
ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN HOÀI ĐỨC
TRƯỜNG THCS DI TRẠCH
HỒ SƠ
ĐỀ NGHỊ CÔNG NHẬN PHẠM VI ẢNH HƯỞNG
VÀ HIỆU QUẢ ÁP DỤNG CẤP HUYỆN
TÊN SÁNG KIẾN: SỬ DUNG SƠ ĐỒ TƯ DUY NHẰM NÂNG
CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC MÔN NGỮ VĂN
Tên tác giả : Nguyễn Thị Huệ
Chức vụ : Giáo viên
Đơn vị công tác : Trường THCS Di Trạch
.
Năm học 2023 -2024

UBND HUYỆN HOÀI ĐỨC
TRƯỜNG THCS DI TRẠCH
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
Hoài Đức, ngày 26 tháng 4 năm 2024
BẢN MÔ TẢ NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA SÁNG KIẾN
Tên Sáng kiến: Sử dụng sơ đồ tư duy nhằm nâng cao chất lượng dạy học
môn Ngữ văn
1. Thực trạng:
Các vấn đề tồn tại trước khi thực hiện sáng kiến
Trước khi viết sang kiến tôi thấy các học sinh THCS đặc biệt lớp 6. Các em
thường quen cách học thụ động dưới bậc Tiểu học: giáo viên giảng, học sinh nghe,
chép, học thuộc nội dung được giáo viên cung cấp sẵn. Khi lên cấp THCS, các
em sẽ gặp trở ngại trong việc tự mình khám phá kiến thức qua những tiết học theo
phương pháp mới. Nếu không có giải pháp kịp thời, về lâu dài, các em rất dễ chán
học môn văn. Vì vậy, việc sử dụng sơ đồ tư duy trong quá trình dạy học, bước
đầu có thể giảm bớt được tâm lý ngại học văn, khơi gợi trong học sinh tình yêu
đối với môn học, đồng thời đem đến cho các em cái nhìn mới, tư duy mới về môn
học Ngữ văn.
Lý do thực hiện sáng kiến
Vào các năm gần đây, “Đổi mới phương pháp dạy học” là một cụm từ
không hề xa lạ với ngành giáo dục nói chung và giáo viên đứng lớp nói riêng. Nó
là một đòi hỏi cấp bách, một xu hướng tất yếu của các nhà trường. Tùy vào từng
bộ môn và kinh nghiệm của bản thân mà mỗi giáo viên cần tìm tòi, áp dụng
phương pháp mới vào giảng dạy nhằm giúp học sinh hứng thú và chủ động hơn
trong học tập, đồng thời nâng cao hơn nữa chất lượng đào tạo của nhà trường, góp
phần vào việc hình thành nhân cách phát triển toàn diện của học sinh.
Năm học 2023-2024, thực hiện theo chỉ đạo của ngành về việc thực hiện mục
tiêu đổi mới, củng cố và nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo của Bộ Giáo
dục & Đào tạo, giáo viên giảng dạy đúng kiến thức và kĩ năng mới trên tinh thần
phát huy tính tích cực tự giác, chủ động sáng tạo trong việc tiếp cận và lĩnh hội tri
thức của học sinh. Đây là một yêu cầu quan trọng đặt ra là phải có sự vận dụng và
phát huy những phương pháp dạy học truyền thống, bên cạnh đó là những biện
pháp, kĩ thuật dạy học, đặc biệt là việc ứng dụng công nghệ thông tin, ứng dụng

4
những kĩ thuật dạy học vào giảng dạy từng bộ môn. .
Để đáp ứng những yêu cầu đổi mới về phương diện phương pháp, đáp ứng
tốt hơn chuẩn kiến thức và kĩ năng quy định thì việc làm phong phú, sinh động,
khắc sâu bài học. Bằng một kỹ thuật mới đó là tổ chức các đơn vị kiến thức trên
hệ thống sơ đồ, ta vẫn gọi là sơ đồ tư duy, hay bản đồ tư duy . Nó không chỉ giúp
cho học sinh tiếp nhận thông tin một cách tổng quát và chính xác có sự hiểu biết
sâu rộng, dễ nhớ, dễ tái hiện kiến thức Ngữ văn mà còn góp phần chắp cánh cho
những phương pháp dạy học đặc trưng của bộ môn này, tạo hứng thú để học sinh
tham gia học tập tích cực, phát huy khả năng sang tạo, năng lực tư duy của học
sinh nhất là đối với các em học sinh lớp 6 - lớp đầu cấp THCS.
2. Nội dung sáng kiến:
Thực trạng của việc học văn hiện nay: Môn Ngữ văn là một môn học khó
với học sinh bởi dung lượng kiến thức dài, nhiều học sinh chưa biết cách ghi đầy
đủ nội dung của bài dẫn đến chán học, thậm chí sợ học môn văn, làm giảm chất
lượng môn học.
Tính mới, tính tiên tiến:
Việc sử dụng SĐTD trong dạy học môn Văn sẽ tạo sự mới m, hưng
phấn với học sinh và cả người giáo viên đứng lớp.
Giúp giờ học Ngữ văn trở nên nhẹ nhàng, dễ nhớ học sinh học tốt môn học.
Sơ đồ tư duy giúp học sinh hệ thống kiến thức đầy đủ, nhớ nhanh, nhớ lâu,
nhớ sâu. Giúp học sinh ghi nhớ chi tiết cấu trúc đối tượng hay sự kiện mà chúng
chứa các mối liên hệ phức tạp hay chằng chéo.
Thúc đẩy tư duy sang tạo, tích cực, tự chủ giải quyết vấn đề của học sinh.
Tính khả thi:
Có thể vận dụng sơ đồ tư duy trong dạy học Ngữ văn ở tất cả các phân môn
và các khối.
Dùng sơ đồ tư duy để củng cố kiến thức sau mỗi tiết học và hệ thống kiến
thức sau mỗi chương, phần.
Dùng sơ đồ tư duy để dạy bài mới.
Dùng sơ đồ tư duy để kiểm tra bài cũ .
Sử dụng sơ đồ tư duy để lập dàn ý trong tiết học tập làm văn.
Sử dụng sơ đồ tư duy để ôn tập các bài, các phần.
Kết quả của sáng kiến:

