virus
Vi rút làm suy giảm miễn dịch ở người
LHQ Liên hợp quốc
NATO North Atlantic Treaty Organization
Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương
OAS Organization of American States
Tổ chức các quốc gia châu Mỹ
OPEC Organization of Petroleum Exporting Countries
Tổ chức các nước dầu lửa
TPP Trans-Pacific Strategic Economic Partnership Agreement
Hiệp định đối tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương
USCC United States Chamber of Commerce
Phòng thương mại Hoa Kỳ
USD US Dollar
Đồng đô la Mỹ
WB World Bank
Ngân hàng thế giới
WTO World Trade Organization
Tổ chức thương mại thế giới
ZEDM Zone Development Mariel
4
Đặc khu phát triển Mariel
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1: Đồ họa kênh đào Panama và kênh đào Nicaragua.
5
Bảng 3.1: Căn cứ quân sự của Hoa Kỳ ở Vịnh Guatanamo.
LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Mối quan hệ Hoa Kỳ - Cuba đã hình thành từ lâu và quá trình phát triển
của nó đã trải qua không ít thăng trầm. Các lãnh đạo Hoa Kỳ từ thời lập quốc đã
chú ý tới vị trí chiến lược của Cuba và họ đã không ít lần đưa ra kế hoạch mua
lại vùng đất này từ đế chế Tây Ban Nha. Khi sự ảnh hưởng của Tây Ban Nha ở
vùng Caribe đã suy yếu, Hoa Kỳ dần giành được vị trí thống trị về kinh tế và
chính trị đối với hòn đảo này. Sau cuộc cách mạng Cuba năm 1959, mối quan
hệ hai nước xấu đi đáng kể, xu thế căng thẳng, đối đầu cũng kéo dài kể từ thời
điểm đó. Hoa Kỳ đã không thực hiện quan hệ ngoại giao chính thức với Cuba
và duy trì lệnh cấm vận với quốc gia này. Mục tiêu duy nhất của Hoa Kỳ trong
việc áp dụng chính sách cấm vận đối với Cuba là trừng phạt những nước thuộc
Thế giới thứ ba muốn chống lại trật tự do họ áp đặt và đặt Cuba vào vòng ảnh
hưởng của mình. Tuy nhiên, từ đầu năm 2015, hai quốc gia này đã thực hiện
một loạt các vòng đàm phán, hướng tới bình thường hóa quan hệ sau hơn nửa
thế kỷ đóng băng. Dười những nhân tố tác động như sự bành chướng của Nga
6
và Trung Quốc đang lấn dần sang các nước Mỹ Latinh – nơi được coi là “sân
sau” của Hoa Kỳ và ngày càng khẳng định vai trò của mình tại khu vực. Những
yếu tố gây ảnh hưởng tới Hoa Kỳ như vị trí chiến lược của Cuba, ý kiến của
cộng đồng….đã gây ảnh hưởng mạnh tới Hoa Kỳ, buộc Tổng thống Obama đưa
ra quyết sách bình thường hóa quan hệ với Cuba. Đây là một diễn biến có ý
nghĩa lịch sử đối với Hoa Kỳ - Cuba, đồng thời sẽ có tác động không nhỏ tới
quan hệ chính trị quốc tế trong thời gian tới.
Có thể khẳng định, nghiên cứu mối quan hệ Hoa Kỳ - Cuba sẽ giúp các
nhà khoa học giải mã được nhiều vấn đề trong quan hệ chính trị quốc tế đương
đại, qua đó đưa ra những dự báo đáng tin cậy về cục diện chính trị thế giới.
Đồng thời, ở thời điểm Việt Nam và Hoa Kỳ đang kỷ niệm 20 năm bình thường
hóa quan hệ, cùng với mối bang giao gắn bó lâu đời với dân tộc Cuba, việc
nghiên cứu sâu về quan hệ Hoa Kỳ - Cuba cũng sẽ đem lại nhiều kinh nghiệm
cần thiết cho Việt Nam trong quá trình phát triển quan hệ với hai quốc gia này.
Với những lý do nêu trên, tôi quyết định lựa chọn đề tài “Quan hệ Hoa
Kỳ - Cuba (1992- 2016)”làm đề tài luận văn thạc sĩ chuyên ngành quan hệ quốc
tế của mình.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Cho đến nay, số lượng công trình nghiên cứu về quan hệ giữa Hoa Kỳ và
Cuba, nhất là trong những năm 1992- 2016 cũng chưa có nhiều. Phần lớn các
bài viết về chủ đề này được đề cập trên tin tức hoặc các bài phân tích trên tạp
chí chuyên ngành. Vấn đề quan hệ ngoại giao Hoa Kỳ - Cubathường chỉ đề cập
như một phần nhỏ trong tổng thể phân tích về chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ,
Cuba. Dưới đây là một số công trình tiêu biểu:
Trong cuốn Quan hệ quốc tế trong kỷ nguyên Á châu – Thái Bình Dương,
tác giả Nguyễn Trường đã viết chuyên luận Vài sự thật trong nửa thế kỷ quan
hệ Cuba – Hoa Kỳnăm 2013 – Nhà xuất bản Tri thức. Trong phần này, tác giả
7
cuốn sách đề cập tới tình hình chính trị thế giới, quan hệ quốc tế, đặc biệt có
phân tích chính sách của Hoa Kỳ đối với các nước, trong đó có Cuba. Chuyên
luận đã đề cập đến mối quan hệ Cuba – Hoa Kỳ trong mấy thập kỷ.
Trong cuốn trích dịch Phiđen Caxt’rô Rux, con người và chính kiến, tác
giảcuốn sách đã nêu một số quan điểm của mình về mối quan hệ giữa Hoa Kỳ
và Cuba và giải thích vì sao hai nước lại có sự bất đồng sâu sắc trong những
năm qua đến như vậy.
