SKKN: Hệ thống kiến thức phần di truyền quần thể

M C L CỤ Ụ

N i dungộTrang

CÁC CH CÁI VI T T TỮ Ế Ắ 2

BÁO CÁO K T QU NGHIÊN C U, NG D NG SÁNG KI NẾ Ả Ứ Ứ Ụ Ế 3

1. L i gi i thi uờ ớ ệ 3

2. Tên sáng ki nế3

3. Tác gi sáng ki nả ế 3

4. Ch đu t t o ra sáng ki nủ ầ ư ạ ế 3

5. Lĩnh v c áp d ng sáng ki nự ụ ế 3

6. Ngày sáng ki n đc áp d ng l n đuế ượ ụ ầ ầ 3

7. Mô t b n ch t c a sáng ki nả ả ấ ủ ế 4

7.1. Tình tr ng gi i pháp đã bi tạ ả ế 4

7.1.1. C s lí lu nơ ở ậ 4

7.1.2. Th c tr ng v n đ nghiên c uự ạ ấ ề ứ 4

7.2. N i dung c a gi i phápộ ủ ả 4

7.2.1. Ph n I: H th ng ki n th c lí thuy tầ ệ ố ế ứ ế 4

7.2.2. Ph n II: Các d ng bài t p c b n v di truy n qu n thầ ạ ậ ơ ả ề ề ầ ể 6

I. CTTQ tính s KG khác nhau trong qu n th và s ki u giao ph i đi sauố ầ ể ố ể ố ở ờ 6

II. Tính t n s alenầ ố 8

III. Qu n th t ph i (t th ph n ho c giao ph i g n)ầ ể ự ố ự ụ ấ ặ ố ầ 8

IV. Qu n th ng u ph iầ ể ẫ ố 10

7.2.3. Ph n III: Câu h i và bài t p v n d ngầ ỏ ậ ậ ụ 17

I. Câu h i t lu nỏ ự ậ 17

II. Câu h i tr c nghi m trong đ thi đi h cỏ ắ ệ ề ạ ọ 30

7.3. Đi m khác bi t, tính m i c a gi i phápể ệ ớ ủ ả 39

7.4. Kh năng áp d ng c a gi i phápả ụ ủ ả 39

8. Nh ng thông tin c n đc b o m t (n u có)ữ ầ ượ ả ậ ế 39

9. Các đi u ki n c n thi t đ áp d ng sáng ki nề ệ ầ ế ể ụ ế 39

10. Đánh giá l i ích thu đc ho c d ki n có th thu đc do áp d ng sáng ợ ượ ặ ự ế ể ượ ụ

ki n theo ý ki n c a tác gi và theo ý ki n c a t ch c, cá nhân đã tham gia áp ế ế ủ ả ế ủ ổ ứ

d ng sáng ki n l n đuụ ế ầ ầ

10.1. Đánh giá l i ích thu đc ho c d ki n có th thu đc do áp d ng sáng ợ ượ ặ ự ế ể ượ ụ

ki n theo ý ki n c a tác giế ế ủ ả 40

10.2. Đánh giá l i ích thu đc ho c d ki n có th thu đc do áp d ng sáng ợ ượ ặ ự ế ể ượ ụ

ki n theo ý ki n c a t ch c, cá nhânế ế ủ ổ ứ 41

11. Danh sách nh ng t ch c/cá nhân đã tham gia áp d ng th ho c áp d ng ữ ổ ứ ụ ử ặ ụ

sáng ki n l n đuế ầ ầ 41

TÀI LI U THAM KH OỆ Ả 43

PH L C M T S S N PH M C A H C SINHỤ Ụ Ộ Ố Ả Ẩ Ủ Ọ 44

CÁC CH CÁI VI T T TỮ Ế Ắ

THPT: Trung h c ph thông ọ ổ

KN: Khái ni mệ

KG: Ki u genể

KH: Ki u hìnhể

VD: Ví dụ

BDTH: Bi n d t h pế ị ổ ợ

CTTQ: Công th c t ng quátứ ổ

NST: Nhi m s c thễ ắ ể

BÁO CÁO K T QUẾ Ả

NGHIÊN C U, NG D NG SÁNG KI NỨ Ứ Ụ Ế

1. L i gi i thi uờ ớ ệ

Trong nh ng năm g n đây, các đ thi THPT Qu c gia, đ thi ch n h c sinhữ ầ ở ề ố ề ọ ọ

