Sapo báo chí: Kinh nghiệm viết Sapo hay, chuẩn SEO nhất

SAPÔ TRÊN BÁO CHÍ

1. Khái nim sapô

Sapô (chapeau) trong ting Pháp có ngha là “cái m”. Qu thc, sapô

có phn nào ó ging như cái m ca bài báo: nó nm  phía trên và to cho

bài báo s chn chu khi xut hin trưc công chúng.

Li mào u ng sau tiêu  và ng trưc phn ni dung ca bài báo.

Nó là mt vn bn hoàn chnh, có th bao gm mt câu, vài câu hoc nhiu

câu. Song  quan trng ca li mào u không ph thuc vào  dài ca

nó. Trong báo chí hin i, li mào u thưng có xu hưng càng ngn gn

càng tt (tt nhiên, ngn gn phi i kèm vi d hiu).

2. Chc nng ca sapô

Khng nh vai trò, ý ngha ca sapô, Loic Hervouet, T ng Giám c

trưng !i hc Báo chí Lille (Pháp) ã vit: “Giúp " ngưi c. Xác nh

ch  và góc . Cung cp các thông tin chính. G#i ý v dàn bài. Làm cho

c gi mun c”.

!ây cng chính là các chc nng cơ bn ca sapô mà

dưi ây chúng ta s% làm rõ hơn.

2.1. Xác nh ch  ca bài báo

!ây là chc nng quan trng hàng u ca sapô. Trưc ht, sapô phi

mang n cho ngưi c gi khái nim chung v  tài ca bài vit. Thi i

ngày nay là thi i bùng n thông tin. Và ngưi c tr nên thc dng hơn

bao gi ht. Trong cùng mt ơn v thi gian h mun thu nh&n ư#c càng

nhiu thông tin càng tt. Vì th h s'n sàng b( qua bài báo ca bn nu

không tìm thy  phn li d)n mt iu gì ó có ý ngha, áng ư#c quan

tâm khin h phi c nó cho n ht.

2.2. Chng minh tính thi s ca bài báo

Quy lu&t nghit ngã ca báo chí là mt bài báo thưng ư#c vit trong vài

gi, ư#c c trong vài phút và b quên i trong vòng 24 gi sau ó. Mt

vn , mt s kin ch có ý ngha ích thc khi nó liên quan trc tip n

ngày hôm nay, n hin ti. !c gi thưng ch quan tâm n nh*ng gì nóng

h i, nm trong tâm im s chú ý ca công lu&n và có th nh hưng ti

cuc sng ang din ra ca h. Vì th, ngay t+ phn li d)n, cn nhn mnh

tính thi s ca các thông tin s% ư#c phn ánh trong bài vit. !ây chính là

lý do vì sao  sapô chúng ta thưng gp nh*ng t+ ng* ch thi im hin ti

như: "ang”, "hôm nay", "gn ây”, "tháng này” "v+a mi” hay tương lai

gn “sp” “ang n gn”, v.v. ri nh*ng cu trúc có chc nng gn kt quá

kh vi hin ti: “tưng ch+ng như chuyn ã qua nhưng gi ây nó v)n

còn...”, “cho ti thi im này”,...

2.3. Nêu nhng ý chính

Không ch d+ng li  vic gi tên  tài, trong nhiu trưng h#p sapô còn

phi nêu ư#c các ý chính, tc là khung ni dung cơ bn ca bài vit. !iu

này giúp cho c gi, dù không c phn còn li ca tác ph,m vì mt lý do

nào ó (như thiu thi gian chng hn), cng có th nm bt ư#c thông tin

khái quát v vn  hay s vic mà nhà báo phn ánh.

Tuy nhiên, ây không phi là yêu cu bt buc. Bi l% vic nêu các ý

chính nhiu khi có th làm cho sapô tr nên khuôn sáo và dài dòng. Hơn

n*a, nu sapô làm cho c gi tho mãn v mt thông tin ti mc không cn

phi c tip tác ph,m thì có l% nó chưa t hiu qu giao tip như mong

#i.

2.4. Thu hút s chú ý ca ngưi c

Nu như tít báo nhóm lên m l-a u tiên ca s am mê trong lòng

ngưi c, thì sapô phi th i bùng m l-a y thành mt ngn l-a. Tc là

sapô cn to ra mt th ma lc khin cho ngưi c không th cư"ng li ý

mun phi c toàn b tác ph,m. Mun v&y, nó phi ư#c vit mt cách n

tư#ng, hp d)n, th hin ư#c thn thái ca vn  hay s kin.

3. Phân loi sapô

Cn c vào ý ngha, mc ích ca các sapô, chúng ta có th chia chúng

thành mt s kiu cơ bn sau ây:

3.1. Sapô gi tên

Kiu sapô này ch d+ng li  vic gi tên vn , s vic hay hin tư#ng

s% ư#c trình bày trong bài vit. Kèm theo nó thưng là li bình lu&n ngn

gn ca tác gi. Ví d:

Khi Ánh Tuyt ct lên “Thiên thai", "Sui M", “Sông Lô", “Ô mê ly"...

thì ngay lp tc chúng ta b mê hoc. Th nhưng mi ây khi ca s này làm

Giám c mt công ty xây dng thì không ít ngưi ã bt ng v kiu “hành

ngh" “tréo ngoe" này.

(Bài: Tôi không h á ln sân, Pháp lu&t và !i sng, 20/9/2005);

Cui tun qua, Minh Nhí ã có quyt nh ưc phép tr li biu din

sau hn 6 tháng phi ngng din. Minh Nhí trao i vi TT & VH.

