1
A - PHẦN MỞ ĐẦU
I. Lý do chọn đề tài
1. Lý do khách quan.
Giáo dục quốc phòng cho học sinh là một bộ phận quan trọng của công tác
giáo dục quốc phòng toàn dân, là một nội dung cơ bản trong việc xây dựng nền
QPTD & ANND. Là môn học chính khóa trong chương trình giáo dục cấp THPT
góp phần toàn diện cho học sinh lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội niềm tự hào
và sự trân trọng đối với truyền thống đấu tranh chống giặc ngoại xâm của dân tộc,
của các lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam. Có kiến thức cơ bản về QP-AN, có
kỹ năng quân sự cần thiết tham gia vào sự nghiệp xây dựng và củng cố nền
QPTD và ANND sẵn sàng bảo vệ tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa vững mạnh.
Nhận rõ vị trí, vai trò của nhiệm vụ trên, những năm qua Bộ giáo dục đào tạo và
Sở giáo dục và đào tạo tỉnh Nghệ An đã có các văn bản chỉ đạo về việc thực hiện
giảng dạy môn học GDQP- AN. Ban Giám hiệu nhà trường đã có kế hoạch tổ chức
dạy rải môn học GDQP-AN kết hợp với tổ chuyên môn Thể dục - Giáo Dục Quốc
Phòng_An Ninh triển khai thực hiện tốt công tác Giáo Dục Quốc Phòng_An Ninh
cho học sinh.
2. Lý do chủ quan.
- Hiện nay môn học GDQP-AN trong các trường THPT được áp dụng dạy
rải, được tính như các môn học khác tham gia tính điểm trung bình cho các em
học sinh .
- Môn học GDQP-AN trong quá trình giảng dạy là chuyển tải đến cho học
sinh nắm bắt được kiến thức QP-AN, từ lý thuyết cho đến thực hành ngày một
nâng lên. Tuy nhiên để giúp các em học sinh nắm và hiểu được sâu hơn nữa, thực
hiện các động tác một cách thuần thục hơn nữa trong kiểm tra kiến thức, tập luyện
cũng như hội thi hội thao. Đặc biệt sẵn sàng chiến đấu khi tổ quốc cần. Để đạt
được điều đó ngoài năng lực học tập của học sinh, thì phương pháp, kiến thức của
giáo viên là hết sức quan trọng, hiện nay giáo viên giảng dạy môn học đã được
học, tập huấn, đào tạo ngắn hạn, ghép môn, đào tạo văn bằng 2. Cần phải có kinh
nghiệm trong công tác giảng dạy phù hợp với từng đối tượng, vùng miền, điều kiện
cơ sở vật chất để nâng cao hiệu quả về công tác giảng dạy môn học GDQP-AN.
- Bản thân tôi rất may mắn đã được học tập ghép môn, được đào tạo bài bản
và giảng dạy môn học trong trường THPT từ năm năm học 2007-2008 cho đến
nay. Với kinh nghiệm của bản thân và thành tích đạt được qua kết quả công tác
giảng dạy luôn đạt 75% khá giỏi trở lên. Trong chương trình môn học, trải qua các
năm công tác đã áp dụng các biện pháp khác nhau để tăng hiệu quả giảng dạy cho
học sinh. Trong chương trình GDQP 11 có nhiều bài học mang tính thực tế cao,
qua thực tiễn dạy học tôi xin mạnh dạn trình bày kinh nghiệm của bản thân với đề
tài: “Đưa hình ảnh, tư liệu minh hoạ góp phần giảng dạy tốt bài : Bảo vệ chủ
quyền lãnh thổ và biên giới quốc gia” - Môn GDQP - AN khối 11 THPT”.
