Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tập luyện ngoại khóa môn Giáo dục thể chất ở trường THPT Quỳ Hợp 2

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:41

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến "Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tập luyện ngoại khóa môn Giáo dục thể chất ở trường THPT Quỳ Hợp 2" nhằm đánh giá thực trạng những mặt còn hạn chế trong các hoạt động tập luyện ngoại khóa môn GDTC, đề tài xác định nguyên nhân dẫn đến những mặt còn hạn chế, từ đó tiến hành lựa chọn đề xuất biện pháp có ý nghĩa thực tiễn và khả thi, nhằm góp phần nâng cao thể lực cho học sinh Trường THPT Quỳ Hợp 2 - Nghệ An.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tập luyện ngoại khóa môn Giáo dục thể chất ở trường THPT Quỳ Hợp 2

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƯỜNG THPT QUỲ HỢP 2 --------o0o-------- SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ TẬP LUYỆN NGOẠI KHÓA MÔN GIÁO DỤC THỂ CHẤT Ở TRƯỜNG THPT QUỲ HỢP 2 MÔN: THỂ DỤC Lĩnh vực: GDTC Tác giả: Đoàn Văn Hưng Tổ: Khoa học Xã hội Điện thoai: 0967838177 Tháng 4 năm 2022
MỤC LỤC Mục lục Nội dung Trang Phần I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1 I Lý do chọn đề tài 1 II Mục đích nghiên cứu 2 III Nhiệm vụ nghiên cứu 2 IV Thời gian nghiên cứu 3 V Đối tượng nghiên cứu 3 VI Phạm vi nghiên cứu 3 Phần II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 3 I Tổng quan các vấn đề nghiên cứu 3 Những quan điểm, đường lối của Đảng và Nhà nước về công tác tập 1 3 luyện môn GDTC 2 Mục tiêu, công tác tập luyện ngoại khóa môn GDTC trong 6 các trường THPT 3 Khái quát về hình thức và nội dung giờ học ngoại khóa môn 7 GDTC trong trường THPT Phong trào Tập luyện ngoại khóa môn GDTC của học sinh 4 8 trong trường phổ thông II THỰC TRẠNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 9 Cơ sở lý luận và thực tiễn của việc nghiên cứu tổ chức hoạt 1 động tập luyện ngoại khóa môn GDTC cho học sinh phổ 9 thông Đánh giá thực trạng công tác GDTC và các hoạt động TDTT 2 12 ngoại khóa của HS trường THPT Quỳ Hợp 2 – Nghệ An Thực trạng về chương trình giảng dạy môn GDTC cho học sinh 2.1 12 Trường THPT Quỳ Hợp 2 – Nghệ An Thực trạng đội ngũ giáo viên giảng dạy môn GDTC của trường 2.2 15 THPT Quỳ Hợp 2
Thực trạng cơ sở vật chất phục vụ công tác giảng dạy môn 2.3. 15 GDTC và hoạt động TDTT của trường THPT Quỳ Hợp 2 Thực trạng hoạt động thể dục thể thao ngoại khóa của học sinh 2.4 15 Trường THPT Quỳ Hợp 2 – Nghệ An Nguyên nhân ảnh hưởng đến hoạt động TDTT ngoại khóa của 2.5 18 HS trường THPT Quỳ Hợp 2 – Nghệ An Nhu cầu tập luyện TDTT ngoại khóa của học sinh Trường THPT 2.6 19 Quỳ Hơp 2 – Nghệ An Thực trạng thể lực của học sinh Trường THPT Quỳ Hợp 2, Nghệ 2.7 21 An Lựa chọn biện pháp tổ chức hoạt động TDTT ngoại khóa nhằm 3 nâng cao thể lực cho học sinh Trường THPT Quỳ Hợp 2 – Nghệ 22 An. 3.1 Cơ sở lý luận lựa chọn các biện pháp. 22 3.2 Cơ sở thực tiễn lựa chọn các biện pháp. 23 Xây dựng các biện pháp tổ chức hoạt động TDTT ngoại khóa nâng 3.3 25 cao thể lực cho HS trường THPT Quỳ Hợp 2 – Nghệ An: Đánh giá hiệu quả các biện pháp tổ chức tập luyện ngoại 4 30 khóa. 4.1 Tổ chức thực nghiệm các biện pháp 30 Đánh giá hiệu quả các biện pháp tổ chức hoạt động TDTT 4.2 ngoại khóa nâng cao thể lực cho HS Trường THPT Quỳ Hợp2 30 – Nghệ An. PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 37 1 Kết luận 37 2 Kiến nghị 37 TÀI LIỆU THAM KHẢO 38
PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ. I. Lý do chọn đề tài Giáo dục thể chất trong hệ thống giáo dục nói chung, giáo dục THPT nói riêng ở nước ta là môn học bắt buộc, được quy định cụ thể trong Hiến pháp và các văn bản pháp luật, là một mặt giáo dục quan trọng trong sự nghiệp giáo dục và đào tạo, góp phần thực hiện mục tiêu: nâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân lực, đào tạo nhân tài cho đất nước. Cùng với sự phát triển chung của giáo dục đại học nước ta trong 70 năm qua, công tác GDTC đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trên nhiều lĩnh vực đào tạo nguồn nhân lực, xây dựng hệ thống văn bản pháp luật, không ngừng đổi mới chương trình, biên soạn giáo trình tài liệu, đổi mới phương pháp và phương tiện dạy học theo hướng hiện đại, từng bước tiếp cận trình độ tiên tiến của các nước trong khu vực. Về thực trạng của công tác GDTC hiện nay. Theo đánh giá của Bộ GD & ĐT: Nhiều trường THPT hiện nay chưa nghiêm túc thực chương trình môn thể dục ngoại khóa theo quy định, hiện tượng cắt giảm thời lượng chương trình còn phổ biến. Chất lượng dạy học ngoại khóa môn GDTC còn thấp, giờ dạy môn GDTC ngoại khóa còn đơn điệu, thiếu sinh động, thiếu sáng tạo; phương pháp dạy học còn nghèo nàn, chưa được tích cực đổi mới. Việc đầu tư nguồn lực, vật lực cho công tác dạy học và các hoạt động thể thao cho học sinh còn hạn chế, cơ sở vật chất sân bãi dụng cụ còn chưa tương xứng với sự phát triển về quy mô của các trường; đội ngũ giáo viên thể dục của các trường còn thiếu, chất lượng chưa cao, chưa được thường xuyên bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ chuyên môn. Những nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên đây là xuất phát từ nhận thức về vị trí, vai trò của môn GDTC còn nhiều hạn chế trong các cấp giáo dục và cơ sở trường, chưa coi đây là mặt giáo dục quan trọng