1

S  GIÁO D C VÀ ĐÀO T O B C GIANG

Ụ ƯỜ

Ắ NG THPT YÊN TH

TR

Ế THUY T MINH ế

ả ả  gi

ả ự i pháp và k t qu  th c hi n sáng ki n

ệ Ệ Ố

Ủ Ề Ạ

ế Ỏ Ạ

ƯƠ

ƯỜ

Mô t Ự   Ọ Ự XÂY D NG CÁC CH  Đ  D Y H C VÀ H  TH NG CÂU H I TH C Ứ   NG T O H NG TI N CH

Ệ Ọ Ậ

NG DÒNG ĐI N TRONG CÁC MÔI TR THÚ H C T P CHO H C SINH

ươ

ươ

ị ng Th  Phú Th

Tr

ng

ọ                     H  và tên:         ế ườ ứ ụ ơ ị ng THPT Yên Th                          Ch c v , Đ n v : Giáo viên Tr ắ ế                                                        Huy n Yên Th  ­ T nh B c Giang

ế

Yên Th , tháng 3 năm 2021

Ộ Ộ Ủ Ệ

ộ ậ ự ạ C NG HOÀ XàH I CH  NGHĨA VI T NAM Đ c l p ­ T  do ­ H nh phúc

Ơ Ầ Ậ Ế Đ N YÊU C U CÔNG NH N SÁNG KI N

ử ế ắ

ộ ồ ướ Kính g i: H i đ ng sáng ki n ngành GD&ĐT B c Giang                            Tôi ghi tên d i đây:

2

ọ ỷ ệ H  và tên T  l (%)

Ch cứ   danh ơ N i công tác ặ ơ   (ho c n i ườ ng trú) th Số  T T Ngày  tháng  năm sinh Trình độ  chuyên  môn

ị ng Th  Phú

đóng góp vào  ệ ạ vi c t o ra   sáng ki n ế (ghi  ố ớ ừ   rõ đ i v i t ng ả   ồ đ ng tác gi , ế n u có)

Tr Th

ươ ngươ

1 29/06/1986 THPT Yên ạ ọ Đ i h c

Thế Giáo  viên

ả ề ế ậ ị Là tác gi đ  ngh  xét công nh n sáng ki n:

1. Tên sáng ki n:  ế

ệ ủ ệ ạ ả ế ­ Đi n tho i liên h  c a tác gi sáng ki n:

ọ ươ ươ H  và tên:   Tr ị ng Th  Phú Th ng

ệ ạ Đi n tho i: 0868362399

Email: ttpthuong.yt@bacgiang.edu.vn

ự ụ ụ ả ạ ậ ế GD&ĐT­áp d ng gi ng d y môn V t lý 2. Lĩnh v c áp d ng sáng ki n:

ế ượ ụ ụ ử ầ ầ ặ 3. Ngày sáng ki n đ c áp d ng l n đ u ho c áp d ng th : tháng 9/2018

ệ 4. Các tài li u kèm theo:

ế ế ệ 4.1. Thuy t minh mô t ả ả  gi ả ự i pháp và k t qu  th c hi n sáng ki n: ế   “Xây d ngự

ủ ề ạ ự ễ ọ ỏ ươ ệ ố các ch  đ  d y h c và h  th ng câu h i th c ti n ch ệ ng Dòng đi n trong các

ườ ạ ứ ọ ậ ọ ậ môi tr ng V t lý 11 t o h ng thú h c t p cho h c sinh”.

ế ị ế ị ủ ế ố

ộ   4.2. Quy t đ nh công nh n sáng ki n: Quy t đ nh s …/…. Ngày…/…/… c a H i ế ế ấ ơ ở ườ ậ ng THPT Yên Th ồ đ ng sáng ki n c p c  s  tr

ế ấ ơ ở ườ ộ ồ ả ọ ế 4.3. Biên b n h p H i đ ng sáng ki n c p c  s  tr ng THPT Yên Th :

ế ấ ơ ở ế ủ ộ ồ ế 4.4. Phi u đánh giá sáng ki n c a H i đ ng sáng ki n c p c  s

ế

Yên Th , ngày 5  tháng 4năm 2021 ườ ộ ơ i n p đ n Ng

ươ ươ Tr ị ng Th  Phú Th ng

Ở Ắ Ộ Ộ Ủ Ệ S  GD&ĐT B C GIANG C NG HÒA XàH I CH  NGHĨA VI T NAM

ƯỜ Ế TR NG THPT YÊN TH ộ ậ ự ạ Đ c l p ­ T  do ­ H nh phúc

3

Ế THUY T MINH

ế ệ ế Mô t ả ả  gi ả ự i pháp và k t qu  th c hi n sáng ki n

Ủ Ề Ạ CÁC CH  Đ  D Y H C Ệ Ố Ọ VÀ H  TH NG CÁC

1. Tên sáng ki nế :XÂY D NG Ự

Ỏ Ễ ƯƠ Ệ ƯỜ Ự CÂU H I TH C TI N CH NG DÒNG ĐI N TRONG CÁC MÔI TR NG

Ọ Ậ Ọ Ứ Ậ Ạ V T LÍ 11T O H NG THÚ H C T P CHO H C SINH .

ế ượ

ử: tháng 9/2018.

2.Ngày sáng ki n đ

c áp d ng l n đ u ho c áp d ng th

ầ ượ ả

ậ :Không

3. Các thông tin c n đ

c b o m t ườ

4. Mô t

các gi

ng làm:   V tậ  lí hi nệ  nay:

i pháp cũ th ộ ­Tình hình chung về b  môn

ế + Nhi uề  m ngả  ki n th c ứ  khó, công th cứ  nhi uề  nên h cọ  sinh hay nh mầ  l n.ẫ

+ Liên quan nhi uề  đ nế  ki nế  th cứ  c aủ  môn toán.

ọ ậ ễ ọ ưỡ ế ệ ư ự ọ + H c sinh h c t p mi n c ng, chi u l ;  u tiên l a ch n các môn thu c t ộ ổ ợ    h p

ộ ớ ẽ ọ ợ ơ ố t ngổ  h p xã h i v i suy nghĩ h c các môn này s  “nhàn” h n, khi thi THPT Qu c gia

s  cóẽ  k tế  quả cao h nơ  so v iớ  các môn thu cộ  tổ h pợ  t ngổ  h pợ  tự nhiên.

ừ ệ ư ủ ế ư ứ ả ộ + Giáo viên th a nhi ạ   t tình nh ng ch a đ  ki n th c sâu r ng và kh  năng linh ho t

ươ ộ ố ứ ả ạ ổ ớ ươ về ph ng pháp gi ng d y. M t s  giáo viên có ý th c đ i m i ph ạ   ng pháp d y

ự ờ ư ả ố ỉ ộ ộ ể h cọ  nh ng ch  mang tính đ i phó khi có thao gi ng, d  gi ậ   , ki m tra. M t b  ph n

ự ầ ư ế ạ ư ạ ả ậ giáo viên không tích c c đ u t cho ti t d y cũng nh  công tác so n gi ng, th m chí

còn sao chép giáo  án  c aủ   ng iườ   khác  ho cặ   t iả   trên  m ngạ   về  đi uề   ch nhỉ chút  ít  để

ế ự ẩ ớ ị ươ ể ố làm  giáo  án  c a ủ  riêng mình và đ  đ i phó; lên l p thi u s  chu n b  ph ệ   ng ti n,

ạ ồ đ  dùng d y h c d n ọ ẫ  đ nế  tình tr ngạ  d yạ  chay, giờ h cọ  nhàm chán, thi uế  s cứ  hút.

­Riêng vi cệ   sử  d ngụ  các  câu h iỏ  liên  hệ th cự   tế trong các  ti tế  d yạ  còn nhi uề  b tấ

c p:ậ

ử ụ ự ế ế ỏ ư ư ặ + Giáo viên ít s  d ng câu h i liên quan đ n th c t ho c có đ a ra nh ng không

gi iả  thích rõ ràng nên h cọ  sinh khó hình dung, c mả  th yấ  mơ hồ về ki nế  th c.ứ

ử ụ ự ế ế ố ỏ ư + Giáo viên mu n s  d ng câu h i liên quan đ n th c t ư  nh ng ch a có m t h ộ ệ

ẵ th ngố  câu h i cóỏ s n nên ng i ạ  tìm hi u.ể

ư ể ế ứ ộ ươ + Do ch a có  hi u bi ề ế t sâu r ng v  ki n th c và ph ng pháp nên ng ườ ạ ử  i d y s

d ngụ   đ nơ   đi uệ   về  ph ngươ   pháp  tổ  ch cứ   d yạ   h c,ọ   áp  đ tặ   về  ki nế   th cứ   truy nề

4 đ t.ạ   H cọ   sinh  ch a đ

ư ượ ọ ậ ườ ườ ọ ậ ớ c h c t p th ng xuyên trong môi tr ả   ng h c t p m i (tr i

ụ ệ ế ơ ố nghi m th c t ứ ự ế ử d ng ki n th c liên môn, trò ch i…), l , s i mòn cách h c t ọ ừ ớ    l p

ướ ạ d ả i t o rào c n cho giáo viên trong vi cệ  đ iổ  m iớ  ph ngươ  pháp.

ổ ớ  d yạ  h c…ọ

ế

t ph i áp d ng gi

ụ ứ

+ Cơ sở v tậ  ch tấ  c aủ  tr ngườ  không đủ để đáp  ngứ  cho s  đ t ả ự ầ 5. S  c n thi i pháp sáng ki n:  ề ố ự ộ  phá đ i m i ế ươ ệ ổ ạ ạ ớ ọ

Đa s  giáo viên đ u có ý th c trong vi c đ i m i ph ự ợ ậ ụ ậ ạ ọ ỹ

ủ ộ ể ệ ạ ầ ọ

ọ   ng pháp d y h c, d y h c ự   ằ tích h p liên môn, v n d ng các k  thu t d y h c tích c c nh m phát huy tính tích c c, ự ế  ch  đ ng, sáng t o góp ph n phát tri n toàn di n cho h c sinh. Tuy nhiên, trong th c t v nậ  d ng,ụ  nhi uề  giáo  viên còn  lúng túng khi  th cự  hi nệ  các kĩ thu tậ   d yạ  h cọ  tích c c,ự   ngứ  d ngụ  công nghệ thông tin, liên hệ ki nế  th cứ  v iớ  các v nấ  đề trong th cự  t ặ ,…ế ụ ụ ế ứ ề ề ậ ạ ọ ế   Trong quá trình d y h c còn n ng v  truy n th  ki n th c, ít v n d ng ki n

ộ ố ủ ế ự ự ễ ệ ọ th cứ  vào th c ti n cu c s ng, ít cho h c sinh th c hành thí nghi m mà ch  y u là thí

nghi mệ  bi uể  di nễ  c aủ  giáo viên.

M tộ   đi mể   n aữ   là  sự  đ nơ   đi uệ   trong  cách  h ngướ   d nẫ   h cọ   t pậ   cho  h cọ   sinh

ủ ế ụ ứ ỏ ở ả c a ủ  giáo viên(ch  y u là h i đáp, ghi b ng, chép v  và áp d ng công th c đ  gi ể ả   i

ự ầ ư ự ự ạ ọ ư bài t p).ậ  Giáo viên ch a th c s  có s  đ u t ọ   ạ ộ , đa d ng các ho t đ ng h c cho h c

sinh. Vì thế  từ  cách  nêu  v nấ   đề  đ nế   tổ  ch cứ   các  ho tạ   đ ngộ   d yạ   h cọ   ch aư   t oạ

đ cượ   ni mề   say  mê, h ngứ  thú và h pấ  d nẫ  h cọ  sinh.

ứ ề ế ệ ậ ấ ắ ả ạ Qua vi c gi ng d y trên l p ế   ớ   tôi nh n th y nhi u em n m ki n th c lý thuy t

ư ụ ự ề ạ ậ ộ ồ ấ ố r t t t nh ng khi v n d ng  thì có m t th c tr ng đáng bu n là nhi u em không bi tế

ứ ể ả ế ệ ượ ấ ậ v n d ng ụ  ki n th c đ  gi i thích các hi n t ề ng, các v n đ  xung quanh ộ ố    cu c s ng

ữ ậ ả ả ủ c a chính mình; th m chí có nh ng em còn gi i thích sai hoàn toàn b n ch t ấ  c aủ  hi nệ

ừ ố ộ ệ ể ậ ấ ầ ớ ượ t ng t đó vi c làm đúng ph n bài t p v i các em r t khó khăn, đi m s  b  môn

ớ ứ không cao vì v yậ  tình yêu v i môn V tậ  lí c aủ  nhi uề  em c  thui ộ ầ  ch t d n.

ớ ươ ớ ặ ạ ọ ợ ệ ổ Do đó vi c đ i m i ph ng pháp d y h c cho phù h p v i đ c thù b ộ môn nói

ệ ố ụ ự ệ ế ễ ậ ỏ chung và vi c v n d ng h  th ng các câu h i liên quan đ n th c ti n vào bài gi ngả

ọ ậ ể ậ ứ ằ ọ ộ nói riêng nh m tăng h ng thú h c t p b  môn cho h c sinh, đ  V t lí không còn

ặ ữ ể ọ mang tính đ c thù khó ư ộ  hi u nh  m t “thu t ậ  ng  khoa h c” là m tộ  trong nh ngữ   công

vi cệ  c n làmầ ngay và c nầ  làm xuyên su t.ố

ủ ụ ả ế 6. M c đích c a gi i pháp sáng ki n

ứ ậ ẽ ớ ự ệ ế ắ ặ ậ ọ ự   ế V t lí là môn khoa h c th c nghi m, ki n th c v t lí g n k t ch t ch  v i th c

ộ ố ườ ệ ượ ữ ộ ố ậ ặ tế cu c s ng con ng i, nh ng hi n t ng v t lí trong cu c s ng luôn đ t ra cho các

5 ữ em h c sinh nh ng câu h i c n gi

ỏ ầ ọ ả ả ượ ẽ i thích. Và khi đã gi i thích đ c, các em s  thêm

ữ ệ ậ ị ể hi uể  rõ, hi u sâu s c ắ  h n vơ ị ề nh ng khái ni m, đ nh nghĩa, đ nh lu t,...mà các em  đã

đ cượ  h c.ọ

ấ ọ ở ứ ổ Các em h c sinh c p THPT đang ể  l a tu i thích tìm hi u, khám phá th  gi ế ớ   i

ự ế ư ữ ề ế ấ ậ xung quanh mình. Vì v y, khi giáo viên đ a nh ng v n đ  liên quan đ n th c t vào

ọ ẽ ả ượ ấ ượ ề ấ bài  h c s  giúp các em gi i đáp đ c trí tò mò, th y đ c ni m vui, th y đ ượ ợ   i c l

ích thi tế  th cự  c aủ   môn h c,ọ  nó làm cho các em mu nố  h c,ọ   yêu thích  V tậ  lí. Từ đó,

các em sẽ có ý th cứ  trong vi cệ  t ự ọ  t  h c, tìmự tòi, khám phá ki nế  th c. ứ

ể ề ằ ặ ố ố M t khác, trong ki m tra đánh giá, đa s  còn mang tính truy n th ng b ng cách

ậ ụ ứ ứ ế ế ỏ ự ễ   ư đ a ra các câu h i mang tính lý thuy t, công th c mà v n d ng ki n th c trong th c ti n,

ữ ự ề ọ ả ấ ạ ộ trong lao đ ng s n xu t còn h n ch . ế Vì nh ng lý do trên mà tôi l a ch n đ  tài: “Xây

ủ ề ạ ọ ự ễ ệ ố ự ỏ ươ ệ d ng các ch  đ  d y h c và h  th ng câu h i th c ti n ch ng Dòng đi n trong

ườ ạ ứ ọ ậ ọ ậ ọ Tôi hi v ng đây là tài các môi tr ng V t lý 11 t o h ng thú h c t p cho h c sinh”.

ả ướ ữ ệ ế ả ầ ẽ ự ề ớ li u tham kh o và v i nh ng k t qu  b c đ u s  có nhi u giáo viên tích c c tham gia

ủ ề ệ ạ ươ ọ ạ ệ ạ ả ơ vào vi c biên so n các ch  đ  và ph ng pháp d y h c đ t hi u qu  cao h n.

7. N i dung:  ả

7.1.1. Gi i pháp 1

ả ườ ử ụ ự ế ậ ỏ ị i pháp ­Tên gi :Tăng c ng s  d ng bài t p đ nh tính và câu h i th c t .

ộ ự ế ể ệ ỏ ị ụ ủ ­N i dung ậ : Tìm hi u khái ni m bài t p đ nh tính và câu h i th c t ậ   , tác d ng c a bài t p

ự ế ể ậ ạ ậ ạ ọ ị ị ượ th c t trong d y h c và ki m tra V t lý. Phân lo i bài t p đ nh tính và đ nh l ư   ng;  u

ủ ể ậ ị ị ượ đi m c a bài t p đ nh tính và đ nh l ng.

ướ ế ả ứ ệ ệ ổ c ti n hành gi i pháp: ­Các b ệ   ế Nghiên c u tài li u, t ng k t kinh nghi m qua tài li u,

ệ ượ ể ậ ộ ế ừ ừ ự ễ ọ tìm hi u n i dung các bài t p và hi n t ng th c ti n liên quan đ n t ng bài h c. T  đó

ủ ế ạ ự ả xây d ng giáo án c a ti ệ t d y hi u qu .

ự ế ệ ả ả ­ K t qu  khi th c hi n gi i pháp:

ủ ả ả ệ ố ự ế ế ậ ỏ ẩ + S n ph m c a gi i pháp: H  th ng câu h i và bài t p liên quan đ n th c t ồ   , cách l ng

ừ ậ ậ ỏ các câu h i và bài t p vào trong t ng bài t p.

( Chi ti ế ạ t t ụ ụ ố i ph  l c s  1)

ả 7.1.2 Gi ipháp 2

ả ự ễ ử ụ ủ ề ọ ệ ậ ­Têngi ipháp: ạ S  d ng bài t p th c ti n trong d y h c ch  đ : “Dòng đi n trong

ườ các môi tr ng”.

6 ­ N i dung:

ộ ự ế ạ ọ ươ ệ ườ ạ Xây d ng k  ho ch d y h c ch ng dòng đi n trong các môi tr ậ ng v t lý

ự ễ ụ ế ế ả ả ạ ạ ọ ổ ạ 11; áp d ng k  ho ch d y h c vào gi ng d y th c ti n; t ng k t đánh giá tính kh  thi,

ả ủ ệ ươ hi u qu  c a ph ng pháp.

ả ế c ướ ti nhànhgi ipháp: ­Các b

1: ướ +B c

ậ ọ ự ươ ệ ườ ử ụ ỏ ế ạ Xâyd ngk ho chd yh cch ngdòngđi ntrongcácmôitr ngcós d ngcáccâuh iliênqua

nth ct ự ế .

ớ ệ ế ế ồ ướ + B c 2: Gi i thi u sáng ki n đ n các đ ng chí giáo viênmôn V t lýậ t ạ ườ i tr ng THPT

ế ổ ứ ự ụ ế ạ ậ ạ ả ổ Yên Th . T  ch c trao đ i, th o lu n trong nhóm d y; xây d ng k  ho ch áp d ng sáng

ế ờ ồ ổ ộ ụ ế ổ ồ ki n; đã trao đ i đ ng th i nh  0 ờ 5  đ ng chí trong t b  môn áp d ng sáng ki n trong

ả ụ ể ạ gi ng d y, c  th :

ộ ơ Ngày tháng Ch cứ Trình N i dung công N i công tác ọ S  TTố H  và tên ệ ỗ ợ năm sinh danh đ  CMộ vi c h  tr

GV

ậ Nguy nễ 1979 THPT Yên THPT Cử ả   Nh n xét, ph n

ế 1 ị ươ   Th  H ng Thế ạ h ng III nhân ồ ề h i v  sáng ki n.

GV

ầ ậ Tr n Văn 1974 THPT Yên THPT ả   Nh n xét, ph n

ế Thế ạ h ng III Th c sĩạ ồ ề h i v  sáng ki n. Nam 2

ầ Tr n Th ị GV

ậ 1985 THPT Yên THPT Cử ả   Nh n xét, ph n Thanh

ế Thế ạ h ng III nhân ồ ề h i v  sáng ki n. Hi nề 3

GV

ậ Bùi Quang 1986 THPT Yên THPT Cử ả   Nh n xét, ph n

ế Huy Thế ạ h ng III nhân ồ ề h i v  sáng ki n. 4

GV

ậ Nông Văn 1987 THPT Yên THPT Cử ả   Nh n xét, ph n

ạ ế Thành Thế h ng III nhân ồ ề h i v  sáng ki n. 5

7

ướ ư ạ ự + B c 3: ệ  Th c nghi m s  ph m

ạ ớ ử ụ ự ế ả ạ ạ ọ ọ S  d ng k  ho ch d y h c đã xây d ng vào gi ng d y l p 11A8, 11A9 năm h c

ớ ọ 2018 ­ 2019; và l p 11A10 năm h c 2019 ­ 2020.

ướ ủ ả ươ ả ủ ệ + B c 4: Đánh giá tính kh  thi c a ph ng pháp, đánh giá hi u qu  c a ph ươ   ng

ổ ứ ụ ế ệ pháp. T  ch c rút kinh nghi m sau khi áp d ng sáng ki n.

ủ ả ươ ả ủ ệ ươ Đánh giá tính kh  thi c a ph ng pháp, đánh giá hi u qu  c a ph ng pháp. Ở

ể ệ ầ ả ả ử ụ ả ể ế ố ươ ph n này đ  đánh giá hi u qu , tác gi s  d ng k t qu  ki m tra cu i ch ủ ớ ng c a l p

ớ ế ọ ớ ả ủ ế ố ọ ố ế   11A8 năm h c 2018 ­ 2019 đ i chi u v i k t qu  c a các em năm h c l p 10 và đ i chi u

ả ố ử ụ ế ọ ươ ủ ớ ớ ớ v i l p 11A9 năm h c 2018 ­ 2019; s  d ng k t qu  cu i ch ọ   ng c a l p 11A10 năm h c

ả ọ ậ ủ ớ ế ọ ớ ế ố 2019 ­ 2020 đ i chi u v i k t qu  h c t p c a các em năm h c l p 10 .

ộ ả ư ệ ồ Sau khi hoàn thành n i dung 02 gi ụ   i pháp đ a ra, tôi cùng các đ ng nghi p áp d ng

ả ậ ướ ệ ế sáng ki n trong gi ng d y ạ  môn V t lý theo 03 b ể ế ụ c đã trình bày đ  ti p t c hoàn thi n,

ọ ậ ủ ụ ệ ể ế ả ạ ọ phát tri n Sáng ki n áp d ng cho vi c gi ng d y và h c t p c a giáo viên và h c sinh t ạ   i

ườ ữ ế ọ tr ng THPT Yên Th ế trong nh ng năm h c ti p theo .

ự ế ệ ả ả ự ệ ế ệ ổ ­ K t qu  khi th c hi n gi i pháp: Sau quá trình th c hi n và t ng k t, rút kinh nghi m

ả ạ ượ ế ả ư tác gi đã đ t đ c k t qu  nh  sau:

ủ ề ạ ọ ỏ ự ễ ệ ố ự ươ ệ Xây d ng các ch  đ  d y h c và h  th ng câu h i th c ti n ch ng Dòng đi n

ườ ạ ứ ọ ậ ọ ậ trong các môi tr ng V t lý 11 t o h ng thú h c t p cho h c sinh

(Chi ti ế ạ t t ụ ụ ố i ph  l c s  2)

ử ụ ễ ạ ườ ự ế ạ ả ạ ạ ọ Đã s  d ng k  ho ch d y h c theo góc vào gi ng d y th c ti n t i tr ng THPT

ế ớ ậ ọ ớ ọ Yên Th  (l p 11A8 năm h c 2018­2019 và l p 11A10 năm h c 2019­2020). Nh n đ ượ   c

ự ừ ồ ệ ả ồ ọ ả ụ ễ ợ ớ ph n h i tích c c t đ ng nghi p và h c sinh. Gi ề   i pháp d  áp d ng, phù h p v i đi u

ệ ễ ườ ạ ộ ủ ộ ủ ự ế ự ki n th c ti n tr ọ   ng THPT Yên Th , tăng tính tích c c ch  đ ng ho t đ ng c a h c

ự ể ệ ệ ẩ ả ọ ọ ể ệ   ấ sinh, hi u qu  trong vi c phát tri n ph m ch t, năng l c cho h c sinh. H c sinh th  hi n

ả ọ ậ ạ ộ ọ ậ ự ứ ủ ộ ự ệ ấ   rõ s  h ng thú, ch  đ ng tích c c trong ho t đ ng h c t p, hi u qu  h c t p cao, ch t

ọ ậ ượ ệ ượ l ng h c t p đ c nâng lên rõ r t.

ượ ủ ươ ụ ả Đã đánh giá đ ả c tính kh  thi c a ph ề   ng pháp và kh  năng áp d ng vào đi u

ệ ễ ườ ị ơ ở ậ ứ ạ ế ệ ẩ ấ ự ki n th c ti n tr ng THPT Yên Th . Vi c chu n b  c  s  v t ch t không ph c t p,các

ầ ủ ệ thí nghi m đ y đ .

8

ượ ả ủ ệ ươ ả ọ ậ ệ ố ế Đã đánh giá đ c hi u qu  c a ph ng pháp qua vi c đ i sánh k t qu  h c t p

ả ủ ọ ế ố ớ ọ ướ ớ ớ ủ ọ c a h c sinh. Khi đ i sánh k t qu  c a h c sinh so v i năm h c tr c, so v i các l p

ệ ủ ọ ấ ự ế ờ ự ủ ộ ự ể ậ ộ ồ khác có th  nh n th y s  ti n b  rõ r t c a h c sinh. Đ ng th i s  tích c c, ch  đ ng,

ạ ủ ọ ọ ậ ả ủ ệ ấ ộ ả sáng t o c a h c sinh trong quá trình h c t p cũng cho th y tác đ ng, hi u qu  c a gi i

pháp.

ả ẩ ượ ạ + S n ph m đ c t o ra t ừ ả  gi i pháp:

ế ế ạ ạ ọ ươ ự ệ ọ K  ho ch d y h c các bài lí thuy t ch ng S   đi n li môn Hóa h c 11 theo

ươ ọ (Chi ti ế ạ t t ụ ụ ố i ph  l c s  2). ph ạ ng pháp d y h c góc.

ố ệ ả ướ ế ả ồ ự ệ ả ể + Các b ng s  li u, bi u đ  so sánh k t qu  tr c và sau khi th c hi n gi i pháp:

9

ả ự ạ ớ ụ ế ệ ầ ố ọ Đ i sánh k t qu  th c nghi m l n 1, áp d ng d y l p 11A8 năm h c 2018­2019.

10 ả B ng 1.

