PH N I. M ĐU
1. Lý do ch n đ tài
Âm nh c là m t “ món ăn tinh th n’’ không th thi u c a loài ng i, là ế ườ
ngôn ng âm thanh đc bi t do con ng i sáng t o ra đ th hi n nh ng ườ
tình c m trong lao đng cũng nh trong cu c s ng. ư
Âm nh c không giúp cho ta kh i l nh, kh i nóng, kh i đói, kh i khát
cũng không giúp chúng ta ch ng l i vi trùng, thú d . Không ai ăn u ng
đc âm nh c. V y thì âm nh c t đâu mà có và có tác d ng nh th nàoượ ư ế
đn tình c m, cá tính, th m chí s c kh e, tr ng thái tâm sinh lý c a conế
ng i?ườ
Tr c h t âm nh c không ph i t trên tr i r i xu ng, mà xu t phát tướ ế ơ
trong cu c s ng. T th i ti n s , tai con ng i đã nghe nh ng ti ng s m ườ ế
sét, ti ng núi l , ti ng thác đ, ti ng voi g m ng a hí ….Nói chung làế ế ế
nh ng ti ng gây khi p s . Nh ng h cũng nghe ti ng chim hót, ti ng cây ế ế ư ế ế
lá rì rào, ti ng su i reo… r t êm tai.ế
Nh m t b n năng, khi nhi u ng i khiêng m t v t n ng h cùng c tư ườ
lên ti ng hô m t lúc đ k h p s c đúng lúc. Bài hát ế ế Kéo thuy n trên sông
Volga đc hình thành khi ng i lao đng h p s c kéo thuy n ng cượ ườ ượ
sông. Nh ng bài hát ru con đc hình thành khi ng i m b t ch c ti ng ượ ườ ướ ế
lá xào x c, ti ng su i reo, c t ti ng th th bên tai bé, mong bé ng ngon. ế ế
Nói tóm l i, âm nh c xu t phát t cu c s ng và tr l i ph c v cu c s ng.
Âm nh c xu t hi n t th i khai thiên l p đa, t th i nguyên th y và v n
t n t i, đc truy n l i cho đn ngày nay. Loài ng i đã s d ng âm nh c ượ ế ườ
nh m t ph ng ti n làm cho đi s ng tinh th n thêm phong phú gópư ươ
ph n c i t o và nâng cao ch t l ng cu c s ng. V y âm nh c có tác d ng ư
nh th nào lên m i ng i và vì sao âm nh c l i quan tr ng đn th trongư ế ườ ế ế
vi c th hi n nh ng tâm t tình c m c a con ng i? ư ườ
Ngày nay v i s phát tri n c a xã h i nhu c u đc nói lên ti ng nói, ượ ế
b c l cá tính riêng c a b n thân ch a khi nào l i ph bi n nh bây gi . Và ư ế ư
âm nh c cũng là m t lĩnh v c đ các cá nhân th hi n cái tôi rõ ràng nh t.
Ngoài ra âm nh c còn có tác d ng thúc đy kh năng sáng t o, có tính h p
d n, tính t p h p, tính c vũ đng viên, tính liên t ng, tăng kh năng hòa ưở
nh p c ng đng và phát huy óc t ng t ng c a m i ng i. ưở ượ ườ
Chính vì nh ng tác d ng to l n mà âm nh c mang l i, nên ch a bao gi ư
b môn âm nh c l i đc quan tâm đn th trong các tr ng h c ph ượ ế ế ườ
thông ngày nay. Tuy nhiên vì nhi u lí do, c khách quan và ch quan mà các
em h c sinh v n ch a nh n th c đc t m quan tr ng c a âm nh c đi ư ượ
v i vi c h c t p cũng nh nh ng tác đng c a âm nh c mang l i. Các em ư
có th thích xem ca nh c, th n t ng các ca sĩ nh ng đi v i môn âm nh c ượ ư
trong tr ng h c l i không m y h ng thú và quan tâm. Ph i chăng nh ngườ
1
gi h c âm nh c còn mang tính hình th c, ch y u d y lý thuy t mà không ế ế
t o ra môi tr ng h c t p sôi n i đ các em ti p c n m t cách d dàng ườ ế
cũng nh hào h ng h n đi v i b môn âm nh c?ư ơ
Hi n nay v n ch a có công trình nào nghiên c u chuyên sâu v vi c áp ư
d ng các trò ch i vào môn Âm nh c mà ch có m t s ý ki n c a các nhà ơ ế
chuyên môn v vi c nên đa các trò ch i vào d y âm nh c. T đó, đa s ư ơ
giáo viên t tìm hi u các trò ch i và áp d ng vào ti t h c nên ch a có s ơ ế ư
th ng nh t chung v cách th c t ch c các trò ch i. Bên c nh đó m t s ơ
giáo viên s d ng trò ch i ch a phù h p ho c th i gian trò ch i kéo dài, ơ ư ơ
c n ph i t ch c c u kì. H c sinh thay vì sau khi đc ch i trò ch i s ượ ơ ơ
thêm h ng thú và kh c sâu ki n th c l i sa đà vào vi c ch i đ l y thành ế ơ
tích, ch i ch đ gi i trí đn thu n nên trò ch i âm nh c lúc này ch a th tơ ơ ơ ư
s mang l i hi u qu cho gi h c.
