Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Tổ chức hoạt động trải nghiệm STEM chương dòng điện không đổi- Vật lý 11

Chia sẻ: Buctranhdo Buctranhdo | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:43

Thêm vào BST

Báo xấu

12
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến là nghiên cứu vận dụng hình thức dạy học “tổ chức hoạt động trải nghiệm theo định hướng giáo dục STEM” vào thực tế dạy học chương dòng điện không đổi thuộc môn vật lý 11, trường THPT Quỳnh Lưu … nhằm nâng cao chất lượng dạy học.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Tổ chức hoạt động trải nghiệm STEM chương dòng điện không đổi- Vật lý 11

SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO NGHỆ AN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM STEM CHƯƠNG “DÒNG ĐIỆN KHÔNG ĐỔI” – VẬT LÝ 11. Môn: Vật lý NĂM HỌC: 2020 - 2021
SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƯỜNG THPT QUỲNH LƯU 2 ---------  --------- SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM STEM CHƯƠNG “DÒNG ĐIỆN KHÔNG ĐỔI” – VẬT LÝ 11. Môn: Vật lý Tác giả: Trần Văn Quang Tổ chuyên môn: Tự nhiên Năm thực hiện: 2020 - 2021 Điện thoại: 0988.696.273
MỤC LỤC Trang PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ ............................................. 3 1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................ 3 2. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................... 4 3. Đối tượng nghiên cứu và thực nghiệm ............................................................... 4 4. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................... 4 5. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu. ....................................................................... 4 6. Những đóng góp của đề tài ................................................................................. 5 PHẦN II: PHẦN NỘI DUNG ......................................... 6 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO STEM ......................................................................... 6 1. Cơ sở lý luận. ..................................................................................................... 6 1.1 Tổng quan về giáo dục STEM...................................................................... 6 1.1.1 Khái niệm STEM ................................................................................... 6 1.1.2. Giáo dục STEM ..................................................................................... 6 1.1.3. Vai trò, ý nghĩa của giáo dục STEM ..................................................... 8 1.2. Câu lạc bộ ngoại khóa theo định hướng giáo dục STEM ở trường trung học. ...................................................................................................................... 9 1.2.1. Đặc trưng của câu lạc bộ ngoại khóa theo định hướng giáo dục STEM9 1.2.2. Vai trò của câu lạc bộ ngoại khóa theo định hướng giáo dục STEM .. 9 1.2.3. Cơ sở vật chất để tổ chức hoạt động trải nghiệm theo định hướng giáo dục STEM .............................................................................................. 10 2. Cơ sở thực tiễn về tổ chức thực tiễn về tổ chức hoạt động trải nghiệm STEM 10 2.1. Hiện trạng. .................................................................................................. 10 2.2 Thuận lợi ..................................................................................................... 11 2.3 Khó khăn ..................................................................................................... 11 Kết luận chương 1 .......................................................................................... 12 Chương 2: GIẢI PHÁP THỰC HIỆN TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM STEM CHO HỌC SINH .......................................................................................... 13 1. Thành lập và duy trì câu lạc bộ STEM ............................................................. 13 2. Tiến trình tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh theo định hướng giáo dục STEM ............................................................................................................. 13 3. Kế t qu ả thu đ ượ c ........................................................................................ 16 4. Tổ chức hoạt động trải nghiệm STEM. Chủ đề : Đèn chiếu sáng dùng nguồn điện từ xe đạp điện. ............................................................................................... 17 4.1 Kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm STEM. Chủ đề : Đèn chiếu sáng dùng nguồn điện từ xe đạp điện ......................................................................... 17 1