ể ể ả ấ ố ươ ệ ườ Qua b ng 1, cho th y đi m ki m tra cu i ch ng Dòng đi n trong môi tr ậ   ng v t lý  11

ế ủ ọ ự ế ề ể ớ ớ ổ ộ ấ ủ ọ c a h c sinh trong l p 11A8 có s  ti n b  r t nhi u so v i đi m t ng k t c a h c sinh

ụ ệ ề ả ớ ị ả ẳ đó năm l p 10, đi u này kh ng đ nh hi u qu  áp d ng gi ớ   ố ớ ọ i pháp đ i v i h c sinh l p

ệ ả ượ ể ệ ớ ế ả ể ố ơ 11A8. Hi u qu  này đ ố   c th  hi n rõ h n khi đ i sánh v i k t qu  ki m tra cu i

ươ ươ ứ ớ ọ ể ấ ớ ố ch ng t ớ ng  ng v i h c sinh l p 11A9 (l p đ i sánh), có th  th y rõ s  v ự ượ ộ ủ   t tr i c a

ớ ọ ọ h c sinh 11A8 so v i h c sinh 11A9.

ụ ế ế ề ạ .7.2. Thuy t minh v  ph m vi áp d ng sáng ki n:

ạ ụ ủ ậ ả ộ ườ

Ph m vi áp d ng c a gi ư i pháp cho b  môn v t lý 11 tr ế ượ ự ệ ạ ế ng THPT Yên Th . ộ ả ạ ậ Th c nghi m s  ph m đ c ti n hành qua quá trình gi ng d y b  môn v t lý

ố ớ ứ ế ọ ộ ổ ờ ớ kh i l p 11 khi h c các n i dung ki n th c trên l p bu i sáng chính khóa theo th i khóa

ổ ọ ộ ố ủ ề ử ể ề ệ ể ổ bi u và m t s  bu i h c th  nghi m theo ch  đ  bu i chi u và bài ki m tra th ườ   ng

ạ ạ ườ ự ế ả ọ ố xuyên trên các h c sinh kh i 11 mà tôi tr c ti p gi ng d y t i tr ng THPT Yên Thế

ố ượ ọ ọ ọ ọ ỳ năm h c 2017­2018 và h c k  I năm h c 2018 ­ 2019. Đ i t ớ   ng h c sinh l p 11 mà tôi

ượ ộ ế ả ạ ả ượ ấ đ c phân công gi ng d y có trình đ , k t qu  thu đ ả c r t kh  quan.

ủ ề ọ ấ ủ ề ả ứ ề ệ ế Sau ch  đ , h c sinh có n n ki n th c chung v  b n ch t c a dòng đi n trong các

ườ ệ ượ ệ ườ ệ ượ môi tr ng, các hi n t ng đi n trong các môi tr ng và các hi n t ng trong th c t ự ế

ờ ố đ i s ng.

ố ớ ọ ự ọ ợ ố ả ổ Đ i v i h c sinh có l c h c và kh  năng phân tích t ng h p t ư ớ t nh  l p 11A 8 tôi

ự ễ ậ ươ ọ ự ạ ươ ọ ử ụ s  d ng bài t p th c ti n trong ph ng pháp d y h c d  án, ph ạ ng pháp d y h c theo

ạ ượ ặ ụ ớ ệ ầ ơ ớ ạ tr m và đ c đ t ra nhi m v  v i các yêu c u cao h n các l p còn l i.

ủ ụ ệ ệ L pớ Nhi m v  chung c a giáo viên ụ Nhi m v  chung

ủ ọ c a h c sinh

11 11 A8

ạ ớ ế ọ ề ộ ế ­ D y trên l p các ti ứ   t h c v  n i dung ki n th c ­ Các nhóm trao đ iổ

ả ọ liên quan. ậ   ế k t   qu   h c   t p

ừ ự ễ ổ ứ ọ ướ ứ ỏ ­ T  các câu h i th c ti n, t ch c cho h c sinh d i   hình   th c   tr ả

ứ ứ ệ ể làm các thí nghi m ki m ch ng, ch ng minh tính ờ l ỏ ủ i câu h i c a giáo

ấ ọ ch t đã h c. viên.

ệ ậ ủ ằ ố ỏ ậ   ­ Luy n t p c ng c  bài b ng các câu h i, bài t p ­   Tìm   tòi   các   ki nế

ự ễ ậ ớ ỏ ự ế ứ ế ợ k t h p v i câu h i và bài t p th c ti n cho phù th c th c t có liên

ướ ự ể ạ ộ ế ế ợ h p theo h ự   ng phát tri n năng l c, t o đ ng l c ứ   quan đ n ki n th c

ứ ệ ọ ế   cho h c sinh h ng thú cho vi c tìm tòi các ki n đã h c.ọ

ứ ờ ọ ậ th c có liên quan sau gi h c. ụ   ­ Tìm tòi, v n d ng

ứ ả ậ ổ ọ ứ ế ­ T  ch c cho h c sinh các nhóm th o lu n đ ể các   ki n   th c   đã

ả ụ ọ ậ ế ệ ả gi i quy t các nhi m v  h c t p thông qua các ọ h c, gi i thích, gi ả   i

ọ ậ ế ọ ự ự ế ấ phi u h c t p sau khi h c sinh đã t ể    l c tìm hi u quy t   các   v n   đ ề

ứ ế ướ ế ớ ễ ki n th c tr c khi đ n l p. ự trong   th c   ti n   có

ủ ớ ọ   ạ ộ ­ Giáo viên theo dõi ho t đ ng c a các nhóm h c liên   quan   t ế   i   ki n

ể ị ặ ấ ờ ỉ ứ ọ ộ   ỡ sinh   đ   k p   th i   giúp   đ   ho c   ch n   ch nh   n i th c đã h c.

ạ ớ ế ọ ề ộ ế 11A10, dung cho phù h p.ợ ­ D y trên l p các ti ứ   t h c v  n i dung ki n th c ­ Các nhóm trao đ iổ

ế ầ ọ ả ọ 11A7 ứ   liên quan, yêu c u h c sinh tìm tòi các ki n th c ậ   ế k t   qu   h c   t p

ự ế ứ ế ế ọ ự ướ ứ th c t có liên quan đ n ki n th c đã h c, t tìm d i   hình   th c   tr ả

ệ ượ ậ ả các hi n t ng v t lý liên quan và gi i thích. ờ l ỏ ủ i câu h i c a giáo

ừ ự ễ ổ ứ ọ ỏ ­ T  các câu h i th c ti n, t ch c cho h c sinh viên.

ứ ứ ể ệ làm các thí nghi m ki m ch ng, ch ng minh tính ­   Tìm   tòi   các   ki nế

ấ ọ ự ế ứ ch t đã h c. th c th c t có liên

ệ ậ ủ ằ ố ỏ ế ế ậ   ­ Luy n t p c ng c  bài b ng các câu h i, bài t p ứ   quan đ n ki n th c

ự ễ ậ ớ ỏ ế ợ k t h p v i câu h i và bài t p th c ti n cho phù đã h c.ọ

ướ ự ể ạ ộ ế ợ h p theo h ự   ng phát tri n năng l c, t o đ ng l c ­ Thuy t trình, trình

ứ ệ ọ ề ấ ế   cho h c sinh h ng thú cho vi c tìm tòi các ki n ự   bày   v n   đ   th c

ứ ờ ọ ễ th c có liên quan sau gi h c. ế   ti n   liên   quan   đ n

ứ ả ậ ổ ọ ­ T  ch c cho h c sinh các nhóm th o lu n đ ể bài h c.ọ

ả ụ ọ ậ ế ệ ậ gi i quy t các nhi m v  h c t p thông qua các ụ   ­ Tìm tòi, v n d ng

ọ ậ ế ọ ự ự ứ ế phi u h c t p sau khi h c sinh đã t ể    l c tìm hi u các   ki n   th c   đã

12

ứ ế ướ ế ớ ả ki n th c tr c khi đ n l p. ọ h c, gi i thích, gi ả   i

ậ ự ứ ả ổ ế ấ ­ T  ch c cho các nhóm th o lu n t trình bày, quy t   các   v n   đ ề

ế ả ệ ượ ễ thuy t trình, gi i thích các hi n t ậ ng v t lý và ự trong   th c   ti n   có

ọ ậ ế ậ ớ tính   toán   các   bài   t p   trong   phi u   h c   t p.Giáo liên   quan   t ế   i   ki n

ạ ộ ủ ọ ứ ọ viên theo dõi ho t đ ng c a các nhóm h c sinh đ ể th c đã h c.

ấ ặ ờ ỡ ộ ỉ ị k p th i giúp đ  ho c ch n ch nh n i dung cho

phù h p.ợ

ố ượ ủ ọ Đ i t ọ ng h c sinh ầ   l p ớ 11 A8 c a hai năm h c 2017 – 2018 và 2018 – 2019 ph n

ọ ả ự ọ ự ớ l n là các h c sinh có h c l c ọ ự khá – gi i ỏ nên kh  năng t h c, t tìm tòi ươ t ng đ i t ố ố   t

ự ổ ạ ộ ứ ọ ọ giáo viên xây d ng và t ọ  ch c các ho t đ ng h c cho h c sinh, h c sinh phân theo các

ụ ọ ệ ậ ươ ố ượ ớ nhóm   hoàn   thành   nhi m   v   h c   t p   t ng   đ i   t ố ố .   V i   đ i   t t ng ớ   ọ h c   sinh   l p

ọ ọ ọ ự 11A7,11A10 năm h c 201 8 – 2019các h c sinh có h c l c trung bình – ư ậ khá nh  v y khi

ự ướ ầ ề ơ ả ẫ ủ ầ ặ đ t ra các yêu c u  c n có s  h ề ấ   ng d n c a giáo viên. Song v  c  b n các em đ u r t

ự ễ ế ợ ử ụ ứ ả ậ ớ ớ   ể hào h ng, thích thú v i các bài gi ng, bài ki m tra  s  d ng bài t p th c ti n k t h p v i

ươ ề ề ạ ọ ượ ủ ộ ể các ph ng pháp d y h c mà mà tôi đ  ra. Các em đ u đ ế   c ch  đ ng tìm hi u ki n

ộ ố ứ ủ ứ ấ ầ ớ th c xung quanh, g n gũi v i chính cu c s ng c a mình, và cũng r t hào h ng chia s ẻ

ữ ề ấ ế ứ ể ả ủ ế ớ ả nh ng v n đ  các em bi t mà nay m i có đ  ki n th c đ  gi ấ   ể i thích và hi u rõ b n ch t

ề ừ ủ ự ộ ấ ể ế ề ộ ọ ấ v n đ . T  đó các em đ  t tin đ  thuy t trình m t v n đ  trong n i dung bài h c nói

ộ ố ặ riêng, trong cu c s ng mà các em g p nói chung.

ụ ể ế ủ ậ ả ố ườ ế C  th  k t qu  thi THPT Qu c gia môn v t lý c a tr ng THPT Yên Th  năm

ứ ư ể ế ế ể ỉ 2018 đi m trung bình là 5,34 x p th  19 trong t nh nh ng đ n năm 2019 đi m trung bình

ứ ế ỉ là 6,06 x p th  10 trong toàn t nh.

ề ợ ế ộ ủ ế ế 7.3. Thuy t minh v  l i ích kinh t , xã h i c a sáng ki n:

ệ ả 1. Hi u qu  kinh t ế

ủ ề ạ ệ ố ự ự ễ ọ ỏ Sáng ki n ế “Xây d ng các ch  đ  d y h c và h  th ng câu h i th c ti n ch ươ   ng

ệ ườ ọ ậ ứ ậ ạ ọ Dòng đi n trong các môi tr ng V t lý 11 t o h ng thú h c t p cho h c sinh”. ề ặ   v  m t

ụ ọ ượ ạ ở ụ ả ườ khoa h c giáo d c, đ c áp d ng trong quá trình gi ng d y nhà tr ng nên không tính

ượ ả ề ặ ệ đ c hi u qu  v  m t kinh t ế .

ả ề ặ ệ ộ 2. Hi u qu  v  m t xã h i

13

ệ ổ ứ ạ ớ ệ ố ủ ề ắ ự ễ ọ ỏ ­ Vi c t ch c d y h c theo ch  đ  g n v i h  th ng các câu h i th c ti n giúp

ướ ế ậ ứ ứ ệ ế ơ ọ ớ các em tr c tiên h ng thú h n trong vi c ti p c n v i ki n th c môn h c.

ầ ỏ ữ ứ ự ễ ­ Qua các câu h i th c ti n các em ph n nào bi ế ượ t đ ớ ủ   ụ c nh ng  ng d ng to l n c a

ự ậ ặ ỹ ệ ữ ủ ậ ọ thành t u khoa h c k  thu t, đ c bi t là nh ng đóng góp c a các phát minh V t lý trong

ờ ố đ i s ng.

ế ượ ự ế ụ ầ ả ượ ­ Qua sáng ki n đ c áp d ng vào th c t các em đã ph n nào gi i thích đ c các

ệ ượ ự ứ ượ ư ế ố ữ ế ộ ườ hi n t ng t nhiên cũng nh  ý th c đ c nh ng y u t tác đ ng đ n môi tr ố   ng s ng

ế ủ ữ ữ ể ả ộ ủ c a chúng ta qua đó các em bi ự   t cách gi m thi u nh ng r i ro, nh ng tác đ ng tiêu c c

ờ ố ườ ế đ n đ i s ng và môi tr ng.

ự ư ể ế ố ớ ọ ầ ­ Sáng ki n cũng góp ph n phát tri n năng l c t duy đ i v i h c sinh, giúp các

ạ ạ ự ể ử ụ ộ ố ữ ứ ơ ọ em m nh d n, t ế  tin h n và có th  s  d ng nh ng ki n th c đã h c vào cu c s ng, tăng

ườ ứ ụ ậ ằ ả ọ ậ ự ễ ề ế ấ c ế ng v n d ng ki n th c nh m gi i quy t các v n đ  trong h c t p và th c ti n. Qua

ẽ ẩ ầ ớ ổ ươ ạ ọ ạ đó, đã góp ph n thúc đ y m nh m  phong trào đ i m i ph ng pháp d y h c, nâng cao

ấ ượ ụ ệ ọ ườ ch t l ng giáo d c toàn di n cho h c sinh trong các nhà tr ng.

ữ ề Cam ế k t: ự   đoannh ngđi ukhaitrênlàtrungth c,

Tôixin ặ ự ậ ạ cam   *   ề ả đúngs th tvàkhôngsaochépho c vi ph mb nquy n.

Ủ Ả Ế Ậ XÁC NH N C A TÁC GI SÁNG KI N

ƯỜ Ế TR NG THPT YÊN TH

ươ ươ Tr ị ng Th  Phú Th ng

14

ụ ụ Ph  l c 1

ự ễ ệ ậ a. Khái ni m bài t p th c ti n

ự ễ ậ ậ ạ ượ ư ứ ề ớ Bài t p th c ti n là lo i bài t p đ c đ a ra v i nhi u hình th c khác nhau: “Câu

ỏ ể ỏ ị ự ệ ậ ậ ộ ỏ   ỏ h i th c hành, câu h i đ  lĩnh h i, bài t p logic, bài t p mi ng, câu h i đ nh tính, câu h i

ề ặ ả ủ ủ ự ể ể ậ ấ ấ ạ ặ ễ ki m tra,…”. Đ c đi m c a bài t p th c ti n là nh n m nh v  m t b n ch t  c a các

ệ ượ ệ ượ ộ ồ ạ ườ hi n t ả ng đang kh o sát, hi n t ng quen thu c t n t i xung quanh con ng i.

ự ễ ạ ọ ụ ủ ủ ể ậ ậ   b. Tác d ng c a bài t p th c ti n trong d y h c và ki m tra đánh giá c a môn V t

ự ệ ả ậ ọ ư Thông qua bài t p th c ti n ễ giúp cho h c sinh rèn luy n kh  năng t duy logic,

ự ễ ệ ề ế ệ ạ ậ ọ ỹ ỹ ả ti p c n th c ti n, rèn luy n k  năng, k  x o, t o đi u ki n cho h c sinh đào sâu và

ệ ượ ế ố ể ứ ủ c ng c  các ki n th c, phân tích hi n t ả ng, làm phát tri n  kh  năng phán  đoán, m ơ

15 ướ

ế ể ả ụ ữ ứ ế ậ ạ ỹ c sáng t o, k  năng v n d ng nh ng ki n th c lý thuy t đ  gi i thích các hi n t ệ ượ   ng

ự ậ ủ ọ ờ ố ở ộ ầ ắ ậ trong t nhiên, trong đ i s ng, trong kĩ thu t, m  r ng t m m t kĩ thu t c a h c sinh.

ứ ủ ọ ự ễ ế ệ ậ ỹ ự   ậ ụ Bài t p th c ti n rèn luy n k  năng v n d ng các ki n th c c a h c sinh vào th c

ti n.ễ

ể ả ứ ữ ụ ự ế ễ ậ ọ Đ  gi ế   ả ậ i các bài t p th c ti n h c sinh ph i v n d ng nh ng ki n th c lý thuy t

ờ ậ ự ứ ủ ễ ế ề ế ắ ứ   ố vào th c ti n, đi u đó giúp các em c ng c  và kh c sâu ki n th c . Nh  v y ki n th c

ắ ượ ẽ ệ ố ữ ắ ơ ơ mà các em n m đ ơ   c s  chính xác h n, v ng ch c h n, có tính h  th ng h n. Các bài

ể ử ụ ứ ậ ự ứ ế ễ ớ ứ ậ t p th c ti n cũng có th  s  d ng nghiên c u ki n th c m i và hình thành tri th c v t lý

ớ ứ ứ ệ ế ậ ọ ườ ả ậ m i, t c là nâng cao ki n th c v t lý cho h c sinh. Vì v y vi c th ng xuyên gi i bài

ự ễ ẽ ứ ậ ế ể ầ ồ ọ ậ t p th c ti n s  góp ph n đáng k  trau d i ki n th c v t lý cho h c sinh.

ả ụ ể ế ặ ậ ọ ố Trong quá trình gi i quy t các tình hu ng c  th  mà các bài t p đ t ra, h c sinh

ả ử ụ ư ư ợ ổ ph i s  d ng các thao tác t ừ    duy nh  phân tích, t ng h p, so sánh, khái quát hóa, tr u

ự ễ ể ậ ộ ươ ệ ấ ố ể ệ ượ t ng hóa….Có th  nói bài t p th c ti n là m t ph ng ti n r t t t đ  rèn luy n tính

ủ ọ ộ ố ụ ữ ệ ắ kiên trì trong vi c kh c ph c nh ng khó khăn trong cu c s ng c a h c sinh.

ơ ộ ể ề ậ ữ ứ ự ế ế ễ ậ Bài t p th c ti n còn là c  h i đ  giáo viên đ  c p đ n nh ng ki n th c mà trong

ờ ọ ể ề ậ ư ứ ế ề ế ệ ổ ọ gi h c lý thuy t ch a có đi u ki n đ  đ  c p, qua đó b  sung ki n th c cho h c sinh.

ớ ề ố ệ ụ ứ ữ ữ ậ ấ ọ Bài t p còn cung c p cho h c sinh nh ng s  li u m i v  phát minh, nh ng  ng d ng…

ọ ỹ ờ ạ ậ ủ ớ ự ể ậ ọ giúp h c sinh hòa nh p v i s  phát tri n khoa h c k  thu t c a th i đ i.

ử ụ ự ễ ệ ậ ạ   ậ Do v y vi c khai thác và s  d ng bài t p mang tính th c ti n trong quá trình d y

ọ ậ ủ ọ ề ầ ư ể ấ ọ h c và ki m tra đánh giá cũng nh  trong h c t p c a h c sinh cũng là v n đ  c n đ ượ   c

giáo viên quan tâm.

c. Phân lo i ạ

ậ ị ự ễ ­  Bài t p th c ti n đ nh tính

ự ữ ễ ậ ậ ị ả ầ ọ Bài t p th c ti n đ nh tính là nh ng bài t p mà khi gi ự   i, h c sinh không c n th c

ỉ ử ụ ứ ạ ệ ể ẩ ả ơ hi n các phép tính ph c t p hay ch  s  d ng vài phép tính đ n gi n có th  nh m đ ượ   c.

ể ả ượ ự ữ ệ ả ậ ậ ọ ị Đ  gi i đ c bài t p đ nh tính h c sinh ph i th c hi n nh ng phép suy lu n logic trên c ơ

ậ ậ ấ ủ ệ ậ ả ị ữ ở ể s  hi u rõ b n ch t c a các khái ni m, đ nh lu t v t lý và nh n bi ế ượ t đ ể   c nh ng bi u

ệ ủ ườ hi n c a chúng trong các tr ợ ụ ể ng h p c  th .

ể ư ự ễ ậ ậ ị ướ ạ ả ệ ượ Bài t p th c ti n đ nh tính là bài t p có th  đ a ra d i d ng gi i thích hi n t ng:

ế ệ ượ ộ ả ả ả ủ cho bi t m t hi n t ng đã x y ra, luôn x y ra và gi i thích nguyên nhân c a nó. Nguyên

ữ ủ ậ ậ ặ ị nhân đó chính là nh ng đ c tính c a các đ nh lu t V t lý.

16 Ư ể

ự ễ ậ ị u đi m bài t p th c ti n đ nh tính:

ố ế ủ ứ ề ệ ạ ọ ươ ệ ể ng ti n ki m tra + T o đi u ki n cho h c sinh đào sâu, c ng c  ki n th c, là ph

ủ ọ ỹ ả ứ ự ế ki n th c và k  x o th c hành c a h c sinh.

ấ ậ ệ ượ ủ ệ ể ả ọ + Rèn luy n cho h c sinh hi u rõ b n ch t v t lý c a các hi n t ữ   ng và nh ng

ậ ủ ạ ọ ế ụ ữ ứ ế ậ quy lu t c a chúng, d y cho h c sinh bi ự   t áp d ng nh ng quy lu t, ki n th c vào th c

ờ ố ễ ấ ả ộ ti n đ i s ng và lao đ ng, s n xu t.

ố ớ ụ ứ ề ệ ạ ả ọ ể   + Có tác d ng tăng kh  năng h ng thú đ i v i môn h c, t o đi u ki n phát tri n

ờ ư ế ả ổ ị ậ   ợ ủ ọ óc quan sát, kh  năng phân tích, t ng h p c a h c sinh nh  đ a lý thuy t các đ nh lu t,

ờ ố ơ ướ ể ả ắ ậ quy t c v t lý vào đ i s ng xung quanh phát tri n kh  năng phán đoán, m c, sáng

ạ t o…

ươ ệ ố ể ư ấ ươ + Đây là ph ng ti n t t nh t phát tri n t ọ  duy cho h c sinh do ph ng pháp gi ả   i

ứ ậ ữ ữ ự ữ ế ậ ậ ồ nh ng bài t p này bao g m nh ng suy lu n logic d a trên nh ng ki n th c v t lý mà các

ủ ọ ữ ệ ọ ượ ờ ố em đã h c, nh ng kinh nghi m c a h c sinh có đ c trong đ i s ng hàng ngày.

ự ễ ậ ị ượ ­ Bài t p th c ti n đ nh l ng

ễ ậ ị ượ ữ ậ ố ầ ọ ự Bài t p th c ti n đ nh l ng là nh ng bài t p mu n gi ả ượ i đ c yêu c u h c sinh

ệ ữ ự ệ ậ ả ạ ộ ố ể ph i th c hi n m t lo t các phép tính đ  tìm quy lu t m i liên h  gi a các đ i l ạ ượ   ng

ậ V t lý.

ễ ậ ị ượ ề ậ ữ ự ế ự Các bài t p th c ti n đ nh l ố ệ ng đ  c p đ n nh ng s  li u liên quan tr c ti p t ế ớ   i

ậ ố ượ đ i t ờ ố ng có trong đ i s ng, kĩ thu t.

ể ử ụ ự ễ ạ ậ ạ ọ ị Trong quá trình d y h c giáo viên có th  s  d ng lo i bài t p th c ti n đ nh l ượ   ng

ừ ườ ộ ị ể ậ ợ ọ tùy vào t ng tr ộ ị ng h p, có th  sau khi h c xong m t đ nh lu t, m t đ nh lý nào đó thì có

ụ ể ể ọ ả ể ử ụ ặ ậ th  cho h c sinh áp d ng vào đ  phân tích và gi i thích ho c có th  s  d ng bài t p này

ứ ề ể ế ọ ớ ể ặ ấ đ  đ t v n đ  cho h c sinh tìm hi u ki n th c m i.

Ư ể ự ễ ủ ị ượ ậ u đi m c a bài t p th c ti n đ nh l ng:

ể ư ệ ẩ ậ ọ + Rèn luy n tính c n th n trong tính toán, phát tri n t ề ặ    duy cho h c sinh v  m t

toán h c.ọ

ứ ụ ủ ậ ậ ọ ộ + Giúp h c sinh chú ý phân tích n i dung v t lý,  ng d ng c a bài t p tính toán.

ể ọ ượ ệ ữ ứ ế ố ọ ớ + Giúp h c sinh hi u đ ố ệ   c m i liên h  gi a các ki n th c đã h c v i các s  li u

ự ế trong th c t ….

ự ễ ư ữ ậ

17 ử ụ d. Nh ng l u ý khi s  d ng bài t p th c ti n

ự ễ ử ụ ủ ụ ể ạ ậ ậ ạ   Đ  phát huy tác d ng c a bài t p th c ti n, khi s  d ng lo i bài t p này trong d y

ầ ọ h c, giáo viên c n:

ộ ơ ị ế ứ ứ ế ắ ầ ộ ọ ứ   ­ Căn c  vào n i dung ki n th c mà h c sinh c n n m trong m t đ n v  ki n th c,

ề ạ ộ ế ọ ệ ụ ể ủ ớ ề ọ ộ ọ ờ m t chuyên đ  d y h c hay m t ti t h c, tùy vào đi u ki n c  th  c a l p h c, th i gian

ọ ậ ủ ọ ể ượ ư ả ề ế ụ cho phép cũng nh  kh  năng h c t p c a h c sinh đ  l ứ   ng hóa m c tiêu v  ki n th c,

ộ ừ ự ễ ự ậ ọ ợ kĩ năng và thái đ , t đó l a ch n các bài t p th c ti n cho phù h p.

ề ậ ỏ ươ ả ờ ể ư ­ Các câu h i, bài t p có nhi u ph ng án tr  l i đ  kích thích t duy, tính tò mò

ủ ọ c a h c sinh.

ướ ề ậ ẫ ọ ươ ả ế ­ H ng d n h c sinh nh n xét v  ph ng án gi ậ i, rút ra k t lu n, khái quát hóa

ậ ụ ộ ố ứ ề ệ ế ế ấ ể ổ đ  b  sung. Hoàn thi n ki n th c, đ  xu t ý ki n, v n d ng trong cu c s ng.

ụ ư ưở ụ ự ễ ậ ế ớ ạ ả ­ Bài t p th c ti n ph i có tác d ng giáo d c t t ứ ng, đ o đ c, th  gi i quan

ọ ọ ở ừ ọ ừ khoa h c cho h c sinh ề  t ng bài h c, t ng chuyên đ .

ậ ủ ừ ư ụ ứ ữ ả ỹ ị ữ   ­ Giáo viên ph i xác đ nh nh ng  ng d ng k  thu t c a t ng bài cũng nh  nh ng

ứ ủ ậ ộ ố ệ ố ụ ự ể ậ ng d ng c a v t lý trong cu c s ng đ  xây d ng h  th ng bài t p.

ữ ạ ầ ắ ạ ả Bên c nh đó, trong quá trình gi ng d y, giáo viên c n chú ý nh ng nguyên t c sau:

ế ợ ử ụ ươ ọ ợ ạ ­ K t h p, s  d ng trong các ph ng pháp d y h c h p lý.

