Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Rèn kỹ năng giúp học sinh giữ vở sạch - viết chữ đẹp

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:16

Thêm vào BST

Báo xấu

26
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến kinh nghiệm "Rèn kỹ năng giúp học sinh giữ vở sạch - viết chữ đẹp" nhằm tìm hiểu thực trạng của việc rèn vở sạch chữ đẹp của học sinh lớp 5 để có giải pháp phù hợp rèn chữ cho học sinh lớp 5, giúp cho học sinh có ý thức: rèn chữ, giữ vở làm cho chất lượng chữ viết của học sinh được nâng cao. Góp phần nâng cao chất lượng học tập môn Tiếng Việt, đồng thời thời rèn cho học sinh tính kiên trì, cẩn thận trong học tập và công việc.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Rèn kỹ năng giúp học sinh giữ vở sạch - viết chữ đẹp

1 A.ĐẶT VẤN ĐỀ: I. Lí do chọn đề tài: Như chúng ta ai cũng ai cũng biết những hạnh phúc lớn nhất của trẻ là được đến trường, được học đọc, học viết. Biết đọc, biết viết,đó là những kỹ năng Rèn luyện cho các em ở tiểu học có nhiều ứng dụng trong cuộc sống,rất cần thiết để học các môn học khác mới sẽ mở ra trước mắt các em. Học chữ chính là công việc đầu tiên khi các em đến trường. Vì vậy dạy chữ chính là dạy người. Cố vấn Phạm Văn Đồng đã nói: “Chữ viết cũng là một biểu hiện của nét người. Dạy cho học sinh viết đúng, viết cẩn thận, viết đẹp là góp phần rèn luyện cho học sinh tính cẩn thận, tính kỷ luật, lòng tự trọng đối với mình cũng như đối với thầy và bạn mình”. Chữ viết và dạy viết được cả xã hội quan tâm. Nhiều thế hệ thầy cô giáo đã trăn trở, góp công, góp sức để cải tiến kiểu chữ, nội dung cũng như phương pháp dạy học chữ viết. Tuy vậy, nhiều học sinh vẫn viết sai, viết xấu, viết chậm. Điều đó ảnh hưởng không nhỏ đến các môn học khác. Tiểu học là bậc học nền tảng, dạy Tiếng Việt và tập viết Tiếng Việt là chúng ta đã trao cho các em chìa khoá để mở ra những cánh cửa bước vào tương lai, là công cụ để các em vận dụng suốt đời. Việc giữ vở sạch viết chữ đẹp cũng rất quan trọng đối với học sinh khi làm bài thi, nhất là trong mùa thi cuối năm, gây được những cảm tình với thầy cô giáo chấm bài. Là một người giáo viên đang trực tiếp đứng trên bục giảng, trong tôi luôn đặt ra câu hỏi phải làm gì, làm như thế nào để giúp các em viết đúng, viết đẹp để góp phần nâng cao chất lượng học tập của các em với các môn học khác. Từ đó góp phần nâng cao chất lượng chữ viết đúng, đẹp cho các em và và làm cho phong trào “ Vở sạch - chữ đẹp” của lớp cũng như của trường ngày một đi lên một cách bền vững nhất. Nhận thức được tầm quan trọng đó, tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: “Rèn kỹ năng giúp học sinh giữ vở sạch- viết chữ đẹp” lớp 5. II- Mục đích, đối tượng, nhiệm vụ,phương pháp, phạm vi nghiên cứu, khảo sát thực trạng. 1. Mục đích. Tìm hiểu thực trạng của việc rèn vở sạch chữ đẹp của học sinh lớp 5 để có giải pháp phù hợp rèn chữ cho học sinh lớp 5 nhằm giúp cho học sinh có ý thức: rèn chữ, giữ vở làm cho chất lượng chữ viết của học sinh được nâng cao. Góp phần nâng cao chất lượng học tập môn Tiếng Việt, đồng thời thời rèn cho học sinh tính kiên trì, cẩn thận trong học tập và công việc. 2. Nhiệm vu.
