259
Nguyễn Thị Hồng Phương
Trường Đại học Mở TP. Hồ Chí Minh
Tóm tt: ới tác động của công nghệ số, chất lượng dạy học vấn đề quan
tâm hàng đầu của hệ thống các trường đại học trong quá trình đổi mới căn bản, toàn
diện giáo dục đào tạo hiện nay. Trong bài viết này, đứng từ góc độ người dạy, tác giả
đề cập đến thực chất của phương pháp blended learning, trao đổi mt skinh nghiệm
khi sử dụng blended learning cũng như những ưu, nhược điểm của blended learning,
từ đó đưa ra các giải pháp để phát huy tính tích cực của phương pháp này trong giảng
dạy các học phần lý luận chính trị.
Từ khóa: Blended learning, lý lun chính trị, phương pháp kết hợp.
I. M đầu
Cuc cách mng công nghiệp 4.0 đã và đang diễn ra hết sc nhanh chóng,
tác động mnh m đến hu hết các lĩnh vực của đời sng xã hi t kinh tế, chính
tr đến văn hóa, hội… Giáo dục đại học ng không nằm ngoài ng phát trin
đó. Việc ng dng công ngh s vào ging dy hc tập trong trường đại hc
mt tt yếu khách quan. Riêng đối vi các môn lun chính trtrong các
trường đại học, bên cnh vic ging dy, ging viên phải đáp ng một số yêu cầu
như: giảm bớt thời gian giảng dạy trên lớp để đảm bảo rút ngắn thời gian hoàn
thành bậc học cho sinh viên nhưng lượng kiến thức vẫn phải cung cấp đầy đủ để
không ảnh hưởng đến việc học các môn chuyên ngành. Tđó, đòi hỏi những
giảng viên giảng dạy các môn lun chính trcần những phương pháp dạy
học hợp để việc truyền đạt kiến thức tới sinh viên đạt hiệu quả cao nhất. Ngoài
phương pháp thuyết giảng, phương pháp nêu vấn đề…, thì blended leaning s
góp phần giúp giảng viên, sinh viên có nhiều cơ hội và điều kin ging dạy, học
tập tốt hơn, đáp ng nhu cầu thay đổi phương pháp dạy hc lun chính tr
trong bi cnh công ngh s hin nay.
II. Ni dung nghiên cu
Đổi mới phương pháp cũng như việc sử dụng blended leaning trong giảng
dạy luận chính trgần đây đã được nhiều trường đại học quan tâm thc
hiện. một số bài viết, công trình nghiên cứu, hội thảo khoa học bàn về vấn đề
này, nhưng tới nay đây vẫn một chủ đề “nóng”, còncần phải bàn thêm. Sử
dụng Blended leaning như thế nào để hiệu quả cao trong dạy học những
môn luận chính trị vấn đkhá nhiều người quan tâm. Bởi lẽ, một phương
pháp giảng dạy tích cực sẽ mang lại hứng thú, niềm say học tập cho người
260
học. Từ đó, chủ động trong tìm tòi, lĩnh hội tri thức, đem lại kết quả học tập cao.
Đây là yếu tố quan trọng góp phần nâng cao chất lượng dạy và học.
1. Blended learning - Mô hình dy hc kết hp
Phương pháp học tập truyền thống đã rất quen thuộc với mỗi chúng ta.
Người thầy được xem trung tâm của quá trình dạy học. Trong khi đó, hình thức
học tập cá nhân lại nhấn mạnh vai trò trung tâm của người học. Sự bùng nổ như
bão của ng nghệ thông tin trong những năm gần đây đã mang đến một xu
hướng học tập mới - elearning. đã từng bước thay thế phương pháp dạy học
truyền thống. Và blended learning đang nằm đâu đó trong những điều ta vừa nói
ở trên.
Blended learning phương pháp học tập hòa trộn giữa cách học truyền
thống trên lớp cách học hiện đại elearning (mobile learning internet
learning). Đây chính phương pháp cập nhật theo đúng xu thế học tập của rất
nhiều quốc gia trên thế giới, được nghiên cứu bởi Đại học Cambridge và áp dụng
giảng dạy tại nhiều trường đại học danh tiếng cũng như các tổ chức đào tạo
chuyên nghiệp khác. Việt Nam, blended learning cũng ngày càng được phổ
biến rộng rãi, đáp ứng nhu cầu giảng dạy và học tập trong thời đại công nghệ số
hiện nay. Phương pháp này dựa trên nền tảng công nghệ tiên tiến; giúp người học
linh hoạt hơn, chủ động hơn từ đó cá nhân hóa quá trình học tập cho phù hợp.
Như vậy, blended learning là một phương pháp học tập mới mẻ trong một
thời gian trở lại đây và được khá nhiều chuyên gia trong giáo dục tán thành.
Nhưng vẫn còn nhiều người chưa hiểu rõ định nghĩa của blended learning là gì?