ự ế ệ ả ả ậ ả ộ ợ ớ ự ­ N i dung bài t p ph i có kh  năng th c hi n, phù h p v i hoàn c nh th c t .

ố ượ ụ ề ạ ấ ượ ơ ­ Không l m d ng quá nhi u, s  l ng h n ch t l ng.

ữ ứ ọ ọ ụ ư ả ả ấ ẫ ọ   ­ Nh ng  ng d ng đ a ra h p d n, có ch n l c, đ m b o tính chính xác, khoa h c,

ộ ủ ọ ớ ợ phù h p v i trình đ  c a h c sinh.

­

ổ ế ờ ự Mang tính ph  bi n, th i s .

18

ụ ụ Ph  l c 2

ế ế ạ ọ

ướ

ử ụ

Thi

t k  d y h c và ki m tra đánh giá theo h

ậ   ng s  d ng bài t p

ự ễ

ộ ố ủ ề th c ti n  phát tri n năng l c cho h c sinh qua m t s  ch  đ .

ụ ị a. Xác đ nh m c tiêu

ụ ứ ế ­ M c tiêu ki n th c

ượ ở ấ ủ ệ ạ + Nêu đ c đi n tr  su t c a kim lo i tăng theo nhi ệ ộ t đ .

ượ ệ ượ ệ ệ + Nêu đ c hi n t ng nhi t đi n là gì.

ượ ệ ượ + Nêu đ c hi n t ẫ ng siêu d n là gì.

ượ ả ấ ủ ệ ấ + Nêu đ ệ c b n ch t c a dòng đi n trong ch t đi n phân.

ệ ượ ươ + Mô t ả ượ  đ c hi n t ng d ự ng c c tan.

ể ượ ề ệ ậ ị ế ượ ệ ứ ủ ị + Phát bi u đ c đ nh lu t Fa­ra­đây v  đi n phân và vi c h  th c c a đ nh t đ

ậ lu t này.

ượ ộ ố ứ ệ ượ ủ + Nêu đ ụ c m t s   ng d ng c a hi n t ệ ng đi n phân.

ượ ả ấ ủ ệ ấ + Nêu đ c b n ch t c a dòng đi n trong ch t khí.

ượ ệ ạ ử ề ệ + Nêu đ c đi u ki n t o ra tia l a đi n.

ượ ủ ồ ệ ạ ứ ụ ệ ề ệ ồ + Nêu đ c đi u ki n t o ra h  quang đi n và  ng d ng c a h  quang đi n.

ượ ả ấ ủ ệ ẫ ạ ạ ẫ + Nêu đ c b n ch t c a dòng đi n trong bán d n lo i p và bán d n lo i n.

ượ ấ ạ ủ ớ ư ủ ể ế ấ ỉ + Nêu đ c c u t o c a l p chuy n ti p p – n và tính ch t ch nh l u c a nó.

ượ ấ ạ ủ ụ ố ủ ẫ + Nêu đ c c u t o, công d ng c a đi t bán d n và c a tranzito.

ụ ỹ ­ M c tiêu k  năng

ề ọ ẽ ượ ư ộ ọ Trong quá trình cũng nh  sau khi h c m t chuyên đ , h c sinh s  đ ệ   c rèn luy n

ữ ầ ỹ ế ọ ậ ự ạ ứ ế ệ ầ nh ng k  năng c n thi t cho vi c h c t p ki n th c th c t i và nó cũng góp ph n hình

19 thành k  năng trong quá trình h c t p

ọ ậ ở ỹ ứ ộ ộ ố ữ ơ ủ    nh ng m c đ  cao h n và trong cu c s ng c a

ư ọ ả b n thân h c sinh nh :

ể ả ụ ứ ế ậ ọ ệ ượ ề ệ ư + V n d ng ki n th c đã h c đ  gi i thích các hi n t ng v  đi n nh  “ Vì sao

ườ ể ạ ạ ọ ệ ế ệ ệ ở ng i ta ch n dây b ch kim đ  l i nhi t k  đi n tr  dùng trong công nghi p?” “ Vì sao

ệ ạ ệ ẫ ạ ộ ồ ể dòng đi n ch y trong cu n dây siêu d n không có ngu n đi n l i có th  duy trì lâu dài?

ệ ấ ể ạ ộ ơ ượ ạ có th  dùng dòng đi n  y làm cho đ ng c  ch y mãi đ c không?” hay “ t i sao khi m ạ

ố ớ ậ ầ ạ ề ệ ế ệ ạ ả đi n mu n l p m  đ u, ta ph i quay v t c n m  trong lúc đi n phân?”;  “ N u không khí

ệ ệ ạ ạ ẫ d n đi n thì m ng đi n trong gia đình có an toàn không? Ô tô, xe máy có ch y đ ượ   c

ệ ẽ ướ ầ ả ượ ư ấ không? Các nhà máy đi n s  ra sao?” . B c đ u gi i thích đ ề c các v n đ  nh  : “ Vì

ườ ữ ộ ư ữ ứ ấ ặ sao khi đi đ ấ   ng g p m a giông, s m sét d  d i ta không nên đ ng trên nh ng gò đ t

ướ ố ằ ườ ấ ấ ồ ờ ố ặ cao ho c trú d i g c cây mà nên n m dán ng i xu ng đ t…., đ ng th i th y đ ượ   c

ọ ặ ọ ệ ư ự ậ ọ ủ ầ t m quan tr ng c a khoa h c đ c bi ờ ố   t là V t lý h c trong đ i s ng qua cũng nh  s  phát

ể ạ ủ tri n chung c a nhân lo i.

ể ả ụ ậ ạ ẫ ệ ố ế + V n d ng thuy t electron đ  gi i thích vì sao kim lo i d n đi n t ệ   t, dòng đi n

ụ ạ ằ ẫ ạ ệ ệ ch y qua dây d n b ng kim lo i thì gây ra tác d ng nhi ạ   ở ấ ủ t và đi n tr  su t c a kim lo i

ệ ộ tăng khi nhi t đ  tăng.

ượ ứ ậ ụ + V n d ng đ c công th c .

ể ả ụ ậ ậ ị + V n d ng các đ nh lu t Fa ra đây đ  gi i gi ả ượ i đ ậ c các bài t p v  hi n t ề ệ ượ   ng

ệ đi n phân.

ả ượ ư ủ ớ ế ỉ + Gi i thích đ c tính ch nh l u c a l p ti p xúc p – n.

ệ ể ế ị ượ ấ ẫ ỉ + Ti n hành thí nghi m đ  xác đ nh đ ư ủ c tính ch t ch nh l u c a đi ôt bá d n và

ế ạ ủ ặ đ c tính khuy c đ i c a tranzito.

ậ ừ ự ế ư ầ ể ả ồ + Thu th p thông tin t các ngu n, kh  năng tìm hi u th c t ệ   , s u t m tài li u,

ấ ả ươ ư ạ ệ ạ khai thác trên t t c  các ph ng ti n thông tin đ i chúng nh  m ng internet, sách, báo.

ử ể ậ ợ ổ + X  lý thông tin, phân tích, so sánh, t ng h p, suy lu n, khái quát hóa,… đ  rút ra

ậ ế k t lu n.

ả ự ề ệ ế ậ ả ạ + Truy n đ t thông tin, th o lu n  nhóm, báo cáo k t qu  th c hi n.

ướ ầ ệ ậ ả ể + B c đ u hình thành kh  năng làm vi c t p th .

20

­ Thái đ  ộ

ọ ậ ứ ậ ạ ồ ờ ọ   + T o h ng thú trong h c t p môn v t lý, đ ng th i yêu thích, say mê khoa h c

ệ ự ủ ứ ữ ứ ụ ủ ễ ế ậ qua vi c bi ế ượ t đ ọ   c ý nghĩa th c ti n c a ki n th c, nh ng  ng d ng c a v t lý h c

ọ ậ ờ ố ữ ẳ ầ ả ớ ọ ở trong đ i s ng, gi m b t nh ng căng th ng trong h c t p làm môn h c tr  nên g n gũi

ễ ọ ơ và d  h c h n.

ự ễ ụ ứ ế ẵ ọ + S n sàng áp d ng ki n th c đã h c vào th c ti n.

ự ệ ọ + Tác phong làm vi c nghiêm túc, khoa h c, trung th c, khách quan.

ọ ậ ứ ệ ầ ầ ợ ỗ ự   + Tinh th n h p tác trong h c t p, có ý th c và tinh th n trách nhi m, luôn n  l c

ụ ồ ư ọ ỏ ở ọ ẻ ệ ờ ộ ườ hoàn thành nhi m v , đ ng th i có thái đ  chia s  cũng nh  h c h i m i ng i xung

ư ộ ọ ậ quanh trong quá trình h c t p cũng nh  lao đ ng.

ề ự ễ ộ ố ấ ủ ề ệ ạ ị b. Xác đ nh m t s  v n đ  th c ti n khi d y ch  đ  “ Dòng đi n trong các

ườ môi tr ng ”

ứ ủ ủ ề ự ứ ụ ự ủ ụ ế ộ ế   D a vào m c tiêu, n i dung ki n th c c a ch  đ  và s   ng d ng c a các ki n

ủ ề ể ứ ủ ễ ả ậ ấ ớ ợ ị ứ   ề ự th c c a ch  đ  đ  xác đ nh các v n đ  th c ti n phù h p v i kh  năng, nh n th c,

ứ ủ ọ ộ ậ ỉ ư ụ ế ề ấ ậ trình đ  v n d ng ki n th c c a h c sinh, nên tôi ch  đ a ra v n đ   trong các bài t p đ ể

ả ư ế ọ h c sinh gi i quy t nh  sau:

ề ệ ượ ấ ệ ể ể ệ ượ ủ ể ề  Tìm hi u v  hi n t ng nhi t đi n đ  hi u đ ệ   c vai trò c a hi n ­ V n đ  1:

ệ ữ ứ ờ ố ụ ủ ệ ậ ượ t ng nhi t đi n và nh ng  ng d ng c a nó trong đ i s ng và kĩ thu t.

ề ệ ượ ấ ẫ ừ ể ượ ủ ể ề   Tìm hi u v  hi n t ng siêu d n t đó hi u đ ậ   c vai trò c a v t ­  V n đ  2:

ờ ố ệ ẫ ệ ạ ỏ li u siêu d n trong đ i s ng và tr  l ả ờ ượ i đ ộ   c câu h i “ Vì sao dòng đi n ch y trong cu n

ệ ạ ẫ ồ ể ể dây siêu d n không có ngu n đi n l ệ ấ   i có th  duy trì lâu dài? Có th  dùng dòng đi n  y

ạ ộ ơ ượ ư ế ượ ủ ứ ữ ụ làm cho đ ng c  ch y mãi đ c không?” cũng nh  bi t đ c nh ng  ng d ng c a nó

ể ủ ờ ố ự ọ ệ trong đ i s ng và s  phát tri n c a khoa h c công ngh .

ệ ượ Ứ ấ ủ ự ử ệ ụ ề   ng d ng c a hi n t ng đi n phân trong các lĩnh v c: X  lí n ướ   c ­ V n đ  3:

ơ ữ ệ ệ ạ ả ả ấ ấ ơ th i; đi n phân s n xu t ch t vô c , h u c ; tinh luy n kim lo i; tách và phân tích các

ạ ệ ệ ấ ỗ ợ ệ ch t trong h n h p; đúc đi n; m  đi n; khoan đi n hóa.

ấ ử ứ ụ ứ ụ ệ ệ ồ ề  Tia l a đi n và  ng d ng. H  quang đi n và  ng d ng. ­ V n đ  4:

ấ ữ ứ ụ ủ ể ẫ ờ   ề   Tìm hi u nh ng  ng d ng c a Điôt bán d n và Tranzito trong đ i ­  V n đ  5:

s ng.ố

21 CH  Đ  1:  DÒNG ĐI N TRONG KIM LO I VÀ  NG D NG

Ủ Ề Ứ Ụ Ạ Ệ

ụ I. M c tiêu

ứ ế ộ 1. Ki n th c, kĩ năng, thái đ

ứ ế a.  Ki n th c:

ượ ả ấ ủ ệ ạ ­ Nêu đ c b n ch t c a dòng đi n trong kim lo i.

ượ ự ụ ộ ủ ở ấ ệ ệ ộ ứ ­ Nêu đ c s  ph  thu c c a đi n tr  su t theo nhi t đ  và công th c tính.

ượ ặ ệ ượ ủ ể ụ ứ ẫ ­ Nêu đ c đ c đi m c a hi n t ng siêu d n và  ng d ng.

ượ ủ ặ ấ ạ ệ ứ ệ ệ ấ ộ ­ Nêu đ c c u t o c a c p nhi t đi n và công th c tính su t đi n đ ng nhi ệ   t

đi n.ệ

b.  Kĩ năng:

ả ượ ủ ệ ộ ị ­ Gi i thích đ ạ ự   ấ c m t cách đ nh tính các tính ch t đi n chung c a kim lo i d a

ệ ủ ế ề ệ ả ấ ạ ẫ trên thuy t êlectron v  tính d n đi n c a kim lo i và rút ra b n ch t dòng đi n trong kim

lo i.ạ

ậ ụ ứ ế ả ậ ả ơ ­ V n d ng các ki n th c vào gi i các bài t p đ n gi n liên quan.

ả ượ ộ ố ứ ệ ượ ủ ệ ượ ­ Gi i thích đ ụ c m t s   ng d ng c a hi n t ẫ ng siêu d n, hi n t ng nhi ệ   t

ệ ậ ờ ố đi n trong đ i s ng và kĩ thu t.

c. Thái đ :ộ

ự ự ậ ự ­ T  giác, tích c c, có s  yêu thích môn V t lý .

ự ị ướ ọ ể 2. Năng l c đ nh h ng hình thành và phát tri n cho h c sinh

ự ả ế ấ ề ộ ệ ượ ề ặ ỏ ­ Năng l c gi i quy t v n đ  thông qua đ t câu h i khác nhau v  m t hi n t ng;

ắ ữ ừ ề ồ ừ ệ tóm t t nh ng thông tin liên quan t nhi u ngu n khác nhau (t các thí nghi m khác

ị ưở ự ớ ươ ệ nhau); xác đ nh và làm rõ thông tin, ý t ng m i (d  đoán các ph ng án thí nghi m)

ự ự ọ ọ ể ả ế ấ ề ả ự ọ ­ Năng l c t h c đ c hi u và gi i quy t v n đ  theo gi i pháp đã l a ch n thông

ệ ự ề ệ ượ ứ ứ ế ậ qua vi c t ụ  nghiên c u và v n d ng ki n th c v  hi n t ẫ ng siêu d n và hi n t ệ ượ   ng

ệ ệ nhi t đi n trong th c t ự ế .

ự ả ế ấ ề ằ ươ ệ ­ Năng l c gi i quy t v n đ  b ng ph ng pháp thí nghi m

ự ợ ệ ế ả ậ ả ổ ­ Năng l c h p tác nhóm: trao đ i th o lu n, trình bày k t qu  thí nghi m thông

ệ qua vi c xem video.

ự ổ ­ Năng l c tính toán, trình bày và trao đ i thông tin.

ự ự ệ ệ ­ Năng l c th c hành thí nghi m: các thao tác và an toàn thí nghi m.

II. Chu n bẩ

1. Giáo viên:

22

ệ ẩ ị ả ­ Chu n b  thí nghi m đã mô t trong sgk.

ề ặ ệ ẩ ị ệ ­ Chu n b  thí nghi m v  c p nhi ệ t đi n.

ọ ậ ế ­ Phi u h c t p.

ọ 2. H c sinh:

ề ạ ầ ẫ ớ ệ ủ ­ Ph n nói v  tính d n đi n c a kim lo i trong sgk l p 9.

ệ ậ ị ạ ­ Dòng đi n trong kim lo i tuân theo đ nh lu t Ôm.

ọ ủ ọ ổ ứ ạ ộ III. T  ch c các ho t đ ng h c c a h c sinh

ướ ẫ 1. H ng d n chung

ươ ủ ề ụ ậ ớ ổ Theo ch ệ   ng trình giáo d c ph  thông môn V t lý l p 11, ch  đ  "Dòng đi n

ư ạ ồ ộ trong kim lo i " g m có 4 n i dung nh  sau:

ệ ấ ả ạ . a) B n ch t dòng đi n trong kim lo i

ở ấ ủ ự ụ ộ ủ ệ ạ b) S  ph  thu c c a đi n tr  su t c a kim lo i vào nhi ệ ộ. t đ

ạ ở ệ ệ ộ ấ ệ ượ ở ủ c) Đi n tr  c a kim lo i nhi t đ  th p. Hi n t ẫ . ng siêu d n

ệ ượ ệ d) Hi n t ng nhi ệ . t đi n

ứ ế ộ ượ ể ệ ệ ậ ớ N i dung ki n th c nói trên đ c th  hi n trong sách giáo khoa V t lý l p 11 hi n hành

ế ồ g m 2 ti t:

ế ệ ạ Dòng đi n trong kim lo i. Ti t 1: Bài 13:

ụ ứ ậ Bài t p và  ng d ng Ti t 2:ế

ở ầ ơ ở ứ ế ệ ấ ố ọ ớ ả   ­ Trên c  s  tình hu ng m  đ u làm xu t hi n ki n th c m i trong bài h c là: b n

ạ ự ộ ủ ở ấ ụ ệ ệ ấ ệ ộ ch t dòng đi n trong kim lo i, s  ph  thu c c a đi n tr  su t vào nhi t đ , hi n t ệ ượ   ng

ệ ệ ượ ệ ẫ nhi t đi n, hi n t ng siêu d n.

ề ệ ượ ậ ụ ứ ế ọ ­ Giao cho h c sinh v n d ng ki n th c nói v  hi n t ẫ ng siêu d n và hi n t ệ ượ   ng

ệ ệ ể ả ờ ố ứ nhi t đi nđ  gi ụ i thích các  ng d ng trong đ i s ng.

ỗ ộ ượ ế ế ồ ở ộ ứ ế ­ M i n i dung đ c thi ệ   t k  g m có: Kh i đ ng – Hình thành ki n th c­ Luy n

ậ ụ ở ộ ầ ượ ọ ự ể ở ậ t p ­  Ph n v n d ng và tìm tòi m  r ng đ c GV giao cho h c sinh t tìm hi u nhà.

ạ ự ề ả ụ ể ệ ọ ộ   ấ ­ Giao cho h c sinh tìm hi u v  b n ch t dòng đi n trong kim lo i, s  ph  thu c

ở ấ ệ ệ ộ ệ ượ ệ ệ ượ ệ ẫ ủ c a đi n tr  su t vào nhi t đ , hi n t ng nhi t đi n, hi n t ng siêu d n.

ả ự ế ạ ộ ư ỗ ọ ờ ể Có th  mô t chu i ho t đ ng h c và d  ki n th i gian nh  sau:

Th iờ

ạ ộ Các b cướ ạ ộ Ho t đ ng Tên ho t đ ng ượ l ng d ự

ki nế

23

ề ạ ấ ố T o   tình   hu ng   và   nêu   v n   đ   dòng 15 phút ở ộ Kh i đ ng ạ ộ Ho t đ ng 1 ệ

ệ ể ả ạ đi n trong kim lo i ấ Tìm hi u b n ch t dòng dòng đi n trong 10 phút ạ ộ Ho t đ ng 2

ự ụ ủ ệ ộ kim lo i. ạ ể Tìm   hi u   s   ph   thu c   c a   đi n   tr ở 15 phút ạ ộ Ho t đ ng 3 ệ ộ t đ

ấ ủ ể ở ủ ạ ở ạ su t c a kim lo i vào nhi ệ Tìm hi u đi n tr  c a kim lo i nhi ệ   t

ệ ượ ấ ộ đ   th p,   hi n   t ứ   ẫ ng   siêu   d n   và   ng 15 phút Hình   thành ạ ộ Ho t đ ng 4 ệ ượ ủ ụ d ng c a hi n t ờ   ẫ ng siêu d n trong đ i ế ứ ki n th c

ệ ượ ệ ệ s ngố ể Tìm hi u hi n t ng nhi ứ   t đi n và  ng

ệ ượ ệ ệ ủ ụ d ng c a hi n t ng nhi t  đi n trong 15 phút ạ ộ Ho t đ ng 5 ờ ố đ i s ng

ứ ệ ế ậ ố ạ ộ Ho t đ ng 6 ậ   H   th ng   hóa   ki n   th c.   Bài  t p  v n ệ ậ Luy n t p 15 phút ề ạ ệ ụ d ng v  dòng đi n trong kim lo i

Tìm tòi mở ướ ề ạ ộ Ho t đ ng 7 ẫ H ng d n v  nhà. 5 phút r ngộ

ạ ộ ướ ẫ ụ ể ừ 2. H ng d n c  th  t ng ho t đ ng

ể ề ấ ề ạ ộ ố ệ ạ ạ Ho t đ ng 1: T o tình hu ng và phát bi u v  v n đ  dòng đi n trong kim lo i

ạ ộ ụ ủ ể ặ thông qua quan sát, phân tích, so sánh đ c đi m c a các a. M c tiêu ho t đ ng:

ấ ẫ ự ệ ệ ể ề ấ ạ ọ ộ ch t (kim lo i, phi kim, đi n môi,ch t d n đi n) h c sinh có đ ng l c tìm hi u v  dòng

ệ ạ đi n trong kim lo i.

ổ ứ ạ ộ ọ ậ ố ế ớ Chia l p thành 4 nhóm,  phát phi u h c t p s  1. b. T  ch c ho t đ ng:

ế ầ ộ ọ Yêu c u h c sinh chú ý đ n 4 n i dung:

ệ ị ­ Đ nh nghĩa dòng đi n

ấ ạ ủ ấ ẫ ấ ẫ ế ể ệ ệ ặ        ­ Th  nào là ch t d n đi n, đ c đi m c u t o c a ch t d n đi n.

ệ ủ ạ ố ơ ệ ả ẫ ­ Kh  năng d n đi n c a kim lo i t t h n phi kim, đi n môi...

ể ở ấ ạ ấ ạ ­ C u trúc m ng tinh th ấ  kim lo i, c u trúc phân t ử ở phi kim hay 1 ch t điên

ả ọ môi (có hình  nh minh h a so sánh).

ọ ậ ố ụ ể ế ặ ỏ ệ Đ t câu h i chuy n giao nhi m v  qua phi u h c t p s  1:

24

ề ấ ể ặ ỉ ử ạ ạ ể ủ  m ng tinh th  c a kim lo i và 1.  Quan sát, ch  ra đ c đi m v  c u trúc phân t

ể ộ ệ ạ chuy n đ ng nhi t trong kim lo i?

ả ưở ủ ấ ệ ố ủ ạ ả ẫ ng c a c u trúc phân t ử ớ  t i kh  năng d n đi n t t c a kim lo i so 2. Nêu  nh h

ớ ấ ử ủ ấ v i c u trúc phân t c a các ch t khác .

ạ ộ ả ẩ c. S n ph m ho t đ ng:

ạ ộ ủ ế ả ấ ả ọ ề Các nhóm báo cáo k t qu  ho t đ ng c a nhóm mình. (t t c  h c sinh đ u ghi vào

ả ờ ế phi u tr  l i mà giáo viên phát).

ự ế ả ờ ủ D  ki n câu tr  l ọ i c a h c sinh:

ỉ ượ ể ạ ạ ấ ươ c kim lo i có c u trúc m ng tinh th , các ion d ộ   ng dao đ ng 1. Hs ch  ra đ

ạ ộ ọ ị ự ộ ể ủ quanh các nút m ng, các e hóa tr  linh đ ng­ g i là các e t do bao ph  toàn b  th  tích

ạ ớ ậ ộ ố ổ kh i kim lo i v i m t đ  không đ i.

ẵ ự ề ầ ậ ộ ớ ớ ơ ậ ộ ạ    do v i m t đ  cao h n nhi u l n so v i m t đ  h t ạ 2. Kim lo i có s n e t

ệ ự ạ ẫ ệ ố ấ mang đi n t do trong các ch t khác nên kim lo i d n đi n t t.

ệ ể ả ạ Ho t đ ng ấ ạ ộ 2 : Tìm hi u b n ch t dòng đi n trong kim lo i.

ạ ộ ụ ể ạ ấ ả ệ   Tìm hi u b n ch t dòng đi n trong kim lo i: Quan sát a. M c tiêu ho t đ ng:

ể ự ủ ể ả ạ ấ ỏ ộ ự hình  nh mô ph ng c u trúc m ng tinh th , s  chuy n đ ng c a electron t ư    do khi ch a

ể ệ ệ ệ ả ấ ạ ạ có dòng đi n ch y qua và khi có dòng đi n ch y qua đ  rút ra b n ch t dòng đi n trong

kim lo i.ạ

ộ N i dung:

ạ ả ấ ệ ­ B n ch t dòng đi n trong kim lo i.

ọ ự ệ ấ ạ ả ộ H c sinh t hình thành b n ch t dòng đi n trong kim lo i, hoàn thành n i dung

ề ả ứ ế ệ ấ ỏ ki n th c có liên quan v  b n ch t dòng đi n trong kim lo i ạ  qua các câu h i sau:

ư ệ ườ ệ ạ ồ + Khi ch a có đi n tr ng do ngu n đi n sinh ra: các ion nút m ng và electron t ự

ư ế ể ộ ị do (electron hóa tr ) chuy n đ ng nh  th  nào?

ệ ườ ệ ồ ướ ụ ệ + Khi có đi n tr ng do ngu n đi n sinh ra: d ủ ự i tác d ng c a l c đi n các ion

ạ ự ư ế ể ộ ị nút m ng và electron t do (electron hóa tr ) chuy n đ ng nh  th  nào?

ự ấ ậ ự ạ ể ạ ả ưở ớ ể ộ + S  m t tr t t m ng tinh th  kim lo i thì có  nh h ng gì t ủ   i chuy n đ ng c a

ự electron t ể ạ  do trong m ng tinh th ?

ệ ạ ả ấ + Nêu b n ch t dòng đi n trong kim lo i?

ạ ộ ủ ế ứ ủ ủ ầ ọ ự ọ Hình th c ch  y u c a ho t đ ng c a h c sinh trong ph n này là t ệ    h c qua tài li u.

ướ ự ướ ẫ ủ ế ạ ớ ự ướ ẫ ự ọ ở D i s  h ng d n c a giáo viên (tr c ti p t i l p, h ng d n t h c ậ   ả  nhà, th o lu n

25 trên l p đ  "ch t" ki n th c), h c sinh lĩnh h i đ

ứ ế ể ố ớ ọ ộ ượ ề ả ứ ế ấ c các ki n th c v  b n ch t dòng

ệ ạ đi n trong kim lo i.

ươ ứ ổ ứ ạ ộ b. Ph ng th c t ch c ho t đ ng

ặ ấ ề ằ ả ự   ọ GV đ t v n đ  b ng cách cho các em đ c thêm SGK qua sát các hình  nh tr c

ụ ọ ậ ể ủ ề ấ ự ệ ệ ạ ạ quan v  c u trúc m ng tinh th  c a kim lo i th c hi n nhi m v  h c t p.