- Tìm hiểu thực hạng dạy và học viết chữ của học sinh lớp 5. Qua đó, đề ra một số sáng kiến nhằm góp phần rèn chữ viết đẹp cho học sinh lớp 5. 3. Đối tượng nghiên cứu: -Có 34 học sinh lớp 5E trường Tiểu học Đồng Thái 4. Phương pháp: - Phương pháp điều tra viết, quan sát, nghiên cứu tài liệu, làm mẫu và thực hành. - Xây dựng phong trào thi đua “Rèn chữ - Giữ vở” sôi nổi trong toàn trường, tổ chức thi, kiểm tra đánh giá tuyên dương khen thưởng động viên đúng mức. - Xây dựng tiêu chí về nền nếp “giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho học sinh. - Chuẩn bị điều kiện cơ sở vật chất để học sinh rèn luyện chữ viết. - Tạo nền nếp thói quen tốt trong khi viết, trình bày bài, vở. - Xác định khoảng cách 5. Pham vi nghiên cứu: * Phạm vi: đề tài : “Rèn kỹ nắng giúp học sinh giữ vở sạch, viết chữ đẹp” lớp 5. Được tôi tôi áp dụng thực hiện đối với học sinh lớp 5E trường Tiểu học Đồng Thái năm học 2022 – 2023. - Thời gian thực hiện: Tháng 9 năm 2022 - Thời gian hoàn thành: Tháng 3 năm 2023 6. Khảo sát thực trạng. Để xây dựng được kế hoạch thực hiện nghiên cứu và áp dụng giải pháp “Giữ vở sạch - Viết chữ đẹp” cho học sinh của trường, tôi đã tiến hành khảo sát tình hĩnh thực tế việc giữ vở và chữ viết của học sinh toàn trường ngay từ đầu năm học. Qua khảo sát tôi nhận thấy các em học sinh gặp rất nhiều khó khăn về kỹ năng chữ viết, giữ vở cụ thể là: - Mẫu chữ viết không thống nhất, có những em chưa biết viết chưa biết cách cầm bút, không xác định được dòng kẻ, ngồi viết chưa đúng tư thế, khoảng cách từ mắt đến chữ viết chưa đúng có em thì gần quá có em thì xa quá lí do là vì còn mải chơi, nghịch ngợm, tính cẩu thả. Các em chưa xác định được điểm đặt bút, điểm dừng bút khi viết chữ. - Chưa xác định được khoảng cách viết giữa các con chữ và các chữ trong từ. - Các em viết sai về độ cao, độ rộng, thế chữ chưa đúng mẫu, lúc nghiêng, lúc ngả. - Mặt khác do đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi, các em chuyển từ hoạt
3 động vui chơi sang hoạt động học nhiều hơn, phải viết nhiều các em mỏi tay dẫn đến nản trí khi viết Khi viết sai các em gạch xóa, tẩy tùy tiện, tay tì lên giấy không đúng quy định ... nên vở viết của các em rất bẩn nhầu nát, quăn mép... - Loại bút, loại mực cũng không đồng nhất. Bút kém chất lượng làm cho bài viết của các em xấu đi rất nhiều. * Thuận lợi: - Nhìn chung các học sinh đã nắm được quy trình viết, biết cách viết chữ, viết đúng mẫu, đúng cỡ chữ quy định. - Đa phần phụ huynh luôn quan tâm đến con em của mình. - Cơ sở vật chất được trang bị tương đối đầy đủ, hầu hết các lớp đều có bàn ghế tương hợp giúp các em có tư thế ngồi hợp lý, phòng học thoáng mát, trang bị đầy đủ đèn chiếu sáng, quạt, bảng chống lóa.... - Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm, tạo điều kiện và động viên kịp thời đội ngũ giáo viên và học sinh việc rèn chữ viết. * Khó khăn: Bên cạnh mặt thuận lợi, trong quá trình “rèn chữ đúng và đẹp” còn một số khó khăn như sau: - Rèn chữ cho học sinh nhất là với một lớp có nhiều đối tượng: Giỏi, khá, trung bình và cả yếu nữa là một việc khó. Mỗi khối lớp đều có những khó khăn nhất định. - Với học sinh khối lớp 5: Có thuận lợi là các em đã sử dụng bút mài quen nhưng lại có một số khó khăn khác. Đó là: + Không có giờ tập viết, giờ chính tả cũng rút đi, chỉ còn một tiết trong một tuần. Thời gian dành cho luyện chữ ít. + Khối lượng kiến thức của các em nhiều nên dễ hình thành cho các em thói quen viết nhanh, viết ẩu vì thế các em rất ngại viết bút máy. + Nếu như ở lớp 1,2,3, các em viết chưa chuẩn nét thì sửa cho các em nét chữ rất khó vì một số thói quen: cách cầm bút, tư thế viết, nét chữ đã hình thành thói quen từ lâu rồi. + Bản thân mỗi em chưa phát huy được tính tự học tự rèn ở trường cũng như ở nhà. Mặt khác phụ huynh chưa đôn đốc nhắc nhở còn thờ ơ với việc học tập. + Ngoài ra bàn ghế cũng chưa phù hợp với lứa tuổi từng học sinh làm ảnh hưởng đến tư thế ngồi của các em. Kết quả khảo sát về thực hiện “ Vở sạch – chữ đẹp” đầu năm như sau:
Xếp loại HTT HT CHT Giai SL TL SL TL SL TL đoạn Đầu năm 4 13% 10 29% 20 58% Tổng số học sinh 34 B. NỘI DUNG CỦA ĐỀ TÀI: I. Cơ sở khoa học: 1. Cơ sở lí luận: Muốn nâng cao chất lượng giữ vở sạch viết chữ đẹp người giáo viên cần phải: - Thống nhất với phụ huynh học sinh về yêu cầu và cách giúp con giữ vở sạch, viết chữ đẹp. - Có những biện pháp cụ thể rèn cho học sinh giữ vở sạch, viết chữ đẹp. 2. Cơ sở thực tiễn Thực tế hiện nay chữ viết của các em học sinh tiểu học chưa được đẹp, chưa đúng mẫu, sự liên kết giữa các nét chữ hoặc liên kết giữa các chữ cái chưa chuẩn, tốc độ viết còn chậm, học sinh sử dụng nhiều loại bút, nhiều màu mực để viết bài nên còn hạn chế trong việc giữ vở sạch, viết chữ đẹp. - Học sinh nam còn hiếu động nghịch ngợm nhiều em còn hay để mực giây ra tay. - Một số phụ huynh chưa quan tâm đến chữ viết của con em mình. - Càng lên lớp 4, 5 tốc độ viết càng nhanh, bài học dài, thời gian ít nên chữ viết các em không đúng cỡ chữ, độ cao, khoảng cách, không đẹp. - Mặc dù gặp những