“ M t s bi n pháp d y h c nh m giúp h c sinh h c t t môn Toán l p 3 ”ộ ố ệ ạ ọ ằ ọ ọ ố ở ớ
PH NẦ A . ĐT V N ĐẶ Ấ Ề
I . Lý do ch n đ tàiọ ề
Đt n c ta đang trên đà phát tri n công nghi p hóa, hi n đi hóa. Đ đtấ ướ ể ệ ệ ạ ể ấ
n c ta ngày càng phát tri n sánh vai cùng v i các n c khác trong khu v cướ ể ớ ướ ự
và trên th gi i thì đi u đó ph thu c vào chúng ta và các th h con em c aế ớ ề ụ ộ ế ệ ủ
chúng ta. T t c nh ng ai trong ngành giáo d c và nh ng ai quan tâm đn sấ ả ữ ụ ữ ế ự
nghi p giáo d c c a con em mình đu mong m i cho con em mình ti p nh nệ ụ ủ ề ỏ ế ậ
nh ng ki n th c sâu r ng c a n n văn minh nhân lo i và tr thành nh ng conữ ế ứ ộ ủ ề ạ ở ữ
ng i có trình đ h c th c, có đc, có tài đ ph c v đt n c.ườ ộ ọ ứ ứ ể ụ ụ ấ ướ
B c h c đu tiên các em đc c p sách đn tr ng đó là b c Ti u h c.ậ ọ ầ ượ ắ ế ườ ậ ể ọ
B c Ti u h c là b c h c t o n n t ng v ng ch c cho các em vào đi. Đcậ ể ọ ậ ọ ạ ề ả ữ ắ ờ ượ
đn tr ng đn l p đó là vinh d , là ni m vui l n lao c a m i tr th màế ườ ế ớ ự ề ớ ủ ỗ ẻ ơ
m c tiêu c a giáo d c - đào t o hi n nay là giáo d c h c sinh m t cách toànụ ủ ụ ạ ệ ụ ọ ộ
di n. Sau khi h c xong ti u h c, các em đc lĩnh h i nh ng ki n th c, kĩệ ọ ể ọ ượ ộ ữ ế ứ
năng h c đã trang b cho các em đ các em ti p t c h c lên l p trên. ọ ị ể ế ụ ọ ớ
Toán h c là m t m ng ki n th c xuyên su t quá trình h c toán c a h cọ ộ ả ế ứ ố ọ ủ ọ
sinh. Nó không ch truy n th và rèn luy n k năng k x o tính toán, giúp cácỉ ề ụ ệ ỹ ỹ ả
em h c t t môn h c khác mà còn rèn luy n trí thông minh, óc t duy sáng t o,ọ ố ọ ệ ư ạ
kh năng t duy lô gic, làm vi c khoa h c.Vì v y chúng ta c n ph i quan tâmả ư ệ ọ ậ ầ ả
t i vi c d y toán Ti u h c. Trong ch ng trình môn h c b c ti u h c,ớ ệ ạ ở ể ọ ươ ọ ở ậ ể ọ
môn Toán chi m s gi r t l n. ế ố ờ ấ ớ Đi u đó cho th y môn Toán h t s c quanề ấ ế ứ
tr ng trong vi c d y h c.ọ ệ ạ ọ
Đ giúp h c sinh n m v ng ki n th c kĩ năng làm n n t ng cho vi c h cể ọ ắ ữ ế ứ ề ả ệ ọ
t t môn Toán là m t v n đ h t s c quan tr ng đòi h i ng i làm công tácố ộ ấ ề ế ứ ọ ỏ ườ
giáo d c ph i nghiên c u,tìm nh ng bi n pháp gi ng d y hay, giúp h c sinhụ ả ứ ữ ệ ả ạ ọ
d hi u,phù h p đ hình thành ki n th c,kĩ năng nh m giúp h c sinh h c t tễ ể ợ ể ế ứ ằ ọ ọ ố
môn Toán.