trong chiến lược đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cao có tri thức, sức khỏe và trách nhiệm với nghề nghiệp tương lai của thế hệ trẻ, đặc biệt là học sinh trong các trường THPT. Trong thời gian gần đây, trước yêu cầu đổi mới đồng bộ, toàn diện của ngành Giáo dục và Đào tạo, Trường THPT Quỳ Hợp 2 xác định mục tiêu trước mắt phải xây dựng thành công trường chuẩn quốc gia. Được sự ủng hộ của chính quyền các cấp, của Sở GD&ĐT, sự đồng thuận của phụ huynh học sinh, BGH nhà trường đã mạnh dạn đưa ra những chủ trương, những chính sách đột phá có tính chiến lược đó là phát triển phong trào học tập ngoại khóa bằng các hình thức câu lạc bộ, trong đó có nội dung học tập ngoại khóa môn GDTC cho học sinh. Từ năm học 2018 – 2021: Cơ sở vật chất, khuôn viên nhà trường xanh, sạch, đẹp và khang trang, trang thiết bị hiện đại đáp ứng đủ nhu cầu dạy, học, vui chơi giải trí cho học sinh. Cùng với đó chất lượng giáo dục nhà trường nâng lên rõ rệt qua từng năm. 1
Nhưng trong những năm qua, công tác tập luyện ngoại khóa môn GDTC của nhà trường còn gặp nhiều khó khăn: số lượng học sinh vào trường ngày một tăng vì vậy cơ sở vật chất cũng như đội ngũ giáo viên chưa đáp ứng được yêu cầu của công tác giảng dạy ngoại khóa môn GDTC, các thiết bị và dụng cụ tập luyện thể chất còn hạn chế, chất lượng chưa tốt vì vậy cũng ảnh hưởng phần nào đến chất lượng tập luyện ngoại khóa môn GDTC của nhà trường. Với nhiệm vụ giáo dục đào tạo học sinh trường THPT Quỳ Hợp 2 có quy mô của nhà trường hiện nay trên gần 14000 học sinh khối 10, 11 và 12. Với số lượng học sinh như vậy việc tổ chức các hoạt động ngoại khóa môn GDTC cho học sinh còn kém hiệu quả. Để đáp ứng yêu cầu cấp bách đó, việc nghiên cứu các biện pháp nâng cao chất lượng tập luyện ngoại khóa môn GDTC sẽ là một trong những giải pháp hữu hiệu giúp cho trường THPT Quỳ Hợp 2 – Nghệ An. các công trình nghiên cứu trên đã đánh giá thực trạng công tác tập luyện ngoại khóa môn GDTC trong nhà trường, đề xuất biện pháp đổi mới chương trình tập luyện ngoại khóa môn GDTC, đổi mới nội dung hoạt động ngoại khóa… Một trong những mục tiêu của công tác dạy học ngoại khóa môn GDTC trong các trường THPT là làm cho học sinh (HS) có sức khỏe tốt, đáp ứng yêu cầu công tác sau này. Vì vậy nghiên cứu để tìm ra nguyên nhân để khắc phục nhằm nâng cao thể lực cho học sinh trong nhà trường là việc làm rất cần thiết góp phần nâng cao kết quả. Nghiên cứu về công tác dạy học ngoại khóa môn GDTC của trường THPT nói chung, các biện pháp nâng cao chất lượng dạy học ngoại khóa môn GDTC trường THPT Quỳ Hợp 2 nói riêng, Nhằm góp phần đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực.Tiếp cận chương trình giáo dục phổ thông mới.Nâng cao chất lượng tập luyện ngoại khoá đối với môn học GDTC cho đến nay chưa có công trình nào đề cập đến. Vì những lý do nêu trên, tôi lựa chọn và tiến hành thực hiện đề tài: “ Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tập luyện ngoại khóa môn Giáo dục thể chất ở trường THPT Quỳ Hợp 2” II. Mục đích của nghiên cứu. Trên cơ sở lý luận và thực tiễn đánh giá thực trạng những mặt còn hạn chế trong các hoạt động tập luyện ngoại khóa môn GDTC, đề tài xác định nguyên nhân dẫn đến những mặt còn hạn chế, từ đó tiến hành lựa chọn đề xuất biện pháp có ý nghĩa thực tiễn và khả thi, nhằm góp phần nâng cao thể lực cho học sinh Trường THPT Quỳ Hợp 2 - Nghệ An III. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục đích nghiên cứu trên, đề tài đề ra 2 nhiệm vụ nghiên cứu sau: Nhiệm vụ 1: Đánh giá thực trạng công tác tập luyện ngoại khóa môn GDTC của học sinh Trường THPT Quỳ Hợp 2 – Nghệ An. 2
Nhiệm vụ 2: Lựa chọn, ứng dụng và đánh giá hiệu quả các biện pháp tổ chức hoạt động tập luyện ngoại khóa môn GDTC cho học sinh Trường THPT Quỳ Hợp 2 – Nghệ An. IV. Thời gian nghiên cứu. Năm học 2020 - 2021và năm học 2021 - 2022 V. Đối tượng nghiên cứu. Học sinh trường THPT Quỳ Hợp 2 VI. Phạm vi nghiên cứu. - Khách thể nghiên cứu + Học sinh các khối lớp 10, 11, 12 Trường THPT Quỳ Hợp 2, huyện Quỳ Hợp + Giáo viên Trường THPT Quỳ Hợp 2 và một số trường lân cận. PHẦN 2: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ. I.TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1. Những quan điểm, đường lối của Đảng và nhà nước về công tác tập luyện môn GDTC Quan điểm xây dựng chương trình môn Giáo dục thể chất tại TT32/2018/TT-BGDĐT về chương trình giáo dục phổ phông đã quán triệt đầy đủ quan điểm, mục tiêu, yêu cầu cần đạt về phẩm chất, năng lực, kế hoạch giáo dục và định hướng về nội dung giáo dục, phương pháp giáo dục và đánh giá kết quả giáo dục được quy định tại Chương trình tổng thể. Chương trình môn Giáo dục thể chất có tính mở, tạo điều kiện để học sinh được lựa chọn các hoạt động phù hợp với thể lực, nguyện vọng của bản thân và khả năng tổ chức của nhà trường; đồng thời tạo điều kiện để nhà trường xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp với điều kiện thực tế và đặc điểm của mỗi địa phương. Nội dung chương trình giáo dục thể chất trong các trường THPT được tiến hành trong cả quá trình học tập của học sinh trong nhà trường bằng các hình thức: + Giờ học thể dục chính khoá: Là hình thức cơ bản nhất của giáo dục thể chất được tiến hành trong kế hoạch học tập của nhà trường. Vì việc đào tạo cơ bản về thể chất, thể thao cho học sinh là nhiệm vụ cần thiết, nên trước hết phải có nội dung thích hợp để phát triển các tố chất thể lực và phối hợp vận động cho học sinh. Đồng thời, giúp các em có trình độ nhất định để tiếp thu được các kỹ thuật động tác TDTT. Bản thân giờ học TDTT có ý nghĩa quan trọng nhiều mặt đối với việc quản lý và giáo dục con người trong xã hội. Việc học tập các bài tập thể dục, các kỹ 3