ế ủ ủ ụ ể ệ ở ở HS ghi nhi m v  chuy n giao c a GV vào v , ghi vào v  ý ki n c a mình. Sau đó đ ượ   c

ằ ả ậ ạ ớ ạ th o lu n nhóm v i các b n xung quanh b ng cách ghi l ế ủ ạ i các ý ki n c a b n khác vào

ề ữ ể ư ủ ự ậ ả ố   ở ủ v  c a mình. Th o lu n nhóm đ  đ a ra báo cáo c a nhóm v  nh ng d  đoán này, th ng

ế ủ ả ả ế ậ ấ ở nh t cách trình bày k t qu  th o lu n nhóm, ghi vào v  các nhân ý ki n c a nhóm.

ạ ộ ọ ự ọ ả ợ Trong quá trình ho t đ ng nhóm, GV quan sát h c sinh t ậ  h c, th o lu n, tr  giúp

ệ ủ ỗ ợ ậ ả ặ ầ ờ ọ   ế ị k p th i khi các em c n h  tr . Ghi nh n k t qu  làm vi c c a cá nhân ho c nhóm h c

sinh.

ạ ộ ẩ ả ạ ộ ế ả ở ộ Báo cáo k t qu  ho t đ ng nhóm và n i dung v  ghi c) S n ph m ho t đ ng:

ủ c a HS.

ạ ả ệ ạ + Các h t t i đi n trong kim lo i.

ở ủ ệ ạ + Nguyên nhân gây ra đi n tr  c a kim lo i.

ệ ạ ả ấ + B n ch t dòng đi n trong kim lo i.

ể ự ụ ở ấ ủ ạ ộ ệ ạ ộ ủ Ho t đ ng 3 : Tìm hi u s  ph  thu c c a đi n tr  su t c a kim lo i theo nhi ệ ộ t đ

ạ ộ

ể ượ ự ụ

ộ ủ

a. M c tiêu ho t đ ng: Hi u đ

c s  ph  thu c c a đi n tr

ấ ủ

su t c a kim lo i theo nhi

ệ ộ t đ .

ộ N i dung:

ự ụ ộ ủ ệ ở S  ph  thu c c a đi n tr  vào nhi ệ ộ t đ :

ọ ự ộ ủ ự ệ ở ệ ộ H c sinh t ụ  hình thành s  ph  thu c c a đi n tr vào nhi ộ   t đ , hoàn thành n i

ộ ủ ề ự ụ ứ ệ ế ở ệ ộ dung ki n th c có liên quan v  s  ph  thu c c a đi n tr  vào nhi ỏ   t đ  qua các câu h i

sau:

ệ ộ ươ ư ế ể ể ạ ộ + Khi nhi t đ  tăng các ion d ng trong m ng tinh th  chuy n đ ng nh  th  nào

ư ế ệ ổ ở và đi n tr  thay đ i nh  th  nào?

ứ ủ ở ấ ể ệ + Bi u th c c a đi n tr  su t theo nhi ệ ộ t đ ?

ạ ộ ủ ế ứ ủ ủ ầ ọ ự ọ Hình th c ch  y u c a ho t đ ng c a h c sinh trong ph n này là t ệ    h c qua tài li u.

ướ ự ướ ẫ ủ ế ạ ớ ự ướ ẫ ự ọ ở D i s  h ng d n c a giáo viên (tr c ti p t i l p, h ng d n t h c ậ   ả  nhà, th o lu n

26 trên l p đ  "ch t" ki n th c), h c sinh lĩnh h i đ

ứ ế ể ọ ố ớ ộ ượ ứ ề ự ụ ế ộ ủ   c các ki n th c v  s  ph  thu c c a

ở ấ ủ ệ ạ đi n tr  su t c a kim lo i vào nhi ệ ộ t đ .

ổ ứ ạ ộ ợ b. G i ý t ch c ho t đ ng:

ặ ấ ề ằ ề ấ ể ạ ả GV đ t v n đ  b ng cách cho các em xem các hình  nh v  c u trúc m ng tinh th  khi

ệ ộ ả ặ ướ ự ệ ệ ẫ ọ nhi t đ  tăng lên ho c gi m đi, h ng d n các em đ c thêm SGK th c hi n nhi m v ụ

ế ủ ụ ệ ể ở ở ủ ọ ậ h c t p. HS ghi nhi m v  chuy n giao c a GV vào v , ghi vào v  ý ki n c a mình.

ượ ằ ả ậ ớ ạ Sau đó đ ạ c th o lu n nhóm v i các b n xung quanh b ng cách ghi l ế   i các ý ki n

ể ư ở ủ ủ ề ả ậ ữ   ủ ạ c a b n khác vào v  c a mình. Th o lu n nhóm đ  đ a ra báo cáo c a nhóm v  nh ng

ả ả ế ậ ấ ố ở ự d  đoán này, th ng nh t cách trình bày k t qu  th o lu n nhóm, ghi vào v  các nhân ý

ế ủ ki n c a nhóm.

ạ ộ ọ ự ọ ậ ợ ị Trong quá trình ho t đ ng nhóm, GV quan sát h c sinh t ả  h c, th o lu n, tr giúp k p

ệ ủ ỗ ợ ế ặ ậ ầ ờ ọ ả th i khi các em c n h  tr . Ghi nh n k t qu  làm vi c c a cá nhân ho c nhóm h c sinh

ạ ộ ẩ ả ạ ộ ế ả ộ ở Báo cáo k t qu  ho t đ ng nhóm và n i dung v  ghi c. S n ph m ho t đ ng:

ủ c a HS.

ự ụ ở ủ ệ ạ ộ + S  ph  thu c đi n tr  c a kim lo i vào nhi ệ ộ t đ .

ứ ể ệ ở ấ + Bi u th c đi n tr  su t

ạ ộ ở ủ ạ ở ệ ể ệ ộ ấ ệ ượ Ho t đ ng 4 : Tìm hi u đi n tr  c a kim lo i nhi t đ  th p, hi n t ng siêu

ệ ượ ủ ứ ẫ ờ ố ẫ ụ d n và  ng d ng c a hi n t ng siêu d n trong đ i s ng

ạ ộ ụ ượ ệ ượ ủ ụ ứ ẫ Nêu đ c hi n t ệ   ng siêu d n và  ng d ng c a hi n a) M c tiêu ho t đ ng:

ẫ ượ t ng siêu d n trong th c t ự ế .

ộ N i dung:

ạ ở ệ ệ ộ ấ ở ủ ­ Đi n tr  c a kim lo i nhi t đ  th p.

ệ ượ ẫ ­ Hi n t ng siêu d n.

ệ ượ Ứ ụ ủ ờ ố ẫ ­  ng d ng c a hi n t ng siêu d n trong đ i s ng.

ọ ự ứ ệ ở ủ ạ ở ệ ộ ấ H c sinh t ế  hình thành ki n th c đi n tr c a kim lo i nhi ệ   t đ  th p, hi n

ệ ượ ụ ủ ứ ẫ ẫ ượ t ng siêu d n và  ng d ng c a hi n t ộ   ờ ố ng siêu d n trong đ i s ng, hoàn thành n i

ề ệ ở ủ ạ ở ứ ế ệ ộ ấ ệ ượ dung ki n th c có liên quan v  đi n tr  c a kim lo i nhi t đ  th p, hi n t ng siêu

ệ ượ ủ ứ ờ ố ẫ ỏ ụ ẫ d n và  ng d ng c a hi n t ng siêu d n trong đ i s ngqua các câu h i sau:

ệ ộ ả ư ế ở ủ ệ ạ ổ + Khi nhi t đ  gi m đi n tr  c a kim lo i thay đ i nh  th  nào?

ả ệ ộ ớ ạ ủ ộ ố ệ ấ ẫ ậ ứ + Nghiên c u b ng nhi i h n c a m t s  ch t siêu d n nh n xét đi n tr t đ  t ở

ệ ộ ả ớ ệ ộ ớ ạ ấ ủ c a các ch t đó khi nhi t đ  gi m t i nhi t đ  t i h n?

27

ệ ạ ệ ẫ ạ ộ ồ + Vì sao dòng đi n ch y trong cu n dây siêu d n không có ngu n đi n l i có th ể

ơ ạ ể ấ ộ ượ duy trì lâu dài? Có th  dùng dòng  y làm đ ng c  ch y mãi đ c không?

ộ ố ứ ờ ố ủ ụ ấ ẫ + Nêu m t s   ng d ng c a ch t siêu d n trong đ i s ng.

ạ ộ ủ ế ứ ủ ủ ầ ọ Hình th c ch  y u c a ho t đ ng c a h c sinh trong ph n này là giáo viên giao

ậ ụ ụ ệ ầ ọ ọ ả ọ ự nhi m v  cho h c sinh, yêu c u h c sinh v n d ng gi i thích. Qua đó, h c sinh t liên h ệ

ượ ụ ề ậ ứ ệ ượ ụ ữ ậ ẫ nêu đ c ví d  v  nh ng kĩ thu t  ng d ng hi n t ủ   ướ ự ng siêu d n. D i s  nh n xét c a

ộ ượ ọ ứ ậ ệ ẫ ử ụ ờ ố ế giáo viên, h c sinh lĩnh h i đ c các ki n th c v t li u siêu d n s  d ng trong đ i s ng.

ổ ứ ạ ộ ợ b) G i ý t ch c ho t đ ng

ề ệ ặ ấ ề ằ ở ủ ệ ố ọ GV đ t v n đ  b ng cách cho các em đ c 1 s  tài li u v  đi n tr  c a kim lo i ạ ở

ệ ộ ấ ứ ề ấ ẫ ọ ướ ẫ ọ nhi t đ  th p, các nghiên c u khoa h c v  ch t siêu d n, h ng d n các em đ c thêm

ụ ọ ậ ự ụ ủ ệ ệ ệ ể ở SGK th c hi n nhi m v  h c t p. HS ghi nhi m v  chuy n giao c a GV vào v , ghi vào

ế ủ ở v  ý ki n c a mình.

ọ ậ ầ ả ệ ượ Phân nhóm h c t p, GV yêu c u các em gi i thích hi n t ế   ng và ghi vào phi u

ọ ậ ủ ụ ế ế ể ệ ở ủ   ọ ậ h c t p. HS ghi nhi m v  chuy n giao c a GV vào v , ghi phi u h c t p ý ki n c a

ế ủ mình. Sau đó nêu ý ki n c a mình.

ậ ả ủ ả GV cho các em th o lu n, trình bày gi i thích c a nhóm. Trong quá trình HS tr ả

ỗ ợ ữ ứ ầ ả ậ ợ ờ ị ờ l ụ   i, GV th o lu n, tr  giúp k p th i khi các em c n h  tr , nêu nh ng  ng d ng

liên quan.

ộ ố ứ ụ ấ ẫ ầ ậ GV yêu c u các em nêu m t s   ng d ng ch t siêu d n trong kĩ thu t

ụ ữ ệ ượ ế ổ ư GV t ng k t và nêu thêm ví d  nh ng hi n t ng HS ch a ghi.

ạ ộ ả ẩ ạ ộ ế ả ộ ở Báo cáo k t qu  ho t đ ng nhóm và n i dung v  ghi c) S n ph m ho t đ ng:

ủ c a HS.

ạ ở ệ ệ ộ ấ ở ủ + Đi n tr  c a kim lo i nhi t đ  th p.

ộ ố ứ ụ ủ ấ ẫ + M t s   ng d ng c a ch t siêu d n

ạ ộ ệ ượ ể ệ ệ ượ ứ ủ ệ Ho t đ ng 5 : Tìm hi u hi n t ng nhi ụ t đi n và  ng d ng c a hi n t ng nhi ệ   t

ờ ố ệ đi n trong đ i s ng

ạ ộ ụ ượ ệ ượ ệ ủ ứ ụ ệ Nêu đ c hi n t ng nhi ệ   t đi n và  ng d ng c a hi n a) M c tiêu ho t đ ng:

ệ ệ ượ t ng nhi t đi n trong th c t ự ế .

ộ N i dung:

ệ ượ ệ ệ ặ ệ ứ ệ ể ệ ấ ­ Hi n t ng nhi ấ ạ t đi n: c u t o c p nhi ộ   t đi n, bi u th c tính su t đi n đ ng

ệ nhi ệ t đi n.

28

ệ ượ Ứ ụ ủ ệ ờ ố ệ ­  ng d ng c a hi n t ng nhi t đi n trong đ i s ng.

ọ ự ệ ượ ứ ệ ủ ứ ụ ệ H c sinh t ế  hình thành ki n th c hi n t ng nhi ệ   t đi n và  ng d ng c a hi n

ệ ờ ố ứ ệ ế ượ t ng nhi ề ệ   ộ t đi n trong đ i s ng , hoàn thành n i dung ki n th c có liên quan v  hi n

ệ ệ ượ ủ ứ ệ ệ ờ ố ệ ượ t ng nhi ụ t đi n và  ng d ng c a hi n t ng nhi ỏ   t đi n trong đ i s ngqua các câu h i

sau:

ệ ấ ạ ặ + C u t o c p nhi ệ t đi n?

ệ ộ ữ ệ ượ ầ ố + Khi nhi t đ  gi a hai đ u m i hàn khác nhau thì có hi n t ả ng gì x y ra? Gi ả   i

thích?

ứ ể ệ ấ ộ ệ + Bi u th c tính su t đi n đ ng nhi ệ t đi n.

ộ ố ứ ệ ượ ủ ụ ệ ờ ố ệ + Nêu m t s   ng d ng c a hi n t ng nhi t đi n trong đ i s ng.

ạ ộ ủ ế ủ ứ ủ ầ ọ Hình th c ch  y u c a ho t đ ng c a h c sinh trong ph n này là giáo viên giao

ậ ụ ụ ệ ầ ọ ọ ả ọ ự nhi m v  cho h c sinh, yêu c u h c sinh v n d ng gi i thích. Qua đó, h c sinh t liên h ệ

ượ ụ ề ữ ứ ệ ượ ụ ệ ờ ố ệ nêu đ c ví d  v  nh ng  ng d ng hi n t ng nhi ướ ự ậ   t đi n trong đ i s ng. D i s  nh n

ộ ượ ủ ọ ệ ượ ứ ụ ệ ệ xét c a giáo viên, h c sinh lĩnh h i đ c các  ng d ng hi n t ng nhi ờ   t đi n trong đ i

s ng.ố

ổ ứ ạ ộ ợ b) G i ý t ch c ho t đ ng

ề ệ ượ ặ ấ ề ằ ệ ố ọ ệ GV đ t v n đ  b ng cách cho các em đ c 1 s  tài li u v  hi n t ng nhi ệ   t đi n

ệ ượ ụ ứ ủ ệ ờ ố ệ ướ ẫ ọ và  ng d ng c a hi n t ng nhi t đi n trong đ i s ng, h ng d n các em đ c thêm

ụ ọ ậ ự ủ ụ ể ệ ệ ệ ở SGK th c hi n nhi m v  h c t p. HS ghi nhi m v  chuy n giao c a GV vào v , ghi vào

ế ủ ở v  ý ki n c a mình.

ọ ậ ầ ả ệ ượ Phân nhóm h c t p, GV yêu c u các em gi i thích hi n t ế   ng và ghi vào phi u

ọ ậ ụ ủ ế ệ ể ế ở ủ   ọ ậ h c t p. HS ghi nhi m v  chuy n giao c a GV vào v , ghi phi u h c t p ý ki n c a

ế ủ mình. Sau đó nêu ý ki n c a mình.

ậ ả ủ ả GV cho các em th o lu n, trình bày gi i thích c a nhóm. Trong quá trình HS tr ả

ậ ợ ỗ ợ ụ ứ ữ ầ ờ ị ờ l ả i, GV th o lu n, tr giúp k p th i khi các em c n h  tr , nêu nh ng  ng d ng liên

quan.

ộ ố ứ ệ ượ ụ ầ ệ ờ ố ệ GV yêu c u các em nêu m t s   ng d ng hi n t ng nhi t đi n trong đ i s ng

ụ ữ ệ ượ ế ổ ư GV t ng k t và nêu thêm ví d  nh ng hi n t ng HS ch a ghi.

ạ ộ ả ẩ ạ ộ ế ả ộ ở Báo cáo k t qu  ho t đ ng nhóm và n i dung v  ghi c) S n ph m ho t đ ng:

ủ c a HS.

ệ ượ ệ ấ ạ ặ ệ ệ ạ ộ ệ ể + Hi n t ng nhi t đi n: c u t o c p nhi ứ   t đi n, nguyên lý ho t đ ng, bi u th c

ấ ộ ệ ệ tính su t đi n đ ng nhi ệ t đi n.

29

ộ ố ứ ệ ượ ụ ủ ệ + M t s   ng d ng c a hi n t ng nhi ệ t đi n.

ạ ộ ệ ố ứ ế ự ễ ệ ố ể ể ậ Ho t đ ng 6: H  th ng hóa ki n th c và h  th ng bài t p th c ti n đ  ki m tra,

ị ướ ự ượ ử ụ ể đánh giá theo đ nh h ng phát tri n năng l c đ c s d ng trong quá

ạ ọ ủ ề ệ ể ạ ủ trình d y h c và ki m tra đánh giá c a ch  đ “ Dòng đi n trong kim lo i”

ạ ộ ụ a. M c tiêu ho t đ ng:

ẽ ượ ơ ồ ư ọ ủ ộ ủ ề ứ ­ H c sinh v  đ c s  đ  t ế  duy c a n i dung ki n th c trong ch  đ .

ọ ế ộ ố ạ ề ệ ả ậ ơ ­ H c sinh bi ạ   t cách làm m t s  d ng bài t p đ n gi n v  dòng đi n trong kim lo i,

ệ ệ ở ặ đi n tr , c p nhi ệ t đi n.

ọ ả ượ ộ ố ệ ượ ự ế ễ ­ H c sinh gi i thích đ c m t s  hi n t ủ ề   ng th c ti n liên quan đ n ch  đ  “

ệ ạ ự ễ Dòng đi n trong kim lo i” và gi ả ượ i đ ậ c các bài t p th c ti n.

ổ ứ ạ ộ b. T  ch c ho t đ ng:

ệ ố ứ ế * Giáo viên h  th ng hóa ki n th c.

ệ ở ứ ộ ậ ế ắ ậ ế ể ắ ượ m c đ  nh n bi t đ  hs n m đ ế   c ki n * Trình chi u trên slide bài t p tr c nghi m

ứ ế th c lí thuy t:

ấ ệ ụ ệ ộ ộ t đi n đ ng ph  thu c vào: Câu h i 1:ỏ  Su t nhi

ệ ộ ố t đ  m i hàn . A. Nhi

ệ ộ ệ ộ ố t đ  m i hàn . B. Đ  chênh l ch nhi

ệ ộ ệ ộ ố ấ ạ . ả t đ  m i hàn và b n ch t hai kim lo i C. Đ  chênh l ch nhi

ệ ộ ố ấ ạ . ả t đ  m i hàn và b n ch t hai kim lo i D. Nhi

ở ủ ụ ệ ạ ộ ệ ộ ư ế t đ  nh  th  nào: Câu h i 2:ỏ  Đi n tr  c a kim lo i ph  thu c vào nhi

ệ ộ ả . t đ  gi m A. Tăng khi nhi

ệ ộ t đ  tăng . B. Tăng khi nhi

ệ ộ. t đ ổ C. Không đ i theo nhi

ụ ấ ả ả ạ . ộ D. Tăng hay gi m ph  thu c vào b n ch t kim lo i

ệ ượ ẫ Hi n t ng siêu d n là: Câu h i 3: ỏ

ệ ộ ạ ố ướ ở ủ ạ t đ  h  xu ng d i nhi ả   ệ ộ C nào đó thì đi n tr  c a kim lo i gi m ệ t đ  T A. Khi nhi

ộ ế ị ằ ộ đ t ng t đ n giá tr  b ng không .

ệ ộ ạ ố ướ ở ủ ạ t đ  h  xu ng d i nhi ệ ệ ộ C nào đó thì đi n tr  c a kim lo i tăng t đ  T B. Khi nhi

ộ ế ộ ị đ t ng t đ n giá tr  khác không .

30

ệ ộ ớ ệ ở ủ ả t đ  tăng t i nhi ệ ộ C  nào đó thì đi n tr t đ  T ộ   ạ  c a kim lo i gi m đ t C.  Khi nhi

ộ ế ị ằ ng t đ n giá tr  b ng không .

ệ ộ ở ủ ạ t đ  tăng t ớ ướ i d i nhi ả   ệ ộ C nào đó thì đi n tr  c a kim lo i gi m ệ t đ  T D. Khi nhi

ộ ế ị ằ ộ đ t ng t đ n giá tr  b ng không .

ự ụ ở ấ ệ ệ ộ ứ ể t đ  có bi u th c: ộ ủ Câu h i 4:ỏ  S  ph  thu c c a đi n tr  su t vào nhi

A. B. C. D.

ể ệ ạ ị ướ ủ ng c a: Câu h i 5:ỏ  Dòng đi n trong kim lo i là dòng d ch chuy n có h

ự ượ ệ ề ườ do ng c chi u đi n tr ng. A. các ion âm, electron t

ự ượ ệ ề ườ do ng c chi u đi n tr ng. B. các electron t

ệ ườ ng. C. các ion, electron trong đi n tr

ỗ ố ệ ề ườ tr ng theo chi u đi n tr ng. D. các electron,l

ở ủ ủ ự ệ ạ ạ Câu h i 6:ỏ  Nguyên nhân gây ra đi n tr  c a kim lo i là s  va ch m c a:

ự ỗ ấ ậ ự ủ ớ ươ do v i ch  m t tr t t c a ion d ạ ng nút m ng. A. Các electron t

ự ể ớ ộ ệ ỗ ạ do v i nhau trong quá trình chuy n đ ng nhi t h n lo n. B. Các electron t

ươ ể ạ ớ ộ ệ ỗ ạ ng nút m ng v i nhau trong quá trình chuy n đ ng nhi t h n lo n. C. Các ion d

ươ ể ộ ị ướ ướ ụ ủ ệ ườ ng chuy n đ ng đ nh h ng d i tác d ng c a đi n tr ớ ng v i các D. Các ion d

electron.

ạ ế ớ Câu h i 7:ỏ  Khi hai kim lo i ti p xúc v i nhau:

ự ủ ự ươ ạ ớ do và các ion d ng qua l ế   i l p ti p ế       A. luôn luôn có s  khu ch tán c a các electron t

xúc.

ệ ự ự ủ ế ạ ạ ớ do qua l ế i l p ti p xúc. B. luôn luôn có s  khu ch tán c a các h t mang đi n t

ự ế ỉ ừ ậ ộ ạ ự ớ do ch  khu ch tán t kim lo i có m t đ  electron t do l n sang kim C. các electron t

ạ ự ơ ậ ộ lo i có m t đ  electron t do bé h n.

ự ủ ế ệ ạ ạ ớ ế ế i l p ti p xúc n u hai kim D. Không có s  khu ch tán c a các h t mang đi n qua l

ệ ạ ố lo i gi ng h t nhau.

ườ ệ ạ ạ ậ ộ ị ẫ  C ng đ  dòng đi n ch y qua dây d n kim lo i tuân theo đ nh lu t Ôm ph ụ Câu h i 8:ỏ

ề ộ ệ thu c vào đi u ki n nào sau đây:

ệ ạ ẫ ườ ộ ấ ớ ng đ  r t l n. A. Dòng đi n qua dây d n kim lo i có c

ẫ ạ ệ ộ ầ t đ  tăng d n. B. Dây d n kim lo i có nhi

ẫ ạ ệ ộ ả ầ t đ  gi m d n. C. Dây d n kim lo i có nhi

31 D. Dây d n kim lo i có nhi

ẫ ạ ệ ộ ổ t đ  không đ i.

ệ ượ ượ ệ ượ ng đ c mô t ả ở hình bên là hi n t ng gì Câu h i ỏ 9: Hi n t

ệ ượ ẫ ng siêu d n. A. Hi n t

ệ ượ ệ ng nhi ệ t đi n. B. Hi n t

ệ ượ ươ ng d ự ng c c tan. C. Hi n t

ệ ượ ệ ng nhi t phân. D. Hi n t

ộ ệ ế ệ t k  nhi t đi n t đệ ộ c aủ Câu h i 1ỏ 0:  Hình bên là m t Nhi ệ ,  nguyên lý đo nhi

ệ ế ệ ệ ự nhi t k  nhi t đi n d a trên:

ự ấ ệ ủ ủ ặ ầ ố ệ ệ ộ ở t đ hai đ u m i hàn c a c p nhi ệ t đi n. A. s  xu t hi n c a nhi

ự ệ ấ ấ ệ ệ ạ ộ ộ ệ   t đi n đ ng trong m ch khi có đ  chênh l ch nhi tệ B.s  xu t hi n su t nhi

ầ ố ộ ữ đ  gi a các đ u n i.

ự ấ ệ ấ ệ ệ ạ ộ ệ ộ ầ ố t đi n đ ng trong m ch khi nhi ỏ t đ  hai đ u m i hàn nh . C. s  xu t hi n su t nhi

ự ấ ệ ấ ệ ệ ạ ộ ệ ộ ầ ớ ố t đi n đ ng trong m ch khi nhi t đ  hai đ u m i hàn l n. D. s  xu t hi n su t nhi

ệ ổ ự ế ế ệ t đi n bi n đ i tr c ti p Câu h i 1ỏ 1: Pin nhi

ệ A. quang năng thành đi n năng.

ệ ơ B. c  năng thành đi n năng.

ệ C. hóa năng thành đi n năng.

ệ ệ t năng thành đi n năng. D. nhi

ệ ệ ồ ạ t đi n g m có hai dây kim lo i Câu h i 1ỏ 2: Pin nhi

ầ ả ấ ớ ầ   A. cùng b n ch t hàn hai đ u v i nhau và hai đ u

ố ượ ệ ộ m i hàn đ c gi ữ ở hai nhi t đ  khác nhau.

ộ ầ ấ ả ớ ầ   B.  khác b n ch t hàn m t đ u v i nhau và đ u

ố ượ ạ ặ m i hàn đ c nung nóng ho c làm l nh.

ầ ả ầ ấ ố ớ ượ c gi ữ ở hai nhi ệ ộ  t đ C. khác b n ch t hàn hai đ u v i nhau và hai đ u m i hàn đ

khác nhau.

ộ ầ ầ ấ ả ớ ố ượ ặ c nung nóng ho c làm D. cùng b n ch t hàn m t đ u v i nhau và đ u m i hàn đ

l nh.ạ

ạ ạ ộ ạ   Câu h i 1ỏ 3: Hình bên là mô hình m t Máy qu t l nh mini ho t

ự ộ đ ng d a trên

32

ệ ệ t đi n ệ ứ A. hi u  ng nhi

ệ ượ ẫ ng mao d n B. hi n t

ệ ượ ệ ng đi n phân C. hi n t

ệ ượ ẫ ng siêu d n D. hi n t

ế ả ệ t   đ ộ Câu   h i   1ỏ 4:  Hình   bên   là   C m   bi n   nhi

ế ả ệ ạ ộ RTD. C m bi n nhi ự t ho t đ ng d a trên nguyên lý

nào?

ở ủ ệ ạ ệ ộ t đ  tăng. A.đi n tr  c a kim lo i tăng khi nhi

ở ủ ả ạ c a kim lo i gi m khi nhi ệ ộ  t  đ ệ B.  đi n tr

tăng.

ở ủ ụ ệ ộ ạ C. đi n tr  c a kim lo i không ph  thu c vào

nhi ệ ộ t đ .

