1
PHẦN I : ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lí do chọn đề tài :
- Với tình hình dịch bệnh COVID - 19 diễn biến phức tạp học sinh không thể
đến trường như trước đây để cùng chung tay đẩy lùi dịch bệnh nhưng không
dừng việc học tập bản thân tôi cũng nhận thức được trách nhiệm của mình. Nếu
cứ dừng việc học tập trên lớp các em sẽ khó có thể theo kịp chương trình khi
quay trở lại học. Hơn nữa sự chú ý của học sinh lớp sẽ kém hơn học trực tiếp do
vậy năm học này tôi mạnh dạn đề xuât một số giải pháp nâng cao chất lượng
giảng dạy trực tuyến nhằm gây hứng thú học tập cho học sinh. Với mong muốn
giúp các em có những tiết học trực tuyến nhẹ nhàng, không đè nặng áp lực, tiết
học cuốn hút, nhẹ nhàng gây được hứng thú giúp học sinh học tập, dễ tiếp thu
kiến thức.
- Ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác dạy và học được nhiều nước
trên thế giới chú trọng. Đây được xem là xu hướng tất yếu của thời đại, khi mà
công nghệ thông tin phát triển vượt bậc. Nó mang lại nhiều lợi ích thiết thực và
mở ra triển vọng to lớn cho nền giáo dục nước nhà. Nên các phương tiện dạy
học chỉ mang tính hỗ trợ nhằm giảm nhẹ công việc cho người dạy mà vẫn đạt
hiệu quả cao. Vì vậy giáo viên cần nắm rõ phương pháp dạy học đặc trưng của
bộ môn, kiểu bài, trọng tâm bài học, kĩ năng cần đạt của HS để sử dụng linh hoạt
các phương tiện dạy học, tránh việc sử dụng mang tính hình thức, thiếu khoa học
hoặc quá lạm dụng vào nó. Vì thế không thể dạy lí thuyết trừu tượng mà phải từ
âm thanh sinh động qua những câu hát, bài ca tiếng đàn cụ thể kĩ năng thể hiện
trường độ, tiết tấu phải được quan tâm nhiều hơn bằng những bài tập riêng trong
mỗi tiết học. Giáo viên phải giúp học sinh hiểu bài ngay tại lớp giúp các em
thêm yêu thích và giúp các em phát huy khả năng sáng tạo Âm nhạc của mình.
- Như chúng ta được biết môn học Âm Nhạc là môn học thể hiện tính nghệ
thuật, năng khiếu của con người. Với mục tiêu của môn học Âm Nhạc ở trường
THCS là giảng dạy một số vấn đề sơ giản về nghệ thuật âm nhạc nhằm hình
thành và phát triển toàn diện về mọi mặt: Đức – Trí – Thể - Mĩ của người học
sinh. Phân môn Nhạc lí cung cấp cho HS một số nội dung lí thuyết đơn giản, cần
2
thiết nhằm hỗ trợ việc học hát, tập đọc nhạc và nâng cao hiểu biết về âm nhạc.
Mục tiêu của bài học về nhạc lí là giúp HS biết khái niệm, đặc điểm, nhận biết
kiến thức trên bản nhạc, được nghe âm thanh minh họa và áp dụng vào bài học
cụ thể đó là điều kiện để giúp các em học tốt môn Âm nhạc.
- Một trong những môn học có ý nghĩa to lớn và tích cực trong việc hình
thành và phát triển nhân cách toàn diện cho học sinh đó là môn Âm nhạc. Âm
nhạc là loại hình nghệ thuật quan trọng, gắn bó với cuộc sống thường ngày của
mỗi con người, phản ánh cuộc sống bằng các hình tượng âm thanh cho con
người từ lúc sinh ra cho đến hết cuộc đời.
- Ở trường THCS một yêu cầu được đặt ra cho bản thân tự rèn luyện phấn
đấu, đó là làm thế nào để dạy tốt môn Âm nhạc quả là không đơn giản. Bởi vậy
tôi luôn cố gắng vươn lên để học tập nghiệp vụ, lý luận về chuyên môn thật giỏi.
Gắn lý luận với thực tiễn, bám sát đường lối chủ trương của đảng nhà nước về
đường lối văn hoá văn nghệ của Đảng, nắm vững yêu cầu và sự đòi hỏi của
ngành giáo dục đào tạo trong giai đoạn hiện nay và luôn nghiên cứu, tìm tòi
những sáng kiến, kinh nghiêm để giảng dạy thất tốt.
- Bản thân tôi là một giáo viên có kinh nghiệm nhiều năm dạy bộ môn Âm
nhạc, tôi nắm bắt khá rõ những khó khăn của các em học sinh trong quá trình
học nhạc. Chính vì vậy, chỉ trong thời gian ít ỏi 1tiết/ 1 tuần, tôi muốn mình phải
bằng cách nào đó đem lại cho các em một giờ học Âm nhạc thật sinh động và
hứng thú, tạo sự mới mẻ. Qua nhiều năm giảng dạy, được tham gia nhiều lớp tập
huấn kinh nghiệm giảng dạy, tôi đã chọn và nghiên cứu đề tài : Một số giải
pháp ứng dụng công nghệ thông tin giúp học sinh hứng thú học trực tuyến
môn Âm nhạc.
2. Mục đích nghiên cứu :
- Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy âm nhạc giúp giáo viên
truyền tải nội dung tiết học hiệu quả, sống động, giảm thiểu công sức, thời gian
trong tiết học khi các âm thanh, hình ảnh minh họa được phối hợp thể hiện
nhanh chóng, thao tác viết bảng của giáo viên cũng được tối giản. Ứng dụng
công nghệ thông tin giúp các em hứng thú hơn trong tiết học, tăng sự tương tác
3
giữa giáo viên và học sinh, các em học sinh dễ hình dung nội dung kiến thức và
dễ dàng ghi nhớ.