khó khăn như trên nhưng do nhận thức được đầy đủ ý nghĩa của việc rèn cho học sinh giữ vở sạch viết chữ đẹp nên tôi đã luôn tìm tòi những biện pháp giúp học sinh giữ vở sạch, viết chữ đẹp. Dưới đây tôi xin trình bày một số biện pháp mà tôi đã thực hành thành công trong quá trình giảng dạy. II. Biện pháp thực hiện 1. Xây dựng phong trào thỉ đua “Rèn chữ - Giữ vở” sôi nổi trong toàn trường, tổ chức thi, kiểm tra đánh giá tuyên dương khen thưởng động viên đúng mức. - Tổ chức phát động phong trào “Vở sạch - Chữ đẹp” trong toàn trường, kể cả cán bộ giáo viên từ đầu năm học. Cho giáo viên đăng ký chỉ tiêu “vở sạch - chữ đẹp” của lớp mình. - Tổ chức kiểm tra, chấm vở và chữ viết một cách nghiêm túc, đánh giá khách quan, công bằng. Kiểm tra vở Chính tả + Tập viết vào cuối các tháng. (Có đánh giá bằng điểm số ở sổ kế hoạch chủ nhiệm. - Tổ chức triển lãm về “Vở sạch - Chữ đẹp” trong trương sau các đợt tổng
5 kiểm tra “Vở sạch - Chữ đẹp” và hội thi viết chữ đẹp. - Cuối mỗi tháng, sau khi chấm vở sạch chữ đẹp giáo viên phải có nhận xét đánh giá và động viên tuyên dương khen thưởng những học sinh có tiến bộ về chữ viết, học sinh viết đẹp giữ vở sạch... - Giữ lại và trưng bày những quyển vở, bài viết trình bày sạch, đẹp trong tủ của lớp để học sinh học tập, thi đua. - Nhà trường khen thưởng kịp thơi những học sinh giữ vở sạch, viết chữ đẹp. - Tổ chức thi viết chữ đẹp cho cán bộ giáo viên trong nhà trương. - Xếp loại hồ sơ giáo viên gắn với việc chữ viết và trình bày của các giáo viên. Coi đây là biện pháp giúp cho giáo viên làm gương cho học sinh noi theo. - Gắn kết quả xếp loại giáo viên cuối năm với kết quả xếp loại “vở sạch - chữ đẹp” của lớp mình phụ trách. - Kiểm tra thường xuyên công tác rèn cho học sinh có thói quen tốt trong khi viết bài. 2. Xây dựng tiêu chỉ về nền nếp “giữ vở sạch - viết chữ đẹp” cho học sinh. - Ngay từ đầu năm học tôi đã tiến hành xây dựng tiêu chí “Vở sạch - Chữ đẹp”, đồng thời cho học sinh và giáo viên học tập nắm vững các tiêu chí đó. a) Quy định về số lần tổ chức thi và kiểm tra “ Vở sạch - chữ đẹp ” do nhà trường tổ chức. - Tổ chức vào 2 đợt: + Đợt 1: Vào cuối học kỳ 1 + Đợt 2: Vào cuối học kỳ 2 b) Quy định chung về vở và chữ viết: * Số lượng: - Đủ số vở quy định đối với từng lớp. * Hình thức: - Vở sạch sẽ, không bong bìa, quăn mép, nhàu nát, có bọc ni lông. - Nhãn vở: Đúng kích cỡ theo quy định, dán ngay ngắn: ở giữa, hoặc góc trên bên phải của vở, ghi rõ ràng, đẹp. - Vở không bị xé; không ghi chép cách quãng bỏ giấy, tẩy xoá, giây bẩn, vẽ bẩn. - Ghi bài học, ngang bài học đúng quy định có khoa học, đầy đủ số bài học theo thời khoá biểu. *Chữ viết: - Viết đúng mẫu chữ hiện hành theo quy định của Bộ giáo dục và Đào tạo (chữ đứng hoặc nghiêng) trừ vở Luyện viết chữ đẹp , phải viết đứng theo mẫu.
c) Quy định tiêu chí đánh giá “Giữ vở sạch”: 10 điểm - Bảo quản tốt (3 điểm ): Vở đóng chặt, có bìa, có nhãn vở, không để nhàu nát, không xé giấy không để quăn góc, có bọc ni lông. -Giữ sậch (3 điểm ): Vở không để bẩn, không tẩy xoá tuỳ tiện, không viết vẽ bậy. -Trình bày đúng ( 2 điểm ): Có ghi thứ ngày tháng, môn học, đầu bài. Có để lề, có kẻ hết bài, hểt ngày, hết tuần một cách hợp lý. - Vở đủ nội dung, đủ số lượng (2 điểm ): Đủ số lượng vở theo quy định, ghi đủ nội dung bài học, làm bài theo quy định, không bỏ cách ngày, tuần, không bỏ phí giấy. d) Quy đinh tiêu chỉ đánh giá “Viết chữ đep (10 điểm) - Tư thế ngồi viết hợp vệ sinh, thao tác viết đúng quy định (2 điểm) - Viết đúng mẫu: Đúng cỡ chữ từng lớp, đúng khoảng cách giữa chữ (3 điểm) - Tốc độ viết đạt yêu cầu tối thiểu theo quy định (2 điểm) - Chữ viết rõ ràng thẳng hàng, đều, đẹp (3 điểm) e) Quy đinh xếp loại chung về “Vở sạch-chữ đẹp” gồm có 3 loại: - Loại A: Vở và chữ viết đạt từ 9 đến 10 điểm - Loại B: Vở và chữ viết đạt từ 6 đến 8 điểm - Loại C: Một trong hai loại (Vở hoặc chữ ) dưới 5 điểm g) Quy định tiêu chí lớp đạt “Vở sạch-chữ đẹp” Có ít nhất 90 % số học sinh đạt loại A trong đó có 10% đạt loại B. 3. Chuẩn bi điều kiên cơ sở vật chất để học sinh rèn luyện chữ viết: Cơ sở vật chất là vấn đề quan trọng , cơ sở vật chất đầy đủ như phòng học, bàn ghế học sinh, bảng lớp, bút viết, giấy viết sẽ đáp ứng được nhu cầu học tập nói chung, nhu cầu viết chữ đẹp nói riêng của học sinh trong toàn trường. - Phòng học: Xây dựng hệ thống phòng học đúng quy định, có hệ thống cửa sổ thoáng mát, sach sẽ, đủ ánh sáng, trang trí đẹp. - Bàn ghế học sinh: Trang bị cho học sinh đầy đủ bàn ghế đúng chuẩn theo quy định phù hợp với lứa tuổi học sinh, tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh ngồi học, ngồi viết tốt. - Bảng lớp: Bảng lớp là phương tiện rất cần thiết đối vói giáo viên. Việc trình bày bảng của giáo viên là bài mẫu cho học sinh học tập và noi theo, trang bị bảng chuẩn sẽ giúp cho gỉáo viên trĩnh bày bài viết trên bảng lớp được đúng đẹp và dễ dàng. Đồng thời cũng là để giúp học sinh dễ theo dõi nội dung bài học, bài viết. Hiểu được vấn đề này nhà trường đã trang bị đầy đủ hệ thống bảng chống loá trên toàn lớp học.