thuật động tác là điều kiện cần thiết để con người phát triển cơ thể một cách hài hoà, bảo vệ và củng cố sức khoẻ, hình thành năng lực chung và chuyên môn. + Giờ học ngoại khoá - tự tập: Là nhu cầu và ham thích của một bộ phận học sinh với mục đích và nhiệm vụ là góp phần phát triển năng lực, thể chất một cách toàn diện, đồng thời góp phần nâng cao thành tích thể thao của học sinh. Giờ học ngoại khoá nhằm củng cố và hoàn thiện các bài học chính khoá và được tiến hành vào giờ tự học của học sinh hay dưới sự hướng dẫn của giáo viên TDTT. Ngoài ra còn các hoạt động thể thao quần chúng ngoài giờ học bao gồm: Luyện tập trong các câu lạc bộ, các giải thi đấu trong và ngoài trường được tổ chức hàng năm, các bài tập thể dục vệ sinh chống mệt mỏi hàng ngày, cũng như giờ tự luyện tập của học sinh, phong trào tự tập luyện rèn luyện thân thể. Hoạt động ngoại khoá với chức năng là động viên lôi kéo nhiều người tham gia tập luyện các môn thể thao yêu thích, góp phần nâng cao sức khoẻ phục vụ học tập và sinh hoạt. Đảm bảo cho TDTT phát triển đúng hướng, cần tạo sự quản lý thống nhất của nhà nước và xúc tiến quá trình xã hội hóa TDTT trong các tổ chức và cơ sở hoạt động. Đánh giá công tác TDTT trong những năm qua, tại Chỉ thị 36/ CT – TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng về công tác TDTT trong giai đoạn mới nêu rõ : “Những năm gần đây, công tác TDTT đã có nhiều tiến bộ, phong trào TDTT ở một số địa phương và ngành đã được chú ý đầu tư nâng cấp, xây dựng mới. Tuy nhiên, TDTT nước ta còn ở trình độ rất thấp, số người thường xuyên luyện tập thể thao còn rất ít, đặc biệt là thanh niên chưa tích cực tham gia tập luyện. Hiệu quả GDTC trong trường học và trong các lực lượng vũ trang còn rất thấp. Đội ngũ cán bộ TDTT còn thiếu và yếu về nhiều mặt. Nguyên nhân chủ yếu của những yếu kém là do nhiều cấp ủy Đảng, chính quyền chưa nhận thức được đầy đủ và còn xem nhẹ vai trò của TDTT trong sự nghiệp đào tạo, bồi dưỡng và phát huy nhân tố con người, chưa thực sự coi TDTT là một bộ phận trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng, chưa có chế độ phù hợp với yêu cầu phát triển của TDTT. Quản lý của ngành còn kém hiệu quả, chưa phát huy hết vai trò chủ động sáng tạo của toàn xã hội để phát triển TDTT”. Trước tình hình mới, định hướng của Đảng về sự nghiệp TDTT: “Phát triển TDTT là một bộ phận quan trọng trong chính sách phát triển kinh tế - xã hội của Đảng và Nhà nước, nhằm bồi dưỡng và phát huy nhân tố con người. Công tác TDTT phải góp phần tích cực nâng cao sức khỏe thể lực, giáo dục nhân cách, đạo đức, lối sống lành mạnh làm phong phú đời sống văn hóa, tinh thần của nhân dân, nâng cao năng suất lao động xã hội và sức chiến đấu của các lực lượng vũ trang”. Để đưa công tác GDTC trong nhà trường trở thành một khâu quan trọng, cũng như xác định nhận thức đúng về vị trí GDTC trong nhà trường các cấp phải được triển khai đồng bộ với các mặt giáo dục tri thức và nhân cách từ tuổi thơ cho đến bậc đại học. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có văn bản quyết định ban hành quy chế về công tác GDTC trong nhà trường các cấp, trong đó đã khẳng định: “GDTC 4
được thực hiện trong hệ thống nhà trường từ mầm non đến đại học, góp phần đào tạo những công dân phát triển toàn diện. GDTC là một bộ phận hữu cơ của mục tiêu giáo dục và đào tạo, nhằm giúp con người phát triển cao về trí tuệ, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo đức: Thể chất - sức khỏe tốt là nhân tố quan trọng trong việc phát triển sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” . Cũng như khẳng định: “GDTC trong nhà trường các cấp nhằm từng bước nâng cao trình độ văn hóa thể chất và thể thao của học sinh, Góp phần phát triển sự nghiệp TDTT của đất nước đáp ứng nhiệm vụ giao tiếp của học sinh, Việt Nam và quốc tế” . Trong Điều 16, Pháp lệnh TDTT đã khẳng định: “Nhà nước có trách nhiệm thực hiện chương trình GDTC cho người học. Tổ chức hoạt động TDTT ngoại khóa, xây dựng cơ sở vật chất cần thiết đáp ứng việc giảng dạy và hoạt động TDTT trong nhà trường”. Trong các trường học, GDTC có tác dụng tích cực trong việc hoàn thiện cá tính, nhân cách, những phẩm chất cần thiết và hoàn thiện thể chất cho học sinh. Việc tiến hành GDTC nhằm giữ gìn sức khỏe và phát triển thể lực, tiếp thu những kiến thức và kỹ năng vận động cơ bản, còn có tác dụng chuẩn bị tốt về mặt tâm lý và tinh thần của người cán bộ tương lai. Trong hơn hai mươi năm qua, kể từ buổi lễ phát động “Toàn dân RLTT theo gương Bác Hồ vĩ đại” (26/3/2000). Công tác GDTC và hoạt động thể thao trong trường học đã có nhiều khởi sắc. Liên Bộ đã phối hợp xây dựng pháp lệnh TDTT và đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua, các vụ chức năng của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Ủy ban TDTT và Bộ y tế đã phối hợp xây dựng quy chế về GDTC và y tế trường học được Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo duyệt ký và ban hành. Theo