B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O B QU C PHÒNGỘ Ụ Ạ Ộ Ố
H C VI N QUÂN YỌ Ệ
NGUY N TI N LINHỄ Ế
NGHIÊN C U QUY TRÌNH ĐI U TR Ứ Ề Ị
GÃY KÍN THÂN X NG ĐÙI KHÔNG V NGƯƠ Ữ
B NG ĐINH N I T Y CÓ CH T D I MÀNẰ Ộ Ủ Ố ƯỚ
TĂNG SÁNG
Chuyên ngành : CH N TH NG CH NH HÌNH VÀ T O HÌNHẤ ƯƠ Ỉ Ạ
Mã s : 62 72 01 29ố
TÓM T T LU N ÁN TIÊN S Y H CẮ Ậ Ỹ Ọ
HÀ N I – 2018Ộ
Công trình đc hoàn thành t i:ượ ạ H C VI N QUÂN YỌ Ệ
Ng i h ng d n khoa h c:ườ ướ ẫ ọ PGS. TS. PH M ĐĂNG NINHẠ
Ph n bi n 1:ả ệ
PGS.TSKH. NGUY N TH HOÀNGỄ Ế
Ph n bi n 2:ả ệ
PGS.TS. NGUY N M NH KHÁNHỄ Ạ
Ph n bi n 3:ả ệ
PGS.TS. VŨ NH T ĐNHẤ Ị
Lu n án s đc b o v t i H i đng đánh giá lu n án c p Tr ng t i H c vi nậ ẽ ượ ả ệ ạ ộ ồ ậ ấ ườ ạ ọ ệ
Quân Y
vào h i………..gi ………..ngày……….tháng………...nămồ ờ
Có th tìm hi u Lu n án t i th vi n:ể ể ậ ạ ư ệ
-Th vi n Qu c giaư ệ ố
-Th vi n H c vi n Quân yư ệ ọ ệ
-Th vi n c quan c a nghiên c u sinh (n u có)ư ệ ơ ủ ứ ế
ĐT V N ĐẶ Ấ Ề
Ch n th ng gây gãy x ng đùi là m t c p c u ngo i khoa th ng g p,ấ ươ ươ ộ ấ ứ ạ ườ ặ
x y ra m i l a tu i, nhi u nh t tu i lao đng, nguyên nhân th ng do tai n nả ở ọ ứ ổ ề ấ ở ổ ộ ườ ạ
giao thông và lao đng. Nh ng năm gân đây, cùng v i s gia tăng c a các ph ng ộ ư ớ ự ủ ươ
ti n giao thông, s phát tri n c a các ngành công nghi p va xây d ng, t l gãyệ ự ể ủ ệ ự ỷ ệ
x ng đùi cung ngày càng tăng v i m c đ t n th ng ngày càng n ng n và ph cươ ớ ứ ộ ổ ươ ặ ề ứ
t p h n.ạ ơ
Đi v i gãy kín thân x ng đùi ng i l n, ch đnh m g n nh là tuy tố ớ ươ ở ườ ớ ỉ ị ổ ầ ư ệ
đi. Nhi u ph ng pháp đi u tr ph u thu t đã đc áp d ng nh k t x ng b ngố ề ươ ề ị ẫ ậ ượ ụ ư ế ươ ằ
đinh n i t y Kuntscher, k t x ng b ng n p vít, k t x ng n p khóa và hi n nayộ ủ ế ươ ằ ẹ ế ươ ẹ ệ
ph ng pháp đi u tr ph bi n nh t là đóng đinh n i t y có ch t. Đi v i nh ngươ ề ị ổ ế ấ ộ ủ ố ố ớ ữ
gãy thân x ng đùi không v ng, k t x ng b ng đinh n i t y có ch t có nhi u uươ ữ ế ươ ằ ộ ủ ố ề ư
đi m nh c đnh gãy v ng ch c, ch ng đc di l ch xoay, di l ch ch ng ng nể ư ố ị ổ ữ ắ ố ượ ệ ệ ồ ắ
nên có th áp d ng v i các hình thái đng gãy khác nhau. Đc bi t so v i k tể ụ ớ ườ ặ ệ ớ ế
x ng n p vít, đinh n i t y tôn tr ng t i đa s c ép sinh lý t i gãy và cho phépươ ẹ ộ ủ ọ ố ứ ạ ổ
ng i b nh có th t p v n đng s m, thúc đy quá trình li n x ng di n ra nhanhườ ệ ể ậ ậ ộ ớ ẩ ề ươ ễ
h n. ơ
Xu h ng ph u thu t can thi p t i thi u trong ch n th ng ch nh hình cũngướ ẫ ậ ệ ố ể ấ ươ ỉ