Cuốn Chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ: động cơ của sự lựa chọn trong
thế kỷ XXI của tác giả Bruce W. Jentlesonnăm 2004 – Nhà xuất bản Chính trị
quốc gia, đã nêu rõ, phân tích chiến lược chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ và
quá trình lựa chọn trong từng bối cảnh. Phạm vi nội dung cuốn sách gồm những
vấn đề chính của chiến lược chính sách đối ngoại, lợi ích quốc gia của Hoa Kỳ
và những chính sách phục vụ lợi ích đó một cách tốt nhất. Cuốn sách cũng chỉ
rõ hoạch định chiến lược đối ngoại là “bản chất của sự lựa chọn”, những
phương cách để xây dựng những mục tiêu và chính sách là những phương cách
tối ưu để đạt được những mục tiêu đó.
Một số ấn phẩm tiêu biểu của các trung tâm nghiên cứu, các trường đại
học, cơ quan trực thuộc chính phủ, phi chính phủ có thể kể đến: Báo cáo của Cơ
quan nghiên cứu Quốc hội (Congressional research service) “Cuba: U.S. Policy
and Issues for the 113th Congress”. Trong bài báo cáo này, đề cập đến sự thay
đổi chính sách, mục tiêu và mô hình kinh tế của Cuba, bên cạnh đó bài báo cáo
cũng đề cập đến chính sách của Hoa Kỳ đối với Cuba trong việc ban hành pháp
luật và nới lỏng sự trừng phạt của Hoa Kỳ đối với Cuba.
Bên cạnh đó, bài báo “Quan điểm của Cuba về việc tổ chức các quốc gia
Châu Mỹ (OAS) bãi bỏ nghị quyết cắt đứt quan hệ với Cuba” trên tạp chí Châu
Mỹ ngày nayđề cập đến việc OAS đã họp bàn và đi đến thống nhất xóa bỏ Nghị
quyết 1962, cho Cuba tái gia nhập OAS năm 2009 – tổ chức liên chính phủ các
nước Mỹ Latinh. Hành động trên của OAS được coi là động thái tích cực đối
với Cuba sau 47 năm tuyệt giao quan hệ và cũng là cơ hội để Cuba thoát ra khỏi
8
hệ lụy từ Nghị quyết 1962 mà đất nước và con người nơi đây đã và đang đối
mặt. Nhưng bên cạnh đó Cuba cũng chỉ trích tổ chức này đã chính thức hóa
cuộc bao vây, cấm vận của Hoa Kỳ chống Cuba năm 1962 cũng như ép các
nước thành viên cắt đứt quan hệ ngoại giao với Cuba.
Trong cuốn sách “US – Cuban relations in the 21st century” của tác giả
Bernard W. Aronson và William D. Rogers, năm 2000 – nhà xuất bản Council
on Foreign Relations, nói đến một bước tiến quan trọng làm sâu sắc hơn sự
đồng thuận của hai đảng do một chính sách mới của Hoa Kỳ đối với Cuba.
Trong cuốn sách có nói đến các điều khoản đầu tư của Hoa Kỳ ở Cuba, giải
quyết khiếu nại sung công Cuba. Cuốn sách này nhằm kích thích các cuộc thảo
luận giữa những người quan tâm trong việc tạo một chính sách sáng tạo và năng
động đối với Cuba. Hai tác giả cũng đề cập đến các lĩnh vực khuyến nghị: các
bước cụ thể hóa để thúc đầy đoàn tụ gia đình, di cư an toàn và hợp pháp, phát
triển mối quan hệ và tăng cường hợp tác chống ma túy, phát triển giao lưu giữa
quân đội Hoa Kỳ và Cuba, quyền thương mại, quyền đầu tư, tài sản và lao động.
Năm 1996, cuốn sách “Cuba and the United States: A Chronological
History” dày 416 trang của nhà sử học người Mỹ - Jane Franklin đã đề cập đến
sự quan hệ giữa hai nước Hoa Kỳ và Cuba, nêu những mốc diễn biến thời gian
sóng gió, gây nhiều tranh cãi liên quan đến hai nước từ cuộc cách mạng
Cubanăm 1959 đến năm 1995. Sự độc đáo của cuốn sách này là định dạng lịch
sử của nó, các sự kiện, tin tức được đưa ra theo một trật tự, được nhóm theo
năm tháng nhưng nhược điểm của nó là không bình luận về quan hệ giữa hai
nước Hoa Kỳ và Cuba.
Nhà nước và cách mạng: Hoa Kỳ và Cuba, 1952 – 1986 (Imperial State
and Revolution: The United States and Cuba 1952 – 1986) của tác giả Morris
H. Morley. Cuốn sách nói đến Hoa Kỳ đóng một vai trò quyết định trong sự
phát triển chính trị và kinh tế của Cuba trong nửa đầu của thế kỷ XX. Sự xuất
hiện vào những năm 1950 của một phong trào đối lập trên diện rộng để các chế
độ độc tài Batista đã được xem bởi các nhà hoạch định chính sách của Mỹ như
9
là một mối đe dọa cho quyền lợi của Mỹ. Morris Morley cho thấy trong cuốn
sách này, đã tập trung vào việc tái khẳng định ảnh hưởng của Mỹ. Dựa trên các
cuộc phỏng vấn cá nhân, tài liệu mật thu được thông qua Đạo luật Tự do Thông
tin, và các nguồn chính khác, nghiên cứu này trình bày những phân tích toàn
diện nhất cho đến nay về những nỗ lực của chính quyền Kennedy và Johnson để
cô lập Cuba, chính trị trong nước Mỹ Latinh và kinh tế trên toàn thế giới tư bản.
Cuốn sách cũng phân tích các phản ứng của Quốc hội Hoa Kỳ và cộng đồng
doanh nghiệp Mỹ đối với chính sách của Nhà Trắng trong năm 1970. Trong
phần kết, Morley đã bình luận về chính sách thù địch của chính quyền Hoa Kỳ
đối với Havana trong thời gian đầu năm 1960.
Trong cuốn sách Các bước tiến mới trong quan hệ Cuba – Hoa Kỳ (New
Steps in U.S.-Cuba Relations) của hai nhà ngoại giao Ambassador Vicki
Huddleston và Carlos Pascual, các tác giả đã đề cập đến việc Hoa Kỳ cần phải
áp dụng một số chính sách chủ động của các cam kết quan trọng và mang tính
xây dựng đối với Cuba. Cuba luôn muốn quan hệ bình thường với hầu hết các
quốc gia trên thế giới và Hoa Kỳ nhằm cô lập chính phủ Cuba và biến Cuba
thành “kẻ yếu” trên trường quốc tế. Hai nhà ngoại giao Ambassador Vicki
Huddleston và Carlos Pascual đã tập hợp ý kiến của các nhà lãnh đạo trong
cộng đồng người Mỹ gốc Cuba, các học giả, các nhà ngoại giao quốc tế để định
hướng và tìm tiếng nói chung về chính sách của Hoa Kỳ đối với Cuba, trong đó
chủ trương xây dựng một Cuba hòa bình, thịnh vượng và dân chủ về chính trị và
kinh tế.