ạ ỉ ệ ở ủ ệ ậ ớ thu n v i nhi ệ ộ   t đ . D. đi n tr  c a kim lo i t  l

ồ ơ ứ ụ ự d ngụ ệ Câu h i 1ỏ 5: N i c m đi n là  ng d ng d a trên tác

ủ ệ ạ gì c a dòng đi n trong kim lo i?

ụ ừ . A. tác d ng t ụ B. tác d ng quang.

ụ ọ ệ t. C. tác d ng hóa h c. ụ D. tác d ng nhi

ấ ằ ạ nhi tệ ẫ   Câu  h i  1ỏ 6:  Máy  gia   t c   h t  b ng  ch t  siêu  d n ố

ự ạ ộ ộ đ  cao ho t đ ng d a trên

ệ ượ ẫ ng siêu d n. A. hi n t

ệ ượ ệ ng nhi ệ t đi n. B. hi n t

ệ ượ ệ ng đi n phân. C. hi n t

ệ ượ ệ ng nhi t phân. D. hi n t

ố ấ ạ ằ   Máy  gia t c  h t  b ng  ch t  siêu

d nẫ

ệ ạ ừ là Câu h i 1ỏ 7:  Tàu ch y trên đ m t

ộ ứ ệ ượ ủ ụ m t  ng d ng c a hi n t ng

ệ ượ ệ ng quang đi n. A. hi n t

ệ ượ ệ ng nhi ệ t đi n. B. hi n t

ệ ượ ẫ ng siêu d n. C. hi n t

33

ệ ượ ệ ệ ạ ừ ng đi n phân. D.  hi n t Mô hình tàu ch y trên đ m t ỏ Tàu h a siêu

ố t cMALEGV

ụ ả Câu   h i   1ỏ ộ   8:  Máy   ch p   nh   c ng

ưở ừ ế ị h ng t ( MRI ) là thi t b  dùng trong Y

ử ụ ệ ọ ể ẩ h c đ  ch n đoán b nh, nó s  d ng

ể ạ ừ ẳ A.  nam   châm   th ng   đ   t o   ra   t

ườ ủ ớ tr ng đ  l n.

ệ ạ ừ ườ  tr ủ ạ ng đ  m nh. B. nam châm đi n t o ra t

ể ạ ữ ừ ườ  tr ỏ ng nh . C. nam châm hình ch  U đ  t o ra t

ể ẫ ộ ừ ườ  tr ủ ạ ng đ  m nh. D. nam châm siêu d n đ  có m t t

ọ ậ ố ề ế ậ ọ * GV giao bài t p v  nhà cho h c sinh: Hs làm bài cá nhân phi u h c t p s  2:

Ọ Ậ Ố Ế PHI U H C T P S  2

ươ ả ờ ả ủ ậ ạ Trình bày ph ng pháp gi i và l i gi i c a các d ng bài t p sau:

Ạ D NG 1:

ườ ệ ầ ộ ở ộ ườ Ω ằ i ta c n m t đi n tr  100  b ng m t dây nicrom có đ ng kính 0,4mm. Bài 1.1: Ng

­8 m. H i ph i dùng m t đo n dây có chi u dài bao Ω

ρ ở ấ ể ạ ả ỏ ộ ệ Đi n tr su t nicrom = 110.10

nhiêu? ĐS: 11,4m .

0C. Đi n tr  c a s i dây đó  ở ủ ợ

ở Ω ở ộ ợ ệ ồ ệ ộ ệ nhi t đ  50 ở Bài 1.2: a,M t s i dây đ ng có đi n tr  74

­1. ĐS: 86  Ω

1000C là bao nhiêu bi αế t = 0,004K

0C có đi n tr  45 ,

0C có đi n tr  360 . Tính h  s

­1

ở ở Ω ở ệ Ω ệ ở ộ               b,M t bóng đèn 27 2123 ệ ố

ệ ở ủ ệ nhi t đi n tr  c a dây tóc bóng đèn. ĐS 0,0037K

ạ ộ ườ Ω ệ ệ ở ng kính 1mm, có đi n tr  0,4 . Tính đi n tr ở Bài 1.3: a, M t dây kim lo i dài 1m, đ

ấ ườ ộ Ω ệ ở ủ c a m t dây cùng ch t đ ng kính 0,4mm khi dây này có đi n tr  125 . ĐS: 5m.

2 có đi n tr  0,3 . Tính đi n tr  c a ở ủ

ạ ộ ế ệ ở Ω ệ ệ b, M t dây kim lo i dài 1m, ti t di n 1,5mm

2. ĐS: 0,4 .Ω

ấ ộ ế ệ m t dây cùng ch t dài 4m, ti t di n 0,5mm

Ạ D NG 2:

ồ ị ể ộ ủ ụ ấ ệ ệ ệ ộ t đi n đ ng vào hi u nhi ệ ộ ữ   t đ  gi a ễ ự Bài 2.1: Đ  th  bi u di n s  ph  thu c c a su t nhi

hai

34 ố m i hàn c a c p nhi

ủ ặ ệ ệ ố ư ẽ ệ ắ ệ ệ t đi n s t – constantan nh  hình v . H  s  nhi ủ   ộ t đi n đ ng c a

ặ c p này

là bao nhiêu? ĐS: 52µV/K

ủ ặ ộ ệ ệ ố ệ ệ ệ ặ t đi n có h  s  nhi t đi n 65µV/K đ t trong không ố Bài 2.2: M t m i hàn c a c p nhi

0C, còn m i kia đ

0C. Su t nhi ấ

ố ượ ế ệ ộ ệ ệ khí 20ở c nung nóng đ n nhi t đ  232 ủ ặ   t đi n c a c p

này là bao nhiêu? ĐS: 13,78mV

ộ ầ ủ ặ ệ ệ ướ ầ t đi n vào n c đá đang tan, đ u kia vào n ướ   c Bài 2.3:  Khi nhúng m t đ u c a c p nhi

ấ ệ ệ ủ ặ ệ ố ệ ủ ặ ệ ộ đang sôi thì su t nhi t đi n c a c p là 0,860mV. H  s  nhi t đi n đ ng c a c p này là

bao nhiêu? ĐS: 8,6 µV/K

ố ặ ệ ế ể ệ ấ ồ ệ ớ t đi n đ ng – constantan v i milivôn k  đ  đo su t nhi ệ   t đi n Bài 2.4:  N i c p nhi

ộ ầ ặ ố ướ ầ ộ đ ng trong c p. M t đ u m i hàn nhúng vào n c đá đang tan, đ u kia gi ữ ở nhi ệ ộ  t đ

ế ỉ ế ệ ố ệ ủ ặ ệ ộ t0C khi đó milivôn k  ch  4,25mV, bi t h  s  nhi t đi n đ ng c a c p này là 42,5µV/K.

Tìm t.ĐS: 1000C

ộ ặ ệ ệ ắ ệ ố ệ ệ ộ t đi n s t – Niken có h  s  nhi t đi n đ ng là 32,4µV/K có Bài 2.5: Dùng m t c p nhi

ố ớ Ω Ω ệ ệ ệ ạ ồ ở ở đi n tr  trong r = 1  làm ngu n đi n n i v i đi n tr  R = 19  thành m ch kín. Nhúng

ộ ầ ướ ơ ướ ườ ộ m t đ u vào n ầ c đá đang tan, đ u kia vào h i n c đang sôi. Tính c ệ   ng đ  dòng đi n

ệ ở qua đi n tr  R. ĐS: 0,162A

ổ ọ ế * Bu i h c ti p theo:

ể ế ế ế ệ ậ ả ạ ­ GV cho đ i di n hs báo cáo k t qu  (chi u trên máy chi u v t th ).

ẩ ­ Giáo viên chu n hóa cách làm đúng.

ữ ở ­ Hs ch a bài vào v .

ậ ơ ả ạ ố ươ ­ GV ch t các d ng bài t p c  b n và ph ng phá làm trên slide.

ạ ộ ả ẩ ủ c. S n ph m c a ho t đ ng:

ệ ố ứ ế ế *  H  th ng ki n th c lí thuy t.

ả ủ ế ề ộ ậ * N p k t qu  c a bài t p mà GV giao v  nhà.

ậ ơ ả ệ ố ạ * H  th ng các d ng bài t p c  b n và cách làm.

ở ơ ồ ệ ố ơ ả ế ạ ầ (GV yêu c u hs ghi vào v  s  đ  h  th ng lí thuy t và các d ng bài c  b n).

ẫ ề Ho t đ ng ướ ạ ộ 7: H ng d n v  nhà

ạ ộ ụ a. M c tiêu ho t đ ng:

ứ ừ ọ ậ ụ ậ ụ ự ễ ữ ế ­ HS v n d ng ki n th c v a h c vào trong th c ti n. Trình bày nh ng v n d ng đó.

ổ ứ ạ ộ b. T  ch c ho t đ ng:

35 ­ GV giao nhi m v  v  nhà và yêu c u các nhóm HS hoàn thành trong 2 ngày (chi u trên

ụ ề ệ ế ầ

slide).

ạ ộ ả ẩ ẫ ộ Các nhóm n p báo cáo theo m u. ủ c. S n ph m c a ho t đ ng:

Ủ Ề Ứ Ụ Ấ Ệ Ệ CH  Đ  2:  DÒNG ĐI N TRONG CH T ĐI N PHÂN VÀ  NG D NG

ụ I. M c tiêu

ươ ụ ề ậ ổ ớ Theo ch ng trình giáo d c ph  thông môn V t lý l p 11, chuyên đ  "DÒNG

Ấ ư Ệ Ệ ộ ồ ĐI N TRONG CH T ĐI N PHÂN" g m có n i dung nh  sau:

ệ ệ ấ Dòng đi n trong ch t đi n phân

ứ ế ộ ượ ể ệ ệ ậ ớ N i dung ki n th c nói trên đ c th  hi n trong sách giáo khoa V t lý l p 11 hi n hành

ế ồ g m 2 ti t:

ệ ệ ấ Bài 14 : Dòng đi n trong ch t đi n phân

ủ ề ứ ệ ế ấ ộ ệ   N i dung ki n th c, kĩ năng trong ch  đ  này xoay quanh Dòng đi n trong ch t đi n

ậ ợ ụ ệ ươ ọ ả ế ấ ề ể phân”. Đ  thu n l i cho vi c áp d ng ph ạ ng pháp d y h c gi i quy t v n đ , có th ể

ế ế ộ ọ ủ ư ạ ọ thi ủ ề t k  n i dung d y h c c a ch  đ  này thành 01 bài h c nh  sau:

ệ ấ ọ ệ ­ Tên bài h c: Dòng đi n trong ch t đi n phân

ề ầ ấ ả ệ ế ấ ấ ọ ­ V n đ  c n gi ệ   ả i quy t trong bài h c này là " b n ch t dòng đi n trong ch t đi n

ứ ị ệ ượ ủ ụ ứ ậ ệ phân ; công th c đ nh lu t Fara đây;  ng d ng c a hi n t ng đi n phân ;

ứ ế ộ 1. Ki n th c, kĩ năng, thái đ

ứ ế a) Ki n th c

ệ ệ ấ ả ấ ­ b n ch t dòng đi n trong ch t đi n phân ;

ạ ạ ả ệ ệ ấ ­ các lo i h t t i đi n trong ch t đi n phân

ứ ị ậ ­ công th c đ nh lu t Fara đây

ệ ượ ứ ủ ụ ­  ng d ng c a hi n t ng đi ện phân

ỹ b) K  năng

36

ể ượ ị ề ệ ậ ­ Phát bi u đ c đ nh lu t Faraday v  đi n phân.

ụ ậ ượ ể ả ế ơ ả ụ ứ ủ ­ V n d ng đ ứ c ki n th c đ  gi i thích các  ng d ng c  b n c a hi n t ệ ượ   ng

ệ ậ ụ ậ ậ ị đi n phân và gi ả ượ i đ c các bài t p có v n d ng đ nh lu t Faraday.

c) Thái độ

ứ ể ọ ậ ­ H ng thú trong h c t p, tìm hi u khoa h c ọ , yêu thích môn h c.ọ

ọ ủ ­ Có tác phong c a nhà khoa h c.

ự ị ướ ọ ể 2. Năng l c đ nh h ng hình thành và phát tri n cho h c sinh

ự ự ọ ể ọ ả ế ấ ề ả ự ọ ­ Năng l c t h c, đ c hi u và gi i quy t v n đ  theo gi i pháp đã l a ch n thông

ệ ự ứ ề ị ậ ụ ứ ậ qua vi c t ế  nghiên c u và v n d ng ki n th c v  đ nh lu t Faraday

ự ợ ế ệ ả ậ ả ổ ­ Năng l c h p tác nhóm: làm thí nghi m, trao đ i th o lu n, trình bày k t qu  thí

nghi m. ệ

ự ệ ổ ­ Năng l c tính toán, trình bày và trao đ i thông tin khi làm thí nghi m.

ự ự ệ ­ Năng l c th c hành thí nghi m.

ị II. Chu n bẩ

1. Giáo viên

ệ ậ ề ị  Thí nghi m v  đ nh lu t faraday

ọ 2. H c sinh

ấ ở ­ SGK, v  ghi bài, gi y nháp...

ệ ẩ ị ­ Chu n b   thí nghi m.

ọ ủ ọ ổ ứ ạ ộ III. T  ch c các ho t đ ng h c c a h c sinh

ướ ẫ 1. H ng d n chung

ừ ệ ệ ạ ầ ọ ượ ề ầ ấ ả ế T  vi c yêu c u h c sinh làm thí nghi m t o đ c v n đ  c n gi ọ   i quy t trong bài h c

ư nh  trên.

ỗ ộ ượ ế ế ồ ở ộ ứ ế M i n i dung đ c thi ệ ậ   t k  g m có: Kh i đ ng – Hình thành ki n th c­ Luy n t p.

ầ ậ ụ ở ộ ượ ọ ự ể ở Ph n v n d ng và tìm tòi m  r ng đ c GV giao cho h c sinh t tìm hi u nhà.

ạ ộ ư ọ ờ ự ế Ho t đ ng h c và d  ki n th i gian nh  sau:

Th iờ

ạ ộ Các b cướ ạ ộ Ho t đ ng Tên ho t đ ng ượ l ng d ự

ế ki n (2T)

ự ủ ể ạ ộ ố T o tình hu ng s  chuy n đ ng c a các ở ộ Kh i đ ng ạ ộ Ho t đ ng 1 5 phút ạ ả h t t ệ i đi n

37

ệ ể ả ấ ủ Tìm hi u b n ch t c a dòng đi n trong 10 phút ạ ộ Ho t đ ng 2 ấ ệ ch t đi n phân Hình   thành 5 phút ề ệ ượ ể ươ ạ ộ Ho t đ ng 3 Tìm hi u v  hi n t ng d ự ng c c tan ế ứ ki n th c

25 phút ị ạ ộ Ho t đ ng 4 ậ Các đ nh lu t Fara đây

ệ ậ ệ ố ứ ế ậ Luy n t p ạ ộ Ho t đ ng 5 H  th ng ki n th c và bài t p 30 phút

ướ ề ẫ H ng d n v  nhà: ậ ụ V n d ng

ệ ượ Ứ ủ ụ ạ ộ Ho t đ ng 6 +  ng d ng c a hi n t ệ ng đi n phân 15 phút Tìm tòi mở

+ Làm bài t p ậ

r ngộ ướ ạ ộ ẫ ụ ể ừ 2. H ng d n c  th  t ng ho t đ ng

ạ ộ ọ ậ ề ự ạ ả ủ ố ộ ể ạ Ho t đ ng 1: T o tình hu ng h c t p v    s  chuy n đ ng c a các h t t ệ   i đi n

ệ ấ trong ch t đi n phân

ạ ộ ụ a) M c tiêu ho t đ ng:

ạ ả ủ ể ọ ộ ỏ ệ ­  Cho h c sinh xem vi deo mô ph ng chuy n đ ng c a các h t t ấ   i đi n trong ch t

ệ đi n phân.

ạ ả ố ượ ự ệ ề ệ ậ ­ Các h t t i đi n v  các đi n c c tuân theo quy lu t gì, tính kh i l ng đ ượ   c

không.

ự ớ ạ ự ể ọ ứ ụ ế ạ ớ ọ ộ S  m i l đó t o ra m c đích và đ ng l c đ  h c sinh h c ki n th c m i trong bài.

ổ ứ ạ ộ ợ b) G i ý t ch c ho t đ ng:

ặ ấ ề ằ ệ ỏ GV đ t v n đ  b ng cách cho các em làm thí nghi m, xem video mô ph ng ,

ướ ụ ọ ậ ự ệ ệ ẫ ọ h ng d n các em đ c thêm SGK th c hi n nhi m v  h c t p.

ế ủ ủ ụ ể ệ ở ở HS ghi nhi m v  chuy n giao c a GV vào v , ghi vào v  ý ki n c a mình. Sau đó đ ượ   c

ằ ậ ả ạ ớ ạ th o lu n nhóm v i các b n xung quanh b ng cách ghi l ế ủ ạ i các ý ki n c a b n khác vào

ề ữ ể ư ự ủ ậ ả ố   ở ủ v  c a mình. Th o lu n nhóm đ  đ a ra báo cáo c a nhóm v  nh ng d  đoán này, th ng

ế ủ ả ả ế ậ ấ ở nh t cách trình bày k t qu  th o lu n nhóm, ghi vào v  cá nhân ý ki n c a nhóm.

ạ ộ ọ ự ọ ả ợ Trong quá trình ho t đ ng nhóm, GV quan sát h c sinh t ậ  h c, th o lu n, tr  giúp

ệ ủ ỗ ợ ậ ả ặ ầ ờ ọ   ế ị k p th i khi các em c n h  tr . Ghi nh n k t qu  làm vi c c a cá nhân ho c nhóm h c

sinh.

ạ ộ ả ẩ ạ ộ ế ả ộ ở Báo cáo k t qu  ho t đ ng nhóm và n i dung v  ghi c) S n ph m ho t đ ng:

ủ c a HS.

ố ướ + Mu i, axit, bazo tan trong n c.

38

ạ ả ủ ề ộ ệ ấ + Chuy n đ ng c a các h t t i đi n trái d u.

ạ ộ ệ ệ ể ả ấ ấ ủ Ho t đ ng 2 :  Tìm hi u b n ch t c a dòng đi n trong ch t đi n phân

ạ ộ ụ ạ ạ ả ể ề ấ ệ ệ  tìm hi u v  ch t đi n phân ; các lo i h t t i đi n trong a) M c tiêu ho t đ ng:

ư ế ệ ể ấ ộ ch t đi n phân  là gì. Chúng chuy n đ ng nh  th  nào?

ộ N i dung:

ọ ượ ướ ẫ ự ứ ứ ệ ể ế ộ + H c sinh đ c h ng d n t nghiên c u tài li u đ  lĩnh h i các ki n th c có

ề ạ ả ể ả ờ ệ ỏ ủ ọ liên quan v  h t t i đi n đ  tr  l i câu h i c a bài h c.

ạ ộ ủ ế ứ ủ ủ ầ ọ ự ọ Hình th c ch  y u c a ho t đ ng c a h c sinh trong ph n này là t h c qua tài

ướ ự ướ ệ ẫ ủ ế ạ ớ ự ướ ẫ ự ọ ở li u. D i s  h ng d n c a giáo viên (tr c ti p t i l p, h ng d n t h c ả    nhà, th o

ộ ượ ứ ể ậ ớ ố ọ ứ ề ế ế lu n trên l p đ  "ch t" ki n th c), h c sinh lĩnh h i đ c các ki n th c v :

ạ ạ ả + Các lo i h t t ệ i đi n.

ạ ả ể ệ ệ ấ ộ + Chuy n đ ng các h t t i đi n trong ch t đi n phân.

ổ ứ ạ ộ ợ b) G i ý t ch c ho t đ ng:

ụ ọ ậ ặ ấ ề ằ ự ệ ệ ọ GV đ t v n đ  b ng cách cho các em đ c thêm SGK th c hi n nhi m v  h c t p.

ế ủ ụ ủ ệ ể ở ở HS ghi nhi m v  chuy n giao c a GV vào v , ghi vào v  ý ki n c a mình. Sau đó

ượ ằ ả ậ ớ ạ ế ủ ạ đ ạ c th o lu n nhóm v i các b n xung quanh b ng cách ghi l i các ý ki n c a b n khác

ể ư ở ủ ủ ữ ự ề ả ậ vào v  c a mình. Th o lu n nhóm đ  đ a ra báo cáo c a nhóm v  nh ng d  đoán này,

ế ủ ả ả ế ậ ấ ố ở th ng nh t cách trình bày k t qu  th o lu n nhóm, ghi vào v  các nhân ý ki n c a nhóm.

ạ ộ ọ ự ọ ả ợ Trong quá trình ho t đ ng nhóm, GV quan sát h c sinh t ậ  h c, th o lu n, tr  giúp

ệ ủ ỗ ợ ậ ả ặ ầ ờ ọ   ế ị k p th i khi các em c n h  tr . Ghi nh n k t qu  làm vi c c a cá nhân ho c nhóm h c

sinh.

ạ ộ ả ẩ ạ ộ ế ả ộ ở Báo cáo k t qu  ho t đ ng nhóm và n i dung v  ghi c) S n ph m ho t đ ng:

ủ c a HS.

ể ọ ượ ấ ạ ả ả ệ ệ ấ ả ấ + H c sinh hi u đ c b n ch t h t t i đi n trong ch t đi n phân; b n ch t dòng

ệ ệ ấ đi n trong ch t đi n phân.

ể ề ệ ượ ạ ộ ươ Ho t đ ng 3 : Tìm hi u v  hi n t ng d ự ng c c tan

ạ ộ ụ a) M c tiêu ho t đ ng:

ể ọ ượ ệ ượ ươ ể ả ự ề ệ H c sinnh hi u đ c hi n t ng d ệ   ng c c tan là gì;  đi u ki n đ  x y ra hi n

ươ ượ t ng d ự ng c c tan.

39 ộ N i dung: H c sinh đ

ọ ượ ụ ự ứ ệ ế ọ ọ ể   c giao nhi m v :  d a vào ki n th c hóa h c h c sinh tìm hi u

ươ ư ề ệ ươ v  hi n t ng d ng c c tan trong sách giáo khoa

ướ ự ướ ế ạ ớ ủ ự ẫ ướ ẫ ự ọ ở D i s  h ng d n c a giáo viên (tr c ti p t i l p, h ng d n t h c nhà,

ứ ể ế ả ậ ớ ố ọ ượ ụ th o lu n trên l p đ  "ch t" ki n th c), h c sinh trình bày đ ộ   c  nôi d ng  và lĩnh h i

ượ ứ ề ệ ượ ế ự ụ ủ đ c các ki n th c v   hi n t ờ   ư ứ ng duong c c tan  cũng nh   ng d ng c a nó trong đ i

ậ ụ ệ ượ ế ậ ọ ố s ng, khoa h c, v n d ng trong các  bài t p liên quan đ n hi n t ệ ng đi n phân

ổ ứ ạ ộ ợ b) G i ý t ch c ho t đ ng:

ặ ấ ề ằ ạ ươ ộ GV đ t v n đ  b ng cách cho các em ôn l i các ph ể ng trình chuy n  đ ng thành

ầ ướ ụ ọ ậ ự ệ ệ ẫ ọ ph n và h ng d n các em đ c thêm SGK th c hi n nhi m v  h c t p.

ế ủ ủ ụ ệ ể ở ở HS ghi nhi m v  chuy n giao c a GV vào v , ghi vào v  ý ki n c a mình. Sau đó đ ượ   c

ằ ả ậ ạ ớ ạ th o lu n nhóm v i các b n xung quanh b ng cách ghi l ế ủ ạ i các ý ki n c a b n khác vào

ề ữ ể ư ủ ự ả ậ ố   ở ủ v  c a mình. Th o lu n nhóm đ  đ a ra báo cáo c a nhóm v  nh ng d  đoán này, th ng

ế ủ ả ả ế ậ ấ ở nh t cách trình bày k t qu  th o lu n nhóm, ghi vào v  các nhân ý ki n c a nhóm.

ạ ộ ọ ự ọ ả ợ Trong quá trình ho t đ ng nhóm, GV quan sát h c sinh t ậ  h c, th o lu n, tr  giúp

ệ ủ ỗ ợ ậ ả ặ ầ ờ ọ   ế ị k p th i khi các em c n h  tr . Ghi nh n k t qu  làm vi c c a cá nhân ho c nhóm h c

sinh.

ạ ộ ả ẩ ạ ộ ế ả ộ ở Báo cáo k t qu  ho t đ ng nhóm và n i dung v  ghi c) S n ph m ho t đ ng:

ủ c a HS.

ạ ộ ộ ể ậ ị Ho t đ ng 4 :  Tìm hi u  n i dung các đ nh lu t Fara đây

ạ ộ ụ ứ ể ạ ố ượ ấ ở Ki m ch ng l i kh i l ng các ch t ệ ự  các đi n c c. HS a) M c tiêu ho t đ ng:

quan sát thí nghi m.ệ .

ọ ượ ệ ệ H c sinh đ ụ c giao nhi m v  làm thí nghi m

ướ ự ướ ế ạ ớ ủ ự ẫ ướ ẫ ự ọ ở D i s  h ng d n c a giáo viên (tr c ti p t i l p, h ng d n t h c nhà,

ứ ể ế ả ậ ớ ố ọ ượ ệ th o lu n trên l p đ  "ch t" ki n th c), h c sinh trình bày đ ộ   c thí nghi m và lĩnh h i

ượ ứ ề ế ậ ị đ c các ki n th c v : Các đ nh lu t Faraday.

ổ ứ ạ ộ ợ b) G i ý t ch c ho t đ ng:

ặ ấ ề ằ ệ ướ ẫ GV đ t v n đ  b ng cách cho các em quan sát thí nghi m, h ọ   ng d n các em đ c

ụ ọ ậ ự ệ ệ thêm SGK th c hi n nhi m v  h c t p.

ế ủ ụ ủ ệ ể ở ở HS ghi nhi m v  chuy n giao c a GV vào v , ghi vào v  ý ki n c a mình. Sau đó

ượ ằ ả ậ ớ ạ đ ạ c th o lu n nhóm v i các b n xung quanh b ng cách ghi l ế ủ ạ i các ý ki n c a b n khác.

40 Th o lu n nhóm đ  đ a ra báo cáo c a nhóm v  nh ng d  đoán này, th ng nh t cách

ể ư ủ ữ ự ề ấ ậ ả ố

ế ủ ả ả ế ậ ở trình bày k t qu  th o lu n nhóm, ghi vào v  các nhân ý ki n c a nhóm.

ạ ộ ọ ự ọ ả ợ Trong quá trình ho t đ ng nhóm, GV quan sát h c sinh t ậ  h c, th o lu n, tr  giúp

ệ ủ ỗ ợ ậ ả ặ ầ ờ ọ   ế ị k p th i khi các em c n h  tr . Ghi nh n k t qu  làm vi c c a cá nhân ho c nhóm h c

sinh.

ạ ộ ả ẩ ạ ộ ế ả ộ ở Báo cáo k t qu  ho t đ ng nhóm và n i dung v  ghi c) S n ph m ho t đ ng:

ủ c a HS.

