1
1. TÊN Đ TÀIỀ:
M T VÀI HÌNH TH C T CH C HO T ĐNG H C T P Ộ Ứ Ổ Ứ Ạ Ộ Ọ Ậ
THEO PH NG PHÁP ĐI M I D Y H C MÔN TOÁN ƯƠ Ổ Ớ Ạ Ọ
L P 5A TR NG TI U H CỞ Ớ ƯỜ Ể Ọ
2. ĐT V N ĐẶ Ấ Ề:
Trong nhi u năm gi ng d y b c Ti u h c, tôi nh n th y r ng ch tề ả ạ ở ậ ể ọ ậ ấ ằ ấ
l ng h c t p c a h c sinh l p 5 h c gi m sút các b môn, đc bi t là bượ ọ ậ ủ ọ ớ ọ ả ở ộ ặ ệ ộ
môn Toán. Do c c u ch ng trình sách giáo khoa, n i dung có tính khái quát,ơ ấ ươ ộ
tính h th ng cao h n, ph ng pháp h c t p c a h c sinh ch a t t, gia đìnhệ ố ơ ươ ọ ậ ủ ọ ư ố
quan tâm ch a đúng m c, cách truy n th c a giáo viên n ng n thuy t trình,ư ứ ề ụ ủ ặ ề ế
gi ng gi i.ả ả
Hi n nay, trong quá trình th c hi n đi m i ph ng pháp d y h c. M tệ ự ệ ổ ớ ươ ạ ọ ộ
s tr ng đã quan tâm nhi u đn vi c c i ti n ph ng pháp d y h c và h cố ườ ề ế ệ ả ế ươ ạ ọ ọ
cho phù h p nh m nâng cao ch t l ng h c t p c a h c sinh theo đúng chu nợ ằ ấ ượ ọ ậ ủ ọ ẩ
ki n th c kĩ năng các môn h c Ti u h c.ế ứ ọ ở ể ọ
Theo văn ki n Đi h i IX c a Đng đã nêu: “...Phát tri n giáo d c – Đàoệ ạ ộ ủ ả ể ụ
t o đc coi là m t trong nh ng đng l c thúc đy s nghi p công nghi pạ ượ ộ ữ ộ ự ẩ ự ệ ệ
hóa, hi n đi hóa, là đi u ki n đ phát huy ngu n nhân l c con ng i- y u tệ ạ ề ệ ể ồ ự ườ ế ố
c b n đ phát tri n xã h i, tăng c ng kinh t nhanh và b n v ng”. Do đóơ ả ể ể ộ ườ ế ề ữ
ph i nâng cao ch t l ng th c s h c sinh lên l p 100%.ả ấ ượ ự ự ọ ớ
Mu n có đc ch t l ng th c s , tôi đã nghiên c u, áp d ng đi m iố ượ ấ ượ ự ự ứ ụ ổ ớ
ph ng pháp d y h c theo h ng “ T ch c các ho t đng d y h c trên l pươ ạ ọ ướ ổ ứ ạ ộ ạ ọ ớ
thông qua môn Toán, nh m phát hi n ki u d y: L y h c sinh làm nhân v tằ ệ ể ạ ấ ọ ậ
trung tâm:, đó là v n đ c n thi t cho vi c d y Toán l p Năm b c Ti uấ ề ầ ế ệ ạ ở ớ ở ậ ể
h c hi n nay.ọ ệ
3. C S LÝ LU NƠ Ở Ậ :
- Theo văn ki n Đi h i IX c a Đng đã nêu trên.ệ ạ ộ ủ ả ở
- Căn c theo Chu n Ti u h c đi v i h c sinh l p 5ứ ẩ ể ọ ố ớ ọ ớ
- Căn c vào nhi m v năm h c 2010-2011 c a nhà tr ng và nhi m v c aứ ệ ụ ọ ủ ườ ệ ụ ủ
giáo viên ( QĐ s 51/2997/QĐ – BGD-ĐT).ố
- Căn c vào ch tiêu thi đua c a ngành c a tr ng.ứ ỉ ủ ủ ườ
4. C S TH C TI NƠ Ở Ự Ễ :
* Tình hình th c t h c sinh l p 5A tr ng Ti u h c năm h c 2010-2011.ự ế ọ ớ ườ ể ọ ọ
2
- L p 5A do tôi ch nhi m có t i 12 em chi m t l 42,9% h c sinh h cớ ủ ệ ớ ế ỉ ệ ọ ọ