4.1.1. Mục tiêu ............................................................................................... 17 4.1.2. Chuẩn bị ............................................................................................... 17 4.2 Tiến trình tổ chức hoạt động trải nghiệm STEM. Chủ đề: Đèn chiếu sáng dùng nguồn điện từ xe đạp điện ................................................................. 18 4.3. Kết quả thực nghiệm tổ chức hoạt động trải nghiệm STEM. Chủ đề : Đèn chiếu sáng dùng nguồn điện từ xe đạp điện ....................................................... 24 5. Kết quả thực nghiệm sư phạm về tổ chức hoạt động trải nghiệm chủ đề STEM. ................................................................................................................... 27 Kết luận chương 2 .......................................................................................... 30 PHẦN III : KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ ................................. 31 1. Kết luận. ............................................................................................................ 31 2. Kiến nghị........................................................................................................... 32 ● Với giáo viên .................................................................................................. 32 ● Với các trường THPT .................................................................................... 32 ●Với sở Giáo dục và Đào tạo ............................................................................ 33 Tài liệu tham khảo ............................................................................................. 34 * PHỤ LỤC I: Hình ảnh của hoạt động trải nghiệm STEM làm pin chanh ... 35 * PHỤ LỤC II: Hình ảnh của hoạt động trải nghiệm STEM về bộ nguồn điện một chiều ( Bộ nguồn mắc nối tiếp và bộ nguồn mắc song song) .................... 35 * PHỤ LỤC III: Hình ảnh của hoạt động trải nghiệm STEM về đoạn mạch tiêu thụ điện .................................................................................................... 36 * PHỤ LỤC IV: Một số hình ảnh khác của câu lạc bộ STEM ......................... 38 * PHỤ LỤC V: Phiếu điều tra về thực trạng dạy học trải nghiệm STEM (Dành cho GV) .................................................................................................. 39 * PHỤ LỤC VI: Phiếu điều tra về thực trạng dạy học trải nghiệm STEM (Dành cho HS) ................................................................................................... 40 2
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Thế giới ngày nay đang ở thời kỳ bùng nổ về tri thức khoa học, kỹ thuật. Đất nước chúng ta đang thực hiện công nghiệp hóa hiện đại hóa, do đó cần phải nâng cao dân trí nguồn nhân lực mới có thể đáp ứng được cả về số lượng và chất lượng. Giáo dục cần phải đổi mới mạnh mẽ để đào tạo được những con người có đầy đủ kiến thức, năng lực, trí tuệ và đạo đức để đáp ứng nhu cầu của xã hội, với yêu cầu đó giáo dục không đơn thuần là truyền thụ kiến thức cho học sinh mà phải làm được hơn thế nữa là bồi dưỡng khả năng tư duy sáng tạo và rèn luyện được các kỹ năng cần thiết để học sinh tiếp cận được với nền khoa học kỹ thuật đang diễn ra. Để đáp ứng được các yêu cầu đó thì tất yếu chúng ta phải đổi mới về phương pháp giảng dạy. Chương trình giáo dục phổ thông bao gồm chương trình tổng thể, các chương trình môn học và các hoạt động giáo dục. Trong đó hoạt động trải nghiệm được đưa vào là hoạt động bắt buộc, qua hoạt động trải nghiệm sẽ giúp hình thành những phẩm chất chủ yếu, năng lực chung cũng như hình thành một số năng lực thành phần đặc thù. Vật lý là cơ sở quan trọng cho rất nhiều nghành công nghệ kỹ thuật, vật lý còn gắn kết chặt chẽ với nhiều môn học khác như Công nghệ, Toán, Hóa, Sinh… Nhưng thực tế ở trường THPT hiện nay các môn học còn rất rời rạc. Do đó để liên kết các môn học với nhau góp phần thực hiện mục tiêu chung của giáo dục, chúng ta cần đa dạng hóa các hình thức dạy học, trong đó cần khẳng định vai trò to lớn của hoạt động trải nghiệm sáng STEM. Tổ chức hoạt động trải nghiệm theo định hướng giáo dục STEM giúp phát triển các năng lực cốt lõi của học sinh như: hợp tác, giao tiếp, sáng tạo, làm việc nhóm, phản biện... Hình thức dạy học này giúp học sinh phát triển năng lực sáng tạo, định hướng nghề nghiệp, năng lực tự nhận thức ….nhưng vì nhiều lý do mà hiện nay chưa được chú ý một cách thích đáng. Từ những lý do trên cùng với đặc điểm chương trình đang học của học sinh lớp 11, điều kiện của nhà trường cũng như của học sinh, tôi nhận thấy việc tìm hiểu về cấu tạo và nguyên lý làm việc của các thiết bị điện dân dụng ( đèn Led, nồi cơm, ấm nước, đèn cầu thang, đèn nháy…) là khá hay và phù hợp với điều kiện thực tế, có tính khả thi cao, đồng thời có thể thực hiện sáng tạo ra các sản phẩm hữu ích khác từ chúng (đồ hư hỏng rất nhiều, có khả năng sửa chữa, sử dụng để sáng tạo cao). Từ đó giúp học sinh lĩnh hội kiến thức và phát huy năng lực sáng tạo cho các em. Xuất phát từ các lý do trên cùng với năng lực chuyên môn và kỹ năng sửa chữa đồ điện của bản thân tôi thực hiện đề tài “Tổ chức hoạt động trải nghiệm STEM chương dòng điện không đổi- vật lý 11” 3
2. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu vận dụng hình thức dạy học “tổ chức hoạt động trải nghiệm theo định hướng giáo dục STEM” vào thực tế dạy học chương dòng điện không đổi thuộc môn vật lý 11, trường THPT Quỳnh Lưu … nhằm nâng cao chất lượng dạy học. 3. Đối tượng nghiên cứu và thực nghiệm Cơ sở lý luận và thực tiễn của hình thức dạy học “tổ chức hoạt động trải nghiệm theo định hướng giáo dục STEM” Xây dựng các hoạt động dạy học theo hình thức “tổ chức hoạt động trải nghiệm theo định hướng giáo dục STEM” Đặc điểm nhận thức cùng tâm sinh lý của học sinh trong cách học thông qua hoạt động trải nghiệm. 4. Phương pháp nghiên cứu + Nghiên cứu văn kiện của Đảng, chỉ thị của Bộ giáo dục và Đào tạo. + Nghiên cứu các tài liệu về phương pháp dạy học Vật lí và giáo dục học, chương trình, nội dung sách giáo khoa, sách bài tập Vật lí… + Nghiên cứu cơ sở lí luận của dạy học STEM trong dạy học Vật lí ở trường trung học phổ thông. + Nghiên cứu cơ sở lí luận dạy học các ứng dụng kĩ thuật của Vật lí. + Nghiên cứu cơ sở lí luận về tính sáng tạo của học sinh trong dạy học STEM + Nghiên cứu cơ sở lí luận về việc sửa chữa, thiết kế, chế tạo một số thiết bị đồ dùng điện dân dụng đơn giản. * Phương pháp điều tra, quan sát thực tiễn: + Nghiên cứu thực tiễn dạy học STEM ở các trường trung học phổ thông. + Tiến hành khảo sát bằng phương pháp điều tra, phương pháp phỏng vấn và đàm thoại với HS và GV; tham quan phòng thí nghiệm Vật lí, tham khảo kế hoạch sử dụng các thiết bị Vật lí ở các trường trung học phổ thông. * Phương pháp thực nghiệm sư phạm Thực nghiệm sư phạm để đánh giá tính khả thi và hiệu quả của quy trình tổ chức hoạt động trải nghiệm STEM chương dòng điện không đổi vật lý 11 như đã thiết kế. 5. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu. Đề tài nghiên cứu được thực hiện tại Trường THPT …………….. Trong suốt hai tôi đã tích lũy được một số kinh nghiệm và tiến hành một số việc như: Viết bản thảo ý tưởng, tổ chức lựa chọn các hoạt động cụ thể với các tình huống và cách thức học sinh thực hiện, đến nay tôi phát triển thành sáng kiến kinh nghiệm. Đề tài thể hiện phần lớn ý kiến chủ quan của bản thân vì vậy rất mong được các đồng nghiệp khi tiếp cận với nó có thể góp ý cho đề tài được hoàn thiện hơn. 4
6. Những đóng góp của đề tài - Về mặt lý luận: Góp phần làm sáng tỏ cơ sở lí luận về tổ chức hoạt động trải nghiệm theo định hướng giáo dục STEM trong dạy học Vật lý ở trường THPT. - Về mặt thực tiễn: + Góp phần giúp học sinh hình thành và phát triển được các năng lực cốt lõi như: hợp tác, giao tiếp, sáng tạo, làm việc nhóm, phản biện... + Cung cấp những giá trị cụ thể về mức độ thành công của việc đưa kế hoạch dạy học theo định hướng STEM vào thực tiễn giảng dạy vật lý THPT. + Từ các đồ vật hư hỏng tạo ra được bóng đèn chiếu sáng sử dụng nguồn điện Ac quy từ xe đạp điện, xe máy điện, rất tiện lợi cho khi mất điện hoặc cung cấp ánh sáng cho những nơi xa nguồn điện (Như ngoài đồng ruộng). Đề tài cũng giúp học sinh có được hiểu biết thực tế và kỹ năng sữa chữa được một số đồ điện gia dụng như ấm điện siêu tốc, nồi cơm điện, bóng nháy… + Bổ sung nguồn tài liệu tham khảo cho sinh viên sư phạm và giáo viên. 5
PHẦN II: PHẦN NỘI DUNG Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO STEM 1. Cơ sở lý luận. 1.1 Tổng quan về giáo dục STEM 1.1.1 Khái niệm STEM Thuật ngữ STEM là viết tắt tiếng anh của các từ Khoa học (S: Science ), Công nghệ (T: Technology), Kĩ thuật (E: Engineering) và Toán học (M: Mathematics). Ngày nay STEM thường được sử dụng khi bàn đến các chính sách phát triển về Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật và Toán học của mỗi quốc gia. Sự phát triển về Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật và Toán học được mô tả bởi chu trình STEM (Hình 1.1) Science Scientists: answer questions (Nhà khoa học: Trả lời câu (Kỹ sư: Giải quyết vấn Engineers: Solve problems đề) hỏi) Technology Math Knowledge Engineering the STEM cycle Hình 1.1: Chu trình STEM Trong chu trình STEM, "Science" được hiểu là bao hàm "Quy trình khoa học" để phát minh ra kiến thức khoa học mới. Cũng như vậy, "Engineering" trong chu trình STEM được hiểu là bao hàm "Quy trình kĩ thuật" để sáng tạo ra "Công nghệ" mới. Hai quy trình nói trên tiếp nối nhau, khép kín thành chu trình sáng tạo khoa học – kĩ thuật theo mô hình "xoáy ốc" mà cứ sau mỗi chu trình thì lượng kiến thức khoa học tăng lên và cùng với nó là công nghệ phát triển ở trình độ cao hơn phục vụ cho nhân loại. 1.1.2. Giáo dục STEM Giáo dục STEM được phỏng theo chu trình STEM, nó là một phương thức giáo dục hiện đại nhằm trang bị cho học sinh những kiến thức khoa học gắn liền với 6
ứng dụng của chúng trong thực tiễn, qua đó phát triển cho học sinh năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề cùng với những năng lực khác tương ứng, đáp ứng được yêu cầu của sự phát triển kinh tế – xã hội. Dạy học các môn khoa học theo phương thức giáo dục STEM thường được tiến hành theo tiến trình chung như sơ đồ sau (Hình 1.2) Xác định vấn đề Nghiên cứu kiến thức nền Toán Lí Hóa Sinh Tin CN (Nội dung dạy học theo chương trình được sắp xếp lại phù hợp) Đề xuất các giải pháp/ bản thiết kế Lựa chọn giải pháp/bản thiết kế Chế tạo mô hình ( Nguyên mẫu) Thử nghiệm và đánh giá Chia sẻ thảo luận Điều chỉnh thiết kế Hình 1.2 Tiến trình bài học STEM Trong tiến trình trên không nhất thiết luôn luôn phải đi đúng thứ tự và đầy đủ các bước trên, mà tùy vào từng chủ đề STEM cụ thể, điều kiện cụ thể ta có thể thêm hoặc bớt các bước trong đó, Nhiều bước có thể tiến hành song song cùng lúc cho phù hợp với tình huống sư phạm đang giải quyết. Giáo dục STEM trong giáo dục phổ thông thường có ba mức áp dụng như sau: 7