Cuốn sách của John C. Giscard viết về Mối quan hệ Hoa Kỳ - Cuba: Xem
xét lại các chính sách trừng phạt(U.S.-Cuba Relations: Revisiting the Sanctions
Policy). Trong tháng 10 năm 1960, phải đối mặt với một nhà độc tài của chủ
nghĩa Mác ngày càng thù địch và đe dọa, Hoa Kỳ thực hiện biện pháp trừng
phạt kinh tế chống Cuba. Cuba liên kết với Liên Xô, nó đã trở thành một mối đe
dọa vào những lợi ích an ninh quốc gia. Trong thời kỳ Chiến tranh lạnh, các
chính sách, biện pháp trừng phạt đã thành công trong việc đạt được một số mục
10
đích của nó. Tuy nhiên, nó không rõ ràng trong việc loại bỏ Fidel Castro. Năm
1989, Liên Xô sụp đổ, và trợ cấp của Liên Xô tới Cuba đã kết thúc. Kể từ khi
nền kinh tế Cuba đã trở nên vô cùng phụ thuộc nhiều vào Liên Xô và hỗ trợ
quân sự, khi các khoản trợ cấp của Liên Xô đã biến mất, khả năng của Cuba đe
dọa an ninh quốc gia Mỹ nhanh chóng tan biến. Trong hệ thống quốc tế mới đa
cực này, hoạch định chính sách Hoa Kỳ đã chọn là thắt chặt các chính sách biện
pháp trừng phạt hiện có, hơn là phát triển một mô hình mới. Cuốn sách nghiên
cứu nguồn gốc của các chính sách trừng phạt.
Back Channel to Cuba: The Hidden History of Negotiations Between
Washington and Havana (Trở lại Cuba: Lịch sử các cuộc đàm phán bí mật giữa
Washington và Havana) của tác giả William M.LeoGrande và Peter Kornbluh.
LeoGrande là cựu hiệu trưởng và là một chuyên gia về chính sách đối ngoại của
Hoa Kỳ với Mỹ Latinh. Cuốn sách này đã đề cập đến hàng trăm tài liệu bí mật
trước đây của Hoa Kỳ và tiến hành các cuộc phỏng vấn với hàng chục nhà đàm
phán, trung gian, và các nhà hoạch định chính sách, bao gồm cả Fidel Castro và
Jimmy Carter. Các tác giả đã miêu tả, bất chấp những ồn ào chính trị căng thẳng
nỗ lực cải thiện xung quanh việc quan hệ với Havana, cuộc đàm phán quan
trọng đã được thực hiện bởi các chính quyền tổng thống kể từ Eisenhower thông
qua các cuộc họp bí mật. Cuốn sách cũng chỉ ra mười bài học quan trọng cho
các nhà đàm phán của Hoa Kỳ và cũng cung cấp một quan điểm quan trọng về
quá trình bình thường hóa được tiến hành ra sao và làm sáng tỏnhững giai đoạn
quan trọng trong quan hệ Hoa Kỳ-Cuba.
Cuốn sách Constructing US Foreign Policy: The Curious Case of Cuba
(Routledge Studies in Us Foreign Health) của tác giả David Bernell đề cập đến
việc tìm cách giải quyết gốc rễ của sự thù địch là đặc trưng của mối quan hệ của
Mỹ với Cuba và đã kéo dài trong nhiều thập kỷ, rất lâu sau Chiến tranh lạnh. Nó
trả lời cho câu hỏi tại sao chính sách thời Chiến tranh lạnh của Mỹ đối với Cuba
đã không thay đổi đáng kể, mặc dù môi trường quốc tế đã thay đổi hoàn toàn.
Bernell lập luận rằng chính sách đối ngoại đối với Cuba không thể được xem
11
như là một phản ứng liên quan đến các thách thức đối với lợi ích và nguyên tắc
của Hoa Kỳ. Khảo cứu nhiều nguồn tư liệu trong đó có các tài liệu chính phủ và
bài phát biểu chính thức, công trình này góp phần tìm hiểu nguồn gốc và quá
trình triển khai các chính sách sai lầm tập trung tới sự khác biệt, tính phi lý và
thấp kém của Cuba khi đặt cạnh các giá trị vượt trội của Hoa Kỳ.
Nhìn chung, những công trình nghiên cứu như trên đã nghiên cứu và phân
tích khá đa chiều và toàn diện về mối quan hệ Hoa Kỳ - Cuba trong nhiều thập
kỷ. Kế thừa thành tựu nghiên cứu của các học giả, những nhà nghiên cứu đi
trước, luận văn này tập trung phân tích quan hệ giữa Hoa Kỳ và Cuba trong
những năm 1992 - 2016. Bên cạnh đó, luận văn cũng phân tích các nhân tố tác
động đến quá trình bình thường hóa quan hệ giữa hai nước; thuận lợi và khó
khăn trong quan hệ hai nước; triển vọng tương lai của mối quan hệ Hoa Kỳ -
Cuba.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn
3.1. Mục đích
Năm 1991, chiến tranh Lạnh kết thúc, Liên Xô tan rã và không thể tiếp
tục cạnh tranh với Hoa Kỳ trong cuộc đối đầu Đông – Tây kéo dài 40 năm, kinh
tế Liên Xô rơi vào tình trạng trì trệ. Cuba – một trong nhừng đồng minh của
Liên Xô cũng chịu những ảnh hưởng về kinh tế của việc tan rã này. Hơn nữa,
Cuba còn chịu những lệnh cấm vận về kinh tế bởi các đạo luật Herm – Burton,
Torricelli do Hoa Kỳ áp đặt, vì vậy càng làm tăng thêm khó khăn đối với nước
này.Mục đích của luận văn là tìm hiểu, làm rõ, giải thích và phân tích mối quan
hệ giữa hai cựu thù Hoa Kỳ - Cuba từ năm 1992 – 2016, những nhân tố nào đã
tác động tới Hoa Kỳ để tiến tới Chính quyền Obama bình thường hóa quan hệ
với Cuba?