ố ượ ấ ở ng các ch t ệ ự  các đi n c c + Kh i l

ạ ộ ệ ố ứ ế ự ễ ệ ố ể ể ậ Ho t đ ng 5: H  th ng hóa ki n th c và h  th ng bài t p th c ti n đ  ki m tra,

ị ướ ự ượ ử ụ đánh giá theo đ nh h ể ng phát tri n năng l c đ ạ   c s  d ng trong quá trình d y

ủ ề ủ ọ ệ ệ ể ấ h c và ki m tra đánh giá c a ch  đ “ Dòng đi n trong ch t đi n phân”

ạ ộ ụ ệ ậ ứ ể ế ậ ả ẩ Th o lu n nhóm đ  chu n hóa ki n th c và luy n t p. a) M c tiêu ho t đ ng:

ệ ố ộ ạ ứ ế ọ N i dung: ­ H  th ng hoá l ư i các ki n th c tr ng tâm nh :

=

m

AIt nF

ạ ả ệ ệ ệ ệ ấ ả ấ + H t t ấ i đi n trong ch t đi n phân, b n ch t dòng đi n trong ch t đi n phân.

ứ + Công th c Faraday

ệ ậ ậ ạ ọ ỏ ộ ố ­ Giao cho h c sinh luy n t p theo m t s  câu h i/bài t p đã biên so n trong bài

ổ ứ ạ ộ ợ b) G i ý t ch c ho t đ ng:

ặ ấ ể ệ ể ể ề ụ GV đ t v n đ  chuy n giao nhi m v  (có th  dùng các slide đ  trình bày).

ủ ụ ệ ể ế ể ả ở HS ghi nhi m v  chuy n giao c a GV vào v , tìm hi u các k t qu  báo cáo thí

ủ ệ ệ ế ế ả ọ ở ượ nghi m, đ c SGK hoàn thi n k t qu , ghi vào v  ý ki n c a mình. Sau đó đ ả   c th o

ằ ậ ạ ớ ạ ế ủ ạ lu n nhóm v i các b n xung quanh b ng cách ghi l ở ủ   i các ý ki n c a b n khác vào v  c a

ể ư ữ ụ ề ệ ả ậ ố ấ   ủ mình. Th o lu n nhóm đ  đ a ra báo cáo c a nhóm v  nh ng nhi m v  này, th ng nh t

ế ủ ả ả ế ậ ở cách trình bày k t qu  th o lu n nhóm, ghi vào v  các ý ki n c a nhóm.

ạ ộ ọ ự ọ ả ợ Trong quá trình ho t đ ng nhóm, GV quan sát h c sinh t ậ  h c, th o lu n, tr  giúp

ệ ủ ỗ ợ ậ ặ ả ầ ờ ọ   ế ị k p th i khi các em c n h  tr . Ghi nh n k t qu  làm vi c c a cá nhân ho c nhóm h c

ướ ẫ ự ệ ế ề ặ ẫ sinh. H ng d n HS t đánh giá ho c đánh giá l n nhau (n u có đi u ki n). GV h ệ

ứ ế ố ố th ng và cùng HS ch t ki n th c.

ạ ộ ả ẩ ạ ộ ế ả ộ ở Báo cáo k t qu  ho t đ ng nhóm và n i dung v  ghi c) S n ph m ho t đ ng:

ủ c a HS.

ạ ả ệ ệ ấ + H t t i đi n trong ch t đi n phân

ệ ệ ấ ả ấ + B n ch t dòng đi n trong ch t đi n phân.

41

=

= m kq

AIt nF

+

ẫ ề ạ ộ ướ Ho t đ ng 6: H ng d n v  nhà

ạ ộ ụ a) M c tiêu ho t đ ng:

ự ậ ở ộ ứ ụ ế ọ ọ Giúp h c sinh t v n d ng, tìm tòi m  r ng các ki n th c trong bài h c và t ươ   ng

ớ ộ ồ tác v i c ng đ ng.

ẽ ự ệ ở ự ứ ộ Tùy theo năng l c mà các em s  th c hi n các m c đ  khác nhau.

ổ ứ ạ ộ ợ b) G i ý t ch c ho t đ ng:

ể ự ặ ấ ụ ề ệ ệ ể ệ   GV đ t v n đ  chuy n giao nhi m v  đã nêu trong sách tài li u đ  th c hi n

ọ ớ ngoài l p h c.

ụ ủ ể ệ ở ượ ả HS ghi nhi m v  chuy n giao c a GV vào v . Sau đó đ ậ c th o lu n nhóm đ ể

ề ữ ự ụ ệ ệ ở ọ ư đ a ra cách th c hi n v  nh ng nhi m v  này ớ  ngoài l p h c.

ế ủ ướ ế ặ ẫ ậ ả ọ ợ   GV ghi nh n k t qu  cam k t c a cá nhân ho c nhóm h c sinh. H ng d n, g i ý

ự ướ ự ế ẫ ặ ệ cách th c hi n cho HS, h ẫ ng d n HS t ề    đánh giá ho c đánh giá l n nhau (n u có đi u

ki n). ệ

ạ ộ ẩ ả ự ủ Bài t ở  làm vào v  ghi c a HS. c) S n ph m ho t đ ng:

ỏ ể ủ ề IV. Câu h i ki m tra đánh giá ch  đ :

ệ ấ ả ấ ấ Câu h i 1:ỏ Trong các ch t sau, ch t không ph i là ch t đi n phân là

ướ ấ A. N c nguyên ch t. B. NaCl.

C. HNO3. D. Ca(OH)2.

ệ ị ệ Câu h i 2:ỏ Trong các dung d ch đi n phân, các ion mang đi n tích âm là

ố ố ố ạ A. g c axit và ion kim lo i. ơ B. g c axit và g c baz .

ạ ố ỉ ơ C. ion kim lo i và baz . ơ D. ch  có g c baz .

ệ ệ ấ ấ ả Câu h i 3ỏ : B n ch t dòng đi n trong ch t đi n phân là

ươ ệ ể ề ị ườ ng d ch chuy n theo chi u đi n tr ng. A. dòng ion d

ể ị ượ ệ ề ườ c chi u đi n tr ng. B. dòng ion âm d ch chuy n ng

ể ị ượ ề ệ ườ c chi u đi n tr ng. C. dòng electron d ch chuy n ng

ươ ể ộ ướ ề ượ ng và dòng ion âm chuy n đ ng có h ng theo hai chi u ng c nhau. D. dòng ion d

ề ệ ệ ấ ị Câu h i 4ỏ : NaCl và KOH đ u là ch t đi n phân. Khi tan trong dung d ch đi n phân thì

A. Na+ và K+ là cation. B. Na+ và OH­  là cation.

42

C. Na+ và Cl­ là cation. D. OH­ và Cl­ là cation.

ệ ươ ự ế ườ ệ ờ ộ ng c c tan, n u tăng c ệ   ng đ  dòng đi n và th i gian đi n Câu h i 5ỏ :Khi đi n phân d

ố ượ ả ở ệ ự ầ phân lên 2 l n thì kh i l ấ ng ch t gi i phóng ra đi n c c.

A. không đ i.ổ B. tăng 2 l n.ầ

ầ ả C. tăng 4 l n.ầ D. gi m 4 l n.

ự ươ ố ượ ộ ị ng tan m t dung d ch trong 20 phút thì kh i l ự ng c c âm ệ Câu h i 6ỏ :Đi n phân c c d

ế ệ ộ ờ ớ ườ ệ ộ tăng thêm 4 gam. N u đi n phân trong m t gi v i cùng c ng đ  dòng đi n nh  tr ư ướ   c

ố ượ ự thì kh i l ng c c âm tăng thêm là

A. 24 gam. B. 12 gam. C. 6 gam. D. 48 gam.

3 v i c c d

ệ ị ớ ự ươ ế ố ượ ng là Ag bi t kh i l ng mol Câu h i 7ỏ : Khi đi n phân dung d ch  AgNO

ườ ệ ệ ể ể ạ ộ ủ ạ c a b c là 108. C ng đ  dòng đi n ch y qua bình đi n phân đ  trong 1 h đ  có 27 gam

ở ự Ag bám c c âm là.

A. 6,7 A. B. 3,35 A. C. 24124 A. D. 108 A.

ệ ươ ự ự ệ ộ ộ ố ng c c tan m t mu i trong m t bình đi n phân có c c âm  ban Câu h i 8ỏ : Đi n phân d

ế ữ ự ự ệ ệ ặ ặ ầ ầ đ u n ng 20 gam. Sau 1 h đ u hi u đi n th  gi a 2 c c là 10 V thì c c âm n ng 25 gam.

ế ữ ố ượ ự ế ệ ệ ủ ự Sau 2 h ti p theo hi u đi n th  gi a 2 c c là 20 V thì kh i l ng c a c c âm là.

A. 30 gam. B. 35 gam. C. 40 gam. D. 45 gam.

ố ằ ự ệ ệ ạ ạ ộ ớ ị ở Câu h i 9ỏ :M t bình đi n phân đ ng dung d ch b c nitrat v i an t b ng b c. Đi n tr

ế ặ ự ệ ệ ượ ạ ủ c a bình là 10 Ω, hi u đi n th  đ t vào hai c c là 50V. ị Xác đ nh l ự   ng b c bám vào c c

âm sau 2h.

A. 40,3g B. 80,6g C. 20,15g D. 10,07g

2). Dòng đi n ch y ạ

ộ ậ ạ ượ ệ ạ ệ M t v t kim lo i đ c m  niken có di n tích 120 (cm ỏ Câu h i 10:

ườ ạ ộ ờ ệ qua bình đi n phân có c ờ ng đ  0,3(A) và th i gian m  là 5 gi . Niken có kh i l ố ượ   ng

3 (kg/ m3). Đ  dày

ử ố ượ ị ộ mol nguyên t là 58,7 (g/mol) và hoá tr  2, kh i l ng riêng là 8,8.10

ề ặ ủ ậ ủ ủ ớ c a l p niken ph  trên b  m t c a v t là.

A. 0,0156 μm B. 15,6 mm. C. 7,8mm. D. 7,8 μm .

ủ ớ ộ ấ ủ ề ạ ờ   : Chi u dày c a l p niken ph  lên m t t m kim lo i d = 0,05 (mm) sau th i Câu h i 11ỏ

2). Xác đ nhị

ủ ủ ấ ệ ệ ạ ặ gian đi n phân trong 30 phút. Di n tích m t ph  c a t m kim lo i là 30(cm

43 ườ c

ệ ệ ộ ế ố ượ ng  đ  dòng đi n  qua  bình  đi n  phân ?  Cho  bi t niken có  kh i  l ng  riêng  D  =

8,9.103(kg/ m3) ; A = 58 và n = 2.

A. 4,72 (A). B. 2,47 (A). C. 4,27(A). D. 7,24(A).

Ω ệ ẽ ạ ộ Câu h i 12ỏ ư : M t m ch đi n nh  hình v . R = 12 , Đ:

4 có anot b ng Cu;

ệ ằ 6V – 9W; bình đi n phân CuSO ξ =

Ω ườ ố ượ 9V, r = 0,5 . Đèn sáng bình th ng, kh i l ng Cu

bám vào catot m i ỗ phút là bao nhiêu:

A. 25mg B. 36mg C. 40mg D. 45mg

ử ướ ạ ỏ ễ ạ ấ ả ướ X  lý n c th i là lo i b  các t p ch t gây ô nhi m có trong n ạ   c, làm s ch ỏ Câu h i 13.

ướ ể ư ướ ổ ồ đ aư n c và có th  đ a n ặ   c đ  vào ngu n ho c

ử ụ ử ệ ướ ả vào tái s  d ng. Vi c X  lý n c th i không

ượ ế ằ ươ đ c ti n hành b ng ph ng pháp nào sau đây?

ơ ọ A. c  h c

B. hóa lý

C. hóa h cọ

D. quang h c ọ

ươ ụ ủ ứ ệ ệ ả ỏ Câu h i 14. Ph ng pháp đi n phân nóng ch y là  ng d ng c a dòng đi n trong

ệ ề ấ ế ch t đi n phân khi đi u ch

ạ ọ A. m i kim lo i.

ề ạ ỉ B. ch  kim lo i ki m.

ạ ộ ế ạ C. các kim lo i ho t đ ng trung bình và y u.

ạ ộ ạ ạ D. các kim lo i ho t đ ng m nh.

ươ ỏ Câu   h i   15.   Ph ệ ng   pháp   đi n   phân   dung

ứ ủ ụ ệ ấ ị ệ   d ch là  ng d ng c a dòng đi n trong ch t đi n

ể ề ế phân dùng đ  đi u ch

ạ ọ A. m i kim lo i.

ề ạ ỉ B. ch  kim lo i ki m.

ạ ộ ế ạ C. các kim lo i ho t đ ng trung bình và y u.

44

ạ ộ ạ ạ D. các kim lo i ho t đ ng m nh.

ờ ố ướ ỏ Câu h i 16. N c Gia­ven có ý nghĩa trong đ i s ng sinh ho tạ

ệ ả ẩ ấ ủ   ả và công nghi p gi y, v i,…Nó là s n ph m c a quá

trình

ệ ả A. đi n phân nóng ch y NaCl.

ệ ị B. đi n phân dung d ch NaCl có màng ngăn.

ệ ị C. đi n phân dung d ch NaCl không có màng ngăn.

ệ ố t phân mu i NaCl. D. nhi

ướ ủ ỏ ả ẩ Câu h i 17. N c Oxi già là s n ph m c a quá trình

ệ ả A. đi n phân nóng ch y.

ệ ị B. đi n phân dung d ch.

ệ ị t phân dung d ch. C. nhi

ủ D. th y phân

ệ ồ ỏ ạ Câu h i 18. Khi tinh luy n đ ng thì kim lo i Cu dùng làm

A. Catot

B. Anot

ể ặ C. Có th  làm Catot ho c Anot

ố ủ ồ ấ ị ỉ ệ   D. ch  dùng mu i c a đ ng làm dung d ch ch t đi n

phân

ộ ố ệ ằ ạ ạ ạ ươ ư  Vi c tách m t s  kim lo i quý nh  vàng, b c, b ch kim ... b ng ph ng ỏ Câu h i 19.

ượ ử ụ ộ ệ pháp đi n phân đ c s  d ng r ng rãi trong phân tích đi n ệ

ệ ự ượ ấ ằ hóa. Trong đó đi n c c Catot đ c làm b ng ch t nào sau

đây

ủ A. Au ( vàng)      B. Hg ( th y ngân )

C. Ag ( b c )ạ ạ D. Pt (b ch kim).

ế ủ ệ ệ Đúc đi n là quá trình k t t a đi n phân kim lo i ạ ỏ Câu h i 20.

ứ ạ ữ ạ ẩ ả ể ế ạ đ  ch  t o nh ng s n ph m có hình d ng ph c t p và thành

ệ ử ư ệ ạ ả ỏ ẽ m ng nh : khuôn ép tinh vi, b n k m in, m ch đi n t …khi đúc đi n

45 A. kim lo i mà ta mu n đúc đ

ố ạ ượ ự c dùng làm c c âm.

ố ạ ượ ự ươ B. kim lo i mà ta mu n đúc đ c dùng làm c c d ng.

ố ạ ượ ẫ C. kim lo i mà ta mu n đúc đ c dùng làm khuôn m u.

ẫ ượ ự ươ D. khuôn m u đ c dùng làm c c d ng.

ỗ ộ ơ   ệ  L  vòi phun nhiên li u trong các đ ng c  ô ỏ Câu h i 21.

ụ ủ ứ ệ tô, xe máy là  ng d ng c a vi c

ệ ạ ả t phân nóng ch y kim lo i. A. nhi

ệ ố B. gia công đi n phân qua  ng hình.

ạ ệ C. m  đi n.

D. đúc đi n ệ

ỏ Câu h i 22.

ể ố ự ệ ẫ ướ ề ặ Đ  ch ng s  ăn mòn, trang trí b  m t, tăng tính d n đi n, tăng kích th c, tăng đ ộ

ề ặ ồ ứ ư ồ ươ ướ ườ ườ ứ c ng b  m t đ  trang s c, l đ ng, huy ch ng, bát đĩa, vòi n c,… ng i ta th ng s ử

ươ ụ d ng ph ng pháp

46

ạ ệ A. m  đi n B. luy n kimệ C. đúc đi nệ D. s n ơ

47  CH  Đ  3: DÒNG ĐI N TRONG CH T KHÍ VÀ  NG D NG

Ủ Ề Ứ Ụ Ấ Ệ

ụ I. M c tiêu

ứ ế ộ ỹ 1. Ki n th c, k  năng, thái đ :

ứ ế a. Ki n th c:

ượ ả ấ ủ ệ ấ ­ Nêu đ c b n ch t c a dòng đi n trong ch t khí.

ượ ệ ạ ụ ứ ề ệ ­ Nêu đ ử c đi u ki n t o ra tia l a đi n và  ng d ng.

ượ ủ ồ ệ ạ ứ ụ ề ệ ệ ồ ­ Nêu đ c đi u ki n t o ra h  quang đi n và  ng d ng c a h  quang đi n.

ỹ b. K  năng:

ệ ượ ự ẫ ự ự ệ ự ự ấ ­ Phân bi ệ c s  d n đi n không t t đ ự ẫ  l c và s  d n đi n t l c trong ch t khí.

ệ ự ự ẫ ọ ­ Phân bi ệ ượ t đ c hai quá trình d n đi n t l c quan tr ng trong không khí là h ồ

ử ệ ệ quang đi n và tia l a đi n.

ả ượ ự ử ệ ệ ấ ấ ồ ­ Gi i thích đ ệ   c s  phóng đi n trong ch t ch t khí: tia l a đi n và h  quang đi n

ể ượ ả ưở ờ ố ủ và hi u đ c  nh h ế ng c a nó đ n đ i s ng

c. Thái đ : ộ

ọ ậ ứ ­H ng thú h c t p.

ọ ủ ­ Có tác phong c a nhà khoa h c.

ự ị ướ ọ ể 2. Năng l c đ nh h ng hình thành và phát tri n cho h c sinh.

ự ả ế ấ ề ộ ề ặ ỏ ­ Năng l c gi i quy t v n đ  thông qua đ t câu h i khác nhau v  m t hi n t ệ ượ   ng

ử ệ ệ ệ ấ ồ (dòng đi n trong ch t khí, tia l a đi n, h  quang đi n)

ắ ữ ừ ả ờ ủ ọ ự ­ Năng l c tóm t t nh ng thông tin liên quan t câu tr  l i c a các nhóm h c sinh.

ự ự ọ ể ọ ả ế ấ ề ươ ự ­ Năng l c t h c, đ c hi u và gi i quy t v n đ  theo ph ọ   ng pháp đã l a ch n

ệ ự ứ ề ứ ụ ệ ế ấ ậ thông qua vi c t nghiên c u và v n d ng ki n th c v  dòng đi n trong ch t khí.

ự ợ ­ Năng l c h p tác nhóm.

ạ ả ự ự ệ ạ ệ ấ ­ Năng l c th c hành thí nghi m t o ra các h t t i đi n trong ch t khí.

ị II. Chu n bẩ

1. Giáo viên:

ệ ử ­ Video phóng tia l a đi n qua bugi, sét.

ạ ả ệ ạ ộ ệ ấ ­ B  thí nghi m t o ra các h t t i đi n trong ch t khí.

ọ 2. H c sinh:

ứ ứ ệ ề ế ể ậ ấ ộ ­ Nghiên c u ki n th c v  dòng đi n trong ch t khí, ôn t p chuy n đ ng nhi ệ   t

ử ấ ủ c a các phân t ch t khí...

48 III. T  ch c các ho t đ ng c a h c sinh

ủ ọ ổ ứ ạ ộ

ạ ộ Tên ho t đ ng

ờ Th i gian d ự Các b cướ ạ ộ Ho t đ ng ki nế

ạ ố T o   tình   hu ng   v ề

ệ ấ   dòng đi n trong ch t

khí.

ở ộ Kh i đ ng 15 phút ạ ộ Ho t đ ng 1

ấ Ch t   khí   là   môi

ườ ệ tr ng cách đi n.

ạ ộ Ho t đ ng 2 5 phút

Hình thành ki nế

ự ẫ ệ S   d n   đi n   trong th cứ

ấ ở ề ch t khí ệ    đi u ki n

ườ th ng.

ạ ộ Ho t đ ng 3 15 phút

49

ẫ ệ   Quá   trình   d n   đi n

ự ự không   t l c   trong

ấ ch t khí

ạ ộ Ho t đ ng 4 10 phút

ử ệ ề   Tia   l a   đi n   đi u

ệ ạ ử   ki n   t o   ra   tia   l a

đi n.ệ

ạ ộ Ho t đ ng 5 15 phút

ệ ồ H   quang   đi n   và

ề ệ ạ đi u ki n t o ra h ồ

quang đi n.ệ

ạ ộ Ho t đ ng 6 15 phút

ệ ố ế   H   th ng   hóa   ki n

ứ ề ệ   th c   v   dòng   đi n

ấ trong   ch t   khí   so

ệ ậ Luy n t p ạ ộ Ho t đ ng 7 10 phút ự ệ   sánh   s   phóng   đi n

ự ự t l c   và   không   t ự

l c.ự

ướ ề ẫ H ng   d n   v   nhà

so   sánh   dòng   đi nệ

trong   môi   tr ngườ ụ ậ V n d ng. Tìm tòi ạ ộ Ho t đ ng 8 5 phút ấ ớ ch t   khí   v i   các ở ộ m  r ng

ệ dòng đi n trong các

ườ môi tr ng khác.

50 Ho t đ ng 1: T o tình hu ng v  dòng đi n trong ch t khí.

ạ ộ ố ệ ề ấ ạ

ạ ộ ụ ấ ọ ượ ườ ệ ấ h c sinh th y đ c môi tr ng ch t khí có dòng đi n. a. M c tiêu ho t đ ng:

ổ ứ ạ ộ ề ệ ượ ả ọ cho h c sinh xem hình  nh video v  hi n t ng sét, hàn b. T  ch c ho t đ ng:

ệ đi n,...

ụ ệ ặ ỏ ể Đ t câu h i chuy n giao nhi m v :

ệ ấ Ch t khí có dòng đi n hay không?

ạ ộ ả ẩ c. S n ph m ho t đ ng:

ạ ộ ủ ế ả Các nhóm báo cáo k t qu  ho t đ ng c a nhóm mình.

ự ế ả ờ ủ D  ki n câu tr  l ọ i c a h c sinh:

ệ ấ Ch t khí có dòng đi n

ạ ộ ấ ườ ệ Ho t đ ng 2: Ch t khí là môi tr ng cách đi n.

ạ ộ ụ ể ọ ượ ấ ườ ệ h c sinh hi u đ c ch t khí là môi tr ng cách đi n. a. M c tiêu ho t đ ng:

ổ ứ ạ ộ ọ ậ ố ế ớ Chia l p thành 4 nhóm,  phát phi u h c t p s  1. b. T  ch c ho t đ ng:

ọ ậ ố ụ ể ế ặ ỏ ệ Đ t câu h i chuy n giao nhi m v  qua phi u h c t p s  1:

ấ ẫ ệ ấ ệ 1. Ch t khí là ch t d n đi n hay cách đi n? Vì sao?

ệ ề ấ ệ 2. Ch t khí có dòng đi n trong đi u ki n nào?

ạ ộ ả ẩ c. S n ph m ho t đ ng:

ạ ộ ủ ế ả ấ ả ọ ề Các nhóm báo cáo k t qu  ho t đ ng c a nhóm mình. (t t c  h c sinh đ u ghi vào

ả ờ ế phi u tr  l i mà giáo viên phát).

ự ế ả ờ ủ D  ki n câu tr  l ọ i c a h c sinh:

ạ ả ệ ự ệ ấ ấ ấ 1. Ch t khí là ch t cách đi n vì ch t khí không có các h t t i đi n t do.

ư ề ệ ể ệ ệ ề ể ớ ệ   ọ 2. So v i đi u ki n đ  có dòng đi n h c sinh đ a ra đi u ki n đ  có dòng đi n

ạ ả ấ ệ ự ệ ườ ả ạ trong ch t khí (ph i t o ra có các h t t i đi n t do và có đi n tr ể   ng ngoài). Chuy n

ạ ộ ụ ứ ệ giao nhi m v  nghiên c u sang ho t đ ng 3.

ạ ộ ự ẫ ệ ấ ở ề ệ ườ Ho t đ ng 3: S  d n đi n trong ch t khí đi u ki n th ng

ạ ộ ụ ọ ắ ượ ệ ạ a. M c tiêu ho t đ ng: h c sinh n m đ ấ   c cách t o ra dòng đi n trong ch t

khí.

ổ ứ ạ ộ b. T  ch c ho t đ ng:

ụ ệ ệ ể ầ   * GV chuy n giao nhi m v : cho HS quan sát  thí nghi m H15.1, H15.2 SGK. Và yêu c u

ả ờ ọ ậ ế ỏ ọ h c sinh tr  l i các câu h i trong phi u h c t p 2

ọ ậ ố ụ ể ế ặ ỏ ệ Đ t câu h i chuy n giao nhi m v  qua phi u h c t p s  2:

51

ạ ả ừ ệ ự i đi n t do hay không? Vì sao? ấ 1. T  TN15.1 ch t khí có các h t t

ỉ ố ệ ế ố 2. Trong TN15.2, khi không đ t đèn ga kim đi n k  G ch  s  gì? Vì sao?

ữ ự ả ằ ặ ố ổ 3.  Khi đ t đèn ga, ho c th i khí nóng qua gi a 2 b n c c, thay đèn ga b ng đèn

ủ ắ ự ệ ủ ủ ệ ế ả th y ngân, và t t đèn th y ngân quan sát s  l ch c a kim đi n k . Gi i thích vì sao?

ầ ủ ả ờ ủ ự ệ ấ ọ ố * Các nhóm h c sinh th c hi n yêu c u c a giáo viên, th ng nh t câu tr  l i c a nhóm.

ự ệ ệ ố ụ * Giáo viên quan sát, đôn đ c các nhóm th c hi n nhi m v .

ạ ộ ả ẩ c. S n ph m ho t đ ng:

ạ ả ạ ệ ấ * Cách t o ra các h t t i đi n trong ch t khí.

ự ế ả ờ ủ D  ki n câu tr  l ọ i c a h c sinh:

ạ ả ấ ấ ệ ự ụ ạ ệ ệ ạ i đi n t do. Do lá kim lo i trong đi n nghi m c p l i. 1.  Ch t khí có r t ít h t t

ư ỉ ố ứ ấ ạ ả ệ ế ấ ầ ệ ự i đi n t do. 2. Kim đi n k  G h u nh  ch  s  0 vì trong ch t khí có ch a r t ít h t t

ở ứ ạ ử ị ố ặ ạ ủ ủ ngo i c a đèn th y ngân thì 3. Khi không khí b  đ t nóng ho c kích thích b i b c x  t

ạ ả ề ấ ệ ự ỏ ạ ế ệ ệ ậ ố ỏ ch t khí có nhi u h t t i đi n t do vì v y kim đi n k  l ch kh i v ch s  0. Khi b  đèn,

ệ ế ạ ở ề ạ ố … thì kim đi n k  G l i tr  v  v ch s  0.

ạ ộ ệ ẫ ự ự ấ Ho t đ ng 4: Quá trình d n đi n không t l c trong ch t khí

ạ ộ ụ ắ ọ ượ H c sinh n m đ c: a. M c tiêu ho t đ ng:

ự ấ ấ ­ S  ion hóa ch t khí, tác nhân ion hóa ch t khí

ạ ả ệ ấ ươ ự ­ Các h t t i đi n trong ch t khí ( ion âm, ion d ng, e t do)

ượ ự ụ ắ ­ N m đ ộ c s  ph  thu c I theo U.