t p th đng và nói chung ch a có ý th c trong h c t p.ậ ụ ộ ư ứ ọ ậ
- H c sinh ch a có kh năng đc l p, sáng t o đ ho t đng vì luôn b lọ ư ả ộ ậ ạ ể ạ ộ ị ệ
thu c vào ng i khác.ộ ườ
- H c sinh h c t p th ng ít h ng thú, năng l c cá nhân c a s đông h cọ ọ ậ ườ ứ ự ủ ố ọ
sinh không có đi u ki n phát tri n.ề ệ ể
Nói chung giáo viên và h c sinh đu ph thu c vào nh ng tài li u có s n.ọ ề ụ ộ ữ ệ ẵ
Ch t l ng đu năm môn Toán qua các nămấ ượ ầ
Năm h cọTS Gi iỏKháTrung bình Y uế
SL TL SL TL SL TL SL TL
2008-2009 29 3 10,3 9 31,0 7 24,1 10 34,5
2009-2010 27 9 33,3 6 22,2 9 33,3 3 11,1
2010-2011 28 8 28,6 9 32,1 10 35,7 1 3,6
5. N I DUNG NGHIÊN C UỘ Ứ :
1/Đc tr ng c a ph ng pháp d y h c m iặ ư ủ ươ ạ ọ ớ .
- Ph ng pháp d y h c m i: coi h c sinh là nhân v t trung tâm c a quáươ ạ ọ ớ ọ ậ ủ
trình d y h c, trong đó giáo viên là ng i t ch c và h ng d n ho t đngạ ọ ườ ổ ứ ướ ẫ ạ ộ
c a h c sinh, m i h c sinh đu ho t đng h c t p đ phát tri n theo đúng v iủ ọ ọ ọ ề ạ ộ ọ ậ ể ể ớ
kh năng phát tri n c a cá nhân, do đó:ả ể ủ
+ Giáo viên không còn là ng i ch truy n đt thông tin mà là ng i tườ ỉ ề ạ ườ ổ
ch c đnh h ng ho t đng c a h c sinh, giúp h c sinh huy đng v n hi uứ ị ướ ạ ộ ủ ọ ọ ộ ố ể
bi t và kinh nghi m c a b n thân đ t h c sinh chi m lĩnh tri th c m i vàế ệ ủ ả ể ự ọ ế ứ ớ
v n d ng trí th c vào th c hành.ậ ụ ứ ự
- Trong gi d y Toán: C th giáo viên ch gi ng ít, làm m u ít, h c sinhờ ạ ụ ể ỉ ả ẫ ọ
tham gia ho t đng t , nhóm phát hi n ki n th c c a bài h c, huy đng toànạ ộ ổ ệ ế ứ ủ ọ ộ
th đi t ng h c sinh đc và hi u n i dung c n n m. sau đó đi di n t ,ể ố ượ ọ ọ ể ộ ầ ắ ạ ệ ổ
nhóm báo cáo theo s hi u bi t c a nhóm ho c cá nhân. Xuyên su t trong quáự ể ế ủ ặ ố
trình đó, giáo viên xây d ng m t h th ng câu h i mang tính g i m , nêu v nự ộ ệ ố ỏ ợ ở ấ
đ g n sát v i n i dung bài. Nh cách d y nh v y tôi đã n m đc trình đ,ề ầ ớ ộ ờ ạ ư ậ ắ ượ ộ
kh năng c a t ng h c sinh, t đó có đi u ki n giúp đ h c sinh phát tri nả ủ ừ ọ ừ ề ệ ỡ ọ ể
năng l c t duyự ư
- M i h c sinh đu ho t đng m t cách tích c c, huy đng n i l c, trí l cọ ọ ề ạ ộ ộ ự ộ ộ ự ự
đ tr l i các câu h i mà giáo viên g i ý ho c h ng d n. Qua đó các em tể ả ờ ỏ ợ ặ ướ ẫ ự
b c l kh năng c a b n thân, x lí các thông tin và gi i pháp cho t ng bài cộ ộ ả ủ ả ử ả ừ ụ
th .ể
3
- Cách h c nh v y t o cho h c sinh thói quen làm vi c t giác, ch đng,ọ ư ậ ạ ọ ệ ự ủ ộ
