Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Rèn viết đúng, đẹp cho học sinh lớp 1

Chia sẻ: Tabicani09 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

14
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài đưa ra một số biện pháp rèn viết đúng phù hợp với từng đối tượng học sinh của lớp nhằm giúp các em nhận ra sai sót và sửa chữa. Phối kết hợp nhịp nhàng với các thành phần giáo dục trong và ngoài nhà trường, nâng cao ý thức viết đúng, từng bước cải thiện chất lượng viết đúng, đẹp cho học sinh lớp 1.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Rèn viết đúng, đẹp cho học sinh lớp 1

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN Kính gửi: Hội đồng Sáng kiến ngành Giáo dục thị xã Bình Long Tôi ghi tên dưới đây: Tỷ lệ (%) Trình độ đóng góp Số Ngày tháng Nơi công Chức Họ và tên chuyên vào việc tạo TT năm sinh tác danh môn ra sáng kiến Trường TH An Giáo Lộc A, thị viên Đại học NGUYỄN 1 01/01/1974 xã Bình giảng Sư phạm 100% THỊ LOAN Long, tỉnh dạy lớp Tiểu học Bình 1/5 Phước 1/ Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: “Rèn viết đúng, đẹp cho học sinh lớp 1”. 2/ Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Tác giả đồng thời là chủ đầu tư tạo ra sáng kiến. 3/ Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục (Phân môn Tập viết) 4/ Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: Ngày 25/03/2020. 5/ Mô tả bản chất của sáng kiến: 5.1. Tính mới của sáng kiến: Đề tài đưa ra một số biện pháp rèn viết đúng phù hợp với từng đối tượng học sinh của lớp nhằm giúp các em nhận ra sai sót và sửa chữa. Phối kết hợp nhịp nhàng với các thành phần giáo dục trong và ngoài nhà trường, nâng cao ý thức viết đúng, từng bước cải thiện chất lượng viết đúng, đẹp cho học sinh lớp 1. Sáng kiến còn cho thấy việc rèn viết đúng cho học sinh lớp 1 phải thực hiện thường xuyên, liên tục. Giáo viên và học sinh kết hợp chặt chẽ, nhịp nhàng trở nên quen thuộc, thuần thục trong suốt quá trình dạy - học.
2 5.2. Nội dung sáng kiến: 5.2.1. Lí do chọn đề tài: Từ xưa đến nay, chúng ta thường nghe câu nói: nét chữ thể hiện tính cách của con người. Chữ đều đặn, rõ ràng, đúng và sạch đẹp thể hiện đức tính cẩn thận của con người, và còn thể hiện tính kiên trì, bền bỉ, óc thẩm mĩ của con người. Tập viết là một trong những phân môn có tầm quan trọng đặc biệt ở Tiểu học nói chung và lớp 1 nói riêng. Vì thế, đi học lớp 1 là một bước ngoặt lớn trong cuộc đời của trẻ. Năm đầu tiên cắp sách đến trường, trẻ vô cùng bỡ ngỡ với việc chuyển hoạt động chủ đạo từ vui chơi sang học tập: học làm toán, học đọc, học viết, …Bởi vậy vấn đề rèn luyện chữ viết cho học sinh Tiểu học là vô cùng quan trọng và cấp thiết, đặc biệt là đối với học sinh lớp 1. Xuất phát từ tầm quan trọng của chữ viết trong trường tiểu học nói trên và thực trạng chữ viết của học sinh lớp tôi đang dạy, tôi quyết định chọn đề tài “Rèn viết đúng, đẹp cho học sinh lớp 1”. 