- Giúp giáo viên có những phương pháp giảng dạy môn Âm nhạc hiệu quả
nhất để phát huy tính sáng tạo của học sinh THCS và gây hứng thú cho học sinh
khi học nhạc, giúp các em thêm yêu thích môn âm nhạc khi tham gia học trực
tuyến.
- Hệ thống lại một số phương pháp dạy trong chương trình âm nhạc THCS,
sưu tầm thêm một số phương pháp khác nhau mà học sinh, có thể dễ dàng vận
dụng được.
- Truyền tải được toàn bộ vấn đề đã nghiên cứu đến với đối tượng học sinh
một cách sinh động hấp dẫn qua các video được chọn lựa kỹ phù hợp với đối
tượng học sinh.
- Giúp giáo viên nâng cao năng lực sư phạm, có khả năng thực hành dạy một
cách linh hoạt và sáng tạo, đáp ứng với yêu cầu đổi mới nội dung và phương
pháp dạy học trực tuyến. Do vậy thông qua đề tài này tôi mong muốn mỗi giáo
viên chúng ta nâng cao được chất lượng giờ dạy Âm nhạc trên cơ sở khai thác,
áp dụng công nghệ thông tin giúp học sinh hứng thú trong các hoạt động học
tập.
3. Đối tượng nghiên cứu :
- Học sinh THCS.
4 . Phạm vi và thời gian thực hiện :
- Phạm vi : Trường trung học cơ sở Minh Châu.
- Thời gian thực hiện : Năm học 2021 – 2022
5. Phương pháp nghiên cứu :
Trên cơ sở rút kinh nghiệm từ quá trình kinh giảng dạy, khi thực hiện sáng
kiến này tôi đã sử dụng một số phương pháp sau đây:
*Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận:
- Nghiên cứu qua nội dung sách giáo khoa, sách giáo viên.
- Nghiên cứu qua nội dung tài liệu bồi dưỡng giáo viên THCS môn Âm nhạc.
4
- Nghiên cứu qua các công cụ tìm kiếm thông tin như website, sách điện tử,
giáo án điện tử,… có nguồn dữ liệu kiến thức vô cùng phong phú và đa dạng.
* Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tế:
- Phương pháp điều tra, phương pháp quan sát.
- Phương pháp phân tích tổng hợp, phương pháp thống kê.
- Một số phương pháp dạy học tích cực.
- Phương pháp so sánh, đối chiếu, vấn đáp.
- Phương pháp phát hiện và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm, đóng vai, Trò
chơi .
- Phương pháp thực hành, luyện tập - rút kinh nghiệm.
- Phương pháp khảo sát thực tế và so sánh - đối chiếu.
5
PHẦN II : GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Một số vấn đề chung :
1.1. Cơ sở lý luận:
- Âm nhạc là nghệ thuật của âm thanh, nó tác động trực tiếp đến thế giới
tinh thần của con người và mang tính trừu tượng. Người ta có thể cảm nhận âm
nhạc theo nhận thức, cảm quan riêng của bản thân.Trong thực tế, âm nhạc là một
môn học nhưng cũng là một môn nghệ thuật, vì vậy nó mang những đặc thù
riêng. Việc đào tạo giáo viên dạy âm nhạc trong trường phổ thông cũng có
những khác biệt lớn so với việc đào tạo ca sĩ, nhạc sĩ, nghệ sĩ…Đào tạo giáo
viên dạy nhạc phải vừa mang tính chuyên nghiệp, vừa kết hợp tính sư phạm.
Làm thế nào để người giáo viên dạy âm nhạc trong trường phổ thông khi đứng
trước học sinh vừa phải là một nghệ sĩ tài ba vừa phải là một người thầy có
nghiệp vụ sư phạm và một tác phong mẫu mực.
- Đối tượng cần được đề cập đến ở đây là số lượng lớn học sinh nông
thôn, nền kinh tế còn nghèo nàn, cơ hội tiếp cận, đến gần với khoa học hiện đại,
với các loại hình nghệ thuật đặc biệt là âm nhạc còn rất nhiều hạn chế. Qua khảo
sát thực tế cho thấy học sinh nông thôn đến 80 % là không có sự bộc lộ năng
khiếu âm nhạc. Vậy việc chúng ta nên dạy âm nhạc cho các em như thế nào, các
em sẽ học và tiếp thu được những gì khi đến với bộ môn Âm nhạc quả là một
bài toán khó vì vậy tạo cho các em say mê, hứng thú học tập là rất cần thiết.
- Giáo viên có thể sử dụng tích hợp các công cụ đa phương tiện như hình
ảnh, âm thanh, video, các phần mềm… vào nội dung bài giảng, để tăng sự phong
phú, hấp dẫn. Điều này còn giúp kích thích tư duy và tính sáng tạo của học sinh,
và tăng mức độ tương tác giữa giáo viên và học sinh.
- Đặc biệt giáo dục thẩm mỹ trong nhà trường phổ thông là một trong bốn
mặt giáo dục quan trọng nhất: Đức - Trí - Thể - Mĩ. Cái đẹp trong nghệ thuật âm
nhạc xuất phát từ tác phẩm, từ nghệ thuật trình diễn tạo nên những hình tượng
âm nhạc có tác dụng truyền cảm mạnh mẽ làm rung động lòng người, hướng con
người tới cái Chân - Thiện - Mĩ…Là một giáo viên giảng dạy bộ môn Âm nhạc,