Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp giúp học sinh làm tốt dạng bài tập tìm hình ảnh so sánh trong phân môn luyện từ và câu lớp 3

Chia sẻ: Mucnang999 Mucnang999 | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:27

Thêm vào BST

Báo xấu

170
lượt xem 24
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học được hoàn thành với một số nội dung như sau: Dạy kỹ năng làm tốt những bài tập (dạng tìm các hình ảnh so sánh); Phương pháp gợi mở phát huy trí lực của học sinh; Vui mà học Trò chơi: phóng viên, sắm vai, tiếp sức, trắc nghiệm đúng sai, hái hoa dân chủ, chiếc hộp may mắn;...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp giúp học sinh làm tốt dạng bài tập tìm hình ảnh so sánh trong phân môn luyện từ và câu lớp 3

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TAM DƯƠNG TRƯỜNG TIỂU HỌC HOÀNG HOA =====***===== BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Tên sáng kiến: Một số biện pháp giúp học sinh làm tốt dạng bài tập tìm hình ảnh so sánh trong phân môn luyện từ và câu lớp 3. Tác giả sáng kiến: Lê Thị Tân Địa chỉ tác giả sáng kiến: Trường TH Hoàng Hoa Số điện thoại: 0985493261 E_mail: letantrang1971@gmail.com . 1
BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Tên sáng kiến: Một số giải pháp nâng cao kĩ năng phát triển các yếu tố hình học cho học sinh lớp 45. . 2
1. Lời giới thiệu Xuất phát từ yêu cầu đổi mới của đất nước, trong những năm qua Đảng, Nhà nước ta đã đặc biệt quan tâm đến phát triển giáo dục. Một trong những nhiệm vụ cơ bản của giáo dục đào tạo hiện nay là: hình thành và phát triển nhân cách cho học sinh một cách toàn diện theo mục tiêu phát triển nguồn nhân lực phục vụ công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước. Ngôn ngữ nói chung, Tiếng việt nói riêng có mối quan hệ mật thiết với phương pháp dạy học Tiếng Việt. Ngôn ngữ bao gồm một hệ thống, bao gồm các bộ phận ngữ âm, từ vựng và ngữ pháp. Mỗi bộ phận của ngôn ngữ là một hệ thống nhỏ, có cơ cấu tổ chức riêng, có quan hệ chặt chẽ với nhau trong hệ thống ngôn ngữ. Môn Tiếng Việt là một trong những bộ môn cơ bản của nhà trường phổ thông nên phải thực hiện theo nguyên tắc giáo dục học. Bởi vậy nguyên tắc dạy học Tiếng Việt phải cụ thể hóa mục tiêu và các nguyên tắc dạy học nói chung vào bộ môn của mình. Như vậy mục tiêu của việc dạy và học Tiếng Việt nằm trong mục tiêu chung của giáo dục nước ta trong giai đoạn mới hiện nay: Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, nhằm hình thành đội ngũ lao động có tri thức, có tay nghề, có năng lực thực hành, tự chủ, năng động sáng tạo. ̣ ̉ ̣ ơp 3 ch Theo muc tiêu cua môn Tiêng Viêt l ́ ́ ương trinh Tiêu hoc đ ̀ ̉ ̣ ược xać ̣ đinh nh ư sau : ̉ ở hoc sinh cac ky năng s + Hinh thanh va phat triên ̀ ̀ ̀ ́ ̣ ́ ̃ ử dung Tiêng Viêt ̣ ́ ̣ ́ ̣ ́ ̉ ̣ ̣ ( Nghe – Noi – Đoc – Viêt ) đê hoc tâp va giao tiêp trong cac môi tr ̀ ́ ́ ường hoaṭ ̣ đông cung l ̀ ưa tuôi. Thông qua viêc day va hoc Tiêng Viêt gop phân ren luyên ́ ̉ ̣ ̣ ̀ ̣ ́ ̣ ́ ̀ ̀ ̣ cac thao tac t ́ ́ ư duy. 3
̣ + Cung câp cho hoc sinh nh ́ ưng kiên th ̃ ́ ưc s ́ ơ gian vê Tiêng Viêt va nh ̉ ̀ ́ ̣ ̀ ững ̉ ́ ơ gian vê xa hôi, t hiêu biêt s ̉ ̀ ̃ ̣ ự nhiên va con ng ̀ ươi vê văn hoa , văn hoc cua Viêt ̀ ̀ ́ ̣ ̉ ̣ Nam va n ̀ ươc ngoai. ́ ̀ ̀ ương tinh yêu Tiêng Viêt va hinh thanh thoi quen gi + Bôi d ̃ ̀ ́ ̣ ̀ ̀ ̀ ́ ữ gin s ̀ ự trong ́ ̀ ̣ ̉ ́ ̣ sang, giau đep cua Tiêng Viêt, gop phân hinh thanh nhân cach con ng ́ ̀ ̀ ̀ ́ ười Viêṭ ̃ ̣ ̉ Nam xa hôi chu nghia. ̃ Văn học là một loại hình nghệ thuật lấy ngôn từ làm phương tiện thể hiện. Có khả năng tác động đến đời sống tâm hồn của con người. Trong đó biện pháp so sánh góp một phần không nhỏ làm lên điều này. Một mặt, so sánh có khả năng khắc họa hình ảnh và gây ấn tượng mạnh mẽ làm nên một hình thức miêu tả sinh động, mặt khác so sánh còn có tác dụng làm cho lời nói rõ ràng, cụ thể sinh động, diễn đạt được mọi sắc thái biểu cảm. So sánh còn là phương thức bộc lộ tâm tư, tình cảm một cách kín đáo và tế nhị. Như vậy đối với tác phẩm văn học nói chung so sánh mang chức năng nhận thức và biểu cảm. Nhờ những hình ảnh bóng bảy, ước lệ, dùng cái này để đối chiếu cái kia nhằm diễn tả những ngụ ý nghệ thuật mà so sánh tu từ được sử dụng phổ biến trong thơ ca, đặc biệt là thơ viết cho thiếu nhi. So sánh còn giúp các em hiểu và cảm nhận được