không r p khuôn, bi t t đánh giá k t qu h c t p c a mình. T đó các em cóậ ế ự ế ả ọ ậ ủ ừ
tinh th n, thái đ đng c đúng đn trong h c t p, gây đc h ng thú, say mêầ ộ ộ ơ ắ ọ ậ ượ ứ
h c t p m t cách sáng t o, vui v .ọ ậ ộ ạ ẻ
2/ M t s hình th c ho t đng h c t p theo đi m i ph ng pháp d y h cộ ố ứ ạ ộ ọ ậ ổ ớ ươ ạ ọ
môn Toán 5 l p 5A tr ng Ti u h c tôi:ở ớ ườ ể ọ
2.1. H c cá nhânọ:
- Ho t đng ch y u: h c sinh ho t đng theo h ng d n c a giáo viênạ ộ ủ ế ọ ạ ộ ướ ẫ ủ
( có th h ng d n b ng l i khi b t đu ho t đng ho c h ng d n d iể ướ ẫ ằ ờ ắ ầ ạ ộ ặ ướ ẫ ướ
d ng câu h i, ho c phi u h c toán...). Nói chung h c sinh t h c v i tài li u,ạ ỏ ặ ế ọ ọ ự ọ ớ ệ
v i đ dùng h c toán đ chi m lĩnh ki n th c m i, luy n t p th c hành theoớ ồ ọ ể ế ế ứ ớ ệ ậ ự
kh năng c a cá nhân, t ki m tra đánh giá k t qu h c t p.ả ủ ự ể ế ả ọ ậ
Trong quá trình h c cá nhân, t ng h c sinh có th h i ý ki n riêng v iọ ừ ọ ể ỏ ế ớ
giáo viên, giáo viên đn t ng em theo dõi h ng d n ki m tra m t s h cế ừ ướ ẫ ể ộ ố ọ
sinh, tr l i ho c trao đi yêu c u c a h c sinh…ả ờ ặ ổ ầ ủ ọ
* Đi u ki n h c sinh ph i h c t p:ề ệ ọ ả ọ ậ
+ Kinh nghi m: H c cá nhân giáo viên ph i so n riêng bài t p theo t ngệ ọ ả ạ ậ ừ
đi t ng h c sinh trong l p ( Gi i, khá, trung bình, y u), có nh v y h c sinhố ượ ọ ớ ỏ ế ư ậ ọ
m i hoàn thành v a v i kh năng c a mình đ có đi u ki n phát tri n.ớ ừ ớ ả ủ ể ề ệ ể
+ Năng su t h c t p c a t t c các đi t ng h c sinh đt r t cao. H uấ ọ ậ ủ ấ ả ố ượ ọ ạ ấ ầ
nh ti t h c nào cũng gi i quy t xong các bài th c hành, luy n t p ngay trongư ế ọ ả ế ự ệ ậ
l p h c. Ngoài ra còn có th làm thêm m t s bài nâng cao.ớ ọ ể ộ ố
* Ho t đng ch y u:ạ ộ ủ ế
Là m t trong nh ng ph ng pháp d y h c phát huy tính tích c c, ch đngộ ữ ươ ạ ọ ự ủ ộ
sáng t o c a h c sinh.ạ ủ ọ
2.2. H c theo nhóm:ọ
- Cách ch n nhóm: Tùy theo tính ch t và n i dung c a ti t h c, tôi có thọ ấ ộ ủ ế ọ ể
chia nhóm h c toán:ọ
- Vai trò và trách nhi m c a t ng thành viên trong nhómệ ủ ừ
* Tr ng nhóm: - Đcưở ọ
- Nêu nhi m vệ ụ
- Phân vi cệ
- Đi u khi n nhóm th o lu nể ể ả ậ
* Th kí : Ghi chép các ý ki n, k t qu công vi c c a nhómư ế ế ả ệ ủ
* Ng i trình bày: Trình bày v công vi c c a nhóm và k t qu đã th cườ ề ệ ủ ế ả ự
hi n tr c l p.ệ ướ ớ
* Các thành viên trong nhóm: Trao đi, góp ý ki n v nhi m v đcổ ế ề ệ ụ ượ
giao.