Thông tư liên tịch Bộ Giáo dục và Đào tạo, Ủy ban TDTT thống nhất ban hành, TDTT trường học là một bộ phận đặc biệt quan trọng trong việc nâng cao sức khỏe và thể lực, bồi dưỡng phẩm chất đạo đức, ý chí, giáo dục nhân cách cho học sinh góp phần đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. TDTT trong trường học là môi trường thuận lợi và giàu tiềm năng để phát hiện và bồi dưỡng tài năng thể thao cho đất nước. - Phát triển GDTC trường học theo hướng đổi mới và nâng cao chất lượng giờ học thể dục nội khoá, đa dạng hóa các hình thức hoạt động ngoại khóa, đồng thời tổ chức chặt chẽ việc kiểm tra tiêu chuẩn RLTT đối với người học. - Tăng cường phối hợp liên ngành giáo dục và TDTT, đồng thời đẩy mạnh xã hội hóa và chuyên nghiệp hóa, tranh thủ các nguồn lực từ xã hội để xây dựng và phát triển TDTT trường học. - Tăng cường hợp tác, giao lưu quốc tế về TDTT trường học, góp phần nâng cao vị thế của Thể thao Việt Nam trong khu vực và thế giới. 5
2. Mục tiêu, công tác tập luyện ngoại khóa môn GDTC trong các trường THPT. Mục tiêu chung của công tác tập luyện GDTC tại TT32/2018/TT-BGDĐT về cho học sinh phổ thông trong thời gian tới là: -Hình thành, phát triển năng lực chăm sóc sức khoẻ: Giáo viên tạo cơ hội cho học sinh huy động những hiểu biết, kinh nghiệm sẵn có để hình thành ý thức và kiến thức về chăm sóc sức khoẻ; đồng thời tăng cường giao nhiệm vụ ở nhà, đồng thời phối hợp với cha mẹ học sinh giúp đỡ học sinh thực hiện nền nếp giữ gìn vệ sinh, chăm sóc sức khoẻ bản thân. -Hình thành, phát triển năng lực vận động cơ bản: Giáo viên khai thác ưu thế của Giáo dục thể chất là một loại hình giáo dục mà nội dung chuyên biệt là dạy học vận động (động tác) và sự phát triển có chủ định các tố chất vận động của con người. Các giai đoạn dạy học động tác nhằm hình thành ở học sinh kĩ năng vận động, khả năng vận dụng vào thực tế. Việc tổ chức các hoạt động vận động (bài tập và trò chơi vận động...) giúp cho học sinh hình thành và phát triển được các tố chất thể lực cơ bản như: nhanh, mạnh, bền, khéo léo, mềm dẻo… cũng như khả năng thích ứng của cơ thể và trí nhớ vận động. - Hình thành, phát triển năng lực hoạt động thể dục thể thao: Giáo viên vận dụng nguyên tắc giáo dục cá biệt, quan tâm phát hiện và hướng dẫn học sinh tập luyện các môn thể dục thể thao phù hợp với sở thích, sở trường; tạo cơ hội cho học sinh được quan sát và tham gia các trò chơi, các hoạt động cổ vũ và thi đấu thể thao, từ đó khơi dậy niềm đam mê hoạt động thể dục thể thao, khả năng hoạt động thể dục thể thao, phát triển khả năng trình diễn và thi đấu. - GDTC nói chung và tập luyện GDTC ngoại khóa nói riêng là một trong 4 mặt giáo dục toàn diện cho học sinh Mặt khác, bản thân GDTC đã bao hàm các nội dung của giáo dục toàn diện, bởi vậy công tác tập luyện ngoại khóa GDTC trong nhà trường các cấp phải hướng vào thực hiện các nhiệm vụ chính: + Góp phần phát triển đúng đắn thể chất và củng cố sức khỏe . + Phát triển các tố chất thể lực . + Hình thành hứng thú bền vững và nhu cầu tập luyện một cách có hệ thống. Tuổi học sinh phổ thông vốn có những nét đặc thù, vì vậy trong việc chăm sóc và giáo dục học sinh nói chung cũng như trong GDTC nói riêng cho lứa tuổi này cần có những đặc trưng riêng: “Học tập, vui chơi và vận động là hoạt động chủ đạo. Đó là những nhu cầu không thể thiếu được của học sinh phổ thông. Do vậy trong nội dung GDTC cho học sinh phổ thông cần ưu tiên trước hết các phương tiện là trò chơi vận động, bài tập phát triển chung, điền kinh( chạy, nhảy, 6
ném) và một số môn thể thao như bóng đá, bóng chuyển, bóng bàn, cầu lông, đá cầu, võ, bóng ném, bóng rổ...”. GDTC ngoại khóa là một trong những mục tiêu giáo dục toàn diện của Đảng và Nhà nước ta và nằm trong hệ thống giáo dục quốc dân. GDTC được hiểu là: “Quá trình sư phạm nhằm giáo dục và đào tạo thế hệ trẻ, hoàn thiện về thể chất và nhân cách, nâng cao khả năng làm việc và kéo dài tuổi thọ của con người”. 3. Khái quát về hình thức và nội dung giờ học ngoại khóa môn GDTC trong trường THPT GDTC ngoại khóa là một loại hình giáo dục nên nó là một quá trình giáo dục có tổ chức, có mục đích, có kế hoạch để truyền thụ những tri thức, kỹ năng, kỹ xảo... từ thế hệ này cho thế hệ khác. Là nhu cầu và ham thích của học sinh với mục đích và nhiệm vụ là góp phần phát triển năng lực, thể chất một cách toàn diện, đồng thời góp phần nâng cao thành tích thể thao của học sinh. Giờ học ngoại khoá nhằm củng cố và hoàn thiện các bài học chính khoá và được tiến hành vào giờ tự học của học sinh hay dưới sự hướng dẫn của giáo viên TDTT. Ngoài ra còn các hoạt động thể thao quần chúng ngoài giờ học bao gồm: Luyện tập trong các câu lạc bộ, các giải thi đấu trong và ngoài trường được tổ chức hàng năm, các bài tập thể dục vệ sinh chống mệt mỏi hàng ngày, cũng như giờ tự luyện tập của học sinh, phong trào tự tập luyện rèn luyện thân thể. Hoạt động ngoại khoá với chức năng là động viên lôi kéo nhiều người tham gia tập luyện các môn thể thao yêu thích, góp phần nâng cao sức khoẻ phục vụ học tập và sinh hoạt. Tác dụng của giáo dục thể chất và các hình thức sử dụng TDTT có chủ đích áp dụng trong các trường học là toàn diện, là phương tiện để hợp lý hoá chế độ hoạt động, nghỉ ngơi tích cực, giữ gìn và nâng cao năng lực hoạt động, học tập của học sinh trong suốt thời kỳ học tập trong nhà