7 - Bút, giấy viết: + Bút viết: * Bút máy : Chúng tôi cho các em viết bằng máy có mực màu xanh, chọn loại bút có chất lượng khi viết dễ, mực ra đều + Giấy viết: Ngay từ đầu năm học chúng tôi thống nhất cho các em viết loại giấy chất lượng tốt có 4 ly (Loại vở do nhà nước tài trợ) và vở luyện viết chữ đẹp 4. Tạo nền nếp thói quen tốt trong khi viết, trình bày bài, vở: - Rèn tư thế ngồi viết - cách cầm bút: Hoạt động viết thuận lợi phụ thuộc rất nhiều vào tư thế và cách cầm bút của các em, bởi vậy: + Muốn rèn chữ cho học sinh trước hết giáo viên phải rèn cho các em tư thế ngồi viết đúng: Thoải mái, không gò bó. Lưng thẳng, không tỳ ngực vào bàn, đầu hơi cúi, mắt cách vở khoảng 25 đến 30cm. Hai chân đặt vuông góc dưới bàn, tay trái tì nhẹ nhàng mép vở để giữ vở. Cột sống luôn ở tư thế thẳng đứng, vuông góc với mặt ghế ngồi. Hai chân thoải mái, không chân co chân duỗi. + Cầm bút bằng 3 ngón tay: Ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa của bàn tay phải. Khi viết di chuyển bút từ trái sang phải, cán bút nghiêng về phía bên phải cổ tay, khuỷu tay và cánh tay cử động theo mềm mại thoải mái. Hai tay phải đặt đúng điểm tựa quy định. Tay trái để xuôi theo chiều ngồi, giữ lấy mép vở cho khỏi xô lệch, đồng thời làm điểm tựa cho trọng lượng nửa người bên trái đảm bảo ánh sáng phải đủ độ và thuận chiều, chiếu sang từ bên trái sang. Tuyệt đối không cầm bút dựng đứng 90 độ như cách cầm bút lông, không để ngửa hoặc úp quá nghiêng bàn tay về phía bên trái. Lúc viết, đưa bút từ trái sang phải, từ trên xuống dưới. Các nét đưa lên hoặc đưa sang ngang phải nhẹ tay, không ấn manh đầu bút vào mặt giấy, điều khiển cây bút bằng các cơ ở cổ tay và các ngón tay. Việc giúp học sinh ngồi viết đúng tư thế và càm bút đúng sẽ giúp các em viết đúng và viết được nhanh. - Rèn cách để vở khi viết + Khoảng cách từ mắt đến vở 25 -30 cm. Khi viết chữ về bên phảỉ, quá xa lề vở, cần xê dịch vở sang trái để mắt nhìn thẳng nét chữ, tránh nhoài người về bên phải để viết tiếp. - Rèn giữ vở sạch và trình bày vở. + Ngay từ đầu năm tôi đã giáo dục các em hiểu tầm quan trọng, ý nghĩa, tác dụng của việc giữ vở sạch, rèn chữ đẹp. Tôi còn có cho các em xem những bộ vở sạch, chữ đẹp từ những năm học trước và động viên các em hăng say rèn luyện để đạt được những bộ vở sạch, chữ đẹp như các anh chị và các bạn. Đầu năm tôi quy định mẫu vở, bút chù, bút mực viết cho các em cả lớp cùng thống
nhất. Hướng dẫn cách trình bày vở của học sinh trong từng thể loại bài, cách kẻ vở khi hết bài và cách trình bày các thể thơ khi viết để thống nhất trong cả lớp. + Vở phải luôn giữ sạch, có đủ bìa nhãn, không bỏ vở, xé trang. Không bôi mực ra vở, không làm quăn mép vở, phải dùng thước thẳng ngang mục bài và khi hết bài... Vở viết của học sinh chọn cùng một loại giấy trắng, không nhoè mực (loại vở nhà nước cấp)...Giáo viên phải thường xuyên nhắc nhở học sinh có ý thức trình bày và giữ gìn cẩn thận vở viết của mình, (không được xé vở, dùng tay ngang, vẽ bẩn vào vở...) + Mỗi em có một tờ giấy thấm, một giẻ lau bút,trong mỗi vở đều có một tờ giấy để kê tay để vở không bị giây bẩn, không bị ướt hôi khi viết. + Khi viết không ấn bút, mở nắp nhẹ nhàng dưới ngăn bàn, nếu bút bẩn cần lấy giẻ lau lau sạch rồi mới viết. Trước khi viết cần thử bút ra giấy nháp, khi nào thấy mực ra đều đặn, nét đẹp thi mới viết vào vở. - Rèn luyện học sinh viết đúng mẫu chữ Đây là công việc rất quan trọng và khó khăn với tất cả giáo viên và học sinh. Giáo viên cần hướng dẫn kỹ để các em nắm được cấu tạo chữ viết theo đúng quy trình mẫu. - Chữ viết của cô phải đứng theo mẫu và đẹp. Giáo viên cần chấm, chữa lỗi để học sinh phát hiện ra lỗi sai của mình và sửa kịp thời. Để giúp học sinh viết đúng mẫu trong giờ tập viết và luyện viết giáo viên hướng dẫn các em viết qua hai giai đoạn. + Giai đoạn quan sát mẫu trên bảng và viết ra bảng phụ: giáo viên cho các em quan sát kĩ chữ mẫu trên bảng. Qua phân tích, giảng giải các em nắm được cấu tạo chữ viết và nắm được quy trình viết. Sau đó giáo viên cho các em viết trên bảng lớp. Giai đoạn đầu khi các em mới viết, giáo viên hương dẫn trực tiếp trên