4
* Giáo viên tính th i gian, thu th p ý ki n.ờ ậ ế
+ Trong ho t đng nhóm: M i thành viên đu ph i n m v ng nhi m vạ ộ ọ ề ả ắ ữ ệ ụ
đc giao.ượ
Ví d : ụ
a. Nhóm t ng trươ ợ: ( có c HS gi i, khá, trung bình, y u) Lo i nhóm nàyả ỏ ế ạ
ho t đng h u h t các ti t h c toán đ có s giúp đ nhau.ạ ộ ầ ế ế ọ ể ự ỡ
b. Nhóm cùng trình độ: ( nh ng h c sinh có cùng trình đ và năng l c t oữ ọ ộ ự ạ
thành m t nhóm)ộ
Lo i nhóm này h c sinh ho t đng t p trung m t s ti t th c hành luy nạ ọ ạ ộ ậ ộ ố ế ự ệ
t p bám theo phi u h c t p đ phù h p v i năng l c c a t ng h c sinh.ậ ế ọ ậ ể ợ ớ ự ủ ừ ọ
c. Nhóm theo cách đm sế ố: ( H c sinh đm 1,2,3…nh ng h c sinh có cùngọ ế ữ ọ
s vào m t nhóm)ố ộ
Vi c chia nhóm tùy theo yêu c u c a ti t h c toán và tôi có th đnh lo iệ ầ ủ ế ọ ể ị ạ
nhóm. Nh ng không c đnh lo i nhóm, vi c c nhóm th ng cũng v y, tôiư ố ị ạ ệ ử ưở ậ
cho các em làm luân phiên nhóm đ các em t qu n lí ho t đng c a nhóm.ể ự ả ạ ộ ủ
- L i ích c a ho t đng nhóm: ợ ủ ạ ộ
+ M t trong nh ng y u t c b n c a d y h c l y h c sinh làm trungộ ữ ế ố ơ ả ủ ạ ọ ấ ọ
tâm đó là ho t đng nhóm. Ho t đng nh m giúp các em có th tích c c thamạ ộ ạ ộ ớ ể ự
gia ý ki n và có c h i theo dõi v i các b n khác đ cùng h c, khám phá vàế ơ ộ ớ ạ ể ọ
phát tri n t duy, t tin trong h c t p và h c t p có h ng thú.ể ư ự ọ ậ ọ ậ ứ
+ Không ch trang b cho h c sinh ki n th c m t cách khoa h c, nh lâu,ỉ ị ọ ế ứ ộ ọ ớ
nh kĩ mà còn giúp các em sau này d dàng thích ng v i đi s ng xã h i.ớ ễ ứ ớ ờ ố ộ
2.3. H c theo l p:ọ ớ
- Ho t đng ch y u: Nghe giáo viên h ng d n h c cá nhân, h c theoạ ộ ủ ế ướ ẫ ọ ọ
nhóm, trao đi đánh giá k t qu h c cá nhân, h c theo nhóm, theo l p.ổ ế ả ọ ọ ớ
- Đi u ki n: H c sinh đã chu n b ( t ng cá nhân ho c t ng nhóm) đề ệ ọ ẩ ị ừ ặ ừ ể
ho t đng l p theo h ng d n c a giáo viên.ạ ộ ở ớ ướ ẫ ủ
- Kinh nghi m: Không nên kéo dài th i gian h c theo l p. Nên ph i h pệ ờ ọ ớ ố ợ
đúng m c gi a h c cá nhân, h c theo nhóm và h c theo l p.ứ ữ ọ ọ ọ ớ
D i đây là m t s ví d minh h a cho s ph i h p gi a các hình th c tướ ộ ố ụ ọ ự ố ợ ữ ứ ổ
ch c ho t đng h c t p nêu trên:ứ ạ ộ ọ ậ
2.4. Ví dụ 1: 15,9 + 8,75 = ? ( Ví d 2/ 49 sgk)ụ
- H c sinh làm phi u bài t p – Giáo viên nêu k t qu đ h c sinh nh nọ ế ậ ế ả ể ọ ậ