trường, cũng như đảm bảo chuẩn bị thể lực chung và chuẩn bị thể lực chuyên môn phù hợp với những điều kiện của nghề nghiệp trong tương lai. GDTC là một lĩnh vực TDTT xã hội với nhiệm vụ là: “Phát triển toàn diện các tố chất thể lực và trên cơ sở đó phát triển thể chất, đảm bảo hoàn thiện thể hình, củng cố sức khỏe, hình thành theo hệ thống và tiến hành hoàn thiện đến mức cần thiết các kỹ năng và kỹ xảo quan trọng cho cuộc sống. Đồng thời giáo dục các phẩm chất đạo đức, giáo dục ý thức và nhân cách”. Chương trình GDTC nói chung và ngoại khóa nói riêng trong các trường phổ thông nhằm giải quyết các nhiệm vụ giáo dục: “Trang bị kiến thức, kỹ năng và rèn luyện thể lực của học sinh”. Chương trình chính khóa GDTC nói chung và ngoại khóa GDTC nói riêng trong nhà trường phổ thông nhằm giải quyết các nhiệm vụ sau đây: 7
- Giáo dục đạo đức CNXH, rèn luyện tinh thần tập thể, ý thức tổ chức kỷ luật, xây dựng niềm tin, lối sống tích cực lành mạnh, tinh thần tự giác học tập và rèn luyện thân thể, chuẩn bị sẵn sàng phục vụ sản xuất và bảo vệ tổ quốc. - Cung cấp cho học sinh những kiến thức lý luận cơ bản về nội dung và phương pháp luyện tập TDTT, kỹ năng vận động và kỹ thuật cơ bản một số môn thể thao thích hợp. Trên cơ sở đó bồi dưỡng khả năng sử dụng các phương tiện nói trên để tự rèn luyện thân thể, nâng cao thể chất cho học sinh. - Góp phần duy trì và củng cố sức khỏe của học sinh, phát triển cơ thể một cách hài hòa, xây dựng thói quen lành mạnh và khắc phục những thói quen xấu trong cuộc sống, nhằm đạt hiệu quả tốt trong quá trình học tập và đạt những chỉ tiêu thể lực quy định cho từng đối tượng và năm học trên cơ sở tiêu chuẩn rèn luyện thân thể theo lứa tuổi. - Giáo dục óc thẩm mỹ cho học sinh và tạo điều kiện để nâng cao trình độ thể thao cho học sinh. Căn cứ vào những cơ sở lý luận đánh giá chất lượng giáo dục và mục đích yêu cầu của chương trình GDTC theo quyết định 203/QĐ-TDTT ngày 23/01/1989 của Bộ Giáo dục và Đào tạo, việc đánh giá chất lượng tập luyện ngoại khóa môn GDTC của học sinh được tiến hành theo các nội dung sau: - Kiến thức lý luận và GDTC được quy định theo chương trình chính khóa và ngoại khóa. - Kỹ năng thực hiện kỹ thuật các môn thể thao - Thực hiện các chỉ tiêu đánh giá kết quả GDTC theo nội dung tiêu chuẩn rèn luyện thân thể. - Tính chuyên cần và hứng thú tập luyện, thi đấu thể thao. 4. Phong trào Tập luyện ngoại khóa môn GDTC của học sinh trong trường phổ thông - Hoạt động TDTT ngoại khóa là một trong những hình thức GDTC chủ yếu nhất trong nhà trường phổ thông, nó có tác dụng thu hút đông đảo học sinh tham gia tập luyện. Trong những năm gần đây học sinh phổ thông đã tổ chức nhiều hoạt động có tác dụng thiết thực cho việc rèn luyện thân thể và nâng cao thành tích thể thao cụ thể như: - Ở các trường hàng năm có tổ chức 1 đến 2 giải thi đấu một số môn thể thao vô địch cấp trường. Nhất là ở thành phố đã có điều kiện tập luyện ở các lớp năng khiếu, trong các câu lạc bộ và trong các đội tuyển địa phương ở từng môn thể thao. Theo định kỳ hầu hết các trường đều tổ chức hội thi TDTT của trường (Hay còn gọi là Hội khỏe phù đổng) có chất lượng và trở thành truyền thống có ý nghĩa giáo dục tốt . Nội dung hoạt động đa dạng và tiêu chuẩn rèn luyện thân thể và chương trình Hội khỏe phù đổng. 8
- Các hoạt động ở tỉnh (thành phố, quận huyện): Hình thức hoạt động TDTT chủ yếu trong học sinh phổ thông ở các tỉnh thành là giải vô địch từng môn thể thao ở từng năm học và hội khỏe phù đổng theo chu kỳ 4 năm 1 lần được tổ chức rộng rãi trên toàn quốc trong 63 tỉnh thành. - Các hoạt động quy mô toàn quốc và khu vực từ năm 1979 Bộ Giáo dục và Đào tạo, Tổng cục TDTT và Trung ương Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh đã có sáng kiến phát động cuộc vận động rèn luyện thân thể rộng rãi trong học sinh phổ thông mà đỉnh cao của nó là Hội khỏe phù đổng toàn quốc định kỳ 4 năm tổ chức 1 lần. II. THỰC TRẠNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn của việc nghiên cứu tổ chức hoạt động tập luyện ngoại khóa môn GDTC cho học sinh phổ thông Giáo dục thể chất là một lĩnh vực thể dục thể thao (TDTT) xã hội với nhiệm vụ là: “Phát triển toàn diện các tố chất thể lực, và trên cơ sở đó phát triển các năng lực thể chất, bảo đảm hoàn thiện thể hình, củng cố sức khoẻ, hình thành theo hệ thống và tiến hành hoàn thiện đến mức cần thiết các kỹ năng và kỹ xảo quan trọng cho cuộc sống”. Đồng thời chương trình giáo dục thể chất trong các trường THPT nhằm giải quyết các nhiệm vụ giáo dục đó là: “Trang bị kiến thức, kỹ năng và rèn luyện thể lực cho học sinh”. Theo chỉ thị 17- CT/TW của Ban Bí thư TW Đảng khóa VIII đã chỉ rõ công tác giáo dục thể chất và thể thao của trường học trong giai đoạn mới cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa ngành Giáo dục và Đào tạo và ngành TDTT: Sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp bộ đảng và chính quyền các cấp. Sự phối hợp của các ngành, các đoàn thể và tổ chức xã hội các cơ sở chính trị, kinh tế và xã hội trong hoạt động TDTT trường học. Theo tinh thần đó, công tác TDTT trong trường học cần được sự quan tâm và tham gia của mọi lực lượng xã hội nhưng không phải là bao cấp, nhà trường không thể thụ động và chờ đợi trợ cấp từ nhà nước, từ xã hội mà cần giữ vai trò nòng cốt, tích cực, chủ động tìm các giải pháp và cách thức phù hợp với đặc điểm và điều kiện riêng từng trường để nâng cao hiệu quả của công tác GDTC. Xét dưới mọi góc độ việc GDTC, việc nâng cao hiệu quả GDTC có thể tiến hành thực hiện trong giờ học chính khóa và trong hoạt động TDTT ngoại khóa. Hoạt động TDTT ngoại khóa là hoạt động tự nguyện, tự giác và chủ yếu là tự quản của học sinh có sự hỗ trợ tư vấn và định hướng của giáo viên. Đây là loại hình hoạt động mở, học sinh đóng vai trò chủ đạo. Do đó nó cho phép học sinh tham gia tích cực, thỏa mãn hứng thú tập luyện, nhu cầu vận động đa dạng và phong phú. Học sinh có nhiều sáng kiến, hoạt động TDTT ngoại khóa sẽ cho các em cơ hội phát triển tối đa năng lực, sáng tạo trong hoạt động TDTT ngoại khóa 9