gi i th ng xuyên có các d ng bài t p v di truy n qu n th , đây là m t ph n khôngỏ ườ ạ ậ ề ề ầ ể ộ ầ

th thi u trong m i đ thi. ể ế ỗ ề

Hi n nay trong sách giáo khoa ph thông, sách giáo khoa chuyên vi t v ph n này m iệ ổ ế ề ầ ớ

ch đ c p đn ph n ki n th c lí thuy t, ch a chia thành các d ng bài t p. Trong m tỉ ề ậ ế ầ ế ứ ế ư ạ ậ ộ

s tài li u tham kh o nh : Bài t p di truy n hay và khó - Vũ Đc L u; Ph ng phápố ệ ả ư ậ ề ứ ư ươ

gi i bài t p sinh h c - Nguy n Văn Sang, Nguy n Th o Nguyên, Nguy n Th Vân; Diả ậ ọ ễ ễ ả ễ ị

truy n h c – Hoàng Tr ng Phán; Di truy n qu n th - Đ Lê Thăng… cũng đã đa raề ọ ọ ề ầ ể ỗ ư

các công th c đ gi i các th lo i này. Tuy nhiên, trong quá trình gi ng d y ôn thiứ ể ả ể ạ ả ạ

THPT Qu c gia, ôn thi h c sinh gi i, h c sinh v n g p nhi u khó khăn khi ti p c n n iố ọ ỏ ọ ẫ ặ ề ế ậ ộ

dung này. Chính vì v y đ thu n l i cho các em h c sinh trong vi c ng d ng ki nậ ể ậ ợ ọ ệ ứ ụ ế

th c đc h c vào gi i quy t các câu h i và bài t p tr c nghi m liên quan đn diứ ượ ọ ả ế ỏ ậ ắ ệ ế

truy n qu n th , tôi s u t m và biên so n chuyên đ “ề ầ ể ư ầ ạ ề H th ng ki n th c ph n diệ ố ế ứ ầ

truy n qu n th ” ề ầ ể làm tài li u d y cho h c sinh ôn thi THPT Qu c gia và ôn thi h cệ ạ ọ ố ọ

sinh gi i.ỏ

V i mong mu n t ng h p l i ki n th c ph n di truy n qu n th đ phù h p v iớ ố ổ ợ ạ ế ứ ầ ề ầ ể ể ợ ớ

đi t ng h c sinh thi THPT Qu c Gia, ôn thi h c sinh gi i, tôi xây d ng chuyên đố ượ ọ ố ọ ỏ ự ề

g m 3 ph n:ồ ầ

Ph n 1 – H th ng ki n th c lý thuy t.ầ ệ ố ế ứ ế

Ph n 2 – Các d ng bài t p c b n v di truy n qu n th . ầ ạ ậ ơ ả ề ề ầ ể

Ph n 3 – Câu h i và bài t p v n d ng.ầ ỏ ậ ậ ụ

Tuy nhiên, do th i gian so n th o ng n, trình đ còn h n ch , cho nên chuyênờ ạ ả ắ ộ ạ ế