những bài thơ, bài văn hay, từ đó góp phần mở mang tri thức làm phong phú về tâm hồn, tạo hứng thú khi viết văn, rèn luyện ý thức, yêu quý Tiếng Việt giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt cho học sinh. ̣ ừ nhưng muc tiêu trên cua môn Tiêng Viêt noi chung va phân môn “ Vây t ̃ ̣ ̉ ́ ̣ ́ ̀ ̣ ư va câu” noi riêng tôi thây : Luyên t ̀ ̀ ́ ́ ̣ Trong khi noi hoăc khi viêt, nêu cac em biêt s ́ ́ ́ ́ ́ ử dung hinh anh so sanh se ̣ ̀ ̉ ́ ̃ gây được ân t ́ ượng hơn, dê nh ̃ ơ h ́ ơn va bai văn se hay h ̀ ̀ ̃ ơn, sinh đông h ̣ ơn. Thế nhưng hiên nay ̣ ở lưa tuôi hoc sinh tiêu hoc noi chung va ́ ̉ ̣ ̉ ̣ ́ ̀ ở trương tôi noi ̀ ́ ̣ riêng, cu thê h ̉ ơn la cac em hoc sinh l ̀ ́ ̣ ơp 3 băt đâu đ ́ ́ ̀ ược nhân biêt va lam quen ̣ ́ ̀ ̀ vơi “ Hinh anh so sanh”. Vây lam thê nao đê hoc sinh tim đ ́ ̀ ̉ ́ ̣ ̀ ́ ̀ ̉ ̣ ̀ ược những hinh ̀ ̉ ́ ̀ ̣ anh so sanh ? Đo la môt điêu ́ ̀ ̣ ̣ ̉ ̀ ́ ̀ ma moi giao viên cu thê la giao viên tr ́ ực tiêp ́ ̉ ̣ giang day phân môn Luyên t ̣ ư va câu cân phai quan tâm. ̀ ̀ ̀ ̉ Qua thực tế giang day phân môn Luyên t ̉ ̣ ̣ ừ va câu, tôi thây h ̀ ́ ầu hết co rât ́ ́ nhiêu em con lung tung, ch ̀ ̀ ́ ́ ưa biêt tim nh ́ ̀ ưng “ Hinh anh so sanh” trong nh ̃ ̀ ̉ ́ ưng ̃ câu thơ, khô th ̉ ơ, bai th ̀ ơ va trong nh ̀ ưng đoan văn ma bai tâp đa yêu câu. ̃ ̣ ̀ ̀ ̣ ̃ ̀ Xuất phát từ tình hình thực tế đó, tôi đã mạnh dạn trao đổi với một số giáo viên và tìm hiểu về nguyên nhân dẫn đến tình trạng đó là: 4
*Về sách giáo khoa: Sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 3 hiện nay nói chung và phân môn Luyện từ và câu nói riêng còn tồn tại một số điểm chưa hợp lý: mặc dù SGK đã chú trọng phương pháp thực hành nhưng những bài tập sáng tạo vẫn còn ít, đơn điệu, kiến thức dạy học sinh còn mang tính trừu tượng nên học sinh còn gặp nhiều khó khăn trong quá trình lĩnh hội các kiến thức mới. * Về phía giáo viên: Người giáo viên còn gặp không ít khó khăn như cơ sở vật chất, phương tiện dạy học và tài liệu tham khảo còn ít. Một số bộ phận nhỏ giáo viên vẫn chưa chú trọng quan tâm đến việc lồng ghép trong quá trình dạy học giữa các phân môn của môn Tiếng Việt với nhau, để khơi dậy sự hứng thú học tập và sự tò mò của phân môn này với phân môn khác trong môn Tiếng Việt. * Về phía học sinh: Do khả năng tư duy của học sinh còn dừng lại ở mức độ tư duy đơn giản, trực quan nên việc cảm thụ nghệ thuật so sánh còn hạn chế. Vốn kiến thức văn học của học sinh, nhất là học sinh vùng thôn quê của chúng tôi còn rất hạn chế về nguồn sách báo, tài liệu văn học còn ít ỏi. Vì đa số các em đều là con em gia đình thuần nông. Một số em nhận biết về vốn từ ngữ còn hạn chế, khả năng giao tiếp kém, học sinh chỉ mới biết một cách cụ thể. Nên khi tiếp thu về nghệ thuật so sánh rất khó khăn. Vì vậy đòi hỏi người giáo viên cần hướng dẫn một cách tỷ mỉ thực tế. * Gia đình: Một số gia đình chưa quan tâm tạo điều kiện và đầu tư cho việc học của con em mình như: Chuẩn bị các tài liệu sách tham khảo ... Như vây qua th ̣ ực tê, tôi thây hoan canh gia đinh cung la môt yêu tô quan ́ ́ ̀ ̉ ̀ ̃ ̀ ̣ ́ ́ ̣ ̉ trong anh h ưởng gian tiêp đên viêc hoc tâp cua cac em, đê hiêu ro h ́ ́ ́ ̣ ̣ ̣ ̉ ́ ̉ ̉ ̃ ơn vê cac ̀ ́ ̃ ́ ̣ ̀ ̃ ́ ̉ ̀ ̉ ́ ̉ ̃ ̣ em tôi đa tiêp cân gân gui cac em đê tim hiêu tâm ly cua môi hoc sinh. Sau khi ̀ ̉ tim hiêu tôi thây ŕ ằng: Nhin chung cac em rât ngoan, rât chăm chi hoc bai. Bên ̀ ́ ́ ́ ̉ ̣ ̀ ̣ ́ ̃ ̀ ̣ ́ ́ ̀ ̣ canh đo vân con môt sô em tiêp thu bai châm nguyên nhân la do cac em mai ̀ ́ ̉ chơi va co nh ̀ ́ ưng em con phai lam đ ̃ ̀ ̉ ̀ ỡ gia đinh nên th ̀ ời gian hoc bai không co. ̣ ̀ ́ Từ nhưng suy nghi va nh ̃ ̃ ̀ ưng băn khoăn ̃ trên đa thôi thuc tôi đi sâu ̃ ́ nghiên cưu tim ra nh ́ ̀ ưng ph ̃ ương phap tôi ́ ́ ưu đê th ̀ ̀ “Một số ̉ ực hiên đê tai ̣ biên phap giup hoc sinh lam tôt dang bai tâp tim hinh anh so sanh trong phân ̣ ́ ́ ̣ ̀ ́ ̣ ̀ ̣ ̀ ̀ ̉ ́ môn Luyên t ̣ ư va câu l ̀ ̀ ơp 3” ́ 5