5.2.2. Phân tích thực trạng, nguyên nhân: a. Thực trạng: - Chữ viết chưa đúng cỡ chữ độ cao, độ rộng, điểm đặt bút, dừng bút chưa đúng. - Chữ viết chưa liền mạch. - Dấu thanh, dấu phụ ghi chưa đúng vị trí đa số viết dấu quá to, dấu đặt xa chữ, có em dấu chạm vào chữ, dấu không đặt đúng chữ ghi âm chính. - Chữ viết xấu, các nét nghiêng ngả, méo, khoảng cách các chữ không đều. - Tư thế ngồi, cách cầm bút sai, đa số các em ngồi cúi mặt với vở, người cong vẹo, vai thấp vai cao, rất nhiều em cầm bút bằng 4 ngón tay, có em cầm cả 5 ngón tay, thậm chí cầm 3 ngón tay nhưng chưa chụm cả 3 ngón tay vào giữ bút, cán bút vuông góc với mặt vở, có em cầm bút ngả về phía trước. b. Nguyên nhân: - Do học sinh chưa nắm các nét cơ bản và cấu tạo các chữ ghi âm, vần, tiếng, dấu thanh; chưa nắm vững quy trình viết chữ cái, quy trình nối các nét trong chữ cái, nối các chữ cái trong chữ ghi tiếng nên chữ viết mới sai độ cao, độ rộng, các nét chữ rời rạc, không đều. - Do nhận thức hạn chế của đa số các bậc phụ huynh học sinh về mẫu chữ và tầm quan trọng của môn Tập viết, sự thiếu quan tâm kèm cặp các em trong thời gian học ở nhà cũng như chuẩn bị dụng cụ học tập cho các em. - Do học sinh chưa được hướng dẫn, uốn nắn một cách tỉ mỉ, kịp thời thường xuyên từ việc cầm bút, ngồi viết và cách viết theo đúng quy định ngay từ khi các em mới bắt đầu đi học.
3 - Do tâm lý lứa tuổi học sinh lớp 1, các em chóng nhớ nhưng lại mau quên, các em còn phải chuyển từ hoạt động chính là vui chơi sang hoạt động chính là học tập nên các em nhanh chán, không luyện tập theo đúng yêu cầu của giáo viên. Tốc độ viết nhanh, viết ngoáy cũng là nguyên nhân các em viết xấu, viết sai. Từ những nguyên nhân trên, tôi nghĩ nó đã ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng dạy – học tập viết cho học sinh lớp 1. Trên cơ sở đó tôi đã nghiên cứu đưa ra biện pháp khắc phục trong quá trình giảng dạy tại lớp của mình. 5.2.3. Giải pháp thực hiện: a. Nắm chắc kiến thức, viết tốt mẫu chữ quy định: Muốn viết chữ đúng mẫu, đẹp. Giáo viên phải nắm được những yêu cầu cơ bản của môn Tập viết. Trước hết, giáo viên phải giúp học sinh nắm chắc cấu tạo, quy trình chữ viết theo đúng mẫu chữ viết trong trường Tiểu học. Cụ thể: * Về mẫu chữ: - Mẫu chữ cái viết thường: + Các chữ cái được viết với độ cao 2 ô li rưỡi: b, l, h, k, g, y. + Các chữ cái được viết với độ cao 2 ô li: d, đ, q, p. + Các chữ cái được viết với độ cao 1 ô li rưỡi: t. + Các chữ cái được viết với độ cao 1,25 ô li: r, s. + Các chữ cái còn lại được viết với độ cao 1 ô li: o, ô, ơ, a, ă, â, u, ư, i, c, e, ê, n, m. + Các dấu thanh được viết trong phạm vi nửa ô li. - Mẫu chữ cái viết hoa: + Các chữ cái được viết với độ cao 2 ô li rưỡi, riêng hai chữ cái được viết với độ cao 4 ô li là: Y, G. * Mẫu chữ số: Tất cả các chữ số được viết với độ cao 2 ô li. b. Cách cầm bút và tư thế ngồi viết đúng: Để học sinh có thể tránh được bệnh cong vẹo cột sống, bệnh cận thị thì giáo viên phải luyện cho học sinh có một tư thế ngồi thật đúng, thật thoải mái. Vào đầu tiết tập viết, tôi đều nhắc học sinh ngồi đúng tư thế, lưng thẳng, ngực không áp vào bàn, hai chân đặt song song vuông góc với mặt đất, tay phải cầm bút, tay trái giữ mép vở, vai ngang bằng, đầu hơi cúi để cách mắt với vở khoảng 25 – 30 cm. Cách cầm bút tôi cũng làm mẫu và hướng dẫn tỉ mỉ: Ngón cái và ngón trỏ đặt ở phía trên, ngón giữa đặt ở phía dưới đỡ đầu bút. Khi học sinh đã nắm được các cách cầm bút, cách ngồi. Trước lúc viết tôi thường cho học sinh nhắc lại: “Tay phải cầm bút bằng 3 ngón tay, tay trái giữ mép vở, lưng thẳng,