* Dạy học các môn học thuộc lĩnh vực STEM Theo phương thức này, các bài học hoặc các hoạt động giáo dục STEM được thực hiện ngay trong quá trình dạy học các môn học STEM với cách tiếp cận liên môn. Các chủ đề, bài học, hoạt động STEM bám sát chương trình của các môn học thành phần. Hình thức giáo dục STEM này không làm phát sinh thêm thời gian học tập. * Hoạt động trải nghiệm STEM Ở cách thức này, học sinh sẽ được trực tiếp khám phá tìm hiểu các ứng dụng khoa học, kỹ thuật trong đời sống thực tế. Qua việc khám phá đó, học sinh sẽ tự nhận ra được ý nghĩa của kiến thức (khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học) đối với đời sống con người, nâng cao hứng thú học tập các môn học STEM cho học sinh. Đây cũng là cách thức trực quan có hiệu quả để thu hút sự quan tâm của xã hội tới giáo dục STEM. Trải nghiệm STEM có thể được thực hiện thông qua sự hợp tác giữa trường trung học với các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp. Các trường trung học có thể triển khai Tổ chức các hoạt động trải nghiệm STEM thông qua hình thức câu lạc bộ. Tham gia câu lạc bộ STEM, học sinh được học tập nâng cao trình độ, triển khai các dự án nghiên cứu tìm hiểu cải tiến hoặc chế tạo ra các sản phẩm, tìm hiểu các ngành nghề thuộc lĩnh vực STEM. Đây là hoạt động theo sở thích, năng khiếu của học sinh. * Hoạt động nghiên cứu khoa học. Giáo dục STEM có thể được triển khai thông qua hoạt động nghiên cứu khoa học và tổ chức các cuộc thi sáng tạo khoa học kỹ thuật. Hoạt động này không mang tính đại trà mà dành cho những học sinh có năng lực, sở thích và hứng thú với các hoạt động tìm tòi, khám phá khoa học, kỹ thuật giải quyết các vấn đề thực tiễn. 1.1.3. Vai trò, ý nghĩa của giáo dục STEM Việc đưa giáo dục STEM vào trường phổ thông mang lại nhiều ý nghĩa, phù hợp với định hướng đổi mới giáo dục phổ thông. Cụ thể là: - Đảm bảo giáo dục toàn diện: Triển khai giáo dục STEM ở nhà trường, bên cạnh các môn học đang được quan tâm như Toán, Khoa học, các lĩnh vực Công nghệ, Kỹ thuật cũng sẽ được quan tâm, đầu tư trên tất cả các phương diện về đội ngũ giáo viên, chương trình, cơ sở vật chất. - Nâng cao hứng thú học tập các môn học STEM: Các dự án học tập trong giáo dục STEM hướng tới việc vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các vấn đề thực tiễn, học sinh được hoạt động, trải nghiệm và thấy được ý nghĩa của tri thức với cuộc sống, nhờ đó sẽ nâng cao hứng thú học tập của học sinh. - Hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất cho học sinh: Khi triển khai các dự án học tập STEM, học sinh hợp tác với nhau, chủ động và tự lực thực hiện các nhiệm vụ học, được làm quen hoạt động có tính chất nghiên cứu khoa học. Các 8
hoạt động nêu trên góp phần tích cực vào hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh. - Kết nối trường học với cộng đồng: Để đảm bảo triển khai hiệu quả giáo dục STEM, cơ sở giáo dục phổ thông thường kết nối với các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, trường đại học tại địa phương nhằm khai thác nguồn lực về con người, cơ sở vật chất triển khai hoạt động giáo dục STEM. Bên cạnh đó, giáo dục STEM phổ thông cũng hướng tới giải quyết các vấn đề có tính đặc thù của địa phương. - Hướng nghiệp, phân luồng: Tổ chức tốt giáo dục STEM ở trường phổ thông, học sinh sẽ được trải nghiệm trong các lĩnh vực STEM, xác định được sự phù hợp, năng khiếu, sở thích của bản thân với nghề nghiệp thuộc lĩnh vực STEM. Thực hiện tốt giáo dục STEM ở trường phổ thông cũng là cách thức thu hút học sinh theo học, lựa chọn các ngành nghề thuộc lĩnh vực STEM, các ngành nghề có nhu cầu cao về nguồn nhân lực trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4.0. 1.2. Câu lạc bộ ngoại khóa theo định hướng giáo dục STEM ở trường trung học. Mức độ áp dụng giáo dục STEM vào trường THPT ở hình thức câu lạc bộ ngoại khóa theo định hướng giáo dục STEM, là hình thức dạy học mang ưu thế giáo viên và học sinh không bị hạn chế về không gian, thời gian, chương trình… Giáo viên xây dựng và tổ chức các hoạt động để học sinh vận dụng các kiến thức và kinh nghiệm để giải quyết các vấn đề thực tiễn mang tính kĩ thuật nhằm củng cố và đào sâu kiến thức, nhằm phát triển năng lực, đặc biệt là năng lực đặc thù của STEM. 1.2.1. Đặc trưng của câu lạc bộ ngoại khóa theo định hướng giáo dục STEM + Học sinh tự nguyện tham gia, không bị ràng buộc trong đánh giá kết quả học tập. Phần lớn học sinh tham gia có niềm đam mê với khoa học, kĩ thuật, công nghệ. Học sinh tham gia thuộc nhiều lứa tuổi, năng lực khác nhau. + Hoạt động thiết kế, chế tạo sản phẩm là hoạt động chủ đạo của câu lạc bộ ngoại khóa theo định hướng giáo dục STEM + Nội dung sinh hoạt thỏa mãn các tiêu chí: kiến thức chủ yếu thuộc các lĩnh vực STEM, giải quyết các vấn đề thực tiễn mang tính kĩ thuật, trải nghiệm với hoạt động thiết kế, chế tạo sản phẩm. Tuy nhiên, nội dung sinh hoạt phải phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí và năng lực của đa số học sinh. + Làm việc nhóm là hình thức tổ chức chủ đạo trong sinh hoạt câu lạc bộ, được chú trọng trong các khâu: thiết kế phương án chế tạo, gia công, lắp ráp sản phẩm, thuyết trình về sản phẩm… + Học sinh chủ động trong các hoạt động sinh hoạt của câu lạc bộ. Giáo viên đóng vai trò là người tổ chức, định hướng và hướng dẫn các nhóm học sinh. 1.2.2. Vai trò của câu lạc bộ ngoại khóa theo định hướng giáo dục STEM + Góp phần củng cố, đào sâu, hệ thống hóa kiến thức khoa học đã học trong chính khóa, phát hiện và khắc phục những sai lầm của học sinh mắc phải trong chính 9