3.2. Nhiệm vụ
Để thực hiện mục tiêu trên, luận văn đặt ra một số nhiệm vụ chủ yếu sau:
12
1. Phân tích, tìm hiểu mối quan hệ Hoa Kỳ - Cuba.
2. Giải thích nhân tố tác động đến chính sách cấm vận, quá trình bình
thường hóa quan hệ giữa hai quốc gia Hoa Kỳ - Cuba.
3. Dự báo những thuận lợi, khó khăn và triển vọng phát triển của hai
nước Hoa Kỳ - Cuba.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Quan hệ hai nước Hoa Kỳ - Cuba: nguyên nhân, lý do cấm vậnvà những
nhân tố tác động đến việc bình thường hóa quan hệ giữa hai nước.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi thời gian: Luận văn chỉ nghiên cứu quan hệ Hoa Kỳ - Cubatừ
năm 1992 đến năm 2016
- Phạm vi không gian: Quan hệ Hoa Kỳ - Cuba được coi là mối quan hệ
có diễn biến căng thẳng, phức tạp được toàn thế giới quan tâm và có rất nhiều ý
kiến về mối quan hệ này. Tổng thống Hoa Kỳ John Kenedy đã thi hành chính
sách cấm vận toàn diện đối với Cuba từ năm 1961, nhằm tiêu diệt và cô lập nhà
nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên ở khu vực Tây bán cầu. Các biện pháp cấm vận
kinh tế của Hoa Kỳ đối với Cuba trong suốt hơn 50 năm qua đã khiến nền kinh
tế của nước này thiệt hại hơn 100 tỷ USD. Quan hệ Hoa Kỳ - Cuba chưa từng là
vấn đề song phương đơn giản mà là nhân tố quan trọng tác động đến xu hướng
địa chính trị của toàn bộ khu vực Mỹ Latinh. Trong suốt 22 năm qua, Đại Hội
đồng Liên hiệp quốc đều thông qua nghị quyết với sự ủng hộ gần như tuyệt đại
đa số kêu gọi Hoa Kỳ dỡ bỏ các biện pháp cấm vận đối Cuba. Tỷ lệ ủng hộ nghị
quyết này là 188 phiếu ủng hộ và 2 phiếu trống là của Hoa kỳ và Israel. Qua
nhiều nỗ lực hàn gắn và có sự giúp đỡ của Tòa thành Vantican và Canada, Hoa
Kỳ và Cuba đã trải qua các cuộc đàm phán bí mật kéo dài 18 tháng, ngày
17/12/2014 Hoa Kỳ - Cuba đã đưa ra Tuyên bố chung về Bình thường hóa quan
hệ, mở ra một chương mới trong quan hệ ngoại giao giữa hai nước sau nửa thế
13
kỷ thù địch, đối đầu.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
Luận văn vận dụng một cách tổng hợp các phương pháp nghiên cứu như:
Phương pháp lịch sử, phương pháp tổng hợp, phương pháp so sánh, phương
pháp phân tích. Phương pháp nghiên cứu riêng có của ngành quan hệ quốc tế
như khung phân tích theocấp độ quốc tế - quốc gia - cá nhân, các lý thuyết lớn
như chủ nghĩa hiện thực, chủ nghĩa tự do.
6. Đóng góp của luận văn
Luận văn góp phần luận giải, làm sáng tỏ thêm mối quan hệ Hoa Kỳ -
Cuba trong những năm 1992 - 2016, qua đó có thể thấy sự thay đổi chính sách,
cách nhìn nhận của Hoa Kỳ đối với Cuba, cách giải quyết vấn đề của những
người đứng đầu hai nước. Luận văn sẽ là tài liệu tham khảo cho việc học tập,
nghiên cứu khoa học cho sinh viên ngành quan hệ quốc tế, chính trị học,...và
cho những người quan tâm đến các vấn đề chính trị quốc tế.
7. Kết cấu luận văn
Từ mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu trên, bên cạnh phần mở đầu, kết
luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn có kết cấu ba chương, cụ thể là:
Chƣơng 1: NHỮNG NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN QUAN HỆ HOA KỲ -
CUBA TỪ NĂM 1992 ĐẾN NĂM 2016
Trong chương này trình bày, phân tích các cấp độ trong mối quan hệ giữa
Hoa Kỳ - Cuba về những vấn đề chính trị, kinh tế - xã hội. Sau đó, chương này
sẽ nêu các nhân tố tác động đến mối quan hệ giữa hai nước từ năm 1992 đến
năm 2016.
Chƣơng 2: QUAN HỆ HOA KỲ - CUBA TỪ NĂM 1992 ĐẾN NĂM 2016
Trong chương này hình thành hai giai đoạn quan hệ giữa hai nước. Giai
đoạn thứ nhất, áp đặt chính sách cấm vận của Hoa Kỳ đối với Cuba, đây cũng
14
chính là thời điểm quan hệ giữa hai nước trở nên đối đầu, căng thẳng về kinh tế,
chính tri – xã hội. Giai đoạn thứ hai, hai nước nước bắt tay nhau, bình thường
hóa quan hệ sau hơn 50 năm cấm vận.
Chƣơng 3: TRIỂN VỌNG PHÁT TRIỂN QUAN HỆ HOA KỲ - CUBA
Chương này cũng trình bày những tiền đề, thuận lợi,khó khăntrong quan
hệ Hoa Kỳ - Cuba,triển vọng quan hệ hai nước trong thời gian tới và bài học
15
kinh nghiệm cho Việt Nam.
