BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
NGUYỄN HỮU LÀNH
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG
CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG KHU VỰC TÂY NGUYÊN
Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 62.14.01.14
TM TT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2022
Công trình được hoàn thành tại:
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Người hướng dẫn khoa học: TS. VÕ VĂN NAM
TS. NGUYỄN ĐỨC DANH
Phản biện 1: PGS. TS. PHẠM THỊ THANH HẢI
Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội
Phản biện 2: PGS. TS. BÙI VĂN HỒNG
Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. HCM
Phản biện 3: PGS. TS. DƯƠNG MINH QUANG
Trường Đại học KHXH&NV - Đại học Quốc gia TP. HCM
Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Trường, họp tại:
Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh
Vào lúc.....giờ ...... ngày .......tháng ...... năm 2022
Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện:
- Thư viện Quốc gia Việt Nam
- Thư viện Đại học Sư phạm TP.HCM
- Thư viện Khoa học Tổng hợp TP.HCM
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................................... 1
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG
ĐÀO TẠO Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG ........................................................................................ 3
1.1. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ........................................................................... 3
1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài................................................................................................ 3
1.1.2. Các nghiên cứu trong nước ................................................................................................... 4
1.2. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN............................................................................................... 4
1.2.1. Khái niệm hoạt động đảm bảo chất lượng đào tạo ở trường cao đẳng ................................. 4
1.2.2. Khái niệm quản lý hoạt động đảm bảo chất lượng đào tạo ở trường cao đẳng..................... 5
1.3. HOẠT ĐỘNG ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG .... 5
1.3.1. Mục tiêu hoạt động đảm bảo chất lượng đào tạo ở trường cao đẳng .................................... 5
1.3.2. Lực lượng tham gia hoạt động đảm bảo chất lượng đào tạo ở trường cao đẳng ................... 5
1.3.3. Nội dung hoạt động đảm bảo chất lượng đào tạo ở trường cao đẳng ................................... 5
1.4. QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG ..... 5
1.4.1. Các đối tượng tham gia quản lý hoạt động đảm bảo chất lượng đào tạo ở trường cao đẳng 5
1.4.2. Mục tiêu quản lý hoạt động đảm bảo chất lượng đào tạo ở trường cao đẳng ....................... 6
1.4.3. Chức năng quản lý hoạt động đảm bảo chất lượng đào tạo ở trường cao đẳng .................... 6
Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG ĐÀO
TẠO Ở CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG KHU VỰC TÂY NGUYÊN ......................................... 8
2.1. KHÁI QUÁT VỀ QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA CÁC
TRƯỜNG CAO ĐẲNG KHU VỰC TÂY NGUYÊN ................................................................ 8
2.2. TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG ..................................................................... 8
2.2.1. Mục đích nghiên cứu ............................................................................................................. 8
2.2.2. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................................... 8
2.2.3. Độ tin cậy của thang đo......................................................................................................... 9
2.3. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO ...................... 9
2.3.1. Thực trạng nhận thức của nhóm khách thể về hoạt động đảm bảo chất lượng ở các trường
cao đẳng khu vực Tây Nguyên ....................................................................................................... 9
2.3.2. Thực trạng hoạt động đảm bảo chất lượng đào tạo ở các trường cao đẳng khu vực Tây
Nguyên .......................................................................................................................................... 10
2.4. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO
……...……………………………………………………………………………………...13
2.4.1. Thực trạng thực hiện các chức năng quản lý hoạt động đảm bảo chất lượng đào tạo ở các
trường cao đẳng khu vực Tây Nguyên .......................................................................................... 13
2.4.2. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý hoạt động đảm bảo chất lượng đào
tạo ở các trường cao đẳng khu vực Tây Nguyên .......................................................................... 18
Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG ĐÀO
TẠO Ở CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG KHU VỰC TÂY NGUYÊN ....................................... 20
3.1. CÁC NGUYÊN TC ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP ............................................................... 20
3.2. CÁC BIỆN PHÁP ĐƯỢC ĐỀ XUẤT .............................................................................. 20
3.3. MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC NHÓM BIỆN PHÁP ....................................................... 20
3.4. KHẢO SÁT TÍNH CẤP THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC BIỆN PHÁP ĐƯỢC
ĐỀ XUẤT ..................................................................................................................................... 20
3.5. THỰC NGHIỆM MỘT BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐẢM BẢO CHẤT
LƯỢNG ĐÀO TẠO Ở CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG KHU VỰC TÂY NGUYÊN ............. 21
3.5.1. Tổ chức thực nghiệm .......................................................................................................... 21
3.5.2. Kết quả thực nghiệm và phân tích kết quả thực nghiệm ..................................................... 21
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................................................. 23
DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ.......................................................................... 25
1
MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Chất lượng và sự liên quan của giáo dục nghề nghiệp là mối quan tâm của nhiều nước.