khóa. Hơn nữa, mở rộng kiến thức và năng lực thuộc các lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật và Toán học. + Góp phần giáo dục kĩ thuật tổng hợp và định hướng nghề nghiệp cho học sinh, đặc biệt là các ngành nghề thuộc các lĩnh vực STEM. + Phát hiện các học sinh có năng lực vượt trội về Khoa học và Kĩ thuật, bồi dưỡng các học sinh này trở thành lực lượng nòng cốt, để tham gia các cuộc thi lớn như: liên hoan tuổi trẻ sáng tạo, cuộc thi khoa học kĩ thuật cho học sinh trung học, … 1.2.3. Cơ sở vật chất để tổ chức hoạt động trải nghiệm theo định hướng giáo dục STEM Cần không gian để tổ chức hoạt động trải nghiệm theo định hướng giáo dục STEM, nghĩa là sản phẩm của hoạt động mang yếu tố STEM rõ nét: ứng dụng kiến thức khoa học, toán học, mang tính thiết kế kĩ thuật, sử dụng công nghệ gia công chế tạo. Với cơ sở vật chất phòng thí nghiệm hiện hành ở trường trung học, chúng ta có thể tận dụng không gian có sẵn này, trong đó thường được trang bị sẵn một số dụng cụ, thiết bị cần thiết để sửa chữa các thiết bị thí nghiệm như: kìm, kéo, búa, mỏ hàn, máy khoan, cưa, tua vít, súng bắn keo, dây điện, mỏ hàn, đồng hồ đo điện… Bên cạnh đó, phòng tin học trong nhà trường cũng là cơ sở vật chất tốt để học sinh trải nghiệm tìm kiếm thông tin, nghiên cứu phân tích để tìm ra giải pháp giải quyết vấn đề hiệu quả. Như vậy, để tổ chức cho học sinh hoạt động trải nghiệm phù hợp với cơ sở vật chất hiện có, giáo viên cần thiết kế các chủ đề STEM gần gũi với bối cảnh địa phương, có ý nghĩa thiết thực trong việc thực hiện nhu cầu cấp thiết của thực tiễn đối với cá nhân học sinh, gia đình học sinh và nhà trường. 2. Cơ sở thực tiễn về tổ chức thực tiễn về tổ chức hoạt động trải nghiệm STEM Thông qua phương pháp điều tra thực tiễn tôi nhận thấy : 2.1. Hiện trạng. - Trong trường THPT thực sự đã có sự đổi mới về phương pháp dạy học, nhưng chưa được toàn diễn, chưa đi vào chiều sâu theo tinh thần đổi mới giáo dục. Cụ thể vì nhiều lý do mà đại đa số các giáo viên vẫn chú trọng dạy học lý thuyết trên lớp, HS rất ít được làm thí nghiệm. Sự đổi mới chủ yếu chỉ là áp dụng một phần các phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực như: Dạy học giải quyết vấn đề, kỹ thuật khăn trải bàn, kỹ thuật KLW,…đều mang chung một đặc điểm là học sinh chỉ làm việc với giấy bút và màn hình (Tivi, máy chiếu). Điều đó là rất tốt, có nhiều ưu điểm, nhưng lại mang một nhược điểm lớn đó là chưa kết nối được kiến thức ở trường học với thế giới thực tại, không rèn luyện được các kỹ năng về kỹ thuật cho học sinh. Mặt khác cũng gặp khó khăn lớn trong việc phát triển các năng lực cốt lõi của học sinh như: kỹ năng giải quyết vấn đề, tư duy phản biện, kỹ năng cộng tác, kỹ năng giao tiếp, sáng tạo, làm việc nhóm,…. 10
Về dạy học STEM nói chung và đặc biệt sự áp dụng giáo dục STEM ở mức độ cao là “Hoạt động trải nghiệm STEM” nói riêng, cũng có một số GV thực hiện nhưng còn quá ít, các câu lạc bộ học tập trong trường ít về số lượng và hoạt động không thường xuyên. - Đa số học sinh năng lực giải quyết vấn đề thực tiễn, năng lực làm việc nhóm, năng lực tư duy phản biện và đặc biệt các kỹ năng về mặt kỹ thuật còn ở mức yếu. Học sinh gần như chưa có năng lực liên kết các kiến thức đã học trong sách vở để vận dụng nó vào cuộc sống. (VD: Nhiều HS không biết chiều xoay để mở một cái ốc vít. Mở điều khiển Tivi ra cho HS xem, nhưng nhiều em không biết được hai viên Pin trong đó được mắc nối tiếp hay song song ! ) 2.2 Thuận lợi - Một điều rất vui và rất quan trọng là trong trường học có khá nhiều học sinh quan tâm, mong muốn được tham gia các câu lạc bộ STEM sau khi được giới thiệu về câu lạc bộ. - Nghành GD&ĐT đã và đang thực hiện bồi dưỡng cho GV nâng cao năng lực nghiệp vụ, khuyến khích GV dạy dọc STEM và trong chương trình mới thì hoạt động trải nghiệm sẽ là hoạt động bắt buộc. - Luôn được sự động viên hỗ trợ giúp đỡ của các cơ quan quản lý và bạn bè đồng nghiệp cũng như của học sinh, phụ huynh học sinh. - Có nhiều đồ điện, điện tử trong dân hư hỏng có khả năng cao để thực hiện hoạt động trải nghiệm STEM. - Có được nhiều nguồn thông tin qua mạng Internet, sách báo, đồng nghiệp... - Bản thân có kiến thức, kinh nghiệm về kỹ thuật sửa chữa các đồ điện tử, điện dân dụng. 2.3 Khó khăn - Chương trình dạy học vẫn đang là chương trình cũ cho nên sự phân bổ thời gian làm cho rất khó để thực hiện một chủ đề dạy học STEM trọn vẹn. - Chương trình sách giáo khoa vẫn chưa thay đổi, trình độ giáo viên còn hạn chế. -Việc chuẩn bị cho một chủ đề STEM cần rất nhiều thời gian của giáo viên, và cần sự hợp tác giữa nhiều GV. - Nguồn kinh phí để hoạt động rất hạn chế. - Do điều kiện về văn hóa kinh tế xã hội tại địa phương, cũng như phương pháp học tập ở cấp trung học cơ sở, mà học sinh chưa có thói quen học tập chủ động và năng lực làm việc nhóm trong học tập của học sinh còn rất yếu. - Cơ sở vật chất của nhà trường chưa đáp ứng được yêu cầu của dạy học STEM. Điều kiện kinh tế của địa phương và gia đình học sinh nói chung còn khó khăn, điều đó cũng cản trở lớn đến việc học theo hình thức STEM ( Gia đình nông nghiệp nên ở nhà, gần như các em không có bất cứ dụng cụ nào để làm các công việc về kỹ thuật, các vật tư thiết bị đồ điện… cần mua ở địa phương cũng rất khó tìm). 11