Xu t phát t nh ng suy nghĩ v t m quan tr ng c a vi c d y h c Toán,ấ ừ ữ ề ầ ọ ủ ệ ạ ọ
đng th i nh n th c đc yêu c u, nhi m v và vai trò c a phân môn Toán ồ ờ ậ ứ ượ ầ ệ ụ ủ ở
b c Ti u h c nói chung và l p 3 nói riêng . Tôi đã quy t đnh l a ch n đ tàiậ ể ọ ớ ế ị ự ọ ề
“M t s bi n pháp d y h c nh m giúp h c sinh h c t t môn Toán l pộ ố ệ ạ ọ ằ ọ ọ ố ở ớ
3 ” đ nghiên c u. ể ứ
II . M c đích nghiên c u:ụ ứ
- Nghiên c u đ tài này nh m giúp h c sinh h c t t môn Toán, đ gi iứ ề ằ ọ ọ ố ể ả
đc các bài toán trong sách giáo khoa Toán l p 3.ượ ớ
-Giúp h c sinh n m đc cách th c hi n đúng, thành th o các phép tínhọ ắ ượ ự ệ ạ
c ng, tr , nhân, phép chia các s t nhiên, m t s d ng toán có l i văn... theoộ ừ ố ự ộ ố ạ ờ
sách giáo khoa Toán l p 3. Góp ph n nâng cao ch t l ng d y và h c Toánớ ầ ấ ượ ạ ọ
Ti u h c nói chung và l p 3 nói riêng.ể ọ ớ
-Nâng cao tay ngh c a b n thân, tôi r t mong nh n đc s góp ý c a cácề ủ ả ấ ậ ượ ự ủ
b n đng nghi p, các b c lãnh đo đ đi m i, nâng cao hi u qu d y h cạ ồ ệ ậ ạ ể ổ ớ ệ ả ạ ọ
môn Toán cho h c sinh l p 3.ọ ớ
1/32
“ M t s bi n pháp d y h c nh m giúp h c sinh h c t t môn Toán l p 3 ”ộ ố ệ ạ ọ ằ ọ ọ ố ở ớ
III . Đi t ng , th i gian nghiên c u: ố ượ ờ ứ
- Đi t ng: Bi n pháp d y h c nh m giúp h c sinh h c t t môn Toán ố ượ ệ ạ ọ ằ ọ ọ ố
- Th i gian: Th i gian t tháng 9/2015 đn tháng 4 /2016ờ ờ ừ ế
IV . Ph ng pháp nghiên c u ươ ứ :
- Ph ng pháp nghiên c u tài li u: Đc các tài li u giáo trình có liên quanươ ứ ệ ọ ệ
đn v n đ nghiên c u.Tham kh o sáng ki n, kinh nghi m c a đng nghi p.ế ấ ề ứ ả ế ệ ủ ồ ệ
- Ph ng pháp đàm tho i, trao đi kinh nghi m v i đng nghi p v i h cươ ạ ổ ệ ớ ồ ệ ớ ọ
sinh l p 3.ớ
- Ph ng pháp quan sát.ươ
- Ph ng pháp đi u tra.ươ ề
- Ph ng pháp th c hành luy n t p.ươ ự ệ ậ
- Ph ng pháp t ng k t.ươ ổ ế
V. K ho ch nghiên c u:ế ạ ứ
- Th¸ng 9 - 2015: Nghiªn cøu, đ¨ng ký tªn s¸ng kiÕn kinh nghiÖm.
- Tõ th¸ng 10 - 2015 ®Õn th¸ng 3 - 2016: X©y dùng ®Ò c¬ng -
nghiªn cøu ®iÒu tra lµm thùc nghiÖm.
-Th¸ng 4/20016: ViÕt s¸ng kiÕn kinh nghiÖm.
- Th¸ng 5/2016: Hoµn thiÖn, nép s¸ng kiÕn kinh nghiÖm.
