CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
Kính gửi: Hội đồng sáng kiến ngành giáo dục thị xã Bình Long
Tôi ghi tên dưới đây:
1. Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: Phương pháp giảng dạy bài âm
nhạc thường thức lớp 6: Sơ lược về một số nhạc cụ dân tộc phổ biến.
2. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Nguyễn Thị Huệ -Trường THCS An Lộc
3. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục (Môn Âm nhạc)
4. Ngày sáng kiến được áp dụng thử: Áp dụng lần đầu vào ngày 17/12/2020.
5. Mô tả bản chất của sáng kiến:
5.1. Tính mới của sáng kiến:
Âm nhạc thường thức (ANTT) là một trong số 3 phân môn của chương trình
Âm nhạc của bậc học Trung học cơ sở (THCS). Nội dung này chủ yếu là hoạt động
tìm hiểu và cảm nhận về âm nhạc thông qua các tác phẩm, nhạc sĩ và nhạc cụ…,
không có các hoạt động ca hát. Chính vì vậy thường các bài âm nhạc thường thức rất
khô khan không tạo được hứng thú với học sinh.
Ở bài ANTT: Sơ lược về một số nhạc cụ dân tộc phổ biến, mục tiêu là giới thiệu
tới học sinh một số nhạc cụ dân tộc của Việt Nam. Đây là một nội dung hay giới thiệu
văn hóa âm nhạc của Việt Nam nhưng cũng là điểm khó mà mỗi một giáo viên âm
nhạc có thể nhận thấy, đó là nền âm nhạc dân tộc Việt Nam trước giờ chưa thực sự phổ
biến với mọi người vì những người có thể sử dụng nhạc cụ dân tộc, cũng như những
nghệ nhân chế tác ra những nhạc cụ này cực kì ít hoặc nếu còn thì đã rất lớn tuổi.
Hơn nữa thị trường âm nhạc hiện nay đang có nhiều những dòng nhạcvà nhạc
cụ nước ngoài du nhập qua các phương tiện công nghệ thông tin hiện đại, còn âm
nhạc dân tộc Việt Nam quá ít sự quảng bá và những người có trình độ hiểu biết thực
sự. Chính vì điều đó việc đưa nhạc cụ dân tộc tới gần các em học sinh lớp 6 đòi hỏi
chúng ta cần có những phương pháp giảng dạy phù hợp, có tính hấp dẫn, dễ cảm nhận
mà các em vẫn nắm được nội dung mà bài học.
Từ những thực tế và nhận định trên tôi lựa chọn nghiên cứu đề tài: Phương
pháp giảng dạy bài âm nhạc thường thức lớp 6: Sơ lược về một số nhạc cụ dân
tộc phổ biến.
5.2. Nội dung của sáng kiến:
TT Họ và tên
Ngày
tháng
năm sinh
Nơi
công tác
Chức
danh
Trình
độ
chuyên
môn
Tỷ lệ (%)
đóng góp vào
việc tạo ra
sáng kiến
1 NGUYỄN
THỊ HUỆ 07/02/91 Trường THCS
An Lộc
Giáo viên
dạy Âm
nhạc
ĐHSP
Âm
nhạc
100%
2
5.2.1. Các biện pháp thực hiện:
Để đạt được mục tiêu của sáng kiến tôi đã thực hiện các bước như sau:
- Nhận định được tầm phổ biến của nền âm nhạc dân tộc và nhạc cụ dân tộc
hiện nay.
- Thông qua các trò chơi để học sinh nhận biết một số nhạc cụ dân tộc.
- Giới thiệu một số nhạc cụ dân tộc qua video, hình ảnh…
- Phân tích ý nghĩa văn hóa lịch sử và giới thiệu một số thành tựu của nền âm
nhạc dân tộc việt nam.
- Khuyến khích học sinh tìm hiểu và sử dụng nhạc cụ dân tộc, qua đó giáo dục
học sinh biết giữ gìn và phát huy.
5.2.2. Ví dụ cụ thể:
Môn: ÂM NHẠC 6
Âm nhạc thường thức: SƠ LƯỢC VỀ MỘT SỐ NHẠC CỤ
DÂN TỘC PHỔ BIẾN
Bước 1: Nhận định tầm phổ biến của nền âm nhạc dân tộc và nhạc cụ dân
tộc hiện nay.
Âm nhạc dân tộc là loại hình nghệ thuật mang đậm nét văn hóa của các dân tộc
Việt Nam theo từng vùng, miền khác nhau, được sáng tác và lưu truyền từ lâu đời qua
nhiều thế hệ. Chính từ sự đa dạng đó mà các nhạc cụ và hình thức để biểu diễn cũng
vô cùng phong phú.