Kết luận chương 1 Để giải quyết tốt nhiệm vụ của đề tài, trên đây tôi đã nghiên cứu cơ sở lí luận của một số vấn đề của việc dạy học. Cụ thể là: - Phân tích cơ sở lí luận về vai trò của chu trình STEM trong xã hội ngày nay. - Nghiên cứu các mức độ áp dụng chu trình STEM vào dạy học ở trường THPT, vai trò ý nghĩa của giáo dục STEM - Nghiên cứu một hình thức áp dụng cụ thể của giáo dục STEM là “câu lạc bộ ngoại khóa theo định hướng giáo dục STEM ở trường trung học”. Điều mà trọng tâm của đề tài sẽ giải quyết ở chương sau đó là “ Tổ chức hoạt động trải nghiệm STEM chương dòng điện không đổi – Vật lý 11”. - Trong chương này, tôi cũng trình bày kết quả việc điều tra thực trạng về đổi mới phương pháp dạy học, cũng như việc áp dụng STEM vào trường THPT cùng các thuận lợi và khó khăn khi áp dụng. Trên cơ sở lí luận và thực tiễn đó, tôi đề xuất phương án Tổ chức hoạt động trải nghiệm STEM chương “dòng điện không đổi” - vật lý 11 sẽ được trình bày ở chương II dưới đây. 12
Chương 2: GIẢI PHÁP THỰC HIỆN TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM STEM CHO HỌC SINH 1. Thành lập và duy trì câu lạc bộ STEM Câu lạc bộ STEM là nơi nuôi dưỡng và hun đúc ngọn lửa đam mê cho học sinh, góp phần hiệu quả và cải thiện chất lượng giáo dục, đặc biệt là các nhóm kỹ năng thực hành, cũng là nơi giúp cho giáo viên tiến hành thực hiện được các giải pháp giáo dục. Việc thành lập và duy trì câu lạc bộ STEM là điều vô cùng quan trọng, để thực hiện được nó bản thân tôi đã tiến hành như sau: - Trình bày đề tài dạy học STEM ở hình thức câu lạc bộ STEM với ban giám hiệu nhà trường để xin ý kiến chỉ đạo của nhà trường và có được sự trợ giúp của nhà trường. - Tìm kiếm sự hỗ trợ của các tổ chức trong trường như hội phụ huynh, đoàn thanh niên, ban bảo vệ, hội đồng chủ nhiệm,… - Liên kết phối hợp với tập thể giáo viên toàn trường, để có được sự tuyên truyền về câu lạc bộ cũng như phát hiện các em có niểm đam mê và năng khiếu về một mặt nào đó, giúp đỡ trong việc đa dạng hóa các chủ đề sẽ sinh hoạt. Qua các việc trên bản thân tôi truyền tải được lợi ích của câu lạc bộ đối với nhà trường, đối với học sinh, thu hút được học sinh tham gia, lấy được ý kiến góp ý xây dựng cấu trúc tổ chức hoạt động, có được nguồn kinh phí duy trì hoạt động. Tại trường tôi công tác, tôi đề xuất thành lập CLB nhưng kết quả cuối về việc thành lập và duy trì CLB là trí lực của toàn bộ lãnh đạo cán bộ công nhân viên nhà trường cùng hội phụ huynh, và tôi trở thành một thành viên của CLB tổ chức một số chủ đề STEM cho HS theo năng lực của mình. 2. Tiến trình tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh theo định hướng giáo dục STEM Trên cơ sở lý luận và thực tiễn cụ thể ở địa phương đã trình bày ở chương 1, điều rất quan trọng đó là xây dựng được một “Tiến trình tổ chức hoạt động trải nghiệm STEM” đúng về mặt lý luận và phù hợp với thực tiễn, áp dụng có hiệu quả trong thực tế. Bản thân tôi đã xây dựng “ Tiến trình tổ chức hoạt động trải nghiệm STEM” để áp dụng cho học sinh tại trường mình công tác thể hiện như sơ đồ sau ( Hình 2.1) Bước 1. Đưa ra vấn đề STEM và chuyển giao nhiệm vụ. Thông qua việc nắm bắt từ nhiều kênh thông tin, vấn đề STEM được giáo viên đưa ra lựa chọn mang tính kĩ thuật gắn với thực tiễn, thường là các vấn đề gắn với bối cảnh địa phương hay vấn đề nổi bật, thời sự. Các vấn đề đưa ra phải thú vị, hấp dẫn để các nhóm học sinh tự nảy sinh nhu cầu giải quyết vấn đề, tiếp nhận nhiệm vụ mang tính thiết kế, chế tạo, hay xử lý sự cố tình huống theo cách tự nhiên. Thông thường, khi giải quyết các vấn đề STEM, học sinh ứng dụng được ngay trong cuộc sống, hay hỗ trợ vui chơi, giải trí. Ví dụ: Giáo viên cung cấp thông tin 13
GV đặt vấn đề STEM và chuyển giao nhiệm vụ (1) HS nghiên cứu kiến thức nền (2) (Toán, Lý, Hóa,Sinh, tin, CN) HS đề xuất giải pháp thực hiện (3) Phác thảo Thuyết trình Thảo luận về về giải pháp về giải pháp các giải pháp Thống nhất về giải pháp/ bản thiết kế HS gia công chế tạo sản phẩm (4) Chuẩn bị dụng cụ, Gia công chế tạo Lắp ráp thành vật tư các bộ phận sản phẩm Không HS vận hành thử nghiệm (5) Đạt Đạt HS báo cáo sản phẩm (6) Thuyết trình về Đánh giá báo sản phẩm cáo sản phẩm GV đánh giá nhận xét chung (7) Hình 2.1 Sơ đồ tiến trình tổ chức hoạt động trải nghiệm STEM về tình hình dịch COVID 19 diễn biến phức tạp đang được các phương tiện truyền thông tuyên truyền, làm các nhóm học sinh tự nảy sinh và tiếp nhận nhiệm vụ “chế tạo máy rửa tay diệt khuẩn tự động không tiếp xúc”, kết quả sản phẩm được dùng ngay tại trường. Vào mùa mưa bão hay lúc cơ quan điện lực sửa chữa lưới điện thì sẽ mất điện. trong rất nhiều gia đình có nguồn điện là Acquy ở xe điện. Tình huống 14