đc áp d ng ngày m t r ng rãi nh ph u thu t n i soi kh p, ph u thu t thayượ ụ ộ ộ ư ẫ ậ ộ ớ ẫ ậ
kh p háng v i đng m nh và ph u thu t k t x ng kín không m gãy. Vàoớ ớ ườ ổ ỏ ẫ ậ ế ươ ở ổ
nh ng năm 1970, s ra đi c a máy X- Quang tăng sáng, khoan ng t y m m là cữ ự ờ ủ ố ủ ề ơ
s đ k thu t đóng đinh n i t y kín không m gãy đc áp d ng r ng rãi t iở ể ỹ ậ ộ ủ ở ổ ượ ụ ộ ạ
châu Âu và sau đó nhanh chóng đc phát tri n đn các qu c gia khác. u đi mượ ể ế ố Ư ể
c a ph u thu t đóng đinh n i t y kín không m gãy là h n ch nguy c nhi mủ ẫ ậ ộ ủ ở ổ ạ ế ơ ễ
khu n, b o v t i đa ngu n m ch máu nuôi x ng t i gãy, sang ch n do ph uẩ ả ệ ố ồ ạ ươ ạ ổ ấ ẫ
thu t ít, gi m t i đa l ng máu m t, nh v y mà t l li n x ng và ph c h iậ ả ố ượ ấ ờ ậ ỷ ệ ề ươ ụ ồ
ch c năng t t cao h n h n so v i k t x ng kinh đi n. Tuy v y ph u thu t đóngứ ố ơ ẳ ớ ế ươ ể ậ ẫ ậ
đinh n i t y kín có ch t đi u tr gãy thân x ng đùi cũng có nh ng đòi h i b tộ ủ ố ề ị ươ ữ ỏ ắ
bu c v trang thi t b , k thu t n n ch nh nh ph i có bàn m ch nh hình và máyộ ề ế ị ỹ ậ ắ ỉ ư ả ổ ỉ
X-Quang tăng sáng đ có th kéo n n ch nh kín và nh ng d ng c h tr cho n nể ể ắ ỉ ữ ụ ụ ỗ ợ ắ
ch nh kín và đóng đinh, b t vít ch t. Thêm vào đó đi v i m i lo i đinh n i t y thìỉ ắ ố ố ớ ỗ ạ ộ ủ
quy trình k thu t đóng đinh kín cũng có nh ng đi m không gi ng nhau. M t khácỹ ậ ữ ể ố ặ
th i gian ph u thu t đóng đinh n i t y kín có ch t đi u tr gãy kín thân x ng đùiờ ẫ ậ ộ ủ ố ề ị ươ
th ng kéo dài h n m m , nên tuy có nhi u u đi m nh ng nhi u ph u thu tườ ơ ổ ở ề ư ể ư ề ẫ ậ
viên cũng không ch n ph ng pháp này.ọ ươ
Trong nh ng năm v a qua t i B nh vi n Ch n th ng ch nh hình thành phữ ừ ạ ệ ệ ấ ươ ỉ ố
H Chí Minh, chúng tôi đã áp d ng ph ng pháp đi u tr gãy thân x ng đùi b ngồ ụ ươ ề ị ươ ằ
ph ng pháp đóng đinh n i t y có ch t, n n ch nh kín không m gãy v i đinhươ ộ ủ ố ắ ỉ ở ổ ớ
n i t y r ng nòng c a hãng Jiagsu Jinlu b c đu cho th y k t qu khá t t. Tuyộ ủ ỗ ủ ướ ầ ấ ế ả ố
nhiên ch a có m t quy trình đóng đinh n i t y kín đc qui đnh th ng nh t choư ộ ộ ủ ượ ị ố ấ
các ph u thu t viên. Đ nâng cao ch t l ng đi u tr lo i t n th ng ph c t pẫ ậ ể ấ ượ ề ị ạ ổ ươ ứ ạ
này, v n đ đt ra là xây d ng m t quy trình đi u tr cho phù h p v i đc đi mấ ề ặ ự ộ ề ị ợ ớ ặ ể
t n th ng và hoàn c nh th c t b nh vi n. Vì th chúng tôi th c hi n đ tàiổ ươ ả ự ế ở ệ ệ ế ự ệ ề
nghiên c u: ứ“Nghiên c u quy trìnhứ đi u tr gãy kín thân x ng đùi không v ngề ị ươ ữ
b ng đinh n i t y có ch t d i màn tăng sángằ ộ ủ ố ướ ” nh m hai m c tiêu:ằ ụ