Vì lí do này nên tôi đã tìm hi u d a trên m t s ý ki n c a các nhà ế
chuyên môn, nhà nghiên c u âm nh c và m nh d n áp d ng m t s trò ch i ơ
âm nh c vào m t s phân môn, t đó giúp các em h c sinh thêm yêu thích
và có nhi u h ng thú h n trong các gi h c âm nh c qua đ tài: ơ ng d ng
m t s trò ch i nh m nâng cao hi u qu và tăng h ng thú h c t p ơ
trong b môn Âm nh c 6 Tr ng THCS L ng Chí“. ườ ươ
2. M c đích nghiên c u
Đi v i vi c h c t p tr ng ph thông đc bi t là l a tu i Trung ườ
h c c s (THCS), âm nh c v a có tác d ng kích thích s ham mu n tìm tòi ơ
h c h i c a h c sinh, nuôi d ng và c ng c ni m ham thích và s tham gia ưỡ
c a h c sinh vào nh ng ho t đng âm nh c. Vi c này giúp các em đt đc ượ
k t qu h c t p t t và có nh ng l i c s đúng m c, thái đ tích c c vàế ư
ph m ch t t t h n trong cu c s ng. ơ
Qua th c t , tôi nh n th y h u h t các em h c sinh kh i 6 ch a có ế ế ư
nhi u h ng thú đi v i môn Âm nh c , vì th ti t h c ch a sôi n i và đt ế ế ư
hi u qu . Khi đa ra các trò ch i áp d ng vào các phân môn trong gi h c âm ư ơ
nh c,, m c đích c a tôi thông qua các trò ch i này là, h c sinh thêm yêu thích ơ
và th y môn Âm nh c không còn là môn h c lí thuy t đn thu n và nhàm ế ơ
chán.
3. Đi t ng nghiên c u ượ
B n thân tôi là giáo viên âm nh c t i tr ng THCS L ng Chí đã có ườ ươ
nhi u năm và khi đi vào th c t gi ng d y thì tôi nh n ra r ng, v i các em ế
h c sinh Tr ng THCS L ng Chí môn âm nh c v n còn ch a đc các em ườ ươ ư ượ
quan tâm đúng m c, nh n th c v t m quan tr ng c a âm nh c còn h n ch . ế
Vì th các ti t h c di n ra ch a th c s hi u qu trong vi c giúp nâng caoế ế ư
th m m , đng th i ch a phát huy h t đc các tác d ng mà âm nh c mang ư ế ượ
2
l i. T th c t đó, trong quá trình lên l p, tôi đã nghiên c u và áp d ng m t ế
s trò ch i nh m kích thích và gây h ng thú chho các em, qua đó nâng cao ơ
hi u qu trong vi c d y và h c môn Âm nh c.
Các trò ch i đã đc tôi áp d ng và t ng h p trong đ tài nghiên c u :ơ ượ
ng d ng m t s trò ch i nh m nâng cao hi u qu và nâng cao h ng ơ
thú h c t p trong b môn Âm nh c 6 Tr ng THCC L ng Chí ’’ ườ ươ v i
mong mu n đa ra m t s kinh nghi m c a b n thân v cách t ch c m t s ư
trò ch i giúp cho h c sinh kh i 6 có th h c t t h n môn Âm nh c và thêmơ ơ
h ng thú v i b môn này.
4. Ph ng pháp nghiên c uươ
Trong quá trình th c hi n đ tài tôi đã v n d ng ch t ch các ph ng ươ
pháp nghiên c u sau :
Ph ng pháp đi u tra qua kh o sát th c t : Đ xây d ng và đáp ngươ ế
đc nhu c u d y và h c ph i tr i qua quá trình thu th p và nghiên c u tàiượ
li u x lý và tóm t t tài li u có liên quan đn ý t ng, đ tài nh t p chí ế ưở ư
khoa hoc, tài li u h i th o chuyên đ, và m t s sách tham kh o khác.