2. Tên sáng kiến: Một số biên phap giup hoc sinh lam tôt dang bai tâp tim hinh ̣ ́ ́ ̣ ̀ ́ ̣ ̀ ̣ ̀ ̀ ̉ ̣ ư va câu l anh so sanh trong phân môn Luyên t ́ ̀ ̀ ớp 3 3. Tác giả sáng kiến: Họ và tên: Lê Thị Tân Địa chỉ tác giả sáng kiến: Trường Tiểu học Hoàng Hoa xã Hoàng Hoa Số điện thoại: 098549326. Email: letantrang1971@gmail.com 4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Lê Thị Tân Giáo viên Trường Tiểu học Hoàng Hoa. 5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: “Nghiên cứu các phap giup hoc sinh lam tôt ́ ́ ̣ ̀ ́ ̣ ̀ ̣ ̀ ̀ ̉ ̣ ừ va câu l dang bai tâp tim hinh anh so sanh trong phân môn Luyên t ́ ̀ ớp 3” 6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: Tháng 1/10/2017. 7. Mô tả bản chất của sáng kiến: 7.1. Về nội dung của sáng kiến: a) Về nhận thức của học sinh: Bươc vao đâu năm hoc, tôi đ ́ ̀ ̀ ̣ ược Ban giam hiêu nha tr ́ ̣ ̀ ường giao trong ̣ ́ ̀ ̉ ̣ ơp 3C. L trach lam chu nhiêm l ́ ơp tôi co tông sô 35 em hoc sinh, trong đo co 13 ́ ́ ̉ ́ ̣ ́ ́ em nư va 22 em nam. Trong đó có 1 h ̃ ̀ ọc sinh khuyết tật. ̉ ́ ̃ ược chât l Đê biêt ro đ ́ ượng cu thê cua hoc sinh tôi đa tiên hanh khao sat ̣ ̉ ̉ ̣ ̃ ́ ̀ ̉ ́ trong hai đợt. + Đợt 1 : Khao sat đâu năm hoc do nha tr ̉ ́ ̀ ̣ ̀ ường ra đê . ̀ + đợt 2: Khao sat đâu thang 10 do tôi ra đê thông qua y kiên cua Ban giam ̉ ́ ̀ ́ ̀ ́ ́ ̉ ́ ̣ hiêu. Đê bai : ̀ ̀ ́ ư ng Bai 1 : Tim cac t ̀ ̀ ̀ ư chi s ̃ ̉ ự vât trong khô th ̣ ̉ ơ sau : Tay em đanh răng ́ 6
Răng trăng hoa nhai ́ ̀ ̉ ́ Tay em chai toc ́ ơi anh mai Toc ng ̀ ́ Bai 2 : Tim nh ̀ ̀ ưng s ̃ ự vât đ ̣ ược so sanh v ́ ơi nhau trong cac câu th ́ ́ ơ, câu văn dươi đây. ́ a) Hai ban tay em ̀ Như hoa đâu canh ̀ ̀ ̣ ̉ b) Măt biên sang trong nh ́ ư tâm tham không lô băng ngoc thach ́ ̉ ̉ ̀ ̀ ̣ ̣ ́ ̀ ư dâu “ a “ c) Canh diêu nh ́ ́ Ai vưa tung lên tr ̀ ơi. ̀ Qua hai đợt khao sat chât l ̉ ́ ́ ượng như sau : Phân loaị Si sô ̃ ́ Hoan thanh ̀ ̀ Chưa hoan thanh ̀ ̀ SL % SL % Đợt 1 35 20 57,1 15 42,8 Đợt 2 35 24 68,5 11 31,4 Qua hai đợt khao sat va tim hiêu th ̉ ́ ̀ ̀ ̉ ực tê, tôi thây nguyên nhân chinh dân ́ ́ ́ ̃ ̉ ̣ ̣ ̉ đên kêt qua hoc tâp cua cac em ch ́ ́ ́ ưa cao la do các nguyên nhân sau: ̀ + Việc nhận thức của học sinh trong lớp không đồng đều nên việc giảng dạy của giáo viên gặp nhiều khó khăn. Nhất là với môn Tiếng Việt số lượng học sinh trung bình nhiều, học sinh yếu vẫn còn, chất lượng học tập chưa cao. Khi làm bài tập nhiều học sinh không biết cách trình bày bài, thụ động chỉ trông chờ thầy cô dẫn dắt. Có những học sinh làm bài một cách máy móc, dập khuân, có những học sinh không hiểu được yêu cầu của đề bài nên làm cho xong. + Học sinh đọc đề vội vàng, chưa đọc được câu văn một cách trọn ven, lưu loát dẫn đến không hiểu nội dung của bài yêu cầu bài tập. + Học sinh còn hạn chế nhiều về vốn từ và kĩ năng sử dụng từ ngữ trong khi nói, viết; kĩ năng đọc hiểu nên hầu hết các em nhầm lẫn giữa dạng bài tìm sự vật được so sánh với dạng bài tìm hình ảnh so sánh với nhau trong các 7
câu thơ, câu văn. Bên cạnh đó một số em nắm được yêu cầu của bài nhưng khi làm còn lúng túng về cách trình bày. + Do cac em ch ́ ưa biêt phân tich, tim hiêu ky yêu câu cua đâu bai la yêu câu ́ ́ ̀ ̉ ̃ ̀ ̉ ̀ ̀ ̀ ̀ tim “cai gi" ? ̀ ́ ̀ + Do lưa tuôi cua cac em con nho, hiêu đông, mai ch ́ ̉ ̉ ́ ̀ ̉ ́ ̣ ̉ ơi. ̣ ́ ́ ưc bi hông t + Do môt sô em kiên th ́ ̣ ̉ ừ lơp 2 nên co anh h ́ ́̉ ưởng đên s ́ ự tiêp ́ ̉ ́ ức mơi. thu cua kiên th ́ Từ nhưng nguyên nhân trên đa thôi thuc tôi nghiên c ̃ ̃ ́ ứu, tim toi ph ̀ ̀ ương ́ ̣ ̣ ̣ ́ ợp giưa ph phap day hoc va cac biên phap kêt h ̀ ́ ́ ̃ ương phap truyên thông v ́ ̀ ́ ới phương phap đôi m ́ ̉ ơi. Chăt loc nh ́ ́ ̣ ưng tinh hoa cua ph ̃ ̉ ương phap truyên thông ́ ̀ ́ ̀ ương phap hiên đai đê co nh va ph ́ ̣ ̣ ̉ ́ ững biên phap tôi ̣ ́ ́ ưu nhât trong day va hoc. ́ ̣ ̀ ̣ b) Những biện pháp thực hiện: ̣ ́ : Cung cô kiên th * Biên phap 1 ̉ ́ ́ ưc cu ́ ̃ở lơp 2. ́ Như chung ta đa biêt, cac kiên th ́ ̃ ́ ́ ́ ức ma hoc sinh đ ̀ ̣ ược hoc t ̣ ừ lớp dưới lên ́ ơp trên la môt vong tron xoay trôn ôc. Vây đê hoc đ cac l ́ ̀ ̣ ̀ ̀ ́ ́ ̣ ̉ ̣ ược cac kiên th ́ ́ ức mới ở cac l ́ ơp trên tr ́ ước hêt cac em phai năm chăc cac kiên th ́ ́ ̉ ́ ́ ́ ́ ức cu ̃ở lớp dưới. ̣ ̉ ́ ức cu nay se giup cho hoc sinh co Thông qua viêc hiêu va năm chăc kiên th ̀ ́ ́ ̃ ̀ ̃ ́ ̣ ́ ̉ ́ nên mong đê tiêp thu nh ̀ ́ ưng kiên th ̃ ́ ức mới, đông th ̀ ời phat triên đ ́ ̉ ược tư duy ̣ ̉ sang tao cua cac em. ́ ́ ̉ ́ ượng va năm đ Ngay sau khi khao sat chât l ́ ̀ ́ ược nguyên nhân, tôi đa nghiêñ cưu ch ́ ương trinh phân môn Luyên t ̀ ̣ ừ va câu ̀ ở lớp 2 đê bô sung kiên th ̉ ̉ ́ ức cho ́ ưng dang bai tâp Luyên t cac em. Tôi thây nh ́ ̃ ̣ ̀ ̣ ̣ ừ va câu ma hoc sinh con yêu, bi ̀ ̀ ̣ ̀ ́ ̣ ̉ ́ ức như : Tư chi s hông kiên th ̀ ̉ ự vât,t ̣ ừ chi hoat đông. ̉ ̣ ̣ Trươc hêt tôi phai ôn tâp cho hoc sinh nh ́ ́ ̉ ̣ ̣ ưng kiên th ̃ ́ ưc t ́ ừ dê đên kho, t ̃ ́ ́ ư ̀ đơn gian đên ph ̉ ́ ưc tap va điêu quan trong la phai bam sat vao ch ́ ̣ ̀ ̀ ̣ ̀ ̉ ́ ́ ̀ ương trinh cua ̀ ̉ ́ ́ ̣ sach Tiêng viêt 2. ́ ̣ Vi du 1: Dang 1 ̣ ́ ư chi s : Tim cac t ̀ ̀ ̉ ự vât co trong bang sau : ̣ ́ ̉ Baṇ thân yêu thươc ke ́ ̉ daì 8