phù hợp với điều kiện của họ. Nhờ quá trình giao tiếp thể thao các em có thêm kinh nghiệm, nhận thức đúng hơn về bản thân, bạn bè và xã hội. Đây là điều kiện thuận lợi để phát triển nhân cách và xây dựng lối sống tích cực, lành mạnh. Đây cũng là cơ hội để giáo viên giúp học sinh nhận thức đúng và đủ về các giá trị nhân văn của TDTT, định hướng hoạt động đúng nhằm đảm bảo đúng mục tiêu GDTC. Từ những vấn đề nói trên cho thấy việc tổ chức tốt các hoạt động TDTT ngoại khóa cho học sinh có ý nghĩa quan trọng không chỉ nâng cao hiệu quả GDTC mà còn góp phần giáo dục đạo đức nhân cách và lối sống cho học sinh. Đây là hướng nâng cao hiệu quả GDTC có nhiều tiềm năng. Tuy nhiên để tổ chức hoạt động TDTT ngoại khóa đạt hiệu quả cao cần phải có những điều kiện khách quan và chủ quan. Nhiều công trình nghiên cứu về hoạt động TDTT ngoại khóa trong các trường THPT đã chỉ rõ: - Yếu tố quan trọng nhất là học sinh cần có nhận thức đúng và đủ về vai trò, ý nghĩa của TDTT ngoại khóa và phải có hứng thú đối với hoạt động này. - Việc tổ chức hoạt động TDTT ngoại khóa phải được sự quan tâm của Ban giám hiệu, Chi bộ Đảng, Ban chấp hành Đoàn trường, Hội cha mẹ học sinh và sự nhiệt tình của giáo viên bộ môn. - Phải có quy chế hoạt động TDTT ngoại khóa phù hợp với môi trường giáo dục, phù hợp với nhu cầu, sở thích của học sinh. - Phải có cán bộ giáo viên chuyên môn quản lý và hướng dẫn để định hướng hoạt động. Ngoài ra còn phải có cơ sở vật chất để phục vụ cho tập luyện và thi đấu giải. Các kết quả nghiên cứu của các công trình trên là những tư liệu hết sức đáng quý trong lĩnh vực giáo dục thể chất cho học sinh nói chung và hoạt động TDTT ngoại khóa cho học sinh nói riêng. Tuy nhiên để tổ chức hoạt động TDTT ngoại khóa còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố mang tính đặc thù như: Đặc điểm riêng của từng trường: nhu cầu, động cơ, hứng thú tập luyện TDTT của từng đối tượng học sinh, điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường... Do vậy nghiên cứu tổ chức hoạt động TDTT ngoại khóa phù hợp với mỗi trường vẫn là nhu cầu cấp thiết và mang tính thời sự. Đề tài nghiên cứu tập trung vào mục đích nghiên cứu tổ chức hoạt động tập luyện ngoại khóa môn GDTC cho đối tượng học sinh Trường THPT Qùy Hợp 2 – Nghệ An. Do vậy mục đích và hình thức của hoạt động ngoại khóa này khác với hoạt động ngoại khóa dành cho học sinh các trường khác trong quá trình học tập môn GDTC. 10
Mục đích của hoạt động ngoại khóa dành cho đối tượng này là giúp các em làm quen với môi trường mới, những người bạn mới. Giúp các em tích cực tham gia hoạt động tập thể để phát triển tâm sinh lý và thể chất một cách toàn diện. Do vậy trong quá trình tổ chức hoạt động TDTT ngoại khóa nâng cao thể lực cho học sinh Trường THPT Quỳ Hợp 2. Trước hết phải nghiên cứu thực trạng công tác GDTC, thực trạng nhận thức của học sinh, thực trạng tập luyện ngoại khóa: Nguyên nhân ảnh hưởng đến TDTT ngoại khóa, nhu cầu điều kiện, hứng thú tập luyện của các em: Các yếu tố môi trường, sân bãi, dụng cụ... Trên cơ sở đó xây dựng phương án tổ chức hoạt động TDTT ngoại khóa có hình thức, nội dung kế hoạch tập luyện phù hợp. Nghiên cứu nội dung hoạt động TDTT ngoại khóa nâng cao thể lực cho đối tượng học sinh Trường THPT Quỳ Hợp 2 cần tập trung vào tập luyện các môn thể thao mà học sinh yêu thích. Bên cạnh đó còn cần phải lựa chọn các bài tập phát triển thể lực để định hướng học sinh tập luyện. Các bài tập phát triển thể lực phải được lựa chọn phù hợp với mục đích, nhiệm vụ của hoạt động TDTT ngoại khóa không được sử dụng một cách tuỳ tiện và phải đảm bảo nguyên tắc chung là: - Bài tập đơn giản, dễ thực hiện, sinh động, hấp dẫn và gây hứng thú vững bền cho người tập. - Bài tập phải có lượng vận động phù hợp với đối tượng học sinh THPT cho cả nam và nữ. Trong quá trình tổ chức hoạt động TDTT ngoại khóa cho học sinh Trường THPT Quỳ Hợp 2 mỗi giờ lên lớp, giáo viên cần phải tăng cường giáo dục ý nghĩa mục đích môn học, thay đổi cách dạy để tạo ra không khí thi đua trong lớp học, nâng cao năng lực giảng dạy, đặc biệt là phải biết sử dụng các phương pháp giảng dạy phù hợp và linh hoạt. Trong mỗi tiết học nên áp dụng phương pháp trò chơi và phương pháp thi đấu, liên tục cổ vũ, khích lệ, động viên để các em có động lực tập luyện. Đưa ra chỉ tiêu phấn đấu ở từng nội dung và toàn lớp học, cải tiến giáo trình phù hợp với nhu cầu và sở thích của HS . Đưa nội dung tiêu chuẩn rèn luyện thể thao vào nội dung buổi học và nội dung kiểm tra đánh giá môn học, kích thích chuyên cần học tập của học sinh. Đồng thời, cũng cần phải tạo điều kiện đầu tư về sân bãi và dụng cụ để học tập, tạo dựng phong trào TDTT tốt ở trong trường, đề cao vị trí môn học GDTC như những môn học khác... Tóm lại: Hoạt động TDTT ngoại khóa nâng cao thể lực cho học sinh Trường THPT Quỳ Hợp 2 là hoạt động không bắt buộc và được tiến hành trên cơ sở tự giác, tự nguyện. Chính vì vậy trong quá trình tổ chức cần xây dựng nội dung, hình thức phù hợp với nhu cầu, động cơ, sở thích tập luyện của các em. Nội dung hoạt động cần định hướng vào các môn thể thao mà các em ưa thích, đồng thời lồng ghép và định hướng cho học sinh tập luyện thêm các bài tập phát triển thể lực. Quá trình tổ chức cần có giáo viên hướng dẫn và quản lý. Có như vậy chương trình hoạt động mới đảm bảo tính khoa học, thường xuyên và ổn định. Từ 11
