1
SỞGIÁODỤCVÀĐÀOTẠONGHỆAN
TRƯỜNGTHPTHUỲNHTHÚCKHÁNG
SÁNGKIẾNKINHNGHIỆM
TỔCHỨCDẠYHỌCDỰÁNPHẦNTỪTRƯỜNGVÀCẢMỨNG
ĐIỆNTỪVẬTLÍ11GÓPPHẦNPHÁTTRIỂNNĂNGLỰCGIẢI
QUYẾTVẤNĐỀVÀSÁNGTẠOCHOHỌCSINHTHPT
Thựchiện:ĐinhVănTuấn
VõHồngSơn
Tổ:Tựnhiên
NghệAn,tháng12/2020
2
DANHMỤCCÁCTHUẬTNGỮVIẾTTẮT
TT Thuậtngữ Viếttắt
1 Họcsinh HS
2 Giáoviên GV
3 Trunghọcphổthông THPT
4 Phươngphápdạyhọc PPDH
5 Nănglực NL
6 Giảiquyếtvấnđề GQVĐ
7 Sángtạo ST
8 Kĩnăng KN
9 Tựchủtựhọc TCTH
10 Giaotiếphợptác GTHT
11 Nănglựcthànhtố NLTT
3
PHẦNI:ĐẶTVẤNĐỀ
Cuộcsốngđangbiếnđộngvàđổithaytừngngay,đoihỏinhàtrườngphải
đàotạoranhữngconngườiconanglựcgiaiquyetvấnđe(NLGQVĐ)vàsáng
tạo (ST) trong học tập cung như trong thực tiễn cuộc sống. Phát triển NL
GQVĐvàSTtrởthànhyêucầucấpbáchcủatấtcảcácquốcgia,cáctổchức
giáodụcvàcácdoanhnghiệp.
Trongđổimớigiáodục,ởhầukhắpcácnướctrenthegiới,ngườitarất
quantamđenphattriểnNLGQVĐvàSTchohọcsinhthôngquacácmônhọc,
thểhiệnđặcbiệtronettrongquanđiểmtrınhbaykienthứcvàphươngpháp
(PP)dạyhọcthongquachươngtrınh,sachgiaokhoa.
ỞViệtnam,nghịquyếtsố29,HộinghịTrungương8KhoáXIvềđổimới
căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đã nêu rõ các quan điểm, mục tiêu,
nhiệmvụvàgiảipháp,trongđócónhấnmạnh:Tiếptụcđổimớimạnhmẽvà
đồng bộcác yếu tố cơbản củagiáo dục, đàotạo theo hướng coitrọng phát
triểnphẩmchất,nănglựccủangườihọc.
Ởtrườngphổthông,cóthểxemhọcVậtlílàhọcvậndụngsángtạokiến
thức,kĩnăng(KN),nănglực(NL)củangườihọcđểgiảithíchcáchiệntượng
thựctiễnliênquanđếnthếgiớiquanthôngquađópháttriểnýtưởngnghiên
cứukhoahọcchohọcsinh(HS).DạyVậtlílàtổchứccáchoạtđộngnhằmhình
thànhkiếnthức,kĩnăngtừđóhìnhthànhvàpháttriểncácphẩmchấtvànăng
lực(NL)chohọcsinh.HơnnữaVậtlílàmônkhoahọcthựcnghiệm,mangtính
đặcthùriêngcủakhoahọcVậtlínênchứađựngnhiềutiềmnăngđểpháttriển
NLGQVĐvàST.
ThựchiệnchỉđạocủaBộGiáodụcvàĐàotạo,trongthờigianqua,hoạt
động dạy học Vật lí ở các trường phổ thông đã có nhiều đổi mới, đáp ứng
phầnnàocácmụctiêu,nhiệmvụđãđềra.Tuynhiên,đểthựcsựhìnhthànhvà
pháttriểnnănglựcchoHSthìvẫncòngặprấtnhiềukhókhăn.
TrongchươngtrìnhVậtlíTHPT,phầnTừtrườngvàCảmưngtừcóvịtrí
rấtquantrọng.Kiếnthứcvàkĩnăngphầnnàycóvaitròquantrọngtrongcuộc
sốngcũngnhưtrongkĩthuật.NhữngkiếnthứccủaphầnTừtrườngvàCảm
ứngtừlàchìakhóađểchếtạocácđộngcơđiện,cácmáyđiệnnhưmáybiến
áp,máyphátđiện,…làcácmáyquantrọngkhôngthểthiếuđượctrongcuộc
sốngngàynay.Vìvậy,họcsinhkhôngnhữngphảinẵmvữngcáckiếnthứcTừ
trườngvàCảmứngtừmàcònphảibiếtvậndụngcáckiếnthứcđóvàocuộc
sống.