Theo Wikipedia, Blended learning is an approach to education that
combines online educational materials and opportunities for interaction online
with traditional place-based classroom methods. It requires the physical
presence of both teacher and student, with some elements of student control over
time, place, path, or pace. While students still attend "brick-and-mortar" schools
with a teacher present, face-to-face classroom practices are combined
with computer-mediated activities regarding content and delivery. Blended
learning is also used in professional development and training settings”.
5
Dch nghĩa: Blended learning là mt cách tiếp cn giáo dc kết hp các tài
liu giáo dc trc tuyến và cơ hội tương tác trc tuyến với các phương pháp lớp
hc ti ch truyn thng. Nó yêu cu s hin din th cht ca c ging viên
sinh viên, vi mt s yếu t kim soát sinh viên theo thời gian, địa điểm, con
đường hoc tốc đ. Trong khi sinh viên vn theo hc tại trường theo cách “truyền
thống” với s hin din ca ging viên, các hoạt động thc hành trc tiếp trên
5
https://en.wikipedia.org/wiki/Blended_learning.
261
lớp được kết hp vi các hoạt động qua máy tính liên quan đến ni dung và cách
truyn ti.
T định nghĩa trên th nhn thy, blended learning mt nh t
chc dy hc kết hợp, được chia thành hai phn, mt phần hướng dn hc tp
trên lp và mt phần hướng dn hc tp trc tuyến qua mng. Vi mô hình này,
sinh viên không ch được nhận được nhng ng dn tham gia c hoạt động
truyn thng khác trên lp t ging viên vic hc của sinh viên còn được
b sung bi các hoạt đng trc tuyến, mt s hoạt đng s mang nh t định
hướng, t hc, mt s còn khuyến khích s hp tác.
ng vi s pt trin mnh m cang ngh thông tin, công ngh giáo
dc, các thiết b di động Sự kết hp ca dy hc truyn thng trên lp và
ng dn hc trc tuyến qua mng kết hp i tng k thut s to nên
mt tri nghim hc tp thích hp vi mi cá nhân, hiu qu n, kết qu thu
đưc tt hơn.
Vic áp dụng blended learning đã những thay đổi đáng kể trong vic
ging dy theo truyn thng. Những thay đổi đó có thể k tới như:
- S thay đổi v cách thc truyền đạt kiến thc, ly sinh viên m trng tâm
trong lp học. Đem đến cho sinh viên nhiều cơ hội đ th hiện mình hơn.
- Gia tăng mức độ tương tác giữa sinh viên, ging viên vi ni dung ca bài
ging thông qua vic sinh viên cn phi ch động hc tp, t tìm hiểu trước v
các kiến thc ca ni dung bài học trước khi vào lp.
- Đem đến các chế v vic tng kết, đánh giá kết qu hc tp cho sinh
viên cũng như cho giảng viên, thc hiện đánh giá công bằng, khách quan hơn.
Blended learning không phi mt hình mới nhưng là một xu hướng
mi của các trường đi hc trên thế giới nói chung và các trường đại hc Vit
Nam nói riêng, áp dng các mô hình elearning khác nhau s giúp giúp phân hoá
trình độ sinh viên, to nhiu cm hng hc tp cho sinh viên, nhân hoá vic
hc giúp sinh viên làm ch kiến thức. Đây một s kết hp hoàn ho ca
vic hc trên lp và hc trc tuyến.
2. Tiếp cn Blended learning trong ging dy nhng hc phn lun chính tr
Đối vi các môn lý lun chính tr, vic triển khai blended learning như thế
nào để th đạt được hiu qu tt nhất? Đây không phi công vic d dàng
đối vi b môn y, đc bit vi các môn thuc Ch nghĩa Mác - Lênin bi
đây là các môn học mang tính tư duy và trừu tưng khá cao.
các lp hc truyn thng giảng viên thường s yêu cu sinh viên ca mình
hn chế s dng các thiết bng ngh như điện thoại,y tính … để tránh gây
ra s mt tp trung. Tuy nhiên trong thc tế vic ging dy hc tp các môn
lun chính tr liên tc s khiến nhiu sinh viên tr nên chán nn, mt mi
khó có th tp trung tr li. T kinh nghim ging dy các môn lý lun chính tr,
262
bn thân tôi nhn thy, vic s dụng blended learning đã góp phần giúp sinh viên
hng thú, ch động và tích cực hơn trong quá trình học tập. Để th thc hin
thành công blended learning, theo tôi, ging viên cn thc hin tt mt s bước
cơ bản sau đây:
- c 1: Phân chia t l s tiết và xây dựng đ cương
+ Căn cứo s tiết ca môn hc, phân chia t l s tiết hc trên lp và s
tiết hc trc tuyến (thưng thì s chia 70% s tiết cho hc trên lp và 30% s tiết
cho hc trc tuyến);
+ Xây dựng đề cương cho các bui hc trên lp và các bui hc trc tuyến
cương kết hợp). Đề cương này phải đưc nghim thu và thông qua.