xét ( H c theo l p)ọ ớ
a. Có 26 em đt tính và tính đúng k t qu :ặ ế ả
15,9
8,75
24,65
5
b. Có 2 em đt tính saiặ
15,9
8,75
103,4
Sau khi h c sinh nh n xét cách làm a đúng.ọ ậ
Giáo viên nêu v n đ: Mu n c ng hai s th p phân ta làm th nào? R iấ ề ố ộ ố ậ ế ồ
yêu c u các nhóm th o lu n ( h c theo nhóm)ầ ả ậ ọ
K t qu làm vi c nhóm đc đi di n nhóm trình bày. Tôi yêu c u cế ả ệ ượ ạ ệ ầ ả
l p nghe và phát bi u ( h c theo l p): Mu n c ng hai s th p phân ta làm nhớ ể ọ ớ ố ộ ố ậ ư
sau:
- Vi t s h ng này d i s h ng kia sao cho các ch s cùng m t hàngế ố ạ ướ ố ạ ữ ố ộ
đt th ng c t v i nhau.ặ ẳ ộ ớ
- C ng nh c ng s t nhiên.ộ ư ộ ố ự
- Vi t d u ph y t ng th ng c t v i các d u ph y c a các s h ng.ế ấ ẩ ở ổ ẳ ộ ớ ấ ẩ ủ ố ạ
Tôi khen c l p và yêu c u các em nh m l i quy t c và h c thu c.ả ớ ầ ẩ ạ ắ ọ ộ
Ví d 2: Trong ph n luy n t p: V tính di n tích ( tt) bài 1/105. Tôi đcụ ầ ệ ậ ề ệ ọ
phi u giao vi c cho các nhóm tr ng ( t ch c theo nhóm), ví d này là h cế ệ ưở ổ ứ ở ụ ọ
sinh h c theo nhóm t ng tr . Các nhóm tr ng phân công nhóm mình th cọ ươ ợ ưở ự
hi n, ch ng h n, tôi giao nhi m v cho nhóm 1 ghi giá tr cho t ng ng vàoệ ẳ ạ ệ ụ ị ươ ứ
hình v .ẽ
Nhóm 2: Nêu cách tính.
- Các thành viên c a 2 nhóm giám sát, ghi s li u vào đã đúng ch a, choủ ố ệ ư
nh n xét.ậ
- Nhóm hai nêu cách tính phù h p ch a - cho nh n xét.ợ ư ậ
- Các nhóm t ki m tra l i.ự ể ạ
- N u không c n đi u ch nh thì coi nh b c 1 hoàn thành.ế ầ ề ỉ ư ướ
- C 2 nhóm ti p t c ph n vi c còn l i là tính di n tích m nh đt.ả ế ụ ầ ệ ạ ệ ả ấ
- Sau đó đi di n nhóm trình bày k t qu - nhóm b n nh n xét. ( h c theoạ ệ ế ả ạ ậ ọ
nhóm)
- Tôi nh n xét - đánh giá - ghi đi m ( h c theo l p) – Tuyên d ng.ậ ể ọ ớ ươ
2.5. Trò ch i h c t p:ơ ọ ậ
Bao g m các trò ch i có m c đích h c t p rõ r t. Trong d y Toán l pồ ơ ụ ọ ậ ệ ạ ở ớ
5, các trò ch i h c t p Toán có nhi u tác đng gây h ng thú h c t p, góp ph nơ ọ ậ ề ộ ứ ọ ậ ầ
làm cho ti t h c tr nên sinh đng h n h c sinh n m đc ki n th c trongế ọ ở ộ ơ ọ ắ ượ ế ứ
m t th i gian ng n.ộ ờ ắ
+ Ho t đng ch y u: huy đng các tri th c và kĩ năng c a môn Toánạ ộ ủ ế ộ ứ ủ
trong ho t đng ch i ( theo nhóm, theo l p ho c t ng cá nhân)ạ ộ ơ ớ ặ ừ