Ph ng pháp quan sát, phân tích, t ng h p.ươ
Ph ng pháp th ng k .ươ ế
T th c ti n gi ng d y cũng nh vi c h c c a h c sinh, trong g n m t ư
năm qua, b n thân tôi nh n th y vi c d y h c môn âm nh c góp ph n không
nh giúp cho h c sinh có kh năng v n d ng vào th c ti n cu c s ng sinh
ho t văn hóa văn ngh trong và ngoài nhà tr ng gi i quy t nh ng v n đ ư ế
trong cu c s ng, đng th i góp ph n thúc đy vi c đi m i ph ng pháp d y ươ
h c c a giáo viên. Vì v y , đó là ngu n đng l c thôi thúc tôi đi sâu nghiên
c u đ tài ng d ng m t s trò ch i nh m nâng cao hi u qu và nâng ơ
cao h ng thú h c t p trong b môn Âm nh c 6 Tr ng THCS L ng ườ ươ
Chí ’’.
PH N II. N I DUNG
1. C s lí lu nơ
Khái ni m trò ch i âm nh c ơ
Cũng gi ng nh các b môn khác, khi gi ng d y âm nh c trong ư
tr ng THCS , giáo viên (GV) ph i bi t t n d ng các ph ng pháp d yườ ế ươ
khác nhau nh thuy t gi ng, trình bày, phát v n bên c nh các hình th cư ế
h c t p c a h c sinh (HS) nh t nghiên c u, th o lu n nhóm, thuy t trnh, ư ế
bi u di n. Riêng âm nh c là b môn có th phát huy đc nhi u nh t th ượ ế
m nh v h ng d n trò ch i trong gi h c. V y trò ch i âm nh c là gì? ướ ơ ơ
3
Trò ch i âm nh c là m t ho t đng h c t p đc di n ra theo trìnhơ ượ
t ho t đng c a m t trò ch i trong m t ti t h c âm nh c. Tham gia trò ơ ế
ch i , h c sinh đc tìm hi u v v n đ , th c hi n m t nhi m v h c t pơ ượ
hay th hi n nh ng hành đng , nh ng thái đ và tăng thêm h ng thú h c
t p thông qua m t s trò ch i nào đó. T đó t o ra đc hi u ng l n trong ơ ượ
vi c giúp các em kh c sâu ki n th c, phát tri n kĩ năng và đc bi t là phát ế
huy tính tích c c c a HS theo m c tiêu đi m i.
Trò ch i âm nh c có nh ng đc đi m sau :ơ
N i dung c a âm nh c g n li n v i ki n th c, kĩ năng, thái đ c a m t ế
phân môn âm nh c ho c m t bài h c c th .
Trò ch i âm nh c đc di n ra trong th i gian, không gian nh t đnhơ ượ
c a m t ti t h c. ế
Sau khi tham gia trò ch i , m i HS đu nh n đc nh ng n i dung h cơ ượ
t p phù h p v i trình đ cũng nh tâm lí l a tu i c a các em. ư
Khác v i các trò ch i v n đng rèn luy n s c kh e ho c nh m m c ơ
đích gi i trí, trò ch i đc s d ng trong môn âm nh c h ng t i s hi u ơ ượ ướ
bi t âm nh c g n v i các n i dung h c t p c th là môn h c, bài h c.ế
Cách th c t ch c âm nh c
Âm nh c có r t nhi u l i th . Đây là b môn ngh thu t đng, ngh ế
thu t c a âm thanh, c a ca t . L i th đó r t phù h p v i nhu c u tâm sinh lý ế
c a l a tu i THCS , đây là l a tu i hi u đng, thích đc th hi n mình. Trò ế ượ
ch i trong âm nh c s đa l p h c vào m t không gian đc bi t, t o nênơ ư
đc không khí sinh đng trong gi d y. Nó ch a có ma l c cu n hút và gâyư ư
nhi u h ng thú cho h c sinh k c nh ng em l i h c, th đng. Không khí ườ
sôi đng đó s choán ch và đy lùi đc cách d y lý thuy t suông n ng n , ượ ế
nhàm chán. Không m ng tính hàn lâm bác h c theo ki u đo to, b a l n”.
Các gi h c mang b áo trò ch i” s cu n các em vào cu c ch i tri th c” ơ ơ
lành m nh, làm giàu thêm v n văn hóa âm nh c ph thông cho l a tu i thi u ế
niên nhi đng.