2/32
“ M t s bi n pháp d y h c nh m giúp h c sinh h c t t môn Toán l p 3 ”ộ ố ệ ạ ọ ằ ọ ọ ố ở ớ
PH NẦ B. BI N PHÁP TH C HI N Ệ Ự Ệ
I. C s lý lu n.ơ ở ậ
D y Toán h c là d y cho h c sinh sáng t o, là rèn luy n các k năng, trauạ ọ ạ ọ ạ ệ ỹ
d i ph m ch t đo đc, tính siêng năng, c n cù, ch u khó. Đó là ph m ch tồ ẩ ấ ạ ứ ầ ị ẩ ấ
v n có c a con ng i. Thông qua h c Toán đ đc tính đó đc th ngố ủ ườ ọ ể ứ ượ ườ
xuyên phát huy và ngày càng hoàn thi n. Ch ng trình Toán Ti u h c là m tệ ươ ể ọ ộ
công trình khoa h c mang tính truy n th ng và hi n đi. Vi c d y Toán Ti uọ ề ố ệ ạ ệ ạ ể
h c ph i đc đi m i m t cách m nh m v ph ng pháp, v cung cáchọ ả ượ ổ ớ ộ ạ ẽ ề ươ ề
lên l p, v ch m ch a và đánh giá h c sinh. Nghiên c u ch ng trình Toánớ ề ấ ữ ọ ứ ươ
l p 3 chúng ta th y r ng đó là m t n i dung hoàn ch nh s p x p t d đnớ ấ ằ ộ ộ ỉ ắ ế ừ ễ ế
khó, t th p lên cao, t đn gi n đn ph c t p phù h p v i đc đi m tâmừ ấ ừ ơ ả ế ứ ạ ợ ớ ặ ể
sinh lý và đc đi m nh n th c c a tr t 6 tu i tr lên. Nghiên c u đ th yặ ể ậ ứ ủ ẻ ừ ổ ở ứ ể ấ
rõ n i hàm c a nó, b n ch t c a nó m i có ph ng pháp gi ng d y sát đúng.ộ ủ ả ấ ủ ớ ươ ả ạ
Sáng ki n kinh nghi m là m t t p h p v nh n th c, cách nh n đnh, đánhế ệ ộ ậ ợ ề ậ ứ ậ ị
giá, phân tích tình hình đ tìm ra con đng đi mang l i k t qu theo mongể ườ ạ ế ả
mu n. D y toán là d y cách làm vi c sáng t o, cách suy lu n lôgic, cách s ngố ạ ạ ệ ạ ậ ố
nhân văn th i hi n đi mu n v y thì ph i m r ng ngoài sách giáo viên, sáchờ ệ ạ ố ậ ả ở ộ
giáo khoa, sách thi t k c a B . Th nên, ng i giáo viên ph i có t m nhìn.ế ế ủ ộ ế ườ ả ầ
T m nhìn đó v a xa v a th c t , ph i n m đc lý thuy t song ph i có kầ ừ ừ ự ế ả ắ ượ ế ả ỹ
năng khái quát v a h t s c c th . Nh v y ph i đc nhi u, tích lu nhi u,ừ ế ứ ụ ể ư ậ ả ọ ề ỹ ề
và ph i rút ra đc nh ng đi u c n thi t đ t n d ng.ả ượ ữ ề ầ ế ể ậ ụ
Trong quá trình d y h c Toán ph thông nói chung, ti u h c nói riêng,ạ ọ ở ổ ở ể ọ
môn Toán là m t trong nh ng môn h c quan tr ng nh t trong ch ng trìnhộ ữ ọ ọ ấ ươ
h c b c ti u h c vì : ọ ở ậ ể ọ
- Môn Toán có h th ng ki n th c c b n cung c p nh ng ki n th c c nệ ố ế ứ ơ ả ấ ữ ế ứ ầ
thi t, ng d ng vào đi s ng sinh ho t và lao đng. Nh ng ki n th c kĩ năngế ứ ụ ờ ố ạ ộ ữ ế ứ
toán h c là công c c n thi t đ h c các môn h c khác và ng d ng trongọ ụ ầ ế ể ọ ọ ứ ụ
th c t đi s ng. ự ế ờ ố
- Toán h c có kh năng to l n trong giáo d c h c sinh nhi u m t nh :ọ ả ớ ụ ọ ề ặ ư
Phát tri n t duy lôgic, b i d ng nh ng năng l c trí tu (Tr u t ng hoá,ể ư ồ ưỡ ữ ự ệ ừ ượ
3/32
“ M t s bi n pháp d y h c nh m giúp h c sinh h c t t môn Toán l p 3 ”ộ ố ệ ạ ọ ằ ọ ọ ố ở ớ
khái quát hoá, phân tích, t ng h p, ch ng minh, so sánh,... ) Nó giúp h c sinhổ ợ ứ ọ
