1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu
Văn hóa nhà trường là một lĩnh vực nghiên cứu độc lập, được khẳng định từ sớm
như một yếu tố nền tảng chi phối toàn diện hoạt động giáo dục. Nhiều công trình
quốc tế và trong nước đã chỉ ra VHNT góp phần tạo động lực làm việc, thúc đẩy đổi
mới, nuôi dưỡng cộng đồng học tập tích cực, và đóng vai trò như “hệ miễn dịch”
giúp điều chỉnh hành vi trong tổ chức giáo dục. Trong bối cảnh triển khai Chương
trình giáo dục phổ thông 2018 (CTGDPT 2018), VHNT càng trở nên thiết yếu nhằm
xây dựng môi trường học đường thân thiện, tích cực, phát triển năng lực và phẩm
chất người học. Tuy nhiên, tại TP.HCM – trung tâm giáo dục lớn, công tác quản lý
VHNT tại các trường THPT còn gặp nhiều thách thức: thiếu nhận thức đúng đắn,
chưa có tiêu chí đánh giá rõ ràng, quy trình quản lý thiếu liên kết, và nguồn lực hạn
chế. Dù VHNT đã được đề cập trong nhiều nghiên cứu, song vẫn thiếu các mô hình
quản lý cụ thể, hệ thống và phù hợp với đặc thù địa phương. Từ đó, luận án chọn đề
tài “Quản lý văn hóa nhà trường ở các trường trung học phổ thông Thành phố Hồ
Chí Minh trong bối cảnh thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018” nhằm
góp phần nâng cao hiệu quả quản trị nhà trường và chất lượng giáo dục hiện nay.
2. Mục đích nghiên cứu: Trên cơ sở nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý VHNT ở
trường THPT trong bối cảnh thực hiện CTGDPT 2018, đánh giá khách quan thực
trạng quản lý VHNT ở các trường THPT công lập Tp.HCM, luận án đề xuất các giải
pháp quản lý VHNT trong bối cảnh thực hiện CTGDPT 2018, góp phần nâng cao
chất lượng GD trước yêu cầu đổi mới hiện nay.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu: VHNT ở trường THPT.
3.2. Đối tượng nghiên cứu: Quản lý VHNT ở các trường THPT công lập
Tp.HCM trong bối cảnh thực hiện CTGDPT 2018.
4. Giả thuyết khoa học: VHNT giữ vai trò nền tảng và có ảnh hưởng sâu sắc đến
chất lượng GD, đặc biệt trong bối cảnh triển khai CTGDT 2018. Tại các trường
THPT công lập Tp.HCM, công tác quản lý VHNT vẫn còn những hạn chế, thể hiện
ở nhận thức chưa đầy đủ của đội ngũ CBQL, GV và NV; cùng với những bất cập
trong nội dung, quy trình và phương thức quản lý – từ khâu lập kế hoạch, tổ chức
thực hiện đến kiểm tra và rà soát, điều chỉnh kế hoạch. Những hạn chế này ảnh hưởng
trực tiếp đến hiệu quả phát triển VHNT trong giai đoạn đổi mới GD&ĐT hiện nay.
Trên cơ sở lý luận và thực tiễn, nếu xây dựng được hệ thống giải pháp quản lý VHNT
phù hợp, đồng bộ, khả thi trong bối cảnh thực hiện CTGDPT 2018, thì sẽ góp phần
nâng cao hiệu quả công tác quản lý VHNT, từ đó cải thiện chất lượng GD tại các
trường THPT Tp.HCM.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lí luận về VHNT, quản lý VHNT ở trường THPT trong bối
cảnh thực hiện CTGDPT 2018.