4
Quaphântíchcấutrúc,nộidungphầnTừtrườngvàCảmứngtừkếthợp
vớithựctiễndạyhọccủabảnthân,tôithấycóthểpháttriểnNLGQVĐvàST
choHStrongquátrìnhdạyhọcphầnnày.
Xuấtpháttừnhữnglídotrên,chúngtôichọnđềtàinghiêncứu“Tổ chức
dạy học dự án phần Từ trường và Cảm ứng điện từ Vật lí lớp 11 góp phần
phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo cho học sinh THPT”
nhằmtiếpcậnviệcthựchiệnmụctiêucủachươngtrìnhgiáodụcphổthông
mớithựchiệntừsaunăm2021.
Nhữngđiểmmớitrongđềtàicủachúngtôilà:
1. Làm rõ một số vấn đề về lí luận dạy học phát triển phẩm chất, năng lực
ngườihọc,líluậnvềdạyhọcdựán.
2.ChuẩnbịđượccácđiềukiệncầnthiếtđểdạyhọcphầnTừtrườngvàCảm
ứngđiệntừtheohướngpháttriểnphẩmchấtvànănglựcngườihọc.
3.ThiếtkếđượchaidựándạyhọcgópphầnpháttriểnNLGQVĐvàSTcho
họcsinhtrongquátrìnhdạyhọcphầnTừtrườngvàCảmứngđiệntừ.
5.Thiếtkếđượckiểmtrađánhgiátheohướngđánhgiáphẩmchấtnănglực
ngườihọc.
6.Thựcnghiệmsưphạmvậndụngđềtàivàothựctiễndạyhọc
5
PHẦNII:NỘIDUNG
1.CƠSỞLÍLUẬNCỦAĐỀTÀI
1.1.Địnhnghĩanănglực
Hiệnnay,cónhiềuquanđiểmkhácnhauvềnănglực.
Theodựthảochươngtrìnhgiáodụcphổthôngtổngthể,côngbốtháng4
năm2017,Nănglựclàthuộctínhcánhânđượchìnhthành,pháttriểnnhờtố
chấtsẵncóvàquátrìnhhọctập,rènluyện,chophépconngườihuyđộngtổng
hợpcáckiếnthức,kỹnăngvàcácthuộctínhcánhânkhácnhưhứngthú,niềm
tin, ý chí,... thực hiện thành công một loại hoạt động nhất định, đạt kết quả
mongmuốntrongnhữngđiềukiệncụthể.
1.2.Cácnănglựccốtlõicầnhìnhthànhvàpháttriểnchohọcsinh
Chươngtrìnhgiáodụcphổthôngdựkiếnthựchiệntừsaunăm2018hình
thànhvàpháttriểnchohọcsinhnhữngnănglựccốtlõisau:
Nhữngnănglựcchunggồm:nănglựctựchủvàtựhọc,nănglựcgiao
tiếpvàhợptác,nănglựcgiảiquyếtvấnđềvàsángtạo.
Nhữngnănglựcchuyênmônđượchìnhthành,pháttriểnchủyếuthông
quamộtsốmônhọcnhấtđịnhgồm:nănglựcngônngữ,nănglựctínhtoán,
năng lực tìm hiểutự nhiên và xãhội, năng lực công nghệ, nănglực tin học,
nănglựcthẩmmỹ,nănglựcthểchất.
1.3.Cácnănglựcthànhtố(NLTT)củaNLGQVĐvàST
Theodựthảochươngtrìnhgiáodụcphổthôngtổngthể,côngbốtháng4
năm2017,cácnănglựcthànhtố(NLTT)củaNLGQVĐvàSTgồm:
-Năng lực nhận ra ý tưởng mới
- Năng lực phát hiện và làm rõ vấn đề
- Năng lực hình thành và triển khai ý tưởng mới
- Năng lực đề xuất, lựa chọn giải pháp
- Năng lực thực hiện và đánh giá giải pháp giải quyết vấn đề
- Năng lực tư duy độc lập
1.4.Pháttriểnnănglựcgiảiquyếtvấnđềvàsángtạo
NănglựcGQVĐvàSTđượccấuthànhtừ6NLTT,vìvậysựpháttriểncủa
NLGQVĐvàSTtạochínhlàquátrìnhhìnhthànhvàpháttriểncácNLTTcủa