0
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
---------------------------
SÁNG KIẾN KHOA HỌC GIÁO DỤC
Đề tài:
“
RÈN LUYỆN KỸ NĂNG QUẢN LÍ CẢM XÚC CHO HỌC SINH LỚP 11
THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM, HƯỚNG NGHIỆP CHỦ ĐỀ
“QUẢN LÝ BẢN THÂN
”
Lĩnh vực: Hoạt động trải nghiệm
Năm học: 2023 - 2024
0
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
---------------------------
SÁNG KIẾN KHOA HỌC GIÁO DỤC
Đề tài:
“
RÈN LUYỆN KỸ NĂNG QUẢN LÍ CẢM XÚC CHO HỌC SINH LỚP 11
THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM, HƯỚNG NGHIỆP CHỦ ĐỀ
“QUẢN LÝ BẢN THÂN
”
Lĩnh vực: Hoạt động trải nghiệm
Tác giả: Hồ Thị Thuỳ Linh
Đơn vị công tác: Trường THPT Quỳnh Lưu 1
Điện thoại: 0972.968.098
Năm học: 2023 - 2024
MỤC LỤC
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ…………………………. .............................................. 1
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI ........................................................................................... 1
2. MỤC ĐÍCH, NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI ........................................................... 1
2.1. Mục đích nghiên cứu: ....................................................................................... 1
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................................... 2
3. KHÁCH THỂ, ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU ........................... 2
3.1. Khách thể nghiên cứu: ..................................................................................... 2
3.2. Đối tượng nghiên cứu: .................................................................................... 2
3.3. Phạm vi nghiên cứu: ....................................................................................... 2
3.4. Giả thuyết khoa học: ....................................................................................... 2
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ....................................................................... 2
4.1. Nghiên cứu lí luận ............................................................................................ 2
4.2. Nghiên cứu thực tiễn ........................................................................................ 2
4.3. Phương pháp xử lí thông tin .................................................................................... 3
5. TÍNH MỚI CỦA ĐỀ TÀI ....................................................................................... 3
6. CẤU TRÚC CỦA ĐỀ ....................................................................................... 3
PHẦN 2 : NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ............................................................... 4
CHƯƠNG I : CƠ SỞ KHOA HỌC ..................................................................... 4
1. CƠ SỞ LÝ LUẬN ............................................................................................... 4
1.1. Một số khái niệm .............................................................................................. 4
1.2. Đặc điểm tâm, sinh lí của học sinh THPT ....................................................... 12
1.3. Tầm quan trọng của kỹ năng quản lý cảm xúc ở học sinh ............................... 14
2. CƠ SỞ THỰC TIỄN ........................................................................................... 15
2.1. Yêu cầu về phẩm chất của học sinh trong chương trình Giáo dục tổng thể .... 15
2.2. Thực trạng học sinh trong việc quản lý cảm xúc của trường THPT Quỳnh Lưu
1 ............................................................................................................................... 16
2.3. Thực trạng mức độ quan tâm của phụ huynh trong công tác tư vấn tâm lí và rèn
kĩ năng quản lý cảm xúc cho học sinh của trường THPT Quỳnh Lưu 1 ................ 18
2.4. Những kết quả đạt được. Những thuận lợi và những khó khăn ....................... 19
2.5. Nguyên nhân tồn tại, hạn chế ........................................................................... 20
CHƯƠNG II : CÁC GIẢI PHÁP ...................................................................... 21
2.1. Giải pháp 1: Xây dựng được kế hoạch cụ thể cho chủ đề “Quản lý bản thân”
để tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh. ...................................................... 21
2.2. Giải pháp 2: Vận dụng được một số phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực
xây dựng nội dung “Kỹ năng quản lý cảm xúc cho học sinh THPT”. .................... 27
2.3. Giải pháp 3: Tổ chức hoạt động khám phá, trải nghiệm ngoài lớp học, ngoài nhà
trường để bồi đắp các kỹ năng, tạo môi trường đoàn kết, thân thiện. .................... 38
2.4. Giải pháp 4: Rèn luyện kĩ năng quản lý cảm xúc qua tổ chức các hoạt động thực
hành, sáng tạo, đánh giá trong thực tiễn cuộc sống. .............................................. 42
CHƯƠNG III. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM ..................................................... 44
3.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm ....................................................................... 44
3.2. Nội dung và phương pháp thực nghiệm ........................................................... 45
3.3. Tổ chức thực nghiệm sư phạm ......................................................................... 45
3.4. Phương pháp thực nghiệm ............................................................................... 45
3.5. Đánh giá thực nghiệm ...................................................................................... 45
3.6. Khảo sát tính cấp thiết và tính khả thi của đề tài ............................................. 47
PHẦN 3 : KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ ................................................................. 52
1. Những điều kiện áp dụng và sử dụng giải pháp .................................................. 52
2. Đề xuất và kiến nghị............................................................................................ 53
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 54
1
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Theo mục tiêu chương trình giáo dục phổ thông hoạt động trải nghiệm và hướng
nghiệp giúp học sinh phát triển phẩm chất, năng lực đã được hình thành ở cấp tiểu
học, THCS. Kết thúc chương trình giáo dục định hướng nghề nghiệp, học sinh có khả
năng thích ứng với các điều kiện sống, học tập và làm việc khác nhau, thích ứng với
những thay đổi của xã hội hiện đại, có khả năng tổ chức cuộc sống, công việc và quản
lí bản thân; có khả năng phát triển hứng thú nghề nghiệp và ra quyết định lựa chọn
nghề nghiệp cho tương lai; xây dựng được kế hoạch rèn luyện đáp ứng yêu cầu nghề
nghiệp và trở thành công dân có ích.
Yêu cầu của giáo dục trong những năm gần đây là phát triển năng lực và phẩm
chất của học sinh một cách toàn diện. Đặc biệt là giáo dục kĩ năng sống cho học sinh,
hướng đến hình thành nhân cách và năng lực của một công dân toàn cầu trong thời
đại mới. Một trong những kĩ năng cần có đó chính là kĩ năng quản lý cảm xúc và ứng
xử trong giao tiếp của học sinh. Xã hội ngày càng phát triển, con người càng có nhiều
vấn đề cần giải quyết và nhiều nhu cầu cần thỏa mãn. Những vấn đề và nhu cầu ấy tác
động vào tâm lí của con người tạo ra nhiều trạng thái cảm xúc khác nhau cả hai mặt
tích cực và tiêu cực. Nhất là đối với thanh thiếu niên.
Thứ nhất: Trong giới học sinh, các em là nhóm được tiếp xúc nhiều với những
tiện ích của xã hội hiện đại nhưng cũng tiếp xúc nhiều với những cám dỗ, nguy cơ
không lành mạnh. Do đó, các em cần được trang bị kỹ năng sống cần thiết để xác định
đúng nhu cầu bản thân và lựa chọn cách sống tích cực.
Thứ hai: Xét về mặt tâm sinh lí, học sinh THPT là một lứa tuổi nhạy cảm, có
những thay đổi to lớn về tâm sinh lý và các mối quan hệ xã hội. Trên thực tế, tình
trạng học sinh xích mích, gây gổ đánh nhau, trốn học bỏ tiết, học hành sa sút, vô lễ
với thầy cô, cha mẹ. Tỷ lệ trẻ em phạm tội, trẻ em dính vào các tệ nạn xã hội và bỏ
nhà, hư hỏng ngày càng nhiều. Phần lớn là do các em chưa kiểm soát được cảm xúc,
chưa giải tỏa được căng thẳng và áp lực mà bản thân đang chịu. Chính vì vậy bản thân
là giáo viên giảng dạy môn Hoạt động trải nghiệm có điều kiện gần gũi học sinh nên
nhận thấy việc giáo dục kỹ năng quản lý cảm xúc THPT là thực sự cần thiết cho học
sinh hiện nay, nên đã đề xuất các giải pháp, từ đó xây dựng đề tài nghiên cứu: “Rèn
luyện kĩ năng quản lí cảm xúc cho học sinh lớp 11 thông qua Hoạt động trải nghiệm,
hướng nghiệp chủ đề “Quản lý bản thân”.
2. MỤC ĐÍCH, NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI
2.1. Mục đích nghiên cứu:
- Đề tài nghiên cứu việc tiến hành thực hành và trải nghiệm trong dạy học với
mục đích tạo ra cơ hội cho tất cả học sinh vận dụng kiến thức, kĩ năng, thái độ đã
học ở nhà trường và những kinh nghiệm của bản thân vào giải quyết vấn đề quản lý
cảm xúc, giáo dục kỹ năng kiểm soát cảm xúc cho học sinh.