2
II. Mục tiêu nghiên cứu :
Đề tài đưa hình ảnh, tư liệu minh họa vào bài dạy có khả năng áp dụng cho
các giáo viên bộ môn GDQP-AN vào giảng dạy các bài lý thuyết trong chương
trình GDQP-AN cấp THPT, khắc phục những hạn chế và tồn tại dẫn đến hiệu quả
chưa cao trong công tác giảng dạy môn học GDQP-AN bài Bảo vệ chủ quyền lãnh
thổ và biên giới quốc gia. Đưa ra những phương pháp bổ trợ cho bài giảng. Nhằm
nâng cao chất lượng giảng dạy cũng như chuyển tải về kiến thức, kỹ năng, thái độ
cho học sinh.
III. Nhiệm vụ nghiên cứu :
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về hoạt động giảng dạy môn GDQP-AN cho học sinh
ở trường THPT.
-Tìm hiểu thực trạng hoạt động giảng dạy môn học GDQP-AN của giáo viên và
hứng thú học tập môn học của học sinh ở trường THPT .
- Đề xuất các biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục về
môn học GDQP-AN cho sinh ở trường THPT .
IV. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lý luận
- Phương pháp điều tra
B – PHẦN NỘI DUNG
I. Cơ sở lý luận
- Môn học GDQP-AN nhằm trang bị kiến thức quốc phòng cho học sinh,
khơi dậy lòng yêu nước, hiểu biết, gìn giữ và phát huy truyền thống đấu tranh dựng
nước và giữ nước của dân tộc ta qua các thời kỳ kháng chiến. Biết cách thực hiện
vận dụng một cách thuần thục các động tác cũng như kỹ chiến thuật của môn học
trong tập luyện và sẵn sàng chiến đấu.
- Được xác định là môn học chính khóa dạy rải và tính điểm như các môn
học khác, cho nên học sinh cũng quan tâm và tập trung học dẫn đến kết quả cao
hơn.
- Cơ sở vật chất, trang thiết bị đã được Bộ, Sở giáo dục và nhà trường trang
cấp một cách khá đầy đủ tạo điều kiện tốt nhất cho môn học.
- Đối với giáo viên đã được Sở Giáo dục & Đào tạo tổ chức tập huấn chuyên
môn hàng năm. Trang phục trang cấp cho giáo viên hàng năm cũng được thường
xuyên và đầy đủ. Chính vì vậy để chuyển tải kiến thức quốc phòng đến cho học
sinh một cách chính xác, khoa học, cụ thể, kịp thời, người giáo viên cần phải có
một kiến thức, phương pháp, tổ chức giảng bài tốt nhất.
3
II. Cơ sở pháp lý
1. Dựa trên chỉ thị số 12-CT/TW ngày 03/5/2007 của Bộ Chính trị về tăng
cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục quốc phòng - an ninh trong
tình hình mới; chỉ thị số 57/2007/CT – BGDĐT ban hành ngày 04/07/2007 của Bộ
giáo dục tăng cường GDQP-AN trong ngành giáo dục; Nghị định 116/2007/NĐ-
CP ngày 10/7/2007 của Chính phủ về GDQP-AN; Quyết định 79/2007/QĐ-
BGDĐT ngày 24/12/2007 và các văn bản hướng dẫn của Sở Giáo dục & Đào tạo
Nghệ An; Chỉ thị số 417/CT-TTg ngày 31/3/2010 của Thủ tướng Chính phủ Về
việc tăng cường chỉ đạo, thực hiện công tác Giáo dục quốc phòng–an ninh năm
2010 và những năm tiếp theo;
2. Dựa trên văn bản chỉ đạo số: 1865/SGDĐT-GDTrH ra ngày 16/09/2020
của Sở GD&ĐT Nghệ An về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ GDQP - AN năm
2020 - 2021 .
III. Thực trạng :
1. Thuận lợi
- Được sự quan tâm và chỉ đạo của Bộ giáo dục & Đào tạo, Sở giáo dục &
Đào tạo và kế hoạch tổ chức dạy rải môn học GDQP-AN và xác định đây là môn
học chính khóa.
- Trang thiết bị, cơ sở vật chất, tài liệu, phòng học có máy chiếu, sân bãi đáp
ứng tốt theo yêu cầu của môn học .