ổ ứ ạ ộ ọ ậ ố ế ọ Chia h c sinh thành 4 nhóm và phát phi u h c t p s  3. b. T  ch c ho t đ ng:

ầ ọ * Giáo viên yêu c u các nhóm h c sinh:

ọ ậ ố ụ ể ế ặ ỏ ệ Đ t câu h i chuy n giao nhi m v  qua phi u h c t p s  3:

ạ ả ạ ệ ấ ằ 1. T o ra các h t t i đi n trong ch t khí b ng cách nào?

ạ ả ệ ấ 2. Các h t t i đi n trong ch t khí là gì?

ộ ủ ự ụ 3. S  ph  thu c c a I theo U

ầ ủ ả ờ ủ ự ệ ấ ọ ố * Các nhóm h c sinh th c hi n yêu c u c a giáo viên, th ng nh t câu tr  l i c a nhóm.

ự ệ ệ ố ụ * Giáo viên quan sát, đôn đ c các nhóm th c hi n nhi m v .

ạ ộ ả ẩ ủ c. S n ph m c a ho t đ ng:

ử ạ ệ ế ế ậ ả ủ Các nhóm c  đ i di n báo cáo k t qu  c a nhóm mình và nh n xét chéo k t qu ả

ủ c a nhóm khác.

ự ế ả ờ ủ D  ki n câu tr  l ọ i c a h c sinh:

52

ứ ạ ằ ố ượ 1. Đ t không khí, kích thích không khí b ng b c x  có năng l ớ ng l n.

ạ ả ệ ấ ươ ự 2. Các h t t i đi n trong ch t khí: ion âm, ion d ng, e t do.

ả ặ ế 3. Mô t đ c tuy n vôn­ ampe

ế ầ ố ọ ở ứ * Giáo viên phân tích, ch t ki n th c và yêu c u h c sinh ghi vào v .

ườ ể ạ ạ ả ậ ộ ấ ớ ệ ấ ớ Ng i ta có th  t o ra các h t t ờ ệ   i đi n trong ch t khí v i m t đ  r t l n nh  hi n

ượ ố ạ ả ướ ệ ệ ạ ườ t ng nhân s  h t t i đi n (ion hóa không khí do va ch m). D i đi n tr ạ   ng m nh

ệ ự ự ấ ệ ự ự ể ạ t o ra quá trình phóng đi n t l c trong ch t khí; có 2 ki u phóng đi n t l c th ườ   ng

ử ệ ệ ồ ặ g p(tia l a đi n, h  quang đi n).

ệ ạ ử ử ệ ệ ề ạ ộ Ho t đ ng 5: Tia l a đi n đi u ki n t o ra tia l a đi n.

ạ ộ ụ a. M c tiêu ho t đ ng:

ệ ạ ử ề ệ ­ Đi u ki n t o ra tia l a đi n

ử ệ ể ặ ủ ­ Đ c đi m c a tia l a đi n

Ứ ụ ả ưở ớ ờ ố ủ ử ­  ng d ng và  nh h ệ ng c a tia l a đi n v i đ i s ng.

ổ ứ ạ ộ b. T  ch c ho t đ ng:

ệ ượ ọ ự ế Cho h c sinh quan sát video hi n t ng sét trong t nhiên. Phát phi u h c t p s ọ ậ ố

4.

ọ ậ ố ụ ế ể ặ ỏ ệ Đ t câu h i chuy n giao nhi m v  qua phi u h c t p s  4:

ử ệ 1. Khi nào thì có tia l a đi n.

ả ặ ử ể ệ đ c đi m tia l a đi n. 2. Mô t

Ứ ụ ử ệ 3.  ng d ng tia l a đi n

ầ ủ ả ờ ủ ự ệ ấ ọ ố * Các nhóm h c sinh th c hi n yêu c u c a giáo viên, th ng nh t câu tr  l i c a nhóm.

ự ệ ệ ố ụ * Giáo viên quan sát, đôn đ c các nhóm th c hi n nhi m v .

ạ ộ ả ẩ ủ c. S n ph m c a ho t đ ng:

ử ạ ả ủ ế ế ệ ậ ả ủ   Các nhóm c  đ i di n báo cáo k t qu  c a nhóm mình và nh n xét chéo k t qu  c a

nhóm khác.

ự ế ả ờ ủ D  ki n câu tr  l ọ i c a h c sinh:

ườ ạ ệ 1. Đi n tr ng m nh

ệ ườ ộ ớ ắ ắ 2. Dòng đi n có c ụ ng đ  l n, không liên t c, zich z c, ng t quãng.

ơ ổ ể ố ỗ ổ ế ử ệ ợ ả ộ 3. Tia l a đi n ph  bi n trong các đ ng c  n  đ  đ t h n h p hòa khí; gi i thich

ượ ự ớ ế ị ể ố ị đ c s  hình thành sét, ch p; thi t b  ch ng sét, tránh b  sét đánh khi di chuy n trong

ờ ư tr i m a dông.

53 ở ứ * Giáo viên phân tích, ch t ki n th c và yêu c u h c sinh ghi vào v .

ế ầ ố ọ

ệ ượ ợ ộ ể ệ ượ N i dung tích h p : Hi n t ng phóng đi n trong khí quy n , hiên t ạ ng sét t o các Ion

ạ ố ố ể ấ ữ ơ NO2 và NH t o ra các ch t h u c  làm cho cây c i xanh t t , sét cũng gây nguy hi m cho

ườ ư ạ ậ ở ườ con ng i và h  h i các công trình….vì v y nhà và các công trình th ộ   ng làm các c t

ư ể ố ờ ướ ố thu ch ng sét, tránh di chuy n trong tr i m a dông và trú d i g c cây cao,…

ệ ạ ồ ồ ề ệ ệ ạ ộ Ho t đ ng 6 . H  quang đi n và đi u ki n t o ra h  quang đi n.

ạ ộ ụ a. M c tiêu ho t đ ng:

ệ ạ ệ ề ồ ­ Đi u ki n t o ra h  quang đi n

ể ệ ặ ủ ồ ­ Đ c đi m c a h  quang đi n

Ứ ụ ả ưở ớ ờ ố ủ ồ ệ ­  ng d ng và  nh h ng c a h  quang đi n v i đ i s ng.

ổ ứ ạ ộ b. T  ch c ho t đ ng:

ệ ượ ọ ự ế Cho h c sinh quan sát video hi n t ng sét trong t nhiên. Phát phi u h c t p s ọ ậ ố

4.

ọ ậ ố ụ ế ể ặ ỏ ệ Đ t câu h i chuy n giao nhi m v  qua phi u h c t p s  5:

ệ ồ 1. Khi nào thì có h  quang đi n.

ả ặ ể ệ ồ  đ c đi m h  quang đi n. 2. Mô t

Ứ ụ ệ ủ ồ 3.  ng d ng c a h  quang đi n.

ầ ủ ả ờ ủ ự ệ ấ ọ ố * Các nhóm h c sinh th c hi n yêu c u c a giáo viên, th ng nh t câu tr  l i c a nhóm.

ự ệ ệ ố ụ * Giáo viên quan sát, đôn đ c các nhóm th c hi n nhi m v .

ạ ộ ả ẩ ủ c. S n ph m c a ho t đ ng:

ử ạ ả ủ ế ệ ế ậ ả ủ   Các nhóm c  đ i di n báo cáo k t qu  c a nhóm mình và nh n xét chéo k t qu  c a

nhóm khác.

ự ế ả ờ ủ D  ki n câu tr  l ọ i c a h c sinh:

ệ ấ ệ ộ ủ ể 1.  Dòng đi n qua ch t khí gi ữ ượ  đ c nhi t đ  cao c a catôt đ  catôt phát đ ượ   c

ệ ượ ạ ệ ằ electron b ng hi n t ng phát x  nhi t electron.

ệ ự ự ệ ấ ả ồ ở 2.  H  quang đi n là quá trình phóng đi n t l c x y ra trong ch t khí ấ    áp su t

ườ ữ ệ ệ ệ ế ặ ấ ặ ấ ồ ớ th ự ng ho c áp su t th p đ t gi a hai đi n c c có hi u đi n th  không l n. H  quang

ệ ể ả ệ ả ạ ấ đi n có th  kèm theo to  nhi t và to  sáng r t m nh.

ề ứ ụ ệ ế ệ ồ ả   ư 3. H  quang di n có nhi u  ng d ng nh  hàn đi n, làm đèn chi u sáng, đun ch y

ậ ệ v t li u, …

ế ầ ố ọ ở ứ * Giáo viên phân tích, ch t ki n th c và yêu c u h c sinh ghi vào v .

ứ ề ệ ố ệ ế ấ

54 ạ ộ Ho t đ ng 7

. H  th ng hóa ki n th c v  dòng đi n trong ch t khí .

ạ ộ ụ a. M c tiêu ho t đ ng:

ệ ố ọ ạ ế ứ i ki n th c ­ H c sinh h  th ng l

ổ ứ ạ ộ b. T  ch c ho t đ ng:

ệ ở ứ ộ ậ ế ắ ậ ế ể ắ ượ m c đ  nh n bi t đ  hs n m đ ế   c ki n * Trình chi u trên slide bài t p tr c nghi m

ứ ế th c lí thuy t:

ở ề ườ ệ ệ  đi u ki n bình th ẫ ng không d n đi n vì Câu h i ỏ 1. Không khí

ử ấ ể ể ộ ch t khí không th  chuy n đ ng thành dòng. A. các phân t

ử ấ ệ ạ ứ  ch t khí không ch a các h t mang đi n. B. các phân t

ử ấ ừ ể ạ ộ ỗ ch t khí luôn chuy n đ ng h n lo n không ng ng. C. các phân t

ử ấ ề ệ ệ ấ ạ ch t khí luôn trung hòa v  đi n, trong ch t khí không có h t mang đi n. D. các phân t

ệ ẫ ố ở ấ Câu h iỏ  2. Khi đ t nóng ch t khí, nó tr  lên d n đi n vì

ậ ố ử ấ ch t khí tăng. ữ A. v n t c gi a các phân t

ữ ả ử ấ ch t khí tăng. B. kho ng cách gi a các phân t

ử ấ ệ ự ạ ị ch t khí b  ion hóa thành các h t mang đi n t do. C. các phân t

ể ấ ướ ng. ộ D. ch t khí chuy n đ ng thành dòng có h

ệ ể ờ ướ ủ ng c a ấ Câu h iỏ  3. Dòng đi n trong ch t khí là dòng chuy n d i có h

ươ ng. A. các ion d B. ion âm.

ươ ươ ự ng và ion âm. ng, ion âm và electron t do. C. ion d D. ion d

ệ ượ ệ ượ ả ệ ấ Hi n t ng nào sau đây không ph i hi n t ng phóng đi n trong ch t khí? Câu h i 4. ỏ

ử ở buzi; A. đánh l a B. sét;

ệ ồ ủ ệ C. h  quang đi n; ạ D. dòng đi n ch y qua th y ngân

ệ ượ ệ ượ ứ ụ ồ Hi n t ng h  quang đi n đ c  ng d ng Câu h i 5. ỏ

ệ ậ ạ ệ ậ A. trong kĩ thu t hàn đi n. B. trong kĩ thu t m  đi n.

ố ẫ ố t bán d n. ệ ử . C. trong đi D. trong  ng phóng đi n t

ử ệ ạ Cách t o ra tia l a đi n là Câu h i 6. ỏ

ầ ụ ệ ượ ữ ệ đi n đ c tích đi n. A. nung nóng không khí gi a hai đ u t

ầ ủ ệ ệ ế ế ả ặ ộ B. đ t vào hai đ u c a hai thanh than m t hi u đi n th  kho ng 40 đ n 50V.

6 V/m trong chân không.

ệ ạ ườ ấ ớ ả ng r t l n kho ng 3.10 ộ C. t o m t đi n tr

55

6 V/m trong không khí.

ệ ạ ườ ấ ớ ả ng r t l n kho ng 3.10 ộ D. t o m t đi n tr

ệ ầ ầ ả ầ ạ ồ ạ   Khi t o ra h  quang đi n, ban đ u ta c n ph i cho hai đ u thanh than ch m Câu h i 7. ỏ

vào nhau để

ườ ườ ộ ệ ng đ  đi n tr ấ ớ ng r t l n. ạ A. t o ra c

ẫ ệ ở ỗ ế ủ  ch  ti p xúc c a hai thanh than. B. tăng tính d n đi n

ệ ở ở ỗ ế ủ ấ ỏ ch  ti p xúc c a hai thanh than đi r t nh .. ả C. làm gi m đi n tr

ệ ộ ở ỗ ế ấ ớ ủ ch  ti p xúc c a hai thanh than lên r t l n. t đ D. làm tăng nhi

ơ ố ử ứ ậ ộ ộ ụ   Câu h i 8.ỏ  Bugi đánh l a là b  ph n quan tr ng trong đ ng c  đ t trong, nó là  ng d ng ọ

c a ủ

ệ ử A.tia l a đi n

ồ ệ B. h  quang đi n

ệ ệ t đi n ặ C. c p nhi

ệ ạ D. dòng đi n trong kim lo i

ử ệ ể ặ Gia công tia l a đi n không có đ c đi m nào sau Câu h i 9. ỏ

đây?

ệ ự ụ ụ A.Đi nc c (đóngvaitròd ngc )

ớ ộ ứ ấ ơ ề ầ ộ ứ ủ ạ l icóđ c ngth ph nnhi ul n so v iđ c ngc aphôi.

ể ắ ứ ề ấ Nóinômnalàl ycáim mđ c tcáic ng.

ậ ệ ụ ả ẫ ụ ề ệ ậ ệ B.V tli ud ngc vàv tli uphôiđ uph id nđi n.

ả ữ ụ ấ ỏ ệ ở ẫ ộ ộ ị ệ C.Khigiacôngph is d ngm tch tl ngđi nmôi, đólàm t dung d chkhôngd nđi n

ề đi uki n ệ   bìnhth ngườ

ệ ự ụ ạ ụ ớ ộ ứ ề ầ ộ ứ ủ ơ icóđ c ngcaoh nnhi ul n so v iđ c ngc aphôi. D.Đi nc c (đóngvaitròd ngc ) l

ể ắ ề ấ ứ Nóinômnalàl ycáic ngđ c tcáim m.

ử ệ ổ ồ Sét  là   tia   l a   đi n   kh ng  l ,   là   s ự ỏ Câu   h i   10:

ả ệ phóng đi n x y ra

ệ ệ ớ ỏ ế ủ ự A. v i đi n th  c a s  phóng đi n nh

ệ ấ ớ ế ủ ự ệ ớ ỡ ch cụ B.v i đi n th  c a s  phóng đi n r t l n c  vài

ệ ế đ n vài trăm tri u vôn.

ệ ộ ấ t đ  sinh ra th p C. nhi

ườ ẳ ng đi th ng D. có đ

ụ Sét không có tác d ng nào sau đây

56 ỏ Câu h i 11.

ể ạ ầ A. t o ozon cho t ng khí quy n.

ả ạ ả ấ ồ ưở ng cho cây. B. c i t o ngu n đ t, tăng kh  năng sinh tr

ị ượ ư ng m a. C. giúp xác đ nh l

ệ ấ ể ả D. dùng đ  s n xu t đi n.

ệ ồ ượ ứ H  quang đi n đ ụ c  ng d ng trong ỏ Câu h i 12.

ệ ệ ồ ườ vi c hàn đi n. Khi hàn h  quang ng ả   i ta ph i đeo

ặ ạ ằ ể m t n  b ng kính đ

ứ ế ạ m tắ ạ ồ A.  tránh   chùm   b c   x   h ng   ngo i   chi u   vào

ắ ỏ làm h ng m t.

ạ ử ứ ạ ắ   ế  ngo i chi u vào m t làm B.  tránh chùm b c x  t

ắ ỏ h ng m t.

ế ắ ắ ỏ ấ C. tránh chùm ánh sáng nhìn th y chi u vào m t làm h ng m t.

ứ ạ ắ ắ ỏ ế D. tránh b c x  tia X chi u vào m t làm h ng m t.

ạ ộ ủ ả ẩ ệ ố ứ ế ế H  th ng ki n th c lí thuy t. c. S n ph m c a ho t đ ng:

ẫ ề ạ ộ ướ Ho t đ ng 8: H ng d n v  nhà

ạ ộ ụ a. M c tiêu ho t đ ng:

ệ ườ ệ ấ ớ ­ So sánh dòng đi n trong môi tr ng ch t khí v i các dòng đi n trong các môi

ườ tr ng khác.

ể ướ ườ ẫ ứ ụ ẫ ấ ­ Tìm hi u tr c môi tr ủ ng bán d n,  ng d ng c a ch t bán d n, hi n t ệ ượ   ng

ẫ Ứ ụ ệ ệ ấ ẫ ấ ẫ d n đi n trong ch t bán d n.  ng d ng dòng đi n trong ch t bán d n.

ổ ứ ạ ộ b. T  ch c ho t đ ng:

ụ ề ệ ầ ự ọ ­ GV giao nhi m v  v  nhà và yêu c u  HS t h c.

Ụ Ề Ệ NHI M V  V  NHÀ

ệ ườ ệ ấ ớ 1. So sánh dòng đi n trong môi tr ng ch t khí v i các dòng đi n trong các môi tr ườ   ng

khác.

ể ướ ườ ẫ ứ ệ ượ ụ ẫ ấ 2. Tìm hi u tr c môi tr ủ ng bán d n,  ng d ng c a ch t bán d n, hi n t ệ   ẫ ng d n đi n

ẫ ấ trong ch t bán d n.

Ứ ụ ẫ ấ ệ 3.  ng d ng dòng đi n trong ch t bán d n.

Ủ Ề Ứ Ụ Ấ Ẫ Ệ CH  Đ  4: DÒNG ĐI N TRONG CH T BÁN D N VÀ  NG D NG

57 ụ I. M c tiêu

ứ ế ộ ỹ 1. Ki n th c, k  năng, thái đ :

ứ ế    a. Ki n th c:

ượ ấ ạ ể ệ ặ ẫ ấ ắ +N m đ ạ ủ   c khái ni m ch t bán d n và các đ c đi m , c u t o, phân lo i c a

ấ ẫ ch t bán d n

ượ ệ ấ ẫ ấ ả + Nêu đ c b n ch t dòng đi n trong ch t bán d n

ệ ượ ẫ ạ ạ ẫ +Phân bi t  đ c bán d n lo i p và bán d n lo i n

ượ ấ ạ ủ ớ ế ể +Nêu đ c c u t o c a l p chuy n ti p p­n

ượ ấ ạ ủ ụ ố ẫ +Nêu đ c công d ng và c u t o c a đi t bán d n

ỹ b. K  năng:

ả ượ ạ ả ệ ấ ẫ +Gi ơ ế ạ i thích c  ch  t o ra đ c h t t i đi n trong ch t bán d n

ả ượ ự ẫ ệ ủ ớ ế ể +Gi i thích đ c s  d n đi n c a l p chuy n ti p p­n

ượ ế ạ ứ ủ ụ ẫ ấ ố ẫ +Trình bày đ c các  ng d ng c a ch t bán d n và ch  t o các đi t bán d n

c. Thái đ : ộ

ọ ậ ứ +H ng thú h c t p.

ọ ủ + Có tác phong c a nhà khoa h c.

ự ư ự ễ ế ọ ỏ +Tích c c t ế ớ  duy, ham h c h i, liên k t v i lý thuy t và th c ti n

ợ ố ứ ụ ế ạ ậ +Nghiêm túc, h p tác t ạ ộ t linh ho t trong các ho t đ ng v n d ng ki n th c

ự ị ướ ọ ể 2. Năng l c đ nh h ng hình thành và phát tri n cho h c sinh.

ể ự ọ +Năng l c đ c hi u

ự ợ +Năng l c h p tác

ự ự +Năng l c t tìm tòi khám phá

ự ế +Năng l c thuy t trình

1. Giáo viên:

ị II. Chu n bẩ

ả ả +Sách giáo khoa, giáo án , sách giáo viên, sách tham kh o, tranh  nh

ọ ậ ế +Phi u h c t p

ế ậ ể +Máy tính, máy chi u các v t th

ứ ộ ệ ố ứ ậ ỏ +H  th ng câu h i theo các m c đ  nh n th c

ứ ề ứ ụ ế ố ự ễ +Ki n th c v  các  ng d ng đi t trong th c ti n

58

ị ộ ố ệ ẫ ẩ ườ ư ố ụ ế ẫ +Chu n b  m t s  linh ki n bán d n th ng dùng nh  đi t bán d n: ví d  n u led

ể ọ ẫ ở ế ệ ỏ ỏ ấ có linh ki n h ng thì bóc v  ra đ  h c sinh xem mi ng bán d n ệ  linh ki n đ y

ọ 2. H c sinh:

ấ ở ­ SGK, v  ghi bài, gi y nháp ...

ướ ứ ọ ướ ộ ọ ạ ọ ­ Đ c tr c bài h c, nghiên c u tr c n i dung bài h c và ôn l ế i các ki n th c v ứ ề

ế ọ liên k t hóa h c.

ụ ả ọ ­B ng ph  , đ c

ủ ọ ổ ứ ạ ộ III. T  ch c các ho t đ ng c a h c sinh

1. H ng ẫ ướ d n chung

ọ ượ ự ệ ế ớ Bài h c đ c th c hi n trong hai ti ệ ậ ụ ể ế t (theo quy đinh) lí thuy t  v i luy n t p c  th :

ể ể ẫ ẫ ấ ấ ẫ   ấ ủ  Tìm hi u ch t ban d n và tính ch t c a ch t ban d n. Tìm hi u bán d n Ti t 1:ế

ệ ể ệ ấ ấ ạ ạ ẫ ả lo i p và bán d n lo i n và tìm hi u b n ch t dòng đi n trong ch t đi n phân.

ể ậ ể ớ ể ế ậ ấ ấ ậ  Tìm hi u t p ch t cho, t p ch t nh n, tìm hi u l p chuy n ti p p­n, dòng Ti t 2:ế

ể ấ ạ ủ ệ ế ể ạ ớ ố ẫ đi n qua l p chuy n ti p. Tìm hi u c u t o và ho t đông c a đi t bán d n.

ạ ộ Tên ho t đ ng ờ Th i gian d ự Các b cướ ạ ộ Ho t đ ng ki nế

ạ ố T o tình hu ng v ề

ự ể s ủ     phát   tri n   c a

ệ công   ngh   thông

ệ ở ộ Kh i đ ng ặ tin   đ c   bi t   là 10 phút ạ ộ Ho t đ ng 1 ệ ế ạ vi c   ch   t o   các

ệ ệ linh   ki n   đi n   t ử

ẫ Hình thành ki nế ế ị ệ ử t b  đi n t và thi ấ Ch t   bán   d n   và

th cứ tính ch tấ ạ ộ Ho t đ ng 2 20 phút

ạ ả ệ ạ ộ Ho t đ ng 3 H t t i đi n trong 15 phút

ấ ẫ ch t bán d n. Bán

ẫ ạ d n lo i p và bán

ẫ ả   ạ d n   lo i   n   b n

59

ấ ệ   ch t   dòng   đi n

ẫ ấ trong ch t bán d n

ể Tìm   hi u ớ   l p

ể ế chuy n ti p p­n. ạ ộ Ho t đ ng 4 25

ố ẫ Đi t bán d n

ệ ố ế   H  th ng hóa ki n

ứ ậ ậ   th c.   Bài   t p  v n

ệ ậ ụ ề Luy n t p ạ ộ Ho t đ ng 5 d ng   v dòng 10 phút

ệ ấ   đi n   trong   ch t

ở ộ bán d nẫ Tìm   tòi   m   r ng.

ụ ậ V n d ng. Tìm tòi ướ ệ   ẫ H ng d n nhi m ạ ộ Ho t đ ng 6 10 phút ở ộ m  r ng ụ ề v  v  nhà

ạ ộ ướ ẫ ụ ể ừ 2. H ng d n c  th  t ng ho t đ ng

ạ ộ ố ệ ấ ẫ ạ ề Ho t đ ng 1: T o tình hu ng v  dòng đi n trong ch t bán d n.

ạ ộ ụ a. M c tiêu ho t đ ng:

ự ế ề ể ặ ả ế ­ Thông qua các hình  nh th c t v  phát tri n công nghê thông tin, đ c bi t là s ự

ượ ộ ủ ế ị ấ v t tr i c a các thi ế ị ệ ử t b  đi n t thông minh, trong các thi ả ầ t b   y ph i c n các vi

ề ớ ầ ứ ấ ớ ọ ữ ứ ứ ế ậ ằ ạ m ch. B ng nh ng ki n th c m i h c sinh nh n th c v n đ  m i c n nghiên c u là:

ị ạ ệ ử ệ ấ ế ­ Các v  m ch  y có các linh ki n đi n t nào mà các em đã bi ệ   t và các linh ki n

ư ế nào các em ch a bi t.

ệ ử ệ ư ế ấ ạ ừ ậ ệ ­ Các linh ki n đi n t ư  ch a bi ế ượ t đ c c u t o nh  th  nào và t ấ    v t li u, ch t

ệ li u nào?

ạ ộ ủ ề ấ ầ   ấ ­ Nguyên lí ho t đ ng c a các nguyên lí  y ra sao? Đó là v n đ  mà chung ta c n

ứ nghiên c u trong bài này.

ướ ứ ượ ẫ ọ ấ ọ ­ Giáo viên h ng d n h c sinh nhân th c đ ề ớ ủ c v n đ  m i c a bài h c.

ổ ứ ạ ộ b. T  ch c ho t đ ng

60

ờ ố ự ề ể ấ ấ ượ ậ ủ ­ Giáo viên l y v n đ  trong đ i s ng đó là s  phát tri n v t b c c a công ngh ệ

ế ị ự ộ ế ị ấ ứ ề thông tin, thi ế ị ệ ử t b  đi n t , th t b  t đ ng. Bên trong các thi t b   y đ u ch a các v ị

ề ầ ứ ằ ạ ấ ợ ỏ m ch. Giáo viên g i ý v n đ  c n nghiên c u b ng các câu h i.

ệ ử ứ ữ ượ ị ạ + Trong v  m ch đi n t ệ  có ch a nh ng linh ki n nào mà các em đã đ c bi ế   t,

ượ ứ ữ ư ệ ế đ c nghiên c u và có nh ng linh ki n nào các em ch a bi t?

ệ ấ ượ ấ ạ ạ ộ ế + Các linh ki n  y đ c c u t o th  nào và ho t đ ng ra sao?

ả ầ ạ ế ị ấ ạ + T i sao trong vi m ch ph i c n các thi t b   y?

ả ờ ư ầ ả ậ ọ Yêu c u h c sinh th o lu n và đ a ra câu tr  l i

ạ ộ ả ẩ c. S n ph n ho t đ ng.

ể ả ậ ọ ượ ệ ộ ế ­ H c sinh th o lu n nhóm và có th  nêu ra đ c m t vài linh ki n đã bi t.

ư ệ ế ể ọ ư ­ Các linh ki n ch a bi t có th  h c sinh ch a tr  l ả ờ ượ i đ c

ả ờ ề ớ ầ ư ứ ấ Giáo viên đánh giá câu tr  l i và đ a ra v n đ  m i c n nghiên c u.