bảng phụ hoặc có chữ mẫu đã trình bày sẵn trên bảng lớn để học sinh nhìn vào đó mà viết theo. Giai đoạn sau các em quan sát và tự viết vào bảng phụ dưới sự hương dẫn trực tiếp của giáo viên ở ưên bảng lớn. Sau đó giáo viên kiểm tra và sửa chữa lỗi sau cho các em trực tiếp ở bảng lớn. Giáo viên lưu ý sửa cho các em học sinh về độ cao, độ rộng, khoảng cách các con chữ đã đúng mẫu chưa. + Giai đoạn quan sát chữ mẫu và viết vào trong vở tập viết: Giáo viên cho học sinh quan sát kĩ chữ mẫu đầu dòng xem chữ cần viết, từ cần viết cao bao nhiêu, khoảng cách các con chữ trong một chữ, khoảng cách các chữ trong từ là bao nhiêu, sau đó mới đặt bút viết. 5. Rèn chữ trong giờ chính tả và trong các giờ học khác. - Qua các giờ tập viết, luyện viết giáo viên giúp học sinh nhận thấy rằng: Khoảng cách giữa các con chữ trong một chữ là nửa thân con chữ, các nét chữ
9 trong một chữ phải viết liền nét. Các chữ cái có độ cao một đơn vị được xác định bằng đường kẻ ngang trên đường kẻ ngang dưới. Các chữ cái có độ cao 2,5 đơn vị được xác định bàng đường kẻ ngang trên, giữa và giữ. + Ô vuông trên khung chữ mẫu. Các ô vuông này do các đường kẻ ngang, dọc tạo thành, khoảng cách giữa 3 ô vuông nhỏ theo chiều dọc là một đơn vị chữ. Xác định tạo độ và chiều hướng chữ. + Điểm đặt bút: là điểm bắt đàu khi viết một nét trong một chữ cái. +Viết liền mạch: là điểm thao tác đưa ngòi bút liên tục từ điểm kết thúc của nét đúng trước tói điểm bắt đầu của nét tiếp theo. + Kĩ thuật lia bút: là thao tác đưa ngòi bút trên không. + Kĩ thuật rê bút: đó là trường hợp viết đè lên theo hướng ngược lại với nét chữ vừa viết, ở đây xảy ra hai trường hợp dụng cụ viết (Đầu ngòi bút) “Chạy nhẹ” từ điểm kết thúc của nét đứng trước đến điểm bắt đầu của nét đứng sau. Sau khi đã cho học sinh nắm chắc các kí hiệu, kỹ thuật viết chữ rồi tôi tiến hành dạy chắc tiết tập viết. Nếu dạy chắc tiết tập viết, tôi tin rằng chữ của học sinh sẽ dần dần trở nên đúng và đẹp hơn. Ở trong tiết tập viết tôi đặc biệt chú trọng tới chữ mẫu, chữ viết của giáo viên, việc này thực hiện thao tác hướng dẫn học sinh viết phát thật tỉ mỉ và cho học sinh luyện viết nhiều ở giấy nháp. - Hướng dẫn cách ghi dấu thanh: khi viết dấu các chữ có dấu thanh quy trình viết liền mạch bằng cách lia bút theo chiều từ trái qua phải, từ trên xuống dưới, đánh dấu nguyên âm trước, đánh dấu thanh sau. - Các dấu huyền, sắc, hỏi, ngã đặt phía trên con chữ, dấu nặng đặt phía dưới con chữ. Viết vừa phải các dấu thanh không viết dài quá, to quá hoặc nhỏ quá. * Trong giờ chính tả: Đây là giờ học rèn luyện cho học sinh kỹ năng nghe đọc để viết chuẩn xác theo luật chính tả. Học sinh năm chắc để phân biết được những phụ âm dễ lẫn. Đối vởi chính tả, tôi chú trọng rèn cho các em cách nghe chuẩn xác để viết đúng, cách phân biệt các phụ âm dễ nhầm để viết cho chuẩn xác thông qua việc phát âm, ghép tiếng tạo từ. Ngoài ra còn luyện cho học sinh kỹ năng viết đúng viết đẹp. Trong cả tiết tập viết và tiết chính tả tôi đều rất chú ý tới việc đánh giá bài viết của học sinh để đảm bảo 2 yếu tố: vừa nghiêm khắc, vừa thể hiện sựu động viên khích lệ kịp thời. Nhờ đó sẽ đánh giá được thực chất bài viết của học sinh và động viên các em cố gắng phấn đấu hom. * Trong các giờ học khác: Trong các giờ còn lại tôi rất chú trọng đến tiết tập đọc. Trong tiết học này tôi luyện kỹ cho các em cách đọc và nếu các em biết phát âm chuẩn xác thì các
em sẽ đọc đúng, đọc nhanh. Nếu học sinh đã đọc đúng, đọc nhanh thì việc viết chữ của các em sẽ thuận lợi hơn rất nhiều. Ngoài ra, tôi còn chú ừọng đến rèn chữ cho học sinh khi các em viết bài của các môn học khác như: Toán, Tiếng Việt, Đạo đức,... để các em hiểu được rèn chữ đẹp cần rèn ở mọi lúc mọi nod. Từ đó hình thành cho các rm thỏi quen tốt giữ vở sạch sẽ, viết chữ cẩn thận đúng và đẹp. * Đối với việc rèn ở nhà: Tôi giao việc về nhà cụ thể để học sinh luyện thêm như: - Chép một bài chính tả theo bài chính tả trên lớp. - Tôi còn có một sổ theo dõi riêng về diễn biến chữ viết, việc giữ vở sạch của học sinh trong lớp, hằng tuần, vào sáng thứ sáu (tiết hoạt động ngoại khóa) tôi dành ra khoảng 5 