4 đầu hơi cúi, ngực không tì vào bàn”. Trong quá trình học sinh viết rất hay quên, thay đổi tư thế ngồi đúng, lúc đó tôi lại phải kiên nhẫn chỉnh sửa cho từng em. Lặp đi lặp lại nhiều lần, các em cũng dần dần ngồi đúng, cầm bút đúng. c. Kỹ thuật viết đúng: Vậy để việc rèn chữ viết đúng của từng học sinh lớp 1 có hiệu quả, trước tiên cần xây dựng được nề nếp và kĩ thuật viết chữ đúng. Đó là cơ sở để viết chữ đẹp và cũng chính là yếu tố có tính quyết định việc rèn chữ viết đẹp của các em trong quá trình học tập. Ngay từ đầu, giáo viên hướng dẫn cho học sinh nắm chắc, viết tốt các nét cơ bản của chữ viết về tên gọi, điểm đặt bút, điểm dừng bút. Học sinh nắm chắc cách viết các nét sẽ nắm được cấu tạo của từng chữ cái và việc nối chữ cái thành chữ sẽ dễ dàng hơn. Để học sinh viết không bị rời rạc, đứt nét phải nhấn mạnh hơn chỗ nối nét, nối chữ nhất là chỗ rê bút, lia bút, nhắc các em viết liền mạch đến đâu mới được nhấc bút. Ở phần đầu học chữ ghi âm, học âm nào học sinh nắm chắc độ cao, độ rộng, từng nét, từng chữ. Khi dạy sang phần vần tuy không cần hướng dẫn quy trình viết từng chữ, song tôi vẫn thường xuyên cho học sinh nhắc lại độ cao các chữ cái, những chữ cái nào có độ cao bằng nhau khoảng cách giữa các chữ cái trong một chữ, giữa chữ với chữ. d. Khắc sâu những chi tiết học sinh thường gặp khó khăn: Đó là, giáo viên cần nhấn mạnh chỗ ghi dấu thanh với vần, từng loại vần, cái khó với học sinh là không biết ghi dấu thanh ở vị trí nào nhất là những chữ có từ 2, 3 chữ cái trở lên. Khi dạy mỗi vần mới, cuối cùng tôi đều cho học sinh nhận xét chốt lại những chữ ghi vần đó thì viết dấu thanh ở chữ cái ghi âm gì. Các em luôn ghi nhớ đặt dấu ngay trên đầu hoặc dưới âm chính của chữ. Ví dụ: Khoảng, loại, bước, lửa, quý, miệng… Đặc biệt ở bài ôn tập mỗi loại vần tôi đều khắc sâu vị trí ghi dấu thanh. Với chữ có dấu phụ là dấu mũ như ô, ơ, ê thì thanh sắc, huyền, hỏi phải ghi ở bên phải dấu mũ còn thanh ngã thì ghi ở giữa, phía trên của dấu mũ, các dấu thanh phải ngay ngắn, cân đối nằm đúng dòng li quy định và không được chạm vào chữ cái hay dấu phụ. e. Xây dựng phương pháp dạy học cụ thể cho mỗi tiết học tập viết: Với mỗi giờ Tập viết, tôi đều thực hiện đầy đủ các bước hướng dẫn học sinh quan sát, nhận xét; giáo viên viết mẫu; học sinh viết tập viết bảng con, bảng lớp; hướng dẫn học sinh viết vào vở đến bước nhận xét và sửa lỗi. Khi hướng dẫn học sinh thực hành luyện viết, tôi luôn quan tâm theo dõi hoạt động viết chữ của học sinh để kịp thời nhắc nhở và uốn nắn, giúp đỡ để học sinh viết đúng hoặc biểu dương những học sinh viết đẹp. Giúp học sinh thấy rõ thành công hay hạn chế trong bài tập viết của các em. Trong quá trình dạy viết, tôi còn để học sinh tự nhận xét chữ viết, tự sửa chữa cho nhau khi cần thiết. Những em viết yếu, ngoài sự kèm cặp của cô giáo còn được sự giúp đỡ của các bạn trong nhóm, trong lớp.