bi t t duy suy nghĩ, làm vi c góp ph n giáo d c nh ng ph m ch t, đo đcế ư ệ ầ ụ ữ ẩ ấ ạ ứ
t t đp c a ng i lao đng.ố ẹ ủ ườ ộ
Giáo d c toán h c là m t b ph n c a giáo d c ti u h c. Do đó, môn Toánụ ọ ộ ộ ậ ủ ụ ể ọ
có nhi m v góp ph n vào th c hi n nhi m v và m c tiêu c a b c h c, đóệ ụ ầ ự ệ ệ ụ ụ ủ ậ ọ
là: Trang b cho h c sinh m t h th ng ki n th c và kĩ năng c b n, c n thi tị ọ ộ ệ ố ế ứ ơ ả ầ ế
cho vi c h c t p ti p ho c đi vào cu c s ng. Giúp h c sinh bi t v n d ngệ ọ ậ ế ặ ộ ố ọ ế ậ ụ
ki n th c vào ho t đng thi t th c trong đi s ng, t ng b c hình thành, rènế ứ ạ ộ ế ự ờ ố ừ ướ
luy n thói quen ph ng pháp và tác phong làm vi c khoa h c, phát tri n h pệ ươ ệ ọ ể ợ
lí phù h p v i tâm lí c a t ng l a tu i. T o ti n đ cho h c sinh h c t t cácợ ớ ủ ừ ứ ổ ạ ề ề ọ ọ ố
môn h c còn l i.ọ ạ
II. C s th c ti n c a v n đ.ơ ở ự ễ ủ ấ ề
Trong th c ti n có nhi u đi u khác v i sách v , có nhi u đi u không sáchự ễ ề ề ớ ở ề ề
v nào nói h t. Toán h c cũng v y, sách v không nói h t m i c n đn vai tròở ế ọ ậ ở ế ớ ầ ế
c a ng i th y. Trong th c ti n sách h c không l ng h t nh ng tình hu ngủ ườ ầ ự ễ ọ ườ ế ữ ố
x y ra trong quá trình d y h c. B i v y sách d y chúng ta ph ng phápả ạ ọ ở ậ ạ ươ
truy n th ki n th c. Song chúng ta cũng có th giúp ng i vi t sách hoànề ụ ế ứ ể ườ ế
thi n ph ng pháp gi ng d y m t cách t t h n. Ch a nói đi t ng h c sinhệ ươ ả ạ ộ ố ơ ư ố ượ ọ
m i đa ph ng l i có s khác nhau. Nh n th c c a các em có s chênhở ỗ ị ươ ạ ự ậ ứ ủ ự
l ch, do đó ng i giáo viên tu theo h c sinh c a l p mình, c a đa ph ngệ ườ ỳ ọ ủ ớ ủ ị ươ
mình đ có cách d y thích h p. ể ạ ợ
Tr ng h c n i tôi công tác là tr ng thu c khu v c nông thôn, b m đaườ ọ ơ ườ ộ ự ố ẹ
s làm ngh nông, ng nghi p. Song đi u đáng nói, trình đ nh n th c c aố ề ư ệ ề ộ ậ ứ ủ
m t s ph huynh còn nhi u h n ch . M t s h c sinh là con nhà nghèo cóộ ố ụ ề ạ ế ộ ố ọ
hoàn c nh kinh t khó khăn. Ngoài gi h c tr ng, v nhà các em còn phả ế ờ ọ ở ườ ề ụ
giúp gia đình đ ki m s ng. M t s h c sinh cha m ph i đi làm ăn xa khôngể ế ố ộ ố ọ ẹ ả
tr c ti p d y d , chăm sóc, ... Vì v y, các em còn lo ch i ch a chú ý v h cự ế ạ ỗ ậ ơ ư ề ọ
t p. Nh ng bài h c bài t p còn xao lãng. Nh v y trách nhi m n ng n thu cậ ữ ọ ậ ư ậ ệ ặ ề ộ
vào ng i giáo viên tr c ti p đng l p.ườ ự ế ứ ớ
Năm h c 2015 – 2016, tôi đc làm công tác gi ng d y l p 3A. L p h cọ ượ ả ạ ớ ớ ọ
có 37 h c sinh, đ tu i t ng đi đng đu nh ng l c h c có nhi u kh năngọ ộ ổ ươ ố ồ ề ư ự ọ ề ả
khác nhau. Ngay hai tu n đu năm h c qua m t s gi h c Toán, tôi nh nầ ầ ọ ộ ố ờ ọ ậ
th y nh u em r t ng i h c Toán,ấ ề ấ ạ ọ ph ng pháp h c t p ch a rõ ràng, còn thươ ọ ậ ư ụ
