1
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
===== =====
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
DẠY HỌC CHỦ ĐỀ: ỨNG DỤNG DI TRUYỀN HỌC VÀO CHỌN
GIỐNG – SINH HỌC 12 THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN PHẨM
CHẤT VÀ NĂNG LỰC CỦA HỌC SINH
THUỘC MÔN: SINH HỌC
Năm 2022
2
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
===== =====
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
DẠY HỌC CHỦ ĐỀ: ỨNG DỤNG
DI TRUYỀN HỌC VÀO CHỌN GIỐNG – SINH HỌC 12 THEO
HƯỚNG PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT VÀ NĂNG LỰC CỦA HỌC
SINH
THUỘC MÔN: SINH HỌC
Tac gia
: :
1. Trần Thị Lệ Hằng
2. Nguyễn Thị Lan
3. Hoàng Thị Quỳnh Hương.
Tổ
:
Khoa học tự nhiên
Thời gian
:
2020, 2021, 2022
Số điện thoại
:
0913.013.719
Cửa lò tháng 4/2022
3
MỤC LỤC
Trang
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ ........................................................................................ 2
1.Lý do chọn đề tài ................................................................................................. 2
2. Mục tiêu đề tài .................................................................................................... 5
3. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................ 5
4. Điểm mới của đề tài: .......................................................................................... 5
5. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................... 5
PHẦN II: NỘI DUNG ........................................................................................... 6
1. Cơ sở khoa học ................................................................................................... 6
1.1.Cơ sở lí luận ..................................................................................................... 6
1.1.1 Các khái niệm ................................................................................................ 6
1.1.2. Đặc điểm của dạy học phát triển năng lực..................................................... 7
1.1.3 Các phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực ..................... 8
1.2. Cơ sở thực tiễn .............................................................................................. 10
2. Thực hiện giải pháp: Tổ chức dạy học Chủ đề: Ứng dụng di truyền học vào chọn
giống - Sinh học 12. ............................................................................................. 13
2.1 . Mục tiêu chủ đề ............................................................................................ 13
2.2. Thiết bị dạy học và học liệu ........................................................................... 15
2.3. Tiến trình dạy học : 4 tiết ............................................................................... 15
3. Kết quả đạt được.................................................................................................36
PHẦN III: KẾT LUẬN ........................................................................................ 38
1.Kết luận ............................................................................................................. 38
2. Kiến nghị .......................................................................................................... 38
PHỤ LỤC I. SẢN PHẨM HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH ................................ 39
PHỤ LỤC II: ẢNH TỔ CHỨC DẠY HỌC CHỦ ĐỀ TẠI LỚP .......................... 49
PHỤ LỤC III: PHIẾU ĐÁNH GIÁ ...................................................................... 55
PHỤ LỤC IV: PHIẾU ĐIỀU TRA ...................................................................... 58
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 58
4
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
1.Lý do chọn đề tài
Đổi mới giáo dục trở thành nhu cầu cấp thiết và xu thế mang tính toàn
cầu nhằm trang bị cho thế hệ tương lai nền tảng văn hóa vững chắc và năng
lực thích ứng cao trước mọi biến động của thiên nhiên và xã hội. Chương
trình GDPT 2018 giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất,
thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và
sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư
cách và trách nhiệm công dân; chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào
cuộc sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Chương trình Sinh học góp phần hình thành, phát triển ở học sinh các phẩm
chất chủ yếu, năng lực chung cốt lõi và năng lực chuyên môn; phát triển ở học sinh
năng lực nhận thức kiến thức sinh học, năng lực tìm tòi, khám phá thế giới sống và
năng lực vận dụng kiến thức sinh học vào thực tiễn thông qua hệ thống hóa, củng
cố kiến thức, phát triển kỹ năng và giá trị cốt lõi của sinh học.
