Thị trường hối đoái: Tài chính công ty đa quốc gia

02/12/2008

ChủChủ đềđề 2.12.1

ThịThịtrườngtrường hốihốiđoáiđoái

Quách Mạnh Hào

BSc (Econ, NEU)

MBA (Fin, B’ham)

PhD (Fin, B’ham)

Thị trường hối đoái

•Thịtrường hốiđoái:

–Cơcấu tổchức và địađiểmđể đồng tiền một

quốc gia có thể được trao đổi với các đồng

tiền quốc gia khác;

–Xác định tỷgiá hốiđoái giữa các đồng tiền,

và

–Nơi các giao dịch hốiđoái được thực hiện.

Thị trường hối đoái

•Hốiđoái hiểu trong phạm vi chủ đề này là

tiền nước ngoài, chẳng hạn nhưtiền ngân

hàng tính bằng tiền nước ngoài, tiền giấy

nước ngoài, séc và hối phiếu.

•Giao dịch hốiđoái là thỏa thuận giữa người

mua và người bán, theo đó một lượng cố

định đồng tiền sẽ được trao đổi cho một

lượng xác định đồng tiền khác.

Địa lý

•Thịtrường hốiđoái có phạm vi toàn cầu,

với giá biếnđộng và tiền tệgiao dịch liên

tục trong ngày.

•Theo nhưhình vẽmô phỏng sắp tới, giao

dịch hốiđoái được thực hiện liên tục và

khối lượng giao dịch thường tăng lên khi

các trung tâm giao dịch đồng tiền lớn mở

cửa.

5,00 0

10,000

15,000

20,000

25,000

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

Greenwich Mean

Time

Tokyo

opens

Asia

clos ing

10 AM

In Tokyo

Afternoon

in America

London

clos ing

6 pm

In NY

Americas

open

Europe

opening

Lunch

In Tokyo

Source: Federal Reserve Bank of New York, “The Foreign Exchange M arket in the United States ,” 2001, www.ny.frb.org.

Minh họa: Giao dịch hối đoái toàn cầu

Chức năng của thị trường hối đoái

•Thịtrường hốiđoái là cơchếnhằm:

–Chuyển giao sức mua giữa các đồng tiền:

•Muốnmua xe hơi Nhật cần phải có đồng JPY

•Sức mua đồng tiền nội tể được thực hiện thông qua đồng JPY.

–Thu nhận và cung cấp tín dụng cho các giao dịch thương mại

quốc tế:

•Phần lớn các giao dịch hốiđoái thông qua thịtrường liên ngân hàng.

•Các ngân hàng thường cấp tín dụng cho các khách hàng doanh nghiệp

bên cạnh giao dịch hốiđoái.

–Giảm rủi ro hốiđoái:

•Các công cụphòng chống

02/12/2008

Thành viên thị trường

•Thịtrường hốiđoái bao gồm hai cấp cơbản sau:

–Thịtrường liên ngân hàng – thịtrường bán buôn (quy mô lên

tới hàng triệu triệuĐô la Mỹ), và

–Thịtrường khách hàng hay thịtrường bán lẻ(sốlượng cụthể,

nhỏhơn).

•Có năm nhóm thành viên trong cảhai cấp này:

–Ngân hàng và các nhà buôn hốiđoái phi ngân hàng;

–Cá nhân và doanh nghiệp;

–Các nhà đầu cơvà những người tìm kiếm lợi nhuận ác bít;

–Ngân hàng trung ương và kho bạc,

–Các nhà môi giới hốiđoái.

Thành viên thj trường: Ngân hàng và

các nhà buôn hối đoái phi ngân hàng

•Ngân hàng và một vài nhà buôn hốiđoái thường hoạt

động trên cảthịtrường liên ngân hàng và bán lẻ.

•Kiếm lợi nhuận từviệc mua hốiđoái tại giá “chào mua

- bid” và bán lại tại mức giá chào bán (ask) cao hơn

một chút.

•Các nhà buôn các bộphận hốiđoái của các ngân hàng

lớn thường sẽlà những nhà “tạo lập thịtrường”.

•Những nhà buôn này luôn sẵn lòng mua và bán tiền tệ

mà họchuyên doanh.

Thành viên thị trường: Cá nhân và

doanh nghiệp

•Cá nhân (chẳng hạn khách du lịch) và doanh

nghiệp (chẳng hạn các MNCs) thực hiện các

giao dịch thương mại và đầu tưtại thịtrường

hốiđoái.

•Việc sửdụng thịtrường hốiđoái là cần thiết

nhưng dù sao thì mục tiêu cơbản vẫn chính là

những hoạtđộng thương mại và đầu tư.

•Một vài thành viên thịtrường sửdụng thị

trường để “rào chắn” rủi ro hốiđoái.

Thành viên thị trường: Nhà đầu cơ và

nhà ác bít

•Nhà đầu cơvà Ác bít tìm kiếm lợi nhuận từ

việc mua bán trên thịtrường.

•Họhoạtđộng vì lợi ích của chính họmà không

có nghĩa vụphục vụkhách hàng hay đảm bảo

sựthông suốt của thịtrường.

•Trong khi các nhà buôn tìm kiếm lợi nhuận từ

chênh lệch bid/ask, những nhà đầu cơtìm kiếm

lợi nhuận từbiếnđộng tỷgiá còn những nhà ác

bít tìm kiếm lợi nhuận từsựkhác biệt giá cả

tưc thời tại các thịtrường khác nhau.