(Bài: Minh Nhí làm live show ...xin li khán gi, Th thao và Vn hoá,

20/9/2005);

Hai tai nn n máy bay ã liên tip xy ra trong ngày 3.3 ti M và Thái

lan, tr thành ni ám nh i vi ngành hàng không quc t.

(Bài: Tai nn máy bay ti M và Thái Lan, Lao ng, 5/3/2001).

3.2. Sapô tóm tt

!c sapô loi này, chúng ta có th nm ư#c nh*ng thông tin ct lõi nht

liên quan ti ni dung ca tác ph,m, t+ ó có cái nhìn khái quát v vn 

hay s kin ư#c phn ánh. Ví d:

Ngưi có nhu cu mua bán nhà  Hà Ni rt ln. Mi nm có hàng trm

cn h ln nh ưc sang tên i ch. Phn nhiu u phi thông qua ngưi

dt mi mà ngưi ta thưng g i là “cò” nhà t. Chính vì th mà “cò" nhà

t t nhiên tr thành mt ngh. Mt ngh không cn vn ling mà tin lãi

thu v thì bt k, ít mt vài ch! mà nhiu ti hàng cây vàng.

(Bài: “Cò" nhà t, trong: Phóng s Thái Minh Châu, NXB. Lao ng,

1999);

Có l" không ngh nào truân chuyên b#ng bác s tr$ lp nghi%p. Sau 6

nm “tu luy%n" ti trưng i h c, ã nhiu hn các trưng khác n hai

nm, h còn phi h c ngh" dài hn ti các b%nh vi%n cho n khi kí ưc

hp &ng lao ng hoc nhn vào biên ch mi thôi. K$ “h c" ít thì vài

tháng, ngưi nhiu thì hai, ba nm, thm chí bn nm. L" tt nhiên, trong

thi gian ó, các bác s tr$ này ch! còn nưc cy nh m' cha.

(Bài: Thy thuc không lưng, Lao ng, 27/2/2001 );

Thi gian gn ây, trên a bàn qun Bình Tân, TP. H& Chí Minh liên

tip xy ra nhiu v( t t) khá l lùng: cht khi...ang ng. *iu khó hiu

hn là hu ht nh+ng nn nhân xu s u còn trong  tui còn rt tr$, li

là nh+ng thanh niên kho$ mnh, trưc ó ch,ng h có biu hi%n b%nh hon

gì. Nh+ng cái cht bt ng y bí -n, không rõ nguyên nhân ã gây tâm lý

hoang mang, lo lng trong cng &ng dân cư.

(Bài: Bí -n nh+ng v( t t)  Bình Tân, Công an TP. H Chí Minh,

27/9/2005);

Chưa y 24 gi &ng h& sau khi xut hi%n vt nt, 17 gi 45 phút ngày

6/12, mt vt t ven sông thuc khóm Long Th “C", th trn Tân Châu,

huy%n Tân Châu (An Giang) ã  nhào xung sông làm v. nát công viên

trung tâm ca huy%n và 15 h dân gn ó phi tháo chy tán lon...

(Bài: Trưc him ho st l, Lao ng, 12/12/2001).

3.3. Sapô nêu s vic dn ưng

Nh*ng sapô kiu này k v các s vic ã thúc ,y tác gi vit nên bài

báo. Có th gi chúng là sapô-nguyên c.

Ví d:

Mt bui sáng, ông cán b Hi Ch+ thp  Vi%t Nam tìm n toà son

c kìm nưc mt ưa cho tôi bc thư ca k$ tt nguyn có cái tên khó oán

nh gii tính: Phm Quc Hưng, nhà  khu 8 H&ng Thao, xã Xuân Quang,

huy%n Tam Nông, t!nh Phú Th . Mưi hai nm nay n#m li%t giưng vì mt

cn bo b%nh, gia cnh quá neo nghèo, Hưng ã khóc quá nhiu, ã vt c

da tht mình thành nưc mt, gi còn da b c xưng, Hưng mun tìm mt

ngưi con gái khim th  ưc dâng ôi mt to, 'p ca mình cho cô y...

(Bài: Ngưi tình nguy%n mù, trong cun: 27 phóng s xã hi ca !.

Doãn Hoàng, NXB. Lao ng, 2004);

Trung tun tháng 2/2001, chúng tôi nhn uc n khiu ni và t cáo v

vi%c xí nghi%p cát, á, si Minh Hưng (g i tt là XN. Minh Hưng) khai thác

cát trái phép trên sông Sài Gòn nhưng li ưc chính quyn xã bao che.

*ng tên trong n là 43 ngưi thuc 2 p Bùng Binh và Sóc Lào xã *ôn

Thun, huy%n Tràng Bng, t!nh Tây Ninh, ni XN. Minh Hưng óng tr( s

và hot ng. Chiu 13/2/2001 chúng tôi v tn ni  tìm hiu v( vi%c.

(Bài: Th phm khai thác cát trái phép trên sông Sài Gòn là ai?, Pháp

lu&t, 11/3/2001).

Kho sát cho thy, phn m u các sapô nói trên thưng  c&p cuc

tip xúc gi*a tác gi vi nh*ng i tư#ng trc tip liên quan ti vn , s

vic hay hin tư#ng ư#c phn ánh trong bài vit. !iu này v+a làm n i b&t

ý ngha xã hi v+a làm gia tng tính xác thc và khách quan ca tác ph,m

báo chí.

Tuy nhiên, cng có trưng h#p mà nguyên c khin tác gi vit bài ch là

mt s vic hoàn toàn ng)u nhiên ng)u nhiên nào ó.

Sapo trên báo chí

Chủ đề:

Tài liệu liên quan

Tài liêu mới

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Hỗ trợ

Phương thức thanh toán

Theo dõi chúng tôi