SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
TÊN ĐỀ TÀI
XÂY DỰNG VÀ SỬ DỤNG MỘT SỐ THÍ NGHIỆM
BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC THỰC NGHIỆM
TRONG DẠY HỌC CHƯƠNG “DÒNG ĐIỆN
TRONG CÁC MÔI TRƯỜNG” VẬT LÍ 11
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
BỘ MÔN VẬT LÝ
NGHỆ AN - 2021
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT THANH CHƯƠNG 1
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
TÊN ĐỀ TÀI
XÂY DỰNG VÀ SỬ DỤNG MỘT SỐ THÍ NGHIỆM
BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC THỰC NGHIỆM
TRONG DẠY HỌC CHƯƠNG “DÒNG ĐIỆN
TRONG CÁC MÔI TRƯỜNG” VẬT LÍ 11
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
BỘ MÔN VẬT LÝ
TÁC GIẢ: NGUYỄN QUÂN SỰ
TỔ: LÝ – HÓA – SINH – CÔNG NGHỆ
NĂM THỰC HIỆN: 2020 - 2021
ĐIỆN THOẠI: 0967288507
NGHỆ AN - 2021
LỜI CAM ĐOAN
Năm học 2020 - 2021, tôi viết sáng kiến kinh nghiệm và tôi đã chọn đề
tài: Xây dựng và sử dụng một số thí nghiệm góp phần bồi dưỡng năng lực thực
nghiệm trong dạy học chương “Dòng điện trong các môi trường” Vật lí 11 trung
học phổ thông làm đề tài nghiên cứu.
Tôi xin cam kết sản phẩm này là của cá nhân tôi tham khảo các tài liệu và tổng
hợp viết nên không sao chép SKKN của người khác để nộp. Nếu nhà trường và tổ
chuyên môn phát hiện ra tôi sao chép của ai hay có sự tranh chấp về quyền sở hữu
thì tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm trước ban chuyên môn về tính trung thực của
lời cam đoan này.
Thanh Chương, ngày 1/2/2021
Người viết SKKN
MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU 1
1. Lý do chọn đề tài 1
2. Mục đích và kế hoạch nghiên cứu 1
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 2
4. Nhiệm vụ nghiên cứu 3
5. Phương pháp nghiên cứu 3
6. Dự kiến đóng góp sáng kiến kinh nghiệm 4
II. PHẦN NỘI DUNG 5
2.1. Năng lực thực nghiệm của học sinh trong học tập Vật lí 5
2.1.1. Khái niệm năng lực 5
2.1.2. Năng lực thực nghiệm của học sinh 5
2.1.3 Các biểu hiện năng lực thực nghiệm của học sinh trong học tập Vật lí 7
2.2. Sử dụng thí nghiệm trong dạy học Vật lí nhằm góp phần bồi dưỡng năng
lực thực nghiệm 9
2.2.1. Thí nghiệm Vật lí 9
2.2.2. Phân loại thí nghiệm trong dạy học Vật lí 10
2.2.3. Vai trò của thí nghiệm vật lí trong dạy học phát triển NLTN cho học sinh 12
2.3. Xây dựng và sử dụng thí nghiệm trong dạy học vật lí 14
2.3.1. Nguyên tắc xây dựng thí nghiệm 14
2.3.2. Quy trình xây dựng thí nghiệm 14
2.3.3. Quy trình dạy học bồi dưỡng năng lực thực nghiệm cho học sinh 15
2.4. Đánh giá năng lực thực nghiệm của học sinh trong dạy học với thí nghiệm
vật lí 18
2.4.1. Các phương thức đánh giá năng lực thực nghiệm của học sinh trong học
tập Vật lí 18
2.5. Thực trạng về dạy học chương “Dòng điện trong các môi trường” theo
định hướng bồi dưỡng năng lực thực nghiệm cho học sinh 20
2.5.1. Mục tiêu và phương pháp điều tra 20
2.5.2. Phân tích kết quả điều tra 21
2.6. Phân tích mục tiêu, nội dung dạy học chương “Dòng điện trong các môi
trường” 24
2.6.1. Mục tiêu dạy học chương “Dòng điện trong các môi trường” 24
2.6.2. Nội dung dạy học “Dòng điện trong các môi trường” 26
2.7. Xây dựng thí nghiệm trong dạy học vật lí bồi dưỡng năng lực thực
nghiệm 26
2.7.1. Xây dựng thí nghiệm kiểm chứng “Điện trở suất kim loại tăng theo nhiệt
độ” 26
2.7.2. Xây dựng thí nghiệm hiện tượng nhiệt điện 28
2.7.3. Xây dựng thí nghiệm điện phân 28
2.8. Sử dụng thí nghiệm đã xây dựng dạy học một số kiến thức chương “Dòng
điện trong các môi trường” bồi dưỡng năng lực thực nghiệm cho học sinh 30
2.8.1. Thiết kế tiến trình dạy học bài “Dòng điện trong kim loại” 30
2.8.2. Thiết kế tiến trình dạy học bài “Dòng điện trong chất điện phân” 39
2.9.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm 39
2.9.2. Đối tượng và nội dung thực nghiệm sư phạm 40
2.9.3. Phương pháp thực nghiệm sư phạm 40
2.9.4. Kết quả thực nghiệm sư phạm 42
* Hiệu quả của biện pháp đề tài đã đề xuất 47
III. KẾT LUẬN 48
TÀI LIỆU THAM KHẢO 50
PHỤ LỤC 1
PHỤ LỤC 2
PHỤ LỤC 3
PHỤ LỤC 4
PHỤ LỤC 5