Âm nhạc dân tộc được sáng tác và lưu truyền qua nhiều thế hệ.
Tuy nhiên cũng chính vì sự lâu đời đó mà nền âm nhạc cũng như nhạc cụ dân
tộc không được phổ biến rộng rãi. Hơn nữa tính phổ biến và sức hút đối với giới trẻ
không thể bằng các thể loại nhac thị trường hiện nay.
Nhạc cụ dân tộc không có nhiều người biết sử dụng vì cách lưu giữ qua các thế
hệ chủ yếu là truyền miệng và dạy trực tiếp nên hạn chế việc thế hệ trẻ tìm hiểu tới các
nhạc cụ này.
3
Bước 2: Thông qua các trò chơi để học sinh nhận biết một số nhạc cụ dân
tộc.
Những nội dung ít hoạt động ca hát thì chúng ta phải lồng ghép các trò chơi để
các em có hứng thú học tập, tránh sự khô khan. Điều đó còn giúp cho học sinh có tính
tự giác tìm hiểu bài và lưu giữ kiến thức tốt nhất.
Trò chơi qua phần mềm Powerpoint “Nhìn hình đoán tên nhạc cụ”.
Ở đây chúng ta sử dụng trò chơi thông qua phần mềm powerpoint “Nhìn hình
đoán tên nhạc cụ”, với những hiệu ứng sinh động, làm cho các em hứng thú và thoải
mái đưa ra những hiểu biết của bản thân về các nhạc cụ dân tộc mà mình có được như
như: sáo trúc, đàn tranh, trống cơm, trống đế, trống cái, đàn bầu, đàn nhị, đàn
nguyệt…
Bước 3: Giới thiệu một số nhạc cụ dân tộc qua video, hình ảnh…
Thực tế hiện nay với cách dạy chỉ dựa vào những hình ảnh và thông tin trên sách
giáo khoa trước đây thì không thể đem lại hiệu quả tốt nhất. Chúng ta cần dựa vào sự
phát triển của công nghệ thông tin (CNTT) có rất nhiều các trang mạng chính thống về
âm nhạc, tìm hiểu những tài liệu thật cụ thể và sinh động với những video, hình ảnh,
có chất lượng màu sắc tốt nhất để giảng dạy.
Dưới đây là một vài hình ảnh minh họa:
Trống cơm Trống cái
4
Sáo trúc
Đàn nguyệt
Bên cạnh đó chúng ta cập nhật cho học sinh xem thêm một số nhạc cụ dân tộc
khác ngoài những nhạc cụ trong sách giáo khoa như: Đàn T’rưng, đàn bầu…, Mà một
trong số nhạc cụ dân tộc địa phương Bình Phước của chúng ta cũng có đó là: Cồng,
chiêng.
Đàn T’rưng Cồng, chiêng Đàn bầu
Đồng bào S’Tiêng biểu diễn múa cồng chiêng tại ngày hội đại đoàn kết dân
tộc
Không chỉ sử dụng những hình ảnh, chúng ta hãy sử dụng thêm những video mà
các nghệ sĩ, các nghệ nhân đang chơi các nhạc cụ dân tộc, thể hiện những bài hát về
quê hương, đất nước. Thông qua cách giới thiệu này chúng ta có thể gợi ý để các em tự
5
đưa ra kiến thức như: Hình dáng các nhạc cụ thế nào ? Cách sử dụng ra sao? Và nêu
được cảm nhận về âm thanh, giai điệu của nhạc cụ đó.
Dưới đây là một vài hình ảnh minh họa:
Video em bé đang thổi sáo và chăn trâu.
Video các nghệ sĩ thể hiện bài hát “Việt Nam ơi”, qua tiếng đàn tranh.
Bước 4: Phân tích ý nghĩa văn hóa lịch sử và giới thiệu một số thành tựu
của nền âm nhạc dân tộc việt nam.
Âm nhạc dân tộc chính là tinh hoa văn hóa của đất nước. Được đúc kết và lưu
truyền từ bao đời nay. Âm nhạc có vai trò quan trọng góp phần hình thành nhân cách,
đạo đức của mỗi con người Việt Nam nói chung và học sinh nói riêng. Với những ca
từ giản dị nhưng lại vô cùng gần gũi và giàu tình cảm. Từ những hình ảnh cây đa, bến
nước, con đò, cho đến những sinh hoạt trong cuộc sống hàng ngày. Từ đó hình thành
trong mỗi chúng ta tình yêu thương con người, quê hương, đất nước.