Chƣơng 1
NHỮNG NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN QUAN HỆ HOA KỲ - CUBA
TỪ NĂM 1992 ĐẾN NĂM 2016
1.1. Khái quát quan hệ Hoa Kỳ - Cuba từ năm 1959 - 1992
Sau chiến tranh thế giới thứ II, để chống lại phong trào giải phóng dân tộc
đang ngày càng dâng cao ở Cuba, tháng 3 - 1952, Hoa Kỳ điều khiển tướng
Batista làm cuộc đảo chính thiết lập một chế độ độc tài quân sự. Sau khi lên
cầm quyền, Batista giải tán Quốc hội, xoá bỏ bản Hiến pháp tiến bộ được ban
hành năm 1940, cấm các đảng phái chính trị hoạt động và tàn sát hàng chục
nghìn chiến sĩ yêu nước Cuba, cầm tù hàng chục vạn người (trong những năm
1952 - 1958). Dưới ách thống trị độc tài khủng bố của Batista, phong trào đấu
tranh của nhân dân Cuba vẫn không ngừng phát triển.Bước sang những năm
1957 - 1958, phong trào đấu tranh vũ trang đã lan rộng khắp mọi miền đất nước
Cuba, nhiều căn cứ địa mới được thành lập và lực lượng vũ trang cách mạng đã
có những đơn vị lớn mạnh. Ngay khi cách mạng thắng lợi, Cuba phải đối mặt
với nhiều vấn đề nghiêm trọng, một trong những vấn đề đó là sự chống đối của
Hoa Kỳ. Quan hệ của hai nước này xấu đi khi chính quyền cách mạng Cuba cho
tiến hành nhiều biện pháp như tịch thu bất động sản tư nhân, quốc hữu hóa các
vận dụng công cộng, các xí nghiệp của tư bản nước ngoài trong đó có các công
ty của Hoa Kỳ, đồng thời trục xuất nhiều người Hoa Kỳ ra khỏi Cuba. Tháng
10/1959, chính quyền Fidel Castro tuyên bố xây dựng Cuba theo đường lối xã
hội chủ nghĩa. Trong bối cảnh chiến tranh Lạnh đang căng thẳng, thực tế này
cho thấy quan hệ Hoa Kỳ - Cuba trở nên bất đồng sâu sắc. Trong hoàn cảnh đó,
Cuba ngày càng tiến gần đến hơn với Liên Xô và đây cũng là yếu tố có lợi cho
Liên Xô. Quan hệ giữa hai nước này càng thân thiết thì quan hệ giữa Hoa Kỳ và
Cuba ngày càng căng thẳng. Khi thiết lập quan hệ ngoại giao với Liên Xô sau
năm 1959, Cuba trở nên phụ thuộc vào thị trường và các viện trợ quân sự của
16
Liên Xô và trở thành đồng minh của Liên Xô trong suốt thời kỳ Chiến tranh
Lạnh. Việc cấm vận kinh tế của Hoa Kỳ buộc Cuba phải khẩn trương tìm kiếm
thị trường mới nhằm đẩy lùi khủng hoảng kinh tế. Cuba đã kêu gọi từ phía Liên
Xô và được chính phủ nước này giúp đỡ và chính điều này đóng vai trò quan
trọng trong việc duy trì nền kinh tế Cuba nhiều năm sau đó.
Hoa Kỳ đã chống phá Cuba thông qua rất nhiều biện pháp, trên nhiều
phương như: chống phá Nhà nước Cuba, tiến hành các cuộc xâm lược và can
thiệp lãnh thổ của Cuba, lúc này chính sách mới của Hoa Kỳ là lật đổ Chính phủ
Fidel Castro bằng mọi cách. Vụ nổ tàu ở cảng Havana tháng 3/1960 được coi là
một trong những âm mưu chống phá Cuba của Hoa Kỳ, vụ nổ tàu làm chết và bị
thương nhiều thủy thủ và công nhân bốc dỡ, binh lính, quân nhân và đội cứu
hỏa Cuba, tổng cộng có 81 người tử vong. Mối quan hệ của hai nước này ngày
càng xấu đi, đối với nhân dân Cuba, vụ nổ tàu này được chứng minh quyết tâm
dẹp bỏ cách mạng Cuba của Hoa Kỳ. Sự kiện Vịnh con Lợn (1961) cũng được
coi là một trong những cột mốc quan trọng trong mối quan hệ Hoa Kỳ - Cuba.
Đây là cuộc tấn công của một nhóm người Cuba lưu vong được đưa vào Cơ
quan tình báo Trung ương Hoa Kỳ (CIA) tài trợ và huấn luyện vào Cuba với
mục địch lật đổ chính phủ cộng sản của Fidel Castro, dựng lên một chính quyền
lâm thời đã được Hoa Kỳ dựng sẵn ở Miami. Tuy nhiên, đến ngày 19/4/1961,
cứ điểm cuối cùng của quân đánh thuê đã bị tiêu diệt, cuộc tấn công xâm lược
đã thất bại hoàn toàn. Sự kiện Vịnh con Lợn tuy thất bại nhưng Hoa Kỳ vẫn
chưa từ bỏ ý định trong việc lật đổ chính quyền của Chủ tịch Fidel Castro và
vẫn tiếp tục coi Cuba như một thách thức đối với sự bá quyền của họ ở Mỹ
Latinh và cần được loại bỏ. Trước thái độ này của Hoa Kỳ, để bảo vệ thành quả
của Cách mạng, Chính phủ Cuba một mặt đẩy nhanh quá trình đào tạo và xây
dựng chủ nghĩa xã hội trong nước, mặt khác dựa vào các nước xã hội chủ nghĩa
đặc biệt là Liên Xô để đấu tranh chống lại sự đe dọa xâm lược của Hoa Kỳ.