phút để đánh giá việc rèn chữ của từng học sinh trườnglớp. Ngoài ra tôi còn khuyến khích viết các em trao đổi bài luyện vỉết cho nhau để các em học được ưu điểm của bạn, nhờ bạn chỉ rõ giúp những yếu điểm của mình để khắc phục. Hàng tháng, tôi đều chấm vở sạch, chữu đẹp cho các em và tôi lấy kết quả việc chấm vở sạch, chữ đẹp hàng tháng là một tiẽu chí quan trọng việc đánh giá thi đua cho các em. Đây cũng là một biện pháp quan trọng thúc đẩy các em nỗ lực phấn đấu viết chứ đẹp. 6. Bồi dưỡng chữ viết của giáo viên chuẩn theo quy định. Chúng ta thường hay có câu “thầy nào - trò nấy”. Thực tế thấy rằng nếu giáo viên viết chữ đẹp và có ý thức rèn chữ viết thì chất lượng chữ viết của lớp đó sẽ cao và qua thực tế, ở mỗi lớp khác nhau thì chữ viết của mỗi lớp khác nhau. Và học sinh trong một lớp thì chữ viết tương đối giống nhau và rất giống chữ của giáo viên. Một giáo viên có chữ viết đẹp thì có thể sẽ có nhiều học sinh viết chữ đẹp và ngược lại. Như vậy muốn rèn cho học sinh kỹ năng viết chữ đúng yêu cầu, luyện cho học sinh viết chữ ngày càng đẹp; ngoài việc nắm vững nội dung phương pháp dạy học, giáo viên còn cần có năng lực thẩm mĩ để cảm nhận được vẻ đẹp của chữ viết, có khả năng viết chữ đẹp để học sinh noi theo. - Nhận thức được điều đó tôi giành một ít thời gian để luyện viết, mỗi tuần tôi viết từ 3 đến 4 bài vừa viết trên giấy ô li vừa viết theo mẫu trên vở tập viết của học sinh. Qua mỗi bài viết tôi thường xem kĩ lại để tự rút kinh nghiệm. Ngoài viết đúng ra, tôi luôn cố gắng rèn luyện để viết đều và đẹp, chú trọng trong khâu trinh bày bảng lớp sao cho khoa học và có thẩm mĩ ở tất cả các môn học.Cũng từ đó chữ viết của học sinh do tôi phụ trách cũng ngày càng tiến bộ hơn. - Yêu cầu giáo viên phải thường xuyên có ý thức trau dồi chữ viết ở bảng, ở các loại sổ quy định, nhất là sổ soạn bài, nắm bắt một cách vững chắc được mẫu
11 chữ viết theo quy định của Bộ. - Xếp loại hồ sơ giáo viên, đánh giá tiết dạy gắn với việc trinh bày chữ viết của các giáo viên. Coi đây là biện pháp giúp cho giáo viên làm gương cho học sinh noi theo. - Tổ chức thi viết chữ đẹp cho cán bộ gỉáo viên trong nhà trường, có tổng kết đánh giá một cách công bằng và khách quan. 7. Nâng cao nhận thức cho học sinh và phụ huynh Vào năm học mới, trong cuộc họp phụ huynh đầu năm, ngoài việc phổ biến kế hoạch hoạt động của nhà trường trong năm học mới tôi kết hợp tuyên truyền trong phụ huynh về vấn đề chữ viết của học sinh. Tuyên truyền giảng giải cho phụ huynh và học sinh về vai trò của chữ viết, vị trí, tầm quan trọng của việc rèn chữ viết đối với việc hình thành nhân cách, tính kiên trì, kỷ luật, chịu khó của các em trong quá trình học tập. Chỉ ra cho phụ huynh thấy được nguyên nhân học sinh viết xấu và tác hại của vỉệc viết chữ xấu trong quá trình học tập. Chữ viết đẹp giúp học sinh hứng thú trong học tập các môn học khác. Vận động phụ huynh mua sắm đầy đủ các loại đồ dùng học tập có chất lượng cho học sinh trong quá trĩnh học tập như: bút, vở, mực, thước kẻ.... Hướng dẫn phụ huynh dựa vào mẫu chữ có ở vở tập viết để kiểm tra và thường xuyên quan tâm và sửa chữa các sai xót cho con em mình. • Điều kiện thực hiện giải pháp - biện pháp. Rèn kỹ năng viết đúng, đẹp cho học sinh là một quá trình lâu dài, phức tạp và đòi hỏi sự nỗ lực cố gắng của cả giáo viên và học sinh. Đặc biết là kỹ năng viết chữ đẹp. Đây là một kỹ năng không phải tự nhiên mà có, đòi hỏi sự chăm lo rèn luyện thường xuyên của giáo viên cho các em, phải dạy cho các em một cách có định hương và có kế hoạch. - Đối với giáo viên: + Cần nắm chắc quy định chữ hoa, chữ thường và các chữ số. +Thường xuyên rèn chữ viết đúng mẫu, đẹp ở mọi lúc, mọi nơi, nhất là khi viết mẫu trên bảng lớp. + Rèn chữ cho học sinh theo quy định, viết bảng trước, viết vở sau. + Thường xuyên theo dõi, uấn nắn, chỉ ra các lỗi mà học sinh mắc phải để sửa chữa kịp thời cho các em. - Đối với học sinh: + Phải thống nhất viết cùng một loại vở, một loại mực. + Ngồi viết ngay ngắn, đúng tư thế. + Bàn ghế phải phù hợp với tầm vóc của trẻ