5 Tốc độ viết cũng ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng chữ viết. Thời gian đầu tôi cho các em viết chậm. Khi viết đúng, đẹp tôi mới cho tăng dần tốc độ viết. Tạo cho các em thói quen khi viết xong mỗi chữ, mỗi từ phải nhẩm lại kiểm tra độ chính xác. Một phương pháp không thể thiếu khi rèn chữ viết là phương pháp luyện tập, mỗi học sinh ngoài vở tập viết bắt buộc ra tôi còn cho các em chuẩn bị 2 loại vở nữa là vở ô li và vở thực hành luyện viết để hướng dẫn tập viết ở nhà. Mỗi loại vở tôi đều thường xuyên nhận xét sửa lỗi, nêu cái được và chưa được cho từng em. Việc luyện viết theo nhóm nét tôi thấy rất hiệu quả để các em viết đúng, nắm chắc mẫu chữ. Tôi chia chữ viết thành các nhóm để rèn luyện như sau: - Nhóm nét cong gồm các chữ: o, ô, ơ, c, x. - Nhóm nét móc gồm các chữ: m, n, u, ư, I, t, v. - Nhóm nét khuyết gồm các chữ: b, l, h, k, g, y. - Nhóm nét thắt gồm các chữ: r, s, e, ê. - Nhóm nét cong và nét móc gồm: a, ă, â, d, đ. - Nhóm nét cong và nét sổ gồm : p, q. Khi dạy học sinh cỡ chữ nhỏ tôi cũng thường xuyên luyện theo cách đó giúp các em nhớ lâu viết đều nét, đúng độ cao các chữ cái. Ngoài việc rèn cho học sinh viết đúng, đẹp, giáo viên còn phải luyện cho các em biết viết chữ nét thanh, nét đậm. Muốn vậy, đầu tiên giáo viên cho học sinh viết chữ theo kiểu chữ đứng nét đều rồi tăng dần đến luyện cách viết chữ theo kiểu nghiêng nét thanh, nét đậm. Đồng thời giáo viên phải hướng dẫn học sinh mua bút mài (nét thanh, nét đậm) của các cơ sở tin cậy. f. Phối kết hợp với cha mẹ học sinh Để dạy – học tập viết đúng cho học sinh thành công phải có sự hướng dẫn tỉ mỉ, từng li từng tí của giáo viên. Mặt khác, giáo viên còn phải hiểu tâm lý lứa tuổi học sinh. Không nên cho các em ngồi viết liền trong một thời gian dài dễ gây mỏi tay và chán. Cần thường xuyên tổ chức các trò chơi thi viết chữ đẹp trong mỗi tiết học. Tổ chức thi “Giữ vở sạch – viết chữ đẹp” trong từng tháng. Động viên khen ngợi kịp thời những tổ hay cá nhân thực hiện tốt. Ngoài ra, việc rèn viết đúng cho học sinh lớp 1 không thể thiếu sự quan tâm, kèm cặp sát sao của phụ huynh. Tôi thường xuyên phối hợp với phụ huynh học sinh của lớp để giúp đỡ các em. Ngay từ buổi họp phụ huynh đầu năm tôi đã bàn bạc, thống nhất về sự chuẩn bị và cách dạy các em. Tôi in mẫu chữ viết hiện hành trong trường Tiểu học cho từng phụ huynh nắm để rèn viết đúng cho học sinh khi ở nhà, giúp nâng cao dần chất lượng chữ viết. 5.3. Khả năng áp dụng của sáng kiến:
6 Đề tài này đã áp dụng rộng rãi trong toàn trường và đạt hiệu quả cao và có thể nhân rộng trong toàn thị xã. 6. Những thông tin cần được bảo mật: Không có 7. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: Trong quá trình áp dụng sáng kiến “Rèn viết đúng, đẹp cho học sinh lớp 1”. Giáo viên cần lưu ý một số vấn đề sau: - Phòng học đủ ánh sáng. - Bảng lớp đẹp, chất lượng, có kẻ các dòng li phóng to như vở tập viết để viết mẫu và hướng dẫn viết vở. - Bàn ghế học sinh: rộng rãi, đủ khoảng cách 2 học sinh ngồi 1 bàn. - Học sinh có bảng kẻ ô vuông 1 mặt, ô li 1 mặt. Sử dụng phấn không bụi, mềm, bút viết mực tím có nét thanh, nét đậm. - Vở luyện viết chữ đẹp. - Mẫu chữ cái trong khung chữ phóng to theo bảng mẫu chữ hiện hành. - Bộ chữ rời viết thường và bộ chữ viết hoa. 8. Đánh giá lợi ích thu được do áp dụng sáng kiến: a. Kết quả. Với các biện pháp nêu trên, tôi đã thực hiện và trong quá trình giảng dạy tôi thấy chất lượng Tập viết lớp tôi được nâng lên rõ rệt: không còn học sinh viết sai độ cao các chữ, sai vị trí dấu thanh, sai khoảng cách giữa các con chữ. Đề tài giúp các em nhận ra sai sót và sửa chữa. Phối kết hợp nhịp nhàng với các thành phần giáo dục trong và ngoài nhà trường, nâng cao ý thức viết đúng, cải thiện chất lượng viết đúng, đẹp cho học sinh lớp 1. * Kết quả xếp loại chữ đẹp của lớp tôi trong năm học 2019 – 2020 và học kỳ I vừa qua như sau: Viết chưa Viết đúng Viết đúng Tổng số học sinh đúng đẹp TS % TS % TS % Cuối học kì II năm học 40 1 2,5 27 67,5 12 30 2019 - 2020 Đầu năm học 2020 - 34 6 17,6 21 61,8 7 20,6 2021 Cuối học kì I năm học 34 2 5,9 22 64,7 10 29,4 2020 - 2021
7 b. Bài học. Với những thành công trên tôi rút ra được một số kinh nghiệm cho bản thân: - Giáo viên cần có sự dạy dỗ kiên trì, tỉ mỉ, nhiệt tình, sâu sát học sinh. - Giáo viên phải tự rèn chữ, viết chữ mẫu mực khi viết lời phê ở vở học sinh khi chấm bài, viết trên bảng lớp. - Giáo viên lập kế hoạch khảo sát trên thực tế đưa ra danh sách luyện viết chữ cho từng giờ luyện viết chấm vở chữ theo tháng cho học sinh. - Giáo viên cần chủ động tập trung xây dựng kế hoạch cũng như biện pháp rèn chữ viết đúng ngay từ đầu năm học cho phù hợp với lứa tuổi, đối tượng học sinh để các em tiếp thu được một cách vững chắc. Đánh giá lợi ích thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tổ chức, cá nhân đã tham gia áp dụng sáng kiến lần đầu, kể cả áp dụng thử (nếu có). Tôi cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật. Bình Long, ngày 19 tháng 02 năm 2021 Người nộp đơn Nguyễn Thị Loan