Thành viên thị trường: Ngân hàng

trung ương và kho bạc

•Ngân hàng trung ương và kho bạc sửdụng thịtrường

để mua hoặc bán dựtrữngoại hối, thường nhằm mục

tiêu tác động vào tỷgiá.

•Họcó thểtác động vào giá trị đồng tiền nhằmủng hộ

những chính sách cam kết thực thi ở tầm quốc gia,

chẳng hạn nhưthỏa thuận tham gia vào Hệthống tiền

tệChâu Âu.

•Mục tiêu chính không phải là mua bán kiếm lợi, mà là

thay đổi giá trịtiền tệtheo hướng có lợi cho cưdân từ

những hoạtđộng kinh tếkhác.

•Vì họsẵn sàng chấp nhận lỗ, ngân hàng trung ương và

kho bạcđược coi là có động lực tham gia thịtrường

khác biệt với các thành viên khác..

Giao dịch thị trường

•Thịtrường hốiđoái liên ngân hàng:

–Giao dịch giao ngay

–Giao dịch kỳhạn

–Giao dịch hoán đổi

•Sở giao dịch hối đoái

–Hợpđồng tương lai

–Hợpđồng quyền chọn

•Sựphân biệt này chỉhàm ý tính phổbiến của giao dịch.

Thực tế, một vài các giao dịch nói trên đều có thểthực

hiệnđược tại Thịtrường liên ngân hàng và trên sàn.

02/12/2008

Giao dịch Giao ngay

•Giao dịch Giao ngay trên thịtrường liên ngân

hàng được hiểu là việc mua ngoại tệmà sự

chuyển giao và thanh toán giữa các ngân hàng

sẽ(thường) diễn ra hai ngày (kinh doanh) sau.

•Ngày thực hiện chuyển giao và thanh toán

được gọi là ngày giá trị.

•Ví dụ: Ngày 2 tháng 6 mua 100,000 Bảng Anh

giao ngay giá 1.85 USD thì việc chuyển giao sẽ

được thực hiện vào ngày 4 tháng 6 – là ngày

giá trị.

Giao dịch kỳ hạn

•Giao dịch Kỳhạnyêu cầu chuyển giao vào một ngày giá trị

trong tương lai một lượng ngoại tệxác định theo một tỷtỷ

giá xác định.

•Tỷgiá được xác định tại thờiđiểm thỏa thuận nhưng việc

thanh toán và chuyển giao được thực hiện khi đến hạn.

•Các tỷgiá kỳhạn thường được niêm yết cho các ngày giá trị

trong khoảng 1, 2, 3, 6 hoặc 12 tháng.

•Lưu ý rằng, Mua kỳhạnvà Bán kỳhạnmô tảcùng một giao

dịch, chỉcó điềuđồng tiền tham chiếu sẽkhác nhau.

•Ví dụ: Ngày 2/6 thỏa thuận mua 100,000 Bảng kỳhạn 1

tháng giá $1.90 thì ngày 2/7 là ngày đến hạn và ngày giá trị

là 4/7.

Giao dịch hoán đổi

•Giao dịch hoán đổitrên thịtrường liên ngân hàng là việc mua và

bán đồng thời một lượng ngoại tệvới hai ngày giá trịkhác ngay.

•Việc mua và bán được thực hiện với cùng mộtđối tác.

•Một vài dạng hoán đổi:

–Giao ngay và kỳhạn: mua giao ngay, bán kỳhạn mộtđồng tiền nào

đó.

–Kỳhạn–kỳhạn: mua kỳhạn x và bán kỳhạn y mộtđồng tiền nào

đó.

–Kỳhạn khôngchuyển giao (NDF): là hai dạng nêu trên nhưng không

trao đổi tiền tệthực sựmà chỉtrao đổi phần chênh lệch.

–Ví dụ: Trao đổi $1,000 lấy 16tr VND ngày hôm nay. 1 tháng sau,

phải trả16.3tr VND để lấy lại $1,000. Kỳhạn khôngchuyển giao sẽ

có nghĩa là trảcho đối tác 0.3tr VND và hộgiữlại $1,000.

Quy mô thị trường

•Vào tháng Tư2004, điều tra của Bank

for International Settlements (BIS) cho

thấy doanh sốgiao dịch hàng ngày trên

thịtrường hốiđoái vào khoảng 1,900 tỷ

USD..

•Tăng trưởng vềkhối lượng giao dịch

được nhìn nhận là tăng mạnh nhất từ

tháng Tư2001.

Giao dịch hối đoái hàng ngày

1000

900

800

700

600

500

400

300

200

100

1992

1989 1995 1998 2001

Spot

Forwards

Swaps

2004

Source: Bank for International Settlements, “Triennial Central Bank Survey of Foreign Exchange and Derivatives Market Activity in April 2004,” September 2004, p. 9.

Giao dịch hối đoái hàng ngày

800

700

600

500

400

300

200

100

United States

United Kingdom

Japan

Singapore

Germany

1992

1989 1995 1998 2001 2004

Source: Bank for International Settlements, “Triennial Central Bank Survey of Foreign Exchange and Derivatives Market Activity in April 2004,” September 2004, p. 13.

02/12/2008

Giao dịch hối đoái theo tiền tệ

19921989

Because all exchange transactions involve two currencies, percentage

shares total 200%

1995 1998 2001 2004

US Dollar

Euro

Deutschemark

French Franc

EMS Currencies

JapaneseYen

Pound Sterling

Swiss Franc

Source: Bank for International Settlements, “Triennial Central Bank Survey of Foreign Exchange and Derivatives Market Activity in April 2004,” September 2004, p. 11.