- Môn học luôn đòi hỏi có sức khỏe, thể lực tốt, tính kiên trì. Đối với học
sinh nhà trường cơ bản đáp ứng khá tốt yêu cầu của môn học .
- Bản thân tôi là giáo viên được đào tạo GDQP ghép môn. Đặc biệt đã được
tham gia giảng dạy môn học GDQP-AN tại trường THPT Thanh Chương 1 từ năm
2007 cho đến nay. Được Sở giáo dục tạo điều kiện cho đi tập huấn chuyên môn
vào hàng năm ở Sở GD-ĐT. Chính vì vậy ít nhiều có kinh nghiệm trong công tác
giảng dạy môn học GDQP-AN là khá thuận lợi .
- Đồng nghiệp tổ Thê dục-Giáo dục quốc phòng_An Ninh nhà trường luôn
hòa đồng, có tinh thần tương trợ, trao đổi, giúp đỡ lẫn nhau trong công tác chuyên
môn cũng như công tác tổ chức và phương pháp giảng dạy.
2. Khó khăn
- Môn học mang tính khô khan, đòi hỏi phải có tính kỷ luật, kiên trì tốt,
không ngại khó ngại khổ nên trong công tác giảng dạy cũng gặp khó khăn .
- Do đặc thù môn yêu cầu về trang phục, phương tiện dụng cụ học tập, yêu
cầu đối với học sinh mà một số học sinh chưa thật sự thích thú với môn học.
- Đối với giáo viên, mặc dù được đào tạo chính quy, nhưng kiêm nhiệm thêm
công tác khác nên ít nhiều ảnh hưởng đến việc đầu tư chuyên môn.
- Cơ sở vật chất và phương tiện dạy học tuy khá đầy đủ đáp ứng được yêu cầu
môn học. Tuy nhiên chất lượng chưa thật đảm bảo. Một số tranh ảnh cho một số
bài dạy chưa có.
4
- Đối với bài 3 GDQP 11 “Bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và biên giới quốc
gia”, đây là một bài lý thuyết có liên quan đến chủ quyền lãnh thổ, đòi hỏi giáo
viên phải có kiến thức vững vàng, những thông tin đưa đến cho học sinh phải thật
chính xác, một số thông tin mang tính nhạy cảm, đòi hỏi GV phải biết chon lựa
những thông tin chính thống đúng với quan điểm của Đảng và nhà nước, phù hợp
với lứa tuổi các em.
IV. Phương Pháp :
Để giải quyết các vấn đề trên tôi sử dụng phương pháp nghiên cứu sau :
a. Phương pháp phân tích tổng hợp
- Phương pháp này nhằm nghiên cứu các văn bản của Bộ, Sở GD&ĐT cũng
như kế hoạch triển khai công tác thực hiện giảng dạy môn học GDQP-AN của Ban
giám hiệu nhà trường .
- Nghiên cứu phân phối chương trình, số tiết qui định của bài giảng đó, kiến
thức kỹ năng, thái độ cần đạt trong từng tiết dạy. Xây dựng giáo án, bổ sung tư liệu
và phương pháp, tổ chức bài giảng .
b. Phương pháp chọn lọc tư liệu, hình ảnh :
Tôi sử dụng phương pháp này dựa trên bài học cần bổ sung những tư liệu
nào liên quan, nêu rõ hơn các vấn đề cần quan tâm hiện nay, từ đó thu thập tài liệu,
hình ảnh minh hoạ bổ sung cho bài giảng một cách tốt nhất.
c. Phương pháp thực nghiệm
Nhằm mục đích đưa ra các nhân tố mới cần nghiên cứu vào thực tiễn bài
giảng sao cho thật sinh động, gây hứng thú đến cho người học. Qua thực nghiệm
làm sáng tỏ nhiệm vụ nghiên cứu .