- c 2: Chun b cho các bui hc
+ Đối vi các bui hc trên lớp: Trước khi ging dy, giảng viên đưa đ
cương môn học, slide bài ging ca môn hc, bài bp (t lun + trc nghim) và
nhng tài liu cn thiết khác ca các bui hc trên lp lên elearning. Thông báo
cho sinh viên đc và tham kho các ni dung ca bài học trưc khi đến lp;
+ Đối vi các bui hc trc tuyến: Giảng viên đưa đề cương môn hc, tài
liu, slide bài ging, các video bài ging bài tp (t lun + trc nghim)
nhng tài liêu cn thiết khác ca bui hc trc tuyến lên elearning. Các video bài
ging bài tập đó phải đưc nghiệm thu được thông qua. Thông o cho sinh
viên tham gia lp hc trc tuyến theo lch. Sinh viên s tham gia c bui hc
trc tuyến ti nhà hoặc trên thư viện.
- c 3: Thc hin ging dy và hc tp
+ Đối vi các bui hc trên lp: Trong bui hc đầu tiên, ging viên ging
các ni dung ca bui hc, t chc chia nhóm giao ch đề thuyết trình cho
sinh viên, hướng dn sinh viên cách thc hin mt bài thuyết trình. Trong các
bui hc trên lp tiếp theo, ging viên thuyết ging, t chức ng dn sinh
viên thuyết trình, tho lun. Tóm tt nhng nội dung cơ bản ca bui hc;
+ Đối vi các bui hc trc tuyến: Ngoài vic hc trên lp, sinh viên phi
ch động m quen vi các bài hc t hc qua các slide i ging, video bài
ging trên h thng elearning. Sinh viên s tho lun trên diễn đàn elearning với
ging viên lp hc. Ging viên s khái quát thêm giúp sinh viên t đào sâu
kiến thc.
- c 4: Làm bài tập và đánh giá
+ Sinh viên ch động t hc và làm bài tp ca các bui hc trên h thng
Elearning. Giảng viên nên cài đặt chế độ ch khi nào sinh viên xem hết các video
bài ging thì mi có th vào làm bài tp.
263
+ Ging viên theo dõi quá trình t hc ca sinh viên, quan sát d liu m
bài và trao đổi giúp sinh viên hoàn thin k năng. Đánh giá các bài tập ca sinh
viên trên elearning.
Vai trò chính của phương pháp blended learning chính là vic kết hp gia
hình thc hc tp truyn thng trên lp hc tp trc tuyến. Bi vy ging viên
có th t chc xen k nhng bui hc hc trên lp và bui hc trc tuyến.
Ví dụ, với các môn thuộc Chủ nghĩa Mác Lênin, giảng viên sẽ thực hiện
như sau: Môn triết học Mác Lênin 45 tiết, giảng viên sẽ chia các tiết học
theo tlệ 70% (31,5 tiết) cho các buổi học trên lớp 30% (13,5 tiết) cho lớp
học trực tuyến. Môn kinh tế chính trị Mác Lênin, Chủ nghĩa hội khoa học
đều có 30 tiết, sẽ chia các tiết học theo tỷ lệ 70% (21 tiết) cho các buổi học trên
lớp và 30% (09 tiết) cho lớp học trực tuyến. Việc phân chia xen kẽ buổi học trên
lớp, buổi học trực tuyến là do giảng viên lựa chọn sao cho phù hợp thuận lợi
đối với cả người dạy và người học.
Đối với các môn lý luận chính trị, ngoài thời gian nghe giảng trên lớp, sinh
viên còn phải tự học từ các video bài giảng, m thêm các i tập do giảng viên
đưa lên elearning kiểm tra được ngay kết quả bài làm của mình. Ngoài ra, sinh
viên còn rèn được các kỹ năng tìm kiếm tài liệu trên mạng để bổ sung kiến thức
cho bản thân. Việc hướng dẫn sinh viên sử dụng phần mềm cũng giúp cho việc
tiếp cận tri thức thuận lợi hơn.
Phương pháp học tập đặc biệt y sẽ tạo ra sự đổi mới trong môi trường
học tập đối với cả người học người dạy. Với blended learning, giảng viên
thể thiết lập các lớp học trực tuyến bất cứ đâu, thời điểm nào để giảng dạy, giúp
đỡ mỗi nhân trong công tác học tập, tiếp thu kiến thức và tạo động lực, sự mới
mẻ cho sinh viên.
dụ như, khi điều kiện không cho phép đến trường học trực tiếp, dụ
như do sự tác động của dịch Covid 19 trong thời gian qua, giảng viên thể
mở lớp học trực tuyến thông qua Google Meet, Microsoft Team, LMS
Conference, ...sinh viên vẫn nghe giảng giống như được đến lớp, ngoài ra bài
giảng còn được ghi lại để người học thể được xem lại nhiều lần, giúp sinh viên
có thể hiểu nội dung bài học hơn. Với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin, người