đng trong vi c ti p thu bài, ch a n m ch c nh ng ki n th c c b n v toánộ ệ ế ư ắ ắ ữ ế ứ ơ ả ề
nh :ư
+ Ch a thu c b ng nhân, chia.ư ộ ả
4/32
“ M t s bi n pháp d y h c nh m giúp h c sinh h c t t môn Toán l p 3 ”ộ ố ệ ạ ọ ằ ọ ọ ố ở ớ
+ Ch a n m v ng cách đc, vi t và so sánh s t nhiên (đn hàng nghìn,ư ắ ữ ọ ế ố ự ế
ch c).ụ
+ Ch a bi t đt tính, th c hi n phép tính ( c ng, tr , nhân, chia c t d c).ư ế ặ ự ệ ộ ừ ộ ọ
+ Đc bi t các em còn r t y u trong vi c gi i toán có l i văn.ặ ệ ấ ế ệ ả ờ
+ Ch a thu c các quy t c đã h c trong gi i toán. ư ộ ắ ọ ả
C th k t qu kh o sát cho th y : ụ ể ế ả ả ấ
L pớTSHS Đi m gi iể ỏ Đi m kháểĐi m TBểĐi m y uể ế
TS T lỉ ệ
%
TS T lỉ ệ
%
TS T lỉ ệ
%
TS T lỉ ệ
%
3A 37 5 13,5 7 18,9 15 40,5 10 27,1
Đng tr c th c tr ng trên, là giáo viên ch nhi m l p 3A tôi th t s bănứ ướ ự ạ ủ ệ ớ ậ ự
khoăn và đt ra nhi m v là làm th nào đ b i d ng, hình thành cho h cặ ệ ụ ế ể ồ ưỡ ọ
sinh nh ng ki n th c c b n giúp h c sinh h c t t môn Toán. Chính vì thữ ế ứ ơ ả ọ ọ ố ế
nên tôi ch n đ tài : ọ ề M t s bi n pháp d y h c nh m giúp h c sinh h cộ ố ệ ạ ọ ằ ọ ọ
t t môn Toán l p 3 .ố ở ớ
III. Các bi n pháp d y h c nh m giúp h c sinh h c t t môn Toán ệ ạ ọ ằ ọ ọ ố ở
l p 3 ớ
Đ rèn luy n và b i d ng h c sinh h c t t môn Toán, theo tôi ể ệ ồ ưỡ ọ ọ ố ng iườ
giáo viên ph i ảnghiên c uứ:
1. Nh ng vi c làm đ chu n b bài d y.ữ ệ ể ẩ ị ạ
+ Nghiên c u tài li u và xác đnh n i dung bài d y h c.ứ ệ ị ộ ạ ọ
+ Nghiên c u m c đích yêu c u bài h c c v 3 m t (ki n th c, kĩ năngứ ụ ầ ọ ả ề ặ ế ứ
t duy và giáo d c). Xác đnh ki n th c tr ng tâm căn c trên m c đích yêuư ụ ị ế ứ ọ ứ ụ
c u. L a ch n ph ng pháp c th và ph ng ti n d y h c, các bi n phápầ ự ọ ươ ụ ể ươ ệ ạ ọ ệ
s th c hi n t ng khâu t ng đi t ng h c sinh.ẽ ự ệ ừ ừ ố ượ ọ
+ Soát l i vi c chu n b c a h c sinh v bài h cạ ệ ẩ ị ủ ọ ề ọ .
Tình hình n m ki n th c đã h c có liên quan, tình hình sách giáo khoaắ ế ứ ọ
và đ dùng h c t p c a h c sinh.ồ ọ ậ ủ ọ
2, Đi u ki n ti n hành m t ti t d y đt hi u qu .ề ệ ế ộ ế ạ ạ ệ ả
T o đc không khí s n sàng h c t p ch h c sinh n m ch c bài cũ,ạ ượ ẵ ọ ậ ở ỗ ọ ắ ắ
chu n b t t sách giáo khoa và đ dùng h c t p. T p th h c sinh t giác, tônẩ ị ố ồ ọ ậ ậ ể ọ ự
tr ng n i quy, n n p và làm vi c t t. H c sinh trong tr ng thái kho m nh,ọ ộ ề ế ệ ố ọ ạ ẻ ạ
t nh táo. T o m i quan h t t giáo viên và h c sinh th hi n ch :ỉ ạ ố ệ ố ọ ể ệ ở ỗ
+ Giáo viên có thái đ c i m , chan hoà, ân c n, quan tâm đn h c sinh,ộ ở ở ầ ế ọ
m u m c trong tác phong. Giáo viên chu n b bài so n, s n sàng lên l p.ẫ ự ẩ ị ạ ẵ ớ
+ H c sinh l phép, chăm ch và tích c c trong h c t p.ọ ễ ỉ ự ọ ậ
3.Nh ng yêu c u chung c a m t ti t h c trên l pữ ầ ủ ộ ế ọ ớ .
5/32