+ Cần có lớp học 2 buổi/ngày để nâng cao chất lượng giáo dục, nâng cao chất lượng chữ viết. +Phụ huynh học dinh cần hợp tác chặt chẽ, thương xuyên trao đổi với giáo viên chủ nhiệm để nắm bắt được tình hình và tìm cách khắc phục. III. Kết quả thực hiện: 1. Đánh giá chung Qua những việc làm trên, tôi thấy học sinh ngày càng tiến bộ, phụ huynh rất phấn khởi, tin tưởng. Từ chỗ đầu năm nhiều em viết quá xấu, chưa được thẳng hàng, dùng nhiều màu mực, vở giây mực, quăn góc và sai lỗi chính tả “ví dụ: l/n; d/gi” dần dần qua từng tháng các em đã biết giữ vở sạch, viết chữ đẹp, tốc độ viết đúng quy định, bản thân giáo viên khi dạy cũng thấy hứng thú, say sưa nâng cao giờ dạy tốt hơn trong tiết dạy. 2. Kết quả khảo sát về thực hiện “Vở sạch – chữ đẹp” cuối năm như sau: Qua quá trình thực hiện đề tài ,tôi nhận thấy học sinh thoải mái ,hứng thú,tự giác,tích cực học tập,giờ học sôi nổi.Các nắm vững cách viết bài rất tốt biết phát huy sang tạo của mình nên bài viết của học sinh trong lớp đã thấy được sự tiến bộ rất nhiều so với đầu năm về cách viết. Và không chỉ một, hai em mà đa số tất cả học sinh lớp 5E cũng đã tiến bộ hơn so với đầu năm rất rõ rệt. Kết quả cụ thể như sau: Xếp loại HTT HT CHT Giai SL TL SL TL SL TL đoạn Cuối 24 71% 10 29% 0 0% năm Tổng số học sinh 34 - Vào năm học vừa qua lớp tôi đã có 1 em đạt giải nhất, 2 em đạt giải nhì và 3 em đạt giải 3 về giữ vở sạch viết chữ đẹp của trường .Đặc biệt như em Phùng Uyên Thơ đã đạt được giải nhất cấp trường. C. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận: Qua giảng dạy thực tế ở trường theo định hướng đổi mới phương pháp xây dựng nề nếp “Giữ vở sạch – Viết chữ đẹp” cho học sinh Tiểu học tôi nhận thấy đây là một việc làm, một nhiệm vụ hết sức quan trọng và thiết thực trong việc giúp học sinh, giáo viên nâng cao chất lượng chữ viết, tính cẩn thận, tính kỷ luật, tính thẩm mĩ, giúp học sinh có ý thức viết đúng mẫu chữ - ý thức điều chỉnh, trình bày bài viết sạch đẹp. Hơn nữa còn giúp giáo viên nâng cao được khả năng viết chữ của mình, tự tin hơn trong các giờ dạy tập viết, chính tả. Chất lượng học tập của từng lớp được nâng cao qua đó giáo viên nhìn nhận rõ hơn khả năng của
13 mình, cố gắng phấn đấu hơn nữa để hiệu quả công việc giáo dục học sinh ngày một cao hơn. Thúc đẩy phong trào “Giữ vở sạch - Viết chữ đẹp” trong học sinh còn là dịp động viên, khích lệ các thầy cô giáo chăm lo rèn luyện chữ viết, duy trì nền nếp thói quen tốt trong học tập của học sinh. Phát huy tối đa vai trò, trách nhiệm của người giáo viên. Huy động sự quan tâm, giúp đỡ của các bậc phụ huynh học sinh và các tổ chức xã hội đổi với việc “ Luyện nét chữ - rèn nết người” cho học sinh góp phần giáo dục thái độ quý trọng và giữ gin nét đẹp Tiếng nói - Chữ viết của dân tộc mình. Qua một thời gian nghiên cứu và áp dụng các giải pháp tôi thấy học sinh trong toàn trường có nhiều chuyển biến rõ rệt về chữ viết và ý thức giữ vở sạch. Chữ viết nắn nót, cẩn thận đã thành thói quen của học sinh, các em luôn tự giác trong học tập, sách vở luôn giữ sạch đẹp. Nền nếp “Giữ vở sạch-viết chữ đẹp” trong nhà trường luôn được quan tâm và đề cao. Vở viết của học sinh đảm bảo chất lượng, chữ viết đúng mẫu, tốc độ viết đúng quy định. Bản thân giáo viên khi dạy cũng thấy hứng thú, say sưa nâng cao chất lượng giờ dạy tốt hơn. - Sau khi tôi thực hiện đề tài “rèn kỹ năng giữ vở sạch- viết chữ đẹp lớp 5” tôi đã thấy có sự thay đổi như sau: Kết quả khảo sát về thực hiện “ Vở sạch – chữ đẹp” đầu năm như sau: Xếp loại HTT HT CHT Giai SL TL SL TL SL TL đoạn Đầu năm 4 13% 10 29% 20 58% Tổng số học sinh 34 Kết quả khảo sát về thực hiện “ Vở sạch – chữ đẹp” cuối năm như sau: Xếp loại HTT HT CHT Giai SL TL SL TL SL TL đoạn Cuối 24 71% 10 29% 0 0% năm Tổng số học sinh 34 So với đầu năm tổng số học sinh HTT là 13% cuối năm hơn số học sinh HTT đầu năm là 58% số học sinh CHT của cuối năm là 0%. Từ đó có thể thấy rằng số học sinh lớp 5E đã có tiến bộ rất nhiều so với đầu năm, giảm thêm được số học sinh CHT đạt về mức 0%. Phấn đấu ở năm học 2022 – 2023: - Lớp đạt danh hiệu vở sạch chữ đẹp - Tỉ lệ học sinh đạt vở sạch chữ đẹp trên 85%-90% - Có ít nhất 2 học sinh đạt giải thi vở sạch chữ đẹp vòng huyện.