Nhiều chính phủ yêu cầu trách nhiệm công bố công khai và minh bạch cao hơn từ các cơ sở
giáo dục nghề nghiệp liên quan đến hoạt động của họ trong các bảng xếp hạng các trường đại
học, cao đẳng (CĐ). Đồng thời, các bên liên quan chủ chốt như doanh nghiệp, tổ chức nghề
nghiệp và tổ chức sử dụng lao động đang mất dần niềm tin vào khả năng của các cơ sở giáo dục
nghề nghiệp trong đáp ứng nhu cầu của nơi làm việc và thị trường lao động hiện đại trong nền
kinh tế ngày càng cạnh tranh và thay đổi. Ngoài ra, phương thức giảng dạy của giáo dục đại
học mới nổi lên với sự tiến bộ của công nghệ thông tin và truyền thông (ICT), điều này càng
cần điều chỉnh chất lượng của các quy định đó (Watson, 2002). Tây Nguyên là khu vực miền
núi cao, phía Tây Nam Trung bộ, gồm 5 tỉnh: Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông và Lâm
Đồng. Tây Nguyên có vị trí chiến lược, nhiều tiềm năng và thế mạnh về quân sự, kinh tế và văn
hóa, xã hội. Trong chiến lược phát triển vùng Tây Nguyên, Đảng và Nhà nước xác định: Giáo
dục, đào tạo là một trong những khâu đột phá, là nhân tố quyết định cho sự phát triển của Tây
Nguyên, nhằm bảo đảm ổn định an ninh trật tự và phát triển kinh tế xã hội. Từ đó, đã yêu cầu Bộ
GD&ĐT, Bộ LĐTBXH, UBND các tỉnh Tây Nguyên: Xây dựng kế hoạch phát triển giáo dục -
đào tạo, dạy nghề; xây dựng cơ chế chính sách đặc thù, xác định những dự án trọng điểm để ưu
tiên đầu tư xây dựng. Mặt khác, cần chủ động sáng tạo, tích cực phối hợp với các Bộ, ngành cùng
thực hiện mục tiêu ưu tiên phát triển giáo dục, đào tạo (Tôn Thị Ngọc Hạnh, 2019). Hiện nay,
khu vực Tây Nguyên có 17 trường CĐ. Các trường CĐ khu vực Tây Nguyên trong những năm
gần đây đã nỗ lực trong công tác quản lý các hoạt động ĐBCL đào tạo thế nhưng quản lý hoạt
động ĐBCL đào tạo của các trường này vẫn còn một số hạn chế nhất định. Tính đến năm học
2018-2019, có 11/17 trường cao đẳng Khu vực Tây Nguyên tự đánh giá đơn vị; 6/17 trường tự
đánh giá các chương trình đào tạo và chưa có trường nào được đánh giá ngoài về đơn vị, kể cả
chương trình đào tạo. Cho đến nay chưa có công trình nào hệ thống hóa lại các vấn đề trên và
nghiên cứu sâu về quản lý hoạt động ĐBCL đào tạo ở trường CĐ khu vực Tây Nguyên. Để các
trường CĐ nơi đây đảm bảo và nâng cao chất lượng đào tạo, cần có công trình nghiên cứu riêng,
mang tính đặc thù. Từ các cơ sở trên, đề tài: “Quản lý hoạt động đảm bảo chất lượng các
trường cao đẳng khu vực Tây Nguyên” được thực hiện.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận về quản lý hoạt động ĐBCL đào tạo ở trường CĐ và phân
tích, làm sáng tỏ thực trạng hoạt động và quản lý hoạt động ĐBCL đào tạo ở các trường CĐ
khu vực Tây Nguyên, luận án đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động ĐBCL đào tạo ở các
trường CĐ khu vực Tây Nguyên, khảo sát sự cấp thiết, tính khả thi của các biện pháp đề xuất
và lựa chọn thực nghiệm một biện pháp đã đề xuất.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Công tác quản lý hoạt động ĐBCL ở trường CĐ.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý hoạt động ĐBCL đào tạo ở các trường CĐ khu vực Tây Nguyên.