Khi áp d ng trò ch i vào gi h c âm nh c c n ph i theo m t quy trình ơ
nh t đnh: Tr c h t giáo viên l a ch n trò ch i phù h p v i yêu c u c a bài ướ ế ơ
h c, sau đó chu n b các ph ng ti n c n thi t cho trò ch i. B c ti p theo là ươ ế ơ ướ ế
ph bi n tên trò ch i, n i dung, tác d ng và lu t ch i cho h c sinh. H c sinh ế ơ ơ
ti n hành ch i và cu i cùng là đánh giá và th o lu n v ý nghĩa c a trò ch i.ế ơ ơ
T tr c t i nay trong văn hóa dân gian và hi n đi, trò ch i v a là nhu ướ ơ
c u l n c a con ng i, v a là ph ng ti n giáo d c h p d n và hi u qu . Vì ườ ươ
th nh ng ai bi t t ch c trò ch i trong ti t h c là ng i đó bi t c th hóaế ế ơ ế ườ ế
ph ng châm h c mà ch i, ch i mà h c”. Đc bi t áp d ng trò ch i trongươ ơ ơ ơ
gi h c là ph ng pháp giáo d c phù h p v i tr em, qua đó các em s b c ươ
l , th hi n mình m t cách t nhiên, V i không khí ti t h c vui v , các em s ế
th y gi h c tr nê h p d n h n, t đó ti p thu bài h c m t cách tích c c và ơ ế
4
hi u qu . Các trò ch i cũng góp ph n c ng c ki n th c cho h c sinh và rèn ơ ế
luy n k năng s ng cho các em: có trách nhi m, tôn tr ng k lu t, ý chí, tinh
th n đng đi khi tham gia nhóm, đi và tôn tr ng lu t ch i. ơ
Âm nh c là m t b môn đc thù nên không th có m t ti t d y nào ế
thu n túy và lý thuy t. Trong các gi h c hát không khí l p h c cũng s kém ế
sinh đng và thu hút n u giáo viên không bi t l ng ghép các trò ch i h p d n ế ế ơ
vào trong ti t d y c a mình. B ng vi c ch i trò ch i, vi c h c Âm nh c sế ơ ơ
đc ti n hành m t cách sinh đng, không khô khan, nhàm chán. H c sinhượ ế
đc lôi cu n vào quá trình luy n t p m t cách t nhiên đng th i gi i t aượ
nh ng m t m i, căng th ng trong h c t p.
Trong khi t ch c trò ch i c n ph i l u ý m t s đi m sau: ơ ư
M c đích c a trò ch i ph i rõ ràng, thông qua trò ch i các em s ti p ơ ơ ế
thu đc nh ng ki n th c gì; N i dung c a trò ch i ph i g n li n v i ki nượ ế ơ ế
th c moon h c, bài h c, l p h c. Trò ch i ph i đn gi n, d hi u, d t ch c ơ ơ
và th c hi n; ph i phù h p v i ch đ c a bài h c, v i qu th i gian, không
gian l p h c và đc bi t là không gây nguy hi m cho h c sinh.
Tr c khi t ch c trò ch i giáo viên ph i có s chu n b t t, m i h cướ ơ
sinh đu hi u và tham gia trò cho d dàng, hi u qu . Khi ch i các em ph i ơ
n m đc quy t c ch i và tôn tr ng lu t ch i cũng nh quy đnh c a nhóm, ượ ơ ơ ư
t
Trong quá trình ch i không đc l m d ng quá nhi u th i gian, gâyơ ượ
nh h ng đn các n i dung khác c a bài h c. Trò ch i ph i phát huy đc ưở ơ ượ
tính tích c c, ch đng, sáng t o c a h c sinh. Giáo viên có th t o đi u ki n
đ h c sinh tham gia t ch c, t đi u khi n c quá trình ch i trò ch i: T ơ ơ
chu n b , ti n hành ch i và đánh giá k t qu sau khi ch i. Các trò ch i ph i ế ơ ế ơ ơ
đc thay đi m t cách h p lý, tránh gây nhàm chán cho h c sinh.ượ
Vì th m c đích c a đ tài này là đa ra m t s trò ch i giúp giáo d cế ư ơ
t ch c t t gi d y c a mình, bên c nh đó tăng thêm h ng thú và nâng cao
hi u qu h c t p c a h c sinh đi v i b môn Âm nh c. Vi c ch i trò ch i ơ ơ
trong gi h c còn giúp tăng c ng kh năng giao ti p gi a h c sinh v i h c ườ ế
sinh và gi a h c sinh v i giáo viên.
Căn c vào nhi m v , yêu c u c a b môn, căn c vào n i dung
ch ng trình sách giáo khoa, căn c vào ch ng trình gi m t i c a B giáoươ ươ
d c, v i t cách là giáo viên tr c ti p gi ng d y tôi nh n th y c n ph i ư ế
nghiên c u k c s lý lu n và n m v ng các ki n th c v b môn và ơ ế
ph ng pháp gi ng d y b môn nh m đt đc hi u qu cao nh t.ươ ượ
2. Th c tr ng c a v n đ
Nh ng thu n l i và khó khăn khi th c hi n ng d ng m t s trò ch i ơ
nh m nâng cao hi u qu và nâng cao h ng thú h c t p trong b môn Âm
nh c 6 Tr ng THCC L ng Chí ’’ ườ ươ
Thu n l i
5