ạ ộ ể ấ ẫ ấ Ho t đ ng 2: Tìm hi u ch t bán d n và tính ch t.

ạ ộ ụ a. M c tiêu ho t đ ng:

ắ ọ ượ ữ ấ ấ ẫ ẫ ­ H c sinh n m đ c bán d n là gì? Nh ng ch t nào là ch t bán d n.

ắ ọ ượ ự ẫ ư ế ủ ụ ệ ấ ộ ­ H c sinh n m đ ẫ c s  d n đi n c a ch t bán d n ph  thu c nh  th  nào vào

nhi ệ ộ t đ .

ắ ọ ượ ự ẫ ệ ủ ừ ạ ấ ẫ ấ ­ H c sinh n m đ c s  d n đi n c a ch t bán d n nh  t p ch t.

ắ ọ ượ ự ụ ộ ủ ệ ­ H c sinh n m đ ở ấ c s  ph  thu c c a đi n tr  su t vào các tác nhân ion hóa.

ổ ứ ạ ộ ọ ậ ố ế ớ Chia l p thành 4 nhóm,  phát phi u h c t p s  1. b. T  ch c ho t đ ng:

ề ọ ế ấ ầ ầ ọ ả ả ế Yêu c u h c sinh chú ý đ n các v n đ  h c sinh c n gi ế ầ i quy t c n gi i quy t.

ậ ệ ư ế ữ ượ ẫ ọ ­ Nh ng v t li u nh  th  nào  đ ấ c g i là ch t bán d n.

ở ủ ế ố ụ ữ ệ ấ ẫ ộ ẫ ­ Đi n tr  c a ch t bán d n d n ph  thu c vào nh ng y u t nào?

ọ ậ ố ụ ể ế ặ ỏ ệ Đ t câu h i chuy n giao nhi m v  qua phi u h c t p s  1:

ấ ẫ ấ ằ ẫ ấ ấ 1. Bán d n là gì? Các ch t nào là ch t bán d n? Các ch t đó n m nhóm m y trong

ả ầ b ng tu n hoàn?

ư ế ấ ủ ụ ệ ấ ở ộ ệ ộ ẫ 2. Đi n tr  su t c a ch t bán d n ph  thu c nh  th  nào vào nhi t đ ? So sánh

ở ấ ủ ệ ạ ấ ẫ ớ đi n tr  su t c a ch t bán d n v i kim lo i.

61

ệ ủ ư ế ự ẫ ụ ẫ ạ ấ ấ ộ 3. S  d n đi n c a ch t bán d n ph  thu c nh  th  nào vào t p ch t?

ụ ủ ệ ấ ẫ ẫ ị 4. Khi ch u tác d ng c a các tác nhân ion hóa thì ch t bán d n d n đi n nh  th ư ế

nào?

ạ ộ ả ẩ c. S n ph m ho t đ ng:

ạ ộ ủ ế ả ấ ả ọ ề Các nhóm báo cáo k t qu  ho t đ ng c a nhóm mình. (t t c  h c sinh đ u ghi vào

ả ờ ế phi u tr  l i mà giáo viên phát).

ự ế ả ờ ủ D  ki n câu tr  l ọ i c a h c sinh:

ả ả ờ ượ ọ ặ ạ ặ ộ ố i đ c 4  n i dung gi ng nhau ho c có tính l p l ấ   i và ch t 1. H c sinh ph i tr  l

ệ ủ ự ẫ ẫ ấ ả ầ ẫ ấ ộ bán d n và s  d n đi n c a ch t bán d n (ch t thu c nhóm IV a trong b ng tu n hoàn).

ệ ộ ở ấ ở ả ụ ệ ộ ệ ộ ượ ệ t đ  tăng đi n tr  gi m, đi n tr  su t ph  thu c vào nhi t đ  ng c so 2. Khi nhi

ạ ớ v i kim lo i.

ệ ố ẫ ạ ấ ờ ạ ẫ ấ ệ t lên. D n đi n nh  t p ch t 3. Khi pha t p ch t thì chúng d n đi n t

ở ả ệ ố ệ ấ ẫ ẫ ậ t lên. 4. Khi có tác nh n ion hóa thì đi n tr  gi m, ch t bán d n d n đi n t

ệ ủ ọ ứ ế ế ậ ả ố Giáo viên nh n xét k t qu  làm vi c c a h c sinh và ch t ki n th c.

ạ ộ ể ể ả ấ ấ ẫ ẫ   ệ Ho t đ ng 3: Tìm hi u b n ch t dòng đi n trong ch t bán d n, tìm hi u bán d n

ạ ẫ ạ lo i p, bán d n lo i,

ạ ộ ụ a. M c tiêu ho t đ ng:

ắ ọ ượ ơ ế ạ ạ ả ệ ấ ẫ ­H c sinh n m đ c c  ch  t o ra h t t i đi n trong ch t bán d n.

ọ ượ ệ ấ ẫ ả ấ ­ H c sinh nêu đ c b n ch t dòng đi n trong ch t bán d n.

ắ ọ ượ ẫ ạ ẫ ạ ­ H c sinh n m đ c đâu là bán d n lo i p đâu là bán d n lo i n.

ổ ứ ạ ộ ọ ậ ố ế ọ Chia h c sinh thành 4 nhóm và phát phi u h c t p s  2. b. T  ch c ho t đ ng:

ầ ọ * Giáo viên yêu c u các nhóm h c sinh:

ọ ớ ọ ạ ế ­  Đ c sách giáo khoa hóa h c l p 10 ôn l ọ ủ i liên k t hóa h c c a các nguyên t ố    Si

và Ge.

ọ ạ ấ ẫ ệ ệ ấ ­ H c sinh ôn l i ch t d n đi n, ch t cách đi n

ệ ấ ầ ọ ­ Đ c bài dòng đi n trong ch t bán d n.

ả ờ ả ậ ọ ậ ố ế ỏ ­ Th o lu n tr  l i câu h i và hoàn thành phi u h c t p s  2:

ộ ả ả ế ậ ỏ N i dung câu h i K t qu  th o lu n nhóm

62 Các   nguyên   t

ố ế   ệ   Silic   li n   k t

ư ế ớ v i nhau nh  th  nào?

ườ ẫ Bình   th ệ   ng   Si   có   d n   đi n

không?

ậ Khi   có   tác   nh n   ion   hóa   tác

ộ ẽ ả đ ng thì s  x y ra hi n t ệ ươ   ng

ế ổ   gì? Electron liên k t thay đ i

ệ ấ ế th  nào? ạ ả H t   t i   đi n   trong   ch t   bán

ữ ẫ ạ d n   là   nh ng   h t   nào?   Nêu

ệ ấ ả ấ   b n ch t dòng đi n trong ch t

ạ ẫ bán d nẫ ế Th   nào   là   bán   d n   lo i   n?

ạ ả ệ H t   t ẫ   i   đi n   trong   bán   d n

ủ ế ạ ạ lo i n ch  y u là h t nào? Vì

ẫ ạ sao? ạ   ế Th  nào là bán d n lo i , h t

ả ệ ẫ t ạ   i đi n trong bán d n lo i p

ạ ế ấ là h t nào? Vì sao? ạ Th   nào   là   t p   ch t   cho   và

ế ấ ậ ạ th  nào là t p ch t nh n?

ầ ủ ả ờ ủ ự ệ ấ ọ ố * Các nhóm h c sinh th c hi n yêu c u c a giáo viên, th ng nh t câu tr  l i c a nhóm.

ự ệ ệ ố ụ * Giáo viên quan sát, đôn đ c các nhóm th c hi n nhi m v .

ạ ộ ả ẩ ủ c. S n ph m c a ho t đ ng:

ử ạ ệ ế ế ậ ả ủ Các nhóm c  đ i di n báo cáo k t qu  c a nhóm mình và nh n xét chéo k t qu ả

ủ c a nhóm khác.

ự ế ả ờ ủ D  ki n câu tr  l ọ i c a h c sinh:

ộ ả ả ế ậ ỏ N i dung câu h i K t qu  th o lu n nhóm

63 Các   nguyên   t

ố ố ế ớ ằ ế   ệ   Silic   li n   k t Các nguyên t ế    Si liên k t v i nhau b ng liên k t

ư ế ớ v i nhau nh  th  nào? ị ộ c ng hóa tr .

ườ ẫ ề ệ ẫ Bình   th ệ   ng   Si   có   d n   đi n Không d n đi n vì e ngoài cùng đ u tham gia

không? liên k tế

ế ể ạ ộ ố ậ ỏ ị ậ Khi   có   tác   nh n   ion   hóa   tác ỗ M t s  e b  đánh b t kh i liên k t đ  t o ch

ộ ệ ế ươ ỗ ẽ ả đ ng thì s  x y ra hi n t ệ ươ   ng khuy t mang  đi n d ế ng, ch  khuy t cũng thay

ế ổ ượ ư ộ ạ ả ổ   gì? Electron liên k t thay đ i đ i đ c nh  m t h t t ệ i đi n.

ệ ấ ạ ả ệ ẫ ỗ ố ế th  nào? ạ ả H t   t i   đi n   trong   ch t   bán H t t i đi n là e d n và l tr ng

ữ ẫ ạ ệ ấ ẫ ả ấ d n   là   nh ng   h t   nào?   Nêu B n ch t dòng đi n trong ch t bán d n là dòng

ệ ấ ả ể ờ ướ ủ ẫ ỗ ố ấ   b n ch t dòng đi n trong ch t chuy n d i có h ng c a e d n và l tr ng

ạ ẫ ấ ớ ạ ạ ố bán d nẫ ế Th   nào   là   bán   d n   lo i   n? Lo i n là pha t p ch t v i các nguyên t nhóm

ạ ả ệ ạ ả ệ ự ệ H t   t ẫ   i   đi n   trong   bán   d n V, h t t i đi n (electron t do) mang đi n âm.

ủ ế ạ ạ ỉ ẩ ệ ế ị lo i n ch  y u là h t nào? Vì (v   ch  c n 4 e tham gia li n k t)

ẫ ạ ấ ớ ạ ạ ố sao? ế Th   nào   là   bán   d n   lo i   p   , Lo i n  là pha t p ch t v i các nguyên t nhóm

ạ ả ệ ạ ả ỗ ố ệ ươ h t   t ẫ   i   đi n   trong   bán   d n III, h t t ệ i đi n (l ạ  tr ng) m ng đi n d ng. (v ị

ạ ạ ế ế lo i p là h t nào? Vì sao? th u e liên k t)

ế ấ ạ ấ ạ ạ ấ ị ậ Th   nào   là   t p   ch t   cho   và ế T p ch t lo i n là t p ch  cho v  cho tính th

ế ấ ậ ẫ ộ ạ th  nào là t p ch t nh n? m t e d n.

ể ể ậ ấ ậ ạ ậ ị T p ch t nh n là lo i p v  tinh th  có th  nh n

ế ầ ố ọ e. ở ứ * Giáo viên phân tích, ch t ki n th c và yêu c u h c sinh ghi vào v .

ạ ộ ể ớ ể ế Ho t đ ng 4: Tìm hi u l p chuy n ti p p­n

ạ ộ ụ a. M c tiêu ho t đ ng:

ắ ọ ượ ể ể ế ớ ọ ­ H c sinh h c sinh n m đ c th  nào l p chuy n ti p p ­ n

ể ượ ọ ế ớ ớ ­ H c sinh hi u đ c th  nào là l p nghèo, l p nghèo hình thành do đâu?

ư ế ệ ạ ớ ­ Dòng đi n ch y qua l p nghèo nh  th  nào?

64

ế ể ớ ượ ứ ư ế ụ ẫ ­ L p chuy n ti p đ ế   c  ng d ng nh  th  nào? Th  nào là điot bán d n, nguyên lí

ạ ộ ho t đ ng ra sao?

ổ ứ ạ ộ b. T  ch c ho t đ ng:

ọ ậ ế ả ậ ầ ớ ọ Chia l p thành 4 nhóm và yêu c u h c sinh th o lu n hoàn thành phi u h c t p

ế ố Phi u s  3:

ế ậ ộ ả ả K t qu  th o lu n ỏ N i dung câu h i

ế ể ớ L p chuy n ti p p­n là gì?

ế ớ ớ Th     nào  là  l p  nghèo?   L p  nghèo

ượ ư ế đ c hình thành nh  th  nào?

ệ ạ ớ Dòng đi n ch y qua l p nghèo nh ư

ệ ượ ế ế th  nào? Th  nào là hi n t ng phun

ế ượ ứ ệ ạ ả i đi n? h t t ể ớ L p chuy n ti p đ ụ c  ng  ng nh ư

ự ế ế th  nào trong th c t

ấ ạ ạ ộ ủ Nêu c u t o và ho t đ ng c a diot

bán d n.ẫ

ọ ậ ế ả ậ ọ H c sinh th o lu n và hoàn thành phi u h c t p.

ặ ướ ọ ỡ ắ Giáo viên theo dõi giúp đ n h c sinh khi g p v ng m c.

ạ ộ ủ ả c. S n ph ẩm c a ho t đ ng.

ử ạ ả ủ ế ệ ậ ­ Các nhóm c  đ i di n lên báo cáo và các nhóm nh n xét k t qu  c a nhau.

ự ế ả ờ ủ ọ D  ki n câu tr  l i c a h c sinh

ộ ế ậ ỏ N i dung câu h i ả ả K t qu  th o lu n

ế ể ớ ỗ ế ữ ề ạ ẫ L p chuy n ti p p­n là gì? ớ   Là ch  ti p xúc gi a mi n bán d n lo i n v i

ẫ ợ ề mi n bán d n l i p

65 ớ   ớ Th     nào   là   l p   nghèo?   L p

ế ạ ả ớ ệ Là   l p   không   có   h t   t i   đi n,   do   electron

ượ ề ế nghèo đ c hình thành nh  th ư ế khuy t tán sang mi n p.

nào?

ệ ạ ớ ệ ạ ớ ỉ Dòng đi n ch y qua l p nghèo Dòng đi n ch y qua l p nghèo ch  ch y t ạ ừ    p

ư ế ế ề ạ ệ   nh  th  nào? Th  nào là hi n sang n và không ch y theo chi u ng ượ ạ c l i.

ạ ả ượ t ng phun h t t ệ i đi n?

ớ ứ ụ ể L p chuy n ti p đ ế ượ ứ ứ   c  ng  ng ng d ng làm điot – Tranzito

ư ế ự ế nh  th  nào trong th c t

ấ ạ ạ ộ ứ ể ế ẫ ớ ủ   Nêu c u t o và ho t đ ng c a ấ Ddiot bán d n th c ch t là l p chuy n ti p p­

ạ ộ ỉ diot bán d n.ẫ ề   ệ n. Nó ch  cho dòng đi n ch y theo m t chi u

ừ ệ là t ạ    p sang n và không cho dòng đi n ch y

ề theo chi u ng ượ ạ c l i.

ạ ộ ứ ế ế ả ậ ố ầ   Giáo viên nh n xét đánh giá k t qu  ho t đ ng nhóm và ch t  ki n th c yêu c u

ớ ọ h c sinh ghi nh .

ậ ậ ụ ệ ố ứ ạ ế Ho t đông 5: H  th ng hóa ki n th c và bài t p v n d ng.

ạ ộ ụ a. M ctiêuho tđ ng.

ệ ọ ứ ơ ả ề ấ ệ ế ấ ẫ ­ H c sinh h  thông l ạ ượ i đ c ki n th c c  b n v  ch t bán d n, tích ch t đi n

ấ ủ ẫ ấ ấ ẫ ả ủ c a ch t bán d n và b n ch t c a ch t bán d n.

ệ ọ ượ ứ ề ế ể ạ ẫ ạ ẫ ớ ­ H c sinh h  thông đ c ki n th c v  bán d n lo i p bán d n lo i n, l p chuy n

ờ ố ứ ụ ế ậ ủ ti p p­n và các  ng d ng c a nó trong đ i s ng kĩ thu t.

ả ượ ạ ộ ủ ộ ế ị ệ ử ơ ả ượ ạ ậ ụ ­ V n d ng gi i thích đ c ho t đ ng c a m t thi t b  đi n t c  b n đ c t o

ừ ấ ả ờ ỏ ra t ẫ  ch t bán d n và tr  l i các câu h i có liên quan.

ự ọ ứ ề ệ ế ấ ­ H c sinh xây d ng đ ượ ơ ồ ư c s  đ  t duy ki n th c v  dòng đi n trong ch t bán

d n.ẫ

ổ ứ ạ ộ ợ b. G i ý t ch c ho t đ ng.

66

ệ ầ ắ ứ ề ấ ế ể ẫ ­ Giáo viên yêu c u làm vi c nhóm, tóm t t các ki n th c v  ch t bán d n đ  trình

ử ụ ồ ư ả ọ ợ ặ ả ể ắ ộ bày. G i ý h c sinh s  d ng b n đ  t duy ho c b ng đ  trình bày (không b t bu c)

ụ ổ ự ứ ệ ệ ế ế ọ ­ Nhóm h c sinh th c hi n nhi m v  t ng k t ki n th c.

ọ ớ ệ ả ủ ướ ớ ả ậ ­ H c sinh gi ẩ i thi u s n ph m c a nhóm tr c l p và th o lu n.

ả ờ ầ ả ờ ỏ ọ Yêu c u h c sinh tr  l i nhanh các câu h i trong SGK trang 106 và tr  l i nhanh

ọ ậ ế ỏ các câu h i trong phi u h c t p.

ẫ ạ Câu h i 1.ỏ  Silic pha t p asen thì nó là bán d n

ạ ả ơ ả ẫ ạ i c  b n là eletron và là bán d n lo i n. A. h t t

ạ ả ơ ả ẫ ạ i c  b n là eletron và là bán d n lo i p. B. h t t

ạ ả ơ ả ỗ ố ẫ ạ i c  b n là l tr ng và là bán d n lo i n. C. h t t

ạ ả ơ ả ỗ ố ẫ ạ i c  b n là l tr ng và là bán d n lo i p. D. h t t

ề ớ ế ậ Câu h i 2.ỏ  Nh n xét nào sau đây không đúng v  l p ti p xúc p – n ?

ỗ ế ẫ ạ ạ ẫ A. là ch  ti p xúc bán d n lo i p và bán d n lo i n.

ở ớ ế ệ ậ ớ ơ ớ B. l p ti p xúc này có đi n tr  l n h n so v i lân c n.

ề ừ ế ễ ớ ẫ ẫ bán d n n sang bán d n p. ệ C. l p ti p xúc cho dòng đi n d  dàng đi qua  theo chi u t

ề ừ ế ễ ớ ẫ ẫ bán d n p sang bán d n n. ệ D. l p ti p xúc cho dòng đi n đi qua d  dàng theo chi u t

ụ ẫ Câu h i 3.ỏ  Điôt bán d n có tác d ng

ư ệ ệ ề ộ ỉ A. ch nh l u dòng  đi n (cho dòng đi n đi qua nó theo m t chi u).

ố ế ộ ớ ệ ạ ạ ớ ổ B. làm cho dòng đi n qua đo n m ch n i ti p v i nó có đ  l n không đ i.

ế ệ ạ C. làm khuy ch đ i dòng đi n đi qua nó.

ụ ệ ề ổ D. làm dòng đi n đi qua nó thay đ i chi u liên t c.

ạ ộ ả ẩ c. S n ph n ho t đ ng

ứ ề ế ệ ấ ẫ Các nhóm trình bày đ ượ ơ ồ ự c s  đ  t duy  ki n th c v  dòng đi n trong ch t bán d n.

ọ ọ ậ ế ỏ H c sinh tr  l ả ờ ượ i đ c câu h i trong SGK và trong phi u h c t p.

ụ ề ở ộ ướ ệ ạ ẫ Ho t đông 6: Tìm tòi m  r ng. H ng d n nhi m v  v  nhà.

ạ ộ ụ ủ a. M c tiêu c a ho t đ ng.

ể ọ ượ ậ ủ ờ ố ứ ụ ệ H c sinh tìm hi u đ c các  ng d ng trong đ i s ng kĩ thu t c a dòng đi n trong

ấ ẫ ch t bán d n.

ạ ộ ộ N i dung ho t đ ng:

67

ụ ứ ừ ụ ủ ệ ọ ­ T ng cá nhân đ c sách giáo khoa, m c III, IV,  ng d ng c a dòng đi n trong

ấ ẫ ch t bán d n

ụ ứ ề ể ệ ẫ ấ ủ ủ ­ Tìm hi u thêm v  các  ng d ng c a c a dòng đi n trong ch t bán d n qua

ệ ở ế ị ả ứ ế ị ự ộ Internet( quang đi n tr , thi t b  c m  ng, thi t b  t đ ng.....)

ề ấ ề ủ ự ủ ự ể ọ ­ Trình bày và l a ch n thông tin đ  xây d ng báo cáo c a nhóm v  v n đ  c a

ờ ố ậ ấ ẫ ch t bán d n trong đ i s ng kĩ thu t.

ạ ộ ế ướ ớ ả Báo cáo k t qu  ho t đ ng tr c l p.

ổ ứ ạ ộ ợ b. G i ý t ch c ho t đ ng

ệ ạ ầ ọ ế ể ệ ­ Yêu c u h c sinh làm vi c t i nhà ( có th  làm vi c theo nhóm và báo cáo k t

ả qu  theo nhóm).

ộ ả ệ ạ ướ ứ ế ậ ả ẩ ẫ ọ ­ H ng d n h c cách th c báo cáo k t qu  thu th p, n p s n  ph m làm vi c t i

ộ ố ừ ầ ấ nhà. Cung c p m t s  t ứ  khóa c n tra c u trên Internet.

ạ ộ ả ẩ c. S m ph m ho t đ ng.

ủ ọ ạ ộ ả ẩ ọ S m ph m ho t đ ng là các báo cáo c a h c sinh và nhóm h c sinh.

ỏ ể ủ ề IV. Câu h i ki m tra đánh giá ch  đ

ể ự ỏ ướ ọ ể ể ỏ GV có th  l a ch n các câu h i trong SGK và các câu h i d i đây đ  ki m tra, đánh giá

ả ọ ậ ủ ọ ế k t qu  h c t p c a h c sinh.

ạ ạ ả ữ ấ ệ i đi n nào ẫ Câu h i 1.ỏ  Ch t bán d n có nh ng lo i h t t

ỗ ố ỗ ố tr ng tr ng A.electron B. l C.electron và l D. electron và ion

ệ ộ ẫ ẽ ệ ấ ở ủ t đ  thì đi n tr  c a ch t bán d n s Câu h i 2.ỏ  Khi tăng nhi

ổ A.không đ i C.gi mả

ủ ơ ở ể ế ậ B.tăng                                                             D.không đ  c  s  đ  k t lu n

ư ẫ ỉ Câu h i 3.ỏ  Điot ch nh l u bán d n:

ề ừ ể ế ệ ạ ớ ỉ p sang n A. Có l p chuy n ti p p­n ch  cho dòng đi n ch y qua theo chi u t

ề ừ ệ ế ạ ớ ỉ n sang p B. Có l p ti p xúc p­n ch  cho dòng đi n ch y qua theo chi u t

68

ể ự ươ ệ ớ ồ ố ố ớ ố ớ ồ ồ ự ng ngu n n i v i n, c c âm ngu n n i v i C. N i nó v i ngu n đi n ngoài đ  c c d

p thì nó cho dòng qua

ể ự ươ ệ ớ ồ ố ố ớ ố ớ ự ồ ng ngu n n i v i p, c c âm n i v i n thì D. N i nó v i ngu n đi n ngoài đ  c c d

không cho dòng qua

ể ỉ ẫ ư Câu h i 4.ỏ Diode bán d n dùng đ  ch nh l u

ề ế ệ ộ A. bi n đi n áp m t chi u thành

ệ ề đi n áp xoay chi u.

ệ ế ề B. bi n đi n áp xoay chi u thành

ệ ề ộ đi n áp m t chi u.

ể ế ề ệ ệ ộ ổ ượ ạ c l i. ề C. có th  bi n đ i đi n áp m t chi u thành đi n áp xoay chi u và ng

ể ế ệ ổ D. không th  bi n đ i đi n áp.

ấ ạ ố   Diode Zener có c u t o gi ng Câu h i 5. ỏ

ư ư ỉ ượ diode ch nh l u nh ng đ ấ   ạ c pha t p ch t v i ớ

ườ ấ ỷ ệ t  l ơ  cao h n và th ng dùng ch t bán d nẫ

ượ ứ ụ chính là Si. Nó đ c  ng d ng làm linh

ệ ổ ệ ạ ị ệ   ki n  n đ nh đi n áp trong m ch có đi n áp

ổ ồ ngu n thay đ i.

ạ ộ Nó ho t đ ng theo nguyên lý

ự ượ c ậ ự A. phân c c thu n B. phân c c ng

C. không phân c cự ứ ạ D. b c x  quang

Diode quang (photo Câu h i 6. ỏ

ườ ượ diode)th ng đ c dùng trong các h ệ

ự ộ ể ề ằ ố th ng t đ ng đi u khi n b ng ánh

ạ ộ ự sáng, báo cháy…nó ho t đ ng d a trên

ệ ượ ả ạ ng ph n x  ánh sáng A. hi n t ạ B. khúc x  ánh sáng

69 ẳ C. truy n th ng ánh sáng

ề ệ ượ ệ ng quang đi n D.hi n t

Câu h i 7.ỏ  Diode phát quang

(Led: Light Emitting Diode)

ạ ộ ệ ượ ự Ho t đ ng d a trên hi n t ng

ệ t phát quang A. nhi

B. quang phát quang

ệ C. đi n phát quang

D. hóa phát quang

Câu h i ỏ 8. Diode tách sóng (Switching Diode)

ệ ạ ổ ệ ớ A. là lo i Diode làm vi c v i dòng đi n không đ i.

ệ ớ ề ệ ạ ầ ố B. là lo i Diode làm vi c v i dòng đi n xoay chi u có t n s

cao.

ệ ớ ệ ề ạ ầ ố C. là lo i Diode làm vi c v i dòng đi n xoay chi u có t n s

th p.ấ

ệ ớ ể ệ ệ ạ ổ ề D. là lo i Diode có th  làm vi c v i dòng đi n không đ i và dòng đi n xoay chi u

ế Câu h i ỏ 9. Diode bi n dung

(Varicap) là Diode mà có đi nệ

ổ ượ dung thay đ i đ c

ự ệ cao A. khi đi n áp phân c c càng

ệ thì đi n dung càng tăng.

ự ệ ệ ả B.khi đi n áp phân c c càng cao thì đi n dung càng gi m.

ủ ệ ỉ ệ ế ự ậ ớ bi n dung t  l ệ  thu n v i đi n áp phân c c. C. đi n dung c a Diode

ủ ệ ỉ ệ ế ự ớ ị ệ  ngh ch v i đi n áp phân c c. D. đi n dung c a Diode bi n dung t  l

ế ậ Câu h i 1ỏ 0. K t lu n nào sau đây không đúng khi nói

ế ạ ề v  Transistor khu ch đ i:

ệ ề ể ế ộ ạ A. dùng đ  khu ch đ i đi n áp m t chi u.

ế ể ề ệ ạ B. dùng đ  khu ch đ i đi n áp xoay chi u.

70 ế C. dùng đ  khu ch đ i công su t.

ể ạ ấ

ệ ề ổ ị D.  n đ nh đi n áp xoay chi u.