đó đem lại hiệu quả thiết thực góp phần phát triển thể lực và nâng cao đời sống tinh thần cho học sinh. 2. Đánh giá thực trạng công tác GDTC và các hoạt động TDTT ngoại khóa của HS trường THPT Quỳ Hợp 2 – Nghệ An 2.1. Thực trạng về chương trình giảng dạy môn GDTC cho học sinh Trường THPT Quỳ Hợp 2 – Nghệ An Chương trình môn học GDTC của trường THPT Quỳ Hợp 2 được áp dụng thực hiện cho 1400 học sinh thuộc ba khối lớp 10, 11 và 12. Giáo trình giảng dạy do bộ môn GDTC biên soạn, theo chương trình và tài liệu của Bộ GD&ĐT quy định . Chương trình môn học GDTC được giảng dạy theo thời khóa biểu, tổng số tiết là 70 tiết/năm, 2 tiết/tuần, 1 tiết học = 45 phút. Mỗi nội dung học đều có kiểm tra, đánh giá và tổng kết. Nội dung kiểm tra, đánh giá là: Kỹ thuật và thành tích môn thể thao vừa học. Nội dung chương trình môn học GDTC của trường THPT Quỳ Hợp 2 được tổng hợp trong bảng 3.1. Bảng 3.1. ND giảng dạy môn học GDTC trường THPT Quỳ Hợp 2 Thời lượng Nội dung Khối 10 Khối 11 Khối 12 Lý thuyết 2(2,0,0) 2(2,0,0) 2(2,0,0) Thể dục (Nam: TD phát triển 8(0,7,1) 7(0,6,1) 7(0,6,1) chung; Nữ TDNĐ) Chạy ngắn 6(0,5,1) 0 0 Chạy tiếp sức 0 5(0,4,1) 6(0,5,1) Chạy bền 6(0,5,1) 5(0,4,1) 6(0,5,1) Nhảy cao 8(0,7,1) 6(0,5,1) 6(0,5,1) Nhảy xa 0 6(0,5,1) 8(0,7,1) Đá cầu 6(0,5,1) 5(0,4,1) 6(0,5,1) Cầu lông 6(0,5,1) 6(0,5,1) 7(0,6,1) Thể thao tự chọn Bóng chuyền 10(0,9,1) 10(0,9,1) 10(0,9,1) Thể thao tự chọn rổ 10(0,9,1) 10(0,9,1) 10(0,9,1) Ôn tập kiểm tra học kỳ I, II Kiểm 8(0,4,4) 8(0,4,4) 8(0,4,4) tra TCRLTT 12
Tổng cộng 70(2,56,12) 70(2,55,13) 70(2,56,12) Ghi chú: Con số 10 (0,9,1), nghĩa là tổng số 10 tiết, trong đó gồm 0 tiết lý thuyết, 9 tiết thực hành (ôn và học), 1 tiết kiểm tra. Thực tế giảng dạy và quan sát sư phạm cho thấy: Bên cạnh những ưu điểm của chương trình được thừa nhận như: Nội dung, kiến thức, sự phân bố nội dung môn học ở các học kỳ là phù hợp với khả năng của học sinh. Song, bên cạnh đó, vẫn bộc lộ một số hạn chế cơ bản. Tìm hiểu rõ hơn về thực trạng nội dung chương trình GDTC ở trường THPT Quỳ Hợp 2, đề tài tiến hành đánh giá chương trình giảng dạy môn GDTC thông qua phỏng vấn bằng phiếu hỏi. Đối tượng là các chuyên gia trong lĩnh vực GDTC, giáo viên đang giảng dạy tại trường THPT Quỳ Hợp 2. Kết quả được trình bày trong bảng 3.2 Bảng 3.2. Kết quả tổng hợp ý kiến đánh giá của giáo viên về chương trình GDTC hiện hành của trường THPT Quỳ Hợp 2 (n=30) Kết quả Không TT Nội dung phỏng vấn Đồng ý đồng ý n % n % Những ưu điểm chính của chương trình Mục tiêu chương trình phù hợp với định 1 25 83,3% 5 16,7% hướng GDTC của Bộ GD&ĐT. Đã sử dụng những môn thể thao phổ cập, 2 24 80% 6 20% phù hợp với khả năng tiếp thu của học sinh. Phân phối thời lượng chương trình cho từng môn học Thể thao đảm bảo cho học sinh có 3 20 66,6% 10 33,4% đủ điều kiện hình thành kỹ năng và phát triển các tố chất thể lực. Phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất hiện có 4 23 76,6% 7 23,4% của nhà trường. Những hạn chế của chương trình Mục tiêu chương trình chưa quan tâm đến 1 21 70% 9 30% nhu cầu tập luyện của học sinh nhằm phát 13
huy tính tích cực trong học tập. Cấu trúc nội dung chương trình chưa phát 2 25 83,3% 5 16,7% huy được tính tích cực học tập của học sinh. Nội dung chương trình chưa được biên soạn 3 theo phương pháp tích cực hóa học tập của 24 80% 6 20% học sinh. Nội dung chương trình chưa tạo điều kiện 4 để học sinh có khả năng chơi tốt 1 hay 2 27 90% 3 10% môn thể thao nào đó lâu dài. Bảng 3.2 cho thấy: Giáo viên trường THPT Quỳ Hợp 2 đánh giá chương trình môn học GDTC hiện hành có những ưu điểm và những hạn chế như sau: - Những ưu điểm chính của chương trình biểu hiện ở 4 mặt: 83,3% đồng ý với ‘‘Mục tiêu chương trình phù hợp với định hướng GDTC của Bộ GD&ĐT’’; ‘‘Đã sử dụng những môn thể thao phổ cập, phù hợp với khả năng tiếp thu của học sinh’’ có 80% đồng ý; ‘‘Phân phối thời lượng chương trình cho từng môn học tương đối hợp lý cho học sinh có đủ điều kiện hình thành kỹ năng và phát triển các tố chất thể lực’’đồng ý 66,6%; ‘‘Nội dung chương trình phù hợp với điều kiện CSVC hiện có của nhà trường’’ có 76,6% ý kiến đồng ý. - Những những hạn chế của chương trình chủ yếu biểu hiện ở 4 điểm: ‘‘Mục tiêu của chương trình chưa quan tâm đến nhu cầu của học sinh nhằm phát huy tính tích cực trong học tập’’(70%); ‘‘Cấu trúc nội dung chương trình chưa phát huy được tính tích cực học tập của học sinh’’(83,3%); ‘‘Nội dung chương trình chưa được biên soạn theo phương pháp tích cực hóa học tập của học sinh’’(80%); ‘‘Nội dung chương trình chưa tạo điều kiện để học sinh có khả năng chơi tốt 1 hay 2 môn thể thao nào đó lâu dài’’, tỷ lệ đồng ý đạt (90%). Tóm lại: Từ kết quả nêu trên và qua phỏng vấn trực tiếp các chuyên gia trong lĩnh vực TDTT, kết hợp quan sát thực tiễn hoạt động giảng dạy, đề tài có một số kết luận sau về ưu điểm và tồn tại của chương trình môn học GDTC ở trường THPT Quỳ Hợp 2. Thứ nhất: Mục tiêu tổng quát phù hợp với đòi hỏi của thực tiễn xã hội. Thứ hai: Về nội dung chương trình: - Nội dung chương trình chưa đáp ứng được mục tiêu đề ra và chưa đáp ứng nhu cầu vui chơi giải trí của học sinh. - Nội dung và phương pháp giảng dạy chưa phát huy được tính tự giác, tích cực học tập của học sinh. - Môn Thể thao tự chọn chưa đáp ứng được sở thích của đa số học sinh. 14