quy mên ́ ́ cô giaó chao ̀ thây giao ̀ ́ ̉ bang nhớ ̣ hoc trò viêt́ đi nai ̉ dung cam ̃ ca heo ́ Phượng vĩ đỏ sach ́ xanh ̣ ̣ ( SGK Tiêng viêt 2 – tâp 1 Trang 27) ́ ̣ Dang 2 : Từ dang 1 tôi chuyên sang dang 2 đê nâng cao dân kiên th ̣ ̉ ̣ ̉ ̀ ́ ưc lên ́ ̣ cho hoc sinh. Đê bai ́ ư theo mâu trong bang ( môi côt 3 t ̀ ̀: Tim cac t ̀ ̀ ̃ ̉ ̃ ̣ ư)̀ Chi ng̉ ươì ̉ ̀ ̣ Chi đô vât ̉ Chi con vât ̣ ̉ Chi cây côi ́ ̣ M : hoc sinh M : ghế M : chim sẻ M : xoaì .......... ................. .............. .................... ̣ ̣ ( Sach Tiêng viêt 2 Tâp 1 – Trang 35) ́ ́ ̉ ̀ ược bai tâp Đê lam đ ̀ ̣ ở dang 2 nay , hoc sinh cân phai hiêu đ ̣ ̀ ̣ ̀ ̉ ̉ ược yêu câu ̀ ̉ ̣ ̉ ̀ ̀ ̀ ư sau : cua đê bai. Cu thê đê bai yêu câu nh ̀ ̀ ̀ ư chi ng + Tim t ̀ ̉ ươi – Theo mâu : Hoc sinh ̀ ̃ ̣ ̀ ư chi đô vât – Theo mâu : Ghê + Tim t ̀ ̉ ̀ ̣ ̃ ́ ̀ ư chi con vât – Theo mâu : Chim se + Tim t ̀ ̉ ̣ ̃ ̉ ̀ ư chi cây côi – Theo mâu : Xoai + Tim t ̀ ̉ ́ ̃ ̀ ̃ ̣ ̀ ̉ ̀ Môi côt cân phai tim thêm 3 từ. Như vây v ̣ ơi dang bai nay Giao viên cân khăc sâu cho hoc sinh biêt : tât ca ́ ̣ ̀ ̀ ́ ̀ ́ ̣ ́ ́ ̉ ́ ừ chi ng cac t ̉ ươi, chi đô vât, chi con vât, chi cây côi đ ̀ ̉ ̀ ̣ ̉ ̣ ̉ ́ ược goi chung la “T ̣ ̀ ừ chỉ sự vât” ̣ Vi du 2: ́ ̣ Chon t ̣ ư chi hoat đông thich h ̀ ̉ ̣ ̣ ́ ợp vao môi chô trông d ̀ ̃ ̃ ́ ưới đây : 9
̣ a) Cô Xuân Mai……………………môn Tiêng viêt. ̣ ́ ̃ ̉ b) Cô ......................................day rât dê hiêu . ̣ . c) Cô.......................................chung em chăm hoc ́ ̣ ̣ ( SGK – Tiêng viêt 2 – Tâp 1 trang 59) ́ ́ ̉ ̣ ̀ ̣ ̉ ̉ ư duy cho hoc sinh Giao viên co thê chon thêm bai tâp đê phat triên t ́ ́ ̣ : Đê bai ́ ừ chi hoat đông, trang thai cua loai vât va s ̀ ̀ : Tim cac t ̀ ̉ ̣ ̣ ̣ ́ ̉ ̀ ̣ ̀ ự vât trong ̣ nhưng câu sau ̃ : a) Con trâu ăn co.̉ ̀ ̀ ́ ước dưới sông. b) Đan bo uông n ̣ ơi toa anh năng r c) Măt tr ̀ ̉ ́ ́ ực rơ.̃ ̣ ̣ ( SGK – Tiêng viêt 2 – Tâp 1 – trang 67) ́ ̃ ực hiên biên phap nay trong môt thang tôi đa khao sat va thây Sau khi đa th ̣ ́ ̀ ̣ ́ ̃ ̉ ́ ̀ ́ ̉ ư sau : kêt qua nh ́ ̉ ́ ̣ Tông sô hoc sinh Hoan thanh ̀ ̀ Chưa hoan thanh̀ ̀ SL % SL % 35 27 77,1 8 22,8 Như vây khi ap dung th ̣ ́ ̣ ực hiên biên phap 1, tôi thây chât l ̣ ̣ ́ ́ ́ ượng hoc tâp ̣ ̣ ̉ ̣ cua hoc sinh co nâng lên nh ́ ưng kêt qua ch ́ ̉ ưa cao, chưa đap ́ ứng được mong muôn va yêu câu đê ra. ́ ̀ ̀ ̀ ̉ ́ ́ ưc cu co Tôi thâý : Cung cô kiên th ́ ̃ ́ưu điêm la giup hoc sinh hê thông hoa lai ̉ ̀ ́ ̣ ̣ ́ ́ ̣ ́ ưc đa hoc va nâng cao phat triên t cac kiên th ́ ́ ̃ ̣ ̀ ́ ̉ ư duy đôc lâp, nâng cao h ̣ ̣ ứng thú ̣ ̣ hoc tâp cho cac em. Qua đo ren luyên đ ́ ́ ̀ ̣ ược những ky năng, ky xao, năm chăc ̃ ̃ ̉ ́ ́ ́ ức đa hoc, đông th cac kiên th ́ ̃ ̣ ̀ ời phat huy tinh tich c ́ ́ ́ ực, sang tao cua cac em. ́ ̣ ̉ ́ ̣ ́ ̉ ́ ́ ưc co y nghia vô cung quan trong trong Tuy nhiên, biên phap cung cô kiên th ́ ́ ́ ̃ ̀ ̣ ̣ ́ ̣ ̣ viêc tiêp tuc hoc cac kiên th ́ ́ ưc m ́ ơi. Nh ́ ưng thực tê qua đ ́ ợt khao sat cho thây ̉ ́ ́ ̣ ̣ ̣ viêc day hoc sinh năm đ ́ ược ky năng đê nhân biêt tôt cac hinh anh so sanh tr ̃ ̉ ̣ ́ ́ ́ ̀ ̉ ́ ở ̣ ̀ ̣ nên quan trong va cân thiêt. Chinh vi vây tôi đa đi nghiên c ̀ ̀ ́ ́ ̃ ứu va ap dung biên ̀ ́ ̣ ̣ ́ ̣ phap day ky năng lam tôt nh ̃ ̀ ́ ững bai tâp dang tim cac hinh anh so sanh. ̀ ̣ ̣ ̀ ́ ̀ ̉ ́ 10
̣ b. Biên phap 2: ̣ ́ ững bai tâp (dang tim cac hinh ́ Day ky năng lam tôt nh ̃ ̀ ̀ ̣ ̣ ̀ ́ ̀ anh so sanh). ̉ ́ ́ ̀ ược cac bai tâp vê ‘‘Tim hinh anh so sanh’’ tr Muôn lam đ ́ ̀ ̣ ̀ ̀ ̀ ̉ ́ ươc hêt hoc ́ ́ ̣ ̉ ̉ ược yêu câu cua đâu bai. sinh phai hiêu đ ̀ ̉ ̀ ̀ ́ ̃ ̉ ược yêu câu cua đâu bai rôi thi cac em se tim ra Khi cac em đa hiêu đ ̀ ̉ ̀ ̀ ̀ ̀ ́ ̃ ̀ được cach lam hay nhât va co hiêu qua nhât. Đê th ́ ̀ ́ ̀ ́ ̣ ̉ ́ ̉ ực hiên đ ̣ ược điêu đo hoc ̀ ́ ̣ ̀ ̉ ́ ̃ ̀ ̣ ̀ ̀ ̣ ̉ ̀ ̉ ́ ̀ sinh cân phai biêt ro điêu kiên va trinh đô cua minh đê tiên hanh lam bai. ̀ ̀ ̀ ̣ ̣ ́ ững bai tâp dang tim cac hinh anh so Vi vây, khi day ky năng lam tôt nh ̃ ̀ ̀ ̣ ̣ ̀ ́ ̀ ̉ sanh tr ́ ươc hêt hoc sinh phai biêt đ ́ ́ ̣ ̉ ́ ược : Từ chi ng ̉ ươi, t ̀ ư chi đô vât, t ̀ ̉ ̀ ̣ ừ chi con ̉ ̣ ư chi cây côi... vât, t ̀ ̉ ́ ̣ ̉ Sau khi hoc sinh hiêu va năm chăc đ ̀ ́ ́ ược điêu đo, tôi đa s ̀ ́ ̃ ử dung ph ̣ ương ̣ ̉ ̉ ̉ phap đam thoai đê giang bai. Dung cac câu hoi dân dăt, g ́ ̀ ̀ ̀ ́ ̃ ́ ợi mở va trong tâm ̀ ̣ ́ ưc. Tôi săp xêp cac câu hoi theo môt hê thông t cân khăc sâu kiên th ̀ ́ ́ ́ ́ ́ ̉ ̣ ̣ ́ ừ dê đên ̃ ́ ́ ừ đơn gian đên ph kho, t ̉ ́ ức tap. Trong qua trinh giang day, tôi chi la ng ̣ ́ ̀ ̉ ̣ ̉ ̀ ươi nêu ̀ ́ ̀ ̀ ̣ vân đê va hoc sinh t ự tim ra ph ̀ ương phap giai quyêt vân đê đo. ́ ̉ ́ ́ ̀ ́ ̉ ̣ ́ ược ky năng lam tôt cac bai tâp tim hinh anh so sanh, Đê hoc sinh năm đ ̃ ̀ ́ ́ ̀ ̣ ̀ ̀ ̉ ́ ̃ ướng dân hoc sinh cân phai năm đ tôi đa h ̃ ̣ ̀ ̉ ́ ược cac b ́ ước sau : Ví dụ 1: Tim cac hinh anh so sanh trong nh ̀ ́ ̀ ̉ ́ ưng khô th ̃ ̉ ơ sau : ̉ ̉ : a) Bê chau ông thu thi ́ ́ ́ ̉ ơn ông nhiêu Chau khoe h ̀ ! ̀ ̉ ơi chiêu Ông la buôi tr ̀ ̀ ́ ̀ ̀ ̣ Chau la ngay rang sang. ́ ̣ Pham Cuc ́ ̉ b) Ông trăng tron sang to ̀ ́ Soi ro sân nha em ̃ ̀ ́ ơn đen Trăng khuya sang h ̀ Ơi ông trăng sang to. ́ ̉ Trân Đăng Khoa ̀ 11
c) Nhưng ngôi sao th ̃ ức ngoai kia ̀ ̉ ̣ ̃ ức vi chung con. Chăng băng me đa th ̀ ̀ ́ ̉ ́ ̀ Đêm nay con ngu giâc tron ̣ ̀ ̣ ́ ̉ ́ ời. Me la ngon gio cua con suôt đ Trân Quôc Minh ̀ ́ * Bươc 1 ̣ ̉ ́ : Đoc ky đê, tim hiêu đê. ̃ ̀ ̀ ̀ Trước tiên tôi yêu câu hoc sinh đoc ky đê, v ̀ ̣ ̣ ̃ ̀ ừa đoc v ̣ ừa suy nghi xem yêu ̃ ̉ ̀ ̀ ̣ ̉ ược yêu câu cua đâu bai câu đâu bai cân phai lam gi ? Sau khi hoc sinh hiêu đ ̀ ̀ ̀ ̀ ̀ ̉ ̀ ̀ ̀ ̃ ̀ ̣ ́ ̀ ́ ước 2. rôi tôi đa yêu câu hoc sinh tiên hanh đên b * Bươc 2 ́ ự vât đ ́ : Tim cac s ̀ ̣ ược so sanh v ́ ới nhau. Trong bươc 2 nay, tôi se dung ph ́ ̀ ̃ ̀ ương phap đam thoai va g ́ ̀ ̣ ̀ ợi mở hương ́ ̃ ̣ dân hoc sinh lam mâu phân (a). ̀ ̃ ̀ ̉ giao viên nêu câu hoi: Trong phân (a) s ́ ̀ ự vât nao đ ̣ ̀ ược so sanh v ́ ơi s ́ ự vâṭ nao ? ̀ ̣ ̃ ̀ ược cac s Hoc sinh se tim đ ́ ự vât so sanh v ̣ ́ ơi nhau là: (Chau – Ông; Ông – ́ ́ ̉ ơi chiêu; Chau – Ngay rang sang ) Buôi tr ̀ ̀ ́ ̀ ̣ ́ Tương tự như vây cac phân (b) va phân (c) hoc sinh se t ̣ ́ ̀ ̀ ̀ ̣ ̃ ự tim cac s ̀ ́ ự vâṭ được so sanh v ́ ơi nhau. ́ Phân (b): trăng – đen ̀ ̀ Phân (c): nh ̀ ưng ngôi sao – me đa th ̃ ̣ ̃ ức vi chung con, me – ngon gio. ̀ ́ ̣ ̣ ́ ̣ ́ ự vât đ Sau khi hoc sinh đa tim đung cac s ̃ ̀ ́ ̣ ược so sanh, tôi tiêp tuc yêu câu ́ ́ ̣ ̀ ̣ ̀ ư so sanh. hoc sinh tim t ̀ ́ * Bươc 3 ̀ ư so sanh. ́ : Tim t ̀ ́ ́ ̣ ̀ ̣ ̀ ̀ ̉ ́ ̀ ̣ ̉ Trong cac dang bai tâp tim hinh anh so sanh thi hoc sinh phai biêt: ́ Từ so sanh no đ ́ ́ ược đứng sau sự vât đ ̣ ược so sanh va đ ́ ̀ ứng trước sự vâṭ ́ ́ ́ ̣ ̀ ư so sanh đ so sanh. Noi tom lai la t ̀ ́ ứng ở giữa hai vê : ́ + Vê A nêu tên s ́ ự vât, s ̣ ự viêc đ ̣ ược so sanh . ́ 12
+ Vê B nêu tên s ́ ự vât, s ̣ ự viêc dung đê so sanh . ̣ ̀ ̉ ́ ̣ ̃ ̉ ́ ̀ ừ so sanh cac em se nhân biêt rât nhanh Sau khi hoc sinh đa hiêu cach tim t ́ ́ ̃ ̣ ́ ́ ̀ ừ so sanh. Cu thê cac t vê t ́ ̣ ̉ ́ ừ so sanh trong bai la : ́ ̀ ̀ + Câu ( a) : hơn – la – la ̀ ̀ + Câu ( b) : hơn ̉ + Câu ( c) : chăng băng – la ̀ ̀ * Bươc 4 ̀ ̀ ̉ ́ : Tim hinh anh so sanh ́ Như vây qua b ̣ ươc 2 va b ́ ̀ ươc 3, giao viên cân khăc sâu cho hoc sinh thây ́ ́ ̀ ́ ̣ ́ ro:̃ ̀ ̉ ́ ̉ ́ ự vât đ Hinh anh so sanh no phai co s ́ ̣ ược so sanh va s ́ ̀ ự vât dung đê so ̣ ̀ ̉ ̣ ̣ ̀ ̉ ́ ̉ ư so sanh đ sanh. Đăc biêt la phai co ca t ́ ̀ ́ ược đứng giữa hai sự vât ây. T ̣ ́ ừ đo hoc ́ ̣ ̃ ̉ ́ ược bai tâp. sinh se hiêu va lam đung đ ̀ ̀ ̀ ̣ Bai lam ́ ̀ ̉ ̉ ơ trên la : ̀ ̀ : Cac hinh anh so sanh trong cac khô th ́ ́ ̀ ́ ̉ ơn ông nhiêu a) Chau khoe h ̀ ! ̀ ̉ ơi chiêu Ông la buôi tr ̀ ̀ ́ ̀ ̀ ̣ Chau la ngay rang sang. ́ ́ ơn đen b) Trăng khuya sang h ̀ c) Nhưng ngôi sao th ̃ ưc chăng băng me đa th ́ ̉ ̀ ̣ ̃ ức vi chung con. ̀ ́ ̣ ̀ ̣ ́ ̉ ́ ời. Me la ngon gio cua con suôt đ Qua hai thang th ́ ực hiên biên phap 2 va môt sô biên phap khac kem theo đê ̣ ̣ ́ ̀ ̣ ́ ̣ ́ ́ ̀ ̉ ̉ ợ cho biên phap 2. Tôi thây chât l bô tr ̣ ́ ́ ́ ượng hoc tâp cua hoc sinh co tinh kha ̣ ̣ ̉ ̣ ́ ́ ̉ ̃ ̣ quan ro rêt qua đợt khao sat hoc ky I nh ̉ ́ ̣ ̀ ư sau : ̉ ́ ̣ Tông sô hoc sinh Hoan thanh ̀ ̀ Chưa hoan thanh ̀ ̀ SL % SL % 35 30 88,6 5 14,3 13