Rút kinh nghiệm từ những năm học trước năm học này tôi đã áp dụng sáng kiến kinh nghiệm của mình vào thực tế giảng dạy tôi nhận thấy lớp tôi tiến bộ rất rõ rệt. Khắc phục được đa số các lỗi các em thường mắc phải như: đặt bút, dừng bút sai vị trí, nét khuyết trên, nét khuyết dưới, độ cao, chiều rộng chưa đúng...Để đạt được điều này đòi hỏi mỗi giáo viên cần phải nắm được đặc điểm tâm lý của học sinh trong lớp để lựa chọn nội dung Phương pháp cho phù hợp,khơi dậy tính tò mò ham hiểu biết của các em. Trong một thời gian áp dụng, tôi thấy học sinh lớp có những chuyển biến rõ rệt về chữ viết. Viết nắn nót, cẩn thận đã thành thói quen của học sinh. Các em luôn tự giác trong học tập, sách vở luôn giữ sạch đẹp. Phong trào “ vở sạch - chữ đẹp” của lớp luôn được nâng lên. Chữ viết của các em viết đúng mẫu, đúng tốc độ viết đúng quy định. Đọc viết ngày càng thành thạo hơn. Bản thân giáo viên khi dạy cảm thấy hứng thú, say sưa nâng cao chất lượng giờ dạy tốt hơn. 2. Khuyến nghị: +Để có môn học này được tốt và sôi nổi gây hứng thú cho học sinh có kết quả tốt do vậy phòng giáo dục nên tổ chức các cuộc thi viết chữ đẹp cho giáo viên và học sinh tham dự hàng năm. Trên đây là toàn bộ nội dung thực hiện giải pháp xây dựng nề nếp “Giữ vở sạch - Viết chữ đẹp” cho học sinh học sinh tiểu học mà tôi đã nghiên cứu và áp dụng trong năm học 2022 -2023 cho học sinh của trường tôi được rút ra trong quá trình hướng dẫn học sinh thực hiện “Rèn chữ - giữ vở”. Tuy kết quả bước đầu tương đối khả quan, song tôi không có tham vọng đưa ra các giải pháp nhằm giải quyết vấn đề một cách tổng thể của người làm công tác chỉ đạo chuyên môn, tôi mong muốn được góp một phần công sức nhỏ bé của mình vào sự nghiệp giáo dục. Với thời gian có hạn thời gian nên nghiên cứu chưa được sâu sáng kiến còn nhiều thiếu sót bởi vậy tôi rất mong nhận được sự đóng góp của hội đồng khoa hoc các cấp, đồng nghiệp xây dựng, sáng kiến của tôi được hoàn hảo hơn. Tôi xin trân trọng cảm ơn./ Tôi xin cam đoan đề tài sang kiến kinh nghiệm này là do tôi thực hiện không sao chép của ai,nếu sai tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm. Đồng Thái,ngày 31 tháng 3 năm 2023. Người viết đề tài Phùng Thị Lượng
15
MỤC LỤC Nội dung Trang A ĐẶT VẤN ĐỀ 1 Lý do chọn đề tài 2 2 Mục đích, đối tượng, phương pháp, phạm vi nghiên cứu 2 B NỘI DUNG CỦA ĐỀ TÀI 5 1 Cơ sở khoa học 5 2 Cơ sở thực tiễn 5 II Biện pháp thực hiện 5 1 1. Xây dựng phong trào thi đua “Rèn chữ - Giữ vở” sôi 5 nổi trong toàn trường, tổ chức thi, kiểm tra đánh giá tuyên dương khen thưởng động viên đúng mức 2 2. Xây dựng tiêu chí về nền nếp “Giữ vở sạch – Viết chữ 6 đẹp” cho học sinh 3 3. Chuẩn bị điều kiện cơ sở vật chất để học sinh rèn 7 luyện chữ viết. 4 4.Tạo nền nếp thói quen tốt trong khi viết, trình bày bài, 8 vở 5 5: Rèn chữ trong giờ chính tả và trong các giờ học khác 9 6 6: Bồi dưỡng chữ viết của giáo viên theo chuẩn theo quy 11 định 7 7. Nâng cao nhận thức cho học sinh và phụ huynh 12 III Kết quả thực hiện 13 1 Đánh giá chung 13 2 Kết quả khảo sát về thực hiện “Vở sạch – chữ đẹp” cuối 13 năm C KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 13 1 Kết luận 13 2 Khuyến nghị 15