5
Việc sử dụng sơ đồ tư duy giúp giáo viên đổi mới phương pháp dạy học,
giúp học sinh học tập tích cực đó chính là một trong những cách làm thiết thực
triển khai nội dung dạy học có hiệu quả theo hướng đổi mới đánh giá theo năng
lực học sinh.Học sinh hiểu bài nhanh hơn, hiệu quả hơn, tăng tính chủ động, sáng
tạo và phát triển tư duy của các em.
Kết quả ban đầu khi chưa áp dụng SKKN thì tỉ lệ học sinh yêu thích học
văn tăng lên, theo đó tỉ lệ học sinh giỏi , học sinh khá cũng tăng lên, tỉ lệ học
sinh trung bình giảm và học sinh yếu cũng giảm nhiều cụ thể.
Kết quả cụ thể trước khi áp dung sang kiến sử dụng sơ đồ tư duy trong
môn học Ngữ văn số học sinh yêu thích môn văn: 33,32% và sau khi thực hiện
các giải của sang kiến số học sinh yêu thích môn văn:81,33%
Đánh giá phạm vi ảnh hưởng của Sáng kiến:
Có hiệu quả trong phạm vi đơn vị áp dụng và các đơn vị trên địa bàn
Thành phố có nhiều tiết chuyên đề khi đi dự các thầy cô cúng sử dụng sơ đồ tư
duy trong bài dạy của mình.
Hoài Đức, Ngày 26 tháng 4 năm 2024
XÁC NHẬN CỦA CƠ QUAN
Người viết sáng kiến
(ký tên, đóng dấu)
Nguyễn Thị Huệ

UBND HUYỆN HOÀI ĐỨC
TRƯỜNG THCS DI TRẠCH
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
Hoài Đức, ngày 26 tháng 4 năm 2024
BÁO CÁO TÓM TẮT
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM: SỬ DỤNG SƠ ĐỒ TƯ DUY NHẰM
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC MÔN NGỮ
I. Sơ yếu lí lịch
Họ và tên: Nguyễn Thị Huệ Giới tính: Nữ
Ngày, tháng, năm sinh: 25/11/1978
Đơn vị công tác: Trường THCS Di Trạch
Chức vụ hiện nay: Giáo viên
Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ: Đại học
Số điện thoại liên hệ: 0978564611
II. Sáng kiến kinh nghiệp, cải tiến kỹ thuật, giải pháp công tác, đề tài
nghiên cứu khoa học hoặc áp dụng công nghệ mới
1. Tên, lĩnh vực thực hiện sáng kiến kinh nghiệm đề nghị xem xét: Sử
dụng sơ đồ tư duy nhằm nâng cao chất lượng trong dạy học môn Ngữ văn .
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Môn Ngữ văn cấp THCS
3. Các thành viên tham gia nghiên cứu sáng kiến kinh nghiệm:
Giáo viên: Nguyễn Thị Huệ
Qua thực tế giảng dạy tôi nhận thấy: Sơ đồ tư duy là một công cụ tổ chức
tư duy. Đây là phương pháp dễ nhất để chuyển tải thông tin vào bộ não rồi đưa
thông tin ra ngoài; là một phương tiện ghi chép đầy sáng tạo và hiệu quả theo
đúng nghĩa: “sắp xếp” ý nghĩ của con người. Việc sử BĐTD trong dạy học đã góp
phần giúp cho việc dạy và học đặc biệt các môn xã hội đạt hiệu quả cao hơn, học
sinh sáng tạo nhiều hơn, tiết kiệm thời gian hơn, học sinh dễ ghi nhớ và ghi nhớ
kiến thức lâu hơn, sâu hơn, có hệ thống hơn. Cách học này còn phát triển được
năng lực riêng của từng học sinh không chỉ về trí tuệ (vẽ, viết gì trên sơ đồ tư
duy), hệ thống hóa kiến thức (huy động những điều đã học trước đó chọn lọc các
ý để ghi), mà còn thể hiện khả năng hội họa (hình thức trình bày, kết hợp hình vẽ,
chữ viết, màu sắc), và sự vận dụng kiến thức được học qua sách vở vào cuộc sống.