Năm 1962, hai Bộ trưởng Quốc phòng và Kinh tế của Cuba là Raul Castro và
Che Guevara đã đi Moscow, đề nghị Liên Xô có biện pháp bảo vệ Cuba chống
Hoa Kỳ xâm lược. Ban lãnh đạo Liên Xô do Khrushchev đứng đầu, tuy Liên Xô
17
muốn thúc hòa bình với Hoa Kỳ nhưng vẫn muốn thương lượng trên thế mạnh
và đẩy lùi ảnh hưởng của Hoa Kỳ. Tình hình phát triển ở Cuba là cơ hội tốt để
Liên Xô gây sức ép đối với Hoa Kỳ ngay tại Mỹ Latinh. Sau khi thống nhất với
Chính phủ Cuba, Liên Xô đã triển khai tên lửa đạn đạo tầm trung trên lãnh thổ
Cuba để giúp Cuba bảo vệ nền độc lập của mình. Hành động này của Liên Xô
đã dẫn tới cuộc Khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962, khiến cho mối quan hệ
Hoa Kỳ - Cuba càng trở nên căng thẳng. Năm 1962, Liên Xô đã bí mật chuyển
nhiều thiết bị quân sự theo đường biển qua Đại Tây Dương đến Cuba và bị máy
bay thám thính U2 của Hoa Kỳ phát hiện ra sự có mặt của quân đội Liên Xô
cùng nhiều trang thiết bị quân sự ở Cuba. Tổng thống John.F Kennedy đã bất
ngờ vì tên lửa của Liên Xô được triển khai chỉ cách lãnh thổ Hoa Kỳ vài chục
kilimet. Đồng thời ông cũng thông báo về những quyết định của Chính phủ Hoa
Kỳ như: tổ chức phong tỏa bằng hải quân quanh Cuba, khám xét những tàu vận
tải vũ khí đến Cuba nhằm ngăn chặn việc đưa vũ khí nguyên tử của Liên Xô đến
nước này và gửi tối hậu thư đòi Liên Xô dỡ bỏ và rút lui về nước. Các nước trên
thế giới hồi hộp, lo sợ nguy cơ về cuộc chiến tranh thế giới mới. Trước tình
hình trên, Hoa Kỳ đã cách ly Cuba và đặt quân đội trong tình trạng báo dộng.
Ngày 28/10/1962, theo thỏa thuận đạt được giữa hai bên, Liên Xô đồng ý tháo
gỡ toàn bộ số tên lửa của mình ở Cuba, Hoa Kỳ cam kết không tấn công Cuba
trong tương lại, đống thời tháo dỡ một số căn cứ hạt nhân ở châu Âu, cuộc
khủng hoảng tên lửa kết thúc. Khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962 được coi là
đỉnh diểm của sự thù địch căng thẳng ngày càng tăng giữa Hoa Kỳ và Cuba sau
cuộc Cách mạng Cuba năm 1959. Cuộc khủng hoảng này thực chất là sự đối
đầu và chạy đua vũ trang giữa Hoa Kỳ và Liên Xô trong hoàn cảnh Chiến tranh
Lạnh đang ở giai đoạn cao trào, khiến tình hình thế giới ngày càng căng thẳng.
1.2. Bối cảnh quốc tế và khu vực
Quan hệ giữa Hoa Kỳ - Cuba là mối quan hệ có diễn biến căng thẳng, phức
tạp nhất trong lịch sử quan hệ quốc tế hiện đại. Hai quốc gia, mặc dù là láng
giềng của nhau nhưng do chịu tác động của tình hình quốc tế và tư duy của thời
18
kỳ Chiến tranh lạnh nên vẫn chưa xây dựng được mối quan hệ mang tính chất
hữu nghị, tin cậy giữa các quốc gia khác trong cộng đồng Mỹ Latinh nói riêng
và thế giới nói chung.
Sau khi cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa ở Cuba thành công (01/01/1959)
đã lật đổ được chế độ độc tài Batista thân Hoa Kỳ, quan hệ giữa hai nước này từ
đồng minh trở thành thù địch. Cuộc cách mạng này đã tác động đến phạm vi
trong nước và quốc tế.Tháng 2/1961, Tổng thống Hoa Kỳ John Kenedy đã thi
hành chính sách cấm vận toàn diện với Cuba nhằm mục tiêu cô lập và tiêu diệt
nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên ở khu vực Tây Bán cầu này[54]. Từ đó đến
trước năm 2014, mặc dù tại Hoa Kỳ và Cuba đã diễn ra những thay đổi quan
trọng về chính trị và kinh tế, nhưng lệnh cấm vận này vẫn được duy trì, nó như
là một “lời nguyền” của lịch sử mà bất cứ vị Tổng thống Hoa Kỳ nào cũng
không dám xóa bỏ và bát chấp sự phản đối của cộng đồng quốc tế và dư luận
Hoa Kỳ.Chính sách cấm vận khắc nghiệt này của Hoa Kỳ đã bị nhiều nước trên
thế giới phản đối và yêu cầu dỡ bỏ. Kể từ năm 1992, hàng năm Đại hội đồng
Liên hợp quốc đều thông qua nghị quyết yêu cầu Hoa Kỳ dỡ bỏ cấm vận chống
Cuba vì coi đây là hành động vi phạm Hiến chương LHQ cũng như luật pháp
quốc tế. Trong phiên họp toàn thể ngày 29/10/2014, với 188 trên 193 nước ủng
hộ, Đại hội đồng LHQ khóa 69 cũng đã bỏ phiếu thông qua Nghị quyết “Sự cần
thiết chấm dứt cấm vận kinh tế, thương mại và tài chính của Hoa Kỳ chống
Cuba”. Nghị quyết mới nhất này của Đại hội đồng LHQ đã tiếp thêm động lực
cho chính phủ Cuba trong công cuộc đấu tranh đòi Hoa Kỳ bãi bỏ các chính
sách đơn phương cấm vận kinh tế, thương mại, tài chính nhằm vào một quốc gia
độc lập và có chủ quyền trên thế giới. Đồng thời, Nghị quyết cũng thôi thúc
chính quyền của Tổng thống Obama có những hành động mạnh mẽ, dứt khoát
hơn trong việc bình thường hóa quan hệ với Cuba. Obama là ông chủ thứ 44 của
Nhà Trắng, kể từ khi lên nắm quyền vào tháng 1 năm 2009, ông đã có những
thay đổi để nới lỏng “dây xích” đang siết chặt nền kinh tế đầy khó khăn của
Cuba. Một trong số đó là cho phép kiều dân Cuba được tăng số kiều hối và số
19
lần về thăm quê hương.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
TIẾNG VIỆT
1. Lê Lan Anh (tổng hợp 2009), Quan điểm của Cuba về việc tổ chức các
quốc gia châu Mỹ (OAS) bãi bỏ nghị quyết cắt đứt quan hệ với Cuba, Tạp
chí Châu Mỹ ngày nay, số 07 – 2009.
2. Lý Thực Cốc (1996), Mỹ thay đổi lớn chiến lược toàn cầu, Nxb. Chính trị
Quốc gia, Hà Nội.