này sẽ làm HS nảy sinh và tiếp nhận nhiệm vụ “ Chế tạo bóng đèn chiếu sáng sử dụng nguồn điện của xe điện”…. Bước 2. Nghiên cứu kiến thức nền. Trong bước này nhóm học sinh tự xác định các kiến thức có liên quan, tìm tòi, khám phá chiếm lĩnh kiến thức để sử dụng vào việc đưa ra giải pháp giải quyết vấn đề STEM. Giáo viên trong giai đoạn này chỉ theo dõi, động viên và hướng dẫn trợ giúp khi học sinh thất bại. Kết quả cuối của bước này sẽ là khi học sinh hoàn thành được giải pháp (bản thiết kế) thì học sinh cũng đã ôn tập, liên kết các kiến thức, mở rộng được kiến thức để vận dụng vào thực tiễn. Bước 3. Đề xuất giải pháp thực hiện (phương án thiết kế sản phẩm). Đầu tiên, các nhóm đưa ra ý tưởng về giải pháp giải quyết vấn đề STEM (giải pháp được đưa ra ở dạng các sơ đồ, bản vẽ kĩ thuật thể các ý tưởng, phương án thiết kế). Giáo viên khuyến khích các nhóm tự do đưa ra các phương án, phác thảo bản vẽ và chưa nhận xét hay đánh giá bản vẽ nhằm tránh trường hợp sự đánh giá của GV làm hạn chế tính sáng tạo của các nhóm. Sau đó, các nhóm lần lượt thuyết trình (đại diện nhóm trình bày, nhưng vẫn khuyến khích tất cả thành viên nhóm bổ sung diễn giải thêm) về giải pháp của nhóm. Phần thuyết trình cần làm rõ cơ cấu của sản phẩm, vật liệu dự kiến sử dụng, nguyên lý vận hành, dự đoán các khó khăn, dự đoán kết quả… Các nhóm còn lại phản biện, chỉ ra ưu điểm và nhược điểm của từng giải pháp thiết kế. Trong bước này, học sinh có nhiều cơ hội để rèn luyện và phát triển năng lực ngôn ngữ và giao tiếp, tư duy phản biện. Cuối cùng, giáo viên tổ chức các nhóm thảo luận, thống nhất phương án tối ưu, phù hợp với nguồn lực của câu lạc bộ: kinh phí, dụng cụ, vật liệu, năng lực của các nhóm. Bước 4. Gia công, chế tạo sản phẩm theo bản vẽ thiết kế. Trước hết, các nhóm xác định các dụng cụ vật tư cần phải có. Giáo viên xác nhận các dụng cụ vật tư hiện có tại trường và thảo luận cùng học sinh cách khắc phục các dụng cụ vật tư còn thiếu (có thể gia đình học sinh sẽ trợ giúp được, giáo viên tìm sự giúp đỡ từ các tổ chức khác, hoặc mua mới). Học sinh và giáo viên chuẩn bị tìm kiếm rồi tập trung dụng cụ và vật tư lại. Tiếp theo các nhóm học sinh nhận dụng cụ và vật tư. Sau đó, các nhóm làm việc dưới sự điều phối của các nhóm trưởng, để hoàn thành các khâu trong giải pháp (bản thiết kế) đã thống nhất đưa ra trước đó. Sau cùng, các nhóm lắp ráp các chi tiết thành sản phẩm. Trong bước này giáo viên cần đặc biệt chú ý về an toàn lao động cho học sinh, nhắc học sinh kiểm tra sản phẩm trước khi vận hành và cần xác định sản phẩm có thể hoạt động ổn định không? Có khả năng gây nguy hiểm gì khi vận hành không?... Thông qua bước này, học sinh có nhiều cơ hội rèn luyện và phát triển tư duy kĩ thuật, năng lực thực hành, hình thành và phát triển các kĩ năng cơ bản như: sử dụng đồng hồ điện, mỏ 15
hàn điện, nối dây điện, cưa máy hay cưa cầm tay, dán bằng súng bắn keo, sử dụng máy khoan… Bước 5. Vận hành thử nghiệm sản phẩm. Các nhóm tiến hành vận hành và quan sát kết quả vận hành của sản phẩm. Nếu sản phẩm hoạt động ổn định, phù hợp với dự đoán thì các nhóm tiến hành viết báo cáo, chuẩn bị thực hiện báo cáo sản phẩm. Nếu sản phẩm hoạt động không ổn định, kết quả không phù hợp với dự đoán thì nhóm cần quay lại kiểm tra từ bước 3 và xem xét lại dự đoán ban đầu. Bước 6. Thực hiện báo cáo sản phẩm. Giáo viên tổ chức cho các nhóm trình bày báo cáo về sản phẩm của mình. Khi trình bày chú trọng việc trình bày được quá trình thực hiện các công việc cụ thể của mỗi khâu trong bản thiết kế như hàn, đo điện áp, … đặc biệt nêu được các khó khăn trong quá trình làm và làm rõ được các giải pháp để giải quyết các khó khăn đó. Giáo viên nên khuyến khích và hướng dẫn học sinh vừa thuyết trình vừa vận hành sản phẩm để minh họa cho lời thuyết trình, động viên để có càng nhiều học sinh tham gia thuyết minh càng tốt. Kết thúc cho bước này, giáo viên tổ chức học sinh tiến hành phản biện, góp ý cải tiến về thiết kế cũng như cách làm sản phẩm, giáo viên tổ chức các nhóm đánh giá thông qua các tiêu chí đánh giá giáo viên đã soạn trước. Lưu ý: Đến bước này giáo viên có thể đưa ra nhận định về một số học sinh có năng lực vượt trội để làm thành viên nòng cốt của câu lạc bộ, định hướng cho các em về việc cải tiến sản phẩm, gợi ý về nghề nghiệp cho các em… Bước 7. Đánh giá, nhận xét chung. Giáo viên căn cứ vào sự quan sát hoạt động của học sinh trong cả quá trình, kết quả đánh giá của các nhóm học sinh và của chính giáo viên để đưa ra kết luận về hoạt động của chủ đề. Giáo viên khen thưởng đối với cá nhân học sinh và nhóm học sinh hoạt động tốt. Nhắc nhở đối với nhóm hoạt động không tốt (Tuyệt đối không phê bình cá nhân học sinh trước tập thể). Trong tiến trình tổ chức hoạt động trải nghiệm theo định hướng giáo dục STEM ở trên, giáo viên cần sử dụng mọi kênh liên kết thông tin có thể như: điện thoại, facebook,... để động viên, khuyến khích trợ giúp học sinh kịp thời. Tùy vào từng nội dung chủ đề STEM cụ thể, chúng ta có thể bỏ qua hay thêm bớt linh hoạt một số bước. Ví dụ chủ đề “ Tìm hiểu nguồn điện một chiều” ở điều khiển tivi, bộ xạc dự phòng điện thoại … thì ta bỏ qua bước 4 và bước 5. 3. Kết quả thu được Tiến trình tổ chức hoạt động trải nghiệm theo định hướng giáo dục STEM như đã trình bày ở trên đã được các giáo viên trường tôi (trong đó có tôi) nghiên cứu áp dụng nhiều năm gần đây. Bản thân tôi đã tổ chức học sinh thực hiện nhiều chủ đề như: chế tạo máy lọc không khí cho phòng thí nghiệm hóa học; Chế tạo hệ thống tự động điều khiển đèn lớp học phòng chống cận thị; Thiết kế mô hình máy dọn rác 16