4. Giả thuyết khoa học
Công tác quản lý hoạt động ĐBCL đào tạo ở các trường CĐ khu vực Tây Nguyên trong
những năm qua đã đạt được những kết quả nhất định về công tác lập kế hoạch và tổ chức. Tuy
nhiên, công tác này có thể còn những hạn chế về công tác chỉ đạo và kiểm tra. Nếu hệ thống
hóa được cơ sở lý luận về quản lý hoạt động ĐBCL đào tạo ở trường CĐ và làm rõ thực trạng
quản lý hoạt động ĐBCL đào tạo ở các trường CĐ khu vực Tây Nguyên thì nghiên cứu có thể
2
đề xuất được các biện pháp cần thiết và khả thi. Đồng thời, nếu thử nghiệm một số biện pháp
đề xuất thì có thể đánh giá được tính hiệu quả của công tác ĐBCL đào tạo ở các trường CĐ khu
vực Tây Nguyên.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý hoạt động ĐBCL đào tạo ở trường CĐ.
- Phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động và quản lý hoạt động ĐBCL đào tạo ở các
trường CĐ khu vực Tây Nguyên.
- Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động ĐBCL đào tạo ở các trường CĐ khu vực Tây
Nguyên và khảo sát sự cần thiết và tính khả thi của các biện pháp.
- Thực nghiệm chứng minh hiệu quả của biện pháp được đề xuất.
6. Phương pháp luận nghiên cứu
6.1. Cơ sở phương pháp luận
Tiếp cận hệ thống - cấu trúc; Quan điểm lịch sử - lôgic; Tiếp cận thực tiễn; Tiếp cận đảm
bảo chất lượng.
6.2. Các phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu lý luận
- Mục đích: Hệ thống cơ sở lý luận quản lý hoạt động ĐBCL đào tạo ở trường CĐ.
- Cách thức thực hiện: Phân tích, tổng hợp các nguồn tài liệu lý luận liên quan đến lý thuyết
về ĐBCL và công tác quản lý hoạt động ĐBCL đào tạo ở các trường CĐ.
Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Quản lí hoạt động ĐBCL đào tạo ở các trường CĐ khu vực Tây Nguyên được khảo sát
thông qua việc sử dụng phối hợp các phương pháp nghiên cứu như: Phương pháp điều tra bằng
bảng hỏi, phương pháp phỏng vấn, phương pháp nghiên cứu sản phẩm, phương pháp thực
nghiệm.
Phương pháp xử lí số liệu
- Xử lí số liệu định lượng (số liệu điều tra bằng bảng hỏi): Sử dụng phần mềm SPSS 20.0
để xử lí các số liệu thu được từ PP điều tra bằng bảng hỏi.
- Xử lí số liệu định tính (Số liệu phỏng vấn): mã hóa các đối tượng được phỏng vấn, ghi
chép lại nội dung phỏng vấn; đối chiếu nội dung phỏng vấn giữa các đối tượng trong nhóm,
giữa các nhóm khác nhau để tìm ra điểm chung và điểm khác biệt ở từng nội dung phỏng vấn.
7. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
7.1. Nội dung nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu về quản lý hoạt động ĐBCL đào tạo của chủ thể quản lý là
hiệu trưởng các trường CĐ khu vực Tây Nguyên.
7.2. Về địa bàn khảo sát
Chúng tôi chọn địa bàn nghiên cứu tại 9 trường trong 17 trường CĐ khu vực Tây Nguyên.
Thực nghiệm một biện pháp đã đề xuất về quản lý hoạt động ĐBCL đào tạo tại 2 trong 9 trường
nêu trên theo mô hình thực nghiệm xác lập.
7.3. Về đối tượng khảo sát
CBQL, GV, CV các trường CĐ khu vực Tây Nguyên;
7.4. Về thời gian khảo sát
Khảo sát thực trạng, thực nghiệm từ năm học 2018-2019 đến năm học 2019-2020.
8. Cấu trúc của luận án
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động ĐBCL đào tạo ở trường CĐ.
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động ĐBCL đào tạo ở các trường CĐ khu vực Tây
Nguyên.
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động ĐBCL đào tạo ở các trường CĐ khu vực Tây
Nguyên.