V. Một số giải pháp :
1. Chọn tư liệu, hình ảnh :
Bài 3- GDQP lớp 11 liên quan đến nhiều vấn đề cần được làm sáng tỏ ngoài
những thông tin trong sách giáo khoa, khi giảng dạy, học sinh vẫn chưa hình dung
được một số vấn đề có liên quan đến bài học, theo tôi bài học này cần một số tư
liệu để minh hoạ thêm sau đây :
- Hiệp ước của LHQ về luật biển 1982;
- Một sô tư liệu về chủ quyền 2 Quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt
Nam
- Tuyên bố ngày 5/6/1984 xác định vùng trời Việt Nam;
- Tài liệu xác định Đường cơ sở, cách xác định đường cơ sở theo Công uớc
Luật biển 1982, các điểm để xác định đường cơ sở của Việt Nam;
- Hiệp ước phân định Vịnh Bắc Bộ với Trung Quốc;
- Hiệp ước về “vùng nước lịch sử” với Cam Pu Chia…..
- Hình ảnh về vùng biển Việt Nam
5
- Hình ảnh về mốc quốc giới…
Các tài liệu, hình ảnh minh họa phải chính thống, có nguồn gốc rõ ràng, phù
hợp với quan điểm tư tưởng chỉ đạo của Đảng.
2. Sử dụng tư liệu, hình ảnh minh hoạ cụ thể trong bài dạy :
Khi dạy bài Bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và biên giới quốc gia qua từng phần,
từng mục tôi thấy rằng với những thông tin trong SGK chưa thể làm nổi bật lên hết
những thông tin, hoặc làm cho GV khó giải thích những khái niệm.
Ví dụ 1 : Khi dạy về Vùng nội thủy có nhắc đến "đường cơ sở", và từ đường
cơ sở mới xác định được các vùng biển của Việt Nam, vậy cách xác định Đường
cơ sở của Việt Nam như thế nào thì sách không nêu rõ, để minh họa thêm phần này
tôi đưa thêm cho học sinh tư liệu về các điểm xác định đường cơ sở như sau.
TỌA ĐỘ CÁC ĐIỂM CHUẨN ĐƯỜNG CƠ SỞ
DÙNG ĐỂ TÍNH CHIỀU RỘNG LÃNH HẢI CỦA LỤC ĐỊA VIỆT NAM
(Đính theo Tuyên bố ngày 12 tháng 11 năm 1982 của Chính phủ nước Cộng hòa
xã hội chủ nghĩa Việt Nam)
Điểm
Vị trí địa lý
Vĩ độ
N
Kinh độ
E
0
Nằm trên ranh giới phía tây nam của vùng nước lịch
sử của Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Cộng
hòa nhân dân Campuchia
A1
Tại Hòn Nhạn, quần đảo Thổ Chu, tỉnh Kiên Giang
9015'0
103027'0
A2
Tại hòn Đá lẻ ở đông nam Hòn Khoai, tỉnh Minh Hải
(Cà Mau)
8022'8
104052'4
A3
Tại Hòn Tài Lớn, Côn Đảo, Đặc khu Vũng Tàu - Côn
Đảo
8037'8
106037'5
A4
Tại Hòn Bông Lang - Côn Đảo
8038'9
106040'3
A5
Tại Hòn Bảy cạnh - Côn Đảo
8039'7
106042'1
A6
Tại Hòn Hải (nhóm đảo Phú Quý), tỉnh Thuận Hải
(Bình Thuận)
9058'0
109005'0
A7
Tại Hòn Đôi, tỉnh Thuận Hải (Khánh Hoà)
12039'0
109028'0
A8
Tại Mũi Đại Lãnh, tỉnh Phú Khánh (Phú Yên)
12053'8
109027'2
A9
Tại Hòn Ông Căn, tỉnh Phú Khánh (Bình Định)
13054'0
109021'0
A10
Tại đảo Lý Sơn, tỉnh Nghĩa Bình (Quảng Ngãi)
15023'1
109009'0
A11
Tại đảo Cồn Cỏ, tỉnh Bình Trị Thiên (Quảng Trị)
17010'0
107020'6