Đổi mới phương pháp dạy học là một giải pháp được xem là then chốt, có
tính đột phá, quyết định tới sự thành công của việc đổi mới giáo dục. Từ năm học
2019- 2020 Bộ GD - ĐT đã đưa ra nhiều giải pháp trong đó nổi bật nhất là chương
trình bồi dưỡng và tập huấn giáo viên (ETEP) với 5 Module đã được thực hiện
trong đó có 3 Module gắn liền với đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát
triển phẩm chất năng lực học sinh. Cụ thể Module 2: Sử dụng phương pháp dạy
học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực học sinh; Mô đun 3: Kiểm tra, đánh
giá học sinh theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực; Mô đun 4: Xây dựng kế
hoạch dạy học và giáo dục theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh.
Bên cạnh đó các trường đại học hiện nay đã sử dụng bài kiểm tra đánh giá
năng lực phục vụ cho công tác tuyển sinh. Bản chất của các bài kiểm tra năng lực
thường không đề cao khả năng ghi nhớ mà tập trung đánh giá khả năng vận dụng
kiến thức, đánh giá kiến thức tổng hợp, mức độ hiểu biết của thí sinh về mọi mặt,
hạn chế việc học tủ. Các bộ đề thi đánh giá năng lực được xây dựng theo định
hướng đánh giá năng lực cơ bản của thí sinh (sử dụng ngôn ngữ, xử lý số liệu, tư
duy logic, giải quyết vấn đề). Chính vì vậy việc đổi mới phương pháp dạy học theo
hướng phát triển năng lực là nhiệm vụ, trách nhiệm của người giáo viên đối với
học sinh, phụ huynh và xã hội.
Xuất phát từ thực tế đó chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: Dạy học chủ
đề: Ứng dụng di truyền học vào chọn giống - Sinh học 12 theo hướng phát
triển phẩm chất và năng lực của học sinh.
5
2. Mục tiêu đề tài
- Học sinh được tìm hiểu kiến thức về các nguồn vật liệu chọn giống, quy
trình tạo giống bằng phương pháp hiện đại và các thành tựu tạo giống của nông
nghiệp Việt Nam và thế giới.
- Thực hiện được dự án, đề tài về các sản phẩm công nghệ tế bào và công
nghệ chuyển gen. Làm được tập san các bài viết, tranh ảnh về thành tựu tạo giống
hiện nay.
- Thu thập được thông tin đánh giá triển vọng về công nghệ gen và công nghệ
tế bào trong nền nông nghiệp hiện đại qua đó tìm hiểu được lĩnh vực nghề nghiệp
có liên quan.
- Góp phần hình thành phát triển ở học sinh các phẩm chất chủ yếu, năng lực
chung, đặc biệt là tình yêu thiên nhiên, thái độ tôn trọng các quy luật của thiên
nhiên, bảo vệ giữ gìn và bảo vệ thiên nhiên, ứng xử với thiên nhiên phù hợp với
yêu cầu phát triên bền vững; Rèn luyện cho học sinh thế giới quan khoa học, tính
trung thực, tinh thần trách nhiệm, tình yêu lao động và các năng lực tự chủ và tự
học, giao tiếp, hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo.
3. Phạm vi nghiên cứu
Các bài học trong chương IV: Ứng dụng di truyền học – Sinh học 12
Bài 18: Chọn giống vật nuôi và cây trồng dựa trên nguồn biến dị tổ hợp.
Bài 19: Tạo giống bằng phương pháp gây đột biến và công nghệ tế bào.
Bài 20: Tạo giống nhờ công nghệ gen.
4. Điểm mới của đề tài:
- Hình thành phương pháp học tập chủ động sáng tạo, phương pháp tự học, tự
nghiên cứu, vừa học vừa áp dụng vào thực tiễn cuộc sống, phát triển năng lực và
phẩm chất người học.
- Học sinh được tìm hiểu các cây trồng được sử dụng hàng ngày, các thành
tựu về tạo giống ở Việt Nam và thế giới.
- Thực hiện được dự án, đề tài về các sản phẩm công nghệ tế bào và công
nghệ chuyển gen. Làm được tập san các bài viết, tranh ảnh về thành tựu tạo giống.
- Tranh luận, phản biện được về việc sản xuất và sử dụng sản phẩm biến đổi
gen và đạo đức sinh học.
5. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lý thuyết.
- Phương pháp điều tra nhu cầu và hứng thú của học sinh đối với chủ đề.
- Phương pháp thực nghiệm.
- Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học.