3. Đỗ Lộc Diệp (1997), Mỹ Latinh một vùng năng động, Nxb. Chính trị
Quốc gia, Hà Nội.
4. Nguyễn Thùy Dương (tổng hợp 2011), Vấn đề cải cách kinh tế ở Cuba,
Tạp chí châu Mỹ ngày nay, số 06 – 2011.
5. Anh Hồng (2012),Cuba khai thác thế mạnh dầu mỏ, du lịch, mở rộng
quan hệ kinh tế trong khu vực Mỹ Latinh, Thời báo Kinh tế (30-12-2002).
6. Nguyễn Thanh Huyền (trích dịch) (1998), Phiđen Caxt’rô Rux, con người
và chính kiến. Nxb. Đà Nẵng.
7. TS. Thái Văn Long (2009), Quan hệ của Cuba với lực lượng cánh tả ở
Mỹ Latinh hiện nay, Tạp chí Châu Mỹ ngày nay, số 02 – 2009.
8. Trương Tiểu Minh (2002), Chiến tranh lạnh và di sản của nó, NXB Chính
trị quốc gia, Hà Nội.
9. Nguyễn Tiến Nghĩa (2006), Trật tự thế giới sau Chiến tranh lạnh: những
quan niệm khác nhau, Tạp chí Cộng sản, số 20, tr 60-67.
Duy Phong (2004),Mỹ sử dụng Luật cấm vận Cuba để trừng phạt 10.
các công ty châu Âu, Tạp chí Thương mại, số 44/2004.
Nguyễn Văn Phước (204), Fidel – Cuộc đối đầu 10 đời Tổng thống 11.
Mỹ và những âm mưu ám sát của CIA, Nhà xuất bản Trẻ, Hà Nội.
Nguyễn Hồng Quân (2006), Cảm nhận Cuba, Tạp chí Châu Mỹ 12.
ngày nay, số 105 (tháng 12/2006).
Phạm Minh Sơn (2008), Chính sách đối ngoại của một số nước lớn 13.
20
trên thế giới, Nxb. Lý luận chính trị, Hà Nội.
Tài liệu tham khảo đặc biệt – Thông tấn xã Việt Nam (số 039 – 14.
TTX) 20/2/2016
Thomas J.McCormick (2004), Nước Mỹ nửa thế kỷ: chính sách đối 15.
ngoại của Hoa Kỳ trong và sau Chiến tranh lạnh, NXB Chính trị quốc
gia, Hà Nội.
Lại Văn Toàn (2001), Trật tự thế giới sau Chiến tranh lạnh – Phân 16.
tích và dự báo, Tạp chí Thông tin Khoa học Xã hội, số 11/2001, tr.14-21.
Nguyễn Thanh Tùng – Phạm Quỳnh Hương (2015),Một tương lai 17.
mới cho quan hệ Mỹ - Cuba, Tạp chí đối ngoại, số 1+2/2015.
Nguyễn Trường (2013), Quan hệ quốc tế trong kỷ nguyên Á châu – 18.
Thái Bình Dương, Nxb. Tri thức, Hà Nội.
Nguyễn Trường (2015), Á – Phi – Mỹ Latin trong thế kỷ XXI.Nxb 19.
Tri thức, Hà Nội.
Cải cách kinh tế Cuba được phòng thương mại Mỹ đánh giá cao 20.
vov.vn/thegioi/cai-cach-kinh-te-cuba-duoc-phong-thuong-mai-my-danh-
gia-cao-328928.vov, 28/5/2014
CIA mua chuộc bác sĩ Cuba làm nhiệm vụ ở nước ngoài 21.
vietbao.vn/the-gioi/CIA-mua-chuoc-bac-si-lam-nhiem-vu-o-nuoc-
ngoai/65087638/162/
Cuba: Các chính sách ưu đãi kiều bào http://vietbao.vn/The- 22.
gioi/Cuba-Cac-chinh-sach-uu-dai-kieu-bao/45152061/162/, 24/5/2004
Bình thường hóa quan hệ Mỹ- Cuba những bước đi cụ thể 23.
vov.vn/Thegioi/binh-thuong-hoa-quan-he-my-cuba-nhung-buoc-di-cu-
the-372040.vov, 20/12/2014
Động lực mới cho tiến trình hòa giải giữa Mỹ và 24.
Cubahttp://vov.vn/thegioi/dong-luc-moi-cho-tien-trinh-hoa-giai-giua-my-
va-Cuba-394150.vov, 11/3/2015
Hầu hết thế giới muốn Mỹ hủy bỏ lệnh cấm vận 25.
Cubahttp://www.voatiengviet.com/content/hau-het-the-gioi-muon-my-
21
huy-lenh-cam-van-Cuba/3026158.html, 01/4/2016
Mỹ dỡ bỏ lệnh cấm vận Cuba ngành kinh tế nào sẽ hưởng 26.
lợi?http://vtc.vn/my-do-bo-lenh-cam-van-Cuba-nganh-kinh-te-nao-se-
huong-loi.1.521663.htm,22/12/2014
Mỹ kêu gọi Cuba mở rộng hơn nữa công cuộc cải cách nền kinh 27.
tếhttp://vov.vn/thegioi/my-keu-goi-Cuba-mo-rong-hon-nua-cong-cuoc-
cai-cach-nen-kinh-te-329455.vov, 30/5/2014
Sự lỗi thời của một lệnh cấm vận; http://vovworld.vn/vi-vn/Binh- 28.
luan/Su-loi-thoi-cua-mot-lenh-cam-van/67987.vov, Feb, 10, 2012
Xóa bỏ nửa thế kỷ đối đầu Mỹ - Cuba – bài 1: Mỹ được lợi gì? 29.
plo.vn/ho-so-phong-su/xoa-bo-nua-the-ky-đoi/dau/mycua-bai-1-my-duoc-
loi-gi-519230html, 24/12/2014.
Xóa bỏ nửa thế kỷ đối đầu Mỹ - Cuba – bài 2: Cú hích cho kinh tế 30.
Cuba plo.vn/ho-so-phong-su/xoa-bo-nua-the-ky-đoi/dau/mycua-bai-2-cu-
hich-cho-kinh-te-cuba-519488.html, 24/12/2014.