đ không tránh kh i sai sót. ề ỏ Tôi r t mong nh n đc s góp ý t n tình c a các th y côấ ậ ượ ự ậ ủ ầ

giáo và các b n đng nghi p đ chuyên đ này hoàn thi n h n.ạ ồ ệ ể ề ệ ơ

2. Tên sáng ki nế

“H th ng ki n th c ph n di truy n qu n th ”ệ ố ế ứ ầ ề ầ ể

3. Tác gi sáng ki nả ế

- H và tên: Nguy n Th Thu H ng.ọ ễ ị ươ

- Đa ch tác gi sáng ki n: Giáo viên tr ng THPT Yên L c 2.ị ỉ ả ế ườ ạ

- S đi n tho i: 0970375027. E_mail: binhhuong7682@gmail.comố ệ ạ

4. Ch đu t t o ra sáng ki nủ ầ ư ạ ế

- Tác gi sáng ki n: Nguy n Th Thu H ng.ả ế ễ ị ươ

- Đa ch tác gi sáng ki n: Giáo viên tr ng THPT Yên L c 2.ị ỉ ả ế ườ ạ

- S đi n tho i: 0970375027. E_mail: binhhuong7682@gmail.comố ệ ạ

5. Lĩnh v c áp d ng sáng ki nự ụ ế

- Đ tài có th áp d ng xuyên su t trong quá trình gi ng d y gi chính khóa mônề ể ụ ố ả ạ ờ

Sinh h c kh i 12 cũng nh gi ôn thi THPT Qu c gia.ọ ố ư ờ ố

6. Ngày sáng ki n đc áp d ng l n đuế ượ ụ ầ ầ

Sáng ki n đc áp d ng l n đu vào ế ượ ụ ầ ầ tháng 10/2017 t i tr ng THPT Yên L cạ ườ ạ

7. Mô t b n ch t c a sáng ki nả ả ấ ủ ế

7.1. Tình tr ng gi i pháp đã bi tạ ả ế

7.1.1. C s lí lu n:ơ ở ậ

Quá trình d y h c bao g m hai m t liên quan ch t ch : ho t đng d y c a th yạ ọ ồ ặ ặ ẽ ạ ộ ạ ủ ầ

và ho t đng h c c a trò. Đ h c sinh có th hi u rõ b n ch t, n i dung v n đ thìạ ộ ọ ủ ể ọ ể ể ả ấ ộ ấ ề

vi c h th ng hóa các ki n th c là m t công vi c r t quan tr ng.ệ ệ ố ế ứ ộ ệ ấ ọ

7.1.2. Th c tr ng v n đ nghiên c u:ự ạ ấ ề ứ

- N i dung ki n th c trong sách giáo khoa còn ch a đ cho vi c ôn thi THPTộ ế ứ ư ủ ệ

Qu c gia và ôn thi h c sinh gi i.ố ọ ỏ

- B n thân m i h c sinh ch a có kh năng t h th ng hóa ki n th c sau m iả ỗ ọ ư ả ự ệ ố ế ứ ỗ

ch ng h c. Vi c t đc, tìm tòi tài li u c a h c sinh còn h n ch .ươ ọ ệ ự ọ ệ ủ ọ ạ ế

- N i dung ki n th c n m r i rác trong các tài li u tham kh o.ộ ế ứ ằ ả ệ ả

7.2. N i dung c a gi i phápộ ủ ả

7.2.1. PH N I: H TH NG KI N TH C LÝ THUY TẦ Ệ Ố Ế Ứ Ế

I. C u trúc di truy n qu n th :ấ ề ầ ể

1. Khái ni m:ệ

- Qu n th là 1 t p h p các cá th cùng loài, cùng s ng trong không gian và th i gianầ ể ậ ợ ể ố ờ

xác đnh, có kh năng sinh s n t o ra th h m i đ duy trì nòi gi ng.ị ả ả ạ ế ệ ớ ể ố