1. Xây d ng qui trình đóng đinh n i t y có ch t không m gãy có s trự ộ ủ ố ở ổ ự ợ
giúp c a màn tăng sáng.ủ
2. Đánh giá k t qu đi u tr gãy kín thân x ng đùi b ng đinh n i t y cóế ả ề ị ươ ằ ộ ủ
ch t không m gãy và so sánh v i ph ng pháp đóng đinh có ch t có m gãy.ố ở ổ ớ ươ ố ở ổ
NH NG ĐÓNG GÓP M I C A LU N ÁNỮ Ớ Ủ Ậ
1. Xây d ng đc quy trình đi u tr gãy kín thân x ng đùi không v ng ự ượ ề ị ươ ữ ở
ng i l n b ng đinh n i t y có ch t r ng nòng AT c a hãng ườ ớ ằ ộ ủ ố ỗ ủ Jiagsu Jinlu s nả
xu t, đóng kín không m gãy d i màn tăng sáng. Đây là c s đ th ng nh t ápấ ổ ổ ướ ơ ở ể ố ấ
d ng vào đi u tr t i b nh vi n Ch n th ng ch nh hình TP H Chí Minh, là tàiụ ề ị ạ ệ ệ ấ ươ ỉ ồ
li u tham kh o t t v ch đnh, k thu t m kín và chăm sóc t p luy n sau m choệ ả ố ề ỉ ị ỹ ậ ổ ậ ệ ổ
các đng nghi p.ồ ệ
2. So sánh k t qu nghiên c u đi u tr gãy kín thân x ng đùi b ng đinh n iế ả ứ ề ị ươ ằ ộ
t y có ch t gi a nhóm m gãy (60 bênh nhân) và nhóm m kín (62 b nh nhân)ủ ố ữ ở ổ ổ ệ
cho th y: th i gian m c a nhóm m kín kéo dài h n nhóm m m , s b nh nhânấ ờ ổ ủ ổ ơ ổ ở ố ệ
ph i truy n máu trong m ít h n. T l li n v t m k đu nhóm m kín là 100%,ả ề ổ ơ ỷ ệ ề ế ổ ỳ ầ ổ
nhóm m m là 98,4 %. T l có can b c c u th i đi m 6 tuân nhóm m kínổ ở ỷ ệ ắ ầ ở ờ ể ở ổ
cao h n. T l li n x ng nhóm m kín đt 100% so v i nhóm m m ch đtơ ỷ ệ ề ươ ở ổ ạ ớ ổ ở ỉ ạ
98,45%. K t qu xa v li n x ng và ph c h i ch c năng nhóm m kín có t lế ả ề ề ươ ụ ồ ứ ở ổ ỷ ệ
t t và r t t t cao h n so v i nhóm m m . Các bi n ch ng nhi m khu n và kh pố ấ ố ơ ớ ổ ở ế ứ ễ ẩ ớ
gi ch g p nhóm m m .ả ỉ ặ ở ổ ở
C U TRÚC LU N ÁNẤ Ậ
Lu n án g m 1ậ ồ 12 trang (không k tài li u tham kh o và ph l c), v i 4ể ệ ả ụ ụ ớ
ch ng, ươ 27 b ng, ả38 hình, 8 bi u đ, ể ồ 103 tài li u tham kh o, ệ ả 33 tài li u ti ng Vi tệ ế ệ
và 69 tài li u tham kh o ti ng Anhệ ả ế , 01 tài li u tham kh o ti ng ệ ả ế Pháp. Đt v n đ 2ặ ấ ề
trang, t ng quan ổ30 trang, đi t ng và ph ng pháp ố ượ ươ 25 trang, k t qu ế ả 28 trang,
bàn lu n ậ22 trang, k t lu n ế ậ 3 trang, ki n ngh 1 trang.ế ị
CH NG 1: T NG QUANƯƠ Ổ
1.1. T NG QUAN V ĐINH N I T Y CÓ CH TỔ Ề Ộ Ủ Ố
1.1.1 Trên th gi iế ớ
Năm 1968, Kuntscher G. gi i thi u lo i đinh có ch t (Detensor Nail) d a trênớ ệ ạ ố ự
c s đinh không có ch t năm 1940. Đinh ch đnh đi u tr cho nh ng gãy khôngơ ở ố ỉ ị ề ị ữ
v ng thân x ng nh ch t ngang ch ng l i đc di l ch xoay và di l ch theo tr cữ ươ ờ ố ố ạ ượ ệ ệ ụ