Xung quanh việc Mỹ - Cuba tiến tới bình thường hóa quan 31.
hệhttp://antg.cand.com.vn/Ho-so-mat/My-Cuba-tien-toi-binh-thuong-hoa-
quan-he-Khong-phai-chuyen-ngau-nhien-350188/, 5/5/2015
TIẾNG ANH
Ambassador Vicki Huddleston and Carlos Pascual (2010), 32.
Learning to Salsa - New steps in US – Cuba Relations,R.R Donnelley
Harrisonburg, Virginia
Bernard W.Aronson and William D.Rogers (1999), US – Cuban 33.
Relations in the 21st Century, The Council on Foreign Relations, United
States of America.
David Bernell (2012), Constructing US Foreign Policy: The 34.
Curious Case of Cuba (Routledge Studies in US Foreign
22
Health),Routledge; Reprint edition
Jane Franklin, Cuba and the United States: A Chronological 35.
History, 1996, Ocean Press
John C. Giscard (2002) U.S.-Cuba Relations: Revisiting the 36.
Sanctions Policy, Amazon Digital Services, Inc.
Morris H.Morley ( 1987) Imperial State and Revolution. The 37.
United State and Cuba, 1952 – 1986. Cambridge University
Peter Kornbluh, William M. LeoGrande (2014) Back Channel to 38.
Cuba: The Hidden History of Negotiations between Washington and
Havana, The University of North Carolina Press.
Vicki Huddleston, Carlos Pascual (2010) Learning to Salsa: New 39.
Steps in U.S.-Cuba Relations, Brookings institution press Washington DC
William M.LeoGrande và Peter Kornbluh (2015) Back Channel to 40.
Cuba: The Hidden History of Negotiations Between Washington and
Havana, University of North Carolina at Chapel Hill
Salim Lamrani (2004) U.S. Economic sanctions against Cuba: 41.
objectives of an imperialist policy, La Sorbonne University, Paris
BBC. “Cuban President Raul Castro to Retire in 2018”, 42.
www.bbc.co.uk, Feb, 24,2013
Castrol Hails Thaw in US Relations, But Reasserts Communist 43.
Rule, http://time.com/3643044/castro-united-states-Cuba-relations-
communism/, Dec, 20,2014.
Canada Prime Minister Stephen Harper Welcomes US-Cuba 44.
Rapprochement, http://www.ndtv.com/article/world/canadian-prime-
minister-stephen-harper-welcomes-us-Cuba-rapprochement-636233.
Dec,18,2014.
Chinese Businessman Seeks to Build Nicaraguan Canal, 45.
http://interamericansecuritywatch.com/chinese-businessman-seeks-to-
build-nicaraguan-canal/, June 23, 2014
Cuba’s economy during the special period 1990 – 2010, 46.
23
http://theCubaeconomy.com, Oct, 20, 2010
Cuba dissidents say 36 activists freed as part of deal with US 47.
http://www.reuters.com/article/us-Cuba-usa-prisoners-
idUSKBN0KI12N20150109, Jan,9,2015
Cuba has freed all 53 prisoners in historic deal, says Obama 48.
administration
http://www.theguardian.com/world/2015/jan/12/Cuba-frees-prisoners-us-
deal, Jan, 12,2015
Cuba Policy Foundation, “History of US Policy”, 49.
www.Cubafoundation.org, Dec. 19, 2012.
Cuba seizures now present opportunities 50.
http://www.nytimes.com/2014/12/22/world/Cuba-seizures-now-present-
opportunities.html, Dec,22,2014
51. Cuba-United States relations:
en.wikipedia.org/wiki/Cuba_United_States_relations.
Cuba – Venezuela Relations 52.
http://theCuban economy.com/articles/tag/Cuba-venezuela-relations,
March, 18,2015
How artificial insemination conceived a new era in US-Cuba 53.
relations http://www.theguardian.com/world/2014/dec/22/artificial-
insemination-us-Cuba-semen-diplomacy, Dec,12,1014
54. John F.Kennedy, “Proclamation 3447-Embargo on All Trade
with Cuba at www.presidency.uc sb.edu,Feb.3,1962
Michael Hutchison “The U.S Trade Embargo on Cuba: Lesson 55.
Plan” www.pbs.org, Dec. 19, 2012.
Obama and Raúl Castro thank pope for breakthrough in US-Cuba 56.
relations
http://www.theguardian.com/world/2014/dec/17/us-Cuba-diplomatic-
relations-obama-raul-castro, Dec, 17, 2014
24
Oil Falls Below 48USD; US. Glut Seen Swelling, 57.
http://news.investors.com/investing-futures/010615-733454-oil-falls-
below-48-us-glut-seen-swelling, Jan.5, 2015
Pope Francis is credited with a crucial role in US – Cuba 58.
agreement
http://www.nytimes.com/2014/12/18/world/americas/breakthrough-on-
Cuba-highlights-popes-role-as-diplomatic-broker.html?_r=0,Dec,17,
2014
59. Russia Cuts Cuba’s Debt to US $3.5 billion,
http://www.havanatimes.org/?p=104666, July,4, 2014
Summaries for the Cuba Democracy Act of 1992, 60.
www.govtrack.us/congress/bills/102/hr5323/summary,
The US and Cuba are now on equal terms for the first time in 61.
history
http://www.theguardian.com/world/2014/dec/17/usa-Cuba-equal-first-
time-history, Dec, 17, 2014
The White House, “Open for Questions with President Obama”, 62.
www.whitehouse.gov, Sep. 28, 2011.
Tupolev Tu-160 Blackjack 63.
www.military-today.com/aircraft/tupolev_tu160_blackjack.htm
Venezuela’s Maduro in China seeking aid for stricken economy, 64.
http://www.mysanantonio.com/business/energy/article/Venezuela-s-
Maduro-in-China-seeking-aid-for-5998743.php, Jan. 8, 2015
US congressional leaders vow to block Cuba embassy and 65.
ambassador
http://www.theguardian.com/world/2014/dec/18/Cuba-embargo-
supporters-block-embassy-plans, Dec, 18, 2014
US Department of State, “US Relations with Cuba”, 66.
25
www.state.gov, Jun 21, 2012.
26