trên sông; Thiết kế mô hình máy vệ sinh đáy hồ tôm; chế tạo máy phát tĩnh điện; Động cơ nhiệt Stirling; Hệ thống báo cháy và điều khiển cháy từ xa qua điện thoại; Giàn phơi đồ thông minh; con lắc dao động duy trì... Trong chương “Dòng điện không đổi –Vật lý 11” tôi đã tổ chức cho học sinh thực hiện một số chủ đề trải nghiệm như : Bộ nguồn điện một chiều; Pin điện hóa; Sửa chữa đèn nháy; Sửa chữa ấm điện siêu tốc; Sửa chữa nồi cơm điện; Sửa chữa máy lọc nước; Đèn báo điện 220V… Trong bài viết này, tôi xin minh họa chi tiết tiến trình tổ chức hoạt động trải nghiệm STEM với chủ đề “Đèn chiếu sáng dùng nguồn điện từ xe điện”. 4. Tổ chức hoạt động trải nghiệm STEM. Chủ đề : Đèn chiếu sáng dùng nguồn điện từ xe đạp điện. 4.1 Kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm STEM. Chủ đề : Đèn chiếu sáng dùng nguồn điện từ xe đạp điện 4.1.1. Mục tiêu + Kiến thức: Nhận biết được quy luật về độ giảm điện thế trên đoạn mạch nối tiếp và đoạn song song. Nhận biết được đặc điểm của đèn LED; Trình bày được điều kiện để đèn sáng bình thường; Trình bày được cấu tạo và hoạt động của đèn; Giải thích được độ sụt áp của nguồn điện khi sử dụng, biết tính toán công suất điện, điện năng. + Kĩ năng: Phân tích được mạch điện có sẵn, Phác thảo được bản vẽ thiết kế đèn từ nhiều bóng LED nhỏ để dùng ổn định với nguồn điện cho trước; Vẽ được mạch điện kín một chiều; Thiết kế chế tạo lại được đèn từ dùng nguồn điện 220v sang dùng nguồn điện xe đạp điện; Biết sử dụng các đồng hồ vạn năng để đo các đại lượng điện như điện áp dòng điện; Biết sử dụng mỏ hàn thiếc; Biết chế tạo đèn theo bản vẽ; Biết vận hành, thử nghiệm và cải tiến đèn; Biết làm việc nhóm; Thuyết trình được về bản vẽ kĩ thuật đèn. + Thái độ: Tuân thủ các quy định an toàn điện, an toàn trong gia công; Hòa nhã với bạn bè, có ý thức trách nhiệm với nhiệm vụ chung của nhóm; Nhiệt tình, năng động tham gia hoạt động. + Năng lực: Tự chủ và tự học; Giao tiếp và hợp tác; Giải quyết vấn đề. + Phẩm chất: Chăm chỉ; Trung thực; Trách nhiệm. 4.1.2. Chuẩn bị Bốn bộ dụng cụ, vật tư để thiết kế chế tạo lại các bóng đèn LED dùng điện xoay Bộ dụng cụ cho hoạt động chế tạo chiều 220V đã hỏng thành đèn LED sử dụng bóng đèn Led dùng nguồn điện từ nguồn điện ở xe đạp điện, xe máy điện. Mỗi xe điện 17
bộ bao gồm: 01 mỏ hàn thiếc, thiếc, nhựa thông, 01 đồng hồ đo điện đa năng, 02 đèn LED dùng điện xoay chiều 220V đã hỏng, 01điện trở 1kΩ, 01 nguồn điện một chiều 3V đến 24V, 01 xe máy điện (Xe của HS), 01 tuốc vít, 01 kìm, 01 kéo, 1m dây điện 0.75 mm2, 01 phích căm, 01 ổ cắm, 01 đui đèn….. Nguồn cung cấp dụng cụ. + Từ phòng thiết bị Vật lý: Đồng hồ vạn năng, đui đèn, dây điện, điện trở, biến áp + Từ giáo viên: Mỏ hàn, nhựa thông, thiếc, kìm……. + Từ học sinh: Xe đạp điện, xe máy điện, bóng Led cũ hỏng, dao, kéo, băng dán... 4.2 Tiến trình tổ chức hoạt động trải nghiệm STEM. Chủ đề: Đèn chiếu sáng dùng nguồn điện từ xe đạp điện Bước 1. Đặt vấn đề STEM và chuyển giao nhiệm vụ. Thời gian và địa điểm: Sinh hoạt 15 phút đầu buổi học, tại lớp học Hoạt động của GV Hoạt động của HS GV: Ở nhà, ban đêm mất điện thì gia đình HS: Lắng nghe, Trả lời. (Dự chúng ta thắp sáng bằng gì? Khi cần nguồn kiến:Dùng điện máy nổ, hoặc điện sáng tạm thời ở nơi xa nguồn điện lưới như ác quy kích lên 220V, hoặc đèn ngoài đồng ruộng ta làm gì? tích điện, hoặc thắp nến.) GV: Thống kê nhỏ đơn giản: Gia đình bạn HS: Trả lời bằng giơ tay. nào có máy nổ giơ tay? Gia đình bạn nào có hệ thống điện dự phòng bằng Ác quy giơ tay? Ưu nhược điểm của đèn tích điện, nến ? Gv: Em hãy cho biết ưu nhược điểm của các phương án dùng: Máy nổ, Acquy, đèn tích HS: Trả lời (Dự kiến: Tốn tiền điện, nến,.. . đầu tư, cồng kềnh, ít dùng, sáng GV : Thống kê nhỏ đơn giản: Gia đình yếu…Khó vận chuyển đi nơi bạn nào có xe đạp điện hoặc xe máy điện ? khác,…) HS: Trả lời bằng giơ tay. GV: Chuyển giao nhiệm vụ: Các em nghiên cứu thiết kế chế tạo đèn chiếu sáng HS: Tự phát hiện ra vấn đề dùng dùng nguồn điện của xe đạp điện hoặc xe ngay nguồn điện của xe máy điện máy điện.. để thắp sáng lúc mất điện sẽ cho GV: Chia câu lạc bộ làm 4 nhóm, Các nhóm công suất đủ lớn và sáng được lâu, bầu cán sự của nhóm. Lưu ý phương án phải dễ di chuyển đến các nơi khác rẻ tiền, tận dụng đồ cũ hỏng. Các em về nhà nhau. suy nghĩ tìm hiểu các kiến thức liên quan HS. Tiếp nhận nhiệm vụ. trước. Hôm sau các nhóm thảo luận tại lớp vào giờ sinh hoạt 15 phút đầu buổi học văn HS: bình bầu cán sự cho nhóm hóa. Quá trình tìm hiểu kiến thức nếu nhóm mình 18