Sau khi thực hiên biên phap “Day ky năng lam tôt nh ̣ ̣ ́ ̣ ̃ ̀ ́ ững bai tâp dang tim ̀ ̣ ̣ ̀ ́ ̀ ̉ ́ ́ưu điêm la giup hoc sinh đa đi đung h cac hinh anh so sanh”. Tôi thây co ́ ̉ ̀ ́ ̣ ̃ ́ ướng vơi yêu câu cua đê bai, lam đ ́ ̀ ̉ ̀ ̀ ̀ ược bai môt cach tôt h ̀ ̣ ́ ́ ơn. ̣ ̀ ̣ ́ ̀ ̀ ̣ ́ ́ ̣ Măc du biên phap nay vô cung quan trong, no cung câp cho hoc sinh bôn ́ bươc tiên hanh khi lam bai tâp: “Tim cac hinh anh so sanh” môt cach dê dang ́ ́ ̀ ̀ ̀ ̣ ̀ ́ ̀ ̉ ́ ̣ ́ ̃ ̀ hơn va đung h ̀ ́ ơn. Tuy nhiên biên phap nay vân ch ̣ ́ ̀ ̃ ưa giup cac em tiêp thu bai ́ ́ ́ ̀ ̣ ́ ̣ ̣ môt cach linh hoat va sang tao, ch ̀ ́ ưa thu hut đ ́ ược nhiêu h ̀ ứng thu khi tim cac ́ ̀ ́ ̀ ̉ hinh anh so sanh. ́ ̀ ̣ ̀ ̀ ́ ̣ ̀ ̀ ́ ương phap day hoc Chinh vi vây ma tôi tim toi va chăt loc hai hoa cac ph ́ ̀ ̀ ́ ̣ ̣ ̣ ̉ ̣ ̣ ̀ ̣ sao cho đat kêt qua cao trong viêc day va hoc. Tôi thây “Ph ́ ́ ương phap g ́ ợi mở, phat huy tri l ́ ́ ực cua hoc sinh đa đap ̉ ̣ ̃ ́ ứng được điêu đo”. ̀ ́ c. Biên phap 3 ̣ ́ : Phương phap g ́ ợi mở phat huy tri l ́ ́ ực cua hoc sinh. ̉ ̣ ́ ơi ph Đôi v ́ ương phap nay thi ng ́ ̀ ̀ ươi giao viên phai kich thich vao tri tuê ̀ ́ ̉ ́ ́ ̀ ́ ̣ ̉ ̣ ̣ ́ ́ ư duy từ khai quat đên triu t cua hoc sinh, giup hoc sinh co tinh t ́ ́ ́ ́ ̀ ượng. Muôn ́ ̣ vây ng ươi giao viên cân phai xây d ̀ ́ ̀ ̉ ựng môt hê thông câu hoi sao cho phu h ̣ ̣ ́ ̉ ̀ ợp. ̣ ̉ ̉ ̣ Luôn luôn quan tâm đên trinh đô phat triên chung cua hoc sinh, đông th ́ ̀ ́ ̀ ời ̉ ̣ ́ ̀ ̉ ưng hoc sinh. T phai quan tâm đên trinh đô tiêp thu bai cua t ́ ̀ ̀ ̣ ừ đo giup hoc sinh ́ ́ ̣ ́ ̣ ̉ ư duy cao hơn , đông th hoan thanh tiêp tuc phat triên t ̀ ̀ ́ ̀ ời giup hoc sinh ch ́ ̣ ưa ̣ ược trinh đô chung cua giao duc. hoan thanh đat đ ̀ ̀ ̀ ̣ ̉ ́ ̣ ̉ ̀ ̉ ̣ ́ ực cua hoc sinh va phat huy kha năng Đê phat huy vai tro chu đông, tich c ́ ̉ ̣ ̀ ́ ̉ ̃ ́ ̉ ̣ ̣ ̀ ̣ ́ ̀ ́ ̀ ̣ săn co cua cac em, khi day cac loai bai tâp cho cac em, nhât la cac bai tâp “Tim ́ ́ ́ ̀ nhưng hinh anh so sanh” nâng cao, tôi th ̃ ̀ ̉ ́ ương dung cac hê thông câu hoi g ̀ ̀ ́ ̣ ́ ̉ ợi mở đi từ dê đên kho, đi t ̃ ́ ́ ừ đơn gian đên ph ̉ ́ ức tap đê cac em co t ̣ ̉ ́ ́ ư duy đôc lâp, ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ sang tao trong hoc tâp. T ́ ừ đo cac em se tim ra ph ́ ́ ̃ ̀ ương phap đê giai quyêt vân ́ ̉ ̉ ́ ́ đề ́ ̣ ̣ Vi du ; ( Sach Tiêng viêt nâng cao l ́ ́ ớp 3 trang 82) ́ ̀ ̉ Tim cac hinh anh so sanh trong nh ̀ ́ ưng đoan th ̃ ̣ ơ dưới đây: a) Khi vao mua nong ̀ ̀ ́ Tan la xoe ra ́ ́ ̀ Như cai ô to ́ Đang lam bong mat. ̀ ́ ́ 14
Bong bang tron lăm ́ ̀ ̀ ́ ̀ ư cai nong Tron nh ́ Em ngôi vao trong ̀ ̀ ́ ơi la mat Mat ̀ ́ Xuân Quynh ̀ ̣ b) Rang sang ́ ̣ ơi ngoai biên kh Măt tr ̀ ̀ ̉ ơi Như qua bong đo trên ban bia ̉ ́ ̉ ̀ Chiêu vê ̀ ̀ ̣ ơi lân vao đam mây Măt tr ̀ ̃ ̀ ́ Như qua bong vang trên sân co. ̉ ́ ̀ ̉ ̀ ̣ Bui Viêt My ̃ ́ ̀ ược bai tâp nay, yêu câu hoc sinh đoc ky đê bai xem đê bai yêu Muôn lam đ ̀ ̣ ̀ ̀ ̣ ̣ ̃ ̀ ̀ ̀ ̀ ̀ ̀ ́ ̀ ̀ ̀ ̉ câu tim cai gi va cân giai quyêt vân đê gi ? ́ ́ ̀ ̀ ̣ ̃ ̉ ược yêu câu cua đê bai thi tiêp tuc đi tim : Sau khi hoc sinh đa hiêu đ ̀ ̉ ̀ ̀ ̀ ́ ̣ ̀ ́ ự vât đ + Tim cac s ̀ ̣ ược so sanh v ́ ới nhau. ̀ ư so sanh + Tim t ̀ ́ ̀ ̀ ̉ + Tim hinh anh so sanh ́ Từ nhưng câu hoi g ̃ ̉ ợi mở đo hoc sinh se t ́ ̣ ̃ ư duy va tim ra vân đê cân giai ̀ ̀ ́ ̀ ̀ ̉ quyêt ma đê bai đa yêu câu. ́ ̀ ̀ ̀ ̃ ̀ Bai lam : ̀ ̀ a) Tan la xoe ra nh ́ ́ ̀ ư cai ô. ́ ́ ̀ ̀ ư cai nong. Bong ban tron nh ́ ̣ ơi ngoai biên nh b) Măt tr ̀ ̀ ̉ ư qua bong đo ban bia ̉ ́ ̉ ̀ 15
̣ ơi lân vao đam mây nh Măt tr ̀ ̃ ̀ ́ ư qua bong vang trên sân co. ̉ ́ ̀ ̉ Từ bai tâp trên đê khăc sâu kiên th ̀ ̣ ̉ ́ ́ ức cho cac em, giup cac em nhân biêt ́ ́ ́ ̣ ́ ̀ ̀ ̉ nhanh vê hinh anh so sanh ́ ở nhưng khô th ̃ ̉ ơ, bai th ̀ ơ hay nhưng đoan văn, bai ̃ ̣ ̀ ̃ ướng dân cac em cach tim nh văn, tôi đa h ̃ ́ ́ ̀ ững hinh anh so sanh nh ̀ ̉ ́ ư sau: Trươc hêt phai năm đ ́ ́ ̉ ́ ược cac t́ ừ so sanh đo la: ( nh ́ ́ ̀ ư, la, nh ̀ ư la, t ̀ ựa, tựa như, giông nh ́ ư, giông, giông hêt, chăng băng, h ́ ́ ̣ ̉ ̀ ơn, kem, …. ) ́ ́ ược cac t Sau khi năm đ ́ ừ so sanh ta đi tim nh ́ ̀ ững câu thơ, những câu văn có tư so sanh. ̀ ́ ́ ̣ ́ ̣ ́ ự vât đ Sau đo lai tiêp tuc đi tim cac s ̀ ̣ ược so sanh đ ́ ứng trước từ so sanh va ́ ̀ ́ ự vât dung đê so sanh đ cac s ̣ ̀ ̉ ́ ứng sau từ so sanh trong cac câu th ́ ́ ơ, câu văn ây. ́ ̃ ̀ ược cac s Khi đa tim đ ́ ự vât đ ̣ ược so sanh va cac s ́ ̀ ́ ự vât dung đê so sanh thi ̣ ̀ ̉ ́ ̀ ́ ̣ ta ghep lai nh ư sau: ( sự vât đ ̣ ược so sanh + t ́ ừ so sanh + s ́ ự vât dung đê so ̣ ̀ ̉ sanh) . T ́ ư đo se ra hinh anh so sanh. ̀ ́ ̃ ̀ ̉ ́ ́ ̣ ̀ ̀ ̉ Vi du : Tim hinh anh so sanh sau : ́ Tan la bang xoe ra ́ ́ ̀ ̀ như cai ô ́ Ta thây : S ́ ự vât đ ̣ ược so sanh t ́ ừ so sanh s ́ ự vât dung đê so sanh ̣ ̀ ̉ ́ Sau hai thang th ́ ực hiên biên phap 3, tôi đa thây kêt qua hoc tâp cua cac em ̣ ̣ ́ ̃ ́ ́ ̉ ̣ ̣ ̉ ́ đung nh ́ ư điêu ma tôi hăng mong đ ̀ ̀ ̀ ợi. Dưới đây la chât l ̀ ́ ượng hoc tâp cua cac ̣ ̣ ̉ ́ em qua đợt kiêm tra hoc ky I nh ̉ ̣ ̀ ư sau : ̉ ́ ̣ Tông sô hoc sinh Hoan thanh ̀ ̀ Chưa hoan thanh̀ ̀ SL % SL % 35 32 91,4 3 8.8 Qua thơi gian th ̀ ực hiên biên phap 3 va môt sô biên phap khac kem theo tôi ̣ ̣ ́ ̀ ̣ ́ ̣ ́ ́ ̀ ́ ượng hoc môn Luyên t thây chât l ́ ̣ ̣ ừ va câu đ ̀ ược nâng lên ro rêt. Nh ̃ ̣ ư vây biên ̣ ̣ phap “ G ́ ợi mở phat huy tri l ́ ́ ực cua hoc sinh ” đa giup tôi phat huy đ ̉ ̣ ̃ ́ ́ ược năng lực thực sự cua hoc sinh va giup hoc sinh năm chăc đ ̉ ̣ ̀ ́ ̣ ́ ́ ược kiên th ́ ức trong tâm, ̣ ́ ̣ ̀ ̣ ap dung vao lam bai tâp “Tim nh ̀ ̀ ̀ ưng hinh anh so sanh” môt cach nhanh nhay va ̃ ̀ ̉ ́ ̣ ́ ̣ ̀ đung. ́ ̀ ơi cac biên phap trên, tôi thây răng: Đê lôi cuôn s Cung v ́ ́ ̣ ́ ́ ̀ ̉ ́ ự hứng thu hoc tâp ́ ̣ ̣ ̉ cua cac em va s ́ ̀ ự say mê vao hoc môn Luyên t ̀ ̣ ̣ ừ va câu, đông th ̀ ̀ ời tranh đ ́ ược sự căng thăng va mêt moi cua tiêt hoc thi viêc hoc ma ch ̉ ̀ ̣ ̉ ̉ ́ ̣ ̀ ̣ ̣ ̀ ơi, chơi ma hoc đa ̀ ̣ ̃ ̣ ̃ ̣ ́ giup cac em rât nhiêu vao viêc linh hôi cac tri th ́ ́ ́ ̀ ̀ ưc. Vây cân phai th ́ ̣ ̀ ̉ ực hiên biên ̣ ̣ 16
́ ̀ ư thê nao đê đat đ phap nay nh ́ ̀ ̉ ̣ ược hiêu qua cao? Tôi đa nghiên c ̣ ̉ ̃ ứu, tim toi, hoc ̀ ̀ ̣ ̉ ̀ ́ ̣ ́ ̀ ơi đê th hoi va sang tao ra cac tro ch ̉ ực hiên biên phap “Vui ma hoc”. ̣ ̣ ́ ̀ ̣ ̣ ́ : Vui ma hoc “ Tro ch d. Biên phap 4 ̀ ̣ ̀ ơi : phong viên, săm vai, tiêp s ́ ́ ́ ức, trăc nghiêm đung sai, hai hoa dân chu, chiêc hôp may măn ”. ́ ̣ ́ ́ ̉ ́ ̣ ́ ̣ ̉ ́ ̉ ̣ ̉ Do đăc điêm tâm ly cua hoc sinh tiêu hoc con hiêu đông. La môt ng ̣ ̀ ́ ̣ ̀ ̣ ười giaó ̉ viên tiêu hoc tr ̣ ực tiêp đ́ ứng trên buc giang, tôi phai luôn luôn phat đông cac ̣ ̉ ̉ ́ ̣ ́ ̀ ̣ ̣ ̣ phong trao hoc băng cac hoat đông “Vui ma hoc”. Qua cac hoat đông vui ch ̀ ́ ̀ ̣ ́ ̣ ̣ ơi nay se kich thich s ̀ ̃ ́ ́ ự say mê hoc tâp cua cac em. Cac em se thich kham pha ̣ ̣ ̉ ́ ́ ̃ ́ ́ ́ nhưng cai m ̃ ́ ơi la va tich c ́ ̣ ̀ ́ ực hoat đông đê ṭ ̣ ̉ ự chiêm linh kiên th ́ ̃ ́ ức. Cho nên viêc ṿ ưa hoc v ̀ ̣ ưa ch ̀ ơi giup hoc sinh tiêp thu bai môt cach hiêu qua nhât. Chinh ́ ̣ ́ ̀ ̣ ́ ̣ ̉ ́ ́ ̀ ̣ vi vây ma cach tô ch ̀ ́ ̉ ức day hoc cung phai thay đôi, không chi con la môt hinh ̣ ̣ ̃ ̉ ̉ ̉ ̀ ̀ ̣ ̀ thực day hoc ca l ̣ ̣ ̉ ơp n ́ ưa ma co hinh th ̃ ̀ ́ ̀ ưc day hoc ca nhân, day hoc theo nhom, ́ ̣ ̣ ́ ̣ ̣ ́ ̣ hoc ca l ̉ ơp. ́ ́ ̉ ̣ ́ ̣ ̣ ược môt cach “Nhe nhang, thoai mai, hiêu qua’’ Do đo, đê môt tiêt hoc đat đ ̣ ́ ̣ ̀ ̉ ́ ̣ ̉ va khăc sâu đ ̀ ́ ược kiên th ́ ưc trong tâm giup cac em nh ́ ̣ ́ ́ ớ lâu cac kiên th ́ ́ ức đã ̣ hoc, tôi thương xuyên lông ghep cac tro ch ̀ ̀ ́ ́ ̀ ơi vao trong cac bai hoc . ̀ ́ ̀ ̣ ́ ̣ ̀ ̣ ̣ Vi du: (Bai tâp 1 trang 24 – SGK Tiêng viêt 3/1) ́ ́ ̀ ̉ Tim cac hinh anh so sanh trong nh ̀ ́ ưng câu th ̃ ơ, câu văn dưới đây: ́ ̀ ́ ựa vi sao a) Măt hiên sang t ̀ ̀ ́ ̣ ́ ời. Bac nhin đên tân Ca Mau cuôi tr ́ ̀ Thanh Haỉ b) Em yêu nha em ̀ Hang xoan tr ̀ ươc ngo ́ ̃ ́ ở Hoa xao xuyên n Như mây tưng chum ̀ ̀ Tô Ha ̀ c) Mua đông ̀ Trơi la cai tu ̀ ̀ ́ ̉ ươp lanh ́ ̣ 17
Mua he ̀ ̀ Trơi la cai bêp lo nung. ̀ ̀ ́ ́ ̀ ̉ Lo Ngân Sun ̀ d) Nhưng đêm trăng sang, dong sông la môt đ ̃ ́ ̀ ̀ ̣ ường trăng lung linh dat́ vang. ̀ Vơi bai nay tôi tô ch ́ ̀ ̀ ̉ ức cho hoc sinh thi lam bai tiêp s ̣ ̀ ̀ ́ ức. Tôi lây 2 nhom, ́ ́ ̃ ́ ̣ ̉ môi nhom 4 hoc sinh. Trên bang dan hai t ́ ờ giây khô to, môi nhom đêu ghi ́ ̉ ̃ ́ ̀ ́ ̀ ̉ ̀ ́ ̉ cac hinh anh so sanh vao băng giây cua nhom minh. Nêu nhom nao xong ́ ́ ̀ ́ ́ ̀ trươc va đung thi nhom đo thăng cuôc. ́ ̀ ́ ̀ ́ ́ ́ ̣ Sau khi nghiên cưu va ap dung cac biên phap “Vui ma hoc” tôi thây tiêt ́ ̀ ́ ̣ ́ ̣ ́ ̀ ̣ ́ ́ ̣ ̣ ̉ ̉ ̣ ̉ hoc sinh đông va sôi nôi hăn lên. Hoc sinh hiêu bai ngay tai l ̀ ̀ ̣ ơp, khăc sâu ́ ́ được kiên th ́ ưc đông th ́ ̀ ơi đông viên, khich lê đ ̀ ̣ ́ ̣ ược cac em cô găng hoc tâp. ́ ́ ́ ̣ ̣ Để tiêt hoc nao cung sôi nôi, sinh đông va co hiêu qua nh ́ ̣ ̀ ̃ ̉ ̣ ̀ ́ ̣ ̉ ư vây thi đoi hoi ̣ ̀ ̀ ̉ ngươi giao viên phai biêt l ̀ ́ ̉ ́ ựa chon cac tro ch ̣ ́ ̀ ơi, cach tô ch ́ ̉ ức tro ch ̀ ơi aṕ ̣ dung phu h ̀ ợp vao môi tiêt hoc sao cho h ̀ ̃ ́ ̣ ợp ly.