3.1.2. Thực trạng đội ngũ giáo viên giảng dạy môn GDTC của trường THPT Quỳ Hợp 2 Trong quá trình xây dựng và phát triển, trường THPT Quỳ Hợp 2 đã không ngừng phát triển về số lượng cũng như chất lượng. Để đáp ứng nhu cầu mở rộng về quy mô và nâng cao chất lượng đào tạo đáp ứng nhu cầu xã hội. Kết quả thực trạng đội ngũ giáo viên giảng dạy môn GDTC được trình bày ở bảng 3.3. Bảng 3.3. Thực trạng đội ngũ giáo viên giảng dạy GDTC của trường THPT Quỳ Hợp 2 Năm công tác Trình độ Chính trị Đối Số tượng lượng 10 Đại Thạc Đảng Đoàn năm năm năm học sỹ viên viên GV 06 0 0 06 06 0 05 0 Nam Kết quả bảng 3.3 cho thấy: Tất cả giáo viên TDTT của trường đều có trình độ đại học, tuy nhiên chưa có đồng chí nào đạt trình độ thạc sĩ . 3.1.3. Thực trạng cơ sở vật chất phục vụ công tác giảng dạy môn GDTC và hoạt động TDTT của trường THPT Quỳ Hợp 2 Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho luyện tập TDTT giữ vai trò rất quan trọng. Nó là những điều kiện trực tiếp phục vụ tốt cho công tác giảng dạy của giáo viên. Kết quả nghiên cứu thực trạng cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ tập luyện TDTT của trường THPT Quỳ Hợp 2 được trình bày ở bảng 3.4. Bảng 3.4. Thực trạng cơ sở vật chất phục vụ công tác giảng dạy môn GDTC và hoạt động TDTT ngoại khóa của trường THPT Quỳ Hợp 2 Số Tiêu chí đánh giá TT Sân tập – dụng cụ Nội dung sử dụng lượng Tốt Khá TB Đường chạy cự ly 1 4 x ngắn 100m 2 Hố nhảy xa 2 x 3 Đệm nhảy cao 0 15
TT Sân tập – dụng cụ Số Tiêu chí đánh giá Nội dung sử dụng lượng Sân tập ngoài trời Cầu lông, Đá cầu, 4 1 x (Bê tông 3000m2) Thể dục, B chuyền 5 Nhà thể chất 0 x Sân vận động 6 1 x Sân bóng đá (Sân cỏ 1000 m2) 7 Bàn bóng bàn 01 x Kết quả ở bảng 3.4 cho thấy : - Thực trạng cơ sở vật chất phục vụ cho công tác GDTC và các hoạt động TDTT ngoại khóa của nhà trường còn thiếu về số lượng và hạn chế về chất lượng. Nó ảnh hưởng và hạn chế đến công tác GDTC và hoạt động TDTT ngoại khóa của học sinh. - Sân vận động chất lượng kém nên hiệu quả sử dụng thấp. - Dụng cụ tập luyện còn chưa đa dạng, thiếu nhiều so với quy định của Bộ giáo dục đào tạo. Đồng thời, một số môn có mật độ sử dụng quá cao như: Bóng chuyền, Cầu lông... cũng ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo chung. Từ thực tế trên, trường THPT Quỳ Hợp 2 cần phải có kế hoạch đầu tư xã hội hóa để cải tiến nâng cấp và xây dựng mới cơ sở vật chất, trang thiết bị, dụng cụ tập luyện… sao cho phù hợp với thực tế đào tạo của nhà trường. Thẳng thắn nhìn nhận thực trạng về cơ sở vật chất dành cho môn học GDTC và các hoạt động ngoại khóa của trường THPT Quỳ Hợp 2 là chưa đủ tiêu chuẩn và chưa đáp ứng được yêu cầu của Bộ Giáo dục và đào tạo. Mà chúng ta biết rằng cơ sở vật chất là một trong những yếu tố quyết định chất lượng môn học GDTC và các hoạt động ngoại khóa của học sinh. 3.1.4. Thực trạng hoạt động thể dục thể thao ngoại khóa của học sinh Trường THPT Quỳ Hợp 2 – Nghệ An Để đạt được kết quả đánh giá chúng tôi tiến hành quan sát sư phạm trong 4 tuần, vào thời điểm học kỳ 2. Qua quan sát chúng tôi thấy rằng các buổi tập chính của các học sinh thường vào các buổi chiều, vào các giờ học ngoại khoá GDTC của chương trình môn học. Để tìm hiểu tầm quan trọng, nhu cầu và các yếu tố ảnh hưởng tới hoạt động TDTT ngoại khóa của học sinh Trường THPT Quỳ Hợp 2 – Nghệ An, đề tài tiến hành qua hình thức phỏng vấn bằng phiếu hỏi. Cụ thể: Đề tài tiến hành điều tra trên 80 học sinh khối lớp 10; 100 học sinh khối lớp 11; 70 học sinh khối lớp 12 (Tổng cộng là 250 học sinh). 16
Nội dung phỏng vấn của học sinh bao gồm: - Tầm quan trọng của tập luyện TDTT ngoại khóa? - Bạn có nhu cầu tập luyện TDTT ngoại khóa không? - Yếu tố nào ảnh hưởng đến việc tập luyện TDTT ngoại khóa? Kết quả được trình bày ở bảng 3.5. Bảng 3.5. Kết quả phỏng vấn học sinh Trường THPT Quỳ Hợp 2 về tầm quan trọng và nhu cầu hoạt động TDTT ngoại khóa. HS Khối 10 HS Khối 11 HS Khối 12 Tổng cộng (n = 80) (n = 100) (n= 70) (n= 250) Nội dung TT Số Số Số phỏng vấn Số Tỷ lệ chọn Tỷ lệ chọn Tỷ lệ chọn Tỷ lệ % chọn % % % n n n n 1 Tầm quan trọng của TDTT ngoại khóa? Cần 10 12,5 12 12 14 20 36 14,4 Rất cần 21 26,3 38 38 20 28,5 79 31,6 Không cần 49 61,2 50 50 36 51,5 135 54 2 Bạn có nhu cầu tập luyện TDTT ngoại khóa không? Có 51 63,75 60 60 40 57,14 151 60,4 Không 10 12,5 13 13 12 17,14 35 14 Không thích 19 23,25 27 27 18 25,72 64 25,6 nắm 3 Yếu tố nào ảnh hưởng đến việc tập luyện TDTT ngoại khóa? Không có GV 55 68,75 69 69 46 65,71 170 68 hướng dẫn Không có thời 10 12,5 17 17 10 14,29 37 14,8 gian Không có đủ 15 18,75 14 14 14 20 43 17,2 điều kiện sân bãi dụng cụ 17