2. Các đc tr ng di truy n c a qu n th :ặ ư ề ủ ầ ể

a. V n gen c a qu n th :ố ủ ầ ể

- KN: Là t p h p t t c các alen c a t t c các gen có trong qu n th t i 1 th i đi mậ ợ ấ ả ủ ấ ả ầ ể ạ ờ ể

xác đnh.ị

- M i qu n th có 1 v n gen đc tr ng bi u hi n t n s alen và t n s KG c a qu nỗ ầ ể ố ặ ư ể ệ ở ầ ố ầ ố ủ ầ

th .ể

b. T n s alen và t n s ki u gen c a qu n th :ầ ố ầ ố ể ủ ầ ể

- VD: Trong qu n th đu Hà Lan, gen quy đnh màu hoa ch có 2 alen: A quy đnh hoaầ ể ậ ị ỉ ị

đ, a quy đnh hoa tr ng.ỏ ị ắ

Gi s qu n th đu có 1000 cây v i 500 cây có KG AA, 200 cây có KG Aa, 300 câyả ử ầ ể ậ ớ

có KG aa

+ T n s alen c a gen này trong qu n th :ầ ố ủ ầ ể

S alen A trong qu n th : 500x2+200 = 1200ố ầ ể

T ng s alen trong qu n th : 1000x2 = 2000ổ ố ầ ể

T n s alen A = 1200:2000 = 0,6ầ ố

T n s alen a = 1-0,6 = 0,4ầ ố

 Công th c tính t n s alen c a 1 gen nào đó đc tính b ng t l gi a s l ng alenứ ầ ố ủ ượ ằ ỉ ệ ữ ố ượ

đó trên t ng s alen c a các lo i alen khác nhau c a gen đó trong qu n th t i m t th iổ ố ủ ạ ủ ầ ể ạ ộ ờ

đi m xác đnh.ể ị

+ T n s KG trong qu n th :ầ ố ầ ể

T n s KG AA trong qu n th : 500:1000 = 0,5ầ ố ầ ể

T n s KG Aa trong qu n th : 200:1000 = 0,2ầ ố ầ ể

T n s KG aa trong qu n th : 300:1000 = 0,3ầ ố ầ ể

 Công th c tính t n s KG nào đó trong qu n th đc tính b ng t l gi a s cá thứ ầ ố ầ ể ượ ằ ỉ ệ ữ ố ể

có ki u gen đó trên t ng s cá th có trong qu n th .ể ổ ố ể ầ ể

 Công th c t ng quát: T n s các KG c a qu n th : dAA : hAa : raa = 1 s tínhứ ổ ầ ố ủ ầ ể ẽ

đc t n s alen nh sau:ượ ầ ố ư

p (A) = d +

q (a) = r +

II. Qu n th t ph i:ầ ể ự ố

1. Qu n th t th ph n:ầ ể ự ụ ấ

- KN: T th ph n là quá trình th ph n x y ra trên cùng m t cây nên t bào sinh d cự ụ ấ ụ ấ ả ộ ế ụ

đc và t bào sinh d c cái có cùng ki u gen.ự ế ụ ể

- C u trúc di truy n (thành ph n ki u gen) c a qu n th t th ph n bi n đi theoấ ề ầ ể ủ ầ ể ự ụ ấ ế ổ

h ngướ :

+ Tăng d n t n s ki u gen đng h pầ ầ ố ể ồ ợ .

+ Gi m d n t n s ki u gen d h pả ầ ầ ố ể ị ợ .

+ T n s alen không thay đi.ầ ố ổ

- K t qu : qu n th phân hóa thành các dòng thu n có ki u gen khác nhau.ế ả ầ ể ầ ể

2. Giao ph i c n huy t (giao ph i g n):ố ậ ế ố ầ

- KN: là hi n t ng các cá th có cùng quan h huy t th ng giao ph i v i nhau.ệ ượ ể ệ ế ố ố ớ

- C u trúc di truy n c a qu n th bi n đi theo h ng:ấ ề ủ ầ ể ế ổ ướ

SKKN: Hệ thống kiến thức phần di truyền quần thể

Chủ đề:

Tài liệu liên quan

Tài liêu mới

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Hỗ trợ

Phương thức thanh toán

Theo dõi chúng tôi