́ ̣ ̣ Thông qua viêc hoc theo nhom, thông qua cac tro ch ́ ́ ̀ ơi đa giup hoc sinh co ̃ ́ ̣ ́ tinh đoan kêt, long trung th ́ ̀ ́ ̀ ực, tinh thân công đông co trach nhiêm, hoc tâp lân ̀ ̣ ̀ ́ ́ ̣ ̣ ̣ ̃ nhau. Đông th ̀ ơi khăc phuc đ ̀ ́ ̣ ược những tinh xâu nh ́ ́ ư ich ky, tinh ch ́ ̉ ́ ơi trôi, tinh ̣ ́ ̉ ́ gia dôi. ̣ ̣ ̀ ̣ Tuy vây, biên phap vui ma hoc con co nh ́ ̀ ́ ược điêm đo la mât nhiêu th ̉ ́ ̀ ́ ̀ ơi gian ̀ ̣ ơp hoc dê ôn ao, mât trât t trong khi day, l ́ ̣ ̃ ̀ ̀ ́ ̣ ự. Nhưng ngoai cac nh ̀ ́ ược điêm noi ̉ ́ ̣ ́ ̀ ̣ ́ưu điêm giup hoc sinh bôc lô minh qua tro ch trên biên phap nay lai co ̉ ́ ̣ ̣ ̣ ̀ ̀ ơi. Tư đo ̀ ́ giao viên năm chăc đ ́ ́ ́ ược đăc điêm, s ̣ ̉ ở thich cua hoc sinh đê co nh ́ ̉ ̣ ̉ ́ ững biên ̣ ́ ̣ phap day phu h ̀ ợp, giup hoc sinh hoc tâp tôt h ́ ̣ ̣ ̣ ́ ơn va hoan thiên tôt nhân cach ̀ ̀ ̣ ́ ngươi hoc sinh tiêu hoc. ̀ ̣ ̉ ̣ ́ ̣ Qua ap dung va th ̀ ực hiên bôn biên phap trên vao day môn Luyên t ̣ ́ ̣ ́ ̀ ̣ ̣ ừ va câu ̀ ̀ ́ ưng bai tâp dang “Tim cac hinh anh so sanh”. Tôi thây môi biên phap lam tôt nh ̃ ̀ ̣ ̣ ̀ ́ ̀ ̉ ́ ́ ̃ ̣ ́ ̀ ́ ưng đêu co nh ̃ ưu điêm va khuyêt điêm nhât đinh. Nh ̉ ̀ ́ ̉ ́ ̣ ưng ưu điêm la chiêm ̉ ̀ ́ ưu ́ ơn ca. Viêc kêt h thê h ̉ ̣ ́ ợp linh hoat, hai hoa cac ph ̣ ̀ ̀ ́ ương phap day hoc truyên ́ ̣ ̣ ̀ thông va ph ́ ̀ ương phap day hoc hiên đai se đat đ ́ ̣ ̣ ̣ ̣ ̃ ̣ ược hiêu qua cao nhât. Vi vây ̣ ̉ ́ ̀ ̣ ngươi giao viên phai co tinh sang tao va biêt chăt loc nh ̀ ́ ̉ ́ ́ ́ ̣ ̀ ́ ́ ̣ ững tinh hoa cua cac̉ ́ phương phap day hoc truyên thông lân cac ph ́ ̣ ̣ ̀ ́ ̃ ́ ương phap day hoc hiên đai trong ́ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ viêc day va hoc. ̀ ̣ e)Biện pháp 5: Củng cố, hệ thống khắc sâu kiến thức. 18
Để học sinh nắm vững kiến thức về dạng bài tập này tôi thống kê phân tích, nghiên cứu biện pháp so sánh trong phân môn: "Luyện từ và câu" của chương trình SGK lớp 3 theo hệ thống kiên thức từ đơn giản đến phức tạp mà học sinh cần nhớ một cách trình tự: +) Giúp học sinh hiểu rõ: So sánh là biện pháp tu từ dùng để đối chiếu, hai hay nhiều sự vật khác nhau từ đó tìm ra điểm giống nhau để làm nổi bật sự vật được so sánh. +) Việc so sánh như vậy là làm cho sự vật trở lên rõ nét, sinh động và câu văn, câu thơ hay hơm gợi tả hơn). Đề học sinh dễ hiểu, dễ nhớ và dễ chiếm lĩnh kiến thức đầy đủ, rõ ràng, chính xác tôi đưa ra mô hình so sánh như sau: Mô hình so sánh đầy đủ gồm 4 yếu tố . VD1: Mặt tươi như hoa 1 2 3 4 Trong đó: (1) là sự vật được so sánh. (2) Là phương diện so sánh. (3) Từ dùng để so sánh . (4) Sự vật đưa ra làm chuẩn để so sánh. Nhưng trong thực tế thì nhiều câu văn, câu thơ đã bị khuyết 1 trong 4 yếu tố đó chẳng hạn như: VD2: Đẹp như tiên (Thiếu yếu tố 1) . Trẻ em như búp trên cành . (thiếu y/tố 2). Yếu tố bị khuyết thường gặp là yếu tố 2. khi đó, học sinh tìm yếu tố 2 bằng cách đặt câu hỏi . + Búp trên cành có đặc điểm gì? (non nớt, tươi non, mềm, yếu, tràn đầy sức sống, chứa chan hi vọng …) + Tại sao lại so sánh trẻ em với búp trên cành? (Vì trẻ em còn non nớt, luôn được bố mẹ che chở …) 19
VD3: Quả dừa đàn lợn con nằm trên cao ( thiếu yếu tố 2 và 3) * Lưu ý: Khi trong câu có từ “là” dùng để giới thiệu, nhận xét, đánh giá thì những câu đó không phải câu có từ “là” mang hình ảnh so sánh. Từ chỉ so sánh bao giờ cũng đứng giữa 2 sự vật. VD: Đây là Nam. ( Giới thiệu) Câu không mang Nam là học sinh giỏi. ( nhận xét, đánh giá) hình ảnh so sánh Trước nhà là một con sông. ( chỉ sự tồn tại) Là gì? Học quả là một khó khăn vất vả.( Khẳng định) VD: Quê hương là bàn tay mẹ ( k/định ) Câu mang hình Dịu dàng hái lá mồng tơi ảnh so sánh Từ những kiến thức kĩ năng đơn giản đó mà học sinh biết phân biệt các dạnh bài tập với nhau. Đặc biệt là kiểu bài "Tìm sự vật so sánh" và kiểu bài "Tìm hình ánh so sánh". Giáo viên cần chỉ rõ cho học sinh thấy sự khác nhau giữa 2 dạng bài tập này bằng cách đưa ví dụ minh họa. VD1: * Ví dụ: Tìm sự vật được so sánh với nhau trong các câu thơ, câu văn dưới đây: a) "Hai bàn tay em Như hoa đầu cành" (Huy Cận) b)"Mặt biển sáng trong như tấm thảm khổng lồ bằng ngọc thạch" (Vũ Tú Nam) c) "Cánh diều như dấu á Ai vừa tung lên trời" (Lương Vĩnh Phúc) d) "Ơ cái dấu hỏi 20